“Tie Ediọn”

1. De vbene Jehova ya rhie ẹre ma hẹ wẹẹ, irẹn ya aro nọ ghaan ghee avbe ohuan ọghẹe?

ARO nọ ghaan ẹre Jehova ya ghee emwa ni gae. Esagiẹn ọghe Ovbi ẹre, ẹre ọ ya dẹ iran werriegbe, ọ na vbe we ne ediọn gha gbaroghe iran. (Iwinna 20:28) Osanobua hoo na gha mu avbe ohuan ọghẹe tetete. Jesu ọre uhunmwuta ọghe iko, rhunmwuda ọni, ediọn keghi lele adia ọghẹe, zẹvbe ne iran ya ru iyobọ ne avbe ohuan ọghe Jehova ya lẹẹ ne emwi ke emwi nọ gha ya iran khian rree ne Jehova.​—Aiz 32:​1, 2.

2. De emwa ne Jehova sikẹ sẹ? (Ẹzikiẹl 34:​15, 16)

² E Jehova hoẹmwẹ avbe ohuan ọghẹe hia, sokpan iran ni werriẹ aro daa ọlọghọmwa ẹre ọ sikẹ sẹ. Ọ keghi loo avbe ediọn ya ru iyobọ ne iran ni khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn. (Tie Ẹzikiẹl 34:​15, 16.) Sokpan, ọ hoo ne ima tobọ ima nọ iyobọ. Vbe egbe ẹghẹ vbenian, te ọ khẹke ne ima gha na erhunmwu gie Osanobua nọ ru iyobọ ne ima, ma ghi vbe gha nọ iyobọ vbe obọ avbe “ọsuohuan kevbe ọmamwaemwi” ni rre iko.​—Ẹfis 4:​11, 12.

3. De vbene ima hia gha ya miẹn ere vbọ adeghẹ ima na gha muẹn roro, iwinna ne Jehova mu ne ediọn?

³ Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn vbene Jehova ya loo ediọn ya ru iyobọ ne emwa ni khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn. Ma gha rhie ewanniẹn ye avbe ọta na: De ẹghẹ nọ khẹke ne ima ya nọ ediọn ne iran ru iyobọ ne ima? Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima ru vberriọ? De vbene iran ya ru iyobọ ne ima hẹ? Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ma i wa werriẹ aro daa ọlọghọmwa nian, ewanniẹn ọghe avbe ọta na gha ru iyobọ ne ima ya gha gbọyẹmwẹ ye emwamwa na ne Jehova ru, ughaghe vbe ẹdẹ ọkpa, ma tobọ ima sẹtin vbe miẹn ere vbọ.

DE ẸGHẸ NỌ KHẸKE NE IMA YA “TIE EDIỌN”?

4. Vbọzẹ ne ima na kha wẹẹ, ọmwa nọ khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn ẹre ebe Jems 5:​14-16, 19, 20 guan kaẹn? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

⁴ Vbe Jems khian ghi guan kaẹn emwamwa ne Jehova ru nọ dekaẹn vbene ediọn ya ru iyobọ ne emwa ni khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn hẹ, ọ na nọ wẹẹ: “Ọmwa rhọkpa rrọọ nọ khuọnmwi vbe uwu ẹbu uwa ra? We nọ tie ediọn ni rre iko.” (Tie Jems 5:​14-16, 19, 20.) Ma gha ghee ẹmwẹ na ta sẹ evba, ma gha bẹghe ẹre wẹẹ, emwa ni khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn ẹre Jems ghaa guan kaẹn. Vbe igiemwi, ọ ma we ne ọmwa nọ khuọnmwi tie ọbo ebo, sokpan, ọ na we nọ tie ediọn. Vbe deba ọni, e Jems na vbe rhan otọ re wẹẹ, egbe gha rran ọmwa nọ khuọnmwi vbe a gha ghi ya orukhọ ọghẹe bọe nẹ. Ọ mwẹ emwi eso nọ khẹke ne ọmwa nọ khuọnmwi vbe odẹ ọghe ikpakpa ru nọ vbe khẹke ne ọmwa nọ khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn vbe ru. Adeghẹ ima na gha khuọnmwi, ma ghi bu ọbo ebo, ma ghi tama rẹn vbene egbe ye ima hẹ, ma ghi vbe ru emwi nọ we ne ima ru. Erriọ ẹre ọ vbe ye, ma ghaa khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn, ma ghi bu ediọn, ma ghi tama iran emwi ne ima werriẹ aro daa, ma ghi vbe lele ibude ne iran ya e Baibol rhie ne ima.

5. Vbe ima khian ya rẹn hẹ we ima fẹko khian rree ne Jehova?

⁵ Ebe Jems uhunmwu ẹnrẹn 5 rhie igiọdu ne ima, ne ima bu ediọn vbe ima ghaa khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn. Sokpan, te ọ khẹke ne ima nọ iyobọ a ke miẹn wẹẹ, ma ru emwi nọ gha ya ima khian oghian Osanobua! Ọ ma khẹke ne ima gha mu egbe ima rẹrẹ. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, adeghẹ ima ma na begbe ma sẹtin do gha mu egbe ima rẹrẹ vbe ima ghaa khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn. (Jems 1:22) Ọna ọre emwi nọ sunu daa Ivbi Otu e Kristi eso ni ghaa rre Sadis, Jesu na vbe ya obọ sekhae ne iran vbekpa ẹre. (Arhie 3:​1, 2) Odẹ ọkpa ne ima gha ya sẹtin rẹn deghẹ ima khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn ọre ne ima hia ne ima rẹn deghẹ ima ye rhiegba ye ugamwẹ e Jehova vbene ọ ghaa ye vbe ẹghẹ nọ gberra. (Arhie 2:​4, 5) Ma sẹtin nọ egbe ima wẹẹ: ‘Ọ ye yẹẹ mwẹ ne I gha tie Baibol kevbe ne I gha mu emwi ne I tie roro ra? I mu egbe iko hia ye otọ vbene I ka ru ẹre dee yi ra? I gbe ẹdẹ iko re ra? Ọ ye bọbọ mwẹ vbe egbe ne I gha ladian vbe ikporhu, ra te I ghi loo ẹghẹ mwẹ ya ru emwi ọvbehe? Ẹmwẹ igho ẹre I ghi mu karo ra?’ Adeghẹ u ma sẹtin rhie ewanniẹn nọ khẹke ye avbe ọta na, ọ rhie ma wẹẹ, u vburriẹ vbe odẹ ọghe orhiọn, kevbe wẹẹ, te ọ khẹke ne u rhie obọ lelẹe vbobọvbobọ ne u ghẹ do khian oghian e Jehova. Adeghẹ obọ ima ma ghi gba ẹre, ra ọ kẹ ima ya rra Uhi Osanobua nẹ, te ọ khẹke ne ima bu ediọn ne iran ru iyobọ ne ima.

6. De emwi nọ khẹke ne emwa ni ru orukhọ nọ wegbe ru?

⁶ Orukhọ eso rrọọ nọ wegbe ne ọmwa gha ru, adeghẹ ọmwa nii ma na fi werriẹ, te ọ khẹke na rhie ẹre hin iko rre. Ọmwa gha ru egbe orukhọ vberriọ, te ọ khẹke nọ bu ediọn. (1 Kọr 5:​11-13) Ọmwa nọ ru orukhọ nọ wegbe i khian sẹtin ru iyobọ ne egbe ẹre. Ne Jehova mieke na ya orukhọ ọghe ima bọ ima, te ọ khẹke ne ima “gha ru emwi nọ rhie ẹre ma wẹẹ [ma] gele fi werriẹ nẹ.” (Iwinna 26:20) Ọkpa vbe usun emwi nọ khẹke ne ima ru, ọre ne ima bu ediọn vbe ima gha ru orukhọ nọ wegbe.

7. De emwa ọvbehe ni vbe gualọ iyobọ ọghe avbe ediọn?

⁷ Ẹ i re emwa ni ru orukhọ nọ wegbe ọkpa ẹre ediọn ru iyobọ na, iran vbe ru iyobọ ne emwa ni vburriẹ vbe odẹ ọghe orhiọn. (Iwinna 20:35) Vbe igiemwi, ọ sẹtin gha lọghọ ruẹ ne u sẹtin lẹẹ ne iziro dan. Ọna sẹtin kakabọ gha lọghọ ruẹ rhunmwuda, a sẹtin miẹn wẹẹ, vbene u te rẹn odẹ ẹmwata, u ka gha loo ikpẹ ukhunmwu ni wegbe, u ghaa ghee ughe ne emwa na bannọ ruan, ra u ghaa mwẹ obọ vbe uyinmwẹ alama oghẹ. Te ọ khẹke ne u gualọ iyobọ. U sẹtin gu ọdiọn ne u rẹnrẹn we ọ gha danmwehọ ruẹ guan, nọ gha rhie ibude nọ maan nuẹn, ọ ghi vbe ru iyobọ nuẹn ya yayi wẹẹ, u gha sẹtin lẹẹ ne iziro dan, ne u vbe gha ru emwi nọ yẹẹ e Jehova. (Asan 4:12) Adeghẹ egbe na wọọ ruẹ rhunmwuda u hia nẹ vbene ẹtin ruẹ sẹ, sokpan, iziro dan ye la ruẹ ekhọe, ediọn gha sẹtin ru iyobọ nuẹn ya yerre wẹẹ, rhunmwuda ne u ma na hoo ne u khian oghian e Jehova kevbe wẹẹ, u ma mu ẹtin yan egbuẹ ẹre ọ si ẹre nọ na ye ruẹ vberriọ.​—1 Kọr 10:12.

8. Abakuru ne ima rhirhi ru ẹre ọ khẹke ne ima ya tama ediọn ra? Rhan otọ re.

⁸ Ẹ i wa re abakuru hia ne ima ru ẹre ima khian tama ediọn. Vbe igiemwi, a sẹtin miẹn wẹẹ, ma ta ẹmwẹ nọ sọnnọ ọtẹn nokpia ra ọtẹn nokhuo, ra ma na kue mu ohu sẹrriọ wẹẹ, ma ma ghi sẹtin dia egbe ima. Ne u gha te ya tama ediọn, u sẹtin lele ibude ne Jesu rhie ne ima vbe nọ dekaẹn na gha ru adọlọ. (Mat 5:​23, 24) U sẹtin ru ezanzan vbekpa, ufumwẹ, izinegbe, kevbe a da egbe ọmwa yi, ne u mieke na sẹtin rẹn emwi nọ khẹke ya ru a i rẹn deghẹ emwi vberriọ na de rre vbe ẹdẹ ọvbehe. Sokpan, adeghẹ u ma ye sẹtin ru adọlọ, u ghi nọ ediọn ne iran ru iyobọ nuẹn. Vbe elẹta ne ukọ ighẹ e Pọl gbẹn gie etẹn ni rre Filipai, ọ keghi tama ọtẹn nokpia ọkpa na ma sunu ye eni ẹnrẹn nọ ya ru iyobọ ne Yuodia kevbe Sintiki ne iran mieke na sẹtin ru adọlọ, ọdiọn nọ rre iko ruẹ gha vbe sẹtin ru egbe iyobọ na nuẹn.​—Fil 4:​2, 3.

VBỌZẸ NỌ NA KHẸKE NE IMA TIE EDIỌN?

9. Vbọzẹ nọ ma na khẹke ne ima gi ekhue mu ima sẹrriọ wẹẹ, ma ma sẹtin nọ iyobọ vbe obọ ediọn? (Itan 28:13)

⁹ Amuẹtinyan kevbe udinmwẹ ẹre ọ khian ru iyobọ ne ima ya nọ iyobọ vbe ima gha ru orukhọ nọ wegbe, kevbe vbe ima ghaa roro ẹre wẹẹ, ma i khian sẹtin lẹẹ ne edanmwẹ. Ọ ma khẹke ne ima gi ekhue mu ima sẹrriọ wẹẹ, ma ma nọ iyobọ vbe obọ ediọn. Vbọzẹ? E Jehova ẹre ọ ru emwamwa ọghe ediọn, rhunmwuda ọni, ma gha bu ediọn, te ima rhie ẹre ma we ima mu ẹtin yan e Jehova, kevbe wẹẹ, ma yayi we ilele ọghẹe gha sẹtin ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ khian rree nẹẹn. Ma rẹnrẹn wẹẹ, irẹn ẹre ọ khian sẹtin ru iyobọ ne ima ya sẹtin gha ru emwi nọ khẹke. (Psm 94:18) Ma gha ru orukhọ, ma na vbe miẹn orukhọ ọghe ima kue ma ediọn, vbene ima ma na ghi werriegbe ya ru orukhọ nii, e Jehova gha yabọ ima.​—Tie Itan 28:13.

10. De emwi nọ gha sẹtin sunu adeghẹ ima na gha gbe gue orukhọ ne ima ru?

¹⁰ Ma gha wa miẹn afiangbe ni bun adeghẹ ima na miẹn orukhọ ọghe ima kue ma ediọn, adeghẹ ima ma ru vberriọ, ọ sẹtin do ya ima khian oghian e Jehova. Ọ ghaa mwẹ ẹghẹ ne Ọba ighẹ e Devid ya gbe gue orukhọ ọghẹe, vbe uwu ẹghẹ na, ọ keghi do gha khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn, iro han rẹn, ọ na vbe gha khuọnmwi emianmwẹ ne emianmwẹ. (Psm 32:​3-5) Vbe na ghee ọmwa nọ khuọnmwi ra ọmwa nọ gbe ẹtẹ, adeghẹ ọmwa nọ khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn ma na gbaroghe egbe ẹre, ọlọghọmwa nọ ye ghi tua sayọ. Ọna ẹre ọ si ẹre ne Jehova na tie ima “ne ima do ru adọlọ,” avbe ediọn gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya ru ọnọna, e Jehova ẹre ọ ru emwamwa na.​—Aiz 1:​5, 6, 18.

11. De vbene ọ gha ya sẹtin ya agbọn lọghọ emwa ọvbehe hẹ, adeghẹ ima na gha gbe gue orukhọ nọ wegbe?

¹¹ Adeghẹ ima na gbe gue orukhọ ọghe ima, ọ sẹtin ya agbọn lọghọ emwa ọvbehe. A sẹtin miẹn wẹẹ, orhiọn nọhuanrẹn ọghe Osanobua i khian ghi gha dia iko vbene ọ te khẹke, ọ sẹtin vbe ya iko khian ne ọfunmwegbe i ghi ye. (Ẹfis 4:30) Erriọ ẹre ọ vbe ye, adeghẹ ima na rẹn wẹẹ, ọmwa ru orukhọ nọ wegbe vbe uwu iko, te ọ khẹke ne ima tama rẹn nọ ya tama avbe ediọn ni rre iko, adeghẹ ọ ma na ru vberriọ, ma ghi tobọ ima ya tama avbe ediọn.a Vbe ẹ i re erriọ, te ima ru khọọ ghee Jehova. (Lẹv 5:1) Rhunmwuda ne ima na hoẹmwẹ e Jehova, ma ghi mu ẹmwẹ na ma avbe ediọn. Ma ghaa ru ọnọna, iko ghi ye gha re ehe nọhuanrẹn, ọ ghi vbe ru iyobọ ne emwa ni ru orukhọ ya werriegbe bu e Jehova gha dee.

DE VBENE EDIỌN YA RU IYOBỌ NE IMA HẸ?

12. De vbene ediọn ya ru iyobọ ne emwa ni vburriẹ vbe odẹ ọghe orhiọn?

¹² Iwinna ediọn nọ ne iran gha ru iyobọ ne emwa ni vburriẹ vbe odẹ ọghe orhiọn. (1 Tẹs 5:14) Adeghẹ u ru orukhọ, ediọn sẹtin ya ẹwaẹn nọ ruẹ ọta eso ne iran ya rẹn emwi nọ rrọọ ruẹ ekhọe. (Itan 20:5) Ọ gha sẹtin ya iwinna ọghe iran khuẹrhẹ sayọ adeghẹ u na fannọ otọ ẹko ruẹ ma iran, ọ gha khọnrẹn we ẹ i khuẹrhẹ nuẹn rhunmwuda eke ne u ke rre, aro ọmwa ne u khin, ra rhunmwuda wẹẹ, ekhue emwi ne u ru mu ruẹ, sokpan ye hia ne u gi iran rẹn emwi ne u la gberra. Ghẹ gha mu ohan wẹẹ, ẹmwẹ ne u khian ta sẹtin yevbe “ẹmwẹ nọ ma khianrẹn.” (Job 6:3) Ediọn i wa gheghe bu ohiẹn ọmwa, iran gha ghi gbehọkotọ danmwehọ ruẹ fo nẹ, iran ghi ya e Baibol rhie adia nọ khẹke nuẹn. (Itan 18:13) Iran rẹnrẹn wẹẹ, na do gbaroghe ohuan ọghe Jehova i re iwinna nekherhe, rhunmwuda ọni, iran ma ya aro yọ wẹẹ, iran gha wa gu ọmwa nọ ru orukhọ guan uhukpa, ọni wa sẹ nọ gha ru iyobọ nẹẹn.

13. De vbene ediọn khian ya ru iyobọ ne ima lekpa erhunmwu ne iran na ne ima kevbe ibude ne iran ya e Baibol rhie ne ima? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

¹³ U gha bu ediọn, iran gha hia ne iran ghẹ ta ẹmwẹ nọ gha ya iro han ruẹ rhunmwuda emwi ne u ru. Nọghayayerriọ, iran ghi gu ruẹ na erhunmwu. Erhunmwu ọghe iran sẹtin wa “sẹ” vbe egbuẹ vbe odẹ ne u ma te ya aro yi. “Iran ghi vbe ya eni e Jehova nọnọ ori [yọ ruẹ] uhunmwu.” (Jems 5:​14-16) “Ori” na guan kaẹn vbe ako na keghi re Ẹmwẹ Osanobua. Ediọn gha sẹtin ya e Baibol rhie ifuẹko nuẹn, iran ghi vbe yae ru iyobọ nuẹn ya khian ọsie Jehova. (Aiz 57:18) Ibude ne iran gha ya e Baibol rhie nuẹn gha sẹtin ru iyobọ nuẹn ya gha ru emwi ne Jehova gualọ. Ediọn gha sẹtin ru iyobọ nuẹn ya họn vbe Jehova ghaa tama ruẹ wẹẹ: “Ghee odẹ, . . . lelẹe.”​—Aiz 30:21.

14. Zẹvbe nọ rre ebe Galetia 6:​1, de vbene ediọn ya ru iyobọ ne emwa ni “zẹ owẹ ihan”? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

¹⁴ Tie Galetia 6:1. Ovbi Otu e Kristi nọ “zẹ owẹ ihan” i ya ilele ọghe Osanobua ru emwi. Owẹ ihan na guan kaẹn na sẹtin gha re azẹ nọ ru nọ ma khẹke ra ọ ru orukhọ nọ wegbe. Ediọn ni mwẹ ahoẹmwọmwa “ghi hẹko ya ekhọe ọmẹhẹ dia ẹre ye odẹ.” A gha sẹtin ya ẹmwẹ Grik na zedu ẹre ghee “dia ẹre ye odẹ” ya gie vbe na ya ko ugboloko hẹ. Ọbo ebo nọ rẹn iwinna ghaa ko ugboloko, ọ ghi hẹko ru ẹre nẹ ghẹ balọ ọmwa nii gbe, erriọ ẹre ọ vbe ye, ediọn ghaa dia ọmwa nọ zẹ owẹ ihan, iran ghi hia ne iran ru ẹre vbe odẹ ọghe ahoẹmwọmwa, ne iro ghẹ mieke na han ọmwa nii. E Baibol vbe tama ediọn ne iran “vbe gha begbe.” Zẹvbe ne ediọn ya ru iyobọ ne ima, iran rẹnrẹn wẹẹ, iran tobọ iran ma gba kevbe wẹẹ, iran sẹtin vbe zẹ owẹ ihan. Iran i ru vbene a miẹn wẹẹ, iran maan sẹ emwa ọvbehe, sokpan, iran keghi mu egbe rrie otọ, erriọ ẹre iran vbe ya mwẹ ẹnina daa emwa.​—1 Pit 3:8.

15. De emwi ne ima gha sẹtin ru vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa?

¹⁵ Ma gha sẹtin gba ẹko ediọn. Rhunmwuda vbene a ya ma iran emwi, emwi ke emwi ne ima rhirhi tama iran, ma gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, iran i khian yae wewe ma emwa ọvbehe. E Baibol ẹre iran ya rhie adia ne ọmwa, ẹ i re ẹwaẹn ọghe obọ iran, erriọ ẹre iran vbe ya hia ne iran gha ru iyobọ ne ima ya sẹtin la ọlọghọmwa ne ima ye gberra. (Itan 11:13; Gal 6:2) Ẹmwata nọ wẹẹ, odẹ ughughan ẹre iran ya ru emwi, ọ vbe kpẹẹ nẹ ne eso suẹn gha ga zẹvbe ediọn, ọrheyerriọ, u gha sẹtin mu ọlọghọmwa ruẹ ma ọdiọn nọ rhirhi gha khin. Sokpan, ọ ma khẹke ne ima wa gha gualọ adia vbe obọ ediọn hia ni wa rre iko, rhunmwuda wẹẹ, ma gualọ ọdiọn nọ gha ta emwi ne ima hoo ne ima họn. Ma gha ru vberriọ, te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoo na “ta ẹmwẹ nọ rhiẹnrhiẹn [ima] vbe ehọ” ne ima gha te ya gha hoo ne ima rẹn “imamwaemwi nọ maan” ọghe Ẹmwẹ Osanobua. (2 Tim 4:3) Ma gha ta ọlọghọmwa ne ima ye ma ọdiọn, ọ sẹtin nọ ima deghẹ ima ka tama ọdiọn ọvbehe nẹ, ọ ghi gha vbe hoo nọ rẹn ibude ne ọdiọn nii rhie ne ima. Ọ ghaa re ọdiọn nọ mu egbe rrie otọ, ọ sẹtin nọ ediọn ọvbehe vbene iran ghee ẹmwẹ nii hẹ.​—Itan 13:10.

EMWI NỌ KHẸKE NE DỌMWADẸ IMA RU

16. De emwi nọ khẹke ne dọmwadẹ ima ru?

¹⁶ Agharhemiẹn wẹẹ, ediọn gbaroghe ima zẹvbe ohuan ọghe Osanobua, iran i zẹ ye ima obọ. Te ọ khẹke ne dọmwadẹ ima ya ẹdagbọn ima ga e Jehova. Te ọ khẹke ne ẹmwẹ ne ima ta kevbe emwi ne ima ru gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. E Jehova gha ru iyobọ ne ima ya sẹtin mudia ẹse ya sẹ ufomwẹ. (Rom 14:12) Ne ediọn gha te ya gha ya ẹmwẹ obọ iran rhie adia ne ima, Ẹmwẹ Osanobua ẹre iran loo. Ma ghaa lele adia ne iran ya e Baibol rhie ne ima, ma ghi sẹtin gha “loo ẹrherhe ọghe” ima ẹse, ne ima mieke na sẹtin ru azẹ nọ maan.​—Hib 5:14.

17. De emwi nọ khẹke ne ima gha ru?

¹⁷ U miẹn egie nọkhua ne ima ye ne ima na re ọkpa vbe ohuan ọghe Jehova! E Jehova gie Jesu nọ re “ọsuohuan nọ maan” gha dee nọ do ya arrọọ ọghẹe zọ ese ne ima, ne ima mieke na gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ. (Jọn 10:11) E Jehova vbe ya ediọn ni rre iko ya mu eyan rẹn sẹ, vbe ọ khare wẹẹ: “I gha viọ avbe ọsuohuan ni họn ẹmwẹ mẹ ne uwa, iran gha ya ẹwaẹn kevbe irẹnmwi khaevbisẹ yan uwa.” (Jer 3:15) Ma ghaa khuọnmwi vbe odẹ ọghe orhiọn, te ọ khẹke ne ima gualọ iyobọ ọghe avbe ediọn. Ẹghẹ nii, ma gha bẹghe vbene Jehova khian ya loo iran ya ru iyobọ ne ima hẹ.