AYÉ’É 31
JIA 111 Bi bili beamu ya vak
Ye ô “maneya yé’é mfi” ya yeme vak a abime biôm ô bili?
“Me maneya yé’é mfi ya vak a abime biôme me bili.”—PHILIP. 4:11.
BETA BE MAME BIA ZU YEN
Bia zu yen aval avé mefulu ma me ne bia volô na bi yeme vak a abime biôme bi bili, e yeme ve akiba, e bo éjote nyul a e bindi ndi nleme bi bili a lat a melu ma zu.
1. E yeme vak a abime biôme bi bili a tinan aya, a jé a nji tinan?
YE Ô ne avale môte da yeme vak a abime biôm a bili? Môt a yeme vak a abime biôm a bili a bu’ubane mvo’é a mevak ényiñe jé amu a bem ôsimesane wé bibotan a bili éyoñe ji. A nji bo éyôé nge wôk ôlun amu mam a nji bi mame méziñ. To’o bia yeme vak a abime biôme bi bili, nalé a tinane ki na bi nji beta tyelé minleme yôp asu binyiñe biangan. Éve’an é ne na, kristene ja yiane jeñe mezene ya nene ésaé a bo Yéhôva. (Rom. 12:1; 1 Tim. 3:1) A nji jañele ava’a dé nge da kui na a bo teke ji’a bi mimbe’e miziñ a kômbô bi ékôane Yéhôva.
2. Mbia be mame mevé be ne kui nge bi nji yeme vak a abime biôme bi bili?
2 Nge ô nji yeme vak a abime biôm ô bili, ô ne taté na wo nyoñe mbia mintyi’an. Môt a nji yeme vak a abime biôm a bili a ne taté na a saé abui mewolo asu na a jeñe na a kuse biôme bi nji nye bo bo mfi. Mbia jam a ne na, bekristene béziñe be nga kui kui na be wube moné a biôme bife be mbe be kômbô’ô bi. Éko éziñe be mbe be jô’ô bebiene na, ‘Ma ma yiane je,’ ‘Me jaya yange,’ nge ke na, ‘Ma tame taté nyoñe moné ate, ma ye fe su’ulane bulane nye.’ Ve te bia vuane na avale wup ése da mvindane Yéhôva nlem. (Mink. 30:9) Ba bevo’o be nga bili atek a tyi’i na ba kañe ki fe Yéhôva, amu be nji kui na be bi mbe’e be mbe be yiik ékôane Yéhôva. (Gal. 6:9) Aval avé mbo ésaé Yéhôva a ne bi aval ôsimesan éte? Éko éziñe jam éte da kui amu a nji ke ôsu a yeme vak a abime biôm a bili.
3. Ñye’elan ôvé bi ne nyoñe kalate Bephilippien 4:11, 12?
3 Bia bese bi ne ngule ya vak a abime biôme bi bili. Nlômane Paul ô nga tili na: “Me maneya yé’é mfi ya vak a abime biôme me bili.” (Lañe’e Bephilippien 4:11, 12.) A nga tili mejô mete valé a too mimbôk. Ve akusa bo nalé, a nji jañele ava’a dé. A “nga yé’é jame bôt abui be nji yem”: E yeme nyiñ a abime biôm ô bili. Nge é ne bia ayaé ya yeme vak a abime biôme bi bili, mejô me Paul a mam a nga yé’é ényiñe jé, me ne volô bia na bi bi fulu éte. Te bia simesane na e yeme vak a abime biôme bi bili a ne fulu bi nga bialé a je. Ve bia yiane ve ngule ya yé’é na bi yeme vak a abime biôme bi bili. Aval avé bi ne bo de? Bi tame zu yene mefulu me ne volô bia asu na bi yeme vak a abime biôme bi bili.
YEME’E VE AKIBA
4. Amu jé fulu ya yeme ve akiba é ne volô bia na bi yeme vak a abime biôme bi bili? (1 Bethessalonicien 5:18)
4 Fulu ya yeme ve akiba ja volô bia na bi yeme vak a abime biôme bi bili. (Lañe’e 1 Bethessalonicien 5:18.) Éve’an é ne na, éyoñe bi bili fulu ya yeme ve akiba, nalé a ye volô na bi yeme vak a bone be mame bi bili ényiñ, a teke dañe tyelé nleme yôp asu mame bi nji bi. Éyoñe bia yeme vak a mimbe’e bi bili ékôane Yéhôva éyoñe ji, nalé a volô na bi bem ôsimesane wongane ve ésaé ba te bia ve, a lôte na bi tyelé minleme miangane yôp asu mimbe’e bi nji bi. A nji bo jame ya kam éyoñe Kalate Zambe a jô bia na bi bo fe bi va’a Yéhôva akiba meye’elane mangan! E bi fulu ya yeme ve akiba a ye volô bia na bi bi “mvo’é Zambe, nje éte é ne anen a dañe abime bi ne simesan.”—Philip. 4:6, 7.
5. Beamu bevé be mbe be yiane volô ayoñ Israël na é bi fulu ya yeme ve akiba? (Fombô’ô fe fôtô.)
5 Bi tame yene jam é nga kui bone be Israël. Bone be Israël be nga ja kobô Yéhôva menyiñ, amu be nji be be beta di bidi be mbe be ja’a Égypte. (Nlañan. 11:4-6) É ne fo’o été na, ényiñ é nji be tyi’ibi nkôte si. Jé é mbe ve volô be na be yeme vak a abime biôme be mbe be bili? Be mbe be yiane nyoñ éyoñe ya simesane mame Yéhôva a mbe a boya asu dap. Éyoñe bone be Israël be mbe be ye’e wu a étibila’a Égypte, be bela’ane be ane alo, Yéhôva a nga lôme bôte be mbe be tibili’i be bibubua awôm. Mvuse ya valé, éyoñe be suya be, bone be Israël be nga “sa bôte ya Égypte” a nyoñe biôm ane argent, or a biyé. (Nkôl. 12:35, 36) Éyoñe nkane bita ya Égypte ô nga leñe bone be Israël akekui Évele mañ, Yéhôva a nga bo asimba a kandé mañe zañ. A nté be mbe nkôte si, Yéhôva a nga ve be manne. Nde ñhe, ajô é mbe é too vé? Bone be Israël be nji be be yeme’e vak a abime biôme be mbe be bili. Be nji bo de amu be nji be be bili bidi, ve amu be nji be be bili fulu ya yeme ve akiba asu mame be mbe be mbili.
Amu jé bone be Israël be nga jañele ava’a dap? (Fombô’ô abeñe 5)
6. Mame mevé me ne bia volô na bi yeme ve akiba?
6 Jé é ne volô bia na bi bi fulu ya yeme ve akiba? Jam ôsu, nyoñe’e éyoñe ya fase môs ôse mbamba be mame wo bu’ubane be ényiñe jôé. Ô ne tili mame mebaé nge melale ma bo na ô ve akiba. (Mmj. 3:22, 23) Jame baa, liti’i na wo yemelane mvaé ba bo wo. Va’a bôte bevok akiba asu jame ba te bo asu dôé. A jame da dañedañ, va’a Yéhôva akiba éyoñ ése. (Bsa. 75:1) Jame lale, tobe’e bemvôé be bili fulu ya yeme ve akiba. E yeñ a môt a yeme ve akiba, a ne bo na bia fe bi bi fulu éte; a ne fe avale da nge bia yeñ a môt a ne bikalak. (Deut. 1:26-28; 2 Tim. 3:1, 2, 5) Éyoñe bia jeñe mezene ya ve akiba, nalé a ye bo na bi bo teke dañe beta tyelé minleme yôp amu mame bi nji bi.
7. Jé é nga volô Aci na a yeme vak a abime biôme a mbe a bili, a jam éte é nga wume bibuma bivé?
7 Bi tame yene jam é nga kui Aci a nyiñ Indonésie. A meme na: “Éyoñe ya beta ôkone COVID-19, me nga taté na ma vek été jam a ji bobejañe bevok. Nalé a nga bo na me kate beta vak a abime biôme me mbe me bili.” (Gal. 6:4) Jé é nga volô nye na a tyendé ôsimesane wé? Aci a jô na: “Me nga taté na ma lañ abime bibotane ma bi môs ôse, a bi me biya nté ane me ne ékôane Yéhôva. Jam éte é nga bo na me ve Yéhôva akiba. Nalé a nga wume bibuma bivé? Me nga beta taté na ma vak a abime biôme me mbe me bili.” Nge été jangane ja bo na bi jañele ava’a dangan, ye da ye ke bo mvo’é na bi bo aval ane Aci?
BEME’E ÔSIMESANE MAME MA SOO WO MEVAK A BO’O ÉJOTE NYUL
8. Jé é nga kui Baruc?
8 Baruc, ntili bekalate nkulu mejô Jérémie a nga taté na a jañele fulu ya yeme vak a abime biôm a mbe a bili. Ésaé Baruc a mbe a bo’ok é nji be tyi’ibi amu a mbe a yiane su’u nkulu mejô Jérémie mfa’a ya kat ayoñ é mbe bikalak mbia foé Yéhôva a mbe a yiik na é yem amu melo map. Mvuse mon éyoñ, Baruc a nji beta ke ôsu a bem ôsimesane wé ésaé éte. A lôte na a bo ésaé be nga ve nye a nleme wé ôse, a nga viane taté na a simesan été jé a lote nné a jam a mbe a yiik na a bo. Yéhôva a nga belane nkulu mejô Jérémie na a jô Baruc na: “Wo jeñe beta be mame mfa’a wôé. Te jeñe me.” (Jér. 45:3-5) A ne ve ane a nga jô nye na: “Yeme’e vak a abime biôm ô bili a lat a été ô tele éyoñe ji.” Baruc a nga tôñe melebe mete a ba’ale amvôé dé ba Yéhôva.
9. Avale kalate 1 Becorinthien 4:6, 7 a jô, fulu éjote nyule ja volô bia na bi yemelane jé? (Fombô’ô fe befôtô.)
9 Biyoñe biziñ, mbo ésaé Yéhôva a ne simesane na a yiane mbe’e éziñ ékôane bekristen. A ne bo angôndô ya atyeñ, a saék fe abui nge na a bili abui ñyeman a lat a ésaé éte, nge na a ne bi mame mete mese melal. Ve é ne viane kui na be ve bôte befe mbe’e a too a yiik. Jé a ne bo nge jam éte da ndeñele nye? A yiane fase jame nlômane Paul ô nga jô e 1 Becorinthien 4:6, 7. (Lañe’e.) Mbe’e ôse bi ne bi a atyeñe mboone mam, mame mete mese ma so bia be Yéhôva. A nji ve bia me amu bia dañe mfi a lôte bôte bevok. Mame mete mese me ne beta mvame Yéhôva a nga ve bia.—Rom. 12:3, 6; Éphé. 2:8, 9.
Jôm ése bi bili é ne mveane wo so bia be Yéhôva (Fombô’ô abeñ 9)b
10. Jé bi ne bo asu na bi bi fulu éjote nyul?
10 Bi ne kui na bi bo éjote nyul éyoñe bia kôme fase mbamba éve’ela Yésus a nga li’i bia mfa’a ôte. Bi tame yene jam é nga kui alu Yésus a nga sôbe minlômane mié mebo. Nlômane Jean ô nga tili na: “Yésus a mbe a yeme’e na, [1] Ésa wé a veya nye biôme bise mo mé a na [2] a mbe a so’o be Zambe, a na [3] a ntoo bebé ya bulane be Zambe, . . . a [nga] taté na a sôbe beyé’é bé mebo.” (Jean 13:3-5) Yésus a mbe ngule ya jô na be sôbe nye mebo. Nté ôse a nga nyiñe si va, Yésus a nji ve’ele simesane na mbôl a ne Mone Zambe, a yiane bi mbamba nda, abui moné a mfañ ényiñ. (Luc 9:58) Yésus a mbe éjote nyul; a yeme’e vak a abime biôm a bili. A ne fo’o mbamba éve’ela asu dangan.—Jean 13:15.
11. Aval avé éjote nyul é nga volô Dennis na a yeme vak a abime biôm a bili?
11 Mojañe Dennis a nyiñe Pays-Bas, a kate na a ve ngule jé ése asu na a vu fulu éjote nyule Yésus, ve jam éte é nji bo tyi’ibi. A jô na: “Biyoñe biziñ, éyoñe mojañ éziñ a bi mbe’e ma too me yiik, me wô’ô wôk ôlun a simesane na ma ma too me yiane mbe’e ôte. Éyoñe nalé a kui, me wô’ô taté na ma yé’é nlô ajô wo kobô ajô éjote nyul. Application JW Library®, me nga tili bifuse biziñe ya Kalate Zambe bia kobô ajô éjote nyul, a futi bie vôme me ne bie ji’a yen a beta bie lañ. Me nga limiti fe minkañete miziñe mia kobô ajô fulu éjote nyul e téléfône wom, a me wô’ô vô’ôlô mie éyoñ ése.a Me nga yé’é na, ésaé ése bia bo é ne asu na bi ve Yéhôva Zambe duma sa ke bia. Yéhôva a belane môt ase ya be bia asu na a ve mone ngule wé, ve Yéhôva nnye a bo na mame me wulu mvo’é.” Nge bia taté na bia wô’ô biabebien éngôngol amu bia kate bi mbe’e éziñe bia yi ékôane Yéhôva, bia yiane jeñ a ngul ése na bi bo éjote nyul. Nalé a ye volô na bi yemete amvôé dangan a Yéhôva a ba’ale ava’a dangan.—Jacq. 4:6, 8.
NYOÑE’E ÉYOÑE YA BINDI MBAMBA NDI NLEME YÉHÔVA A VE WO
12. Ndi nleme fé ya melu ma zu ja volô bia na bi yeme vak a abime biôme bi bili? (Ésaïe 65:21-25)
12 Éyoñe bia kôme fase mbamba ényiñe Yéhôva a ka’ale bia melu ma zu, nalé a volô bia na bi yeme vak a abime biôme bi bili. E kalate nkulu mejô Ésaïe a nga tili, été Yéhôva a jô na a yem abim avé ényiñ é ne bia bo nju’u melu ma, a ka’ale fe bia na a ye mane kôme mame mete mese. (Lañe’e Ésaïe 65:21-25.) Bia ye nyiñe mbamba menda. Bia ye kôme bu’uban ésaé ya mo mangan a di bidi bi ne zam, ô kôme’e wô’ô zame bidi. Bia ye ke ve’ele beta ko jôm éziñe woñ, nge asu ényiñe jangan a ji bone bangan. (Ésa. 32:17, 18; Ézé. 34:25) Teke bisô na ényiñe ya melu ma zu ja ye bo angôndô ya abeñ a mvo’é.
13. Minju’u mivé bia tôbane mie, a amu jé e bem ôsimesane ndi nleme jangane ya melu ma zu é ne volô bia?
13 Éyoñe ji nje ñhe bia yiane kôme bem ôsimesane wongane ndi nleme ya melu ma zu. Amu jé? Amu bia nyiñe “melu ma su’ulan” a bia bese bia tôbane biyoñe bi ne “ayaé a nju’u ya nyiñ.” (2 Tim. 3:1) Yéhôva a ve bia melebe môs ôse, a melebe mete ma volô bia na bi bo mbane ya jibi. (Bsa. 145:14) A fe na, ndi nleme jangane ja volô bia na bi bo te bili ate’e biyoñe ya minjuk. Éko éziñe mia biban asu na mi jalé miñyiane ya menda me bôte menan. Ve ye nalé a tinane na bia yiane ke ôsu a wosan a ngul ése asu na bi nyiñ? Momo! Yéhôva a ka’ale na a ye jalé miñyiane miangan, a ye dañe bo bo jam éte e Paradis. (Bsa. 9:18; 72:12-14) Éko éziñe wo juk a mintaé môs ôse, nge na wo kone nlem, nge ke na ô bili ôkon ôfe. Nde ñhe, ye wo ye lôte ngum ényiñe wôé ôse ve na wo juk a akon teke yene mvolan? Teke fo’o. Ôkon a awu bia ye mane ne meññe mfefé émo Zambe a ka’ale bia. (Nlitan 21:3, 4) Ndi nlem éte ja volô bia na bi yeme ba’ale ava’a dangan, bi teke dañe beta wôk ôlun a lat a été jangan. Bia ye kui na bi ba’ale ava’a dangan a mvo’é jangane ya nlem, to’o bia tôban ékotekot, nge môte bia nye’e a wu, nge bia juk a ôkone nge ke njuk ôfe. Amu jé? Amu minju’u mise mia kui bia ényiñ, mi ne fo’o ve asu “ôyôme nté.” Mfefé émo, minju’u mite mise mia ye man.—2 Cor. 4:17, 18.
14. Aval avé bi ne yemete mbunane wongan a lat a mame Yéhôva a ka’ale bia melu ma zu?
14 Nge ndi nleme jangane ja bo na bi yeme vak a abime biôme bi bili, aval avé bi ne kôme yemete je? Aval ane môt a jaé biyet asu na a kôme yene biôme bi ne ôyap, bia fe bia yiane bo mame méziñ asu na bi tu’a yemete ndi nleme jangan, nalé a ye bo na bi kôme yene Paradis a mise mangane ya mbunan. Éve’an é ne na, nge nlem ô tyele bia yôp amu bi nji bi abui moné asu na bi nyiñ, bi ne simesan aval ényiñe ja ye bo melu ma zu éyoñ azoé da ye man, a na môt ase a ye bi mbamba ényiñ. Nge da kui na bi wôk ôlun amu bi ngenane teke bi mbe’e bia kômbô bi ékôane Yéhôva, a lôte na bi tyelé nleme yôp a lat a jam éte, bia yiane simesane beta mvome bia ye bi mfefé émo éyoñe bia ye bo mfubane teke ayeñ, a bo Yéhôva ésaé tañe betoyini mimbu. (1 Tim. 6:19) Nge bia dañe tyelé minleme yôp asu mame ma kui bia ényiñ éyoñe ji, nalé a ne bo ayaé na bi nyoñ éyoñe ya fase mbamba be mame ma yange bia melu ma zu. Nge bia bo mbane ya fase ngaka’a ya mbamba ényiñ a yange bia melu ma zu, nne fe bia ye dañe bem asimesane dangan ése wôé, sa ke minju’u mia bolé bia ényiñ.
15. Jé bi ne yé’é mame Christa a nga jô?
15 Bi ne nyoñe ñye’elan a lat a jam é nga kui Christa, minga Dennis, bia te kobô mvus. A jô na: “Me bili angôndô ya ngul ôkone wo bo ma na me wulu ve a minsini mimbômbôk, a me wô’ô fe lôte ngume môse me bôô énoñ. Ma juk a mintaé môs ôse. Dokita wom a ndôme ma kate na teke ntyendan éziñe wo yené mfa’a ya ôkone wom. Ve été été me nga fase na a jô na, ‘A nji yen ényiñe ya melu ma zu avale me ma yene je.’ Ma bem ôsimesane wome ndi nleme me bili, a jam éte da bôé ma nleme si. Éko éziñe na ma ye ke ôsu a jibi abui minjuk émo ji, ve mfefé émo, ma ye kôme bu’ubane mbamba ényiñ!”
“BA BA KO NYE WOÑE BE NE TE YI JÔM”
16. Amu jé Njô bôte David a nga tili na ba ba ko Yéhôva woñe be ne “te yi jôm”?
16 To’o mbo ésaé Yéhôva a yeme vak a abime biôm a bili a ye ke ôsu a tôbane minjuk. Kalate Zambe a jô na nlem ô nga taé Njô bote David éyoñe bone bé belale be nga wu. Be nga bôte nye ajô, bemvôé bé be nga koñe nye, njô bôt éziñ a nga ja jeñe na a wôé nye. Akusa bo minju’u mite mise, David a mbe a yeme’e vak a abime biôm a mbe a bili. A nga jô a lat a Yéhôva na: “Ba ba ko nye woñe be ne te yi jôm.” (Bsa. 34:9, 10) Amu jé a mbe ngule ya jô mejô mete? Amu, akusa bo Yéhôva a nji bo na a bo teke tôbane minju’u mite, ve a nga nyoñe ngap a nye. (Bsa. 145:16) Aval ane David, bi ne tabe ndi na Yéhôva a ye su’u bia a volô bia na bi bo mbane ya jibi minju’u miangan. Bia ye yeme ba’ale ava’a dangan to’o bi tele été évé.
17. Amu jé wo yiane ke ôsu a yé’é na wo vak a abime biôm ô bili?
17 Yéhôva a yi na ô bi fulu ya yeme vak a abime biôm ô bili. (Bsa. 131:1, 2) Ajô te, va’a ngule ya yeme vak a abime biôm ô bili. Nge wo saé a ngule jôé ése na ô bi fulu ya yeme ve akiba, e bem ôsimesane mame ma soo wo mevak a bo éjote nyul, a tu’a yemete ndi nlem ô bili a lat a melu ma zu, wo ye bo ngule ya jô na: “Ya, me bili mbamba ngap.”—Bsa. 16:5, 6.
JIA 118 “Kô’ôlane bia mbunan”
a Éve’an é ne na, bi ne yene befiliya be ne anjeñe mefoé dangan jw.org be ne nlô ajô na, Jéhovah prend soin des humbles, a Avant le désastre, il y a l’orgueil.
b ATINANE FÔTÔ: Mojañ a bo ésaé ya ba’ale menda ya ékôane Yéhôva. Ba sili sita a nga yé’é nkobô mimvumvu’u minsili étôkane ya alu da, a mojañ a bo nkañete ya mengana bôt.