E Jehova Ọre “Ẹzi Oghọghọ” Ọghe Ima

1-2. (a) De vbene emwi ye emwa ni bun hẹ vbe ẹdẹnẹrẹ? (b) Vbe ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi na?

VBE ẹdẹnẹrẹ, emwa mu egbe ne iran ya ru emwi ke emwi ne iran mieke na gha ghọghọ. Sokpan, vbene iran hia sẹ, iran i ye mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko. Iro han emwa ni bun, iran ma ya aro yọ wẹẹ, emwi gha dunna ne iran. Emwi vbenian gha vbe sẹtin sunu daa eguọmwadia e Jehova. Rhunmwuda ne ima na rre “ẹdẹ okiekie,” ẹ i mwẹ ma ma werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ gha sẹtin ya iro han ima.​—2 Tim 3:1.

² Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn emwi eso nẹi ya ima ghọghọ kevbe emwi ne ima gha ru ne ima mieke na dọlegbe gha ghọghọ. Sokpan, ma gha ka guan kaẹn ọmwa nọ re Ẹzi oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko.

ẸZI OGHỌGHỌ NỌ SẸ OTỌ ẸKO

3. De emwi ne evbayi ma ima re vbekpa e Jehova? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

³ Osa nọ ghọghọ vbe ẹghẹ hia ẹre Jehova khin. Ọ vbe hoo ne ima gha ghọghọ. Ẹ i khabe ne emwi nọ yi na rhie ẹre ma wẹẹ, Osa nọ ghọghọ ẹre irẹn khin, usun avbe emwi na ọre uhunmwu otagbọn na ne mose mose, ẹmu ughughan nọ gba ehe hia, avbe aranmwẹ ni ku yo ku rre kevbe evbare nọ rhiẹnrhiẹn nọ vuọn ehe hia. Osanobua gele wa hoẹmwẹ ima, ọ vbe hoo ne ima gha rri orhiẹnrhiẹn agbọn!

Ovbi eni: Image © Romi Gamit/Shutterstock; ivbi penguin: Vladimir Seliverstov/500px via Getty Images; ivbi ẹwe: Rita Kochmarjova/stock.adobe.com; e dolphin eva: georgeclerk/E+ via Getty Images

4. (a) Vbọzẹ ne Jehova na ye ghọghọ agharhemiẹn wẹẹ, ọ bẹghe ọlọghọmwa nọ rre uhunmwu otagbọn na? (b) De ẹse ọhẹ ne Jehova ya wee ima? (Psalm 16:11)

⁴ Agharhemiẹn wẹẹ, “Osa nọ mwẹ oghọghọ,” ẹre Jehova khin, ọ wa bẹghe emwi dan hia kevbe usẹ nọ gba ehe hia vbe uhunmwu otagbọn na. (1 Tim 1:11) Sokpan, ọ ma gi ọna yae khian Osa nẹi ghi mwẹ oghọghọ. Ọ rẹnrẹn wẹẹ, ovbi ẹghẹ kherhe ẹre ọ ghi kẹ na rhie usẹ hin agbọn na rre, irẹn tobọre mwamwa ẹghẹ yọ nẹ, ne irẹn khian ya ru ọnọna. Ọ wa vbe zin egbe khẹ ẹghẹ nọ khian ya wabọ akhiẹ kevbe usẹ hin agbọn na rre vbe etẹbitẹ. Sokpan, ọ ghi te sẹ ẹghẹ nii, e Jehova rẹn emwi ne ima la gberra, ọ wa vbe hoo nọ ru iyobọ ne ima. Vbọ ya ru iyobọ ne ima hẹ? Ẹse ọhẹ ọkpa nọ ya wee ima, ọre oghọghọ nọ rhie ne ima. (Tie Psalm 16:11.) Gi ma ghee vbene ọ ya rhie ẹse ọhẹ na ne Ovbi ẹre ighẹ e Jesu hẹ.

5-6. Vbọzẹ ne Jesu na ghọghọ?

⁵ Vbe uwu emwi hia ni mwẹ arrọọ ne Jehova yi, Jesu ẹre ọ ghi ghọghọ sẹ. Vbe ima gu kha vberriọ? Gi ma guan kaẹn emwi eva nọ ya ima kha vberriọ. (1) “Irẹn ọre ọmwa nọ kpa Osanobua nai bẹghe ye otọ,” vbene Osanobua ya ru emwi, erriọ ẹre Jesu wa ya ru emwi zẹẹ. (Kọl 1:15; ya ghee study note ọghe 1 Timoti 6:15 nọ khare wẹẹ, “happy.”) (2) Ọ kpẹẹ re ne Jesu ghi ke gha gu Erhae nọ re Ẹzi oghọghọ rrọọ, ọmwa ọvbehe i rrọọ nọ sikẹ e Jehova sẹ vberriọ.

⁶ Te Jesu wa gha ya oghọghọ ru emwi ke emwi ne Erhae we nọ ru. (Itan 8:​30, 31; Jọn 8:29) Rhunmwuda nọ na rhikhan mu e Jehova, e Jehova keghi fiangbe ẹre, ọ na vbe miẹn ọnrẹn yi.​—Mat 3:17.

7. Vbe ima khian ya gha mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko hẹ?

⁷ Ma gha vbe sẹtin gha ghọghọ deghẹ ima na sikẹ e Jehova nọ re Ẹzi oghọghọ. Deghẹ ima na gha rhie ẹghẹ ya ruẹ vbekpa e Jehova, ma na vbe gha ya egbe taa ẹre, ọyẹnmwẹ ọyẹnmwẹ ẹre ọ khian gha sẹ ima. Ma ghi vbe gha ya oghọghọ ru iho ọghẹe rhunmwuda ma rẹnrẹn wẹẹ, ọ miẹn ima yi nẹ.a (Psm 33:12) Sokpan adeghẹ a na ghi miẹn wẹẹ, ugbẹnso ma i ghọghọ, ra erriọ ẹre ọ wa ye ne ima vbe ẹghẹ hia ghi vbo? Te ọna ghi rhie ma wẹẹ, Osanobua ma ghi miẹn ima yi ra? Ẹo! Emwa ni ma gba ẹre ima khin, rhunmwuda ọni iro sẹtin han ima, ma sẹtin vbe gha rre uwu akhiẹ. E Jehova wa rẹn ọnọna. (Psm 103:14) Gi ma zẹ iro yan emwi eso nẹi ya ima mwẹ oghọghọ kevbe emwi ne ima gha ru ne ima mieke na dọlegbe gha ghọghọ.

EMWI ESO NỌ GHA SẸTIN YA RUẸ KHIAN ỌMWA NẸI GHI MWẸ OGHỌGHỌ

8. De emwi nọ gha sẹtin sunu daa ima adeghẹ ima na gha werriẹ aro daa ọlọghọmwa?

⁸ 1: Orhikhan ọghe agbọn na. Agbọn lọghọ ruẹ rhunmwuda na na zẹ ruẹ kpokpo ra, rhunmwuda odekun ẹrhia, ogue, emianmwẹ ra rhunmwuda ne u na khian ọmaẹn nẹ? Ma ghaa werriẹ aro daa egbe avbe ọlọghọmwa vbenian, katekate deghẹ ima na rẹn wẹẹ, ma i sẹtin sọfurre yọ, ọ sẹtin ya ima khian emwa nẹi ghi mwẹ oghọghọ. Ẹ i khabe ne Baibol na kha wẹẹ, “ẹko ghaa rriara [ọmwa, ọ] ghi suku aro rua.” (Itan 15:13) Ọ mwẹ ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Babis, nọ re ọdiọn vbe iko, ọtiọnrẹn nokpia vbe evbibiẹ ọre keghi wu vbe uwu ukpo enẹ. Ọtẹn na khare wẹẹ: “I na gha roro ẹre we imẹ ọkpa ẹre ọ rrọọ kevbe wẹẹ, I i mwẹ iyobọ. Ugbẹnso, ọ ghi wa vbe da mwẹ sẹ ugboloko, rhunmwuda I ma mobọ miẹn ẹghẹ ya ya egbe rhorho ọtẹn mwẹ kevbe evbibiẹ mwẹ vbe iran ye rre agbọn.” Vbene ẹmwata, orhikhan ọghe agbọn na gha sẹtin ya egbe wọọ ima, ọ sẹtin vbe ya iro han ima.

9. Vbọ khian ru iyobọ ne ima, ne ima mieke na dọlegbe do gha ghọghọ? (Jerimaia 29:​4-7, 10)

⁹ Vbọ khian ru iyobọ ne ima ya dọlegbe do gha ghọghọ? Adeghẹ ima na yẹrẹro wẹẹ, vbene a miẹn agbọn erriọ ẹre a yin ẹnrẹn kevbe deghẹ ima na gha gbọyẹmwẹ ye emwi ne ima mwẹ, ma ghi gha ghọghọ. Agbọn Esu na keghi ya emwa roro ẹre wẹẹ, iran ghaa mwẹ emwi hia ne iran gualọ ẹre iran khian na sẹtin gha ghọghọ. Sokpan, ọna i re ẹmwata. Vbe igiemwi, e Jehova keghi rhie igiọdu ne emwa rẹn ni ghaa rre imu vbe Babilọn, ne iran hia ne iran ru emwi nọ gha ya iran gha ghọghọ agharhemiẹn wẹẹ, iran rre uwu ọlọghọmwa nọ wegbe. (Tie Jerimaia 29:​4-7, 10.) Vbe ima miẹn ruẹ vbe ọna? Ghẹ gha gbe ọsumẹ segbe vbe u ghaa rre uwu ọlọghọmwa, nọghayayerriọ, gha gbọyẹmwẹ ye emwi esi ne u sọyẹnmwẹ ọnrẹn vbe ẹdagbọn ruẹ. Ghẹ mianmian wẹẹ, e Jehova gha ru iyobọ nuẹn. (Psm 63:7; 146:5) Ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Effie nọ miẹn odekun nọ kuan ẹnrẹn ose ye otọ, nẹi ghi sẹtin kpa vbe otọ khare wẹẹ: “E Jehova kevbe etẹn ni rre iko ma zẹdẹ sẹ mwẹ rae. Rhunmwuda ọni, I na ghi tama egbe mwẹ wẹẹ, I gha gi egbe wọọ mwẹ ọ rhie ma wẹẹ, ọmwa ẹsoghodan ẹre I khin. I hoo ne I rhie ẹre ma wẹẹ, I gbọyẹmwẹ ye iyobọ nọkhua ne Jehova kevbe avbe ọse mwẹ ru mẹ.”

10. Vbọzẹ ne ima gha na sẹtin gha ghọghọ, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ma werriẹ aro daa ọlọghọmwa?

¹⁰ Ọ gha khọnrẹn we arrọọ ọghe ima i yevbe ne ima te gualọe yi, ra emwi dan sunu daa ima ra ẹgbẹe ọghe ima, ma gha ye sẹtin gha ghọghọ.b (Psm 126:5) Vbọzẹ? Rhunmwuda, ẹ i re vbene emwi ye ima hẹ ẹre ọ khian tae deghẹ ima ra gha ghọghọ ra ima i khian gha ghọghọ. Ọtẹn Nokhuo Maria, nọ re arọndẹ, khare wẹẹ: “U ghaa werriẹ aro daa ọlọghọmwa, u na ye gha ghọghọ ma rhie ma wẹẹ, te u ba mu ọni gue aro. Nọghayayerrio, te ọ rhie ma wẹẹ, u ma mianmian eyan ne Jehova yan rẹn. Erha ima ighẹ e Jehova gha sẹtin ru iyobọ ne ima, ne ima ye gha ghọghọ.” Yerre wẹẹ, ọlọghọmwa hia ne ima werriẹ aro daa vbe ẹdẹnẹrẹ keghi re ọghe ovbi ẹghẹ kherhe, te ọ yevbe na ghee ama ọghe atata owẹ nọ rre ọkpẹn okun. Vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe, amẹ gha kpolo ehia kua, a i ghi dọlegbe miẹn ọnrẹn.

11. De vbene igiemwi ọghe ukọ ighẹ e Pọl ya rhie igiọdu nuẹn hẹ?

¹¹ Adeghẹ ima na gha roro ẹre wẹẹ, rhunmwuda ne Jehova ma na ghi miẹn ima yi ẹre ọ si ẹre ne ima na werriẹ aro daa ọlọghọmwa ghi vbo? Ọ ghaa yerriọ, ọ gha wa ru iyobọ nuẹn deghẹ u na gha muẹn roro okha ọghe eguọmwadia e Jehova ni vbe werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ wegbe. Gi ima guan kaẹn igiemwi ọghe ukọ ighẹ e Pọl. Jesu ẹre ọ tobọre zẹ ọre, nọ ya kporhu ẹmwata “ma avbe agbẹnvbo, avbe ọba kevbe Ivbi Izrẹl.” (Iwinna 9:15) U miẹn uyi nọkhua na mu ye Pọl egbe! Ọrheyerriọ, e Pọl wa werriẹ aro daa ọlọghọmwa ni bun. (2 Kọr 11:​23-27) Te ọlọghọmwa ne Pọl ghaa werriẹ aro daa nọ yevbe na ghee ọlọghọmwa nẹi khian fo vbe otọ ghi rhie ẹre ma wẹẹ, e Jehova ma ghi miẹn e Pọl yi ra? Hiehie! Nọghayayerriọ, nọ na sẹtin zin egbe ẹre rhie ẹre ma wẹẹ, e Jehova gu ẹre rrọọ. (Rom 5:​3-5) Wẹ vbe vbo? U keghi sẹtin zin egbe agharhemiẹn wẹẹ, u werriẹ aro daa ọlọghọmwa ni bun. Nọnaghiyerriọ, u gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova vbe miẹn ruẹ yi.

12. De emwi nọ gha sẹtin sunu adeghẹ emwi ne ima ya aro yi ma sẹ obọ?

¹² 2: Deghẹ emwi ne ima ya aro yi ma sẹ obọ. (Itan 13:12) Ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne Jehova ẹre ọ gua ima kpa ya fian okhuo ne egbe ima vbe ugamwẹ ọnrẹn. Vbọrhirhighayehẹ, adeghẹ ima na fian okhuo ne ima i khian sẹtin mu sẹ vbe ugamwẹ e Jehova ne egbe ima, ọ sẹtin gbe orhiọn ima mu otọ. (Itan 17:22) Ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Holly, nọ re arọndẹ khare wẹẹ: “Te I wa gha hoo ne I yo Owebe Ọghe Etẹn Ni Kporhu Iyẹn Nọ Maan Ọghe Arriọba ne I mieke na ya ga vbe isi, ra ne I ya deba iwinna owa ugamwẹ na bọ vbe Ramapo. Sokpan, emwi keghi fi werriẹ, I ma ghi sẹtin ru avbe emwi ne I te hoo ne I ru. Egbe na wa wọọ mwẹ. Te ọ wa gbe ọmwa orhiọn mu otọ adeghẹ u ma sẹtin ru emwi eso ne u te hoo ne u ru.” Erriọ ẹre ọ wa vbe ye ne emwa ni bun.

13. Adeghẹ u i sẹtin ru emwi ne u te hoo ne u ru vbe ugamwẹ e Jehova rhunmwuda vbene emwi ye ruẹ hẹ, de okhuo eso ne u gha sẹtin fian ne egbuẹ?

¹³ Vbọ khian ru iyobọ ne ima ya dọlegbe do gha ghọghọ? Yerre wẹẹ, e Jehova i we ne ima ru emwi ne ima i khian sẹtin ru; ẹ i vbe re emwi ne ima sẹtin ru vbe ugamwẹ ọnrẹn ẹre ọ si ẹre nọ na ya aro nọ ghaan ghee ima. E Jehova hoo ne ima gha ru emwi ye oreghe kevbe ne ima gha ya ekhọe hia gae. (Mai 6:8; 1 Kọr 4:2) Ekhọe ẹre Jehova ghee ẹ i re emwi ne ima sẹtin ru. Ọ khẹke ne ima gha hoo ne ima ru gberra vbene ẹtin ima sẹ, ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, e Jehova ma hoo ne ima ru vberriọ ra?c Hiehie! Adeghẹ u ma sẹtin ru emwi ne u te hoo ne u ru vbe ugamwẹ e Jehova rhunmwuda vbene emwi ye ruẹ hẹ, hia ne u rhie aro tua emwi ne u gha sẹtin ru. U gha sẹtin gha re igiemwi esi ne avbe igbama ra, ra iyobọ nọkhua ne avbe etẹn ni khian eniwanrẹn nẹ? U gha sẹtin ru emwamwa ne u ya rhie igiọdu ne ọmwa ghee mwẹ ghee ruẹ, vbe efoni ra vbe text message ra? U ghaa ru ọnọna, e Jehova gha ya oghọghọ wee ruẹ! U ghi vbe kọe ye orhiọn wẹẹ, ẹghẹ dee ne ẹkpotọ khian ya kie ne ima ya ru iwinna ne kpataki ni bun vbe ugamwẹ e Jehova! Holly ne ima ka guan kaẹn sin khare wẹẹ: “Ugbẹnso, I ghi wa gha muẹn roro wẹẹ, ‘I ra gha rrọọ vbe etẹbitẹ.’ Vbe ẹtin e Jehova I gha sẹtin ru emwi hia ne I hoo ne I ru vbe ugamwẹ e Jehova vbe agbọn ọgbọn.”

14. De emwi nọ gha sẹtin ya ima khian emwa nẹi ghi mwẹ oghọghọ?

¹⁴ 3: Deghẹ ima na mu ọghe ne egbe ima karo. Emwa eso vbe intanẹt vbe ẹdẹnẹrẹ keghi ya emwa roro ẹre wẹẹ, ọmwa ghaa ru emwi nọ yẹẹ ọre ẹre ọ khian na gele gha ghọghọ. Rhunmwuda ọni, emwa eso sẹtin do gha roro ẹre wẹẹ, iran ghaa ru emwi nọ yẹẹ iran, iran ghaa dẹlẹ emwi ughughan ra iran na gha mu okhian yo ehe ughughan ẹre iran khian na gele gha ghọghọ. Ọ ma de emwi nọ rhia deghẹ ima na gha sọyẹnmwẹ avbe emwi na ya unu kaẹn na. Rhunmwuda, te Jehova yi ima ne emwi nọ maan gha yẹẹ ima. Vbọrhirhighayehẹ, emwa do bẹghe ẹre nẹ wẹẹ, emwi ne iran te roro wẹẹ, ọ gha ya iran gha ghọghọ, ẹre ọ ghi do ya iran khian emwa nẹi mwẹ oghọghọ. Ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Eva, nọ re arọndẹ khare wẹẹ, “Adeghẹ emwi nọ yẹẹ ruẹ ẹre u mu karo vbe ẹdagbọn ruẹ, u i khian sẹtin gha mwẹ isọkẹn.” Ma ghaa mu ọghe ne egbe ima karo, ọ sẹtin ya iro han ima.

15. Vbe ima miẹn ruẹ vbe okha ọghe Ọba ighẹ e Sọlomọn?

¹⁵ Ma gha wa miẹn emwi kpataki ruẹ vbe obọ Ọba ighẹ e Sọlomọn vbe nọ dekaẹn na mu ẹmwẹ orhiẹnrhiẹn agbọn karo vbe ẹdagbọn ọmwa. Ọ kegha roro ẹre wẹẹ, emwi ne egbe irẹn gualọ vbe na ghee, evbare nọ maan, ihuan nọ rhiẹnrhiẹn, kevbe avbe emwi ọvbehe ne igho gha sẹtin dẹ gha ya irẹn gha mwẹ oghọghọ. Sokpan, ena rhọkpa ma sẹtin rhie oghọghọ nẹẹn. Ọ khare wẹẹ: “Ẹko emwi na bẹghe i vuọn aro, ra ne ehọ khare ighẹ ne irẹn he họn sẹ.” (Asan 1:8; 2:​1-11) Te emwi ne emwa ni rre agbọn Esu na roro ighẹ ọ gha sẹtin ya iran gha mwẹ oghọghọ yevbe na ghee igho uzẹbu. Ọ ghi wa khọ wẹẹ, avbe emwi na gha gele sẹtin ru iyobọ ne ima; sọkpan iran i mwẹ esa ne iran ye.

16. Ma ghaa ru iyobọ ne emwa ọvbehe vbọ khian ya ru iyobọ ne ima ya dọlegbe gha sọyẹnmwẹ? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

¹⁶ Vbọ khian ru iyobọ ne ima ya dọlegbe do gha ghọghọ? Jesu ma ima re wẹẹ, “Na gha rhie ne emwa ọvbehe ẹre oghọghọ ye sẹ, na gha miẹn emwa re.” (Iwinna 20:35) Ọdiọn ọkpa na tie ẹre Alekos khare wẹẹ: “I keghi hia ne I gha ru emwi ne emwa ọvbehe, ọ gha khọnrẹn we iyobọ nọ ma kpọlọ gbe nọ. I ghaa ru iyobọ ne emwa ọvbehe, I i ghi mu ọghe ne egbe mwẹ roro, ọyẹnmwẹ ghi wa vbe gha sẹ mwẹ.” De emwi ne u gha sẹtin ru ne emwa ọvbehe? Adeghẹ u na miẹn ọmwa ne iro han rẹn, hia ne u rhie igiọdu nẹẹn. A sẹtin miẹn wẹẹ, u i khian sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa nọ ye, sokpan, u gha sẹtin fu ẹre ẹko rre adeghẹ u na gha mwẹ ẹnina daa ẹre, u na vbe tama ẹnrẹn nọ mu ọlọghọmwa ọghẹe hia fẹẹrẹ ne Jehova. (Psm 55:22; 68:19) U sẹtin gi ẹre rẹn wẹẹ, e Jehova ye gu ẹre rrọọ. (Psm 37:28; Aiz 59:1) U sẹtin vbe ru iyobọ ọvbehe nẹẹn, u sẹtin gu ẹre le evbare, ra u ghi we ne uwa gba khian ẹlẹ. Tama rẹn nọ deba ruẹ vbe ikporhu, ọna gha wa yae ghọghọ. Gi e Jehova loo ruẹ ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe. Ma ghaa ru iyobọ ne emwa ọvbehe ne ima gha te ya gha mu ọghe ne egbe ima karo, ọyẹnmwẹ ọyẹnmwẹ ẹre ọ khian gha sẹ ima!​—Itan 11:25.

17. Deghẹ ima hoo ne ima gele gha ghọghọ, de emwi nọ khẹke ne ima ru? (Psalm 43:4)

¹⁷ Ma gha sẹtin gele gha ghọghọ adeghẹ ima na sikẹ Erha ima nọ rre ẹrinmwi. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, e Jehova ọre “Ẹzi oghọghọ” ọghe ima. (Tie Psalm 43:4.) Nọnaghiyerriọ, orhiọn ima gha sẹtin sẹ otọ, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ma werriẹ aro daa ọlọghọmwa ughughan. Rhunmwuda ọni, wa gi ima mu ẹtin yan e Jehova nọ re Ẹzi oghọghọ ọghe ima!​—Psm 144:15.