TÖHAKÖÖPÖ ĀTIKÖL 27
TINKÖÖKÖ 73 Kē-ěkūö ih Tö Ngam Töt pinhë-eṅkūö!
Asīnken Sētòk Öm Öt Pinhë-evkūö
“Sētòk ṙal tarik tö-eūnyu nö tökalēḵ.”—1 KIN. 12:28.
ASUH ÖP MIN HAKÖP HĪ?
Sitih inlahen ök Sētòk nö öt pinhë-evkūö hēk sitih inlahen ayī-ö asīnken ò?
1-2. Achīö ök misī Sētòk? (1 Kinṙötngö 12:22, 26-28)
PŌYEN tö tö 3,40,000 ṙôken yip tarik mahamūlöre nö i Hepròn nö hòṅ vīlen Tavit nö rācha aṅ Israel. Lūöi sumkam cha-a nö hōltö ṙanamlōnre nö vë-ekūöre hēk tikökṙôre inrē nö ha-öinyö Yāvē. (1 Kin. 12:39) Ihôi cha ök i tarik ang Sētòk. Lohten më tarik nöng öt chumkūöṙen tö Sētòk, chumkūöṙen pöri ang Yāvē tö ò, ngaich lōnu anga-aṅ tö hī öi chumkūöṙen tö ò, hēk ngëichköp haköplöre inrē öi in ò. (Vë-evkūö 1 Kinṙötngö 12:22, 26-28.) Achīö pöri ang Sētòk?
2 Töhěng tak ök misī Sētòk nö Kūönṙô nö hamòlṙen ngam mākūö kūönṙô Apiātör. Mameūk heūvö ök inrē Sētòk, tö ngö manah tö Yāvē nö kē-ěkūö ò tö ngam mikah hēk kētö ngam töt insā-av inrē heuneū-en ò nö akahakūö tö minë kuilōn ò. (2 Sa. 15:27) Chuh in Sētòk misī yik tarik yěn hòṅ kē nup töt ṙanāngen inlēnöre. Töt pa-ëkūö ök misī hēk tö ngöt inrē nö tarik. Angū-ö ön min ngih tinrīken ò tö kakka tö hī in ngih ātiköl.
3. (a) Kūö yòh öich töngamuh më Vamënyen Yāvē nö hòṅ aṅhav-in tö ngam töt pinhë-ekūö? (b) Asuh öp min haköp hī in ngih ātiköl?
3 Ma-āinyre an töngamuh ngam Satān nö pisūngö ngam ṙinātö-ellōn më tarik Yāvē ing manā-aṅ sakāmö. (1 Pīt. 5:8) Töp lökten hī töngamuh öi hòṅ aṅhav-in tö ngam öt pinhë-ekūö. Hòṅ hī möi hökkö inlahen tī Yāvē min nö ha-etngö ngih panam ngam Satān. (Sal. 31:24) Ta-a töi chumkūöṙen tö nup tö lūöi inlahen hī mihôiṅ asīnken Sētòk nö öt pa-ëkūö nö la-evṙen.
HOLṘEN NGAM INYÖÖNGÖ TÖ NGAM TĒV
4. Kūö yòh öi hòṅ aṅhav-in tö ngam nganöönö yěi hòṅ kētö hinòlṙen ngam inyööngö tö Yāvē? (Ngëichkö ngam nyat.)
4 Ṙòkhöre in ayī-ö tarik Yāvē lōnu töre öi holṙen ngam inyööngö tö Yāvē. Angū-ö ön ngih lāinyngen hī mihôiṅ öi öt pinhë-evkūö öi la-evṙen. (Mët. 6:33) Hòṅ lōnu ayī-ö tö nganöönöre öi asīnkö minë töhet chööngö Yāvē öi in ngih tötlöök panam hēk im inhangkö ngam tölöök inhānga inrē. (1 Tös. 2:2) Ṙūöhlöre röön ön töngamuh ngam inlahen më tarik nö kunyaha elmat tö höö nö chö-öinyten tö më mahayöng. Lökten öi hòṅ lōnu tö nganöönöre öi öt hěngö kahë tölā-are. (Yôh. 18:36) Hěnghöre tahëng nup inrē chūök më prötör sistör hī nö hòṅ aṅhav-in tö nganöönöre nö la-evṙen. Tö sā cha nö öt kētöre nö holṙen më mahayöng hēk öt kētöre inrē nö in minë kinyūngö töp lökten cha nö kihngen tö rupīö, fëlö hěnghöre hachēlhötvö inrē.
Sitih inlahen öm min yěn kē lā-are yip tahëng nö in minë inyööngö ing panam? (Ngëichköm perekrāf 4)
5. Kūö yòh ök Sētòk nö hòṅ aṅhav-in tö ngam nganöönöre?
5 Rö-ö hē-e ang Sētòk nöng mahaṙamlōnre nö chuh Hepròn. Pön kumtö minë aṅtī kumyung inrē anga-aṅ. (1 Kin. 12:38) Holṙen ngam rācha re anga-aṅ misī nö kiyung hēk örheūheu inrē nö hīnöre nö laklen më aṅ Israel tö më tö kunyaha elmat. Ṙömöng ṙālö anga-aṅ lökten nö öt heuveū nö im kinyūngö. Sön pöri anga-aṅ nö hīnöre nö kētöre nö kiyung, angū-ö lökten ò nö hòṅ aṅhav-in tö ngam nganöönö.
6. Sitih inlahen ang Tāvit nö tövai nö inchōḵ-okūö Sētòk nö im öt pinhë-ekūö? (Salmai 138:3)
6 Lamöktö yih öng rih ngam nganöönö ngòh kūönṙô? Akahakūö ök misī Sētòk tö yik tarik tökalēḵ hēk tö aṅhav-in inrē tö ngam nganöönöre. Lohten anga-aṅ nö pōyen haköplö nö in cha. Töhěng tak an Tāvit nö in më hol ò. Tökalēḵ anga-aṅ hěnghöre mahachōkūö më Israel inrē yěn kiyung. Lökten nö ṙòkhöre më aṅ Israel nö hòṅ holṙen ò. (1 Kin. 11:1, 2) Örheūheu anga-aṅ nö hayönglenre nö in Yave yē ò nö la-al më tö kunyaha elmat töre. (Sal. 28:7; vë-evkūö Salmai 138:3.) Hěnghöre haköplu inrē ang Sētòk nö in yip holre tö inlahen re nö öt pinhë-evkūö nö kēken nup la-en. Tö sā ò nö haköplu nö in Yēhōyata hēk tö ök kūön ò inrē Penayā hēk in yik tö 22 ṙôken inrē mā mahayöngken ngam miyööngö Israel. (1 Kin. 11:22-25; 12:26-28) Cha-a yin vē tö köp nö in Tāvit, lōnu inrē tö ò nö rācha hēk örheūheu inrē nö holṙen ò.
7. (a) Sitih inlahen yip töngamuh prötör nö la-evṙen nö holtö nganöönöre? (b) Asuh öp haköplö meh öm in Prötör Ensilu? (Ngëichkö ngam futnōt.)
7 Pōyen yip tarik lamāritö ngam Pūlngö ngam Tēv nö holtö nganöönöre. Yē hī öi chumkūöṙen tö minë inlahen cha, ngaich teūngen min ayī-ö tö kumlēḵre hēk nganöönöre inrē. Tö sā ṙēngen ngih, ik sā ngam rācha hī Yēsū nö ing panam. Öt kētöre anga-aṅ nö in minë inyööngö ing panam. (Mët. 4:8-11; Yôh. 6:14, 15) Ṙātö-ellōn pöri anga-aṅ nö in Yāvē, lökten nö öt pa-ëkūö. Ngatī inlahen yin töngamuh vē ṙālö prötör nö öt kētöre nö in minë kinyūngö hēk in minë la-en më mahayöng. Pōyen nun minë ekspirīön cha nö el ngam jw.org. Mihôiṅ öm kēnyö ṙētakre öm haköpö u.a Yē meh min ngatī inlahen, ngaich teūngen min më-eṅ tö nganöönöre.
HAYÖÖKEN MË PRÖTÖR SISTÖR
8. Kūö yòh nö hòṅ aṅhav-in më minṙöinylen tö ngam nganöönö yěn hayööken më prötör sistör?
8 Töhangenlōn yin më tarik Yāvē tö höö hēk hīnöre inrē nö hayööken höö. (2 Kòr. 8:4) Hēṙu pöri cha-a nö hòṅ aṅhav-in tö ngam nganöönö. Tö sā më minṙöinylen el ṙētak minë kinyūngö nö hayööken më prötör sistör. Örheūheu cha-a nö söömtö nyā-aṅkūö, Paipöl hēk tö nup tahëng inrē līpöre. Kētö inreuskö alaha cha inrē. Kiröngen hanangenlōn më minṙöinylen tö më prötör sistör. Lökten nö öt afēkö ngam nômöre nö hayööken cha. (Yôh. 15:12, 13) Ngatī inlahen cha-a nö hameuktöre nö sā nganöönö Sētòk nö la-evṙen.
9. Sā ṙò ngam 2 Samuěl 15:27-29, Asūh ök tinölörò Sētòk tö Tāvit? (Ngëichkö ngam nyat.)
9 Kihngen misī ang Tāvit, hē ök kūön ò ang Apsalem nö hòṅ kē ngam inyööngö ò. (2 Sa. 15:12, 13) Uroh anga-aṅ nö falngöre nö ṙā-ang Yērusalem. Havëten yik tarik alahare anga-aṅ nö ngöṙô, ‘Chōholre yin, tā-a töi falngöre; Hòn öthĕng tak tö hī min tö kô-òngvah tö tī Apsalem.’ (2 Sa. 15:14) Ik sā cha nö ṙāngen ngam panam Yērusalem, ngaich ngö mufē ang Tāvit nö hòṅ rīkre yip tö höngngöh nö i Yērusalem nö vamë-eny nang cha min tö nup inlahen Apsalem. Lökten anga-aṅ nö tölṙô Sētòk tö yik rīkre kūönṙô nö havan nö chuh Yērusalem, hòṅ cha nö ulaikö mat re nö ngëichkö nup inlahen Apsalem. (Vë-evkūö 2 Samuěl 15:27-29.) Hòṅ chumkūöṙen cha-a misī to ngam la-enre. Pön mihôiṅ min nö kihngen. Töng lōntöre ök Apsalem nö tarik lökten anga-aṅ nö hachīl ök yöngre. Yē ò öre nö akahalōn tö Sētòk hēk tö yik tahëng kūönṙô nö tölô tö Tāvit nö hayunkömatre nö ngëichkö nup inlahen ò, lohten inrē cha-a nö ötlēkaṙen öre tö ò.
Kētö ngam la-en tö kihngen ang Tāvit nö in Sētòk (Ngëichköm perekrāf 9)
10. Asuh ök inlahen hē Sētòk tö yik hol ò nö laklö nômö Tāvit?
10 Hěng ök plan vahī Tāvit ngaich kē inyööken re anga-aṅ nö in nak holre nā Sētòk nā Husāi. (2 Sa. 15:32-37) Tölṙô Husāi anga-aṅ nö vīhöt ṙinātö-ellōn Apsalem nö in ò hēk kētö aytiā (idea) ò inrē tö öp töng öt hētu kūö min nö teung. Hòṅ Tāvit nö ṙētakvö nö halēnkenre nö kiyung. Ngöṙô inrē ang Tāvit nö in Husāi, nup töng taneungen ò mikahlōn nö el ngam patī rācha, ngaich ilööṙen anga-aṅ nö vë-eny nang nā Sētòk nā Apiātör hòṅ cha nö vënyö nang Tāvit. (2 Sa. 17:8-16) Ngatī inlahen ngaich cha-a nö asīnkö ṙô ò. (2 Sa. 17:17) Löktö i inyöökenre tö Yāvē ang Sētòk tö yik hol ò inrē nö holtö nganöönöre nö la-evṙen hēk laklö ngam nômö Tāvit inrē.—2 Sa. 17:21, 22.
11. Sitih inlahen öi asīnkö inlahen Sētòk nö holtö nganöönöre nö la-evṙen, yē hī öi hayööken më prötör sistör?
11 Sitih inlahen öi mihôiṅ öi asīnkö inlahen Sētòk öi hayööken më hol maneuk re öi holtö nganöönöre el ṙētak minë tökiröng kanihngen: (1) Hang minë tö kētu inchöngten. Halēnlöng nun minë inlēnö hī el ngam māṅ hēk vë-eny nang hī inrē ngam söngkötön tö inlahen hī öi hòṅ hīnöre el ṙētak minë tö faltöre kanihngen. (Hep. 13:17) Hòṅ örheūheu më minṙöinylen nö ngëichkö minë töhalēnlöng inlēnö. (1 Kòr. 14:33, 40) (2) Ngön hēk hīnöre. (Inch. 22:3) Fē-a man urēhěkūö meh öm kēken nup töng la-enre hēk um höng vītö kanihngenre. (3) Ṙātö-ellōnre in Yāvē. Köplōn man tö Yāvē nö chumkūöṙen tö meh hēk tö yip tahëng inrē prötör sistör, ötlöktu min anga-aṅ nö öt holṙen meh öm hayööken cha.
12-13. Asuh öp haköplö meh in nā Prötör Viktör hēk Prötör Vitalī? (Ngëichkö ngam nyat.)
12 Töi chumkūöṙen tö inlahen prötör Viktör hēk prötör Vitalī. Ik sā ngam kinyūngö i Yukrēn nö ṙònghöichṙen, ngaich hē-e nā prötör tö nët tak nö hameuktö ngam nganöönöre nö la-evṙen. Söömtö nyā-aṅkūö më tahëng cha-a prötör sistör hēk tö nup tahëng inrē kūilon cha chehen. Ngöṙô ang prötör Viktör: “Höng ṙònghöichṙen më mahareulö höö nö i chīṙö ih. Nup töng chūök ih öi teūngen tö minë nyā-aṅkūö asölten u īhö in më prötör sistör. Hěng tak ngam prötör kamëtö nuk chehen aṅh ök tukān re nö inyööken më prötör sistör. Ngaich ik sā ai öi kumtö minë chehen öi el ök trök ngaich höng 20 mitör (66 ft) ṙôvat pöri ök pôm (bomb) tö suktöre, möiny pöri angū-ö nö öt lakukköiny kūö. Unôichrit e ngaich chū-ö öich örheūheu ṙô havëkö kūö Yāvē tö nganöönöre hòṅ chu öich teungten öich hayööken më prötör sistör.”
13 Ngöṙô ang prötör Vitalī: “Hòṅ īnu chū-ö hē e tö ngam nganöönö. Ik sā ngam raneh inlahen chu öich hateungtö minë chehen in më prötör sistör, ngaich 12 kanta rô-òten chū-ö, höng iṙūöhö ṙô chū-ö öich vë-ekūö Yāvē irô-òtö röön chu öich kiröön.” Holtö nganöönöre ang prötör Vitalī nö la-evṙen hěnghöre hīnöre inrē anga-aṅ. Ngöṙô anga-aṅ: “Havëkö mikahre chū-ö öich in Yāvē hòṅ chu öich akaha elmat tö nup tö hòṅ inlahenre. Höng lök in nup talöökö chū-ö nup tö halöngtuṙen tö më mahayöng. Ik sā chu öich meuk inlahen më prötör sistör nöng holṙen re nö la-evṙen pòrô nö kihngen, ngaich löktö in e nö ṙūöhlöre ngam ṙinātö-ellōn chu. Kēngö minë tö rahngö kūö tī cha-a tö talöököre hēk hayööken yip tahëng inrē nö chaplö nup chehen cha nö el ngam trök, rö-ö nöng angū-ö, asā minë chahū ih, ngaich halēnlö minë nyā-aṅkūö ai tö ngam hol chu Viktör më prötör sistör. Lökngöre ellōn chū-ö öich meūkö e.”
Holtö nganöönöre öm la-evṙen hē el ṙētak kanihngen yěm hayööken yip prötör sistör hēk hīnöre inrē (Ngëichköm perekrāf 12-13)
HAKÖPNGÖRE IN YĀVĒ
14. Sitih inlahen mufě öi yēn rāngen Yāvē öp tö hěng tak hanāngenlon hi?
14 Ōt nup kanihngen tö mihôiṅ nö haṙivlōn tī takô tö hī. Tö sā yip aṅ el mikūönö hī hēk tö yip hol hī yěn rāngenre nö löklōn Yāvē. Ngaich kihngen ayī-ö öi la-al u. (Sal. 78:40; Inch. 24:10) Sā ṙôken ngam hanangenlōn hī tö öp tarik ngati kūmleḵ min ngam mirivlon hi öi in ò. Sitih inlahen ayi-ö mihôiṅ la-al u anū-ö kanihngenre. Mihôiṅ in öi pōyen haköplö in naṅ Tāvit naṅ Sētòk.
15. Kūö yòh ök Sētòk nö hòṅ īnu tö ngam nganöönö nö haköpngöre nö in Yāvē? (1 Rācha 1:5-8)
15 Hěngheuh ök inrē Sētòk nö kihngen nö chiplö nö in Yāvē hēk īnu tö ngam nganöönö. Ik hē Tāvit ngaich nö köiny, röhta ngam kinpaha ò. Ngaich hòṅ kil ngam anūchö ò nö hayöng ngam kūön ò ang Atōnia. Urěhngen ṙô ang Yāvē nö vënyen Sòlòmön nö anga-aṅ min rācha unôichrit Tāvit, sön ang Atōnia nö filalngö ngam chööngö ò. (1 Kin. 22:9, 10) Hē e ök hol Sētòk ang Apiātör nö holṙen Atōnia. (Vë-evkūö 1 Rācha 1:5-8.) In e anga-aṅ nö hameuktöre nö öt chiplö nö in Tāvit hēk in Yāvē inrē. Kalē-ě miṙivlōn ang Sētòk ik sā ò nö meuk inlahen ò, öt ṙātö-ellōnre anga-aṅ tö ngam hol ò min nö ngatī inlahen nö in ò. 40 samyeūheu nā Sētòk nā Apiātör nö holṙen re nö i linöökö lōn Yāvē. (2 Sa. 8:17) Holṙen re cha-a nö in nuk la-en tö nôlhöt nö in ngam kasòng chööngö ngam Tēv. (2 Sa. 15:29) Holṙen Tāvit inrē anga-aṅ ik urěh nö vīlen ò nö mahayöng. Pōyen inrē nup inlahen cha nö holṙen re nö löklon Yāvē. (2 Sa. 19:11-14) Lökten nö kalē-ě miṙivlōn ang Sētòk kūö Apiātör nö öt chiplö.
16. Asuh öp mahayööken Sētòk nö köp?
16 Ṙā-ai ang Tāvit tö ngam hol Sētòk ang Apiātör. Köp pöri ang Sētòk nö in Tāvit. Kalē-ě ṙināto-ellōn ang Tāvit nö in Sētòk. Ik sā ò nö akahalōn tö inlahen Atōnia, ngaich havëten hē Sētòk, Natān hēk Penayā anga-aṅ, ngaich tölṙô cha nö vīlen Sòlòmön no rācha. (1 Rā. 1:32-34) Ik sā Sētòk nö meukö hē Natān tö yik tahëng inrē nö köp nö in Tāvit, angū-ö lökten ò nö ngön hēk köp inrē nö in Tāvit. (1 Rā. 1:38, 39) Ik sā Sòlòmön ngaich nö rācha, ngaich vīlen Sētòk anga-aṅ nö i chūök Apiātör nö kūönṙô.—1 Rā. 2:35.
17. Asuh öp inlahen meh mihôiṅ öm asīnken Sētòk, yěn ṙāngen Yāvē yip holmaneuk meh?
17 Yē öp holmaneuk meh nö ṙāngen Yāvē, ngaich sā inlahen Sētòk më-eṅ hameuktöre öm chiplö in Yāvē. (Yôs. 24:15) Kētö nganöönö meh an min Yāvē öm ngatī inlahen. Lökten öm vë-ekūö ò. Haröhtöre inrē öm in yip holre tö chiplö nö in ò. Köpölōn yē meh min öm köp in Yāvē, ngaich ṙamlōn min anga-aṅ nö in meh hēk kētö raneushö meh inrē—2 Sa. 22:26.
18. Asuh öp haköplö meh in nā Prötör Markō hēk Sistör Sitsē?
18 Ta-a töi chumkūöṙen tö inlahen Prötör Markō hēk tö ngam pihö ò Sitsē. Ik sā nak kūön cha tö nët tak nö kiröng, ngaich ṙāngen re cha-a nö löklōn Yāvē. Ngöṙô ang Prötör Markō: “Yē meh öm kūönu ngaich mötlö hanangenlōn më-en tö öp kūönre tö në chehen ing panam, örheūheu inrē öm laklen ò tö nup töt löng. Lökten yěn ṙūöhngöre ngam kūön meh tö Yāvē, ngaich kirööngen öp miṙivlōn meh.” Ngöṙô hēk ngam prötör: “Öt hěngheuh pöri ang Yāvē nö ṙāngen ai höng nët tak, kētö kumlēḵ ai anga-aṅ hòṅ ai öi kö hareuskö alaha höö. Ngöṙô ang Sistör Sitsē: “Yē Yāvē öre nö hö-öv, ngaich ötkanô-òv ai la-al në kanihngenre, ṙōlheuh chū-ö öich ngöṙô lōn tö e nöng vanaichö chu, höng tī chu në kanihngen ai nö yih. Vë-eny nang Yāvē pöri chū-ö tö ngih mufē elkuilōnre. Unôichngöre ngaich ngam töhěng tak sistör nö chuh in chu, ngam to samyeūheuv ṙô-angen nö öt meuk kūö chu. Ṙālö këlre anga-aṅ nö el ṙanôrö chu, ngaich ngëichkö kūö chu nö ngöṙô, ‘köplōn man Sitsē tö e nö öt vanaichö meh.’ Pōyen tī an Yāvē nö hayööken chu, lökten chin töngamuh öich höng ṙamölōn i linökölōn ò.”
19. Ing sā meh ngaich haköp ngih ātiköl, asuh öp ngaich tö hòṅ inlahen meh?
19 Lōnu ang Yāvē tö më lamöklōnre nö ṙòkhöre nö asīnken Sētòk nö öt pinhë-evkūö. (2 Tim. 1:7) Öt lōnu pöri anga-aṅ tö hī öi hayönglenre im kumlēḵre. Hayönglenre pöri öi in ò. Lökten yē meh lōnu tö nganöönöre el ṙētak kanihngen, ngaich havëkö kūö Yāvē më-eṅ tö inyööken re. Ngaich möl min më-eṅ mihôiṅ öm ṙātö-ellōnre tö ò nö kētö nganöönö meh nö sā inlahen re nö in Sētòk.—1 Pīt. 5:10.
TINKÖÖKÖ 126 Aṅhati Yin, Ngön Inrē
a Meuk ngam vitiō el ngam jw.org ngam tö ngö kui Kūö Yòh Öich Më Tökô-en Kristīön Nö Hòṅ Īnu Tö Ngam Nganöönö Yěn Sō Nö Kē Lā-are.