Avbe Ako Na Sunu Yi Vbe Ebe Iwinna Na Loo Vbe Ne Iko Uyinmwẹ Kevbe Iwinna Ọghe Ima
JULY 1-7
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | KỌLOSE 1-4
“Ban Akpa Nẹdẹ Mu Fua, Ne U Mu Ọghe Ọgbọn Yọ”
(Kọlose 3:5-9) Rhunmwuda ọni, wa ghi gbe ẹre rua ighẹ orriarria emwi agbọn na, nọ rre uwu uwa, avbe oghẹ, ohọhọ, ufifimwẹ, aro nọ viẹn ye emwi kevbe arovbẹmwẹ (rhunmwuda, te arovbẹmwẹ vbe yevbe ẹbọ ne a gho). 6 Rhunmwuda egbe emwi vberriọ, izohu Osanobua gha hihiẹ yan iran ne ẹi họn ẹmwẹ nẹẹn. 7 Uwu ẹbu emwa vberriọ, ẹre uwa tobọ uwa te ka la khian yi, ẹghẹ ne a na miẹn wẹẹ, egbe orriarria vberriọ, ẹre ọ hiẹnhiẹn yan ẹdẹ agbọn uwa. 8 Banbanna nian, te uwa gha sẹ avbe emwi na hia rae, ohu, orriarria kevbe ẹko ọmwa khọ ọmwa. Ghẹ tie ihẹn ra ne u gha ta ẹmwẹ ihin ladian vbe unu. 9 Wa ghẹ gha ta ohoghe ma egbe, rhunmwuda, wa ban egbe nẹdẹ mu fua nẹ, kẹ kevbe uyinmwẹ ọnrẹn.
w11 3/15 10 ¶12-13
Ghẹ Gi Orhiọn Agbọn Na Gha Dia Ruẹ Sokpan Gha Lele Adia Ọghe Orhiọn Nọhuanrẹn
12 Mẹ rhiẹre ma vbe odẹ ne I ya yin wẹẹ, orhiọn ọghe Osanobua ẹre ọ loo mwẹ ra? (Tie Kọlose 3:8-10, 13.) Te orhiọn ọghe agbọn na, gua emwa kpa ne iran ya gha ru ahoo ọghe ikpakpa. (Gal 5:19-21) Ma ghaa rre uwu edanmwẹ, ẹre a khian na gele rẹn aro orhiọn nọ loo ima; vbe igiemwi, odẹ ne ima ya yin vbe ọtẹn gha ru emwi nọ sọnnọ ima, gha yae vẹ na rẹn aro orhiọn nọ loo ima. Deba ọni, emwi ne ima ru vbe ẹkhokho, gha vbe ya ima rẹn aro orhiọn nọ loo ima. Rhunmwuda ọni, ọ khẹke ne ima zanzan egbe ima ghee. Nọ egbuẹ, ‘Ke uki ehan nọ gberra gha dee, mẹ rhiẹre ma vbe uyinmwẹ mwẹ wẹẹ, I hoo ne I ya egbe tae Kristi ra, ra te imẹ ghi werriegbe yin uyinmwẹ eso nọ ma gba ne I te ka sẹrae?’
13 Orhiọn nọhuanrẹn gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya ‘ban akpa nẹdẹ mu fua’ ne ima mieke na “mu ọghe ọgbọn yọ.” Adeghẹ ima na mu akpa ọghe ọgbọn yọ, ma ghi gha re emwa ni mwẹ ahoẹmwọmwa kevbe ekhọe esi. Ma ghi vbe gha re emwa ni rherhe yabọ, vbe emwa ọvbehe gha ru emwi nọ sọnnọ ima. Uhiẹn, ọ na yevbe na miẹn wẹẹ emwa ọvbehe ya obọ dan mu ima, ma i khian rhie “ẹkorriaramwẹ, owowo, kevbe ohu” ma, ma i khian vbe gha “vannọ okan” ra ne ima vbe “gha tie ihẹn.” Nọghayayerriọ, ma ghi gha hia ne ima gha mwẹ “ekhọe agiẹngiẹn daa egbe.”—Ẹfis 4:31, 32.
(Kọlose 3:10-14) Wa keghi vbe mu ọghe ọgbọn yọ, ọnọna ọrọre ọmwa ọgbọn nii ne Osanobua nọ yi ẹre fi werriẹ, khian ama ọghẹe, ne ọ miẹn ehe na do gie uwa rẹn irẹn fo. 11 Rhunmwuda ọnọna nian, ọmwa ne ẹi re Ju ra ọmwa nọ re Ju i ghi rrọọ, nọ rhuẹre ra nọ ma rhuẹ, ighọnmighọn, edigue, aranmwẹ oha, eviẹn ra iran ni yan egbe iran ẹi ghi rrọọ, sokpan Kristi ọrọre ehia, e Kristi rre uwu iran hia! 12 Emwa Osanobua ẹre uwa khin, ọ hoẹmwẹ uwa, ọ keghi vbe hannọ uwa zẹ ne ọ ya ru ọghẹe, rhunmwuda ọni, wa gha mwẹ ekhọe agiẹngiẹn, itohan, imuegberriotọ, ọmẹhẹ, ufumwẹ kevbe izinegbe. 13 Wa gha ye egbe obọ, wa gha yabọ egbe, deghẹ ọmwaikọmwa kevbe ogieva ẹre gba muan egbe ẹmwẹ, wa ghi gha yabọ egbe, zẹ vbene Kristi vbe yabọ uwa. 14 Wa ghi rhie ba ena hia, ahoẹmwọmwa nọ re ọza nọ gba emwi hia kugbe vbe akugbe nọ gbae.
w13 9/15 21 ¶18-19
Uwẹ Gi Ẹmwẹ Ọghe Osanobua Fi Ruẹ Werriẹ Nẹ Ra?
18 Ne Ẹmwẹ ọghe Osanobua mieke na sẹtin fi ima werriẹ, te ọ khẹke ne ima gha tie Evbagbẹn Nọhuanrẹn vbe ẹghẹ hia; sokpan ọ ma wa fo ye evba. Emwa nibun tie Baibol vbe ẹghẹ hia, rhunmwuda ọni, iran wa rẹn emwi nibun ni rre uwu ẹre. Ọ gha kẹ, u dekun emwa vberriọ nẹ vbe ikporhu, eso kue rẹn ako ọghe Baibol eso ye uhunmwu. Sokpan iran ma he ye fi iziro kevbe uyinmwẹ ọghe iran werriẹ. Vbọsiẹ nọ na ye vberriọ? Adeghẹ ọmwa hoo ne Ẹmwẹ ọghe Osanobua fi irẹn werriẹ, te ọ gha gi emwi nọ tie vbuwe Baibol sẹ ọre ekhọe. (Gal 6:6) Ọna rhiema wẹẹ, te ọ khẹke ne ima loo ẹghẹ nọ somwa ya ru erria yan emwi ne ima ruẹ. Ọ khẹke ne ima nọ egbe ima wẹẹ: ‘De aro ne imẹ ya ghee emwi ne I ruẹ? I ghee ẹre zẹvbe imamwaemwi ọghe ugamwẹ kẹkan ra, ra I yayi wẹẹ ẹmwata gele nọ? Mẹ ghee emwi ne I ruẹ zẹvbe emwi nọ khẹke ne I rhie ye uyinmwẹ ra, ra te imẹ ghee ẹre zẹvbe emwi nọ khẹke ne I maa emwa ọvbehe re ọkpa? Vbe I ghaa tie Baibol, mẹ ghee ẹre wẹẹ e Jehova tobọ re ẹre ọ gu mwẹ guan ra?’ Adeghẹ ima na gha ru erria yan avbe inọta na, ọ gha ya ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne Jehova wegbe sayọ. Ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ nẹẹn ghi gha re nọ ke ekhọe rre. Ahoẹmwọmwa na gha gua ima kpa ne ima ya ru afiwerriẹ nọ khẹke vbe arrọọ ọghe ima.—Itan 4:23; Luk 6:45.
19 Adeghẹ ima na gha tie Ebe Nọhuanrẹn vbe ẹghẹ hia, ma na vbe gha ru erria yan rẹn, ọ gha ru iyobọ ne ima, ne ima ya gha ‘ban akpa nẹdẹ mu fua kevbe ne ima ya gha mu ọghe ọgbọn yọ’ zẹvbe ne ima ka ru ẹre de yi. (Kọl 3:9, 10) Vbene ẹmwata, ma gha sẹtin gha mu akpa ọghe ọgbọn yọ, deghẹ emwi ne ima ruẹ na gha sẹ ima ekhọe. Akpa ọghe ọgbọn na, gha ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ de ye ifi ne Setan khuan khẹ ima.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(Kọlose 1:13, 14) Rhunmwuda te irẹn miẹn ima fan hin obọ ẹtin ebiebi rre, ọ na viọ ima gha dee arriọba ovbi ẹre nọ ghaan vbe egbe hẹnnẹdẹn. 14 Ọmwa ne ọ miẹn ima fan, ọ na vbe ya avbe orukhọ mwa bọ mwa.
it-2 169 ¶3-5
Arriọba Osanobua
“Arriọba Ovbi Ẹre Nọ Ghaan.” Vbe ọ ghi rre ikpẹdẹ igbe ne Jesu kpa gha rrie ẹrinmwi, ọni ọre ẹdẹ ne a do Ugie Pẹntikọst vbe ukpo 33 C.E., Jesu keghi tue orhiọn nọhuanrẹn yan erhuanegbe ẹre, rhunmwuda ọni, ọ keghi vẹ ne iran rẹn wẹẹ “A [tọn Jesu mu nẹ] gha rrie obọ erha ọmwa Osanobua.” (Iwinna 1:8, 9; 2:1-4, 29-33) Ẹghẹ nii, ẹre emwamwa ọghe ile ọgbọn ya suẹn, a keghi ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ erhuanegbe Jesu zẹvbe “agbẹnvbo nọhuanrẹn” ra emwa ni khian deba e Jesu kha vbe ẹrinmwi; iran ọre emwa okaro na ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ.—Hib 12:22-24; 1 Pit 2:9, 10; Gal 6:16.
Vbe ẹghẹ na kha na, oberhọmwa ọghe Erhae, ẹre Jesu ghi gha ye, ọ na vbe gha re Uhunmwuta ọghe iko. (Ẹfis 5:23; Hib 1:3; Fil 2:9-11) Evbagbẹn Nọhuanrẹn ya ima rẹn wẹẹ, ke ẹghẹ na ya do Ugie Pẹntikọst vbe ukpo 33 C.E kpa, erhuanegbe Jesu kegha mwẹ arriọba ọghe orhiọn nọ ghaa kha yan iran. Elẹta ne ukọ e Pọl gbẹn gie Ivbiotu e Kristi ni ghaa rre Kọlose vbe orre nokaro, ya ima rẹn wẹẹ, vbe ẹghẹ na kha na, Jesu ghaa mwẹ arriọba ne ọ kha yan. E Pọl keghi kha wẹẹ: “[Osanobua] miẹn ima fan hin obọ ẹtin ebiebi rre, ọ na viọ ima gha dee arriọba ovbi ẹre nọ ghaan vbe egbe hẹnnẹdẹn.”—Kọl 1:13; yae taa Iwinna 17:6, 7.
Ke ẹghẹ na ya do Ugie Pẹntikọst vbe ukpo 33 C.E kpa, e Kristi kegha kha yan emwa na ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ, vbe odẹ ọghe orhiọn. (Jọn 3:3, 5, 6) Ivbiotu e Kristi na hannọ zẹ gha ghi sẹ ẹrinmwi nẹ, iran i khian ghi gha rre ototọ arriọba ọghe orhiọn ne Kristi kha yan, nọghayayerriọ, iran ghi deba e Kristi gha kha zẹvbe ọba vbe ẹrinmwi.—Arhie 5:9, 10.
(Kọlose 2:8, NW) Wa ghẹ gie ọmwakọmwa ya ẹwaẹn akuọkan ne agbọn ya rẹrẹ ọmwa mu uwa oghunmwu, iruẹmwi la obọ dinna obọ ọghe emwa, ẹre ọ ke rre, ọ keghi gua ilele ọghe agbọn na ro, ẹi re obọ e Kristi ẹre ọ ke rre.
w08 8/15 28 ¶9
Avbe Olika Ẹmwẹ Ni Rre Elẹta Ne Pọl Gbẹn Gie Etẹn Ni Rre Galatia, Ẹfisọs, e Filipai Kevbe Kọlose
2:8—Vbọ re ilele ọghe agbọn na, ne Pọl gbikhan yi? Ọna keghi re emwi ni ru ekpataki vbe odaro emwa nagbọn kevbe nọ gua iran kpa ya zẹ emwi ru. (1 Jọn 2:16) Usun emwi na guan kaẹn na, ọre iruẹmwi ra ẹwaẹn ọghe agbọn na, emwi ewe na khu khian kẹ kevbe ugamwẹ ohoghe.
E Baibol Na Tie
(Kọlose 1:1-20) E Pọl, ọmwa ne ọre ukọ ọghe Kristi vbekpa iho ọghe Osanobua, kevbe Timoti, ẹre ọ gbẹn ebe na, 2 gie emwa Osanobua ni rre Kọlose, iran ni re etẹn ẹmwata vbuwe Kristi. Te Osanobua ne Erha mwa gha rhie ẹsọhẹ kevbe ọfunmwegbe ne uwa. 3 Ẹghẹ hia ẹre ima ya kpọnmwẹ Osanobua ne Erha e Nọyaẹnmwa vbe ima a gha na erhunmwu ne uwa. 4 Rhunmwuda, ma họn ẹmwẹ iyayi uwa vbuwe Kristi Jesu kevbe ahoẹmwọmwa ne uwa mwẹ ghee emwa Osanobua hia. 5 Ẹghẹ ne ikporhu ẹmwata nii, ighẹ iyẹn nọ maan na ka sẹ ehe ne uwa ye, wa keghi họn vbene ọ rhie idaehọ ne ọmwa hẹ. Rhunmwuda ọni, iyayi kevbe ahoẹmwọmwa keghi re nọ hẹnhẹn egbe yan emwi ne uwa danmwehọ ẹre, emwi ne a dọlọ yi yotọ khẹ uwa vbe ẹrinmwi.6 Nene iyẹn nọ maan rhie afiangbe rre, ọ vbe vẹ gba uhunmwu otọ agbọn hia, zẹvbe nọ ru vbuwe uwa ke ukpẹdẹ ne uwa na họn ẹmwẹ ẹsọhẹ Osanobua gha dee, ne uwa na do rẹn ọnrẹn vbene ọ gele wa ye. 7 Ẹpafras, ọguọmwadia ne ogieva mwa ne ọ ghaan, ne ọ ye ẹkoata winna ne Kristi ẹre ọ ma uwa ẹre ne ima. 8 Ọ tama ima vbene orhiọn rhie ahoẹmwọmwa ne uwa hẹ. 9 Ọna ẹre ọ si ẹre ne a na miẹn wẹẹ, ke ne ima ya họn ẹmwẹ uwa gha dee, ẹghẹ hia ẹre ima ya na erhunmwu ne uwa. Ma rinmwian Osanobua ne ọ ya irẹnmwi emwi ne ọ hoo vuọn uwa, deba ẹwaẹn kevbe irẹnmwi ne Orhiọn rẹn rhie ne ọmwa. 10 Ẹghẹ nii, wa ghi sẹtin do gha yin vbene Nọyaẹnmwa hoo, wa ghi vbe gha ru emwi nọ yẹẹ ọre. Ẹdẹ agbọn uwa ghi do gha mọ ọmọ iwinna nọ maan ughughan hia, wa ghi vbe gha waan yọ vbuwe vbe ne uwa rẹn Osanobua hẹ. 11 Te ẹtin ẹnrẹn hia, nọ ke uwu ẹtin uyi ẹre rre, gha ye uwa khian ne ọ wo vbe egbe, ne uwa miẹn ehe na sẹtin ye izinegbe ye egbe miẹn emwi hia. 12 Wa vbe ye oghọghọ gha rhie ekpọnmwẹ ne Evbavba, ne ọ ya uwa khian nọ kere nọ gha mwẹ ọghae vbuwe avbe emwi ne Osanobua viọ hin rre khẹ emwa vbe arriọba uwanmwẹ. 13 Rhunmwuda te irẹn miẹn ima fan hin obọ ẹtin ebiebi rre, ọ na viọ ima gha dee arriọba ovbi ẹre nọ ghaan vbe egbe hẹnnẹdẹn. 14 Ọmwa ne ọ miẹn ima fan, ọ na vbe ya avbe orukhọ mwa bọ mwa. 15 E Kristi ọrọre emwi ne ọ khọe ne a bẹghe ọghe Osanobua ne ai bẹghe, rẹn ọrọre Ọmọdiọn ọghọe ne ọ kpọlọ sẹ emwi ne a yi hia fẹẹrẹ. 16 Obọ ẹre ọre Osanobua la yi emwi ni rre ẹrinmwi kevbe agbọn na, avbe emwi ne a bẹghe kevbe ne ai bẹghe, kẹ kevbe ẹtin avbe orhiọn ne ẹrinmwi, eniyan ẹvbo, iran ni khaevbisẹ kevbe iran ni rre ọdakha. Obọ ẹre ọre Osanobua la yi ideghedeghe agbọn vbe ẹrinmwi hia, irẹn ẹre ọ vbe yi ẹre na. 17 Irẹn ẹre ọ ka gha rrọọ khẹ emwi hia, vbuwe a ya egbe ba irẹn, ọre avbe emwi hia na rre ihe ne ọ khẹke dọmwadẹ ọghẹe. 18 Irẹn ọrọre uhunmwu ra arowa esọsi ẹre, nọ re ikinnegbe ẹre, obọ ẹre ọre arrọọ ne ikinnegbe nii mwẹ, ke rre, irẹn ọrọre ọmọdiọn ne a huẹn kpaegbe vbe orinmwi, ne a miẹn ehe na miẹn wẹẹ, irẹn ẹre ọ rre ukpo ne okaro vbuwe emwi hia. 19 Rhunmwuda Osanobua tobọ re ẹre ọ mwamwaẹn wẹẹ ne emwi ne Osa ya re Osa hia wa vbe gba ne Ọmọ. 20 Rhunmwuda ọni, Osanobua keghi mwamwaẹn wẹẹ, obọ Ọmọ ọre irẹn gha la viọ agbọn vbe ẹrinmwi dọlegbe rrie egbe. Uwu ne Ovbi ẹre wu vbe uhunmwu ugbugbe ọre Osanobua ya ru adọlọ, ọ keghi dọlegbe viọ emwi hia rrie egbe, ni rre ẹrinmwi, kevbe ni rre agbọn.
JULY 8-14
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | 1 TẸSALONAIKA 1-5
“Wa Gha Rhie Ẹtin Ye Egbe Iwu, Wa Gha Ye Egbe Obọ”
(1 Tẹsalonaika 5:11-13) Rhunmwuda ọnọna, wa gha rhie ẹtin ye egbe iwu, wa gha ye egbe obọ zẹ vbene uwa wa ru ẹre na. 12 Ma rinmwian uwa etẹn mwẹ, wa gha ya ọghọ ne iran ẹsẹse ighẹ iran ni winna vbuwe ẹbu uwa, iran ne Osanobua hannọ zẹ ne ọ do gha ma uwa odẹ, kevbe ne iran vbe gha ma uwa emwi. 13 Wa kakabọ gha ya ọghọ ne iran, deba ahoẹmwọmwa, rhunmwuda iwinna ne iran winna. Wa vbe gu egbe gha rrọọ vbe ọfunmwegbe.
w11 6/15 26 ¶12
“Wa Gha Rhie Ọghọ Ne Emwa Ni Ya Ekhọe Hia Winna Vbuwe Ẹbu Uwa”
12 ‘Na mu asanikaro’ vbuwe iko gberra na wa gha maa emwa emwi kẹkan. A vbe loo egbe ẹmwẹ vbenia vbe ebe 1 Timoti 3:4. E Pọl keghi kha wẹẹ ọ khẹke ne ọtẹn nọ mu asanikaro vbuwe iko “gha gbaroghe owa ẹre ẹse, ọ ghi ye avbe ivbi ẹre gha ya ọghọ họn ẹmwẹ nẹẹn.” Ne Pọl na wẹẹ ne ọdiọn gha gbaroghe owa ẹre, ẹi re nọ wa gha maa ivbi ẹre emwi ọkpa ẹre ọ ghaa guan kaẹn, sokpan ọ vbe gha mu asanikaro vbuwe ẹgbẹe ọghẹe, nọ vbe gha re ọmwa ne ivbi ẹre “họn ẹmwẹ” na. Ọna rhiema wẹẹ, odẹ ne ediọn ya mu asanikaro vbuwe iko ọre ne iran na ru iyobọ ne etẹn ya gha họn ẹmwẹ ne Jehova.—1 Tim 3:5.
w11 6/15 28 ¶19
“Wa Gha Rhie Ọghọ Ne Emwa Ni Ya Ekhọe Hia Winna Vbuwe Ẹbu Uwa”
19 De emwi ne u gha ru, deghẹ ọmwa na ya emwi ne u gele gualọ nuẹ? Ẹi re te u gha loo ẹre, ne u ya rhiẹre ma wẹẹ u gbọyẹmwẹ yọ? E Jehova ẹre ọ ya ediọn ni rre uwu iko ru ruẹ ẹse; Jesu ẹre ọ loo ro ya ru emwamwa na. Odẹ ọkpa ne u gha ya rhiẹre ma wẹẹ u gbọyẹmwẹ ye ẹse na, ọre ne u gha gbehọ kotọ danmwehọ vbe ediọn ghaa ya ọta guan vbe iko, u ghi vbe gha rhie emwi ne u ruẹ ye uyinmwẹ. Odẹ ọvbehe ne u gha ya rhiẹre ma wẹẹ u gbọyẹmwẹ ye ẹse na, ọre ne u gha zẹ ewanniẹn nọ gbe ye uviẹn vbe u ghaa rre iko. U ghi ku obọ gbe ba ediọn, zẹvbe ne iran ya mu asanikaro vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan kevbe iwinna ọvbehe vbe iko ọghe Jehova. Adeghẹ u he miẹn ere vbe adia ne ọdiọn vbuwe iko rhie nuẹn, te ọ khẹke ne u kpọnmwẹ ọnrẹn yọ. Ọ vbe khẹke ne u yẹrẹro wẹẹ, ẹgbẹe ọghe ediọn wa vbe mwẹ iyobọ ne iran ye, rhunmwuda ọ mwẹ ẹghẹ eso ne iran gha te ya gha hoo ne erha iran ya egbe rhorho iran, sokpan ọ gha winna iwinna iko. Iran wa vbe sẹ na tian.
(1 Tẹsalonaika 5:14) Ma kakabọ tua unu muẹn ma uwa etẹn mwẹ, wa gha ya obọ sekhae ne iran ni si oroho, wa gha rhie udinmwẹ ne iran ni ma din, wa gha ye iran ni ma wo vbe egbe obọ, wa gha mu ẹmwẹ emwa hia wo egbe.
‘Gi Ahoẹmwọmwa Ne U Rhiema Gha Re Ọghe Ẹmwata Kevbe Ne A Lekpae Uyinmwẹ Rẹn’
13 Gha ru iyobọ ne emwa ni vburriẹ. E Baibol khare wẹẹ ne ima gha “ru iyobọ ne emwa ni vburriẹ, ne ima vbe gha mwẹ izinegbe vbe egbe emwa hia.” (1 Tẹs 5:14, NW ) Etẹn eso ni ghi deziẹn nia vbe odẹ ọghe orhiọn, ka gha vburriẹ. Sokpan, izinegbe ẹre ima khian gha mwẹ vbe egbe etẹn eso ni vburriẹ, ne ima sẹtin gha ru iyobọ ne iran. Ma sẹtin ya Evbagbẹn Nọhuanrẹn rhie igiọdu ne iran, ma sẹtin gu iran winna vbe ikporhu, ma ghi vbe rhie ehọ ne iran taa yi vbe iran ghaa mwẹ ẹmwẹ ne iran khian ta. Ọ khẹke ne ima gha yerre wẹẹ ma hia mwẹ ako ne ima na vburriẹ kevbe ako ne ima na hia, nọnaghiyerriọ, ọ ma khẹke ne ima gha roro ẹre wẹẹ etẹn eso digiẹ vbe odẹ ọghe orhiọn vbene nikẹre na vburriẹ. Ukọ e Pọl tobọre ya unu kaẹn ako ne irẹn na vburriẹ. (2 Kọr 12:9, 10) Ọna rhiema wẹẹ ima gualọ igiọdu vbe obọ etẹn ne a gba ga rhunmwuda ai miẹn ọmwa nọ fo na.
w15 2/15 9 ¶16
Ya Egbe Tae Jesu Vbe Odẹ Nọ Ya Mu Egbe Rriotọ Kevbe Odẹ Ne Ọ Ya Rhie Ifuẹko Ne Emwa
16 Ẹmwẹ nọ rhie ifuẹko ne ọmwa. Agiẹngiẹn ne ima mwẹ daa emwa ọvbehe ẹre ọ ya ima “rhie udinmwẹ ne iran ni ma din.” (1 Tẹs 5:14) De emwi eso ne ima gha sẹtin ta, ya rhie igiọdu ne emwa vberriọ ne iro han rẹn? Adeghẹ ima na gi iran rẹn wẹẹ, ima hoẹmwẹ iran kevbe wẹẹ, ma mu ẹmwẹ iran roro, ọ gha rhie orhiọn ye iran iwu. Ma sẹtin vbe tian iran ye akpa esiesi ne iran mwẹ, ne iran mieke na rẹn wẹẹ iran mwẹ esa ne iran ye. Ma sẹtin vbe yee iran re rre wẹẹ, aro nọ ghaan ẹre Jehova ya ghee iran, ọni ẹre ọ si ẹre ne ọ na si iran gha die otu ọghẹe. (Jọn 6:44) Ma sẹtin vbe gi iran rẹn wẹẹ, e Jehova hoẹmwẹ emwa ne iro han rẹn ra emwa “ne agbọn zẹ ọre ẹtin.” (Psm 34:18) Ẹmwẹ ifuẹko ne ima ta, sẹtin mu ọmwa ne iro han rẹn orhiọn sotọ.—Itan 16:24.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(1 Tẹsalonaika 4:3-6) Emwi ne Osanobua mwamwaẹn ne uwa ẹre ọna khin, ọ hoo ne uwa gha re ne ọ huanrẹn kevbe ne ẹi mwẹ obọ vbe emwi alama oghẹ hiehiere. 4 Dọmwadẹ ọghẹe vbuwe uwa ne ikpia, ghi ruẹ vbene a ya ọghọ vbe ute rhie okhuo rọnmwẹ hẹ. 5 Ẹi re rhunmwuda orriarria, zẹ vbene avbe iran ni ga ẹbọ ni ma rẹn Osanobua ru. 6 Vbuwe emwi na, ọ ma kei ne ọmwakọmwa gha hoo ọtẹn ọnrẹn ẹmwẹ, ra ne ọ gha gbe ẹre miẹn ẹre emwi ẹnrẹn. Ma ka ta ẹmwẹ na ma uwa yi, ma na kakabọ tae ma uwa nian, e Nọyaẹnmwa gha rri iran ni ru emwi vberriọ oya.
it-1 863-864
Oghẹ
Ọmwa ghaa mwẹ obọ vbe uyinmwẹ alamoghẹ, a sẹtin kan rẹn fua vbe iko. (1 Kọr 5:9-13; Hib 12:15, 16) Ukọ e Pọl khare wẹẹ, te ọmwa nọ gbe alama oghẹ, ru egbe ẹre khọọ, rhunmwuda ọ keghi loo ẹgẹn ọnrẹn ya do ẹki nọ ma khẹke. Ọmwa ghaa mwẹ obọ vbe uyinmwẹ alamoghẹ, ẹi sẹtin gha re ọsie Osanobua, te ọmwa vbenia sọrho ye iko ọghe Osanobua, ọ sẹtin vbe mu okpe emianmwẹ na mu vbe oghẹ. (1 Kọr 6:18, 19) Te ọmwa vbenia vbe ru orukhọ daa etẹn ni rre uwu iko. De odẹ nọ khin? (1 Tẹs 4:3-7) (1) Te ọ rhie ozan gie etẹn ni rre uwu iko rhunmwuda ne ọ na gha mwẹ obọ vbe uyinmwẹ esakan (Hib 12:15, 16), (2) te ọ si ọmwa ne irẹn vbe ọre gba ru oghẹ digiẹn vbe odẹ ọghe orhiọn, deghẹ okhiọnkpa ẹre nene ọmwa vbe khin, ai khian ghi sẹtin kae ba ọmwa nọ da egbe ẹre yi, ọ ke ru orọnmwẹ, (3) te ọ vbe mu uyi ọghe ẹgbẹe ọre fua, (4) ọ vbe ru orukhọ daa evbibiẹ ọmwa ne iran gba ru oghẹ kevbe ọmwa nọ khian te rhie ẹre ye owa. Ẹi re ọmwa nagbọn ẹre ọ sọtẹ daa, sokpan Osanobua ẹre nọ, rhunmwuda, uhi ọghe emwa nagbọn sẹtin kue ye alamoghẹ, sokpan ọghe Osanobua i ye vberriọ; te Osanobua khian rri ọmwa vberriọ oya.—1 Tẹs 4:8.
(1 Tẹsalonaika 4:15-17) Rhunmwuda, emwi ne Nọyaẹnmwa ma emwa re, ẹre ima tama uwa na, ma ni gha ye gha rre agbọn vbe ẹdẹ ne Nọyaẹnmwa gha rre, ma i khian ke odaro ne iran ni ka wulo nẹ. 16 A gha họn urhu nọ gha datu, urhu nọ gha ta emwi ne a gha ru, urhu olotu avbe odibosa, urhu okpe ọghe Osanobua ẹghẹ nii, e Nọyaẹnmwa tobọ ẹre ghi tuorre ke ẹrinmwi gha dee. Iran ni ya Kristi yi vbe ẹghẹ ne iran na wulo, a ghi ka huẹn iran kpaegbe nẹ, 17 Vbe iyeke ọni, ma ni ra gha rre agbọn vbe ẹghẹ nii, a ghi si ima hia koko ba iran vbe ideghedeghe iso, ne a ya vba Nọyaẹnmwa vbe aro iso. Ẹghẹ nii, ma ghi gha gu e Nọyaẹnmwa rrọọ ẹdẹdẹmwẹdẹ.
w15 7/15 18-19 ¶14-15
“Imiẹnfan Ruẹ Sikẹ Otọ Nẹ”!
14 De emwi nọ khian sunu vbe Gọg ọghe Magọg gha werriẹ aro nọ khọọ daa emwa ọghe Osanobua? Ebe Matiu kevbe ebe Mak gi ima rẹn wẹẹ: “Irẹn gha gie avbe odibosa ẹre gha rrie igie enenẹ ọghe agbọn, ne iran si avbe emwa ne Osanobua hannọ zẹ si koko ke okhiẹ agbọn ọkpa ya sẹ nọkpa.” (Mak 13:27; Mat 24:31) Ne ako na, na wẹẹ a khian si emwa na hannọ zẹ koko, ẹi re ẹghẹ ne Osanobua ya hannọ iran zẹ ẹre a guan kaẹn; ẹi vbe re ẹghẹ ne Osanobua khian ya vinnọ ama nokiekie ye iran uharo ẹre a vbe guan kaẹn. (Mat 13:37, 38) Vbene orueghe nọkhua te suẹn ẹre Osanobua khian ya vinnọ ama nokiekie na ye iran uharo. (Arhie 7:1-4) Vbe Jesu a ghi ya ẹmwẹ na kha? Ne Jesu na wẹẹ a gha si emwa na hannọ zẹ koko, ẹghẹ ne orhunmwu 144,000 ni ghi dekẹ vbe agbọn na, khian ya kpa gha rrie ẹrinmwi, ẹre ọ ghaa guan kaan. (1 Tẹs 4:15-17; Arhie 14:1) E Gọg ọghe Magọg gha suẹn gha werriẹ aro nọ khọọ daa emwa ọghe Osanobua, ẹre ọna khian ya sunu. (Ẹzik 38:11) Ẹghẹ nii, ẹre ẹmwẹ ne Jesu tae na khian ya mwẹ amusẹ: “Sokpan ivbi Osanobua ghi gha fi wain wain vbe ughegbe vbe Arriọba Erha iran.”—Mat 13:43.
15 Te ọna ghi rhiema wẹẹ te emwa na hannọ zẹ khian ghi kpa gha rrie ẹrinmwi ke iran ke ikinnegbe ra? Emwa nibun vbe iyayi okulugbe yayi wẹẹ, ẹghẹ gha sẹ, Ivbiotu e Kristi hia ghi kpa gha rrie ẹrinmwi, ke iran ke ikinnegbe, ọna ẹre iran tiẹre “rapture.” Iran vbe yayi wẹẹ, Jesu gha werriegbe rrie agbọn na ghee mwẹ ghee ruẹ, ọ do gha kha yan agbọn na. Vbọrhirhighayehẹ, e Baibol tama ima wẹẹ, te “ama urremwẹ Ovbi Ọmwa” gha rhiegbe ma vbe orere iso, ọ na vbe tama ima wẹẹ te Jesu khian “ya egbe ladian vbe odukhunmwu okuku nọ rre aro iso.” (Mat 24:30) Ifiẹmwẹ eva na ya ima rẹn wẹẹ, ẹi te a khian wa gha bẹghe Jesu ghee aro mwẹ ghee aro ruẹ. Yevbe sẹ ọni, e Baibol vbe gi ima rẹn wẹẹ, “emwi ne a ya efun kevbe esagiẹn ma, i sẹtin mwẹ ọghae vbe Arriọba Osanobua.” Ọna rhiema wẹẹ, “ẹgiẹgiẹ, vbe ifuanro ọkpa, ẹghẹ ne okpe ne okiekie gha na tu,” emwa ni rrie ẹrinmwi ghi fiwerriẹ khian emwa orhiọn. (Tie 1 Kọrinti 15:50-53.) Ẹmwata nọ wẹẹ, ima i loo ẹmwẹ na, nọ re “rapture” rhunmwuda iziro nọ ma gba ne emwa mwẹ vbekpa ẹre, sokpan, ọ gha sẹ ẹghẹ, emwa na hannọ zẹ ni dekẹ vbe agbọn na gha kpa gha rrie ẹrinmwi vbe ibuanro ọkpa.
E Baibol Na Tie
(1 Tẹsalonaika 3:1-13) Vbe okiekie ehia, ma ma ghi sẹtin zinegbe ẹre. Ma keghi rhunmwuda ọni wẹẹ ma ọkpa gha tota ye Atẹns. 2 Ne ima gie Timoti bu uwa gha dee, ọtẹn mwa, ọmwa ne ọ gu ima winna ne Osanobua vbekpa ne ọ na kporhu nene iyẹn nọ maan ọghe Kristi. Ma gi ẹre bu uwa gha dee ne ọ do yi uwa obọ kevbe ne ọ vbe rhie iyobọ ne iyayi uwa. 3 Wẹẹ ne ọmwarhọkpa vbuwe uwa ghẹ rhunmwuda a zẹ ọmwa kpokpo na tota ye owa. Wa tobọ uwa rẹnrẹn wẹẹ, egbe a zẹ ọmwa kpokpo vberriọ, usun emwi ne Osanobua mwamwa khẹ ima ọre nọ. 4 Rhunmwuda, ẹghẹ ne ima na gha rre ehe ne uwa ye, ma tama uwa ye otọ wẹẹ, a gha zẹ mwa kpokpo, zẹvbe ne uwa ghi miẹn ọnrẹn na nian, ọni ọrọre emwi nọ sunu zẹẹ. 5 Ọni ẹre ọ si ẹre ne I na gie Timoti, I ma ghi sẹtin zin ẹnrẹn, ẹre I na gi ẹre ne ọ do ghee vbene iyayi uwa ghi ye hẹ. Vbene aro na da ẹre, ẹi sẹtin gha re wẹẹ, te Esu do danmwẹ uwa ghee, te ẹsọn ne ima miẹn hia wa la ọrhiae rrie. 6 Banbanna nian, e Timoti ke ehe ne uwa ye rre do vba ima nẹ, ọ keghi vbe do na iyẹn esiesi ọghe iyayi kevbe ahoẹmwọmwa uwa. Ọ tama ima wẹẹ, ẹko ima wa ma uwa ẹghẹ hia, kevbe wẹẹ, vbene ima hoo ne ima miẹn uwa, erriọ wa vbe hoo ne uwa miẹn ima. 7 Rhunmwuda ọni, etẹn mwa, vbuwe ọlọghọmwa ne ima ye, kevbe oya ne ima re, a rhie ẹtin ye ima iwu vbekpa uwa. Iyayi uwa ẹre ọ rhie ẹtin ye ima iwu. 8 Rhunmwuda, deghẹ wa gele mudia gbain vbuwe iyayi uwa vbuwe Nọyaẹnmwa, ẹghẹ nii ọre ima na rre agbọn ẹse. 9 Vbe ọghe banbanna, ma sẹtin kpọnmwẹ Osanobua ne uwa. Ma ghi kpọnmwẹ ọnrẹn ye ọyẹnmwẹ nọ sẹ mwa vbe odaro Osanobua mwa, rhunmwuda uwa. 10 Asọn vbe avan ọre ima ya ya ekhọe mwa hia rinmwiaẹn, ne ọ gie ima tobọ ima ye aro kan uwa aro, ne ima miẹn ehe na rhie emwi ne iyayi uwa i te mwẹ yọ. 11 Te Osanobua ne Erha mwa tobọ ẹre kevbe Nọyaẹnmwa Jesu Kristi gha kie odẹ ye otọ ne ima la bu uwa gha dee. 12 Osanobua ne ọ gie ahoẹmwọmwa ne uwa mwẹ ghee egbe kevbe emwa ọvbehe gha mu otọ yọ, nọ vbe gha kpọlọ zẹvbe ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ghee uwa. 13 Vbenian ẹre ọ ra na ye orhiọn uwa wo vbe egbe, wa ghi do gha re ne ọ gbae kevbe ne ọ huanrẹn vbe odaro Osanobua mwa kevbe Erha mwa, vbe ẹghẹ ne Jesu gha na rre, irẹn kevbe iran ni re ọghẹe.
JULY 15-21
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | 2 TẸSALONAIKA 1-3
“Ẹghẹ Ne Ọmwa Dan Nii Khian Ya Rhiegbe Ladian”
(2 Tẹsalonaika 2:6-8) Sokpan, emwi ọkpa rrọọ nọ ma he gie emwi na sunu vbe ẹghẹ na ye na, wa vbe rẹn emwi nọ khin. Rhunmwuda ọni, ọ gha wa sẹ ẹghẹ nọ kei yọ, ọmwa dan nii gha ye egbe ladian. 7 Uyinmwẹ dan ne ọkpaodin nii, wa zẹ edunna nẹ nia, sokpan, emwi nọ gha sunu i khian he sunu, rhinrin emwi nọ daeyi ni te ladian odẹ rre. 8 Ẹghẹ nii, ọmwa dan nii ghi ya egbe ladian, e Nọyaẹnmwa Jesu Kristi ghi ya ẹhoho unu ẹnrẹn gbe ẹre rua, ọ ghi vbe ya urremwẹ ọnrẹn nọ mwẹ uyi fuẹn ọnrẹn ruan, vbe ẹghẹ ne irẹn gha na rre.
it-1 972-973
Ugamwẹ Ọghe Osanobua
Ọ mwẹ emwi ọvbehe na ma ka rẹn otọre nọ gbodan ghee ‘emwi ẹkhokho nọhuanrẹn.’ Ọna ọre “uyinmwẹ dan ne ọkpaodin nii” ne Baibol guan kaẹn. Ivbiotu e Kristi ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ ọghe ukọ e Pọl ma rẹn otọre rhunmwuda, “ọmwa dan nii” ma he rhiegbe ma vbe ẹghẹ nii. Uhiẹn, vbe ọmwa dan nii gha rhiegbe ma nẹ, ẹi khian ye vẹ ne emwa nibun rẹn rhunmwuda, te ọ khian mu ugamwẹ Osanobua gue aro gha mu emwa rẹrẹ. Vbene ẹmwata, ọmwa okeke nọ gbodan ghee ugamwẹ ẹmwata ẹre nọ. Sokpan e Pọl keghi kha wẹẹ, “uyinmwẹ dan ne ọkpaodin nii” rrọọ nẹ vbe ẹghẹ ọghẹe, rhunmwuda emwa eso ghaa yin uyinmwẹ eso nọ ma gba, iran na vbe gha ya ọyasin ọghe iran sin emwa ọvbehe vbuwe iko; iran na ẹre ọ ghi do gha re emwa okeke. Sokpan vbe Jesu Kristi gha ghi rre, te ọ khian fuẹn emwa okeke rua. Emwa okeke na, ne Baibol giere zẹvbe “Ọmwa dan” ne Setan loo, gha “tọn egbe ẹre mu,” “ọ ghi ya tota ye Ọgua Osa ọghe Osanobua, ọ ghi wẹẹ irẹn ẹre ọ ghi re Osanobua” (Gr., seʹba·sma). Ọmwa dan na ne Esu loo ya gbodan ghee Osanobua gha wa kakabọ mu emwa rẹrẹ, erriọ ẹre ọ khian vbe ya si iran fi oguọghua. Emwi nọ si ẹre ne “ọmwa dan” na gha na sẹtin mu emwa nibun rẹrẹ ọre wẹẹ, te ọ khian gha mu ugamwẹ Osanobua gue aro.—2 Tẹs 2:3-12; yae taa Mat 7:15, 21-23.
(2 Tẹsalonaika 2:9-12) Ẹtin e Setan ọre ọmwa dan nii gha ya rre, ọ ghi winna iwinna ọyunnuan ughughan, kevbe orhiema ohoghe, kevbe ọyunnuan. 10 Ọ ghi vbe lo erẹrẹ dan ughughan vbe egbe iran ni ra fuẹn ruan, iran gha fuẹn ruan rhunmwuda, iran ma rhan obọ miẹn, ra ne iran vbe hoẹmwẹ ẹmwata, ne iran miẹn ehe na fe. 11 Rhunmwuda ọna, Osanobua keghi gie ẹtin idodẹ, ne ọ ya gha winna vbe uwu iran, iran na ghi gha ya emwi ohoghe yi. 12 Emwi ne ọ ghi ke ẹre ikian ọrọre wẹẹ, iran hia ni ma ya ẹmwata yi sokpan iran kegha mwẹ ẹko nọ rhiẹnrhiẹn ye orukhọ, a gha bu abe gbe iran.
it-2 245 ¶7
Ohoghe
Osanobua ne Jehova keghi gi “ẹtin idodẹ” ra ẹtin ohoghe gha loo vbuwe iran ne ẹmwẹ ohoghe yẹẹ, rhunmwuda iran keghi miẹn “emwi ohoghe yi,” ne iran gha te ya miẹn iyẹn nọ maan nọ dekaen Jesu Kristi yi. (2 Tẹs 2:9-12) Vbe orre nibun nọ gberra, egbe emwi vbenia ka sunu vbe egbe Ehab nọ ghaa re ọba ọghe Izrẹl. Avbe akhasẹ ohoghe kegha tama Ehab wẹẹ, ọ gha khọnmiotọ yan e Ramọt ne giliad vbe okuo, sokpan e Mikaia ne akhasẹ e Jehova keghi tama rẹn wẹẹ ẹi khian miẹn uhunmwu ya rre vbe ọ gha yo okuo nii. E Jehova keghi rhiẹre ma akhasẹ ighẹ e Mikaia vbe umian wẹẹ, irẹn keghi gie odibo ọghẹe nọ “ya ru ẹre ne avbe akhasẹ Ehab hia gha ta ohoghe.” Ọna rhiema wẹẹ, te Jehova gie odibo ọghẹe ne ọ ya loo ẹtin ẹnrẹn yan avbe akhasẹ ọghe Ehab ne iran mieke na gha ta ohoghe nọ rre iran ekhọe; ohoghe na, ẹre Ehab ghaa hoo ne ọ họn. Agharhemiẹn wẹẹ, akhasẹ ọghe Jehova ya obọ sekhae ne Ehab, ọ keghi gi avbe akhasẹ ohoghe mu irẹn rẹrẹ; rhunmwuda ọni, ọ keghi ya uhunmwu khiẹ ọre.—1 Ọba 22:1-38; 2 Krọ 18.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(2 Tẹsalonaika 1:7, 8) Ọ ghi fannọ uwa ni sẹ usẹ ẹghẹ na kua, kevbe ima ba ẹre. Ẹghẹ nọ gha na ru emwi na, ọrọre ẹghẹ ne Nọyaẹnmwa Jesu gha na rhiegbe ma ke ẹrinmwi rre, irẹn kevbe avbe odibo Osa ẹre nekhua. 8 Kẹ kevbe ogidi erhẹn, ne ọ do rri iran oya ighẹ iran ni ma rẹn Osanobua, kevbe iran ni ma ru vbene iyẹn nọ maan vbekpa Nọyaẹnmwa Jesu khare.
it-1 834 ¶5
Erhẹn
Ukọ e Pita keghi kha wẹẹ, ‘te a khian ya erhẹn fuẹn ẹrinmwi kevbe agbọn na.’ Ma gha ghee emwi ne ukọ e Pita ta sẹ evba kevbe emwi ni rre ako Evbagbẹn Nọhuanrẹn nikẹre, ọ vẹ na rẹn wẹẹ ẹi re erhẹn ne erhẹn ẹre ọ ghaa guan kaan, sokpan emwi nọ ghaa mwẹ vbe ekhọe ọre oguọghua ọghe etẹbitẹ. Okpamẹ nọ dae vbe ẹghẹ e Noa ma fuẹn ẹrinmwi kevbe agbọn na rua, sokpan emwa dan ni rrọọ ẹre ọ fuẹn rua, erriọ ẹre ọ khian vbe gha ye vbe ẹghẹ ne Jesu Kristi kevbe avbe odibosa khian ya rhiegbe ma vbuwe “ogidi erhẹn” ne iran do fuẹn agbọn Esu na kevbe emwa dan rua.—2 Pit 3:5-7, 10-13; 2 Tẹs 1:6-10; yae taa Aiz 66:15, 16, 22, 24.
(2 Tẹsalonaika 2:2) wa ghẹ gie vbene uwa roro ẹre gha rherhe lighi ye uwa aro, ra ne uwa gi ẹre gbe uwa orhiọn, ighẹ ne iran na tae khian wẹẹ, irẹn rre nẹ. Ọ gha kẹ, ọmwa ne ọ guan ye otọ vbe akhasẹ ra ọmwa ne ọ kporhu, ẹre ọ ta ẹmwẹ na. Ra emwa sẹtin wa tae wẹẹ, ma ẹre ọ gbẹn ọnrẹn ye ebe rre.
it-1 1206 ¶4
Adia Ọghe Orhiọn
Ẹmwẹ Ne Orhiọn Nọhuanrẹn Dia Re Ra Ẹmwẹ Ne Orhiọn Dan Dia Re. Vbe ebe ne avbe ukọ gbẹn, a keghi loo ẹmwẹ e Grik na, nọ re pneuʹma (orhiọn) vbe odẹ ne kpataki. Vbe igiemwi, vbe ebe 2 Tẹsalonaika 2:2, e Pọl keghi rhie ibude na ne etẹn ni ghaa rre Tẹsalonaika: “Wa ghẹ gie vbene uwa roro ẹre gha rherhe lighi ye uwa aro, ra ne uwa gi ẹre gbe uwa orhiọn, ighẹ ne iran na tae khian wẹẹ, irẹn rre nẹ. Ọ gha kẹ, ọmwa ne ọ guan ye otọ vbe akhasẹ ra ọmwa ne ọ kporhu, ẹre ọ ta ẹmwẹ na. Ra emwa sẹtin wa tae wẹẹ, ma ẹre ọ gbẹn ọnrẹn ye ebe rre.” Vbe ako na, ma bẹghe ẹre wẹẹ, te Pọl loo ẹmwẹ na pneuʹma (orhiọn) ya gie odẹ na ya gie uhunmwu gie ọmwa vbe na ghee ‘uhunmwu na ya unu gie gie ọmwa’ ra ‘elẹta na gbẹn gie ọmwa.’ Vbe ebe ọkpa na tiẹre Lange’s Commentary on the Holy Scriptures (ipapa 126) ghi guan kaẹn ako na, ọ na kha wẹẹ: “Emwi ne ukọ e Pọl ghaa mwẹ vbe ekhọe vbe ọ ta ẹmwẹ na, ọre wẹẹ emwa eso sẹtin gha guan vbene a miẹn wẹẹ Osanobua ẹre ọ gie iran, iran sẹtin vbe ta ẹmwẹ akhasẹ ọghe ohoghe.” (Translated and edited by P. Schaff, 1976) Vbe ebe ọkpa ne okpia ọkpa na tiẹre Marvin Richardson Vincent gbẹn na tiẹre Word Studies in the New Testament, ọ keghi kha wẹẹ: “Ẹmwẹ ne orhiọn dia re na guan kaan vbe ako na keghi re ẹmwẹ akhasẹ ne emwa eso vbuwe ẹbu emwa iyayi ta, vbene iran na kha wẹẹ obọ Osanobua ẹre ọ ke rre.” (1957, Vol. IV, p. 63) Ọna ẹre ọ si ẹre ne a na miẹn wẹẹ vbe Baibol eso, a keghi zedu ẹmwẹ na pneuʹma zẹvbe “orhiọn” vbe ako na kevbe ako ọvbehe, sokpan e Baibol eso keghi zedu ẹre zẹvbe “igiuhunmwu ọghe Orhiọn” (AT), “ẹmwẹ akhasẹ” (JB), “adia ọghe orhiọn” (D’Ostervald; Segond [French]), “ẹmwẹ ne orhiọn dia re” (NW ).
E Baibol Na Tie
(2 Tẹsalonaika 1:1-12) E Pọl, Sailas kevbe Timoti ẹre ọ gbẹn ebe na gie emwa esọsi nọ rre Tẹsalonaika, emwa ni re ọghe Osanobua ne Erha mwa kevbe Nọyaẹnmwa Jesu Kristi. 2 Te Osanobua ne Erha kevbe Nọyaẹnmwa Jesu Kristi gha rhie ẹsọhẹ kevbe ọfunmwegbe ne uwa. 3 Te ima gha kpọnmwẹ Osanobua ne uwa vbe ẹghẹ hia etẹn mwẹ. Ọ kere ne ima gha ru vberriọ, rhunmwuda, iyayi uwa wa mobọ wan yọ, kevbe ahoẹmwọmwa ne uwa mwẹ ghee egbe, wa vbe mu otọ yọ. 4 Ọni ẹre ọ si ẹre, ne ima tobọ ima na ye uwa ghagha vbe esọsi Osanobua hia. Ma ghi gha yae ghaan ighẹ vbene uwa zin egbe oya hẹ, ne uwa na vbe yayi vbuwe a zẹ ọmwa kpokpo, kevbe oya ne uwa re ẹghẹ na. 5 Emwi ne a ya rẹn ighẹ ohiẹn ẹmwata ẹre Osanobua bu, ẹre ọna khin, rhunmwuda wẹẹ, lekpa emwi na hia rre, wa ghi do khian emwa ni kei ye Arriọba ẹre ne uwa rri oya ba. 6 Rhunmwuda, ẹi mwẹ Osanobua ma ru vbene ọ ke yi, ọ gha hihiẹ usẹ yan iran ni sẹ uwa usẹ ẹghẹ na. 7 Ọ ghi fannọ uwa ni sẹ usẹ ẹghẹ na kua, kevbe ima ba ẹre. Ẹghẹ ne ọ gha na ru emwi na, ọrọre ẹghẹ ne Nọyaẹnmwa Jesu gha na rhiegbe ma ke ẹrinmwi rre, irẹn kevbe avbe odibo Osa ẹre nekhua. 8 Kẹ kevbe ogidi erhẹn, ne ọ do rri iran oya ighẹ iran ni ma rẹn Osanobua, kevbe iran ni ma ru vbene iyẹn nọ maan vbekpa Nọyaẹnmwa Jesu khare. 9 Oya ne iran ra re ọrọre ọfuan etẹbitẹ, a ghi wannọ iran fua hin ehe ne Nọyaẹnmwa ye rre, kevbe hin ehe ne ẹtin uyi ẹre ye rre. 10 Ẹdẹ ne ọ gha rre nii, ne ọ do rhan obọ miẹn uyi vbe obọ emwa rẹn, kevbe ọghọ vbe obọ iran ni yayi, wa tobọ uwa gha vbe gha rre evba, rhunmwuda, wa ya ikporhu ne ima kpe ma uwa yi. 11 Ọna ẹre ọ si ẹre ne ima na na erhunmwu ne uwa vbe ẹghẹ hia. Ma ghi rinmwian wẹẹ ne Nọyaẹnmwa gie uwa gha re emwa ni ke ye uyinmwẹ ne ọ tie uwa yi, ne uwa do gha yin. Te irẹn gha ya ẹtin ẹnrẹn mu emwi ne uwa hoo hia ni maan sẹ, ne ọ ru ẹre fo ighẹ iwinna iyayi uwa. 12 Vbenian na ẹre eni e Nọyaẹnmwa gha na miẹn uyi rhie vbe obọ uwa, wa ghi vbe miẹn rhie vbe obọ irẹn, vbekpa ẹsọhẹ Osanobua kevbe Nọyaẹnmwa Jesu Kristi.
JULY 22-28
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | 1 TIMOTI 1-3
“Gha Rhiegbe Ladian Vbe Iwinna Esiesi”
(1 Timoti 3:1) Uhunmwu ẹmwẹ ẹre ẹmwẹ na khin: Adeghẹ ọmwa hoo ne ọ gha re ọkaolotu esọsi, iwinna esiesi ẹre ọ hoo.
w16.08 21 ¶3
Uwẹ Ghee Ẹre Wẹẹ Ọ Khẹke Ne U Gha Mwẹ Alaghodaro Vbe Odẹ Ọghe Orhiọn Ra?
3 Tie 1 Timoti 3:1. Emwi nọ rhiema ighẹ ẹmwẹ e Grik na ke zedu ẹmwẹ na, nọ re ‘rhiegbe ladian,’ ọre ne ọmwa niẹn obọ ẹre ladian, ne ọ mieke na dobọ mu emwi, ọ gha khọnrẹn wẹẹ nene emwi rre eke ne obọ ẹre i te sẹ. Ẹmwẹ ne Pọl loo ro mwa ya ima rẹn wẹẹ, deghẹ ọmwa hoo nọ gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ọghe orhiọn, te ọ gha loo ẹrhiọn yọ. Gia kha wẹẹ, ọtẹn nokpia ọkpa hoo nọ gha mwẹ alaghodaro vbuwe iko. A sẹtin miẹn wẹẹ, ọ ma he suẹn gha ga zẹvbe ọguọmwadia iwinna, sokpan ọ na do bẹghe ẹre wẹẹ ọ mwẹ akpa eso nọ khẹke ne irẹn gha mwẹ. Vbe okaro, ọ na ghi hia nọ gbegba zẹvbe ọguọmwadia iwinna. Vbene ẹghẹ ya khian, ọ na vbe gha hia nọ gbegba zẹvbe ọkpa vbe ediọn vbuwe iko. A te miẹn wẹẹ, ọ suẹn gha ga zẹvbe ọguọmwadia iwinna ra ọdiọn vbuwe iko, te ọ gha hia nọ gha mwẹ avbe akpa nọ khẹke, ni gha ru iyobọ nẹẹn ne ọ ya ru iwinna nọ bi yọ re izabọ vbuwe iko.
(1 Timoti 3:13, NW) Iran ni winnaẹn ẹse, ukpo esiesi iran rhie egbe iran yi, iran sẹtin gha si agbada vbe unu guan vbekpa ẹmwẹ nọ dekaan iyayi na mwẹ dae Kristi Jesu.
km 9/78 4 ¶7
Emwa Ni Mwẹ Imudiase
7 Ọna ẹre ọ si ẹre ne Pọl na gie egbe emwa vberriọ zẹvbe emwa ni mwẹ imudiase. Emwi ne emwa eso mwẹ vbe ekhọe vbe iran ghaa tie ako na, ọre na gha mwẹ ukpo nọ yo vbuwe esọsi, sokpan ẹi re vberriọ. Vbọrhirhighayehẹ, eguọmwadia iwinna ni “winnaẹn ẹse,” gha miẹn afiangbe ọghe Jehova kevbe ọghe Jesu, iran ghi vbe gha re emwa ne etẹn hia ni rre uwu iko rhie ọghọ na. Rhunmwuda imudiase ọghe iran, iran keghi sẹtin ‘si agbada vbe unu guan vbekpa ẹmwẹ nọ dekaan iyayi na mwẹ dae Kristi Jesu.’ Etẹn ni rre uwu iko keghi gbọyẹmwẹ ye iwinna esi ne iran winna vbuwe iko; iran keghi mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe, iran vbe sẹtin si agbada vbe unu gha ta emwi ne iran yayi vbene iran i na muohan wẹẹ emwa gha zan iran.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(1 Timoti 1:4) Wẹẹ ne iran dobọ avbe uma aranmwẹ nii yi kevbe eni ne lọghọọ ọghe avbe erha odede, rhunmwuda, imuaẹmwẹ ẹre ọ si rre, iran i ru iyobọ ye ẹmwẹ Osanobua ne a ya iyayi rẹn.
it-1 914-915
Uniẹn Ne Emwa Ke Rre
Na rhie aro tua egbe iziro vberriọ, ra na gha guan kaan rẹn ma gha mwẹ esa nọ ye, katekate vbe ẹghẹ ne Pọl ya gbẹn elẹta gie Timoti. Vbe ẹghẹ na kha na, esa ma gha rrọọ na gha gbẹnnẹ ọnrẹn yotọ ighẹ uniẹn ne ọmwa ke rre, rhunmwuda aro ọkpa ẹre Osanobua ghi ya gha ghee Ivbi e Ju kevbe emwa nẹi re Ivbi e Ju vbe iko ọghe Ivbiotu e Kristi. (Gal 3:28) Emwi ọvbehe nọ si ẹre ne esa ma na gha rrọọ na ya gha gbẹnnẹ uniẹn ne emwa ke rre yotọ ọre wẹẹ, vbe ẹghẹ nii, ọ vẹ na rẹn nẹ wẹẹ uniẹn ọghe Devid ẹre Jesu ke rre. Deba ọni, ovbiẹghẹ kherhe ẹre ọ ghi kẹ na guọghọ e Jerusalẹm rua vbe ẹghẹ nii; ọna rhiema wẹẹ, ai khian ghi gha miẹn ebe ne Ivbi e Ju gbẹnnẹ ọnrẹn yi ighẹ uniẹn ne emwa ke rre. Vbe a ghi guọghọ e Jerusalẹm rua, Osanobua ma ru ẹre ne emwi rhọkpa ghẹ sunu daa avbe ebe na. Ọna ẹre ọ ya e Pọl gha tama e Timoti kevbe etẹn nikẹre wẹẹ, ne iran ghẹ gha mu ẹghẹ rhia ya ru ezanzan ne iran ya rẹn uniẹn ne ọmwa ke rre, ra ne iran vbe gha muan ẹmwẹ vbekpa re, rhunmwuda ẹi mwẹ iyobọ rhọkpa nọ ye ne amuẹtinyan ọghe iran. Uniẹn ne Jesu Kristi ke rre ne Baibol guan kaẹn, nọ ya ima rẹn wẹẹ Jesu ọre Mẹzaia, ẹre ọ ru ekpataki ne Ivbiotu e Kristi. Uniẹn ọghe emwa ọvbehe ne Baibol guan kaẹn suigiẹ yọ wẹẹ okha ughughan ni rre Evbagbẹn Nọhuanrẹn keghi re nọ gbae.
(1 Timoti 1:17) Ọba etẹbitẹ, ne ẹi wu ẹdẹ, kevbe ne ai bẹghe, ne irẹn ọkpa re Osanobua, ọre ọghọ kevbe uyi gha rrọọ na, ẹdẹ kevbe ẹdẹdẹmwẹdẹ. Isẹ.
cl 12 ¶15
“Irẹn Ọre Osanobua Mwa”
15 Ọ mwẹ iwaeni ọvbehe na loo ne Jehova ọkpa, ọni ọre “Ọba etẹbitẹ.” (1 Timoti 1:17; Arhie 15:3) De emwi na ya iwaeni na kha? Agharhemiẹn wẹẹ ẹi khuẹrhẹ ne ima ne emwa nagbọn sẹtin rẹn otọ emwi ne iwaeni na gele demu, ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, e Jehova keghi re Osa nọ rrọọ ke etẹbitẹ ya sẹ etẹghori. Ebe Psalm 90:2 khare wẹẹ: “Uwẹ ọrọre Osanobua etẹbitẹghori, uwẹ ẹre ọ vbe ra gha re Osanobua ẹdẹdẹmwẹdẹ.” Ọna rhiema wẹẹ e Jehova i mwẹ omuhẹn, ẹi khian vbe gha mwẹ ufomwẹ. Ọna ẹre ọ si ẹre ne Baibol na tiẹre “Ọmwa Nii Ne Ọ Wa Rrọọ Dee Ẹdẹdẹmwẹdẹ.” Irẹn ẹre ọ ka wa gha rrọọ de yi, a te miẹn wẹẹ, a yi emwi nikẹre ni rre agbọn kevbe ẹrinmwi! (Daniẹl 7:9, 13, 22) De ọmwa nọ gha sẹtin rhan unu kha wẹẹ, ẹi re Jehova ọkpa ẹre ọ mwẹ asẹ na ya khaevbisẹ yan agbọn kevbe ẹrinmwi?
E Baibol Na Tie
(1 Timoti 2:1-15) Ke odaro ehia, I tua unu muẹn tae wẹẹ, ne a gha rinmwian, ne a gha na erhunmwu, ne a gha vbu vbe obọ ẹre, kevbe ne a gha rhie ekpọnmwẹ ne Osanobua ne emwa hia. 2 Ne avbe ọba kevbe emwa hia ni rre ọdakha, ne ima miẹn ehe na gha loo ẹdẹ mwa vbe ne khuẹrhẹ kevbe ọfunmwegbe, vbuwe a rẹn Osanobua kevbe uyinmwẹ nọ gbae. 3 Ọna maan, ọ wa vbe yẹẹ Osanobua ne Ọmiọnmwafan mwa. 4 Ọmwa ne ọ hoo ne emwa hia fe, ne iran vbe do rẹn ẹmwata nii. 5 Rhunmwuda Osanobua ọkpa ẹre ọ rrọọ, ọmwa ọkpa ẹre ọ vbe rrọọ, ne ọ dọlọ Osanobua kevbe emwa nagbọn kugbe, ọni ọre ọmwa na ighẹ Kristi Jesu. 6 Ọmwa ne ọ ye egbe ẹre dẹ emwa nagbọn hia werriegbe, ọni ọre ama ne aro ya dae, vbe ọ wa sẹ ẹghẹ ọre zẹẹ, wẹẹ Osanobua hoo ne emwa hia miẹn imiẹnfan. 7 Ọna ẹre ọ vbe zẹe ne a na gie mwẹ zẹvbe ukọ kevbe ọmamwaemwi avbe iran ne ẹi re Ju, ne I ya gha kporhu iyayi kevbe ẹmwata. Ẹi re ohoghe I ta, ẹmwata I ta. 8 I hoo ne ikpia hia gha na erhunmwu vbe ehe hia, emwa ni ye egbe yan Osanobua, emwa ni gha sẹtin viọ obọ iran da odukhunmwu vbe ne ai na mu ohu kevbe ne ai na muan ẹmwẹ. 9 I vbe hoo ne ikhuo gha ru emwi ye oreghe, kevbe ne iran gha waan vbekpa ukpọn ne iran rhuan, kevbe ne iran gha mu egbe ẹse, ẹi re eto ọghe wa do ghee ne a mẹ, ra igoru ne a ya te egbe, ra ikpẹrọmwọ ra ukpọn aghanghan. 10 Sokpan, ọghe uyinmwẹ nọ maan zẹvbe nọ ke ne ikhuo ni khare ighẹ emwa iyayi ẹre iran khin. 11 Ọ kere ne ikhuo gha ye a hunwan kevbe a mu egbe rriotọ ruẹ emwi. 12 I ma kue ne ikhuo gha ma emwa emwi ra ne iran gha kha yan ikpia. Te ọ khẹke ne iran gha hunwan. 13 Rhunmwuda, Adam ẹre a ka gha yi, vbe iyeke ọni, Ivi. 14 Sevba, ẹi vbe re Adam ẹre a mu rẹrẹ, sokpan okhuo ne ọ rrọọ ẹre a mu rẹrẹ, ọ na vbe rra iyi Osanobua. 15 Sokpan, a gha miẹn okhuo fan vbekpa ne ọ gha na gha mwẹ emọ, adeghẹ ọ zin egbe vbe iyayi kevbe ahoẹmwọmwa, kevbe uhuanmwẹ deba a ru emwi ye oreghe.
JULY 29–AUGUST 4
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | 1 TIMOTI 4-6
“Na Rhiegbe Ye Ugamwẹ E Jehova Kevbe Na Gha Khu Ẹfe Agbọn Na Khian, De Nọ Maan Sẹ”
(1 Timoti 6:6-8) Ẹmwata nọ wẹẹ iyayi sẹtin zẹ ẹfe ku ọmwa, adeghẹ ọ gie emwi ne ọ mwẹ sẹ ọre ọkẹn. 7 Ma ma rhie emwi rhọkpa rrie agbọn na, ma i vbe sẹtin rhie emwi rhọkpa kọe ladian. 8 Rhunmwuda ọni, adeghẹ a miẹn evbare gha re, a na vbe miẹn ukpọn gha rhie rhuan, wa gie ẹko ọni vuọn mwa.
w03 6/1 9 ¶1-2
Emwi Nọ Khian Ya Ima Gha Mwẹ Isọkẹn
Emwi ọkpa nọ ru iyobọ ne Pọl, ne ọ ya gha mwẹ oghọghọ vbe arrọọ ọghẹe ọre ne ọ na gi emwi ne ọ mwẹ sẹ ọre ọkẹn. A gha wẹẹ na gi emwi na mwẹ sẹ ima ọkẹn, vbe a yae kha? Ọna rhiema wẹẹ te ima gha gi emwi ne kpataki na ya yin agbọn sẹ ima ọkẹn. Ọna ẹre Pọl ghaa guan kaan vbe ọ gu e Timoti guan; ọ keghi tama rẹn wẹẹ: “Ẹmwata nọ wẹẹ iyayi [ra na rhiegba ye ugamwẹ Osanobua] sẹtin zẹ ẹfe ku ọmwa, adeghẹ ọ gie emwi ne ọ mwẹ sẹ ọre ọkẹn. Ma ma rhie emwi rhọkpa rrie agbọn na, ma i vbe sẹtin rhie emwi rhọkpa kọe ladian. Rhunmwuda ọni, adeghẹ a miẹn evbare gha re, a na vbe miẹn ukpọn gha rhie rhuan, wa gie ẹko ọni vuọn mwa.”—1 Timoti 6:6-8.
Yẹrẹro wẹẹ, vbe Pọl ghi tama e Timoti ne ọ gi emwi ne ọ mwẹ sẹ ọre ọkẹn, ọ na vbe ya unu kaẹn na rhiegba ye ugamwẹ Osanobua. E Pọl rẹnrẹn wẹẹ, ma gha rhiegbe ye ugamwẹ Osanobua, ẹre ima khian na gha mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko, ẹi re vbe ima ghaa khu emwi ewe ra ẹfe agbọn na khian. Emwi ne Pọl ghaa mwẹ vbe ekhọe ọre wẹẹ, emwi ne irẹn mobọ gualọ ne irẹn mieke na sẹtin mu aro ye ugamwẹ ọghe Osanobua ma gberra “evbare” kevbe “ukpọn.” E Pọl rẹnrẹn wẹẹ, deghẹ irẹn hoo ne irẹn gha mwẹ isọkẹn, te irẹn gha mu ẹtin yan e Jehova vbe ẹghẹ hia, ọ rhiẹnrhiẹn ra ọ rriara.
(1 Timoti 6:9) Sokpan iran ni hoo ne iran fe, edanmwẹ ẹre iran de yi, ifi orriarria ukọnmwẹ ne ẹbe ye nibun ghi mu iran, emwi na ẹre ọ sua emwa fi uwu ọfuan kevbe ne a na gbe ẹro.
g 6/07 6 ¶2
Ẹbe Nọ Rrọọ Deghẹ A Na Gha Hoo Na Fe Vbe Odẹ Ke Odẹ
Ẹmwata nọ wẹẹ ẹi re emwa hia ẹre ọ ya uhunmwu khiẹ ẹmwẹ ẹfe na khu khian. Sokpan nibun sẹ vbuwe iran keghi mu ẹdẹ agbọn iran rhia zẹvbe ne iran ya khu ẹfe khian. Egbe i ghi rọkhọ iran nibun rhunmwuda vbene iran ya wiẹn egbe rua winna, orhiọn iran i ghi sotọ, iran i ghi miẹn ovbe, ẹghẹ hia ẹre afierhan nọ wegbe ya fian iran, emianmwẹ ọvbehe sẹtin vbe la evba la iran egbe, rhunmwuda ena hia, iran nibun i ghi tọ. Aro ke do gbannọ ọmwa vbenia, a sẹtin miẹn wẹẹ ọ la nẹ, rhunmwuda ọ sẹtin khian ọmwa ne ọdọ ẹre ra amwẹ ọnrẹn ma ghi gba ẹko ẹre, ivbi ẹre sẹtin khian ne iro han rẹn rhunmwuda nẹi na mwẹ ẹghẹ ne iran, deba ọni, a sẹtin vbe miẹn wẹẹ ọ khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe nẹ. Ọ gha kẹ, ọ sẹtin ye dọlọ agbọn ọghẹe yi, sokpan ọna i re iwinna ẹdẹ ọkpa. Vbene ẹmwata, te emwa vbenia gele “ya akhiẹ nibun guọghọ ekhọe iran rua.”—1 Timoti 6:10.
(1 Timoti 6:10) Rhunmwuda, ahoẹmwẹ igho ẹre emwi dan ughughan ke zọ ladian. Ẹmwẹ ne a gha mwẹ ọnrẹn mu emwa eso sẹrriọ wẹẹ, te iran ghi fi iyeke gbe iyayi, iran keghi ya akhiẹ nibun guọghọ ekhọe iran rua.
g 11/08 6 ¶4-6
Emwi Ehan Nọ Gha Ya Ruẹ Gha Mwẹ Adogbannọ
Zẹvbe ne ima ka ruẹ ọre, emwa eso roro ẹre wẹẹ ẹfe na khu khian ẹre ọ khian ya iran miẹn adogbannọ, te egbe emwa vberriọ khu ẹhoho khian. Iran vbe si obalọ gi egbe iran, erriọ iran vbe ya gbe i ma rẹn vbe okiekie. Vbe igiemwi, emwa nibun ni khu igho khian i mwẹ ẹghẹ ne ẹgbẹe kevbe avbe ọse. Eso i kue miẹn ovbe vbe asọn ba ẹmwẹ iwinna ra osi ẹmwẹ agbọn. Ebe Asan-Ibo 5:12 khare wẹẹ, “Ọmwa ne ọ winna sẹtin miẹn evbare gha re, ugbẹnso, ẹi vbe miẹn re. Vbene ọ rhirhi a gha ye hẹ, asọn gha rre, ọ ghi miẹn ovbe vbiẹ khuẹrhẹ. Sokpan, emwi ne ọmwa ne ọ fe mwẹ bun sẹrriọ wẹẹ afianma i ghi gie ẹre miẹn ovbe vbiẹ.”
Ọmwa gha hoẹmwẹ igho gbe, igho ghi do gha re arowa ẹre; igho sẹtin vbe mu ọmwa rẹrẹ. Jesu gi ima rẹn wẹẹ igho mwẹ ẹtin na ya mu ọmwa rẹrẹ. (Mak 4:19) Emwa keghi roro ẹre wẹẹ, iran ghaa mwẹ igho ẹre iran khian na gha mwẹ oghọghọ, sokpan ẹi de vbene iran roro ẹre. Ẹi mwẹ ẹghẹ ne ẹko igho ya vuọn ọmwa. Ebe Asan-Ibo 5:10 khare wẹẹ, “Aro ruẹ gha wu ye igho, ẹghẹ ọkpa nọ ra ya sẹ ruẹ ọkẹn i rrọọ.”
Vbene ẹmwata, ọmwa nọ hoo nọ fe vbe odẹ ke odẹ i khian sẹtin miẹn oghọghọ ọghe ẹmwata, rhunmwuda irohanmwa ẹre ahoẹmwọmwa ọghe igho si rre; ọmwa gha hoẹmwẹ igho gbe, ọ ke rhie obọ ye emwi nọ ma khẹke, ẹi rẹn. (Itan 28:20) Adeghẹ ọmwa hoo nọ gha mwẹ oghọghọ kevbe nọ miẹn adogbannọ vbe arrọọ ọghẹe, ọ ghi gha zẹ emwi obọ, ọ ghi gha yabọ, ọ ghi hoẹmwẹ e Jehova kevbe emwa ọvbehe, ọ ghi vbe gbaengbe ne uyinmwẹ esakan.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(1 Timoti 4:2) Obọ avbe ehọnhoghe ni mu emwa rẹrẹ, ẹre iruẹmwi na ke rre, emwa ne ekhọe ẹre gbin vbene a miẹn wẹẹ te a mu ematọn ye erhẹn ya tọn rẹn.
lvs 23-24 ¶17
Gha Mwẹ Ekhọe Ọguọmwaziro Nọ Maan Vbe Odaro Osanobua
17 Vbe ukọ e Pita ghi gbẹn ebe gie etẹn, ọ keghi kha wẹẹ: “Ghẹ gie ekhọe ruẹ bu ohiẹn gbe ruẹ hiehie.” (1 Pita 3:16) Ọ keghi re emwi nọ da ọmwa wẹẹ, emwa eso gha zẹ rra uhi ọghe Jehova, ekhọe ọguọmwaziro ọghe iran i ghi gui iran gui. Ukọ e Pọl keghi gie ekhọe ọguọmwaziro vberriọ zẹvbe ekhọe ọguọmwaziro nọ “gbin vbe ne a miẹn wẹẹ te a mu ematọn ye erhẹn ya tọn ren.” (1 Timoti 4:2) Erhẹn he ka giẹn ruẹ ẹdẹ ra, sẹrriọ wẹẹ ọ na do si ẹtẹ yọ ruẹ egbe ra? Ọ gha sunu vberriọ, eke nọ giẹn rẹn nii sẹtin do gbin. Erriọ vbe ye, deghẹ ọmwa na gha ru emwi dan vbene ọ ma na fiwerriẹ, ekhọe ọguọmwaziro ọghẹe sẹtin do gbin, vbene ẹghẹ ya khian, ekhọe ọguọmwaziro ọghẹe i ghi gu ẹre gui, vbe ọ gha ru emwi dan.
(1 Timoti 4:13) Kakabọ rhie ẹghẹ ne u mu egbe ye ẹmwẹ ebe ne a tie ma emwa vbe I te rre, kẹ kevbe orhu ne a kpe, kevbe emwi ne a ma emwa ẹre.
it-2 714 ¶1-2
Ebe Na Tie Vbe Idagbo
Vbuwe Iko. Vbe orre nokaro, ibozẹghẹ emwa ẹre ọ ghaa mwẹ ebe na kiri, rhunmwuda ọni, ebe nọhuanrẹn na tie vbe idagbo keghi wa ru ekpataki. Ukọ e Pọl keghi tama etẹn ne iran gha tie elẹta ne irẹn gbẹn rre vbuwe iko, ọ na vbe wẹẹ ne iran vbe gha tie elẹta ne irẹn gbẹn gie iko ọvbehe. (Kọl 4:16; 1 Tẹs 5:27) E Pọl na vbe tama e Timoti nọ ghaa re ọkpa vbe ediọn vbuwe iko wẹẹ, “Kakabọ rhie ẹghẹ ne u mu egbe ye ẹmwẹ ebe ne a tie ma emwa vbe I te rre, kẹ kevbe orhu ne a kpe, kevbe emwi ne a ma emwa ẹre.”—1 Tim 4:13.
A ghaa tie ebe vbe idagbo, ọ khẹke nọ rriẹẹ. (Hab 2:2) Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ebe na tie vbe idagbo keghi ru iyobọ ne emwa ọvbehe, ọ khẹke ne ọmwa ne ọ tiẹre kakabọ rẹn otọ emwi ne ọ tie, ne ọ mieke na sẹtin tiẹre ẹse, ẹghẹ nii, emwa ne ọ tiẹre ma ghi vbe rẹn otọre. Ebe Arhie Maan 1:3 gi ima rẹn wẹẹ, te emwa ni ya urhu nọ la tie ẹmwẹ akhasẹ kevbe emwa ni danmwehọ ẹre, ni vbe yae ru emwi khian gha ghọghọ.
E Baibol Na Tie
(1 Timoti 4:1-16) Te orhiọn wa tae gbe ẹre ẹho rua wẹẹ, ọ gha sẹ ẹdẹ okiekie, emwa nibun gha mu iyayi fua, iran ghi gha ru ne orhiọn ohoghe khare kevbe iruẹmwi esu. 2 Obọ avbe ehọnhoghe ni mu emwa rẹrẹ, ẹre iruẹmwi na ke rre, emwa ne ekhọe ẹre gbin vbene a miẹn wẹẹ te a mu ematọn ye erhẹn ya tọn rẹn. 3 Emwa na ẹre ọ tae khian wẹẹ, ọ ma kei ne a gha rhie okhuo, ọ ma kei ne a gha rri evbare eso. Sokpan te Osanobua yi avbe evbare na ne avbe emwa ni yayi, ni vbe rẹn ẹmwata nẹ, ne iran gha rri ọrẹ, vbe iran a ghi na erhunmwu ekpọnmwẹ yọ nẹ. 4 Emwi ne Osanobua yi hia ẹre ọ maan, ọkpa ne a vbe rhie fua ẹi rrọọ, sokpan, erhunmwu ekpọnmwẹ ẹre ọ kere ne a ya gha miẹn iran. 5 Rhunmwuda, ẹmwẹ Osanobua kevbe erhunmwu, yae khian ne Osanobua rhan obọ miẹn nẹ. 6 U ghi maa avbe etẹn emwi na, u ghi gha re ọguọmwadia ne ọ maan ọghe Kristi Jesu, vbene u na ya ẹmwẹ iyayi na, kevbe iruẹmwi ẹmwata ne u ka lele khian, koko egbe ruẹ, vbekpa ọghe orhiọn. 7 Sokpan, u ghi gha lẹẹ ne uma aranmwẹ ne ẹmwata Osanobua i ye nii, emwi nọ ma kei ne a gha ta. Tobọ gha ma egbe ruẹ emwi ye uyinmwẹ vbe ọghe Osanobua. 8 Egbe ne a ya sekhae, vbe maan, sokpan odẹ hia ẹre isekhae ọghe orhiọn na maan, rhunmwuda, a rẹnrẹn ighẹ a gha lae miẹn arrọọ, vbe ẹghẹ na kevbe ẹghẹ nọ dee. 9 Ẹmwẹ ẹmwata ẹre ọna khin, nọ kere ne a wa rhan obọ miẹn kevbe ne a yayi. 10 Ọna ẹre ọ si ẹre ne ima na domian, kevbe ne a na kakabọ winna, rhunmwuda, ọghe Osanobua ne ọ rrọọ ọre idanmwehọ mwa ye, ọmwa ne ọre Ọmiọnmwafan emwa hia, kpataki iran ni yayi. 11 Gha yi avbe emwi na iyi, ne u vbe gha ma emwa ẹre. 12 Ghẹ gie ọmwa rhọkpa ye aro tila ruẹ rua rhunmwuda ighẹ ọvbokhan ẹre u khin, sokpan gha re igiemwi ne eni yayi hia, vbe ẹmwẹ ne u guan, uyinmwẹ ruẹ, ahoẹmwọmwa ruẹ, iyayi kevbe ai mwẹ iruẹn. 13 Kakabọ rhie ẹghẹ ne u mu egbe ye ẹmwẹ Ebe ne a tie ma emwa vbe I te rre, kẹ kevbe orhu ne a kpe, kevbe emwi ne a ma emwa ẹre. 14 Ghẹ ya emwi orhiọn ne a ya wee ruẹ rhẹghẹrẹ, ne a rhie nuẹn ẹghẹ ne avbe akhasẹ na guan kevbe ne avbe ediọn na viọ obọ yan ruẹ uhunmwu. 15 Gha ya avbe emwi na ru emwi, ne u vbe zẹ egbe ruẹ obọ ne iran, ne alaghodaro ruẹ miẹn ehe na gha re ne aro emwa hia sẹ. 16 Gha rhuan egbe ne u vbe gha ya emwi ne u ma emwa ẹre ẹro. Gha ru avbe emwi na khian, rhunmwuda, u gha ru vberriọ, u gha miẹn egbe ruẹ kevbe iran ni danmwehọ ruẹ fan.