Kikʼutunik ri yeskʼin rwäch qawuj

Taq Jesús xuʼän ri rkʼisbʼäl waʼin kikʼë rapóstoles, ¿achkë rma ri 70 rtzeqelbʼëy, ri kʼo jun qʼij xertäq rchë xkibʼetzjoj Rchʼaʼäl Dios, ma xejeʼ ta ri aqʼaʼ riʼ rkʼë? ¿Xa xkiyaʼ qa komä Jesús?

Ri 70 rtzeqelbʼëy Jesús ma xejeʼ ta rkʼë ryä taq xuʼän ri rkʼisbʼäl waʼin kikʼë rapóstoles, ye kʼa reʼ ma ntel ta chë tzij chë ryeʼ xkiyaʼ qa Jesús o chë ryä ma ütz ta chik xertzʼët. Ri aqʼaʼ riʼ, Jesús xa xuʼ wä xrajoʼ xjeʼ kikʼë rapóstoles.

Ryä kan kiʼ wä rkʼuʼx kikʼë ri 12 rapóstoles chqä kikʼë ri 70 rtzeqelbʼëy. Pa naʼäy, Jesús xerchaʼ 12 achiʼaʼ chkikojöl jontir rtzeqelbʼëy y xuʼij apóstoles chkë (Luc. 6:12-16). Taq kʼo wä Galilea xermöl ri 12 y «xertäq äl rchë nkibʼetzjoj ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios chqä rchë nkibʼeknaj (nkibʼeqʼomaj) ri yawaʼiʼ» (Luc. 9:1-6). Chrij riʼ taq kʼo wä Judea, jun tinamït ri kʼo más pa sur, «xerchaʼ chik 70 winäq y ye kakaʼ xuʼän äl chkë rchë xertäq äl» (Luc. 9:51; 10:1). Reʼ ntel chë tzij chë xa bʼa akuchï xtzjöx wä ri ütz taq rtzjol ye kʼo wä rtzeqelbʼëy Jesús.

Ri judíos ri yeʼok wä rtzeqelbʼëy Jesús, kʼa nkiʼän na wä ri Pascua ronojel jnaʼ, rkʼë jbʼaʼ nkimöl wä kiʼ rkʼë kifamilia rchë nkiʼän riʼ (Éx. 12:6-11, 17-20). Taq jbʼaʼ wä nrajoʼ rchë nkamsäx Jesús, ryä chqä rapóstoles xebʼä Jerusalén. Ye kʼa ryä ma xuʼij ta chkë rtzeqelbʼëy ri ye kʼo wä Judea, Galilea chqä Perea chë kebʼä rkʼë rchë nkibʼebʼanaʼ ri Pascua. Ryä xa xuʼ wä nrajoʼ njeʼ kikʼë ri apóstoles ri aqʼaʼ riʼ. Rma riʼ xuʼij ya reʼ chkë: «Kan nrayin pä nqʼaxaj ri Pascua iwkʼë rïx loman kʼa majanä tyaʼöx tijöj poqonal pa nwiʼ...» (Luc. 22:15).

¿Y achkë rma xa xuʼ kikʼë ryeʼ xrajoʼ xjeʼ wä? Kʼo wä jun rma chë ke riʼ xuʼän. Ryä xa jbʼaʼ wä chik nrajoʼ rchë nkamsäx, rchë ke riʼ nbʼeʼok «ri Rkarneʼl Dios ri nresaj ri mak chwäch le Rwachʼlew» (Juan 1:29). Ryä chriʼ Jerusalén xtkamsäx wä, ri akuchï kan ojer chik yebʼanon pä sacrificios che rä Dios. Ri aläj karneʼl ri nkitäj wä ri israelitas rchë ri Pascua, nunataj wä chkë ryeʼ chë Jehová xeresaj pä Egipto. Ye kʼa rkamik Jesús kʼo wä más rqʼij chqä kʼo wä más utzil xtkʼäm pä, rma ryä xkerköl jontir winäq pa rqʼaʼ ri mak chqä ri kamïk (1 Cor. 5:7, 8). Rma rkʼaslemal xyaʼ Jesús pa kamïk, ri 12 rapóstoles ryä xkeʼok jojun chkë ri xkechapö ri congregación (Efes. 2:20-22). Ri wuj Apocalipsis nuʼij chë ri loqʼoläj tinamït Jerusalén xbʼan pa kiwiʼ 12 abʼäj, ri akuchï tzʼibʼatäl wä kibʼiʼ ri 12 rapóstoles ri Aläj Karneʼl (Apoc. 21:10-14). Rkʼë ya reʼ nqatzʼët chë ri apóstoles kan xketoʼon wä rchë nbʼanatäj ri nrajoʼ Dios. Nqʼax kʼa chqawäch achkë rma Jesús xrajoʼ chë ryeʼ xejeʼ rkʼë chpan ri rkʼisbʼäl Pascua y chrij riʼ chpan ri rkʼisbʼäl waʼin.

Ri 70 winäq ri xertäq Jesús rchë xkibʼetzjoj rchʼaʼäl Dios chqä ri nkʼaj chik rtzeqelbʼëy, ma xejeʼ ta rkʼë ryä ri aqʼaʼ riʼ. Ye kʼa jontir rtzeqelbʼëy Jesús ri xtkinmaj rtzij ryä, kan kʼo chqä utzil xtkïl rma ri rkʼisbʼäl waʼin riʼ. ¿Achkë rma nqaʼij riʼ? Rma jontir ri xkechaʼöx rma Dios xkekowin xkeʼok qʼatöy taq tzij, achiʼel xuʼij Jesús chkë rapóstoles ri aqʼaʼ taq xwaʼ kikʼë (Luc. 22:29, 30).