Loo Ẹwaẹn Vbe U Gha Miẹn Edanmwẹ Nọ Gha Rhie Ẹre Ma Deghẹ U Gele Mwẹ Amuẹtinyan

1. Vba yae kha na na wẹẹ, ne ima gha “loo ẹwaẹn”? (2 Timoti 4:5)

MA GHAA werriẹ aro daa ọlọghọmwa eso, ọ sẹtin gha lọghọ ne ima rhikhan mu e Jehova kevbe otu ọghẹe. Vbọ khian ru iyobọ ne ima, ne ma mieke na sẹtin la avbe edanmwẹ na gberra? Ọ khẹke ne ima gha loo ẹwaẹn, ma ghi khẹ yegbe, ma ghi vbe mudia gbain. (Tie 2 Timoti 4:5.) Adeghẹ ima na gha gbe ibiẹ rrie vbe emwa gha ru emwi nọ da ima sẹ ugboloko, ma na gha roro emwi ẹse, ma na vbe gha hia ne ima gha ghee emwi vbene Jehova ya ghee emwi, ọ rhie ma wẹẹ ma mwẹ ẹwaẹn. Ma gha ru vberriọ, ma i khian gha tọlọ egbe vbene ọ wa ya tọlọ ima.

2. Vbe ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

² Vbe ako iruẹmwi nọ lae, ma guan kaẹn ọlọghọmwa eso ne ima gha sẹtin miẹn vbe obọ emwa nẹi ga e Jehova. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn emwi eso nọ gha sẹtin vbe sunu vbe uwu iko, nọ gha yae gha lọghọ ne ima rhikhan mu e Jehova. Usun emwi na guan kaẹn na ọre (1) vbe ọtẹn gha ru emwi nọ da ima sẹ ugboloko, (2) vba gha gbe ima hin ọkhọ rre, kevbe (3) deghẹ ọ na gha lọghọ ima, ne ima zẹ owẹ lele emwi eso na fi werriẹ vbe otu e Jehova. Vbe ima khian ya gha loo ẹwaẹn hẹ, ne ima mieke na sẹtin rhikhan mu e Jehova kevbe otu ọghẹe vbe ima ghaa werriẹ aro daa avbe edanmwẹ vbenian?

ỌTẸN GHA RU EMWI NỌ DA IMA SẸ UGBOLOKO

3. De iziro nọ gha sẹtin la ima ekhọe adeghẹ ọtẹn na ru emwi nọ sọnnọ ima?

³ Ọtẹn vbe uwu iko, ra ọdiọn he ka ru emwi nọ da ruẹ sẹ ugboloko ra? Ọ gha kẹ, ẹi re te ọtẹn na te hoo nọ ru emwi nọ gha sọnnọ ruẹ. (Rom 3:23; Jems 3:2) Sokpan emwi nọ ru wa gele da ruẹ sẹ ugboloko. A sẹtin miẹn wẹẹ, u ma ghi miẹn ovbe vbe asọn ne u ya gha muẹn roro. U sẹtin do gha nọ egbuẹ wẹẹ, ‘Ọtẹn ẹre ọ wa sẹtin ru imẹ ọnọna ra? Otu e Jehova gele na khin ra?’ Ọna ọre emwi ne Esu wa gualọ zẹẹ. (2 Kọr 2:11) Egbe iziro vbenian sẹtin ya ima sẹ e Jehova kevbe otu ọghẹe rae. Rhunmwuda ọni, ọtẹn gha ru emwi nọ sọnnọ ima, vbe ima khian ya loo ẹwaẹn hẹ, ne ima ghẹ mieke na gi iziro dan la ima ekhọe?

4. De vbene Josẹf ya loo ẹwaẹn hẹ vbe ẹghẹ na ya ya obọ atosi muẹn, de emwi ne ima miẹn ruẹ vbe okha ọghẹe? (Gẹnẹsis 50:19-21)

⁴ Ghẹ rhie ẹmwẹ ye ẹko. Vbe Josẹf ye kherhe, avbe etiọnrẹn nikpia ni diọn ọnrẹn kegha ya obọ atosi muẹn. Iran na gha khẹko ẹre, eso na kue gha hoo ne iran gbe ẹre rua. (Gẹn 37:4, 18-22) Vbene ẹghẹ ya khian, iran keghi khiẹn ọnrẹn zẹvbe ọviẹn. Rhunmwuda ọnọna, ukpo 13 gbalaka ẹre Josẹf ya werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ wegbe. E Josẹf gha te sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova ma hoẹmwẹ irẹn. Ọ gha te sẹtin vbe gha roro ẹre wẹẹ, te e Jehova wa fi iyeke gbe irẹn vbe ẹghẹ ne irẹn ya gualọ iyobọ. Sokpan e Josẹf ma mu ohu. Nọghayayerriọ, ọ keghi loo ẹwaẹn, ọ na gbe ibiẹ rrie. Vbe ẹkpotọ ghi kie nọ te ya ru etiọnrẹn werriegbe, ọ ma ru vberriọ, sokpan ọ na rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ iran, ọ na vbe yabọ iran. (Gẹn 45:4, 5) Rhunmwuda ne Josẹf na gha roro emwi ẹse, ẹre ọ si ẹre ne Josẹf na sẹtin ru ọna. Nọ gha te ya gha mu ẹmwẹ ọlọghọmwa nọ ye roro, emwi ne Jehova gualọ, ẹre ọ ghaa mu roro. (Tie Gẹnẹsis 50:19-21.) Vbe ima miẹn ruẹ vbe ọna? Deghẹ a na ru emwi nọ da ruẹ sẹ ugboloko, ghẹ gha mu ohu e Jehova ra ne u gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova fi iyeke gbuẹ nẹ. Nọghayayerriọ, hia ne u rhie aro tua iyobọ nọ ru nuẹn vbe ẹghẹ ne u ya rre uwu ọlọghọmwa. Vbe deba ọni, ọmwa gha ru emwi nọ da ruẹ sẹ ugboloko, u ghi rhie ẹre ma wẹẹ u hoẹmwẹ ọnrẹn, u ghi vbe ya ekhọe hia yabọe.​—1 Pit 4:8.

5. De vbene Miqueas ya loo ẹwaẹn hẹ vbe ẹghẹ ne etẹn ya ru emwi nọ da ẹre sẹ ugboloko?

⁵ Gi ima vbe guan kaẹn ọtẹn nokpia ọkpa nọ re ọdiọn vbe iko na tie ẹre Miqueas, e South America ẹre ọ ke rre.b Ọ keghi ya yerre vbene ọ ghaa ye irẹn hẹ vbe ẹghẹ ne ediọn eso ya ru emwi nọ da ẹre sẹ ugboloko. Ọ khare wẹẹ: “Emwi vbenian ma re ka sunu daa mwẹ ẹdẹ, osi na wa gha si mwẹ. I ma vbe sẹtin gha miẹn ovbe vbe asọn, eve eve ẹre I ghaa viẹ.” Sokpan e Miqueas na ye loo ẹwaẹn, ọ ma ya vbene egbe ya tọlọ ọre tọlọ ọre. Ẹghẹ hia ẹre ọ ya gha na erhunmwu, ọ na gha rinmwian e Jehova nọ rhie orhiọn nọhuanrẹn ne irẹn, kevbe nọ ru iyobọ ne irẹn ya sẹtin zin egbe. Ọ vbe gha tie uhunmwuta eso ni gha sẹtin ru iyobọ nẹẹn vbe ebe ọghomwa. De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe ọna? Deghẹ ọtẹn na ru emwi nọ da ruẹ sẹ ugboloko, u ghi gbe ibiẹ rrie, u vbe hia ne u ghẹ gi iziro dan gbọzinian vbe ekhọe ruẹ. A sẹtin miẹn wẹẹ, u i khian wa rẹn emwi nọ si ẹre ne ọtẹn nii na ru emwi nọ ru ra emwi nọ yae ta ẹmwẹ nọ tae. Rhunmwuda ọni, na erhunmwu gie Jehova wẹẹ nọ ru iyobọ nuẹn, ne u mieke na rẹn emwi nọ si ẹre ne ọtẹn nii na ru emwi nọ ru. Ọna gha ru iyobọ nuẹn ne u ghẹ gha roro ẹre wẹẹ, te ọtẹn nii wa hoo nọ ru emwi nọ gha sọnnọ ruẹ, ọ gha vbe ru iyobọ nuẹn ya sẹtin yabọe. (Itan 19:11) Yerre wẹẹ, e Jehova rẹn emwi hia nọ sunu kevbe wẹẹ, ọ gha rhie ẹtin nuẹn ya zin egbe.​—2 Krọ 16:9; Asan 5:8.

VBA GHA GBE IMA HIN ỌKHỌ RRE

6. Vbọsiẹ nọ na khẹke ne ima kọe ye orhiọn wẹẹ, ahoẹmwọmwa ne Jehova mwẹ ne ima, ẹre ọ si ẹre nọ na gbe ima hin ọkhọ rre? (Hibru 12:5, 6, 11)

⁶ Te ọ wa da ọmwa sẹ ugboloko vba gha gbe ọmwa hin ọkhọ rre. Sokpan deghẹ ima na rhie aro tua vbene adia nii da ima hẹ vbe egbe, ma sẹtin do gha roro ẹre wẹẹ, ọ ma te khẹke na rhie adia nii ne ima kevbe wẹẹ, ọmwa nii ma gua mu ẹmwẹ ye owa ẹse vbe ọ rhie adia nii ne ima. Ma ghaa mwẹ iziro vbenian, ma i ghi ghee adia nii zẹvbe odẹ ne Jehova ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ ima. (Tie Hibru 12:5, 6, 11.) Ma gha tọlọ egbe vbene ọ ya tọlọ ima, te ima kie ẹkpotọ ne Esu ya la evba lae ima egbe. Esu ma hoo ne ima miẹn adia nii yi, ọ kue hoo ne ima sẹ e Jehova rae kevbe ne ima kpa hin otu ọghẹe rre. Vbe ima khian ya loo ẹwaẹn hẹ, vba gha gbe ima hin ọkhọ rre?

7. (a) Zẹvbe nọ rre efoto na, de vbene Jehova ya loo e Pita hẹ rhunmwuda nọ na lele adia na rhie nẹẹn? (b) De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe obọ e Pita?

⁷ A gha rhie adia nuẹn zẹ owẹ lelẹe, u ghi vbe hia ne u fi werriẹ. Ọ gberra uhukpa ne Jesu rhie adia ne Pita vbe sirra erhuanegbe ọghẹe nikẹre. (Mak 8:33; Luk 22:31-34) Ẹi mwẹ ọna ma ya ekhue mu e Pita! Vbọrhirhighayehẹ, e Pita ma rhunmwuda ọni sẹ e Jesu rae. Ọ keghi lele adia ne Jesu rhie nẹẹn, ọ na vbe ya abakuru ọghẹe wan ne egbe. Rhunmwuda ọni, e Jehova keghi fiangbe Pita, ọ na vbe mu iwinna ne kpataki nẹẹn vbe uwu iko. (Jọn 21:15-17; Iwinna 10:24-33; 1 Pit 1:1) De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe obọ e Pita? Ma tobọ ima ẹre ọ khian miẹn ere vbọ, deghẹ ima ma rhie aro tua ekhue nọ mu ọmwa vba gha rhie adia ne ọmwa, ma gha vbe miẹn afiangbe deghẹ ima na lele adia na rhie ne ima kevbe deghẹ ima na fi werriẹ. Ma gha ru vberriọ, e Jehova ghi sẹtin loo ima vbe ugamwẹ ọghẹe, ma ghi vbe gha mwẹ iyobọ ne ima ye ne etẹn ima.

8-9. De iziro ne Bernardo ghaa mwẹ vbe okaro vba gbe ẹre hin ọkhọ rre, de emwi nọ ghi ru iyobọ nẹẹn ya fi iziro ọghẹe werriẹ?

⁸ Gia guan kaẹn ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Bernardo, nọ rre Mozambique. A keghi rhie ẹre hin ukpo ediọn rre. De vbene ọ ghaa ye Bernardo hẹ vbe ekhọe vbe ọna da sunu? Ọ khare wẹẹ, “Ohu na wa gha mu mwẹ rhunmwuda ọ ma zẹdẹ yẹẹ mwẹ hiehie vba rhie mwẹ hin ukpo ediọn rre.” Aro ne etẹn ni rre uwu iko khian ghi ya gha ghee ẹre, ẹre ọ ghi wa gha mu roro. Ọtẹn na khare wẹẹ, “Ọ rhie uki eso, I ke do rẹn wẹẹ, ẹi re te a yae ru mwẹ khọọ, na na gbe mwẹ hin ọkhọ rre, ọ vbe rhie ẹghẹ I ke do dọlegbe mu ẹtin yan e Jehova kevbe otu ọghẹe.” Vbọ ru iyobọ ne Ọtẹn Nokpia Bernardo ya sẹtin fi iziro ọghẹe werriẹ?

⁹ E Bernardo keghi dia iziro ọghẹe. Ọ khare wẹẹ: “Vbe ẹghẹ ne I na gha re ọdiọn vbe iko, I wa gha loo ebe Hibru 12:7 ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe, ne iran mieke na gha ya aro ne Jehova ya ghee emwi ghee emwi. Ẹre I na ghi nọ egbe mwẹ wẹẹ, ‘De ọmwa nọ ghi khẹke nọ zẹ owẹ lele emwi nọ rre ako na?’ Eguọmwadia e Jehova hia nọ, ya sẹ egbe imẹ tobọ imẹ.” Ọ mwẹ emwi ọvbehe ne Bernardo vbe ru nọ mieke na gele mu ẹtin yan e Jehova kevbe otu ọghẹe. Ọ keghi rhiegba ye Baibol na tie, ọ na vbe rhie ẹghẹ ya gha mu emwi nọ tie roro. Agharhemiẹn wẹẹ, ẹmwẹ vbene etẹn ya ghee ẹre ye gha kpokpo ẹre vbe orhiọn, te ọ ye gha deba iran winna vbe ikporhu, ọ na vbe gha zẹ ewanniẹn vbe iko. Vbene ẹghẹ ya khian, a keghi dọlegbe rhie Ọtẹn Nokpia Bernardo ye ukpo ediọn. Adeghẹ a na gbe ruẹ hin ọkhọ rre vbe na ghee Ọtẹn Nokpia Bernardo, ghẹ gi ekhue mu ruẹ, miẹn adia nii yi, u ghi vbe hia ne u fi werriẹ.c (Itan 8:33; 22:4) U gha ru vberriọ, e Jehova gha fiangbuẹ rhunmwuda ne u na mwẹ ẹkoata daa ẹre kevbe ne u na rhikhan mu otu ọghẹe.

VBỌ GHAA LỌGHỌ NE IMA ZẸ OWẸ LELE EMWI ESO NA FI WERRIẸ VBE OTU E JEHOVA

10. De emwi eso na fi werriẹ vbe ẹghẹ Ivbi Izrẹl, nọ yae gha lọghọ ne eso vbe uwu iran gha mwẹ ẹkoata daa e Jehova?

¹⁰ Ugbẹnso emwi eso sẹtin fi werriẹ vbe otu e Jehova nọ gha rhie ẹre ma deghẹ ima gele mwẹ ẹkoata daa e Jehova. Adeghẹ ima ma begbe, emwi vbenian sẹtin kue ya ima sẹ e Jehova rae. Vbe igiemwi, muẹn roro vbene emwi ghaa ye hẹ ne Ivbi Izrẹl eso, vbe Jehova ghi ya e Mozis yi uhi ne iran. A te miẹn wẹẹ, a yi uhi na, uhunmwuta ẹgbẹe ẹre ọ ghaa ru iwinna ohẹn. Iran ẹre ọ te tobọ iran bọ aka, iran ghi vbe zọ ese gie Jehova ne ẹgbẹe ọghe iran. (Gẹn 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Job 1:5) Sokpan vba ghi mu Uhi e Mosis gbọọ, avbe uhunmwuta ẹgbẹe ma ghi gha ru iwinna ohẹn. E Jehova keghi zẹ emwa ni ke ẹgbẹe ọghe Erọn rre ne iran gha ru iwinna ohẹn. Ke ẹghẹ nii kpa, adeghẹ ọmwaikọmwa nọ ma ke ẹgbẹe ọghe Erọn rre, na ya ru iwinna ohẹn, a sẹtin gbe ẹre rua.d (Lẹv 17:3-6, 8, 9) Afiwerriẹ na ẹre ọ ya e Kora, e Datan, Abiram, kevbe ọkaẹgbẹe 250 gha gu e Mozis kevbe Erọn suan ye ukpo ra? (Nọm 16:1-3) Ma ma wa rẹn. Sokpan emwi ne ima rẹnrẹn ọre wẹẹ, e Kora kevbe emwa ni ghaa ye ẹre ike, ma gha mwẹ ẹkoata daa e Jehova. Adeghẹ emwi eso na fi werriẹ vbe otu e Jehova nọ yae gha lọghọ, ne u gha mwẹ ẹkoata daa e Jehova, vbọ khẹke ne u ru?

11. Vbe ima miẹn ruẹ vbe obọ Ivbi e Levi ni ke ẹgbẹe ọghẹe Kohat rre?

¹¹ Emwi gha fi werriẹ vbe otu e Jehova, ya ekhọe hia miẹn ọnrẹn yi. Vbe ẹghẹ ne Ivbi Izrẹl na gha rre uwu ato, Ivbi e Kohat wa gha ru iwinna ne kpataki. Ẹghẹ ke ẹghẹ ne Ivbi Izrẹl ya kpa hin agọ ne iran ye rre, Ivbi Kohat eso ẹre ọ mu ẹkpẹti ile, iran ghi ke odaro ne Ivbi Izrẹl hia. (Nọm 3:29, 31; 10:33; Jọs 3:2-4) Uyi nọkhua ẹre a wa mu ye iran egbe! Sokpan, Ivbi Izrẹl ghi sẹ Otọ Na Ru Eyan Rẹn emwi keghi fi werriẹ. A ma ghi gha mu ẹkpẹti ile nii hin eke nọ ye rre vbe ẹghẹ hia. Rhunmwuda ọni, iwinna ughughan ẹre Ivbi e Kohat ghi gha ru vbe ẹghẹ ne Solomọn ya gha kha zẹvbe ọba, eso na gha so ihuan, eso na gha gbaroghe onurho orere ẹvbo, vbene eso na vbe gha gbaroghe owa aza na viọ emwi yi. (1 Krọ 6:31-33; 26:1, 24) Ako rhọkpa i rrọọ vbe Baibol nọ khare wẹẹ, Ivbi e Kohat ghaa vian rhunmwuda iwinna na ra ne iran gha kha wẹẹ na mu iwinna nọ hin usi ne iran rhunmwuda, egbe iwinna vberriọ ẹre iran ka gha ru. Vbe ima miẹn ruẹ vbe ọna? Emwi gha fi werriẹ vbe otu e Jehova, ya ekhọe hia miẹn ọnrẹn yi, ọ gha khọnrẹn wẹẹ iwinna ne u ru vbe otu e Jehova ẹre ọ fi werriẹ. Gi iwinna ke iwinna na mu nuẹn gha sẹ ruẹ ọyẹnmwẹ. Ghẹ mianmian wẹẹ, ẹi re iwinna ne u ru vbe otu e Jehova ẹre ọ ta vbene u ru ekpataki sẹ hẹ vbe aro e Jehova. Sokpan emwi nọ ya ruẹ ru ekpataki vbe aro ọre, ọre ne u na họn ẹmwẹ nẹẹn.​—1 Sam 15:22.

12. Vbọ ghaa ye Zaina hẹ vba tama rẹn nọ kpa hin e Bẹtẹl rre?

¹² Gia guan kaẹn igiemwi ọghe Ọtẹn Nokhuo Zaina, nọ ya ukpo 23 ga vbe Bẹtẹl. Vbọ ghi sẹ ẹghẹ, a na wẹẹ nọ gha rrie owa. Ọ khare wẹẹ: “Te ọ wa kpa mwẹ odin vba wẹẹ ne I gha rrie owa. I na wa gha roro ẹre wẹẹ, I i mwẹ esa ne I ye. Ẹghẹ hia ẹre I ya gha nọ egbe mwẹ wẹẹ ‘Ọ mwẹ emwi ne I ma ru ẹse ra?’” Nọ ghi wa da ọmwa sẹ, ọre emwi ne etẹn eso vbe uwu iko ghaa tama rẹn. Iran na wẹẹ: “Akpawẹ u ghaa ru iwinna ruẹ ẹse vbe Bẹtẹl, iran i ghẹ te wẹẹ ne u gha rrie owa.” Vbe ọwara ẹghẹ eso, iro keghi wa han e Zaina, sẹrriọ wẹẹ, asọn asọn ẹre ọ wa ya gha viẹ. Sokpan ọtẹn nokhuo na khare wẹẹ: “I ma gi ọna ya mwẹ khian ọmwa nọ ma ghi mu ẹtin yan otu e Jehova ra ne I gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova ma hoẹmwẹ mwẹ.” Vbọ ghi ru iyobọ ne Zaina?

13. Vbọ ru iyobọ ne Zaina ya sẹtin dia iziro ọghẹe?

¹³ Vbọ ru iyobọ ne Zaina ya sẹtin dia iziro ọghẹe? Ọ kegha tie uhunmwuta eso vbe ebe ọghomwa nọ wa guan kaẹn ọlọghọmwa nọ ye, avbe uhunmwuta na wa ru iyobọ nẹẹn ya sẹtin zin egbe. Vbe igiemwi, ọkpa nọ wa kakabọ ru iyobọ nẹẹn, ọre nọ khare wẹẹ, “You Can Cope With Discouragement!” nọ ladian vbe The Watchtower ọghe February 1, 2001. Uhunmwuta nii rhan otọ vbene emwi ghaa ye hẹ ne Mark vbe ẹghẹ ne iwinna rẹn ya fi werriẹ. E Mark na guan kaẹn na, keghi re ọkpa vbe usun emwa ni gbẹn e Baibol. E Zaina khare wẹẹ, “Te okha ọghe Mark wa gha yevbe ukhunmwu mẹ, ẹre ọ ru iyobọ mẹ ya sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne I ghaa ye.” E Zaina wa vbe rhikhan mu avbe ọsiọre. Ọ ma zẹ egbe ẹre hin usun rre; ra nọ gha gbe ọsumẹ sẹ egbe. Ọ keghi do yayi wẹẹ e Jehova ẹre ọ ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe dia otu ọghẹe kevbe wẹẹ, emwa ni mu asanikaro gele wa hoẹmwẹ irẹn. Ọ keghi do yẹrẹro wẹẹ, te otu e Jehova gha ru emwi nọ khẹke ne ugamwẹ e Jehova mieke na gha khian hẹnẹhẹnẹ.

14. De afiwerriẹ na ru nọ ghaa lọghọ Ọtẹn Nokpia Vlado nọ zẹ owẹ lele, kevbe wẹẹ vbọ ghi ru iyobọ nẹẹn?

¹⁴ Ọ mwẹ ọtẹn nokpia ọkpa nọ rre Slovenia, nọ re ọdiọn vbe iko, e Vlado ẹre a tie ọtẹn na. Ukpo 73 ẹre ọ ye. Ọ ma zẹdẹ gha khuẹrhẹ nẹẹn vbe ẹghẹ ne otu ya wẹẹ, na khui Ọgua Arriọba ọghe iran, a na vbe wẹẹ ne iko ọghe iran ya deba iko ọvbehe. Ọ khare wẹẹ: “I ma rẹn evbọzẹe ne iran na wẹẹ ne ima ghẹ ghi loo Ọgua Arriọba ne mose mose nii. Ọ na wa gha da mwẹ, rhunmwuda te ima da dọlọ Ọgua Arriọba nii yi. E carpenter ẹre I khin, I ru iwinna eso vbe Ọgua Arriọba nii. Vbe deba ọni, vbene iran ghi ya mwamwa emwi hia, ma zẹdẹ gha khuẹrhẹ ne ima ni khian eniwanrẹn nẹ.” Vbọ ghi ru iyobọ ne Vlado ya zẹ owẹ lele afiwerriẹ na? Ọ khare wẹẹ: “Ẹi re afiangbe nekhere ẹre a miẹn, vba gha zẹ owẹ lele afiwerriẹ ne otu rhirhi ru. Ena hia keghi mu ima egbe khẹ afiwerriẹ nibun ọvbehe ni khian sunu vbe odaro.” Te a wẹẹ ne iko ọghe uwa ya deba iko ọvbehe ra, ra te a fi iwinna ne u ru vbe otu e Jehova werriẹ? Kọe ye orhiọn wẹẹ, e Jehova rẹn vbene emwi ye ruẹ hẹ. Deghẹ u na gha zẹ owẹ lele afiwerriẹ ne otu ru, u na vbe rhikhan mu e Jehova kevbe otu ọghẹe nọ ya dia ima, u gha wa miẹn afiangbe nibun.​—Psm 18:25.

GHA LOO ẸWAẸN VBE EMWI NE U RHIRHI GHA RU

15. Vbe ima khian ya loo ẹwaẹn hẹ vbe ima ghaa werriẹ aro daa ọlọghọmwa eso vbe uwu iko?

¹⁵ Zẹvbe ne ufomwẹ agbọn Esu na ya sikẹ otọ, ọ khẹke ne ima kọe ye orhiọn wẹẹ, ma sẹtin werriẹ aro daa ọlọghọmwa eso vbe uwu iko. Avbe ọlọghọmwa na sẹtin yae gha lọghọ ne ima gha mwẹ ẹkoata daa e Jehova, rhunmwuda ọni, ọ khẹke ne ima gha loo ẹwaẹn. Adeghẹ ọtẹn na ru emwi nọ da ruẹ sẹ ugboloko, u ghi hia ne u gbe ibiẹ rrie. Adeghẹ a na gbe ruẹ hin ọkhọ rre, ghẹ gi ekhue mu ruẹ yọ, miẹn ọnrẹn yi, u ghi vbe fi werriẹ. Adeghẹ otu na vbe fi emwi eso werriẹ nọ wa mobọ kaan ruẹ, ya ekhọe hia miẹn ọnrẹn yi, u ghi vbe zẹ owẹ lelẹe.

16. Vbọ khian ru iyobọ nuẹn ne u mieke na sẹtin mu ẹtin yan e Jehova kevbe otu ọghẹe?

¹⁶ U gha sẹtin rhikhan mu e Jehova kevbe otu ọghẹe, ọ gha khọnrẹn wẹẹ u werriẹ aro daa ọlọghọmwa eso. Sokpan ne u mieke na sẹtin ru ọna te ọ khẹke ne u loo ẹwaẹn, ọni nọ wẹẹ, ọ khẹke ne u gbe ibiẹ rrie, gha roro emwi ẹse, u vbe hia ne u gha ghee emwi vbene Jehova ghee ẹre. Hia ne u gha tie okha ọghe emwa eso vbe uwu e Baibol, ni vbe gha rre egbe ọlọghọmwa vberriọ, u ghi vbe gha mu emwi ne u tie roro. Na erhunmwu gie Jehova nọ ru iyobọ nuẹn. Ghẹ zẹ egbuẹ hin usun rre, sokpan gha gu etẹn ni rre uwu iko mu obọ. U gha ru ena hia, ẹi mwẹ emwi ne Setan khian ru, nọ gha ya ruẹ sẹ e Jehova kevbe otu ọghẹe rae.​—Jems 4:7.