Ri nqtoʼö rchë nqanaʼ uxlanen pa qan taq nqaqʼaxaj kʼayewal

1. ¿Achkë riʼ «ri uxlanen ri petenäq rkʼë Dios», y achkë utzil nqïl taq nqanaʼ ri uxlanen riʼ? (Filipenses 4:6, 7).

KʼO jun uxlanen ri nanaʼ pan awan ri ma kan ta jontir winäq yenaʼö rchë, ya riʼ «ri uxlanen ri petenäq rkʼë Dios». Xa xuʼ ri winäq ri junan rubʼanon kiwäch rkʼë Kitataʼ kʼo chkaj nkinaʼ ri uxlanen riʼ. Taq röj nqanaʼ ri uxlanen riʼ, majun ta jun nbʼanö chqë chë nqaxiʼij qiʼ (taskʼij ruwäch Filipenses 4:6, 7). Jaʼäl nqanaʼ rma ye kʼo qachiʼil ri nkajoʼ Jehová chqä rma kan junan rubʼanon qawäch rkʼë ri «Dios ri nyaʼö uxlanen» (1 Tes. 5:23). Röj nqanaʼ ri uxlanen ri petenäq rkʼë Dios taq nqatamaj ruwäch ri Qatataʼ kʼo chkaj, nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij chqä nqanmaj rutzij. Ri uxlanen riʼ nqrtoʼ taq yeqaqʼaxaj nmaʼq taq kʼayewal.

2. ¿Achkë rma qataman chë nqkowin njeʼ ri uxlanen qkʼë ri petenäq rkʼë Dios?

² ¿Kantzij komä chë nqkowin nqanaʼ ri uxlanen petenäq rkʼë Dios taq kʼo kʼayewal najin yeqaqʼaxaj, achiʼel taq kʼo yabʼil ri kan pa molaj winäq yerumäj, taq kʼo jun qʼeqäl jöbʼ o jun mamaʼ slonel, taq kʼo chʼaʼoj chkiwäch ri winäq o taq nyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ xa rma nqayaʼ ruqʼij Dios? Re kʼayewal reʼ rkʼë jbʼaʼ nkiʼän chë jun winäq nuxiʼij riʼ. Ye kʼa Jesús xyaʼ re naʼoj reʼ chkë rutzeqelbʼëy: «Ma tchʼpü ta ikʼuʼx chqä ma tixiʼij ta iwiʼ» (Juan 14:27). Kan ye kʼïy qachʼalal kibʼanon ri xuʼij qa Jesús. Rkʼë rutoʼik Jehová, ri qachʼalal riʼ kinaʼon uxlanen pa kan tapeʼ kan nmaʼq taq kʼayewal kiqʼaxan.

TAQ KʼO YABʼIL RI KAN PA MOLAJ WINÄQ YERUMÄJ

3. ¿Achkë rma rkʼë jbʼaʼ kowan nchʼpü qakʼuʼx taq kʼo jun yabʼil ri kan pa molaj winäq yerumäj?

³ Taq npë jun yabʼil ri kan pa molaj winäq yerumäj, rkʼë jbʼaʼ nuʼän chë njalatäj qakʼaslemal. Tqaquʼ achkë xkʼäm pä ri COVID-19 pa kiwiʼ ye kʼïy winäq. Chpan jun encuesta, más pa nkʼaj chkë ri winäq xkiʼij chë chpan ri pandemia kʼayewal chik xuʼän chkiwäch xok kiwaran. Chpan re pandemia reʼ, xenmatäj ri winäq ri kowan xchʼpü kikʼuʼx chqä ri xpë jun nimaläj bʼis pa kan, más yaʼ chqä drogas xetej, más chʼaʼoj xjeʼ chkipan ri familias chqä más ye kʼïy xkajoʼ xkikamsaj kiʼ. We pan atinamit kʼo jun yabʼil ri kan pa molaj winäq najin yerumäj, ¿achkë ütz naʼän rchë njeʼ ri uxlanen awkʼë ri petenäq rkʼë Dios?

4. ¿Achkë rma ri nqatamaj achkë xuʼij qa Jesús chë xkebʼanatäj chkipan ri rukʼisbʼäl taq qʼij nuʼän chë ma kan ta kowan nchʼpü qakʼuʼx?

⁴ Jesús xuʼij qa chë chkipan ri rukʼisbʼäl taq qʼij «xa bʼa akuchï» xtjeʼ yabʼil ri kan pa molaj winäq xkerumäj (Luc. 21:11). Ri nqatamaj riʼ nuʼän chë ma kan ta kowan nchʼpü qakʼuʼx. ¿Achkë rma? Rma qataman chik chë xkebʼanatäj. Röj najin nqatzʼët chë ri xuʼij qa Jesús kan najin nbʼanatäj. Rma riʼ nqasmajij reʼ ri xuʼij qa ryä chkë ri xkekʼaseʼ chkipan ri rukʼisbʼäl taq qʼij: «Ma tixiʼij ta iwiʼ» (Mat. 24:6).

5. a) Rkʼë ri nuʼij chpan Filipenses 4:8, 9, ¿achkë kʼo ta chë nqakʼutuj che rä Jehová taq nchapatäj jun yabʼil ri kan pa molaj winäq yerumäj? b) ¿Achkë rubʼanik nqrtoʼ ri nqakʼoxaj ri audios rchë le Biblia?

⁵ Taq nchapatäj jun yabʼil ri kan pa molaj winäq yerumäj, rkʼë jbʼaʼ nsach jbʼaʼ qakʼuʼx chqä nqaxiʼij qiʼ. Ya riʼ xbʼanatäj rkʼë jun qachʼalal ixöq ri rubʼiniʼan Desi.b Taq ruchʼutataʼ, ru-primo chqä ru-doctor xekäm rma ri COVID-19, ryä ruxiʼin wä riʼ rma rkʼë jbʼaʼ xtrïl ri yabʼil riʼ chqä xtyaʼ che rä ruteʼ, ri ya kʼo wä chik rujunaʼ. Ryä chqä ruxiʼin wä riʼ chë xtesäx rusamaj y nukʼutuj wä qa chwäch akuchï xtbʼerukʼamaʼ wä ri päq rchë nkilöqʼ kiway chqä rchë nkitöj kachoch. Rma kowan xquʼ rij riʼ, ma ntok ta wä chik ruwaran. Ye kʼa xkowin ma kan ta xchʼpü chik rukʼuʼx. ¿Achkë xtoʼö rchë? Ryä xuʼij che rä Jehová achkë qäs nunaʼ chqä xuʼij che rä chë ttoʼ pä rchë ma kan ta kowan chik nchʼpü rukʼuʼx chqä nuyaʼ ran chrij ri nbʼanö chë kiʼ rukʼuʼx (taskʼij ruwäch Filipenses 4:8, 9). Rchë nuyaʼ ruxkïn che rä Jehová, ryä yeruyaʼ wä ri audios rchë le Biblia. Ryä nuʼij: «Ri kichʼaʼäl ri yeskʼin ruwäch le Biblia xkiyaʼ uxlanen pa wan chqä nkinataj wä chwä chë Jehová kan kowan yirajoʼ» (Sal. 94:19).

6. ¿Achkë rubʼanik nqrtoʼ ri nqatjoj qiʼ chrij le Biblia chqä nqbʼä chkipan ri qamoloj?

⁶ Taq nchapatäj jun yabʼil ri kan pa molaj winäq yerumäj, kʼïy mul ma nqkowin ta chik nqaʼän ri rukʼulun wä chqë nqaʼän. Ye kʼa ma tqayaʼ ta qʼij chë ya riʼ nbʼanö chë ma nqatjoj ta chik qiʼ chrij le Biblia o ma nqbʼä ta chik pa qamoloj. Chkipan qa-publicaciones chqä chkipan qa-videos yeqïl experiencias ri nkinataj chqë chë ri qachʼalal najin chqä nkiqʼaxaj kʼayewal ri rkʼë jbʼaʼ junan rkʼë ri najin nqaqʼaxaj röj. Tapeʼ ke riʼ, ma nkiyaʼ ta qa Jehová (1 Ped. 5:9). Chkipan ri qamoloj, yebʼix naʼoj ri yeʼelesan pä chpan le Biblia ri kan nkikʼuqbʼaʼ qakʼuʼx. Chriʼ chqä, röj nqkowin nqakʼuqbʼaʼ kikʼuʼx ri nkʼaj chik chqä ri nkʼaj chik yekowin nkikʼuqbʼaʼ qakʼuʼx röj (Rom. 1:11, 12). We nqaquʼ achkë rubʼanik yerutoʼon pä Jehová ri rusamajelaʼ ri ye yawaʼ, ri kixiʼin kiʼ o ri nkinaʼ chë xa kiyonïl ye kʼo, ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx más xtkowïr chqä kan xtqayaʼ chwäch qan chë ryä xtqrtoʼ pä.

7. ¿Achkë rubʼanik nqakʼän qanaʼoj chrij ri apóstol Juan?

⁷ Tqabʼanaʼ jontir ri kʼo pa qaqʼaʼ rchë yeqachʼaʼej ri qachʼalal. Taq npë jun yabʼil ri xa nspan, ya riʼ nuʼän chë ma ütz ta naqaj nqjeʼ wä chkë ri nkʼaj chik, yajün kikʼë ri qachʼalal pa congregación. Taq nbʼanatäj riʼ, rkʼë jbʼaʼ nqanaʼ achiʼel xnaʼ ri apóstol Juan, ri nrajoʼ wä nbʼerutzʼetaʼ Gayo, ri rachiʼil (3 Juan 13, 14). Ye kʼa ryä xuʼij chë ma xtkowin ta na xtuʼän riʼ. Rma riʼ xkanuj rubʼanik rchë nuchʼaʼej äl: ryä xtzʼibʼaj äl jun ru-carta. We ma ütz ta junan nqjeʼ kikʼë ri qachʼalal, rkʼë jbʼaʼ ütz yeqaskʼij äl o nqaʼän jun videollamada kikʼë, o rkʼë jbʼaʼ ütz nqatäq äl jun ki-mensaje. Ri yeqachʼaʼej äl ri qachʼalal nqrtoʼ rchë ma qayonïl ta nqanaʼ qiʼ chqä rchë ma kan ta nchʼpü qakʼuʼx. Ye kʼa we nqanaʼ chë kowan najin nchʼpü qakʼuʼx, qtzjon kikʼë ri ukʼwäy taq bʼey chqä tqakʼamaʼ ri toʼïk nkiyaʼ chqë (Is. 32:1, 2).

TAQ NBʼANATÄJ JUN QʼEQÄL JÖBʼ, JUN SLONEL O JUN CHIK KʼAYEWAL

8. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ nanaʼ taq nbʼanatäj jun qʼeqäl jöbʼ, jun mamaʼ slonel o jun chik kʼayewal?

⁸ We rït xaqʼaxaj kʼayewal rma xbʼanatäj jun qʼeqäl jöbʼ, jun mamaʼ slonel o jun mamaʼ kʼatïk akuchï yït kʼo wä, rkʼë jbʼaʼ kan kʼïy chik tiempo kowan nchʼpü akʼuʼx. Y, we xkäm jun awachiʼil o jun awachʼalal, o xchaʼ chiʼ jontir ri kʼo awkʼë, rkʼë jbʼaʼ ntiʼon awan, yabʼison o kan kʼo ayowal. Kantzij na wä chë ya riʼ ma nukʼüt ta chë rït más bʼenäq awan chrij ri päq o chë ma kan ta kuw ri akʼuqbʼäl kʼuʼx. Rït xaqʼaxaj jun mamaʼ kʼayewal, y rkʼë jbʼaʼ ye kʼo jojun ma itzel ta xtkitzʼët we rït nanaʼ ya riʼ (Job 1:11). Ye kʼa, tapeʼ kan kowan kʼayewal najin nqaqʼaxaj, röj nqkowin nqanaʼ uxlanen pa qan. Tqatzʼetaʼ achkë rubʼanik nqaʼän riʼ.

9. ¿Achkë rubʼanik nqrtoʼ ri xuʼij Jesús rchë ma nsach ta qakʼuʼx taq kʼo jun kʼayewal nbʼanatäj?

⁹ Ye kʼïy winäq nkiquʼ chë majun bʼëy xkeqʼax ta chwäch jun kʼayewal achiʼel jun qʼeqäl jöbʼ, jun mamaʼ slonel o jun chik kʼayewal. Ye kʼa röj qataman chë Jesús xuʼij chë ri kʼayewal riʼ xa más xkepë y rkʼë jbʼaʼ xkeqïl jojun. Jesús xuʼij chkë rutzeqelbʼëy chë taq jbʼaʼ xtrajoʼ chë xtchup ruwäch ri itzelal xkebʼanatäj «nmaʼq taq slonel» chqä nkʼaj chik kʼayewal (Luc. 21:11). Ryä chqä xuʼij chë ri itzelal más xtnmatäj, y kan nqʼalajin riʼ; komä más itzel taq winäq ye kʼo chqä xuʼ chik chʼaʼoj nkajoʼ nkiʼän ri winäq (Mat. 24:12). Jesús majun bʼëy xuʼij ta chë xa xuʼ ri winäq ri ma nkiyaʼ ta ruqʼij Jehová xkeʼilö re kʼayewal reʼ. Nqʼalajin riʼ rma kan kʼïy rusamajelaʼ Dios kitjon poqän kimä re kʼayewal reʼ (Is. 57:1; 2 Cor. 11:25). Rkʼë jbʼaʼ Jehová ma xtuʼän ta jun milagro rchë nqrköl chwäch jun kʼayewal, ye kʼa xtuʼän ri najowatäj rchë röj ma kan ta kowan xtchʼpü qakʼuʼx.

10. ¿Achkë rma nqaʼij chë taq nqaʼän apü ri nkʼatzin, tapeʼ majanä tbʼanatäj jun kʼayewal, nukʼüt chë kʼo qakʼuqbʼäl kʼuʼx? (Proverbios 22:3).

¹⁰ Taq kʼo jun kʼayewal nbʼanatäj akuchï yoj kʼo wä, ma kan ta kowan xtchʼpü qakʼuʼx we xtqaʼän apü ri najowatäj. Ye kʼa, ¿ma xtkʼüt ta komä riʼ chë ma qakʼuqbʼan ta qakʼuʼx chrij Jehová? Manä. Pa rukʼexel riʼ, we röj nqaʼän apü ri najowatäj, xtqakʼüt chë kan qakʼuqbʼan qakʼuʼx chë ryä xtqrchajij. ¿Achkë rma nqaʼij riʼ? Rma le Biblia nuʼij chë tqatzʼetaʼ apü achkë nkʼatzin nqaʼän chkiwäch ri kʼayewal (taskʼij ruwäch Proverbios 22:3). Chqä rutinamit Jehová chaq taqïl rubʼin pä chqë chë tqabʼanaʼ apü ri nkʼatzin we kʼo jun kʼayewal nbʼanatäj chpan qatinamit. Ryä rubʼin pä riʼ chkipan tzijonem ri ye petenäq chkipan ri qa-revistas, chkipan ri qamoloj chqä chkipan ri rutzjol yeruyaʼon pä.c ¿Achkë xtqaʼän we qakʼuqbʼan qakʼuʼx chrij Jehová? Kan komä xtqaʼän ri bʼin pä chqë y ma xtqayoʼej ta na ri qʼij taq xtbʼanatäj jun kʼayewal.

11. ¿Achkë nqatamaj qa chrij ya Margaret?

¹¹ Tqaquʼ ri xbʼanatäj rkʼë jun qachʼalal ri rubʼiniʼan Margaret. Ri qʼatöy taq tzij xkiʼij che rä chë ttel äl chrachoch rma najin wä nbʼanatäj jun mamaʼ kʼatïk chriʼ naqaj. Rma kan ye kʼïy winäq xkajoʼ xeʼanmäj äl, ri chʼichʼ xeqʼateʼ pa bʼey, rma riʼ kan ma ütz ta yaqʼax äl. Rma kowan sübʼ kʼo, ya Margaret kʼo chë xkanaj qa chpan ruchʼichʼ. Ye kʼa, rma rukʼwan wä ri nkʼatzin che rä, ryä xkowin xköl riʼ. Y rma rukʼwan jun mapa, ryä xkowin xbʼä äl chpan jun chik bʼey. Ryä chqä bʼenäq wä chik chpan ri bʼey riʼ, rchë ke riʼ taq xtkʼatzin, xtkowin wä xtbʼä äl chpan. Rma kan xuʼän apü ri nkʼatzin, ryä ma xkäm ta.

12. ¿Achkë rma nqnman tzij taq kʼo jun kʼayewal nbʼanatäj?

¹² Rchë yojkichajij röj chqä ri nkʼaj chik winäq, ri qʼatbʼäl tzij rkʼë jbʼaʼ nuʼij chë tqatzʼapij qiʼ pa qachoch o chë q-el äl, o rkʼë jbʼaʼ kʼo chik jojun nkiʼij chqë chë tqabʼanaʼ. Ye kʼo jojun winäq ma nkajoʼ ta nkinmaj tzij rma ma nkajoʼ ta nkiyaʼ qa kachoch. Ye kʼa, ¿achkë qanaʼoj nqaʼän röj ri cristianos? Le Biblia nuʼij reʼ: «Tinmaj kitzij ri ye kʼo chpan ri qʼatbʼäl tzij, achiʼel ri qʼatöy tzij, ri kʼo uchqʼaʼ pa ruqʼaʼ. Tibʼanaʼ riʼ rma ri Ajaw. Chqä tinmaj kitzij ri nkʼaj chik qʼatöy taq tzij, y ri yekitaqon ryeʼ» (1 Ped. 2:13, 14). Ri rutinamit Jehová chqä nuyaʼ pä qanaʼoj rchë nqachajij qiʼ. Ryeʼ chaq taqïl nkinataj pä chqë chë tqayaʼ qa-número chkë ri ukʼwäy taq bʼey, ke riʼ we kʼo nbʼanatäj, ryeʼ kan chanin yekowin yojkitoʼ. ¿Qayaʼon chik chkë? Rkʼë jbʼaʼ ri rutinamit Jehová nuʼij chqë chë ma q-el ta äl chqachoch, chë q-el äl o achkë rubʼanik nqïl ri yekʼatzin chqë. O rkʼë jbʼaʼ nuʼij pä chqë ajän y achkë rubʼanik yeqatoʼ ri nkʼaj chik. We ma nqnman ta tzij, rkʼë jbʼaʼ xtqaʼän chë xtxiʼin rij qakʼaslemal röj chqä kikʼaslemal ri ukʼwäy taq bʼey, ri ye utziläj taq achiʼaʼ ri yojkichajij (Heb. 13:17). Ya Margaret xuʼij: «Rïn kan nyaʼon chwäch wan chë rma xinmaj kitzij ri ukʼwäy taq bʼey chqä rutinamit Jehová ya riʼ xbʼanö chë ma xikäm ta».

13. ¿Achkë nkiʼän ye kʼïy cristianos ri ye lenäq äl chpan kitinamit rchë ma nkʼis ta ri kiʼkʼuxlal chqä ri uxlanen pa kan?

¹³ Kimä ri kʼayewal yebʼanatäj chwäch le Ruwachʼlew, achiʼel ri qʼeqäl taq jöbʼ, ri mamaʼ taq slonel o ri nmaʼq taq chʼaʼoj, kan ye kʼïy qachʼalal kʼo chë ye bʼenäq jukʼan chik tinamït. Ryeʼ nkiʼän jontir ri kʼo pa kiqʼaʼ rchë nkʼuluj qa chkë akuchï ye kʼo wä chqä rchë nkiʼän más chuyaʼik ruqʼij Jehová. Ryeʼ ma kiyaʼon ta qa rutzjoxik ri utziläj taq rutzjol kan achiʼel xkiʼän ri naʼäy taq cristianos taq xekräx äl chkipan jalajöj tinamït rma xyaʼöx kʼayewal pa kiwiʼ (Hech. 8:4). Ri nkitzjoj le Biblia yerutoʼ rchë nkiquʼ rij ri Ruqʼatbʼäl Tzij Dios, y ma yë ta ri kʼayewal najin nkiqʼaxaj. Ya riʼ nuʼän chë ma nkʼis ta ri kiʼkʼuxlal chqä ri uxlanen pa kan.

TAQ NYAʼÖX KʼAYEWAL PA QAWIʼ

14. ¿Achkë rma taq nyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ rkʼë jbʼaʼ nuʼän chë kowan nchʼpü qakʼuʼx?

¹⁴ Taq ri qʼatöy taq tzij ma yojkinäq ta taq nqbʼä chkipan ri qamoloj, taq nq-el chutzjoxik le Biblia o taq nqaʼän ri rukʼulun chqë, röj kiʼ qakʼuʼx nqaʼän chqä ma kan ta kowan nchʼpü qakʼuʼx. Ye kʼa taq nyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ xa rma nqaʼän ya riʼ, rkʼë jbʼaʼ kan kowan nchʼpü qakʼuʼx rma nqakʼutuj qa chqawäch achkë xtbʼanatäj chqawäch apü. Ma itzel ta we nqanaʼ riʼ. Ye kʼa nkʼatzin nqachajij qiʼ rchë ma nkʼis ta qa ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx taq nyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ, achiʼel wä xuʼij qa Jesús chkë rutzeqelbʼëy (Juan 16:1, 2). Rma riʼ, ¿achkë xtqtoʼö rchë ma xtkʼis ta ri uxlanen pa qan taq nyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ?

15. ¿Achkë rma kʼo ta chë ma nqaxiʼij ta qiʼ taq nyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ? (Juan 15:20; 16:33).

¹⁵ Ri Ruchʼaʼäl Dios nuʼij reʼ chqë: «Jontir ri nkajoʼ nkikʼwaj jun chöj kʼaslemal chwäch Dios, rkʼë Cristo Jesús, xtyaʼöx chqä kʼayewal pa kiwiʼ» (2 Tim. 3:12). Jun qachʼalal ri rubʼiniʼan Andréi kʼayewal xuʼän chwäch xnmaj re tzij reʼ taq xqʼat ri qasamaj chkiwäch chpan ri tinamït ri akuchï kʼo wä. Ryä nuquʼ wä: «Aweʼ kan ye kʼïy Testigos ye kʼo; ma nnmaj ta rïn chë kan jontir xkojkikʼwaj pacheʼ». Ye kʼa, pa rukʼexel xtoʼ ri ke riʼ xquʼ, xa más xchʼpü rukʼuʼx. Ri nkʼaj chik qachʼalal xkiyaʼ qa ri kʼayewal riʼ pa ruqʼaʼ Jehová chqä ma xkiquʼ ta chë kan majun bʼëy xkekʼwäx ta äl pacheʼ. Ryeʼ kitaman wä chë rkʼë jbʼaʼ xtbʼanatäj ya riʼ kikʼë, ya riʼ xuʼän chë ma kan ta kowan xchʼpü kikʼuʼx achiʼel wä Andréi. Rma riʼ ryä xyaʼ chwäch ran nukʼän runaʼoj chkij chqä rkʼë ronojel ran nukʼuqbʼaʼ rukʼuʼx chrij Dios. Xa jbʼaʼ chrij riʼ xnaʼ uxlanen pa ran, y komä kiʼ rukʼuʼx tapeʼ kʼo kʼayewal najin nuqʼaxaj. Röj chqä nqkowin nqanaʼ achiʼel xnaʼ ryä. Kantzij na wä chë Jesús xuʼij chë xtyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ, ye kʼa chqä xuʼij qa chë nqkowin majun bʼëy nqayaʼ ta Jehová (taskʼij ruwäch Juan 15:20; 16:33).

16. Taq ma nyaʼöx ta qʼij chqë nqayaʼ ruqʼij Jehová, ¿achoq kitzij nkʼatzin nqanmaj, y achkë rma kan kʼo rejqalen nqaʼän riʼ?

¹⁶ Ri sucursal o ri ukʼwäy taq bʼey rkʼë jbʼaʼ xtkiʼij chqë achkë xtkʼatzin xtqaʼän taq ma nyaʼöx ta qʼij chqë nqayaʼ ruqʼij Jehová o kʼo jojun qʼaton chqawäch. Ryeʼ rkʼë jbʼaʼ xtkiʼij chqë achkë nkʼatzin nqaʼän rchë nqachajij qiʼ, rchë nqakʼül ri nkʼatzin chqë rchë kuw nuʼän ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx chqä achkë rubʼanik nqatzjoj le Biblia. We nbʼanatäj riʼ, tqanmaj tzij, yajün taq ma kan ta nqʼax pa qajolon achkë rma nkiʼij chqë chë kʼo jun tqabʼanaʼ (Sant. 3:17). Chqä majun bʼëy tqatzjoj chkij qachʼalal chqä ri nbʼan chpan ri congregación chkë ri majun rma nkitamaj (Ecl. 3:7).

17. Achiʼel xkiʼän ri apóstoles, ¿achkë qayaʼon röj chwäch qan nqaʼän?

¹⁷ Satanás kan nuyaʼ kʼayewal pa kiwiʼ rusamajelaʼ Dios. Jun rma ri nuʼän riʼ ya riʼ chë ryeʼ «chlaʼen qa chkë rchë nkitzjoj chrij Jesús» (Apoc. 12:17). Rma riʼ ma tqayaʼ ta qʼij chë Satanás chqä ruwinaq yojkixiʼij. Ri yeqatjoj ri winäq chrij le Biblia tapeʼ kʼo kʼayewal yaʼon pa qawiʼ nuʼän chë kan kiʼ qakʼuʼx nqaʼän chqä chë ma kan ta nchʼpü qakʼuʼx. Pa naʼäy siglo, taq ri qʼatöy taq tzij judíos xkiʼij chkë ri apóstoles chë ma tkitzjoj ta chik Ruchʼaʼäl Dios, ryeʼ ma xkiyaʼ ta qa Jehová chqä kan xkinmaj rutzij. Ryeʼ ma xkiyaʼ ta qa rutzjoxik ri Ruchʼaʼäl Dios, ya riʼ xuʼän chë kan kiʼ kikʼuʼx xkiʼän (Hech. 5:27-29, 41, 42). Ye kʼa, taq qʼaton chqawäch nqatzjoj le Biblia, röj kan nkʼatzin nqatzʼët na achkë rubʼanik nqaʼän che rä (Mat. 10:16). We xtqaʼän jontir ri kʼo pa qaqʼaʼ, kan xtqanaʼ uxlanen pa qan rma qataman chë Jehová kiʼ rukʼuʼx qkʼë chqä rma najin yeqatoʼ ri winäq rchë yekolotäj qa.

«RI DIOS RI NYAʼÖ UXLANEN XTJEʼ IWKʼË RÏX»

18. ¿Akuchï npë wä ri uxlanen ri nkʼatzin chqë?

¹⁸ Tqayaʼ chwäch qan chë yajün taq najin nqaqʼaxaj jun mamaʼ kʼayewal, röj nqkowin nqanaʼ uxlanen pa qan. Taq najin nqaqʼaxaj riʼ, ütz ma nqamestaj ta chë ri uxlanen ri nkʼatzin njeʼ qkʼë ya riʼ ri petenäq rkʼë Dios, ntel chë tzij, ri uxlanen ri xa xuʼ Jehová nkowin nyaʼö chqë. Rma riʼ kan tqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij ryä taq npë jun yabʼil ri kan pa molaj winäq yerumäj, taq nbʼanatäj jun qʼeqäl jöbʼ o jun slonel, o taq nyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ. Ma q-el ta qa chpan rutinamit y tqaquʼ rij ri qayoʼen apü. We xtqaʼän riʼ, «ri Dios ri nyaʼö uxlanen» xtjeʼ qkʼë (Filip. 4:9). Chpan ri jun chik tjonïk, xtqatzʼët achkë ütz nqaʼän rchë yeqatoʼ ri qachʼalal rchë nkinaʼ ri uxlanen ri petenäq rkʼë Dios taq yeqʼax chkiwäch nmaʼq taq kʼayewal.