AKO IRUẸMWI 21
IHUAN 107 Gha Mwẹ Ahoẹmwọmwa Vbene Osa Vbe Ye
Vbene U Gha Ya Sẹtin Miẹn Ọmwa Esi Ne Uwa Gha Gba Ru Orọnmwẹ
“Ọ wa lọghọ a te do miẹn okhuo esi rhie, ive ẹre sẹ emwi itegbe ighobioye nibun.”—ITAN 31:10.
OLIKA ẸMWẸ
Ma gha guan kaẹn ilele eso nọ rre Baibol, nọ gha ru iyobọ ne avbe okhiọnkpa ya miẹn okpia ra okhuo esi rọnmwẹ, kevbe vbene etẹn ni rre iko gha ya sẹtin ru iyobọ ne iran hẹ.
1-2. (a) De emwi eso nọ khẹke ne Ivbi Otu e Kristi ni re okhiọnkpa mu roro iran ke gualọ ọmwa ne iran khian gba gha si egbe obọ? (b) Vba ya kha a gha wẹẹ, ọtẹn nokpia kevbe ọtẹn nokhuo si egbe obọ”? (Ya ghee “Ẹmwẹ Na Rhan Otọ Re.”)
U GHA hoo ne u ru orọnmwẹ ra? Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, ẹ i re ọmwa ru orọnmwẹ ẹre ọ khian yae gha ghọghọ. Ivbi Otu e Kristi nibun ni ma he ru orọnmwẹ, ke igbama kevbe nẹi ghi vbe re ọvbokhan, ya aro yọ wẹẹ, iran gha ru orọnmwẹ vbe ẹdẹ ọkpa. U ke gualọ ọmwa ne uwa khian gba gha si egbe obọ, te ọ khẹke ne u ka koko igho yotọ, u hia ne u sikẹ e Jehova sayọ, kevbe wẹẹ, u vbe rẹn aro ọmwa ne u khin, u ke ru orọnmwẹ.a (1 Kọr 7:36) U gha ghi ru ena hia nẹ, ẹ i mwẹ u ma sọyẹnmwẹ orọnmwẹ ruẹ.
2 Vbọrhirhighayehẹ, ẹ i khuẹrhẹ vbe ugbẹnso na do miẹn ọmwa esi rọnmwẹ. (Itan 31:10) Uhiẹn u gha kue miẹn ọmwa nẹ, a sẹtin miẹn wẹẹ, ẹ i khian gha khuẹrhẹ ne uwa do suẹn gha si egbe obọ.b Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn vbene Ivbi Otu e Kristi ni re okhiọnkpa gha ya miẹn ọmwa ne iran gha gba ru orọnmwẹ kevbe vbene iran gha ya sẹtin suẹn gha si egbe obọ. Ma gha vbe guan kaẹn odẹ ne emwa ọvbehe vbe uwu iko gha ya sẹtin ru iyobọ ne Ivbi Otu e Kristi ni gha hoo ne iran ru orọnmwẹ.
DE VBENE U GHA YA SẸTIN MIẸN ỌMWA ESI RỌNMWẸ?
3. De inọta eso nọ khẹke ne Ovbi Otu e Kristi nọ re okhiọnkpa nọ egbe ẹre, ọ ke gualọ ọmwa ne iran khian gba gha si egbe obọ?
3 Deghẹ u gha hoo ne u ru orọnmwẹ, te ọ khẹke ne u rẹn emwi ne u gualọ vbe obọ ọmwa ne u gha hoo ne u rọnmwẹ uwa ke suẹn gha si egbe obọ.c Vbe ẹ i re erriọ, u sẹtin rhie aro gberra ọmwa esi ne u gha te rọnmwẹ ra u sẹtin ya de ye obọ ọmwa ne uwa ma zẹdẹ gua obọ egbe. Ẹmwata nọ wẹẹ, te ọ khẹke ne ọmwa ne ima gha hoo ne ima gba gha si egbe obọ gha re ọmwa nọ dinmwiamẹ nẹ. (1 Kọr 7:39) Sokpan, ẹ i re emwa hia nọ dinmwiamẹ nẹ ẹre ọ khian wa gha re ọdọ esi ra okhuo esi. Rhunmwuda ọni, u sẹtin nọ egbuẹ wẹẹ: ‘De emwi eso ne I gha hoo ne I ya ẹdagbọn mwẹ ru? De uyinmwẹ eso ne I gha hoo ne ọmwa ne ima khian gba ru orọnmwẹ gha mwẹ? Avbe emwi ne I gualọ vbe egbe ọmwa ne I khian rọnmwẹ gha gele gba ẹre ra?’
4. De emwi eso ne etẹn eso he nọ vbe erhunmwu, vbe iran ghaa gualọ ọmwa ne iran khian gba gha si egbe obọ?
4 Adeghẹ u gha hoo ne u ru orọnmwẹ, ẹ i mwẹ u ma he muẹn ye erhunmwu. (Fil 4:6) Ọghe ne ẹmwata, e Jehova ma yan wẹẹ, irẹn gha zẹ ọdọ ra irẹn gha rhie okhuo ne ọmwa rhọkpa. Sokpan, ọ rẹnrẹn emwi ne u gualọ kevbe vbene emwi ye ruẹ hẹ, ọ gha vbe sẹtin ru iyobọ nuẹn ya gualọ ọmwa ne uwa gha gba ru orọnmwẹ. Rhunmwuda ọni, ye gha tama rẹn emwi ne u gualọ kevbe vbene emwi ye ruẹ hẹ. (Psm 62:8) Gha na erhunmwu nọ rhie ẹwaẹn nuẹn kevbe nọ ru iyobọ nuẹn ya sẹtin zin egbe. (Jems 1:5) Ọtẹn Nokpia John,d nọ re okhiọnkpa, nọ ke United States rre ghi guan kaẹn emwi eso ne irẹn nọ vbe erhunmwu, ọ na wẹẹ: “I keghi tama e Jehova uyinmwẹ eso ne I gha hoo ne okhuo ne I khian rhie gha mwẹ. I na erhunmwu ne ẹkpotọ kie mẹ ya miẹn egbe ọmwa vberriọ. I keghi vbe nọ e Jehova nọ ru iyobọ mẹ ya gha mwẹ uyinmwẹ eso nọ gha ya mwẹ gha re ọdọ esi.” Ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Tanya, nọ ke Sri Lanka rre khare wẹẹ: “Zẹvbe ne I ya gualọ ọmwa ne I gha rọnmwẹ, I keghi nọ e Jehova nọ ru iyobọ mẹ ya ye gha gae kevbe ne I vbe gha ghọghọ.” Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, u ma wa he miẹn ọmwa esi ne u khian rọnmwẹ, e Jehova yan rẹn wẹẹ, irẹn a gha gbaroghe ruẹ kevbe wẹẹ, te irẹn khian vbe gha rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ ruẹ.—Psm 55:22.
5. De ihe eso ne Ivbi Otu e Kristi ni re okhiọnkpa gha na sẹtin miẹn ọmwa nọ hoẹmwẹ e Jehova? (1 Kọrint 15:58) (Vbe ya ghee efoto.)
5 E Baibol rhie igiọdu ne ima, ne ima “gha mwẹ iwinna nibun ne [ima] ru ne Enọyaẹnmwa.” (Tie 1 Kọrint 15:58.) Zẹvbe ne u ya rhiegba ye iwinna e Jehova, u na vbe gha gu etẹn ughughan mu obọ, uwa ghi sẹtin ru iyobọ ne egbe ya gha sikẹ e Jehova sayọ, ẹkpotọ ghi vbe kie nuẹn ya miẹn etẹn ọvbehe ni vbe re okhiọnkpa, ni vbe rhiegba ye ugamwẹ e Jehova. Zẹvbe ne u ya ru vbene ẹtin ruẹ sẹ, ne u mieke na gha ru emwi nọ yẹẹ e Jehova, u ghi do gha mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko.
Adeghẹ u na rhiegba ye ugamwẹ e Jehova, u na vbe gha gu etẹn ughughan mu obọ, u sẹtin miẹn emwa ọvbehe ni vbe mu egbe ne iran khian ya ru orọnmwẹ (Ghee okhuẹn 5)
6. Vbọ khẹke ne Ivbi Otu e Kristi ni re okhiọnkpa nọ gualọ ọmwa ne iran khian gba gha si egbe obọ kọ ye orhiọn?
6 Sokpan, kọ ẹmwẹ na ye orhiọn: Ghẹ wa mu ẹmwẹ orọnmwẹ yan uhunmwu sẹrriọ wẹẹ, u i ghi miẹn aro ya ru emwi ọvbehe. (Fil 1:10) Ẹ i re ọmwa ru orọnmwẹ ẹre ọ khian ya ọmwa gha ghọghọ, sokpan emwi nọ khian ya ima gha ghọghọ ọre deghẹ ima na gha re ọsie Jehova. (Mat 5:3) Kevbe wẹẹ, ne u na ye re okhiọnkpa, ẹkpotọ wa kakabọ kie nuẹn ya rhiegba ye ugamwẹ e Jehova. (1 Kọr 7:32, 33) Loo ẹghẹ okhiọnkpa ruẹ ẹse. Ọ mwẹ ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Jessica, nọ ke United States rre, kherhe ẹre ọ ghi kẹ nọ sẹ ukpo 40 ọ ke ru orọnmwẹ. Ọtẹn na khare wẹẹ, “Emwi nọ ru iyobọ mẹ ya gha ghọghọ agharhemiẹn wẹẹ, I ghaa hoo ne I ru orọnmwẹ, ọre ne I na rhiegba ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan.”
GHẸ KHIRHI, RHIE ẸGHẸ YỌ, NE U MIEKE NA GELE RẸN ỌMWA NE U GHA HOO NE UWA GBA GHA SI EGBE OBỌ
7. Vbọzẹ nọ na khẹke ne u ka rhie ẹghẹ ya rẹn ọmwa ne u gha hoo ne uwa gba gha si egbe obọ, u ke tama rẹn wẹẹ, ẹmwẹ ọnrẹn yẹẹ ruẹ? (Itan 13:16)
7 Vbọ khẹke ne u ru deghẹ u na miẹn ọmwa ne u roro ẹre wẹẹ, uwa gha gu obọ egbe? Ọ khẹke ne u wa tama rẹn wẹẹ, ẹmwẹ ọnrẹn yẹẹ ruẹ vbobọvbobọ ra? E Baibol khare wẹẹ, ọmwa nọ mwẹ ẹwaẹn keghi roro emwi nẹ, ọ ke ru ẹre. (Tie Itan 13:16.) Nọnaghiyerriọ, emwi ẹwaẹn nọ adeghẹ u na ka rhie ẹghẹ yọ nẹ, ne u mieke na gele rẹn nene ọmwa, u ke tama rẹn emwi nọ rrọọ ruẹ ekhọe. Aschwin nọ ke Netherlands rre khare wẹẹ, “Ẹmwẹ ọmwa sẹtin wa gha yẹẹ ruẹ vbe ẹrẹna, sokpan, vbe ne u te rẹn, ẹmwẹ ọnrẹn ghi wa vbe la hin ruẹ orhiọn rre. Nọnaghiyerriọ, u gha rhie ẹghẹ yọ ya rẹn ọmwa nii, u i khian wa ya okhirhikhirhi ru azẹ.” Vbe deba ọni, a sẹtin miẹn wẹẹ, u na ghi gbarokotọ rẹn aro ọmwa nọ khin nẹ, u ghi do bẹghe ẹre wẹẹ, uwa i khian sẹtin gu obọ egbe.
8. De vbene ọtẹn nọ re okhiọnkpa gha ya sẹtin gele gbarokotọ ya rẹn ọmwa ne iran khian gba gha si egbe obọ? (Vbe ya ghee efoto.)
8 Vbua khian ya sẹtin gele gbarokotọ rẹn ọmwa hẹ? Vbe iko ọghomwa kevbe ẹghẹ na ya si egbe koko sọyẹnmwẹ egbe, u sẹtin do rẹn emwi eso vbekpa nene ọmwa, vbe na ghee, uyinmwẹ ọnrẹn, vbe nọ ya ru emwi hẹ kevbe deghẹ ọ hoẹmwẹ e Jehova. De emwa nọ gu mu obọ, de emwi nọ mobọ guan kaẹn? (Luk 6:45) Emwi ne u hoo ne u ya ẹdagbọn ruẹ ru, ẹre irẹn vbe hoo ne irẹn ya ẹdagbọn irẹn ru ra? U sẹtin nọ avbe ediọn ni rre iko ọghẹe ọta vbekpa ẹre, ra etẹn eso ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn ni vbe rẹn ọnrẹn sẹ owa. (Itan 20:18) U sẹtin nọ vbekpa uyinmwẹ ọnrẹn kevbe aro ne emwa ya ghee ẹre. (Rut 2:11) Zẹvbe ne u ya gbarokotọ ne u mieke na rẹn ọmwa na, ghẹ ru emwi nẹi khian ya orhiọn ọnrẹn sotọ. Ẹ i re ẹghẹ hia ẹre u khian wa ya gha rre eke nọ ye, ghẹ vbe gha hia ne u wa rẹn emwi hia fẹẹrẹ vbekpa ẹre.
Vbene u te tama ọmwa wẹẹ, ẹmwẹ ọnrẹn yẹẹ ruẹ, u ghi ka gbarokotọ ne u mieke na rẹn aro ọmwa nọ khin (Ghee okhuẹn 7-8)
9. Vbọ khẹke ne u kọ ye orhiọn u ke tama ọmwa wẹẹ, ẹmwẹ ọnrẹn yẹẹ ruẹ?
9 Vbọ khẹke nọ kpẹẹ sẹ hẹ, u ke tama nene ọmwa emwi nọ rrọọ ruẹ ekhọe? Adeghẹ u ma zẹdẹ rhie ẹghẹ yọ u ke gu ẹre guan, ọ sẹtin do yevbe na miẹn wẹẹ, u i roro emwi u ke ru ẹre. (Itan 29:20) Sokpan, u na ghi vbe gi ẹre kpẹẹ gbe, ọ do yevbe na miẹn wẹẹ, u ma rẹn emwi ne u gualọ, katekate, deghẹ ọmwa nii rẹn nẹ wẹẹ, ẹmwẹ irẹn yẹẹ ruẹ. (Asan 11:4) Ghẹ wa gha roro ẹre wẹẹ, ẹ i mwẹ ọ ma rọnmwẹ ruẹ, u ke gu nene ọmwa guan. Sokpan, ọ khẹke ne u ta mu olọ yan rẹn vbe ekhọe ruẹ wẹẹ, u mu egbe orọnmwẹ nẹ kevbe wẹẹ, uwẹ vbe ọmwa nii gha sẹtin gba yin.
10. Vbọ khẹke ne u ru deghẹ u na bẹghe ẹre wẹẹ, ọmwa hoo ne uwa gba gha si egbe obọ, sokpan u ma hoẹmwẹ ọmwa nii?
10 Vbọ khẹke ne u ru deghẹ u na bẹghe ẹre wẹẹ, ẹmwẹ ruẹ yẹẹ ọmwa? Adeghẹ u ma hoẹmwẹ ọmwa nii, hia ne u gi ẹre rẹn vbe odẹ ne u ya gu ẹre loo. Ẹ i khian gha maan deghẹ u na gie nene ọmwa gha roro ẹre we ọ gha gba ẹre vbene u na rẹn wẹẹ, ẹmwẹ ọnrẹn i zẹdẹ rrọọ ruẹ orhiọn.—1 Kọr 10:24; Ẹfis 4:25.
11. Adeghẹ ẹvbo ne emwa na gu avbe okhiọnkpa gualọ ọmwa ne iran khian gba gha si egbe obọ ra ne iran khian gba ru orọnmwẹ ẹre u ye, vbọ khẹke ne u kọ ye orhiọn?
11 Vbe ihe eso, evbibiẹ emọ ra emwa ni khian eniwanrẹn nẹ, ẹre ọ zẹ ọmwa ne ovbi iran ra ọtẹn iran nọ re okhiọnkpa khian rọnmwẹ. Sokpan vbe ihe eso, ẹgbẹe kevbe avbe ọse ẹre ọ gualọ ọmwa ne avbe okhiọnkpa, iran ghi ru emwamwa ne nokpia kevbe nokhuo ya miẹn egbe, ne iran mieke na rẹn deghẹ iran gha sẹtin si egbe obọ. Adeghẹ ọmwa na tama ruẹ wẹẹ, ne u gu irẹn gualọ ọmwa ne iran khian gba gha si egbe obọ ra ne irẹn khian rọnmwẹ, hia ne u rẹn aro ọmwa ne iran eva gualọ. U gha ghi miẹn ọmwa ne u yayi wẹẹ, irẹn vbe ọmwa nọkpa gha sẹtin gha si egbe obọ, u ghi hia ne u rẹn aro ọmwa ne ọmwa nii gele khin, kevbe uyinmwẹ eso nọ gua ẹre obọ ro, u ghi vbe hia ne u rẹn deghẹ ọmwa nii gele sikẹ e Jehova. Ọmwa nọ re ọsie Jehova ẹre ọ maan sẹ ọmwa nọ mwẹ igho, nọ yo owebe ẹsẹse, ra na họn usi ẹre rre vbe ẹvbo. Sokpan u ghi yerre wẹẹ, deghẹ ọtẹn nokpia na kevbe ọtẹn nokhuo na gha rọnmwẹ egbe, iran tobọ iran ẹre ọ khian tae.—Gal 6:5.
WẸ VBE ỌMWA GHA KHIAN SUẸN GHA SI EGBE OBỌ
12. Vbua khian ya tama ọmwa hẹ wẹẹ, u hoo ne uwa gba gha si egbe obọ?
12 Deghẹ u hoo ne uwẹ vbe ọmwa suẹn gha si egbe obọ, vbua khian ya tama ọmwa nii hẹ?e U sẹtin ru emwamwa ne uwẹ vbe ọmwa nii gba guan; wa sẹtin guan vbe idagbo, wa sẹtin vbe loo efoni ya guan. U ghi wa gi ọmwa nii rẹn wẹẹ ẹmwẹ ọnrẹn yẹẹ ruẹ, kevbe wẹẹ u gha hoo ne u rẹn ọnrẹn sayọ. (1 Kọr 14:9) Deghẹ esa na gha rrọọ, u sẹtin rhie ẹghẹ nẹẹn, nọ ya mu ẹmwẹ na roro, ọ ke rhie ewanniẹn nuẹn. (Itan 15:28) Deghẹ ọmwa nii na ghi tama ruẹ wẹẹ, irẹn ma he mu egbe ne irẹn khian ya suẹn gha gu ọmwa si egbe obọ, u ghi fẹko sẹrae.
13. De emwi ne u gha ru deghẹ ọmwa na tama ruẹ wẹẹ, irẹn hoo ne u wa gba gha si egbe obọ? (Kọlọsi 4:6)
13 Vbọ khẹke ne u ru deghẹ ọmwa na tama ruẹ wẹẹ, ẹmwẹ ruẹ yẹẹ irẹn? U ghi yerre wẹẹ, egbọre ọ ma gha khuẹrhẹ ne ọmwa nii bu ruẹ gha dee, nọ do tama ruẹ emwi nọ rre ọre ekhọe. Rhunmwuda ọni, u ghi ya ọghọ vbe ute zẹ ẹmwẹ wanniẹn ọnrẹn. (Tie Kọlọsi 4:6) Deghẹ u gha hoo ne ọmwa nii rhie ẹghẹ nuẹn ne u ya roro ẹre, deghẹ u gele mu egbe ne u khian ya suẹn gha gu ọmwa si egbe obọ, u ghi tama rẹn. Vbọrhirhighayehẹ, u ghi hia ne u rherhe rhie ewanniẹn nẹẹn. (Itan 13:12) Deghẹ u ma hoo ne uwẹ vbe ọmwa nii gba gha si egbe obọ, u ghi fẹko tama rẹn vbe odẹ ọghe ọghọ vbe ute, u ghi vbe gi ẹre rẹn otọ ẹmwẹ ne u tae. Ọ mwẹ ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Hans, nọ ke Austria rre. Vbe asẹ ọkpa ọtẹn nokhuo ọkpa keghi do tama rẹn wẹẹ, ẹmwẹ ọnrẹn yẹẹ irẹn; Ọtẹn Nokpia Hans khare wẹẹ: “I na ya ẹwaẹn tama rẹn emwi nọ rrọọ mwẹ ekhọe, vbe odẹ nọ gha vbe ya rẹn otọ ọre. Vbobọvbobọ nii, ẹre I wa ya gu ẹre guan, rhunmwuda I ma hoo nọ gha roro ẹre wẹẹ, I gha kue yọ ne ima eva gba gha si egbe obọ. Ke ẹghẹ nii kpa, I na gha begbe vbe odẹ ne I ya gu ẹre guan, nẹ ghẹ do gha roro ẹre wẹẹ, I gha fi ekhọe werriẹ.” Sokpan deghẹ a na miẹn wẹẹ, u hoo ne uwẹ vbe ọmwa nii gba gha si egbe obọ, u ghi tama rẹn. Wa ghi vbe guan kaẹn vbene uwa hoo ne emwi gha ye hẹ, vbe uwa gha suẹn gha si egbe obọ nẹ. Vbene uwa eva hoo ne emwi gha ye sẹtin lughaẹn ne egbe, rhunmwuda ehe ne uwa na waan ra emwi ọvbehe vberriọ.
DE VBENE EMWA ỌVBEHE KHIAN YA RU IYOBỌ NE AVBE OKHIỌNKPA HẸ?
14. De vbene ẹmwẹ ne ima ta gha ya sẹtin ru iyobọ ne avbe okhiọnkpa hẹ?
14 De vbene ima hia khian ya sẹtin ru iyobọ ne Ivbi Otu e Kristi ni re okhiọnkpa, ni gha hoo ne iran ru orọnmwẹ? Odẹ ọkpa ne ima khian ya ru ọna, ọre ne ima gha begbe vbe ẹmwẹ ne ima ta. (Ẹfis 4:29) Ma sẹtin nọ egbe ima wẹẹ: ‘I gha miẹn etẹn ni gha hoo ne iran ru orọnmwẹ, I ya iran gbogiẹ ra? I gha miẹn ọtẹn nokpia kevbe ọtẹn nokhuo ni re okhiọnkpa, vbe iran ghaa gu egbe guan, I roro ẹre vbe ekhọe mwẹ wẹẹ, te iran eva hoo ne iran suẹn gha si egbe obọ ra?’ (1 Tim 5:13) Deba ọni, ọ ma khẹke ne ima gha ru emwi nọ gha ya Ivbi Otu e Kristi ni re okhiọnkpa gha roro ẹre wẹẹ, ọ mwẹ emwi eso nọ wii iran, rhunmwuda we iran ma ru orọnmwẹ. Ọtẹn Nokpia Hans na ka guan kaẹn ban keghi kha wẹẹ: “Etẹn nikpia eso keghi kha wẹẹ, ‘Vbọzẹ ne u ma na he ye ru orọnmwẹ? U i ghi re ọvbokhan.’ Emwa ghaa ta ẹmwẹ vbenian, ọ ghi ya avbe okhiọnkpa gha roro ẹre wẹẹ, iran i mwẹ esa ne iran ye, ọ sẹtin vbe ya iran gha hoo ne iran rherhe ya ru orọnmwẹ.” Ne ima gha te ya gha ta egbe ẹmwẹ vberriọ, gi ima gualọ ẹkpotọ ne ima khian ya gha tian Ivbi Otu e Kristi ni re okhiọnkpa!—1 Tẹs 5:11.
15. (a) Zẹvbe nọ rre ebe Rom 15:2, vbọ khẹke ne ima kọ ye orhiọn deghẹ ima hoo ne ima ru iyobọ ne okhiọnkpa ya miẹn ọmwa ne iran khian gba gha si egbe obọ? (Vbe ya ghee efoto.) (b) Vbua miẹn ruẹ vbe vidio na?
15 Gia kha wẹẹ, ọ mwẹ ọtẹn nokpia ọkpa kevbe ọtẹn nokhuo ọkpa ne ima rẹnrẹn; ma na gha roro ẹre wẹẹ, ọ gha wa deyọ, deghẹ iran eva na rọnmwẹ egbe, vbọ khẹke ne ima ru? E Baibol wẹẹ, ne ima gha mu ọghe emwa ọvbehe roro. (Tie Rom 15:2.) Avbe okhiọnkpa nibun ma hoo ne emwa ọvbehe gha tama iran ọmwa ne iran gha sẹtin rhie, ra ne iran gha sẹtin rọnmwẹ, rhunmwuda ọni, ọ khẹke ne ima gha begbe. (2 Tẹs 3:11) Eso sẹtin gha hoo na gu iran gualọ ọmwa, sokpan ọ ma khẹke ne ima gha gualọ ọmwa ne iran, vbe ẹ i re te iran tama ima ne ima ru vberriọ.f (Itan 3:27) Okhiọnkpa eso rrọọ ni hoo na loo obẹlẹ ọvbehe ya gie emwa ma iran. Ọtẹn nokhuo ọkpa nọ re okhiọnkpa, nọ ke Germany rre, na tie ẹre Lydia khare wẹẹ: “U sẹtin tie ọtẹn nokpia nii kevbe ọtẹn nokhuo nii, gha die eke ne emwa nibun na si egbe koko. Ru emwamwa nọ khẹke, ne ẹkpotọ mieke na kie ne iran eva ya miẹn egbe, iyeke ọni, u ghi sẹ enikẹre rae ne iran.”
Eke ne etẹn nibun na si egbe koko sẹtin kie ẹkpotọ ne etẹn ni re okhiọnkpa ya miẹn egbe (Ghee okhuẹn 15)
16. Vbọ khẹke ne Ivbi Otu e Kristi ni re okhiọnkpa kọ ye orhiọn?
16 Ma hia gha sẹtin gha mwẹ oghọghọ vbe ẹdagbọn ima, ọre te ima ru orọnmwẹ nẹ, ra okhiọnkpa ẹre ima khin! (Psm 128:1) Rhunmwuda ọni, deghẹ u hoo ne u ru orọnmwẹ, sokpan u ma he miẹn ọmwa, u ghi hia ne u ye rhiegba ye ugamwẹ e Jehova. Ọtẹn nokhuo ọkpa nọ ke Macao rre, na tie ẹre Sin Yi khare wẹẹ: “Ovbi ẹghẹ kherhe ẹre u ya re okhiọnkpa, vbe u gha yae taa ẹghẹ ne uwẹ vbe ọdafọn ra ọvbokhan ruẹ khian ya sọyẹnmwẹ egbe vbe Paradais. Loo ẹghẹ okhiọnkpa ruẹ na ẹse, ne u vbe gha sọyẹnmwẹ egbuẹ.” Sokpan, vbọ ghi khẹke ne u ru, deghẹ u miẹn ọmwa ne u gha hoo ne u rhie, ra ne u gha hoo ne u rọnmwẹ, kevbe wẹẹ uwa eva vbe suẹn gha si egbe obọ nẹ? Vbe ako iruẹmwi nọ ghi lelẹe, ma gha guan kaẹn vbene u gha ya sẹtin musọe vbe uwẹ vbe ọmwa ghaa si egbe obọ.
IHUAN 137 Etẹn Nikhuo Ni Ru Nagban
a Ne u mieke na rẹn deghẹ u mu egbe nẹ, ya ghee uhunmwuta na vbe jw.org, Dating—Part 1: Am I Ready to Date?”
b ẸMWẸ NA RHAN OTỌ RE: Vbe ako iruẹmwi na kevbe nọ lelẹe, “ẹghẹ na ya si egbe obọ” ọre ẹghẹ ne okpia vbe okhuo ya rẹn egbe sayọ, ne iran mieke na rẹn deghẹ iran gha sẹtin rọnmwẹ egbe. Vbe otọ ẹvbo eso, iran vbe tie ẹre ẹghẹ na ya zẹ egbakhian. Ẹghẹ na ya si egbe obọ keghi suẹn vbe okpia vbe okhuo gha tama egbe iran wẹẹ, iran hoẹmwẹ egbe kevbe wẹẹ, iran gha hoo ne iran rẹn egbe sayọ ne iran mieke na rẹn deghẹ iran gha sẹtin rọnmwẹ egbe. Ọ keghi sẹ ufomwẹ vbe iran gha ghi tae nẹ wẹẹ, iran gha rọnmwẹ egbe ra iran gha sẹ egbe rae.
c Ne ẹmwẹ na khian guan kaẹn vbe ako iruẹmwi na mieke na gha khuẹrhẹ na rẹn otọ ọre, ma gha kha wẹẹ, ọtẹn nokpia ẹre ọ gualọ ọmwa nọ khian rhie. Sokpan, emwi na khian guan kaẹn wa vbe kaẹn etẹn nikhuo.
d A fi eni eso werriẹ.
e Vbe otọ ẹvbo eso, ọtẹn nokpia ẹre ọ mobọ tama ọtẹn nokhuo wẹẹ, irẹn gha hoo ne iran gba gha si egbe obọ. Sokpan, ẹ i re emwi dan adeghẹ ọtẹn nokhuo na vbe tama ọtẹn nokpia wẹẹ, irẹn gha hoo ne iran gba gha si egbe obọ. (Rut 3:1-13) Adeghẹ u hoo ne u rẹn sayọ, ya ghee uhunmwuta nọ khare wẹẹ, ““Young People Ask . . . How Can I Tell Him How I Feel?” vbe Awake! ọghe October 22, 2004.
f Ya ghee vidio na vbe jw.org nọ mwẹ uhunmwuta nọ khare wẹẹ, Emwa Ni Mwẹ Amuẹtinyan Ni Ru Nagban—Etẹn Ni Re Okhiọnkpa.