LESÖN 32
Hayöng An Ngaich Ngam Pūlngö Ngam Tēv!
Rultenre ngam Inyööngö töm Tēv nö el halīöngö ik 1914. Angū-ö ṙētak ranehtökūö manāngen në inyööngö tö tarik. Kūö yòh öi ngatī ṙô? Töi hang ṙô minë tö-eūka aṅmat Paipöl nö vë-eny nang hī, töm inlahen ngih panam nö ötlöng, sīöp inrē në öt lanöökö tarik löktökūö ik 1914.
1. Asuh nuk tö-eūka kinlēḵngô tö ngam Paipöl?
Eūka ngam rôtòng ngam tö “sat ṙētak” nö im līpöre Tanī-ěl, ngaich im mana-angrit e min ngam Pūlngö ngam Tēv nö rultenre nö hayöng. (Tanīěl 4:16, 17) Unôichrit e Yēsū nö ngö ṙô: “hanöng saha kinheūten ap ṙētak cha.” Vë-eny nang hī Yēsū töm ṙētak nö ṙònghöichröön, hē ò misī nö ing panam. (Lūkös 21:24) Kakkö rôtòng ngam tö sat ṙētak in min nö sitih inlahen angū-ö nö keuheūt im 1914.
2. Sitih inlahen mineūkö öng ngih panam hēk ngam tinrīken vē tarik löktö kūö ik 1914?
Hatöönö Yēsū yik mahaköp nö ngö ṙô: “Asuh öp min minkahngö yanihih Meh, öp manāngen ngih panam inrē?” (Mëtiv 24:3) Ngaich vë-eny nang cha anga-aṅ tö yip tarik min nö kiyūngö höö, ṙōlkang chūök min nup inyāichö, kumyeūnö inrē. (Vë-evkūö Mëtiv 24:7.) Eūka ngam tötvai tinrīken tarik nö imat ngam Paipöl ing “manā-aṅ sakāmö,” ngaich kūö e ‘yip tarik nö kihngen’ min. (2 Timôtī 3:1-5) Mötlö sanīöpö ngam ötlanöökö löktö kūö ik 1914.
3. Kūö yòh öng ngaich ngih panam nöng ötlöng, hēten tö ngam Inyööngö tö ngam Tēv nö el halīöngö?
Unôichrit vinīlö Yēsū nö rācha nö el halīöngö ilööṙen anga-aṅ nö kiyung nö la-al ngam Sī-ö, tö yip tötlöök ma-ahānga ò inrē. Ötkô ngaich ngam Sī-ö. Ngö ṙô ngam Paipöl töm Sī-ö, “Suktu ngaich ngam tökiröng tulan, ngam pēch misī, ngam Sī-ö. Suktu anga-aṅ nö el tumlat; hol ò nö ṙòkhöre yip Ma-ahānga ò, nö suktu.” (Inmeukhömat 12:9, 10, 12) Tainy ngam Sī-ö pön akahalōn töre nöng rahëichtöreṙen. Kūö tanānyö ò nö ngatī sanīöpö në kanihngen hēk miṙivlōn nö ing panam. Angū-ö lānyngen ngih panam ngaich nö ötlöng takô. Ahëti pöri min ngaich në taṙòkhöre kanihngen hī tö ngam Pūlngö ngam Tēv.
MIKAHTÖKŪÖRE HĒK
Kūö yòh öi mihôiṅ ngö ṙô töm Pūlngö ngam Tēv ngaich nö hayöng nö löktö kūö ik 1914? Hòṅ sitih inlahen öi ngaich kūö hī akahakūö? Ta-a töi mikahtökūöre.
4. Sā ṙô ngam tö-eūka aṅmat ngam Paipöl, hayöng ngaich ngam Pūlngö ngam Tēv ik 1914
Ha-ehangen Nēpukatnēsar, rācha aṅ Pēpilön nö hameukhumat tö ngam Tēv nö i heūvö tö inlahen nup yamih min ṙētak. Hē Tanīěl nö vë-eny manah ngam heūvö, akahakūö ngaich ayī-ö tö ngam heūvö nö nët heuh min nö teungtökūö. Ngam raneh, hē ök Rācha Nēpukatnēsar nö hayöng. Ngam innëtö, yěn hayöng min ngam Pūlngö ngam Tēv.—Vë-evkūö Tanīěl 4:17.a
Vë-evkūö Tanīěl 4:20-26, ngaich ngëichkö ngam chāt ngaich kakkö minë intöönö yamih:
(A) Asuh öp maheuk Nēpukatnēsar nö el ök heūvö ò?—Ngëichkö minë miröökö 20 töm 21.
(B) Sitih inlinken ang ngam tö meūkö chōn nö el ngam heūvö?—Ngëichköm miröökö 23.
(C) Sitih inlahen ang min ngam chōn yěn keuheūt ngam tö “sat ṙētak”?—Ngëichköm miröökö 26.
Vënyö Inlahen Ngam Pūlngö Ngam Tēv Ngam Chōn El Ngam Heūvö
TÖ-EŪKA KINLĒḴNGÔ (Tanīěl 4:20-36)
Inyööngö
(A) Ngam tökiröng chōn
Asökiröön ngam inyööngö
(B) “Kūöltö ngam chōn,” ngaich hökngen ‘minë tö sat ṙētak nö chööḵngö kui ò’
Havantu hēk ngam inyööngö
(C) ‘Havantu hēk ngam pūlngö nö in meh’
Ihē öng ngam raneh taneungtökūö ngih kinlēḵngô, ngaich sitih inlahen angū-ö nö teung?
(D) Inmeuktö yòh ang ngam chōn misī?—Ngëichköm miröökö 22.
(E) Kūö yòh ngam inyööngö tö ò nö sökngöre? —Vë-evkūö Tanīěl 4:29-33.
(F) Sitih inlahen ök rācha Nēpukatnēsar hē kinheūtö minë tö “sat ṙētak”?—Vë-evkūö Tanīěl 4:34-36.
NGAM RANEH ṘĒTAK TANEUNGTÖKŪÖ MANAH NGAM HEŪVÖ
Inyööngö
(D) Nēpukatnēsar, Rācha aṅ Pēpilön
Asökiröön ngam inyööngö
(E) Unôichrit ngam tö 606 B.C.E., ngam rācha Nēpukatnēsar nö yīhi öt kanôlò elkui lökten anga-aṅ nö ötkô nö hayöng im rôtòng ngam tö sat samyeūheu
Havantu hēk ngam inyööngö
(F) Lööklö elkui ang Nēpukatnēsar ngaich havantenre hēk anga-aṅ nö hayöng
Ihē öng ngam innëtö taneungtökūö ngih kinlēḵngô, ngaich sitih inlahen angū-ö nö teung?
(G) Inmeuktö yòh ang ngam chōn misī? —Vë-evkūö 1 Kinṙötngö 29:23.
(H) Kūö yòh öng ngam inyööngö tö ò nö asökiröön? Sitih inlahen ayī-ö öi akahakūö tö ngam inyööngö nö asökiröön, hē Yēsū misī nö ing panam? —Vë-evkūö Lūkös 21:24.
(I) Ihē hēk isuh ngam inyööngö hēk nö havantenre?
NGAM INNËTÖ ṘĒTAK TANEUNGTÖKŪÖ MANAH NGAM HEŪVÖ
Inyööngö
(G) Më tö kētu ṙētak tö ngam Tēv nö hayöng, rācha aṅ Israel
Asökiröön ngam inyööngö
(H) Piyāyi Yērusalem, sökngöre ngam inyööngö tö më aṅ Israel im rôtòng ngam 2,520 samyeūheu
Havantu hēk ngam inyööngö
(I) Vīlöng ngaich Yēsū nö rācha ngam Pūlngö ngam Tēv nö el halīöngö ngaich hayöng anga-aṅ
Tö irôtòng öng ngam tö sat ṙētak?
Haroh tūmö nun minë miröökö aṅmat ngam Paipöl mahayööken hī öi akahakūö tö manah minë tahëng miröökö. Sā ṙô ngam Inmeukhömat nö vë-eny manah ngam tö lūöi ròngti ṙētak nö tö 1,260 sumkam. (Inmeukhömat 12:6, 14) Ngaich yěi nët van tī öi kaheuk ngam tö lūöi ròngti ṙētak, ngaich teūngen ayī-ö tö ngam tö sat ṙētak ngam tö 2,520 nö sakāmö. Ōt nup tö-eūka kinlēḵngô tö vënyu nö imat ngam Paipöl, tö ngam töhěng sumkam nö tököönyu samyeūheu. (Isikīěl 4:6) Töhěng an nö in u ngam tö-eūka kinlēḵngô im līpöre Tanīěl, lökten ngam tö sat ṙētak, nö tö 2,520 samyeūheu, rôtòng nö ṙētak.
5. Harīkngöre Ngaich Ngih Panam Löktö Kūö Ik 1914
Urěhnyi ṙô ang Yēsū tö ò min yěn ūichlöre nö rācha, ngaich sitih inlahen min ngih panam unôichrit e. Vë-evkūö Lūkös 21:9-11, ngaich kakkö ngih intöönö yamih:
Minë tö vënyu inlahen ngih panam im vahë-ekūö meh, asuh nup ngaich tö teung maheuk meh hēk ahang meh inrē?
Vënyu misī tö Pôl ngam inlahen yip tarik min im mana-angrit ngam inyööngö tö tarik. Vë-evkūö 2 Timôtī 3:1-5, ngaich kakkö ngih intöönö yamih:
Sā ṙô ngam vahë-ekūö meh, sitih inlahen mat öm ngaich meuk tinrīken yip tarik?
6. Hòṅ sitih inlahen öi, pöi akahakūö ngaich tö ngam Pūlngö ngam Tēv nö hayöng?
Vë-evkūö Mëtiv 24:3, 14, ngaich kakkö minë intöönö yamih:
Asuh öp tötṙanāngen la-en töngamuh nö inmeuktö ngam Pūlngö ngam Tēv ngaich nö hayöng?
Sitih inlahen öm më-eṅ kò-òren kētöre in ngih la-en?
Hayöng an ngaich ngam Pūlngö ngam Tēv nö löktö el halīöngö, hayöng inrē min ngaich angū-ö nö keuheūtngöre chūök nö ing panam. Vë-evkūö Heprāi 10:24, 25, ngaich kakkö ngih intöönö yamih:
Sā mat hī ‘meuk ranöhta yanīhi ngam sakamö,’ hòṅ sitih inlahen öi yěi hòṅ hīnöre?
Hö-ö öm min më-eṅ hòṅ vë-eny nang öp holre töp ṙô öp tö yöölen tī tö ò, mihôiṅ min anga-aṅ nö aṅ yěn vënyu nang?
ṘÔ YIP TAHËNG NÖ HATÖN: “Kūö yòh aich më Vamënyen Yāvē nö yaha ṙô nö kakkö ngam samyeūheu 1914?”
Sitih ṙô öm më-eṅ?
MINË HAKÖP HĪ NGAICH
Löktö in minë tö-eūka kinlēḵngô aṅmat Paipöl hēk töm inlahen ngih panam nö ngaich, öi akahalōn töm Pūlngö ngam Tēv ngaich nö hayöng nö el halīöngö. Ṙatö-ellōnre inrē ayī-ö, lökten öi ahangkö ngam Pūlngö ngam Tēv, ngaich chuh el mīting minë tö kēkaṙen el minë māṅ.
Sitih ṙô öm më-eṅ?
In ngam tö-eūka kinlēḵngô Tanīěl, asuh öp tö meūkö tö hī hē kinheūten ngam tö sat ṙētak?
Asūp löktö ṙinatö-ellōn meh tö ngam Pūlngö ngam Tēv nö rultenre ngaich nö hayöng ik 1914?
Yěm ṙatö-ellōnre ngaich tö ngam Pūlngö ngam Tēv nö hayöng, ngaich hòṅ sitih inlahen më-eṅ?
NGËICHKÖ NË INRĒ
Sitih inlahen öng ngih panam nö haṙī-ingre nö ngaich löktö kūö ik 1914, sitih ṙô më vamë-eny nuk tö ngaichngen inlahen tö më tahëng inrē nö vë-eny inlahen e? Töi mikahtökūöre.
“Asuh Ök Hēngen Minë Tövai Tinrīken Tarik Nö Sā Tö Hö-öv Nö Ngaich” (Hīnöre!-HI, Ĕprěl 2007)
Sitih inlahen lanökngöre ang ngam töhěng tak tarik, hē ò nö vë-ekūö ngam tö-eūka kinlēḵngô im Mëtiv 24:14? Töi ngëichköm istōri ò.
“Kuchīken Öich Nyamkö Pēspôl Misī!” (Chūökamahati-HI, Öngk. 3 2017)
Sitih löktö mikahlōn öi tö ngam tö-eūka kinlēḵngô im tö 4 mirūlö Tanīěl tö e nö ṙô tö ngam Pūlngö ngam Tēv?
Sitih löktö mikahlōn öi tö ngam tö “sat ṙētaḵ” ngam tö vënyu tö ngam tö 4 mirūlö Tanīěl tö e nö keuheūt ik 1914?
a Vë-ekūö minë tö nët ātiköl in ngam seksön “Ngëichkö Në Inrē” in ngih lesön.