Asīnkö Ngam Nganöötö Yēsū Im La-en Inhānga

1. Asūp ihih lāinyngen më tarik Yāvē nö harīkngöre mineūköre tö yip tahëng?

HOLTÖ nganöötöre hēk kumlēḵ alahare yin më tarik Yāvē yěn ahānga. Lökten cha-a nö harīkngöre mineūkö tö më töng vamë-enyre ṙung nö mahaköp nö in Yēsū. (Tai. 2:14) Lohten pöri më-eṅ hēṙu öt kuchīken im la-en inhānga hēk hö-öv inrē ngam nganöötö meh la-evṙen tö e. Lohten min më-eṅ sā mufē ngòh minṙöinylen ngòh tökalēḵ alaha nö la-evṙen, öm ngöṙô mufē, “Hēṙu chin öt kūyulōn im la-en inhānga.”

2. Kūö yòh öi ṙung hēṙu kihngen köpti tö ngam nganöötöre im la-en inhānga?

² Lohten in öi mötlö kumchikṙen in nup tahëng la-en i linöökö lōn Yāvē tö ngam la-en inhānga. Tö sā ngam la-en minānö, la-evṙen töm la-en rilīf hēk yěi hareuskö alaha yip prötör sistör inrē. Lohten ayī-ö ilööṙen öi teūngen tö ṙòng në tö ngatī kumlēḵ alahare öi la-evṙen, teūngen inrē tö ṙanamlōnre. Rö-ö nöng anū-ö, yē hī inrē öi in më prötör sistör re, ngaich öt hěngö piṙūtkö ayī-ö höng holtö hanangenlōnre öi holṙen cha öi la-evṙen. Ngamuh inrē, pön hameuktö minlēḵṙen re cha-a tö minë kumlēḵ alaha hī öi la-evṙen. Yěi ngëichkö ngam inlahenre pöri öi samyeūheuv rò-òten in öp töhěng kamngö öi ahānga ngaich öt teūngen ayī-ö tö tövai ṙòngre hēk sōḵ inrē më tarik nö hang ngam tölöök inhānga ngam tö ahangka tö hī. Asā ranöhta yanīhi ngam manāngen ngih panam pöri nö ngaich, ṙūöhlöre inlahen hēk min më tarik nö ötlēḵken hī. (Mët. 10:22) Sitih inlahen pöri ayī-ö yěi hòṅ haköpken ngam nganöötöre hēk ṙūöhlen e inrē?

3. Asūp haköplö hī inlahen Yēsū im inchōḵ elmat tö vënyu im Lūkös 13:6-9?

³ Pōyen haköplö in öi im inlahen Yēsū nö holtö nganöötöre nö im la-en inhānga. Ik sā ò misī nö ing panam, öt kūöṅnngöre ngam nganöötö ò nö im la-en inhānga. Asā chanūhu ngam ṙētak, ngatī inlahen hēk nö ṙūöhölre ngam inlahen ò nö im la-en inhānga. (Vë-evkūö Lūkös 13:6-9.) Harongtö inlahenre ang Yēsū nö sā inlahen öp yōm panò-òṅ nö in ngam töhěng inchōḵ elmat. Lūöi samyeūheu ngam yōm panò-òṅ nö la-evṙen nö teūich ngam chōn anychīr, öt teūngen pöri anga-aṅ tö ṙòng e. Sā inlahen ngam yōm panò-òṅ ang Yēsū nö lūöi samyeūheu nö ahānga nö i Yūta, kūöṅnen pöri yik vamihtöre nö haköp nö in ò, sön pöri anga-aṅ nö öt heūlngöre. Sā inlahen ngam yōm panò-òṅ anga-aṅ nö iṙūöhen nö köp nö in ngam la-enre, kalēḵ alaha inrē nö chaphöt ngam kanô-en nö ellōn më tarik.

4. Asuh nup ihih tö fën tö hòṅ chumkūöṙen hī inlahen Yēsū?

⁴ In ngih ātiköl in min mikahtökūöre tö inlahen Yēsū nö sitih inlahen nö holtö nganöötöre nö im la-en inhānga, möthë in nuk tö tafūöl chūmngëṅtö ṙētak ò nö la-evṙen. (Ngëichkö ngam istötī nōt im “Iskē Pāt” Lūkös 10:1.) Pōyen nuk la-en Yēsū hēk haköptö ò inrē in u anū-ö ṙētak. Yēḵ hī min öi chumkūöṙen tö u ngaich mihôiṅ min ayī-ö öi teungten im la-en inhānga öi holtö nganöötöre. In ngih ātiköl in min öi chumkūöṙen tö minë tö fën inlahen Yēsū nö köptī tö ngam nganöötöre: (1) Chumkūöṙen anga-aṅ nö im inlahenre nö hateungngö ngam kuilōn Yāvē, (2) akaha elmat anga-aṅ tö minë tö vënyu pròfěsī aṅmat ngam Paipöl, (3) hayönglenre anga-aṅ nö in Yāvē, hēk (4) ṙatö-ellōnre tö yip rīkre min tarik nö öthō nö öt hang ṙô ò.

CHUMKŪÖṘEN ANGA-AṄ IM LA-EN INTEUNGNGÖ KUILŌN YĀVĒ

5. Sitih inlahen ang Yēsū nö öt ṙāngenre nö hateungngö ngam kuilōn Yāvē?

⁵ Holtö nganöötöre misī ang Yēsū nö ahangköm ‘tölöök inhangköm Pūlngö ngam Tēv’ nö in yip tarik, pön akahakūö anga-aṅ töre nö tö tīntu tö Yāvē. (Lūk. 4:43) Urěhlö ngam la-en inhānga anga-aṅ nö in nuk la-enre. Chuh in minë “panam hēk tuhēt” inrē ang Yēsū nö haköphöti nö söl in minë manā-aṅ chingëṅt ò nö ing panam. (Lūk. 13:22) Tötṙanāngen misī ngam la-en inhānga nö in ò, lökten anga-aṅ nö harūnten yik haköptöre nö la-evṙen tö e.—Lūk. 10:1.

6. Sitih inlahen nup tahëng la-en hī i linökölōn Yāvē nö nôlhöt nö in ngam la-en inhānga? (Ngëichkö ngam nyat.)

⁶ Söl ing töngamuh ön inrē ngam la-en tölöök inhānga nö tötṙanāngen. Lōnu nā Yāvē nā Yēsū tö hī öi mötlö inlahen öi kēken e. (Mët. 24:14; 28:19, 20) Ṙòkhöre nun minë la-en im linökölōn Yāvē nö tö nôlhöt nö im la-en inhānga. Tö sā hī vī Patī Pūlngö, hòṅ më tarik tö vënyu nang tö ngam tölöök inhānga nö yihtöre nö ha-ööinyö Yāvē. Ngaich lökten in nup la-en tö kēkaṙen el Pētěl ngam la-en inhānga nö kū-ö urěh. Ngaich rö-ö ayī-ö öi höng mahayööken yip holmaneukre öi holṙen cha im la-en rilīf, pöi lōnu tö cha nö un ahākenre nö kētöre im linökölōn Yāvē. Tö sā ṙēngen ngam la-en inhānga, yēḵ hī öi köpölōn tö ngam la-en inhānga nö tötṙanāngen hēk lōnu inrē ang Yāvē tö hī öi urěhlen e in nup tinrīkenre, ngaich örheūheu min ayī-ö öi ahānga. Ngöṙô öp i töhěng tak minṙöinylen ang Yānūs ngòh mi-i Höngrī nö la-evṙen: “Kahngenre chū-ö öich haköplö lōnre tö nup töng sitih inlahen chu öich i linökölōn Yāvē nö ötkô anū-ö nö kēḵ chūök ngam la-en inhānga, pön ngam la-en inhānga tö mötlö tö u, angū-ö ngih tökiröng nö la-en hī.”

7. Kūö yòh ang Yāvē nö lōnu tö hī iṙūöhen ahangkö ngam tölöök inhānga? (1 Timôtī 2:3, 4)

⁷ Hěng ön ngam inlahen hī yěi hòṅ ṙūöhlö ngam nganöötöre im la-en inhānga, hòṅ sā mat Yāvē ayī-ö ngëichkö inlahen yip tarik. Lōnu Yāvē tö më töpōyen tarik nö hang ngam tölöök inhānga hēk yihtöre nö haköp ngam kanô-en. (Vë-evkūö 1 Timôtī 2:3, 4.) Lökten ang Yāvē töngamuh nö haköpten hī, hòṅ hī öi ṙūöhlöre heuneū-en hēk öi vë-eny nang yip tarik töm tölöök inhānga, hòṅ cha nö laklöre nômö. Tö sā Yāvē nö kē-ěkūö hī tö ngam prōsör Hangenlōn Tö Tarik—Haköpten Cha Inrē. Pōyen nun minë tövai inruntö hī el ngam prōsör minë lökten hī mihôiṅ öi lööṙen ṙô rěhnyôre öi vë-ekūö yip tarik, ngaich hayööken cha nö vītöre nö mahaköp nö in Yēsū. Sön pöri min yip tarik lohten nö öt ilööṙen nö kē-ělkūö alahare nö haköp ngam kanô-en. Lohten pöri min cha-a nö unôichngöre nö fē-ělre tö minë ṙô hī öi haköpten cha, ngaich yihtöre min cha-a nö löklōn ngam Tēv urēhěkūö öp tökiröng kanihngen. Lökten nö tötṙanāngen töngamuh ngam inlahen hī öi iṙūöhen vë-eny nang më tarik tö ngam tölöök inhānga.

AKAHA ELMAT ANGA-AṄ TÖ MINË PRÒFĔSĪ AṄMAT NGAM PAIPÖL

8. Kūö yòh ök Yēsū misī nö lööngö tī nö yūs ngam ṙētakre?

⁸ Akahakūö misī ang Yēsū tö inlahen taneungtökūö minë pròfěsī min aṅmat ngam Paipöl. Tö sā ò nö akahakūö töre min nöng lūöi ròngtī samyeūheu rò-òten nö la-evṙen nö ing panam. (Tan. 9:26, 27) Akahakūö inrē anga-aṅ tö öp hē re min nö kapah hēk inlahen kinpahare inrē. (Lūk. 18:31-34) Akahakūö misī ang Yēsū tö e angū-ö ngih pròfěsī hēk tö minë tahëng inrē, lökten anga-aṅ nö lööngö tī nö yūs ngam ṙētak hēk kalēḵ alaha inrē nö holtö nganöötöre nö im la-en inhānga, hòṅ ngam la-en kinë-ekūö ò tö Yāvē nö teung.

9. Yēḵ hī ngaich öi akaha elmat tö minë pròfěsī aṅ mat ngam Paipöl, ngaich sitih inlahen ayī-ö mihôiṅ holtö nganöötöre im la-en inhānga?

⁹ Akaha elmat in ayī-ö tö minë pròfěsī imat ngam Paipöl, lökten öi holtö nganöötöre öi ahānga. Akahakūö inrē ayī-ö tö ngih manāngen ngih panam ngaich nöng röhten. Ngaich inrē töngamuh nö teungtakūö minë inlahngen tö vënyu hēk minë inlahen tinrīken më tarik ing manā-aṅ sakāmö. Vënyu nang inrē ayī-ö im pròfěsī tö inlahen ngam rācha aṅ lā kapā hēk tö ngam rācha aṅ lā lòhngö min ip “manāngen” nö kiyūngö höö. Ngaich kô-en ayī-ö töngamuh kôta mat öi meuk inlahen ngam tökalēḵ mahayööng ang Pritēn Amerikā hēk Rūs tö më tahëng inrē panam hol ò nö kiyūngö höö. (Tan. 11:40) Rö-ö nöng anū-ö, pöi akahakūö inrē tö inlahen ngam insā tö vënyu nö in ngam Tanīěl 2:43-45, vënyu ngam kalröön ò nö inmeuktö ngam tökalēḵ mahayööng ang Pritēn Amerikā. Ngaich ṙatö-ellōnre ayī-ö tö ngam Pūlngö ngam Tēv min nö ha-etngen minë inyööngö tö tarik sā vinënyö e nö in ngam pròfěsī. In në tö vënyu pròfěsī ayī-ö öi akahakūö tö hī ngaich röhta öi in ngam manāngen. Lökten nö töt ṙanāngen ngam inlahen hī öi löngö tī yūs ngam ṙētakre hēk holtö nganöötöre inrē öi ahangkö ngam tölöök inhānga.

10. Asuh nup mihôiṅ pròfěsī aṅ mat ngam Paipöl ṙamūöhlö ngam nganöötö hī im la-en inhānga?

¹⁰ Yē hī chumkūöṙen tö minë pròfěsī aṅ mat ngam Paipöl, teūngen ayī-ö tö ngam tövai maheukköre ip yamih ṙētak. Ngam tö hòṅ vënyu tö hī nö in më taṙòkhöre tarik. Ngöṙô ang Kërī ngam mi-iyöng Tòminikön Ripöplik: “Yēḵ chu ṙung öich fēkö ngam tövai kinlēḵngô Yāvē inlahen öp yamih ṙētak, ngaich lōnu chū-ö töre öich vë-eny nang më tahëng tö inlahen e. Yēḵ chu inrē öich meuk më tarik nöng kihngen, ngaich akahaiṙen chū-ö tö ngam Tēv nöng rö-ö nö chö-önyten chu nö kilēngôre pön chö-önyten tö cha inrē.” Löktö in minë pròfěsī aṅ mat ngam Paipöl in öi akahakūö tö Yāvē nö holṙen hī in ngih la-en, lökten ayī-ö öi öt heūlngöre im la-en inhānga. Ngöṙô ang Lilā ngam mi-iyöng Höngrī: “Akaha elnang chū-ö tö ṙô ngam Isayā 11:6-9, tö ngòh tarik nöng löktö im inyöökenre mihôiṅ tö Yāvē nö halööktitre. Löktö in e chū-ö öich ṙūöhlöre alaha öich vë-eny nang yip tarik tö ngam tölöök inhānga yip töt hamô-en ngam kanô-en tölōn hī.” Ngöṙô ang Kristoför ngam mi-iyöng Champiā: “Sā vinënyö e nö im Mākös 13:10 tö ngam tölöök inhānga töngamuh nö ahangka nö keuheūtngöre chūök ikūö ngih panam. Ṙamlōn chin chū-ö inrē pò chu öich la-evṙen öich hateungngö ngih pròfěsī.” Asuh nup pròfěsī aṅ mat ngam Paipöl ṙamūöhlö alaha meh im la-en inhānga?

HAYÖNGLENRE ANGA-AṄ NÖ IN YĀVĒ

11. Kūö yòh hē e ang Yēsū nö hòṅ hayönglenre nö in Yāvē yěn hòṅ nganöt nö im la-en inhānga? (Lūkös 12:49, 53)

¹¹ Hayönglenre misī ang Yēsū nö in Yāvē, lökten ò nö teungten nö ahānga nö holtö nganöötöre. Akahakūö misī ang Yēsū tö yip rīkre tarik min nö tāiny yěn hang ngam tölöök inhānga hēk la-alkūö ò inrē, lökten ò nö holtö mikah elmatre nö vë-ekūö cha. (Vë-evkūö Lūkös 12:49, 53.) Ṙōlheuh yin më yōmkūö tinlööken nö hòṅ fëlngen Yēsū kūö ngam tölöök inhānga. (Yôh. 8:59; 10:31, 39) Sön pöri ang Yēsū nö iṙūöhen nö im la-en inhangkö tölöök inhānga, pön akahakūö anga-aṅ tö Yāvē min nö holṙen ò. Ngöṙô anga-aṅ: “Pò chu öich öt hěngtak pön in chu ngam Yöng chu ngam tamīnten chu. . . . Öt hěngheuh anga-aṅ nö ṙāngen chu öich hěngtak pöich örheūheu öich la-evṙen tö nup tö ṙamlōn tī tö ò.”—Yôh. 8:16, 29.

12. Sitih inlahen ök Yēsū nö hīnken më haköptöre hòṅ cha nöng iṙūöhen nö im la-en inhānga pòrô nö hakihtuṙen?

¹² Harunten yik haköptöre inrē ang Yēsū nö hayönglenre nö in Yāvē. Örheūheu anga-aṅ nö fēlen yik haköptöre tö cha min yěn hakihtuṙen, ngaich hē e min inrē ang Yāvē nö hayööken cha. (Mët. 10:18-20; Lūk. 12:11, 12) Tölṙô yik haköptöre pöri inrē ang Yēsū nö hööngöre yēḵ cha nö ahangkö ngam tölöök inhānga. (Mët. 10:16; Lūk. 10:3) Ngaich yěn ōt yip tarik tö sōḵ nö hang ngam ṙô cha nö ahānga, ngaich ötkô cha-a nö timlö alaha cha, ngaich yěn ötlēken cha yip tarik, ngaich hòṅ falngöre cha-a tö ngam kamngö. (Mët. 10:23; Lūk. 10:10, 11) Holtö nganöötöre ang Yēsū nö ahangkö ngam tölöök inhānga hēk hayönglenre inrē nö in Yāvē, öt hěngheuh pöri anga-aṅ nö la-evṙen tö nup la-en nup tö mihôiṅ nö kihngen tī tö ò.—Yôh. 11:53, 54.

13. Kūö yòh öm mihôiṅ ṙatö-ellōnre tö Yāvē min nö hayööken meh?

¹³ Sō-ov ön ngam la-en hī inrē töngamuh i ngih ṙētak, lökten ayī-ö öi lōnu tö ngam inyöökenre lamöktö in Yāvē, hòṅ hī holtö nganöötöre öi ahangkö ngam tölöök inhānga. (Inm. 12:17) Kūö yòh pöri më-eṅ ṙatö-ellōnre tö Yāvē min nö hayööken meh? Töi chumkūöṙen tö ngam ṙô Yēsū nö vë-ekūötēv im Yôhan tö 17 mirūlö. Tölṙô Yāvē anga-aṅ nö chumkūöṙen tö më tanīnöṙô, ngaich hang ṙô ò ang Yāvē. Haköp inlahen cha in nö ötlēḵkaṙen im līpöre Inlahen, ngaich in e ang Yāvē nö hayööken cha nö ngöt nö im la-en inhānga. Tölṙô ngam yöngre inrē ang Yēsū nö chumkūöṙen tö yip tarik yip hamang ngam tölöök inhānga nö in më tanīnöṙô ngaich ṙatö-ellōnre nö in e. Töhěng tak man më-eṅ inrē öm in cha. Ngatī töngamuh ang Yāvē nö kētö sanapṙô Yēsū nö vë-ekūötēv. Lökten më-eṅ mihôiṅ öm ṙatö-ellōnre tö ò min nö hayööken meh, sā inlahen ò nö hayööken yik tanīnöṙô.—Yôh. 17:11, 15, 20.

14. Kūö yòh öi mihôiṅ ṙatö-ellōnre töre min öi holtö nganöötöre im la-en inhānga pòrô öi kihngen? (Ngëichkö ngam nyat.)

¹⁴ Asā ranöhtö yanīhi öp manāngen, lohten min hēk öi ṙūöhlöre kanihngen öi im la-en inhangkö ngam tölöök inhānga. Kētö ṙinatö-ellōn hī pöri ang Yēsū tö ò min nö hayööken hī öi holtö nganöötöre im la-en inhānga. (Lūk. 21:12-15) Sā inlahen Yēsū hēk tö yik haköptö ò in öi vë-eny nang yip tarik tö ngam tölöök inhānga yip tö hōḵ nö hang, ngaich öt la-alkūö holre inrē ayī-ö. In nup panam chūök ngam la-en hī nö asökiren, in e inrē më prötör sistör hī nö ahangkö ngam tölöök inhānga, pön hayönglenre cha-a nö in Yāvē rö-ö nö im kumlēḵre. Sā inlahen Yāvē misī nö kētö kumlēḵ yik raneh sanchurī Kristīön, ngatī inlahen inrē anga-aṅ töngamuh nö kētö kumlēḵ hī, hòṅ hī öi ‘löngö inlahen öi kēken ngam la-en inhānga’ hanöng sā ngam kuilōn ò. (2 Tim. 4:17) Lökten më-eṅ mihôiṅ öm ṙatö-ellōnre tö meh min öm teungten öm holtö nganöötöre im la-en inhānga, yěm hayönglenre in Yāvē.

ṘATÖ-ELLŌNRE ANGA-AṄ TÖ YIP RĪKRE TARIK MIN NÖ HANG NGAM TÖLÖÖK INHĀNGA

15. Kūö yòh öi mihôiṅ ngöṙô tö Yēsū nö ṙatö-ellōnre takô tö yip tarik min nö hō-en ngam tölöök inhānga?

¹⁵ Ṙinatu-ellōn ang Yēsū tö yip rīkre tarik min nö hang ngam tölöök inhānga. Lökten anga-aṅ nö holtö nganöötöre nö ahānga. Yěi ngëichkö ngih inchōḵ elmat, ik Yēsū nö meuk yik tömaṙôngö tarik tö hō nö hang ngam tölöök inhānga ik manā-angrit ngam samyeūheu tö 30 C.E., ngaich haṙongten cha anga-aṅ nö sā ṙēngen öp panò-òṅ öp tö ngaich nö hòṅ uvòhò pön ngaich nö köinyö aṅ. (Yôh. 4:35) Unôichrit ngam töhěng samyeūheu hēk anga-aṅ nö ngöṙô nö in yik haköptöre: “Pōyen takô nun në ṙòng taneūich.” (Mët. 9:37, 38) Unôichrit e hēk angū-ö samyeūheu anga-aṅ nö ngöṙô nö in cha: “Pōyen takô nun në ṙòng taneūich hī, . . . Lökten yin havëkö kūö ngam yōm panô-òṅ nö söömtö tarik hēk mu-uvòh.” (Lūk. 10:2) Ṙinatu-ellōn takô ang Yēsū tö yip rīkre tarik min nö ötlöktu nö öt hō-en ngam tölöök inhānga, ngaich ik sā yik tarik nö ngatī inlahen, ngaich kiröngen ṙanamlōn anga-aṅ.—Lūk. 10:21.

16. Sitih inlahen löktö mikahkūö öi in minë inchōḵ elmat vahënyö Yēsū tö yip töpōyen tarik min nö hō-en ngam tölöök inhānga? (Lūkös 13:18-21) (Ngëichkö ngam nyat.)

¹⁶ Ngöṙô misī ang Yēsū nö in yik haköptöre tö cha nö hòṅ chumkūöṙen tö nup tövai ṙòng inlahenre nö im la-en inhānga. Yēḵ cha min nö ngatī inlahen, ngaich holtö nganöötöre min cha-a nö ahānga. Mikahtö elnang cha ang Yēsū nö löktö in minë tö në inchōḵ elmat. (Vë-evkūö Lūkös 13:18-21.) Vënyen ngam Pūlngö ang Yēsū nö sā ṙēngen ngam tö kun kun kulöl rāi. Löktö in ngih inchōḵ elmat anga-aṅ nö vënyen yip tarik min töpōyen hamô-en ngam tölöök inhānga ngaich öthěng tak takô min nö asökngöröön ngih la-en. Asāten ngam tölöök inhāngkö ngam Pūlngö inrē ang Yēsū nö sā ṙēngen öp tö aföhlöng. Ṙën angū-ö nö ngatī pön keuheūtngöre chūök min nö ahangka nö ikūö ngih panam hēk pōyen inrē min yip tarik mahalööktit nup tinrīkenre tö kūö e, pòrô ayī-ö öt ilööṙen öi meuk minë inlahen cha. Ngatī inlahen ang Yēsū nö kētö ṙinatö-ellōn yik haköptöre nö pōyen min yip tarik hamô-en ngam tölöök inhānga.

17. Kūö yòh öi hòṅ iṙūöhen ngöt im la-en inhānga?

¹⁷ Pōyen yin më tarik töngamuh ing panam hamô-en ngam tölöök inhānga, lökten ayī-ö töngamuh ṙūöhlöre nganöötö im la-en inhānga. Kaheuk samyeūheu më tö köiṅnyu ṙôken tarik yamihtökūö nö in ngam memorīöl hēk istötī ngam Paipöl inrē nö in hī. Hēk pōyen inrē më tarik kamëtöre nö im vinôkö nö holṙen hī im la-en inhānga. Hö-ö in akahakūö tö ṙôken yip tarik hamô-en ngam tölöök inhānga, ngamuh pöri mikahkūö hī tö Yāvē nö hamul më tökiröng kiteūm, më töt kò-òngvah min töp tökiröng kanihngen. (Inm. 7:9, 14) Ṙinatu-ellōn an ngam yōm panò-òṅ tö yip töpōyen tarik min nö hō-en ngam tölöök inhānga. Ta-a chěi töi holtö nganöötöre öi ahānga.

18. Asuh öp lōn hī ṙô më tarik tö inlahen hī?

¹⁸ Örheūheu misī yik mahaköp nö in Yēsū nö holtö nganöötöre nö im la-en inhānga. Ik sā yik tarik ik raneh senchurī nö meuk inlahen yik haköptö Yēsū nö öt pinhë-evkūö nö ahangkö ngam tölöök inhānga, ‘ngaich unôichngöre cha-a nö akahalōn tö cha sin nö mi-in Yēsū.’ (Inl. 4:13) Ta-a chěi töi asīnken cha öi īnu tö ngam öt pinhë-ekūöre hēk ngöt inrē im la-en inhānga. Ngaich lohten inrē min yip tarik nö ngöṙô tö hī öi mahaköp in Yēsū.