Avbe Ako Na Sunu Yi Vbe Ebe Iwinna Na Loo Vbe Ne Iko Uyinmwẹ Kevbe Iwinna Ọghe Ima
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JULY 7-13
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 21
Avbe Ilele Ni Gha Ya Ọdọ Vbe Amwẹ Gha Ghọghọ
w03 10/15 4 ¶5
Vbua Khian Ya Sẹtin Gha Ru Azẹ Ne Ẹwaẹn Ye?
Ma gha ya okhirhikhirhi ru azẹ, ma sẹtin ya ru azẹ ne ẹwaẹn i ye. Ebe Itan 21:5 keghi ya obọ sekhae ne ima wẹẹ: “Ọmwa gha mwamwa emwi ẹse, emwamwa rẹn ghi dinnodẹ, sokpan ọmwa nọ ya okhirhikhirhi ru emwi, ogue ẹre ọ khian gha ye.” Vbe igiemwi, ọ khẹke ne avbe ehọnrre ne egbe ru rriorriorrio zin egbe, ne iran ghẹ mieke na ya oguegue la orọnmwẹ. Vbe ẹ i re erriọ, ẹmwẹ ne okpia ọkpa nọ rri egie ebe na tie ẹre William Congreve, nọ ghaa rrọọ vbe odẹ ukpo 300 nọ gberra tae, sẹtin sunu vbe egbe iran. Ọ khare wẹẹ: “A gha ya okhirhikhirhi la orọnmwẹ, a ghi do gha gbe I ma rẹn vbe okiekie.”
g 7/08 7 ¶2
Emwi Nọ Gha Ru Iyobọ Ne Ọdọ Vbe Amwẹ Ya Musọe
Gha rhie ẹre ma wẹẹ, u mwẹ imuegberriotọ. “Wa ghẹ ya okhọn ra itengbemu ru emwi rhọkpa, sokpan, wa gha mu egbe rrie otọ, ne uwa gha ghee emwa ọvbehe wẹẹ, iran sẹ uwa.” (Filipai 2:3) Emwi nọ mobọ si ẹzọ ne ọdọ vbe amwẹ ọre wẹẹ, emwi eso gha sunu, ne iran gha te ya mu egbe rrie otọ ne iran sọfurre yọ, iran eva ghi gha bu abe gbe egbe. Ma ghaa mu egbe rrie otọ, ma i khian gha gualọ ọmwa nọ rriabe, ra nọ rriase, vbe imuanẹmwẹ gha de rre.
w06 9/15 28 ¶13
“Gi Uvbi Ne U Rhie Re, Gha Ya Ekhọe Ruẹ Rhiẹnrhiẹn”
13 Sokpan, deghẹ a na ghi miẹn wẹẹ, rhunmwuda obọ ne ọdọ vbe amwẹ ya mu egbe, ẹre ọ si ẹre ne emwi na lọghọ iran ghi vbo? Ẹrhiọn ẹre a loo, na ya sẹtin sọfurre ye emwi vbenian. Vbe igiemwi, a sẹtin miẹn wẹẹ, ẹmwẹ ihẹn na tama egbe, ẹre ọ ghi gua iran obọ ro. (Itan 12:18) Zẹvbe ne ima zẹ iro yan rẹn vbe ako iruẹmwi nọ lae, ọna sẹtin do zẹ ẹbe. Ebe Itan khare wẹẹ: “A wa gha rre otọ ẹgbo, ẹre ọ fu egbe sẹ na gu okhuo nọ vian kevbe nọ gui ẹzọ dia owa ya.” (Itan 21:19) Adeghẹ amwẹ ẹre u khin vbe egbe owa vberriọ, u ghi nọ egbuẹ wẹẹ, ‘Uyinmwẹ mwẹ ya ọdafọn mwẹ gbe egbe mwẹ ra?’ E Baibol keghi tama avbe ọdọ wẹẹ: “Wa ye gha hoẹmwẹ amwẹ ọghe uwa, wa ghẹ vbe gha mu ohu iran gberra egbe.” (Kọlọsi 3:19) Adeghẹ ọdọ ẹre u khin, nọ egbuẹ wẹẹ, ‘I ya obọ esi mu ọvbokhan mwẹ, ne aro ẹre ghẹ mieke na gha rre orere ra?’ Ọghe ne ẹmwata, ọ ma khẹke ne emwi rhọkpa ya okpia ra okhuo fi owẹ ye oha. Sokpan, rhunmwuda wẹẹ, emwi nọ wegbe vbenian sẹtin sunu, ẹre ọ si ẹre nọ na khẹke ne ọdọ vbe amwẹ gha rherhe sọfurre ye ẹmwẹ nọ rre otọ.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w05 1/15 17 ¶9
Ma Bẹghe Awanwan Ọghe Arriọba Osanobua
9 E Jesu i ghi re ọmwa kẹkan nọ tota yan ovbi ekẹtẹkẹtẹ, ọba nọ kakabọ mwẹ ẹtin ẹre ghi nọ nian. E Baibol keghi gie Jesu zẹvbe ọmwa nọ hin ẹsin khian, ọna rhie ma wẹẹ, e Jesu wa rre odaro okuo. (Itan 21:31) Ebe Arhie Maan 6:2 khare wẹẹ, “I keghi bẹghe ẹsin nọfua ọkpa, ọmwa nọ tota yan rẹn mu uhanbọ mwẹ, a na vbe mu ẹrhu ẹde nẹẹn. Ọ keghi ladian, ọ na gha khọnmiotọ khian, nọ mieke na khọnmiotọ fo fẹfẹfẹ.” Deba ọni, vbe ọsian ighẹ Devid ghi vbe guan kaẹn Jesu, ọ na wẹẹ: “E Jehova gha ke Zaiọn fiangbe ẹtin arriọba ruẹ. Irẹn keghi kha wẹẹ: ‘Gha khaevbisẹ yan avbe eghian ruẹ.’”—Psalm 110:2.
JULY 14-20
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 22
Avbe Ilele Ni Gha Ru Iyobọ Ne Evbibiẹ Emọ Ya Koko Ivbi Iran Ẹse
Iran Gha Ye Gha Ga Osanobua Vbe Iran Gha Waan Nẹ Ra?
7 Ọ khẹke ne ọdọ vbe amwẹ ni hoo ne iran biẹ, nọ egbe iran wẹẹ: ‘Emwa ni mu egbe rriotọ ẹre ima khin ra? Ma vbe mu ugamwẹ ọghe Jehova ye okaro vbe arrọọ ọghe ima ra? E Jehova gha sẹtin ka ima ba emwa ni gha sẹtin gbaroghe emọ ẹse ra?’ (Psm 127:3, 4) Adeghẹ evbibiẹ emọ ẹre u khin, nọ egbuẹ wẹẹ: ‘Mẹ maa ivbi mwẹ vbene a ya winna hẹ, ne iran mieke na gha re emwa ni wegbe obọ ra?’ (Asan 3:12, 13) ‘Mẹ hia vbe odẹ ke odẹ ne I ya gbogba ga ivbi mwẹ vbe agbọn Esu na, ne iran ghẹ mieke na de ye ẹbe ra? Mẹ vbe ru iyobọ ne iran ya lẹẹ ne emwi ke emwi nọ gha sẹtin mu uyinmwẹ ọghe iran rhia ra?’ (Itan 22:3) Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, u i khian wa sẹtin gbogba ga ivbuẹ ne iran ghẹ zẹdẹ werriẹ aro daa isievẹn rhọkpa vbe arrọọ ọghe iran. Sokpan u gha sẹtin ru iyobọ ne iran ya rẹn vbene iran khian ya gha lele avbe adia ni rre uwu e Baibol, ai rẹn deghẹ iran na gha werriẹ aro daa isievẹn nọ rhirhi gha khin, iran ghi rẹn vbene iran gha lae hẹ. (Tie Itan 2:1-6.) Vbe igiemwi, adeghẹ ọmwa vbuwe ẹgbẹe ruẹ na sẹ e Jehova rae, loo Evbagbẹn Nọhuanrẹn ya ru iyobọ ne ivbuẹ ya rẹn evbọzẹe nọ na khẹke ne ima rhikhan mu e Jehova. (Psm 31:23) Adeghẹ ọmwa uwa na wu, u sẹtin maa ivbuẹ ako eso vbuwe Evbagbẹn Nọhuanrẹn nọ gha sẹtin fu iran ẹko rre.—2 Kọr 1:3, 4; 2 Tim 3:16.
Evbibiẹ Emọ—Wa Gha Maa Ivbi Uwa Emwi Ne Iran Mieke Na Hoẹmwẹ E Jehova
17 Wa rherhe suẹn gha maa ivbi uwa emwi. Evbibiẹ emọ gha rherhe suẹn gha maa ivbi iran emwi, ẹre ọ maan sẹ. (Itan 22:6) Muẹn roro igiemwi ọghe Timoti, nọ ghi do gha lele Pọl mu okhian yo ehe ughughan. Te iye Timoti ighẹ Yunis kevbe iyẹe nọkhua ighẹ Luis wa maa e Timoti emwi “ke ẹghẹ ọvbokhan” gha dee.—2 Tim 1:5; 3:15.
18 Ọ mwẹ ọdọ vbe amwẹ ọvbehe na tie ẹre Jean-Claude kevbe Peace, ni vbe rre Côte d’Ivoire. Emọ ehan ẹre iran mwẹ. Emọ ehan na wa vbe deba iran ga e Jehova. Vbọ ru iyobọ ne ọdọ vbe amwẹ na ya sẹtin koko emọ ehan, ne iran gha ga e Jehova? Igiemwi ọghe Yunis kevbe Luis ẹre ọ ru iyobọ ne iran. Iran keghi kha wẹẹ, “Ke egbe ọvbokhan kpa, ẹre ima ya suẹn gha maa ivbi ima Ẹmwẹ Ọghe Osanobua. Te a wa da biẹ iran sotọ, vbe ima suẹn gha maa iran emwi.”—Diut 6:6, 7.
19 Ne ebe Diuteronomi na wẹẹ ne evbibiẹ emọ gha “maa” ivbi iran Ẹmwẹ Ọghe Osanobua, vbọ demu? Emwi nọ demu ighẹ ẹmwẹ Hibru na ke zedu ‘maa ọmwa emwi’ ladian ọre ‘na gha ta ẹmwẹ yangbe yangbe.’ Te ọ khẹke ne evbibiẹ emọ gha mwẹ ẹghẹ ne ivbi iran, ne iran mieke na sẹtin gha maa ivbi iran emwi vbe odẹ vbenian. Sokpan na wa gha maa ọmwa emwi yangbe yangbe vbenian i re emwi nọ khuẹrhẹ. Vbọrhirhighayehẹ, ọ khẹke ne evbibiẹ emọ gha ghee imamwaemwi vbenian, zẹvbe ẹkpotọ nọ kie ne iran ya maa ivbi iran Ẹmwẹ Ọghe Osanobua, ọna gha vbe ru iyobọ ne ivbi iran ya rhie emwi ne iran ruẹ ye uyinmwẹ.
w06 4/1 9 ¶4
Evbibiẹ Emọ Wa Gha Rhie Igiemwi Esi Ye Otọ Ne Ivbi Uwa
Vbene ẹmwata, ọvbokhan ọre ọvbokhan, ugbẹnso, emọ zẹ utun vbe ehọ, iran vbe ru emwi ukọnmwẹ. (Gẹnẹsis 8:21) De emwi ne evbibiẹ emọ gha ru? E Baibol khare wẹẹ: “Obọ ibiẹka ẹre a na miẹn uyinmwẹ iruẹn kevbe ukọnmwẹ, sokpan, ubi na dan ọmọ re vbe ikebe, [ra asan na ya gbe ọmọ], gha ma ẹre vbene ọ kere na gha ru emwi hẹ.” (Itan 22:15) Emwa eso roro ẹre wẹẹ, a i ghi ya obọ nọ tọn vberriọ mu emọ vbe ẹdẹnẹrẹ. Vbene ẹmwata, e Baibol ma kue yọ na gha ya obọ nọ tọn mu emọ. Ẹmwẹ na ighẹ ‘asan’ mudia ye ihe asẹ ne evbibiẹ emọ mwẹ ne iran ya gbe ivbi iran hin ọkhọ rre zẹvbe nọ khẹke kevbe vbe odẹ ọghe ahoẹmwọmwa, rhunmwuda, iran hoo ne agbọn maan ivbi iran vbe etẹbitẹ.—Hibru 12:7-11.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
Gi Ukpamuyọmọ Ne U Mwẹ Gha Sẹ Ruẹ Ọyẹnmwẹ
11 Ma gha sẹtin ya ọyẹnmwẹ nọ sẹ ima gha muan yọ, deghẹ ima na ya ekhọe hia rhiegba ye iwinna na waa ima re vbe ugamwẹ e Jehova. Rhie egbe ye iwinna ikporhu kevbe iwinna na ru vbe uwu iko. (Iwinna 18:5; Hib 10:24, 25) Gha mu egbe ye otọ u ke gha rrie iko, ne u mieke na sẹtin zẹ ewanniẹn nọ gha rhie igiọdu ne etẹn. U ghaa mwẹ obọ vbe abọ ọghe owebe vbe iko ne ima do vbe uwu uzọla, u ghi tie ẹre ekhuarro. Ọ ghaa mwẹ iwinna na mu nuẹn vbe iko, u ghi hia ne u rherhe gha sẹ iko, u ghi vbe gha ya ekhọe hia ru iwinna nii. Ghẹ ya iwinna rhọkpa na mu nuẹn rhẹghẹrẹ, hia ne u guẹ iwinna nii sayọ. (Itan 22:29) Zẹvbe ne u ya rhie egbe ye iwinna vbe ugamwẹ e Jehova, u ghi do gha mwẹ alaghodaro, ẹghẹ nii ọyẹnmwẹ ghi gha sẹ ruẹ. (Gal 6:4) Ọ ghaa yerriọ, deghẹ ukpamuyọmọ ne u te ya aro yi na ghi sẹ ọmwa ọvbehe obọ, u ghi sẹtin gu ọmwa nii ghọghọ.—Rom 12:15; Gal 5:26.
JULY 21-27
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 23
Avbe Ilele Ni Gha Ru Iyobọ Ne Ima Vbọ Gha De Ọghe Ayọn Na Da
w04 12/1 19 ¶5-6
Gha Ya Aro Nọ Khẹke Ghee Ayọn Na Da
5 Emwa eso wa da ayọn, sokpan iran ghi gha begbe ne iran ghẹ dae sẹrriọ wẹẹ, te emwa ghi bẹghe ẹre vbe egbe iran. Emwa eso wa vbe kakabọ da ayọn, ọrheyerriọ, ayọn i rherhe gbe iran. Sokpan, ọmwa ghaa roro ẹre wẹẹ, uyinmwẹ vberriọ i khian rhie ikuanegbe ne irẹn, te ọ mu egbe ẹre rẹrẹ. (Jerimaia 17:9) Zẹvbe ne ẹghẹ ya khian, ọmwa vberriọ sẹtin do khian ọviẹn ayọn, ‘ayọn nọ bun gbe na da ghi do maghaẹn.’ (Taitọs 2:3) Vbe ọgbẹnbe ọkpa na tie ẹre Caroline Knapp ghi guan kaẹn vbene ọmwa ya khian ọdayọn hẹ, ọ na wẹẹ: “Kherhe kherhe ẹre ọmwa ya laọ, vbene ọ ghi te rẹn, ọ ghi gua ẹre obọ ro.” Vbene ẹmwata, ayọn na da gbe egbe, gha sẹtin miẹn ọmwa uhunmwu!
6 E Jesu ya obọ sekhae ne ima wẹẹ: “Wa gha begbe, ne uwa ghẹ gi ẹmwẹ oregbe, ra ayọn na da gbe egbe kevbe osi ẹmwẹ agbọn na mu uwa, sẹrriọ wẹẹ, ẹdẹ ne ẹdẹrriọ ghi do do uwa mu vbe udomwurri vbe na ghee ifi. Rhunmwuda, emwa hia ni rre uhunmwu otagbọn na, ẹre ọ khian họẹn vbe egbe vbe ẹdẹ ne ẹdẹrriọ.” (Luk 21:34, 35) Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ọmwa ma da ayọn gbe egbe, ayọn na da gha sẹtin ya ọmwa khian ne muẹnmuẹn kevbe obẹrure, ọ sẹtin vbe si ọmwa digiẹn vbe ugamwẹ e Jehova. Vbọ khian gha ye hẹ, deghẹ ẹdẹ ọghe Jehova na do vba ẹre vberriọ?
it-1 656
Ayọn Na Da Gbe Egbe
E Baibol gbodan yọ. E Baibol gbikhan ye ayọn nọ wegbe na da gbe egbe. Ọmwa nọ gbẹn ebe Itan keghi gie ẹbe nọ lae rre vbe ọmwa ghaa da ayọn gberra egbe, ẹmwẹ nọ tae wa vbe gua ọghe avbe umẹwaẹn ro. Ọ khare wẹẹ: “De ọmwa ne agbọn khan rẹn, nọ viẹ egbe ẹre, nọ si ẹti khian, kevbe nọ vian vbe ẹghẹ hia? De ọmwa ne aro ẹre vin rua kpan ran? De ọmwa ne ẹtẹ ihuaro gba ẹre egbe hia? Iran ni da ayọn gbe egbe, ni danmwẹ ayọn na gua ẹre ghee. Ghẹ gie ayọn viẹn ye ruẹ aro, ọ gha khọnrẹn nọ ye yẹnghẹn vbe aro, nọ vbe gha fi wainwain vbe ukpu [deghẹ ọ na gha mose, ra ọ na gha rhie aro re], ọ na ye vbẹkhẹẹ vbe ẹho [ọ na gha la ẹho vbiẹlẹ vbiẹlẹ]. Ẹdẹ gha gbe, ọ ghi do yevbe na miẹn wẹẹ, ẹyẹn nọ mwẹ obi ẹre ọ saa [ọ sẹtin ya ọmwa do gha khuọnmwi (vbe igiemwi, ọ sẹtin si emianmwẹ udu na tie ẹre cirrhosis), ọ sẹtin vbe si emianmwẹ ẹrherhe (delirium tremens), ọ sẹtin vbe si uwu]. Aro ruẹ ghi gha bẹghe otutu, [ayọn nọ wegbe na da, gha sẹtin ya ẹrherhe ọmwa khian nẹi ghi winna ẹse; avbe uyinmwẹ nọ te viọ lẹre ghi suẹn gha rhiegbe ma; ọmwa nii ghi gha bẹghe emwi nẹi gele sunu; ẹrherhe ẹre ghi do vuọn ne avbe okha ni ma gele sunu ni gbe ẹre otiti; emwi nọ rhirhi khọn rẹn, ẹre ọ ghi ru], u i ghi sẹtin roro emwi ẹse ra ne u guan ẹse [avbe iziro kevbe emwi nọ rre ọre ekhọe nọ ma te hoo ne ọmwa rẹn vbekpa ẹre, ọ ghi suẹn gha talọ ehia].”—Itan 23:29-33; Hos 4:11; Mat 15:18, 19.
Ọmwa nọ gbẹn ebe Itan na, ye gie ẹre sayọ, emwi nọ gha sunu daa ọdayọn, ọ wẹẹ: “Ọ ghi yevbe na miẹn wẹẹ, te u gua okọ ye uwu okun, [ọ ghi yevbe ọmwa nọ roro ẹre wẹẹ, te irẹn khian fian amẹ wọn, vbe okiekie, ẹ i ghi rẹn emwi nọ sunu], ọ yevbe ọmwa nọ rre ukpẹ erhan nọ rre uhunmwu okọ [asẹ na ẹre ẹhoho mobọ ya mu okọ yọ mu okọ rre, te arrọọ ọghe ọdayọn na ghi rre ikpadede, ọ sẹtin miẹn odekun, ra emianmwẹ na tie ẹre stroke, emwa sẹtin gu ẹre gbinna, ra emwi ọvbehe vberriọ]. ‘Te iran fi mwẹ emwi, te emwa eso koko gbe mwẹ, I ma ghi yerre [ọ na yevbe te ọdayọn na gu egbe ẹre guan; ọ ma ghi rẹn emwi nọ sunu daa ẹre, ọ ma vbe rẹn ọlọghọmwa ne ayọn nọ dae he si ye ọre egbe]. De ẹghẹ ne I khian ya rhiọrre? I ye hoo ne I da ayọn [vbe asẹ na nian, ovbe gbe ẹre nẹ, sokpan, rhunmwuda nọ na re ọviẹn ayọn, te ọ ye ya aro ye ẹghẹ ọvbehe nọ khian ya da ayọn].’” Ovbiogue ẹre ọ khian khian vbe okiekie, rhunmwuda, igho ọrhẹnrhẹn ẹre ọ zẹ ye ayọn, emwa i khian ghi sẹtin mu ẹtin yan rẹn, ẹ i khian ghi vbe sẹtin gha winna.—Itan 23:20, 21, 34, 35.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w04 11/1 31 ¶2
Ọta Ne Emwa Nọ
Vbe igiemwi, ọmwa ghaa kakabọ kpọlọ egbe, a sẹtin miẹn wẹẹ, ọmwa oregbe ẹre nọ, sokpan, ẹ i erriọ wa ye vbe ẹghẹ hia. Emianmwẹ ne ọmwa khuọnmwi sẹtin yae gha kpọlọ egbe. Ẹgbẹe ne ọmwa ke rre sẹtin vbe si ẹre wẹẹ, ọmwa kakabọ kpọlọ egbe. Gi ima kọe ye orhiọn wẹẹ, vbene egbe ọmwa ye hẹ, ẹre a ya rẹn wẹẹ ọ kpọlọ egbe, sokpan ọmwa sẹtin gha re ọmwa oregbe, a i bẹghe ẹre vbe egbe ẹre, rhunmwuda, uyinmwẹ na dekaẹn iziro ọghe ọmwa. A gha wẹẹ ọmwa kakabọ kpọlọ egbe, ọni nọ wẹẹ, “ẹvbi nọ rre ọmwa nii egbe wa bun ẹsẹsẹmwẹse,” sokpan, a gha wẹẹ ọmwa oregbe ẹre ọmwa khin, ọ rhie ma wẹẹ, ọmwa “arovbẹmwẹ ẹre ọmwa nii khin, ra ọ rri evbare gberra egbe.” Nọnaghiyerriọ, ẹ i re ọmwa kpọlọ ẹre a ya rẹn ọmwa oregbe, sokpan, aro ne ọmwa nii ya ghee evbare, ẹre nọ. A sẹtin miẹn wẹẹ, ọmwa i kpọlọ egbe, ra ọ ye huẹnrẹn sokpan ọ gha re ọmwa oregbe. Yevbesọni, aro ne emwa ya ghee vbene ọ khẹke ne ọmwa kpọlọ egbe sẹ vbe ẹvbo ọkpa sẹtin lughaẹn ne ẹvbo ọvbehe.
JULY 28–AUGUST 3
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 24
Mu Egbe Ye Otọ Khẹ Ẹghẹ Nọ Wegbe
it-2 610 ¶8
Ukpokpo
Ivbi Otu e Kristi rẹn wẹẹ, isanẹse rrọọ ne iran, deghẹ iran na sẹtin zin egbe. Vbe Jesu ghi guan kaẹn isanẹse na, ọ na wẹẹ: “Oghọghọ nọ ne iran na zẹ kpokpo ba ẹmwẹ emwi esi ne iran ru, rhunmwuda, iran ẹre ọ yan Arriọba ẹrinmwi.” (Mat 5:10) Ne Ivbi Otu e Kristi na rẹn wẹẹ, arhiọkpaegbe rrọọ, kevbe ne iran na vbe rẹn Osa nọ ru eyan na, keghi rhie ẹtin ne iran. Ọna ru iyobọ ne iran ya gha ya ẹkoata ga Osanobua, ọ gha khọnrẹn ne emwa ni zẹ iran kpokpo gha ya ẹmwẹ uwu kpee ohan ye iran egbe. Rhunmwuda ne iran na rẹn emwi ne uwu ọghe Jesu do ru ne emwa nagbọn, iran i ghi mu ohan uwu. (Hib 2:14, 15) Aro ekhọe ne Ovbi Otu e Kristi mwẹ wa kakabọ ru ekpataki, deghẹ ọ hoo nọ sẹtin mudia gbain vbe a ghaa zẹ ọre kpokpo. “Wa gha mwẹ egbe ekhọe na, ne Kristi Jesu ghaa mwẹ, . . . ọ na họn ẹmwẹ ne Osanobua ya sẹ ẹdẹ uwu, ọni ọre uwu nọ wu vbe uhunmwu erhan irrioya.” (Fil 2:5-8) “Rhunmwuda ọyẹnmwẹ nọ ghaa khẹ [Jesu], ọ keghi zin egbe erhan irrioya, ọ na rhie ekhue hin aro rre.”—Hib 12:2; vbe ya ghee 2 Kọr 12:10; 2 Tẹs 1:4; 1 Pita 2:21-23.
w09 12/15 18 ¶12-13
Ye Gha Sọyẹnmwẹ Vbe U Ghaa Rre Uwu Ọlọghọmwa
12 Ebe Itan 24:10 khare wẹẹ: “U gha ye gha vburriẹ vbe ẹghẹ asobọyegbe, evburriẹ ne evburriẹ ẹre u gele wa khin.” Ebe Itan ọvbehe na vbe kha wẹẹ: “Sokpan, ẹko gha rriara iran, iran ghi suku aro rua.” (Itan 15:13) Egbe wọọ Ivbi Otu e Kristi eso sẹrriọ wẹẹ, te iran ghi dobọ e Baibol na tie yi kevbe Ẹmwẹ Osanobua na mu roro. Iran ghi gha ya umaro umaro na erhunmwu, iran i ghi vbe hoo ne iran gha gu etẹn mu obọ vbe iko. Vbene ẹmwata, ọmwa gha gi iro han rẹn la ẹghẹ nọ taẹn, ọ sẹtin zẹ ẹbe.—Itan 18:1, 14.
13 Sokpan, ma ghaa ya aro nọ khẹke ghee emwi, ọ gha ru iyobọ ne ima ya rhie aro tua emwi ni maan vbe ẹdagbọn ima, nọ gha sẹtin ya ima gha sọyẹnmwẹ. E Devid khare wẹẹ: “U miẹn vbe iho ruẹ na ru yẹẹ mwẹ hẹ Osanobua mwẹ!” (Psm 40:8) Adeghẹ emwi i ghi khian ẹse vbe ẹdagbọn ima, ọ ma khẹke ne ima dobọ ugamwẹ ne ima rhie ne Jehova yi. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, ma gha rhiegbe ye ugamwẹ e Jehova, ẹre ima khian na gele gha sọyẹnmwẹ. E Jehova tama ima wẹẹ, ma ghaa gbarokotọ tie Ẹmwẹ ọnrẹn vbe ẹghẹ hia, ma ghi gha sọyẹnmwẹ. (Psm 1:1, 2; Jems 1:25) Ma ghaa tie Baibol, ma na vbe gha yo iko, ẹmwẹ nọ “rhiẹnrhiẹn” ne ima gha họn, gha sẹtin rhie ẹtin ye ima iwu, ma ghi vbe gha sọyẹnmwẹ.—Itan 12:25; 16:24.
Inọta Ne Emwa Nọ
Ebe Itan 24:16 khare wẹẹ: “Inugba nọ khọnrẹn wẹẹ ne ọmwa nọ yin ẹse de, te ọ gha ye kpaegbe.” Ọmwa nọ ru orukhọ yangbe yangbe, ne Osanobua yabọ, ẹre ako na guan kaẹn ra?
Ẹn o. Emwi ne ako na guan kaẹn ọre ọmwa nọ werriẹ aro daa ọlọghọmwa ughughan, ọ ghaa ke ọkpa kpa, ọ ghi gha la ọvbehe, ọrheyerriọ, ọ ye hia nọ zin egbe ẹre.
Ena hia rhie ma wẹẹ, ẹ i re ọmwa nọ ru orukhọ yangbe yangbe ẹre ebe Itan 24:16 guan kaẹn, sokpan emwi nọ guan kaẹn, ọre ọmwa nọ werriẹ aro daa ọlọghọmwa ughughan yangbe yangbe. Vbe agbọn dan ne ima ye na, ọmwa esi sẹtin gha werriẹ aro daa ọlọghọmwa ughughan, vbe na ghee emianmwẹ ra ukpokpo nọ ke obọ arriọba rre. Sokpan, ọ gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha ru iyobọ nẹẹn ya sẹtin zin egbe ẹre. Aro ima wa dae wẹẹ, e Jehova keghi ru iyobọ ne emwa rẹn ya musọe. E Baibol tama ima wẹẹ, “Ọ ru iyobọ ne iran ni rre uwu ibavbaro, ọ munọ iran ni dele kpaegbe.”—Psm 41:1-3; 145:14-19.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w09 10/15 12
Ọta Ne Emwa Nọ
Vbe ẹghẹ nẹdẹ, okpia ghaa hoo nọ gha mwẹ ‘igiowa’ ọghe obọ re, ra ọ hoo nọ rhie okhuo nọ mieke na gha mwẹ ẹgbẹe ọghe obọ re, te ọ khẹke nọ nọ egbe ẹre wẹẹ, ‘I gha sẹtin gha gbaroghe ọvbokhan mwẹ kevbe emọ ne ima gha biẹlẹ ra?’ Vbene ọ te rhie okhuo, ọ ghi gha mwẹ iwinna nọ ru, ọ ghi gha dọlọ ugbọ ẹre yi. Ọna ẹre ọ si ẹre ne Baibol na tie ẹre Today’s English Version na zedu ako na vbenian: “Ghẹ bọ owa ruẹ kevbe ne u vbe gha mwẹ igiowa, vbe ẹ i re te ugbo ruẹ de mudia nẹ, aro ruẹ na vbe dae ighẹ u gha sẹtin gha miẹn evbare unu.” Ẹmwẹ na ye mwẹ esa nọ ye vbe ẹdẹnẹrẹ ra?
Ẹẹn. Okpia nọ hoo nọ rhie okhuo, te ọ khẹke nọ mu egbe ye otọ, nọ mieke na sẹtin mu ihẹ nọ lelẹe khian. Deghẹ ọmwa ne egbe gba na, ẹre nọ, te ọ gha winna. Vbọrhirhighayehẹ, ne okpia gha gbaroghe ẹgbẹe ọre, ma rhie ma wẹẹ, evba gha re kevbe evba gha da ọkpa, ẹre ọ khian wa gha kpemehe ẹre. E Baibol wẹẹ, okpia nọ ma sẹtin kpemehe emwi na ya yin agbọn ne ẹgbẹe ọre, nọ ma sẹtin ru emwi nọ gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn iran, kevbe nọ ma vbe sẹtin ru iyobọ ne ẹgbẹe ọre ya sikẹ Osanobua, khọọ sẹ ọmwa nẹi mwẹ iyayi! (1 Tim 5:8) Rhunmwuda ọni, vbene okpia te rhie okhuo, ọ ke suẹn gha mwẹ ẹgbẹe ọghe obọ re, ọ khẹke nọ nọ egbe ẹre wẹẹ: ‘I mu egbe ne I khian ya gha kpemehe ne ẹgbẹe mwẹ ra? I mu egbe ne I khian ya gha ru iyobọ ne ẹgbẹe mwẹ ya sikẹ e Jehova ra? I gha sẹtin gha gu ọvbokhan mwẹ vbe ivbi mwẹ tie Baibol vbe ẹghẹ hia ra?’ E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, emwi nẹi mwẹ a ma ru, ẹre ena khin.—Diut 6:6-8; Ẹfis 6:4.
Nọnaghiyerriọ, okpia nọ hoo nọ rhie okhuo, te ọ khẹke nọ mu ukpa mu uwerhẹn ghee ilele nọ rre ebe Itan 24:27. Te ọmọ okhuo nọ khian vbe rọnmwẹ ọdọ gha vbe nọ egbe ẹre, deghẹ irẹn gele mu egbe ne irẹn khian ya gha re amwẹ ra iye emọ. Ọdọ vbe amwẹ ni da rọnmwẹ egbe ni hoo ne iran biẹ sẹtin vbe nọ egbe iran avbe ọta na. (Luk 14:28) Emwa ọghe Osanobua ghaa lele adia na, ẹkun ghi sẹ iran otọ, iran ghi vbe gha mwẹ oghọghọ vbe ẹgbẹe ọghe iran.
AUGUST 4-10
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 25
Avbe Ilele Ni Gha Ru Iyobọ Ne Ima Ya Gha Guan Vbe Odẹ Nọ Khẹke
w15 12/15 19 ¶6-7
Gha Loo Ẹmwẹ Ne Unu Ruẹ Ẹse
6 Ebe Itan 25:11 ya ima rẹn vbene ọ ru ekpataki hẹ, ne ima gha guan vbe ẹghẹ nọ khẹke. Ọ wẹẹ: “Ẹmwẹ na ta vbe ẹghẹ nọ khẹke, te ọ yevbe iwinna ona igoru na ma yan esiliva.” Iwinna ona ọghe igoru wa mose ọghe obọ re. Sokpan, a gha ghi viọ iran yan esiliva, ọ ghi do kakabọ gha mose. Erriọ vbe ye, ma ghaa guan vbe ẹghẹ nọ khẹke, ẹmwẹ ne ima ta ghi gha yẹẹ emwa, ọ ghi vbe gia ya ru emwi. Odẹ vbo?
7 A sẹtin miẹn wẹẹ, ẹmwẹ ne ima tama ọmwa, ẹre ọ wa re ẹmwẹ nọ khẹke nọ họn, sokpan deghẹ ima ma rẹn ẹghẹ nọ khẹke ne ima khian ya guan, ẹmwẹ ima i khian gha mwẹ esa nọ ye. (Tie Itan 15:23.) Vbe igiemwi, vbe March 2011 ugbohiotọ kevbe odekun ẹrhia na tie ẹre tsunami keghi sunu vbe eastern Japan, ẹvbo ni bun ẹre ọ mu rhia. Emwa ni wulọ gberra 15,000. Agharhemiẹn wẹẹ, emwi nọ sunu na vbe sẹ egbe Avbe Osẹe Jehova, iran kegha loo ẹkpotọ na ya gha ya e Baibol rhie ifuẹko ne emwa ni ghaa khiẹ. Vbọrhirhighayehẹ, emwa ni bun vbe avbe ẹvbo na, ugamwẹ Buddhism ẹre iran wa rhiegba yi, iran ma mobọ rẹn emwi vbekpa e Baibol. Vbe emwi na da wa sunu, etẹn keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, ẹ i re ọwara ọkpa nii, ẹre ọ khẹke ne iran ya gha tama emwa ni khiẹ vbekpa arhiọkpaegbe. Nọghayayerriọ, iran kegha ya ẹmwẹ ne unu rhie ifuẹko ne iran, iran na vbe gha ya e Baibol rhan otọ evbọzẹe ne emwi nọ wegbe vbenian, na sunu daa emwa ni ma rẹn ọkpa rẹn eva.
w15 12/15 21 ¶15-16
Gha Loo Ẹmwẹ Ne Unu Ruẹ Ẹse
15 Ẹmwẹ ne ima tae kevbe odẹ ne ima ya tae, wa ru ekpataki. Vbe Jesu ghi gu emwa guan vbe Nazarẹt, nọ re ẹvbo nọ na waan, “ẹmwẹ nọ rhiẹnrhiẹn nọ ghaa ke unu ẹnrẹn ladian kegha kpa iran odin.” (Luk 4:22) Ẹmwẹ ne ima ta ghaa rhiẹnrhiẹn, ọ ghi sẹtin sẹ emwa ekhọe, te ima vbe loo ẹmwẹ ne unu ima ẹse vberriọ. Vbene ẹmwata, ẹmwẹ ima ghaa rhiẹnrhiẹn, ọ gha sẹtin fi emwa ekhọe werriẹ. (Itan 25:15) Ma gha sẹtin ya egbe taa e Jesu, deghẹ ima na gha tohan emwa, ma na gha ya aro nọ ghaan ghee iran, ma na vbe gha mwẹ amuroro daa iran. Vbe Jesu ghi bẹghe ẹrhiọn ne emwa loo ro, ne iran mieke na do danmwehọ irẹn, ohan iran keghi to ẹre ẹsẹse, “ẹre ọ na suẹn gha ma iran emwi nibun.” (Mak 6:34) Uhiẹn vbe emwa ghaa rhovbiẹ Jesu, ẹmwẹ ihẹn rhọkpa ma ke ọre unu ladian.—1 Pit 2:23.
16 Ugbẹnso, ma ghaa gu emwa ne ima rẹn sẹ owa guan, ma i ya ọghọ vbe ute gu iran guan. Ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, esa i rrọọ. Ọna sẹtin sunu vbe ima ghaa gu ọmwa ima vbe ẹgbẹe guan, ra ọse ima vbe iko. E Jesu ghaa gu erhuanegbe ẹre guan vbene ọ rhirhi miẹn ra, rhunmwuda nọ na kakabọ sikẹ iran ra? Hiehie! Vbe ẹghẹ ne avbe ukọ ọghẹe ya gha muan ẹmwẹ ye ọmwa nọ kpọlọ sẹ vbe uwu iran, e Jesu ma loo ẹmwẹ nọ wegbe ne iran, ọ na fẹko dia iran, ọ na ya ọvbokhan ọkpa ru igiemwi. (Mak 9:33-37) Avbe ediọn gha sẹtin ya egbe taa e Jesu, deghẹ iran na gha ya “ekhọe ọmẹhẹ” rhie adia ne emwa.—Gal 6:1.
w95 4/1 17 ¶8
Ru Iyobọ Ne Emwa Ya Gha Mwẹ Ahoẹmwọmwa, Ne Iran Vbe Gha Winna Iwinna Esi—Odẹ Vbo?
8 Zẹvbe ne ima ya ga e Jehova, igiemwi esi ọghe ima gha sẹtin ru iyobọ ne emwa ọvbehe. Igiemwi esi ọghe Jesu wa ru iyobọ ne emwa ni ghaa danmwehọ ẹre. Te iwinna ikporhu wa gha yẹẹ Jesu, erriọ vbe ya rhiegba yọ. Ọ khare wẹẹ, te ọ yevbe evbare ne irẹn. (Jọn 4:34; Rom 11:13) Egbe oyaya vberriọ gha wa sẹtin ru iyobọ ne emwa ọvbehe. U hoo ne emwa ọvbehe vbe rẹn vbekpa ọyẹnmwẹ nọ sẹ ruẹ vbe ikporhu ra? Gha tama emwa ni rre iko ruẹ, vbene iwinna ikporhu ọghuẹ ya biẹ ọmọ esi hẹ, sokpan ghẹ tae vbene a miẹn wẹẹ, te u ghi rhuọ. Deghẹ u na wẹẹ ne emwa ọvbehe do deba ruẹ winna vbe ikporhu, gualọ odẹ ne u khian ya ru iyobọ ne iran, ne iran mieke na gha sọyẹnmwẹ zẹvbe ne iran ya tama emwa vbekpa e Jehova nọ re Ayi ọghomwa.—Itan 25:25.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
it-2 399
Ufumwẹ
Ọmwa gha fu, ọ ma rhie ma wẹẹ, ẹ i mwẹ amuẹtinyan kevbe wẹẹ, ẹ i mwẹ ọmwa nọ ya egbe kọ nọ rhie ẹtin nẹẹn. Ọrheyerriọ, emwi na ru ẹre re, i rherhe sọnnọ ọnrẹn, ra nọ rhunmwuda ohu ru emwi ukọnmwẹ. Ọmwa ne orhiọn rẹn ma se otọ, nọ mu ohu ohu, nẹi mwẹ amuẹtinyan kevbe ayayẹro i sẹtin gha re ọmwa nọ fu. Vbe ebe Itan ghi gie ọmwa nẹi mwẹ ufumwẹ, ọ na wẹẹ: “Adeghẹ u i gua ra zin egbe vbe ohu gha muẹn, te u wa mu egbe fua, zẹvbe ẹvbo na ma gbe ekẹn gaa, ẹ i sọn emwa guẹ gbinna.” (Itan 25:28) Iziro ni ma gba rherhe la ọmwa vbenian ekhọe, ọna sẹtin yae ru emwi nọ ma khẹke.
AUGUST 11-17
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 26
Ghẹ Gha Gu Avbe “Ọzuọ” Mu Obọ
it-2 729 ¶6
Amẹ Nọ Rhọọ
Ẹghẹ ughughan. Ẹghẹ uyunmwu kevbe ẹghẹ orhọ, ẹre a mobọ gha miẹn vbe otọ ne Osanobua yan rẹn wẹẹ, irẹn gha mu ne Ivbi Izrẹl. (Yae taa Psm 32:4; Ihuan 2:11, ftn.) Ke adesẹneva ọghe uki e April ya fi adesẹneva ọghe uki e October, amẹ i mobọ rhọọ. Ọ lọghọ amẹ ke rhọọ vbe uwu ẹghẹ na, na ya rhọ emwiokọ. Ebe Itan 26:1 gi ima rẹn wẹẹ, ẹ i re emwi nọ khẹke ne amẹ gha rhọọ vbe ẹghẹ emwiorhọ. (Yae taa 1 Sam 12:17-19.) A vbe miẹn ẹdẹ eso ne amẹ i na rhọọ vbe ẹghẹ orhọ. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, oni fi vbe asẹ na, amẹ gha gbe ọmwa, ọmwa nii ghi gha guọ zẹzẹzẹ. (Ẹzra 10:9, 13) Rhunmwuda ọni, te ọmwa gha kakabọ gbọyẹmwẹ yọ, vbe ọ gha miẹn ehe nọ fu ẹre egbe rre rhie uhunmwu lẹre yi.—Aiz 4:6; 25:4; 32:2; Job 24:8.
w87 10/1 19 ¶12
Ọ Keghi Biẹ Ọmọ Esi Vbe A Gha Gbe Ọmwa Hin Ọkhọ Rre
12 Nọ ne emwa eso, te ọ khẹke na wa rherhe rhie obọ lele iran. Ebe Itan 26:3 khare wẹẹ: “Te a ye asan gbe ẹsin, te a rro ekagha ye ekẹtẹkẹtẹ unu, ugbemwẹ ẹre a gbe ọzuọ.” Ẹghẹ eso ghaa rrọọ ne Jehova ya kue yọ ne agbẹnvbo ọvbehe gha ya obọ dan mu Ivbi Izrẹl, rhunmwuda, iran ẹre ọ ya obọ iran si ẹre: “Rhunmwuda, iran ma lele iyi ọghe Osanobua ne Udazi, iran ma vbe lele odẹ nọ gie ma iran. Egbe wọọ iran, rhunmwuda ẹsọn ne iran miẹn, iran gha de, a i miẹn nọ ru iyobọ. Ẹre iran na kpee tie Jehova vbe uwu ọlọghọmwa ọghe iran nii. Ọ keghi miẹn iran fan hin usẹ ne iran ye rre.” (Psalm 107:11-13) Emwa eso kọn sẹrriọ wẹẹ, ẹ i mwẹ vbene u gha gbe iran hin ọkhọ rre sẹ hẹ ne u ya ru iyobọ ne iran, iran i rhie: “Adeghẹ te u wa dọlegbe ze vbe udu, ẹghẹ ke ẹghẹ na ya gu ruẹ gui na dia ruẹ ye odẹ, ẹdẹ ọkpa, emwi gha degbe ruẹ, u i khian vbe miẹn uhunmwu vbọ.”—Itan 29:1.
it-2 191 ¶4
Uke
Vbe a gha yae ru igiemwi. Ọba ighẹ Sọlomọn ne umẹwaẹn khare wẹẹ: “U gha gie ọzuọ uhunmwu, u sẹtin wa vbe giagia owẹ ruẹ kua rhunmwuda, orueghe ẹre u gualọ.” Vbene ẹmwata, ọmwa nọ mu iwinna ye obọ ọzuọ nọ gha siẹnro ẹre, te ọ si ọlọghọmwa gie egbe ẹre. Iwinna nii i khian mwẹ uhunmwu, ọmwa vberriọ ghi vbe si obalọ gie egbe ẹre.—Itan 26:6.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
it-1 846
Akpa
Ọmwa gha “zẹ ewanniẹn ye inọta ne akpa nọ rẹn,” ọ na gha gu ẹre gbe agbanmwẹ, ra ọ na gha gu ẹre muan ẹmwẹ, te ọmwa vberriọ ghi vbe yevbe akpa. Ne ọna ghẹ mieke na sunu, ebe Itan keghi tama ima wẹẹ: “Ghẹ zẹ ewanniẹn ye inọta ne akpa nọ rẹn, nẹ ghẹ do yevbe na miẹn wẹẹ, ọkpa ẹre uwa eva ghi khin.” Sokpan, ebe Itan 26:4, 5 vbe gi ima rẹn wẹẹ, ma gha “zẹ ewanniẹn ye inọta ne akpa nọ rẹn,” ọni nọ wẹẹ, deghẹ ima na gele nianian imuanẹmwẹ nọ mu rre, ma na gi ẹre rẹn wẹẹ, ọ ma deyọ, kevbe wẹẹ, iziro ọghẹe la ghee ihan, ọ gha sẹtin ru iyobọ nẹẹn.
AUGUST 18-24
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 27
Iyobọ Ne Avbe Ọse Ọghe Ẹmwata Ye Ne Ima
Aro Nọ Ghaan Ẹre Jehova Ya Ghee Eguọmwadia Re Ni Mu Egbe Rriotọ
12 Ọmwa nọ mu egbe rriotọ keghi gbọyẹmwẹ yọ vbe a gha rhie adia nẹẹn. Vbe igiemwi: Gia kha wẹẹ u rre iko vbe ẹdẹ ọkpa. Uwẹ vbe etẹn eso ghi guan fo nẹ, ọkpa vbe etẹn nii na fẹko rhie ruẹ ladian, ya tama ruẹ wẹẹ emwi ne u re khuakhua yọ ruẹ akọn. Ẹi mwẹ ekhue ma mu ruẹ vbe ọ gha tama ruẹ. Sokpan u gha vbe ghọghọ wẹẹ ọ tama ruẹ. U ghi kue gha roro ẹre wẹẹ, ‘Vbọsiẹ ne ọmwa ma na tama mwẹ sin?’ Erriọ vbe khẹke ne ima gbọyẹmwẹ yọ, deghẹ ọtẹn na sẹtin rhie adia ne ima, ma ghi vbe ya imuegberriotọ miẹn ọnrẹn yi. Ne ima gha te ya gha ghee ọtẹn nii zẹvbe oghian ima, ọ khẹke ne ima gha ghee ẹre zẹvbe ọse ima.—Tie Itan 27:5, 6, NW; Gal 4:16.
it-2 491 ¶3
Ogieva Ruẹ
Ebe Itan gi ima rẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne ọse ne ima mwẹ gha re ọmwa na gha sẹtin mu ẹtin yan, ọ ghi vbe gha re ọmwa nọ fiẹnro na gha sẹtin tu tie vbe a ghaa gualọ iyobọ. Ọ khare wẹẹ: “Ghẹ mianmian avbe ọse ruẹ, ra avbe ọse erhaa, u ghaa mwẹ ọlọghọmwa ghẹ nọ ọtuẹn iyobọ. Ọmwa ẹdogbo [ra ogieva ruẹ, sha·khenʹ ] nọ sikẹ ọmwa gha sẹtin ru iyobọ nuẹn sẹ ọtẹn nọ rre urria.” (Itan 27:10) Ọ khọ wẹẹ emwi ne ọmwa nọ gbẹn ebe Itan na hoo nọ ta ọre wẹẹ, ne ima gha te ya tu tie ọtẹn ima vbe uwu ẹgbẹe ne ima gu obọ re, nọ rre ehe nọ rree nọ do ru iyobọ ne ima, ọse nọ gele gu obọ ima kevbe ẹgbẹe ima, ẹre ọ khẹke ne ima tu tie. Rhunmwuda, a sẹtin miẹn wẹẹ, ẹkpotọ i khian kie ne ọtẹn ima nii, ughaghe, ẹ i khian vbe sẹtin ru iyobọ nii.
Avbe Igbama—De Vbene Ẹdagbọn Uwa Khian Gha Ye Hẹ Vbe Odaro?
7 Emwi ọkpa ne ima miẹn ruẹ vbe emwi ne Jehoas ru ọre wẹẹ, ọ khẹke ne ima gha zẹ avbe ọse ni gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya gha ru emwi nọ khẹke—ọni ọre avbe ọse ni hoẹmwẹ e Jehova, kevbe ni hoo ne iran gha ru emwi nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn ọnrẹn. Ẹ i re emwa ne ima gba re ihegbe ọkpa ẹre ọ khẹke ne ima gha gu ru ọse. Yerre wẹẹ, e Jehoiada ne ọsie Jehoas kakabọ diẹn e Jehoas. Nọ egbuẹ wẹẹ: ‘Avbe ọse mwẹ ru iyobọ mẹ ya sikẹ e Jehova sayọ ra? Iran vbe rhie igiọdu mẹ ne I gha lele uhi ọghe Jehova ra? Iran guan kaẹn e Jehova kevbe ẹmwata nọ rre uwu e Baibol ra? Iran vbe ya aro nọ ghaan ghee uhi ọghe Jehova ra? Ẹghẹ ke ẹghẹ ne I ya ru abakuru, emwi ne I hoo ne I họn ẹre iran tama mwẹ ra, ra iran ya udinmwẹ rhie adia nọ khẹke mẹ?’ (Itan 27:5, 6, 17) Ọghe ne ẹmwata, deghẹ avbe ọse ruẹ ma na hoẹmwẹ e Jehova, ọ ma khẹke ne u gha gu iran mu obọ. Sokpan u ghaa mwẹ avbe ọse ni hoẹmwẹ e Jehova, ghẹ sẹ iran rae, iran gha wa ru iyobọ nuẹn!—Itan 13:20.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w06 9/15 19 ¶12
Avbe Olika Ẹmwẹ Ni Rre Ebe Itan
27:21. Emwa ghaa tian ima, ọ gha sẹtin ya ima rẹn aro ọmwa ne ima gele khin. A gha tian ima, ma na miẹn kue wẹẹ, ma i mwẹ ẹtin ne egbe ima kevbe wẹẹ ma na ye gha ya ekhọe hia ga e Jehova, te ima rhie ẹre ma wẹẹ ma mwẹ imuegberriotọ. Sokpan, ma ghaa roro ẹre wẹẹ, ma maan sẹ emwa ọvbehe vbe a gha tian ima, ọ rhie ma wẹẹ ma mwẹ ekhọe itengbemu.
AUGUST 25-31
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 28
Alughaẹn Nọ Rre Uwu Ẹkpo Ọmwa Dan Kevbe Ọmwa Esi
w93 5/15 26 ¶2
Uwẹ Ya Ekhọe Hia Lele Jehova Ra?
“Ọmwa esi ghi din zẹvbe oduma.” (Itan 28:1) Emwa esi mwẹ amuẹtinyan, ekhọe hia ẹre iran ya mu ẹtin yan Ẹmwẹ Osanobua, erriọ iran vbe ya rhiegba ye ugamwẹ e Jehova, ọ gha khọnrẹn ne iran gha rre uwu ọlọghọmwa.
it-2 1139 ¶3
A Rẹn Otọ Emwi
Emwa ni fi iyeke gbe Osanobua. Ọmwa nọ fuẹn vbe uwu orukhọ i ka Osanobua yọ, vbe ọ gha khian ru azẹ, ra emwamwa rhọkpa. (Job 34:27) Ekhọe ọre i ghi vbe bu abe gbe ẹre wẹẹ, emwi dan ẹre ọ ru, ẹ i ghi vbe roro emwi ẹse. (Psm 36:1-4) Ọ gha khọnrẹn ne ọmwa vberriọ gha kha wẹẹ, Osanobua ẹre irẹn ga, iziro ọghe emwa nagbọn ẹre ọ yẹẹ ọre sẹ ọghe Osanobua. (Aiz 29:13, 14) Ẹ i miẹn kue wẹẹ irẹn yin uyinmwẹ ifavbaro, ọ ghi gha gualọ emwi nọ gha mu na, uyinmwẹ ifavbaro ghi kue gha ya “ẹko rhiẹnrhiẹn” ọnrẹn. (Itan 10:23) Iziro ọghẹe i ghi deyọ, ọ ghi kue gha roro ẹre wẹẹ, Osanobua i bẹghe emwi ne irẹn ru, vbene a miẹn wẹẹ, aro Osanobua i ghi sẹ otọ. (Psm 94:4-10; Aiz 29:15, 16; Jer 10:21) Ọ ghi yevbe te ọ ghi lekpa uyinmwẹ ọnrẹn kha wẹẹ, “e Jehova i rrọọ.” (Psm 14:1-3) Ẹ i ghi ka Osanobua yọ vbe ọ gha khian ru emwi rhọkpa. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ọmwa na i lele ilele ọghe Osanobua, ẹ i sẹtin bu ohiẹn ẹse, ẹ i ghi vbe sẹtin mu ukpa mu uwerhẹn ghee emwi vbe odẹ nọ khẹke, amaiwẹ te ọ khian ghi sẹtin ru azẹ nọ maan.—Itan 28:5.
it-1 1211 ¶4
Imudiase
Ẹ i re ẹtin obọ ọmwa, ẹre ọmwa khian ya sẹtin mudia ẹse, sokpan, emwi nọ ru iyobọ ne ọmwa ọre deghẹ ọmwa na gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe, ọ na vbe yayi wẹẹ, e Jehova gha sẹtin miẹn irẹn fan. (Psm 25:21) Osanobua yan rẹn wẹẹ, irẹn a gha re “ugue” ne emwa ni mudia ẹse, kevbe wẹẹ irẹn gha “degue” iran, irẹn ghi vbe gbogba ga iran. (Itan 2:6-8; 10:29; Psm 41:12) Ne iran na hia vbe ẹghẹ hia ne iran gha ru emwi nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova, keghi ru iyobọ ne iran ya mudia gbain, ne iran mieke na sẹtin ye gha ga e Jehova khian. (Psm 26:1-3; Itan 11:5; 28:18) Aro e Job keghi sẹ ọre wẹẹ, ọmwa esi sẹtin gha rri oya rhunmwuda ne ọmwa dan na khaevbisẹ, ọmwa esi sẹtin vbe wu lele emwa dan. Vbọrhirhighayehẹ, e Jehova tama ima wẹẹ, aro ọre sẹ otọ vbe egbe ọmwa nọ ma rri abe kevbe wẹẹ irẹn gha san rẹn ẹse, ọ ghi gha rre agbọn ọghe ọfunmwegbe, ọ ghi vbe rri ere emwi esi nọ ru. (Job 9:20-22; Psm 37:18, 19, 37; 84:11; Itan 28:10) Zẹvbe nọ vbe gha ye ne Job, ọmwa gha mudia ẹse, ẹre emwa khian na gha rhie ọghọ nẹẹn, iran ghi vbe gha ya aro nọ ghaan ghee ẹre, ẹ i re rhunmwuda ẹfe nọ mwẹ. (Itan 19:1; 28:6) Deghẹ emọ na gha mwẹ evbibiẹ emọ vbenian, egie nọkhua ẹre iran wa ye (Itan 20:7), rhunmwuda, igiemwi esi nọ khẹke ne iran gha lele, ẹre erha iran rhie ye otọ, emwa ghi vbe gha ya aro nọ ghaan ghee iran rhunmwuda eni nọ maan ne erha iran mwẹ.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w01 12/1 11 ¶3
Gha Begbe Ne U Ghẹ Ya Sẹ E Jehova Rae
Ghẹ gha roro ẹre wẹẹ, emwi rhọkpa i sẹtin sunu daa ruẹ. Vbene emianmwẹ udu (heart attack) te gbe emwa ni bun, iran sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, egbe iran wa ye ẹse. Iran ghi gha roro ẹre wẹẹ, esa i rrọọ ne iran ya yo owa isinmwiegbe na ghee egbe iran ghee. Erriọ vbe ye, emwa eso keghi roro ẹre wẹẹ, ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ẹ i re eban ẹre iran ke re Ovbi Otu e Kristi, emwi rhọkpa i khian sẹtin sunu daa iran. Iran sẹtin vbe gha roro ẹre wẹẹ, esa i rrọọ ne iran khian ya mu ukpa mu uwerhẹn ghee egbe iran vbe odẹ ọghe orhiọn, vbe okiekie, iran ghi de hin ugamwẹ e Jehova rre. Ọ wa ru ekpataki ne ima gha lele adia ne ukọ ighẹ Pọl rhie ne ima, ọ ma khẹke ne ima gha roro ẹre wẹẹ, ma i sẹtin de. E Pọl khare wẹẹ: “We ne ọmwa nọ roro ẹre wẹẹ irẹn mudia, gha begbe nẹ ghẹ ya de.” Emwi ẹwaẹn nọ deghẹ ima na miẹn kue wẹẹ, emwa ni ma gba ẹre ima khin, ma na vbe gha mu ukpa mu uwerhẹn ghee egbe ima ke ẹghẹ ya fi ẹghẹ.—1 Kọrint 10:12; Itan 28:14.