¿Achkë rma kʼo chë nqchʼö rkʼë Dios pa rubʼiʼ Jesús?

CHPAN ri naʼoj ri xerukʼüt, Jesús kan kʼïy mul xtzjon chrij ri yachʼö rkʼë Dios. Pa ruqʼij qa ryä, ri ukʼwäy taq bʼey judíos nqä wä chkiwäch nkiʼän rezar «pa taq esquinas chkë ri bʼey ri akuchï yeqʼax wä ye kʼïy winäq». ¿Achkë rma? «Rchë yetzʼet kimä ri nkʼaj chik». Ryeʼ nkajoʼ wä nyaʼöx kiqʼij xa rma nkiyaʼ ruqʼij Dios. Kʼïy chkë ryeʼ kan kowan wä yalöj yetzjon chqä xa yekikamluj wä ri tzij yekiʼij, kan achiʼel ta nkʼatzin «yekiksaj kʼïy tzij rchë yekʼoxäx rma Dios» (Mateo 6:​5-8). Jesús kan chöj xkʼüt chë ri nkiʼän ryeʼ ma nkʼatzin ta, ke riʼ rubʼanik xerutoʼ ri winäq ri kantzij nkajoʼ nkiyaʼ ruqʼij Dios chë nkitamaj achkë ma ütz ta nkiʼän taq yechʼö rkʼë Dios. Ye kʼa ryä ma xa xuʼ ta ya riʼ xkʼüt chkiwäch, xa kan kʼo na chik nkʼaj ri xkʼüt chkiwäch.

Jesús xkʼüt chë taq nqchʼö rkʼë Dios nkʼatzin nqakʼüt chë nqajoʼ chë nchʼajchʼobʼëx rubʼiʼ, chë tpë Ruqʼatbʼäl Tzij chqä chë tbʼanaʼ ruraybʼal. Jesús chqä xkʼüt chë ütz nqakʼutuj qatoʼik che rä Dios rkʼë ri nkʼatzin chqë (Mateo 6:​9-13; Lucas 11:​2-4). Ryä chqä xeruksaj kʼambʼäl taq tzij rchë xkʼüt chqawäch chë nkʼatzin chaq taqïl nqakʼutuj ri nkʼatzin chqë, chë tjeʼ qakʼuqbʼäl kʼuʼx chqä chë ma tqanaʼ ta qiʼ we nqajoʼ chë Jehová nqrkʼoxaj (Lucas 11:​5-13; 18:​1-14). Ryä ma xa xuʼ ta xuʼij, xa kan xuʼän ri xkʼüt (Mateo 14:23; Marcos 1:35).

Kantzij na wä chë ri xuʼij Jesús chkë rutzeqelbʼëy kan xerutoʼ rchë más ütz rubʼanik xechʼö rkʼë Dios. Tapeʼ ke riʼ, Jesús xyoʼej na ri rukʼisbʼäl aqʼaʼ ri xjeʼ kikʼë rchë xkʼüt chkiwäch rutzeqelbʼëy ri naʼoj ri kʼo más rejqalen chrij ri rubʼanik yechʼö rkʼë Dios.

«Jun kʼakʼakʼ naʼoj chrij ri rubʼanik yachʼö rkʼë Dios»

Chpan ri aqʼaʼ riʼ, Jesús kan xtäj ruqʼij rchë xkʼuqbʼaʼ kikʼuʼx ri ru-apóstoles. Kan chpan ri aqʼaʼ riʼ, ryä xkʼüt jun kʼakʼakʼ naʼoj chkiwäch. Ryä xuʼij reʼ chkë: «Rïn yïn ri bʼey, ri kantzij chqä ri kʼaslemal. Majun ta jun nkowin napon rkʼë ri Ntataʼ we ma wmä ta rïn». Chrij riʼ kʼo jun xtzüj chkë ri kan xkʼuqbʼaʼ kikʼuʼx: «Xa bʼa achkë na kʼa nikʼutuj pa nbʼiʼ, rïn xtinbʼän, rchë chë ri Ntataʼ nyaʼöx ruqʼij xa wmä rïn. We rïx kʼo nikʼutuj pa nbʼiʼ, rïn xtinbʼän». Y taq ya nukʼïs rutzij kikʼë, ryä xuʼij reʼ chkë: «Kʼa komä, rïx majun ta jun ikʼutun pa nbʼiʼ. Tikʼutuj y xtyaʼöx chiwä, rchë ke riʼ ma xtkʼis ta ri kiʼkʼuxlal ninaʼ» (Juan 14:​6, 13, 14; 16:24).

¡Ri xuʼij Jesús chkë kan kowan rejqalen! Jun diccionario bíblico nuʼij chë ri xuʼij Jesús «kan kʼo xjäl chrij ri rubʼanik ri nqtzjon rkʼë Dios». Kantzij na wä chë Jesús ma xrajoʼ ta xuʼij chë che rä ryä kʼo chë nqchʼö wä pa rukʼexel che rä Dios. Pa rukʼexel riʼ, ryä xkʼüt jun kʼakʼakʼ rubʼanik rchë nqjelun rkʼë Jehová Dios.

Kantzij na wä chë Dios ronojel mul yerukʼoxan pä rusamajelaʼ (1 Samuel 1:​9-19; Salmo 65:2). Ye kʼa taq Dios xuʼän jun jikibʼäl tzij rkʼë ri tinamït Israel, xa bʼa achkë winäq ri nrajoʼ wä nkʼoxäx rma ryä nkʼatzin wä nunmaj chë Israel ya riʼ wä ri tinamït ri chaʼon rma Dios. Kʼïy junaʼ chrij riʼ, pa ruqʼij qa Salomón, ri winäq ri nrajoʼ wä nkʼoxäx rma Dios kʼo chë xnmaj chë Dios xchaʼ ri templo rchë yebʼan sacrificios chpan (Deuteronomio 9:29; 2 Crónicas 6:​32, 33). Ye kʼa Jehová xa jun tiempo xrajoʼ chë ke riʼ rubʼanik nyaʼöx ruqʼij. Nqaʼij riʼ rma ri apóstol Pablo xuʼij chë Rupixaʼ Moisés chqä ri sacrificios ri xebʼan pa templo xa «jun retal ri ütz ri qayoʼen apü, ye kʼa ma kan ta ya riʼ ri utzil ri qayoʼen apü» (Hebreos 10:​1, 2). Achiʼel nqatzʼët, ri Cristo xkanaj pa rukʼexel Rupixaʼ Moisés (Colosenses 2:17). Rma riʼ, kan pa junaʼ 33, ma nkʼatzin ta chik nasmajij Rupixaʼ Moisés rchë junan nuʼän awäch rkʼë Jehová. Pa rukʼexel riʼ, nkʼatzin nanmaj rutzij Jesucristo, ri xtzjöx chrij chpan Rupixaʼ Moisés (Juan 15:​14-16; Gálatas 3:​24, 25).

Jun bʼiʼaj «ri kʼo más ruqʼij chkiwäch nkʼaj chik bʼiʼaj»

Jesús xkʼüt qa jun rubʼanik más ütz chqawäch rchë nqchʼö rkʼë Jehová. Komä jontir ri nqakʼutuj che rä Jehová kʼo chë pa rubʼiʼ Jesús nqakʼutuj wä rchë ryä nqrkʼoxaj. ¿Achkë rma nkowin nuʼän Jesús ya riʼ pa qawiʼ?

Rma jontir pa mak nqaläx wä, xa bʼa achkë xtqaʼän, röj qayonïl ma nqkowin ta nqaʼän chë Dios kiʼ rukʼuʼx nuʼän qkʼë (Romanos 3:​20, 24; Hebreos 1:​3, 4). Ye kʼa Jesús, ri majun ta mak chrij, xyaʼ rukʼaslemal pa kamïk rchë xtöj qamak röj, ri winäq (Romanos 5:​12, 18, 19). Ya riʼ nuʼän chë xa bʼa achkë winäq nkowin junan nuʼän ruwäch rkʼë Jehová chqä nkowin nchʼö rkʼë, ye kʼa xa xuʼ xtbʼanatäj riʼ we nukʼuqbʼaʼ rukʼuʼx chrij rukʼaslemal xyaʼ Jesús pa kamïk chqä we pa rubʼiʼ ryä nchʼö wä rkʼë Jehová (Efesios 3:​11, 12).

Taq nqchʼö pa rubʼiʼ Jesús, nqakʼüt chë nqanmaj re oxiʼ naʼoj reʼ chrij ryä: 1) Yë ryä «ri Rukarneʼl Dios», ri rma xyaʼ rukʼaslemal pa qawiʼ, Dios nkowin nuküy qamak. 2) Taq xkʼasöx pä rma Jehová, xbʼan «sumo sacerdote» che rä, rma riʼ nkowin nutzʼët chë jontir nkïl utzil rma rukʼaslemal xyaʼ pa kamïk. 3) Xa xuʼ ryä «ri bʼey» ri nkowin nuʼän chë röj nqkowin nqchʼö rkʼë Jehová (Juan 1:29; 14:6; Hebreos 4:​14, 15).

Taq nqchʼö pa rubʼiʼ, nqakʼüt chë kan kʼo ruqʼij Jesús chqawäch. Y ya riʼ kan ütz, rma kan ruraybʼal Jehová chë «pa rubʼiʼ Jesús jontir yexkeʼ [...] y jontir winäq tkesaj rutzjol chë Jesucristo ya riʼ ri Ajaw rchë nyaʼöx ruqʼij Dios ri Qatataʼ» (Filipenses 2:​10, 11). Y, ri más ruqʼij, ya riʼ chë taq nqchʼö pa rubʼiʼ Jesús, röj nqakʼüt chë kowan ruqʼij Jehová chqawäch, ri xyaʼ Rukʼajol rchë nkäm pa qawiʼ (Juan 3:16).

Rchë nqʼax chqawäch chë Jesús kan mamaʼ samaj yaʼon pa ruqʼaʼ, le Biblia kan kʼïy rubʼiʼ nuyaʼ. Jontir ri bʼiʼaj riʼ yojkitoʼ rchë nqʼax chqawäch chë kan kʼïy utzil nqïl rma ri xuʼän Jesús pa qawiʼ, ri najin nuʼän chqä ri xtuʼän. (Tatzʼetaʼ ri recuadro «Ri nimaläj samaj yaʼon pa ruqʼaʼ Jesús, ri kʼo chpan ). Achiʼel nqatzʼët, Jesús xyaʼöx jun bʼiʼaj che rä «ri más ruqʼij chwäch xa bʼa achkë chik jun bʼiʼaj», reʼ ntel chë tzij chë xyaʼöx jontir uchqʼaʼ pa ruqʼaʼ chlaʼ chkaj chqä chwäch le Ruwachʼlew (Filipenses 2:9; Mateo 28:18).a

Kan tqakʼutuʼ chë nqtyoxin rma ri xuʼän Jesús

Achiʼel qatzʼeton pä, rchë Jehová nqrkʼoxaj nkʼatzin nqchʼö rkʼë pa rubʼiʼ Jesús (Juan 14:​13, 14). Ye kʼa taq nqaʼän riʼ, röj nkʼatzin nqaquʼ rij achkë utzil nkʼäm pä ri nqchʼö «pa rubʼiʼ Jesús». ¿Achkë rma?

Tqaquʼ rij re tzʼetbʼäl reʼ. Taq jun winäq yaturchʼaʼej qa, rkʼë jbʼaʼ nuʼij chawä «tachajij awiʼ». Ye kʼa, ¿naʼij komä rït chë ri winäq kantzij ya riʼ nrajoʼ, o xa xuʼ nuʼij riʼ rma ya riʼ kʼutun chwäch? Röj ma nqajoʼ ta nqaksaj rubʼiʼ Jesús taq nqchʼö rkʼë Jehová xa xuʼ rma ya riʼ kʼutun chqawäch. Tapeʼ nkʼatzin «chaq taqïl nqchʼö rkʼë Dios», röj nkʼatzin nqaʼän riʼ «rkʼë ronojel qan» y ma xa xuʼ ta nqakamluj ri tzij yeqaʼij (1 Tesalonicenses 5:17; Salmo 119:145).

¿Achkë xtqtoʼö rchë ma xtqaksaj ta ri tzij «pa rubʼiʼ Jesús» xa xuʼ rma ya ri kʼutun chqawäch? Jun ri xtqtoʼö ya riʼ nqaquʼ rij ri utziläj taq naʼoj ye kʼo rkʼë Cristo. Tqaquʼ achkë rubʼanon Jesús pa qawiʼ chqä achkë xtuʼän pa qawiʼ chqawäch apü. Taq xtqchʼö rkʼë Jehová, qtyoxin che rä chqä tqayaʼ ruqʼij rma ri utziläj rubʼanik ruksan Rukʼajol. We xtqaʼän ya riʼ, kan más xtqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chkij re tzij reʼ ri xuʼij qa Jesús: «Xa bʼa achkë ri xtikʼutuj che rä Ntataʼ pa nbʼiʼ rïn, ryä xtyaʼ chiwä» (Juan 16:23).