E Jehova I Khian Sẹ Ima Rae Ẹdẹ

1-2. (a) Vbọzẹ ne ima gha na sẹtin kha wẹẹ, ẹ i re ima ọkpa ẹre ọ rrọọ vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa? (b) Vbe ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi na?

MA GHAA rre uwu edanmwẹ ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, ma ọkpa ẹre ọ wa fuẹn vbe uwu ẹre, ọ ghi yevbe na miẹn wẹẹ, ma ọkpa ẹre ọ rre uwu okọ vbe okun nọ bi yo bi rre. Vbọrhirhighayehẹ, ma mwẹ ọmwa nọ gu ima rrọọ vbe ima ghaa rre uwu edanmwẹ. Erha ima nọ rre ẹrinmwi bẹghe ọlọghọmwa ne ima ye, ọ vbe yan wẹẹ, irẹn gha kie ima oya. E Jehova keghi tama ima ne eguọmwadia ẹre wẹẹ: “I gha ru iyobọ ne uwa.”​—Aiz 41:10.

² Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn odẹ ne Jehova ya ru iyobọ ne ima (1) ọ dia ima ye odẹ, (2) ọ kpemehe ne ima, (3) ọ gbogba ga ima (4) ọ vbe rhie ifuẹko ne ima. E Jehova rhie ilẹkẹtin ne ima wẹẹ, vbene emwi rhirhi gha ye hẹ, irẹn i khian yangbe ima ẹdẹ. Nọnaghiyerriọ, e Jehova gu ima rrọọ.

E JEHOVA DIA IMA YE ODẸ

3-4. De vbene Jehova ya dia ima hẹ? (Psalm 48:14)

³ Tie Psalm 48:14. E Jehova rẹnrẹn wẹẹ, ma i khian sẹtin gha dia egbe ima. De vbene ọ ghi ya dia eguọmwadia ẹre vbe ẹdẹnẹrẹ? Emwi ọkpa ne Jehova loo ya dia ima ọre Baibol. (Psm 119:105) E Jehova keghi ya e Baibol ru iyobọ ne ima ya sẹtin gha ru azẹ nọ khẹke kevbe ne ima sẹtin gha mwẹ uyinmwẹ esi nọ gha ya ima gha mwẹ ọyẹnmwẹ nọ sẹ otọ ẹko vbe ẹghẹ na nian kevbe nọ gha ya ima gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ vbe odaro.a Vbe igiemwi, ọ ma ima re wẹẹ, ne ima ghẹ gha rhie ẹmwẹ ye ẹko, ne ima gha ta ẹmwata vbe emwi hia kevbe ne ima ya ekhọe hia hoẹmwẹ emwa. (Psm 37:8; Hib 13:18; 1 Pit 1:22) Ma ghaa mwẹ uyinmwẹ esiesi vbenian, ma ghi do gha re evbibiẹ emọ ni rẹn enegbe, ọdọ nọ maan ra okhuo esi, ma ghi vbe gha re ọse nọ maan.

⁴ Vbe deba ọni, e Jehova keghi gia miẹn wẹẹ, a gbẹn ọkha ọghe emwa ni gele gha rrọọ ye Baibol, iran miẹn edanmwẹ ni bun, emwa vbene ima ye ẹre iran vbe gha khin. (1 Kọr 10:13; Jems 5:17) Ma ghaa tie avbe okha na, ma na vbe gha rhie emwi ne ima ruẹ ye uyinmwẹ, ma gha wa miẹn ere vbọ. Vbe okaro, ma ghi do bẹghe ẹre wẹẹ, ẹ i re ima ọkpa ẹre ọ rrọọ, emwa ọvbehe vbe rrọọ ni sẹtin zin egbe aro ọlọghọmwa ne ima vbe werriẹ aro daa. (1 Pit 5:9) Nogieva, ma ghi vbe do ruẹ vbene ima khian ya sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne ima ye hẹ.​—Rom 15:4.

5. De emwa ne Jehova loo ya dia ima?

⁵ E Jehova vbe loo etẹn ne ima gba ga ya dia ima.b Vbe igiemwi, avbe ọgbaroghe ọghe otako keghi mu otuẹ gie dọmwadẹ iko ne iran ya rhie igiọdu ne etẹn. Ọta ne iran ya guan keghi ya ima mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe, ọ vbe ya akugbe ne ima mwẹ wegbe sayọ. (Iwinna 15:40–16:5) Avbe ediọn vbe ru iyobọ ne dọmwadẹ etẹn vbe uwu iko. (1 Pit 5:​2, 3) Evbibiẹ emọ wa vbe ru iyobọ ne ivbi iran vbe odẹ ọghe orhiọn, iran vbe ru iyobọ ne iran ya gha roro emwi ẹse kevbe ne iran gha mwẹ uyinmwẹ esi. (Itan 22:6) Etẹn nikhuo ni wẹro keghi ru iyobọ ne etẹn nikhuo ni ye re igbama, iran rhie igiemwi esi yotọ, iran rhie adia ne iran, erriọ ẹre iran vbe ya rhie igiọdu ne iran.​—Taitọs 2:​3-5.

6. De emwi nọ khẹke ne ima ru ne ima mieke na miẹn ere vbe adia ne Jehova rhie ne ima?

⁶ E Jehova keghi gia miẹn wẹẹ, ma mwẹ adia ughughan nọ gha ru iyobọ ne ima vbe ẹdagbọn ima. Vbe ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye ẹse nọ ru ne ima na? Ebe Itan 3:​5, 6 khare wẹẹ: “Ya ekhọe ruẹ hia mu ẹtin yan e Jehova. Ghẹ mu ẹtin yan emwi ne uwẹ roro ighẹ uwẹ rẹnrẹn.” Ma gha ru vberriọ, ọ ghi “ma [ima] odẹ nọ kere,” ọni nọ wẹẹ, ọ ghi ru iyobọ ne ima ya lẹẹ ne ọlọghọmwa, ma ghi do gha mwẹ ọyẹnmwẹ nọ sẹ otọ ẹko. Ma wa ya ekhọe hia kpọnmwẹ e Jehova nọ re Osa nọ hoẹmwẹ ima, nọ na rhie adia nọ khẹke ne dọmwadẹ ima!​—Psm 32:8.

E JEHOVA KPEMEHE NE IMA

7. De odẹ eso ne Jehova ya kpemehe ne ima? (Filipai 4:19)

⁷ Tie Filipai 4:19. Ẹmwata nọ wẹẹ, e Jehova gbaroghe ima vbe odẹ ọghe orhiọn, sokpan, ọ vbe fiangbe ẹrhiọn ne ima loo ne ima mieke na sẹtin gha mwẹ evbare, ukpọn kevbe ehe ne ima gha dia. (Mat 6:33; 2 Tẹs 3:12) Ọ ma de emwi nọ rhia deghẹ ima na gha si osi ye ẹmwẹ evba gha re evba gha da, sokpan, e Jehova bu ima ude wẹẹ, ọ ma khẹke ne ima si osi gberra egbe. (Ghee study note ọghe Matiu 6:25.) Vbọzẹ? Rhunmwuda, e Jehova i khian sẹ ima rae vbe ima ghaa rre uwu orhikhan. (Mat 6:8; Hib 13:5) Rhunmwuda ọni, ma gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha kpemehe ne ima zẹvbe nọ yan rẹn.

8. De emwi ne Jehova ru ne Devid?

⁸ Gi ima guan kaẹn vbene Jehova ya ru iyobọ ne Devid hẹ? Ukpo ni bun ẹre Devid ya gha rhie uhunmwu lẹre khian, sokpan e Jehova keghi kpemehe emwi ne irẹn vbe ikpia ni lelẹe khian gualọ. E Devid ghi muẹn roro odẹ ne Jehova he ya gbaroghe irẹn, ọ na kha wẹẹ: “Ọmaẹn ẹre I ghi khin na, I kpẹẹ agbọn nẹ, sokpan, I ma he miẹn wẹẹ, e Nọyaẹnmwa fi iyeke gbe ọmwa esi ẹdẹ, ra ne ivbi ẹre gha vbu evbare re.” (Psm 37:25) Ẹ i mwẹ aro ruẹ ma he dae wẹẹ, e Jehova wa gele kpemehe ne eguọmwadia ẹre ni ya ekhọe hia gae.

9. De vbene Jehova ya kpemehe ne eguọmwadia ẹre vbe ẹdẹnẹrẹ vbe odekun ẹrhia gha sunu? (Vbe ya ghee efoto.)

⁹ E Jehova vbe kpemehe ne eguọmwadia ẹre vbe ọlọghọmwa gha de rre ra vbe odekun ẹrhia gha sunu. Vbe igiemwi, vbe ẹghẹ ne ukhunmwu ya gha fi vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ, etẹn ni ke ẹvbo ughughan rre keghi ya emwi ne iran mwẹ ru iyobọ ne etẹn ni ghaa gualọ iyobọ. (Iwinna 11:​27-30; Rom 15:​25, 26) Eguọmwadia e Jehova wa vbe zẹ emwi obọ vbe ẹdẹnẹrẹ. Odekun ẹrhia gha sunu, e Jehova keghi loo iran ya kpemehe evbare, amẹ, ukpọn kevbe ukhunmwu ne etẹn ni rre eke ne odekun ẹrhia na sunu. Avbe etẹn ni bọlọ owa ugamwẹ ghi dọlọe yi, avbe owa kevbe Ọgua Arriọba ne odekun ẹrhia mu rhia. Vbobọvbobọ ẹre eguọmwadia e Jehova vbe ya rhie ifuẹko ne emwa ne ọwa iran guọghua ra ne emwa iran wulo, iran ghi vbe ya e Baibol rhie igiọdu ne iran.c

10-11. Vbua miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Borys?

¹⁰ E Jehova wa kpemehe ne emwa nẹi gae. Erriọ ẹre ọ vbe khẹke ne ima gha ya obọ esi mu emwa nẹi ga e Jehova. (Gal 6:10) Ọna wa mobọ ru iyobọ ne emwa ya do rẹn e Jehova. Gi ima guan kaẹn okpia ọkpa na tie ẹre Borys nọ rre Ukraine, nọ re principal vbe esuku ọkpa. Agharhemiẹn wẹẹ, e Borys ma gha re Osẹe Jehova, obọ esi ẹre ọ ya gha mu ivbi esuku ọghẹe ni re Osẹe Jehova, ọ ma vbe gha gbodan ghee emwi ne iran yayi. A ghaa khọn okuo vbe eke ne Borys ghaa ye, rhunmwuda ọni, ọ na lẹẹ gha rrie eke ne okuo ma sẹ, etẹn ima ni rre evba keghi ru iyobọ nẹẹn. Ọ ghi sẹ ẹghẹ, e Borys na lele etẹn gha rrie Ugie Ayere ọghe uwu ọghe Jesu Kristi. Ọ ghi guan kaẹn obọ ne etẹn ya mu irẹn, ọ na wẹẹ: “Te iran wa gele ya obọ esi mu mwẹ, erriọ ẹre iran vbe ya gbaroghe mwẹ. Iran ru ẹse vbe egbe mwẹ.”

¹¹ Ma gha vbe sẹtin ya egbe taa Erha ima nọ rre ẹrinmwi, ma ghi gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ emwa, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, iran i ga e Jehova. (Luk 6:​31, 36) Ma ya aro yọ wẹẹ, ma ghaa rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ emwa, ọ sẹtin ya iran do khian erhuanegbe Kristi. (1 Pit 2:12) Vbene emwi rhirhi de hẹ, te ọyẹnmwẹ khian ye gha sẹ ima, rhunmwuda ne ima na ru ẹse ne emwa ọvbehe.​—Iwinna 20:35.

E JEHOVA GBOGBA GA IMA

12. De vbene Jehova we irẹn khian ya gbogba ga emwa rẹn hẹ? (Psalm 91:​1, 2, 14)

¹² Tie Psalm 91:​1, 2, 14. E Jehova yan rẹn wẹẹ, irẹn gha ru iyobọ ne ima, ne emwi rhọkpa ghẹ mieke na si ima digiẹn vbe odẹ ọghe orhiọn. Ẹ i khian kue ne Esu mu ugamwẹ ẹmwata rhia. (Jọn 17:15) Ma gha vbe sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha sẹ ẹghẹ “orueghe nọkhua,” e Jehova gha gbogba ga ima vbe odẹ ọghe orhiọn, ọ ghi vbe miẹn ima fan.​—Arhie 7:​9, 14.

13. De odẹ eso ne Jehova ya gbogba ga edọmwadẹ ima hẹ?

¹³ De vbene Jehova ya gbogba ga edọmwadẹ ima hẹ? E Jehova keghi ya Ẹmwẹ Ọghẹe ya ru iyobọ ne ima, ne ima mieke na sẹtin rẹn emwi nọ maan kevbe nẹi maan. (Hib 5:14) Ma ghaa ya ilele ni rre Baibol ru emwi, ma i khian ru emwi nọ gha ya ima khian oghian e Jehova, ma ghi vbe gha mwẹ egberranmwẹ kevbe oghọghọ. (Psm 91:4) Vbe deba ọni, e Jehova vbe ya iko ọghẹe gbogba ga ima. (Aiz 32:​1, 2) Adeghẹ ima na sikẹ emwa ni hoẹmwẹ e Jehova kevbe ni vbe ya ilele ọghẹe ru emwi, ọ gha ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe, ma ghi vbe sẹtin lẹẹ ne emwi dan.​—Itan 13:20.

14. (a) Vbọzẹ ne Jehova na kue yọ vbe ugbẹnso ne ima werriẹ aro daa ukpokpo? (b) De ilẹkẹtin ne ebe Psalm 9:10 rhie ne ima? (Vbe ya ghee futnot.)

¹⁴ Ọ mwẹ ẹghẹ eso ne Jehova ya miẹn eguọmwadia ẹre fan vbe ẹghẹ nẹdẹ. Vbọrhirhighayehẹ, ọ mwẹ ẹghẹ eso nọ ma ya ru vberriọ. Ugbẹnso, “evba ma roro a ma kọ” sẹtin wa sunu daa ima. (Asan 9:11) Vbe deba ọni, kotọ gha dee, e Jehova kue yọ ne eguọmwadia ẹre eso werriẹ aro daa ukpokpo, uhiẹn, a kue gbe eso rua, ena hia keghi rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa ohoghe ẹre Esu khin. (Job 2:​4-6; Mat 23:34) Erriọ ẹre ọ wa vbe ye vbe ẹdẹnẹrẹ. A gha dobọ miẹn wẹẹ, e Jehova ma sọfurre ye ọlọghọmwa ne ima ye, ma gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ẹ i sẹ enọ re ọghẹe rae.d​—Psm 9:10.

E JEHOVA RHIE IFUẸKO NE IMA

15. De vbene erhunmwu, Ẹmwẹ Osanobua kevbe etẹn ne ima gba ga ya fu ima ẹko rre? (2 Kọrint 1:​3, 4)

¹⁵ Tie 2 Kọrint 1:​3, 4. Ugbẹnso, ma sẹtin gha khiẹ, osi sẹtin gha si ima, ra iro sẹtin han ima. Ọ gha kẹ, ọ mwẹ ọlọghọmwa nọ wegbe ne u werriẹ aro daa nọ ya ruẹ roro ẹre wẹẹ, u i mwẹ iyobọ. Ọmwa rhọkpa rẹn vbene emwi ye ruẹ hẹ ra? E Jehova rẹnrẹn. Ẹ i re te ọ wa dae vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa kẹkan, ọ vbe “fu ima ẹko rre vbe uwu ọlọghọmwa hia ne ima la gberra.” Odẹ vbo? Ma gha fannọ otọ ẹko ima ma e Jehova vbe erhunmwu, ọ ghi rhie “ọfunmwegbe ọghe Osanobua nọ gberra ne ọmwa gha sẹtin rẹn otọ re” ne ima. (Fil 4:​6, 7) Ẹmwẹ ọghe Jehova nọ rre uwu e Baibol wa vbe fu ima ẹko rre. Emwi ewe ẹre Ẹmwẹ ọghe Osanobua khin, emwi nọ rre uwu ẹre rhie ẹre ma wẹẹ, Osanobua hoẹmwẹ ima, ọ rhie ẹwaẹn ne ima, ọ vbe ya ima rẹn wẹẹ, emwi hia gha maan vbe odaro, ena hia keghi ru iyobọ ne ima. Iko ne ima yo wa vbe fu ima ẹko rre, rhunmwuda, ẹkpotọ keghi kie ne ima ya ya egbe rhorho etẹn ima, ma ghi vbe miẹn adia vbe uwu e Baibol nọ gha rhie igiọdu ne ima.

16. Vbua miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Nathan kevbe Priscilla?

¹⁶ Ne ima mieke na rẹn vbene Ẹmwẹ Osanobua ya rhie ifuẹko ne ima hẹ, ma gha guan kaẹn igiemwi ọghe Ọtẹn Nokpia Nathan kevbe ọvbokhan rẹn ighẹ e Priscilla, ni rre United States. Ukpo eso nọ gberra, iran keghi si gha rrie eke na na gualọ iyobọ etẹn. E Nathan khare wẹẹ, “Ma wa gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha fiangbe ima ye azẹ ne ima ru na.” Vbọrhirhighayehẹ, vbe iran ghi sẹ eke ne iran na ya ga, ọlọghọmwa ọghe emianmwẹ keghi de rre, iran ma vbe gha miẹn igho loo sẹ omwa. Ẹre iran na ghi werriegbe gha rrie owa, sokpan te usẹ igho ye gha sẹ iran. E Nathan khare wẹẹ, “I na gha muẹn roro evbọzẹe ne Osanobua ma na fiangbe ima vbene ima te ya aro yi. I na kue vbe gha roro ẹre wẹẹ, ọ mwẹ emwi dan ne I ru.” Sokpan, vbene ẹghẹ ya khian, e Nathan vbe ọvbokhan rẹn ighẹ e Priscilla keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, e Jehova ma sẹ iran rae vbe uwu ẹghẹ ne iran na gha gualọ iyobọ. E Nathan khare wẹẹ, “Vbe uwu ẹghẹ ne emwi ya wegbe mu ima, e Baibol na do yevbe na ghee ọse nọ maan nọ rhie igiọdu kevbe ibude ne ima. Ma ma rhie aro tua ọlọghọmwa ne ima ghaa ye, vbene Jehova ya ru iyobọ ne ima, ẹre ima rhie aro tua, ọna keghi mu ima egbe khẹ edanmwẹ ne ima khian werriẹ aro daa vbe odaro.”

17. De emwi nọ fu Ọtẹn Nokhuo Helga ẹko rre? (Vbe ya ghee efoto.)

¹⁷ Etẹn ima gha sẹtin rhie ifuẹko ne ima. Odẹ vbo? Gi ima guan kaẹn igiemwi ọghe Helga, nọ rre Hungary. Ọwara ukpo ni bun ẹre ọ ya gha ke ọlọghọmwa ọkpa la ọvbehe, ọna keghi yae gha si osi, ọ na vbe gha roro ẹre wẹẹ, irẹn i mwẹ esa ne irẹn ye. Ọ ghi guan kaẹn vbene Jehova ya loo etẹn ni rre uwu iko ya rhie ifuẹko nẹẹn, ọ na wẹẹ: “Ẹghẹ hia ẹre Jehova ya ru iyobọ mẹ vbe ọ gha bẹghe ẹre wẹẹ, egbe wọọ mwẹ rhunmwuda iwinna ne I ru, rhunmwuda ovbi mwẹ nọ khuọnmwi, kevbe rhunmwuda ọlọghọmwa ọvbehe ne I ye. Vbe ọwara ukpo 30 nọ he gberra, ẹdẹ ọkpa i rrọọ ne Jehova ma he ya fu mwẹ ẹko rre zẹvbe nọ yan rẹn. Ọ mobọ loo ẹmwẹ igiọdu ne etẹn ta ya rhie ẹrhiọn yọ mwẹ iwu. Ẹghẹ hia ẹre etẹn ya gie uhunmwu gu mwẹ vbe efoni, iran ghi gbẹnnẹ emwi ye kad, ra iran ghi tian mwẹ; ẹghẹ ne I wa ya gualọe zẹẹ ẹre avbe uhunmwu vbenian ya rre.”

18. Vbe ima khian ya sẹtin rhie ifuẹko ne emwa ọvbehe hẹ?

¹⁸ Ma ghaa rhie ifuẹko ne emwa ọvbehe ẹkpotọ ghi kie ne ima ya ya egbe taa Osa ne ima ga. Vbe ima khian ya sẹtin ru ọna hẹ? Ma gha sẹtin rhie ehọ ne iran ta yi, ma ghi rhie ifuẹko ne iran, ma ghi vbe ru iyobọ nọ khẹke ne iran. (Itan 3:27) Te ọ khẹke ne ima hia ne ima gha rhie ifuẹko ne emwa hia ni rre uwu ibavbaro, ya sẹ egbe emwa nẹi ga Osanobua. Emwa ni sikẹ ima ghaa khiẹ, iran na gha khuọnmwi, ra osi na gha si iran, te ọ khẹke ne ima ya nọ ẹmwẹ iran, ma ghi rhie ehọ ne iran ta yi, ma ghi vbe ya e Baibol rhie igiọdu ne iran. Ma ghaa ya egbe taa e Jehova nọ re “Osanobua ne ifuẹko hia ke obọ ẹre rre,” ma ghi sẹtin ru iyobọ ne etẹn ima ya zin egbe edanmwẹ, sokpan ẹ i re ọni ọkpa, emwa nẹi ga e Jehova sẹtin fi werriẹ do gha gae.​—Mat 5:16.

E JEHOVA GU IMA RRỌỌ VBE ẸGHẸ HIA

19. De emwi ne Jehova ru ne ima, vbe ima khian ya ya egbe taa ẹre hẹ?

¹⁹ E Jehova hoẹmwẹ emwa hia ni hoẹmwẹ ọnrẹn. Ẹ i sẹ ima rae vbe ima ghaa fuẹn vbe uwu ọlọghọmwa. Vbene evbibiẹ emọ ni hoẹmwẹ ovbi iran ya gbaroghe ovbi iran, e Jehova vbe gbaroghe eguọmwadia ẹre. Ọ dia ima, ọ kpemehe ne ima, ọ gbogba ga ima, ọ vbe rhie ifuẹko ne ima. Ma ghaa ru iyobọ ne emwa ọvbehe ni rre uwu ọlọghọmwa, ma na vbe gha rhie igiọdu ne iran te ima ya egbe taa Erha ima nọ rre ẹrinmwi. Agharhemiẹn wẹẹ, edanmwẹ kevbe ọlọghọmwa ni bun sẹtin de rre, ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gu ima rrọọ. Rhunmwuda, ọ yan rẹn wẹẹ: “Wa ghẹ fian afianma, I gu uwa rrọọ.” (Aiz 41:10) Te ọna wa gele rhie ilẹkẹtin ne ima! Ọghe ne ẹmwata, e Jehova gu ima rrọọ.