Gha Bodẹ Ne U Ghẹ Mieke Na De Ye Edanmwẹ

1-2. (a) De emwi ne Jesu tama erhuanegbe ẹre? (b) Vbọzẹ ne erhuanegbe Jesu na lẹẹ sẹ rae? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

“ẸMWATA nọ rrọọ ọre wẹẹ, orhiọn te hoo, sokpan, egbe vburriẹ.”a (Mat 26:41b) Ẹmwẹ ne Jesu ta na rhie ma wẹẹ, ọ rẹn we emwa ni ma gba ma khin, sokpan ma gha gele ghee ẹmwẹ nọ ta na, ma gha bẹghe ẹre wẹẹ, te ọ vbe yae ya obọ sekhae ne ima: Ọni nọ wẹẹ, ne ima ghẹ gha mu ẹtin yan egbe ima. Vbe asọn ne Jesu ta ẹmwẹ na, erhuanegbe ẹre ka kha wẹẹ, emwi rhọkpa i khian ya iran sẹ arowa iran rae. (Mat 26:35) Emwi esi ẹre ọni te wa khin. Ọrheyerriọ, ọ ma gi iran na rẹn wẹẹ, iran gha miẹn edanmwẹ, iran sẹtin wa ru orukhọ. Rhunmwuda ọni, Jesu keghi ya obọ sekhae ne iran wẹẹ: “Wa gha bodẹ, ne uwa ye gha na erhunmwu, ne uwa ghẹ mieke na de ye edanmwẹ.”​—Mat 26:41a.

² Ọ keghi re emwi nọ da ọmwa wẹẹ, avbe erhuanegbe ẹre ma bodẹ. Vbe ẹghẹ ne ivbiyokuo na do mu Jesu, avbe erhuanegbe ẹre rhikhan muẹn ra, ra te iran lẹẹ sẹrae? Erhuanegbe Jesu keghi ru emwi ne iran te we iran i khian ru, iran na sẹ Jesu rae.​—Mat 26:56.

3. (a) Vbọzẹ nọ ma na khẹke ne ima mu ẹtin yan egbe ima, deghẹ ima hoo ne ima ye gha họn ẹmwẹ ne Jehova? (b) Vbe ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi na?

³ Ọ ma khẹke ne ima gha mu ẹtin yan egbe ima. Ọghe ne ẹmwata, ma i hoo ne ima ru emwi nọ gha ya ima khian oghian e Jehova. Ọrheyerriọ, emwa ni ima gba ẹre ima khin kevbe wẹẹ, ma sẹtin de ye edanmwẹ nọ gha ya ima ru orukhọ. (Rom 5:12; 7:​21-23) Emwi sẹtin wa sunu vbe udomwurri, nọ gha yae gha lọghọ, ne ima sẹtin ru emwi nọ yẹẹ e Jehova. Ne ima mieke na ye gha họn ẹmwẹ ne Jehova kevbe Ovbi ẹre, ọ khẹke ne ima lele ibude ne Jesu rhie ne ima, nọ na wẹẹ, ne ima gha bodẹ ne ima ghẹ ya ru orukhọ. Ako iruẹmwi na gha ru iyobọ ne ima ya lele ibude na. Okaro, ma gha guan kaẹn emwi eso nọ khẹke ne ima na gha begbe. Ma gha vbe guan kaẹn emwi nọ gha ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ de ye edanmwẹ. Vbe okiekie, ma ghi do guan kaẹn vbene ima khian ya gha bodẹ.

DE EMWI ESO NỌ KHẸKE NE U NA GHA BEGBE?

4-5. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha begbe vbe orukhọ ni ma wegbe?

⁴ Avbe orukhọ ni ma wegbe gha sẹtin ya ima khian rree ne Jehova. Iran sẹtin vbe ya ima ru orukhọ nọ wegbe.

⁵ Ma hia wa werriẹ aro daa edanmwẹ nọ gha sẹtin ya ima ru orukhọ. Sokpan dọmwadẹ ima wa mwẹ eke ne ima na vburriẹ vbọ gha de ọghe na ru orukhọ nọ wegbe, na gha mwẹ obọ vbe uyinmwẹ nọ ma huan ra na gha mwẹ iziro ọghe emwa nagbọn. Vbe igiemwi, ọtẹn ọkpa sẹtin gha hia nẹ ghẹ de ye edanmwẹ ọghe uyinmwẹ alama oghẹ. A sẹtin vbe miẹn wẹẹ, edanmwẹ ne ọtẹn ọvbehe gu vẹn ọre nọ gha mwẹ obọ vbe uyinmwẹ nọ ma huan vbe na ghee, na gha ya obọ gua ẹgẹn ọmwa kpa, ra na gha ghee ughe ne emwa na bannọ ruan. Nọ ne etẹn ọvbehe, a sẹtin miẹn wẹẹ, emwi ne iran gu vẹn ọre imuohan ọghe emwa nagbọn kevbe itengbemu, a sẹtin vbe miẹn wẹẹ, ohu rherhe mu iran, ra emwi nibun ọvbehe. Zẹvbe ne Jems khare, “emwi ne dọmwadẹ ọghẹe hoo vbe ekhọe, ẹre ọ danmwẹ ọnrẹn ghee, emwi nọ hoo nii ghi muẹn vbe na ghee ifi.”​—Jems 1:14.

6. De emwi nọ ma khẹke ne ima ru?

⁶ Uwẹ rẹn ako eso ne u na vburriẹ ra? Ọ ma zẹdẹ khẹke ne ima gha mu egbe ima rẹrẹ, ne ima gha roro ẹre wẹẹ, ma i mwẹ ako ne ima na vburriẹ, ra ma i khian sẹtin de ye edanmwẹ. (1 Jọn 1:8) Uhiẹn ukọ ighẹ e Pọl khare wẹẹ, emwa “ne orhiọn nọhuanrẹn loo” gha sẹtin de ye edanmwẹ deghẹ iran ma na begbe. (Gal 6:1) Nọnaghiyerriọ, ọ ma khẹke ne ima rẹrẹ egbe ima, ọ khẹke ne ima yẹrẹro ako eso ne ima na vburriẹ.​—2 Kọr 13:5.

7. De emwi nọ khẹke ne ima rhie aro tua? Ru igiemwi yọ.

⁷ Ma gha ghi rẹn ako ne ima na vburriẹ nẹ, vbọ khẹke ne ima ru? U ghi gha hia vbe odẹ ke odẹ ne u ghẹ de ye edanmwẹ nii! Vbe igiemwi, vbe ẹghẹ nẹdẹ eke ne emwa dan gha sẹtin rherhe la la ẹvbo ọre onurho ẹvbo. Rhunmwuda ọni, onurho ẹvbo ẹre a mobọ viọ emwa ni bodẹ yi. Erriọ vbe ye, ako ne ima na vburriẹ ẹre ọ khẹke ne ima rhie aro tua, ne ima ghẹ mieke na de ye edanmwẹ.​—1 Kọr 9:27.

VBENE IMA KHIAN YA GHA BEGBE HẸ

8-9. De emwi ne okpia na guan kaẹn vbe ebe Itan 7 gha te ru nẹ ghẹ mieke na ru orukhọ nọ wegbe? (Itan 7:​8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Vbe ima khian ya gha begbe hẹ ne ima ghẹ mieke na de ye edanmwẹ? Gi ima zẹ iro yan emwi eso ne ima gha miẹn ruẹ vbe emwi nọ sunu daa okpia ọkpa vbe ebe Itan uhunmwu ẹnrẹn 7. Ọ keghi ya gu okhuo ọkpa nọ sankan ru oghẹ. Uviẹn ọnrẹn 22 gi ima rẹn wẹẹ, “ọwara ọkpa” ẹre okpia nii ya bu okhuo na. Sokpan vbene ọ te sẹ uviẹn ọnrẹn 22, ma bẹghe ẹre wẹẹ, ọ mwẹ emwi eso ne okpia na ka ru nọ ghi do si ẹre fi orukhọ.

⁹ Vbọ ya okpia na ru orukhọ? Vbe okaro, “ọ na la ẹkhokho ọkpa ne [enene okhuo nọ sankan] ye” vbe ẹghẹ ota. Ọ na vbe mu uhunmwu da eke ne owa ẹre ye. (Tie Itan 7:​8, 9.) Iyeke ọni, ọ ghi dekun nene okhuo, ọ ma fi aro rua. Nọghayayerriọ, ọ keghi kue ne okhuo nii mu unu soso irẹn unu, ọ na vbe gha danmwehọ ẹmwẹ ne okhuo nii ta vbekpa evbare nọ sẹ ọre obọ vbe evbare na ya zọ ese, ọ gha kẹ, te okhuo na ta ẹmwẹ na ne okpia na mieke na gha roro ẹre wẹẹ, irẹn i re ọmwa dan. (Tie Itan 7:​13, 14, 21.) Akpawẹ, okpia na ma ru avbe emwi nọ ru na, ẹ i ghẹ te miẹn edanmwẹ na, amaiwẹ te ọ khian ru orukhọ.

10. De vbene emwi nọ sunu daa okpia nii gha ya sẹtin sunu daa Ovbi Otu e Kristi hẹ vbe ẹdẹnẹrẹ?

¹⁰ Okha na ne Sọlomọn gbẹn, gi ima rẹn emwi nọ gha sẹtin sunu da ọmwa nọ ga e Jehova. Ọ sẹtin ya ru orukhọ nọ wegbe, ọ ghi gha roro ẹre wẹẹ, “ọwara ọkpa” ẹre emwi hia wa ya suẹn. Ra ọ sẹtin kha wẹẹ, “uhukpa ẹre emwi hia wa ya sunu.” Sokpan, ọ gha gele muẹn roro, ọ ghi do bẹghe ẹre wẹẹ, ọ mwẹ emwi eso nọ ru nọ ma khẹke, nọ ghi do yae ru orukhọ vbe okiekie. Usun avbe emwi na sẹtin gha re, ọse dan na gu mu obọ, odẹ nọ ma khẹke na ya rọkhọ egbe, ra ọ sẹtin gha yo ehe nọ ma khẹke Ovbi Otu e Kristi vbe ẹghẹ hia, ọ sẹtin vbe gha la ihe eso nọ ma khẹke vbe intanẹt. A sẹtin vbe miẹn wẹẹ, ẹ i ghi na erhunmwu, ẹ i ghi tie Baibol, ẹ i ghi yo iko, ra ẹ i ghi vbe yo ikporhu. Vbe na ghee okpia nii ne ebe Itan guan kaẹn, emwi eso nọ ka ru ẹre ọ si ẹre fi orukhọ.

11. De emwi nọ khẹke ne ima gban egbe na, ne ima ghẹ mieke na ya ru orukhọ?

¹¹ Vbe ima miẹn ruẹ vbe ọna? Ẹ i re orukhọ ọkpa ẹre ọ khẹke ne ima gha lẹẹ na, ọ vbe khẹke ne ima gha lẹẹ ne emwi nọ gha sẹtin si ima fi orukhọ. E Sọlomọn wa so igiẹ ye ọna vbe okha ọghe okpia nii kevbe okhuo nii nọ sankaẹn. Ọ ghi guan kaẹn okhuo na, ọ na kha wẹẹ: “Wa ghẹ bibi lelẹe.” (Itan 7:25) Ọ na vbe rhie tẹ wẹẹ: “Wa gha lẹẹ ne egbe okhuo vberriọ; ghẹ vbe sikẹ onurho ẹre hiehie.” (Itan 5:​3, 8) Nọnaghiyerriọ, deghẹ ima hoo ne ima ghẹ ru orukhọ, te ọ khẹke ne ima gha lẹẹ ne emwi nọ gha sẹtin ya ima ru orukhọ.b Ọ sẹtin kue gha re emwi ne Ovbi Otu e Kristi gha sẹtin ru, nọ ma wa de emwi nọ rhia, sokpan deghẹ ọ gha si ima fi edanmwẹ, te ọ khẹke ne ima gban egbe ne egbe emwi vberriọ.​—Mat 5:​29, 30.

12. De emwi ne Job ta wẹẹ irẹn i khian ru, kevbe wẹẹ, de vbene ọna ya ru iyobọ nẹẹn hẹ, nẹ ghẹ de ye edanmwẹ? (Job 31:1)

¹² Ne ima mieke na sẹtin lẹẹ ne emwi nọ gha sẹtin si ima fi orukhọ, te ọ khẹke ne ima hia vbe odẹ ke odẹ ne ima gha begbe. Ọna ọre emwi ne Job wa ru zẹẹ. Ọ keghi “wa mobọ yan” wẹẹ, aro irẹn i khian viẹn ye okhuo ọvbehe. (Tie Job 31:1.) Ọ na sẹtin ru emwi nọ ta na, ẹ i khian fi owẹ ye oha. Ma tobọ ima gha vbe sẹtin ya ekhọe hia yan wẹẹ, ma i khian ru emwi ke emwi nọ gha sẹtin si ima fi edanmwẹ.

13. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha begbe vbekpa emwi ne ima mu roro? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

¹³ Ọ vbe khẹke ne ima gha dia iziro ọghe ima. (Ẹks 20:17) Emwa eso yayi wẹẹ, ọ ma de emwi nọ rhia vbe ọmwa ghaa mu emwi nọ ma khẹke roro, sokpan ọ ma ghi ya ru emwi nii. Iziro vbenian ma gba. Ọmwa ghaa mu emwi nọ ma khẹke roro vbe ẹghẹ hia, ọ sẹtin ya ru emwi nii. Ọ gha gia na kha wẹẹ, irẹn ẹre ọ tobọ ọre mu egbe ẹre fi edanmwẹ. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, iziro nọ ma gba sẹtin la ima ekhọe ugbẹnso. Ọ gha sunu vberriọ, emwi nọ wa khẹke ne ima ru ọre ne ima rhie ẹre hin ekhọe rre vbobọvbobọ, ma ghi ya iziro nọ maan rhie ihe ẹre. Ma gha ru vberriọ, iziro dan i khian sẹtin gbọzinian vbe ekhọe ima, amaiwẹ te ọ khian ya ima ru orukhọ nọ wegbe.​—Fil 4:8; Kọl 3:2; Jems 1:​13-15.

14. De emwi ọvbehe nọ gha ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ mieke na de ye edanmwẹ?

¹⁴ De emwi ọvbehe ne ima gha ru ne ima ghẹ mieke na de ye edanmwẹ? Ọ khẹke ne ima ya ekhọe hia yayi wẹẹ, ma ghaa họn ẹmwẹ ne Jehova agbọn gha maan ima. Ugbẹnso, ọ sẹtin gha lọghọ ne iziro ọghe ima kevbe emwi ne ima gualọ gua ilele ọghe Jehova ro, sokpan ma gha sẹtin ru vberriọ, orhiọn ima ghi gele sotọ.

15. Ma ghaa mwẹ iziro nọ maan, vbọ khian ya ru iyobọ ne ima hẹ ne ima ghẹ de ye edanmwẹ?

¹⁵ Ọ khẹke ne ima gha mwẹ iziro nọ maan. Adeghẹ ima na ‘gi emwi dan gha sọnnọ ima, ma na vbe gi emwi esi gha yẹẹ’ ima, ọ ghi ya ima gha hia vbe odẹ ke odẹ ne ima gha ru emwi nọ gbae kevbe ne ima vbe gha lẹẹ ne emwi ke emwi nọ gha sẹtin ya ima ru orukhọ. (Emọs 5:15) Iziro nọ maan gha vbe sẹtin ru iyobọ ne ima ya mudia gbain vbe edanmwẹ gha de rre vbe udomwurri.

16. Ma gha rhiegba ye iwinna ughughan vbe ugamwẹ e Jehova, vbọ khian ya ru iyobọ ne ima ya gha begbe? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

¹⁶ Vbe ima khian ya sẹtin gha mwẹ iziro nọ maan hẹ? Ọ khẹke ne ima rhiegba ye iwinna ughughan vbe ugamwẹ e Jehova. Iziro dan i wa rherhe la ima ekhọe vbe ima ghaa rre iko ra ikporhu. Nọghayayerriọ, te iko kevbe ikporhu ru iyobọ ne ima ya gha hoo ne ima gha ru emwi nọ gha yẹẹ e Jehova. (Mat 28:​19, 20; Hib 10:​24, 25) Ma ghaa tie Baibol, ma na vbe gha mu emwi ne ima tie roro, emwi esi ghi kakabọ gha yẹẹ ima na ru, ma ghi vbe gha khuiwu emwi dan. (Jọs 1:8; Psm 1:​2, 3; 119:​97, 101) Yerre wẹẹ, Jesu tama avbe erhuanegbe ẹre wẹẹ: “Uwa ye gha na erhunmwu, ne uwa ghẹ mieke na de ye edanmwẹ.” (Mat 26:41) Ma ghaa na erhunmwu gie Erha ima nọ rre ẹrinmwi, te ima kie ẹkpotọ yọ nọ ru iyobọ ne ima, ọ ghi vbe ya ima gha hoo ne ima gha ru emwi nọ yẹẹ ọre.​—Jems 4:8.

YE GHA BEGBE

17. De uyinmwẹ nọ ma gi e Pita ban?

¹⁷ Ọ gha kẹ, ma gha sẹtin ban uyinmwẹ dan eso fẹfẹfẹ. Sokpan uyinmwẹ eso sẹtin ye gha rrọọ nọ wa lọghọ ima na ban. Gi ima guan kaẹn ukọ ighẹ Pita. Rhunmwuda nọ na gha mu ohan emwa nagbọn, ọ keghi siẹn Jesu igbaha. (Mat 26:​69-75) Ọ khọ wẹẹ, e Pita ma ghi gha mu ohan emwa nagbọn vbe ẹghẹ nọ na ya udinmwẹ sẹ osẹ vbekpa Jesu vbe iko e Sanhẹdrin. (Iwinna 5:​27-29) Vbọrhirhighayehẹ, ukpo eso ghi gberra nẹ, “ohan emwa ni rhuẹ re na gha muẹn,” rhunmwuda ọni, ọ ma ghi gha gu Ivbi Otu e Kristi nẹi re Ivbi e Ju rri evbare. (Gal 2:​11, 12) E Pita keghi dọlegbe suẹn gha mu ohan emwa nagbọn. Ọ gha kẹ, te Pita ye gha vburriẹ vbe asefẹn na.

18. Ma ghaa roro ẹre wẹẹ, ma ban uyinmwẹ eso nẹ, de emwi nọ gha ye sẹtin sunu?

¹⁸ Emwi vbenian sẹtin vbe sunu daa ima. Odẹ vbo? Uyinmwẹ eso ne ima te roro ẹre wẹẹ ima ban nẹ, sẹtin dọlegbe rre zẹvbe edanmwẹ. Vbe igiemwi, ọtẹn nokpia ọkpa khare wẹẹ: “Vbe ọwara ukpo igbe I ma ghi gha ghee ughe ne emwa na bannọ ruan, I na gha roro ẹre wẹẹ, I ban uyinmwẹ na nẹ. Sokpan rhunmwuda ne uyinmwẹ na na gua mwẹ obọ ro, ọ mwẹ emwi eso nọ gha sunu, nọ gha ya mwẹ gha hoo ne I ya ghee ughe na.” Nọ ya maan ọre wẹẹ, ọtẹn na ma gi egbe wọọ ọre. Ọ keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, te irẹn khian gha hia vbe ẹdẹgbegbe ne irẹn ghẹ dẹ ye edanmwẹ na, a sẹtin vbe miẹn wẹẹ, erriọ khian gha ye a te miẹn we agbọn ọgbọn rre. Ọvbokhan rẹn kevbe avbe ediọn wa ru iyobọ nẹẹn, rhunmwuda ọni, te ọ ghi hia sayọ nẹ ghẹ mieke na de ye edanmwẹ.

19. De emwi ne ima gha sẹtin ru adeghẹ ima na gha mwẹ uyinmwẹ ne ima ma he sẹtin ban?

¹⁹ Vbọ khẹke ne ima ru ne uyinmwẹ eso ne ima ma he wa sẹtin ban, ghẹ ya si ima fi orukhọ? Ọ khẹke ne ima gha lele ibude ne Jesu rhie ne ima vbe nọ dekaẹn edanmwẹ vbe ọ khare wẹẹ: “Wa gha bodẹ.” Uhiẹn vbe u ghaa roro ẹre wẹẹ, u i khian sẹtin ru orukhọ, hia ne u gha lẹẹ ne emwi ke emwi nọ gha sẹtin ya ruẹ ru orukhọ. (1 Kọr 10:12) Emwi ke emwi ne u ru nọ ru iyobọ nuẹn ya sẹtin la edanmwẹ nii gberra, ye gha ru ẹre. Ebe Itan 28:14 khare wẹẹ: “Oghọghọ nọ ne ọmwa nọ bodẹ.”​—2 Pit 3:14.

AFIANGBE NA MIẸN VBỌ VBA GHAA BEGBE

20-21. (a) De afiangbe eso ne ima gha miẹn deghẹ ima na gha begbe ne ima ghẹ de ye edanmwẹ? (b) Ma gha ru ọghe ima nẹ, de emwi ne Jehova gha ru ne ima? (2 Kọrint 4:7)

²⁰ Ma gha wa miẹn afiangbe deghẹ ima na gha hia ne ima ghẹ de ye edanmwẹ. “Orhiẹnrhiẹn ọghe ovbi ẹghẹ kherhe” ẹre a miẹn vbe orukho, sokpan ma ghaa ya ilele ọghe Jehova ru emwi ẹre ima khian na gele gha mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko. (Hib 11:25; Psm 19:8) Rhunmwuda te Osanobua yi ima ne ima gha ru emwi ne irẹn gualọ. (Gẹn 1:27) Ẹghẹ nii, ma ghi gha mwẹ ekhọe nọ hianrẹn, ma ghi vbe sẹtin gha rre odẹ nọ rrie arrọọ ọghe etẹbitẹ.​—1 Tim 6:12; 2 Tim 1:3; Jud 20, 21.

²¹ Ọghe ne ẹmwata, “egbe vburriẹ.” Sokpan, ọna ma rhie ma wẹẹ, ọghe ima fo nẹ. E Jehova wa mu egbe nọ ya rhie ẹtin ne ima. (Tie 2 Kọrint 4:7.) Sokpan, ẹtin na guan kaẹn na, ọre ẹtin nẹi re ọghe kẹkan ne Osanobua rhie ne ima. Ẹtin nọ re ọghe kẹkan ọre ẹrhiọn ne ima loo vbe ẹdẹgbegbe ne ima ghẹ mieke na de ye edanmwẹ, obọ ima ẹre ọna ye. Ma gha ru ọghe ima nẹ, ma gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ma gha rinmwian e Jehova nọ rhie ẹtin ne ima vbe ẹghẹ ne ima ya gualọe, ọ gha ru ẹre ne ima. (1 Kọr 10:13) Vbe ẹtin e Jehova, ma gha sẹtin ye gha bodẹ ne ima ghẹ de ye edanmwẹ.