Yöölen In Yěi Haröhtöre In Höö!

1-2. Asuh öp chumkūöṙen Yāvē nö ihih hēk asuh öp lōn ò nö in hī?

CHUMKŪÖṘEN ang Yāvē tö minë tinrīken hī öi in yip holre. Ngöṙô misī ang Yēsū nö haköphöti hangenlōn man tö holre öm sā hanangenlōnre töre. (Mët. 22:37-39) Tö ngö manah tö hī inrē öi hòṅ hangenlōn tö yip tarik töt lamöklōn Yāvē. Yē hī min ṙòkhöre hanangenlōn tö yip tarik, ngaich sā inlahen Yāvē min ayī-ö ngam “mahayangtö mat ngam tavūöi nö ikui yip tölöök hēk tötlöök inrē, tīntö ngam kumṙah nö ikui yip tölöök hēk tötlöök inrē.”—Mët. 5:45.

² Hangenlōn ang Yāvē tö taṙòkhöre tarik. Mötlö hanangenlōn pöri anga-aṅ tö yip tarik hamang chööngö ò. (Yôh. 14:21) Lōnu anga-aṅ tö hī öi asīnkö inlahen ò. Lökten anga-aṅ nö tölṙô hī öi ‘mötlö hanangenlōn’ tö më prötör sistör hēk ‘kô-en hanangenlōn’ inrē tö cha. (1 Pīt. 4:8; Rōm. 12:10) Kirööngen hanangenlōn in ayī-ö tö yip aṅpatī re hēk tö yip lalölōnre holre inrē. Ngaich hòṅ ngatī hanangenlōn inrē ayī-ö tö më prötör sistör re.

3. Hòṅ asuh öp kanöplōn hī tö inlahen ngam hanangenlōn?

³ Sā inlahen ngam kun chōn ön ngam hanangenlōn. Öt hěngheuh ön ngam kun chōn nö kahngenre nö sīöplöre, pöi hòṅ chumkūöṙen öi ngëichken ò ngaich möl min anga-aṅ nö sīöp. Hòṅ ngatī kanöplōn ayī-ö tö ngam hanangenlōn hī tö yip tahëng nö öt kahngenre angū-ö nö ṙūöhlöre pöi hòṅ mā-ainyre öi asīöpö e. Ngöṙô misī ang tanīnöṙô Pôl nö in yik Kristīön, ‘iṙūöhen yin hangenlōn tö höö sā hanangenlōn yip prötör.’ (Hep. 13:1) Lökten ang Yāvē nö lōnu tö hī öi örheūheu asīöp ngam hanangenlōnre tö yip tahëng. In ngih ātiköl in min öi mikahtökūöre öi kūö yòh hēk hòṅ haröhtöre in yip prötör sistör hēk sitih inlahen mihôiṅ öi ngatī inlahen.

KŪÖ YÒH ÖI HÒṄ HĒK HARÖHTÖRE IN HÖÖ?

4. Sitih inlahen öi ṙūöhlö ngam minlēḵṙenre, tö ngam hanangenlōn hī tö më prötör sistör hēk töm hinëngö? (Salmai 133:1) (Ngëichkö ngam nyat.)

⁴ Vë-evkūö Salmai. 133:1. Ngöṙô ngam kamūich ngam Salmai nö ‘tölöök’ ngam inlahen hī yěi hanôl yip tarik tö hangenlōn tö Yāvē! Lohten pöri min ayī-ö mihôiṅ öi kun elmat tö e. Ta-a töi mikahtö elmatre tö e öi löktö in ngih töhěng inchōḵ elmat. Hěng tak öp tarik tö örheūheu nö meuk ngam tövai hēk tökiröng chōn nö el ngam talöökö re. Pingangkūö anga-aṅ im raneh vanre nö meūkö e. Lohten pöri anga-aṅ nö ṙëyngöre mat nö meuk ngam chōn kūö ò nö örheūheu nö meūkan. Ngatī ṙēngen ngam hanangenlōn hēk tö ngam hinëngö nö ihôi hī tö më prötör sistör nö töt insā-av. Lohten pöri min nö kūönngöre ngam hanangenlōn hī hēk ngam minlēḵṙen hī tö më prötör sistör kūö hī öi kaheuk afta meukkūö cha. Asūp pöri mihôiṅ öp inlahen hī? Yēḵ hī min öi afēkö inlahen më prötör sistör nö töpōiṙāi nö in hī hēk el ngam māṅ inrē, ngaich ṙūöhlöre min ngam hanangenlōn hī tö cha hēk minlēḵṙen hī inrē.

5. Asūp mihôiṅ lanökngöre yip tarik yěn meuk ngam hanangenlōn hī tö höö?

⁵ Ōt yip rīkre tarik tö lökngöre ellōn nö meuk ngam hanangenlōn hī tö höö im raneh vah cha nö yihtökūö nö el ngam mīting, ngaich ngöṙô lōn cha-a tö e nö angū-ö ngih kanô-en. Ngöṙô misī ang Yēsū: “Yěn ōt min ngam hanangenlōn nö elhôi yīö ngaich löktö in e min yip taṙòkhöre tarik nö akahakūö tö yīö öi mahaköp öi in Chu.” (Yôh. 13:35) Töi chumkūöṙen tö ngih ekspirīön Chitrā. Istötī ngam Paipöl hē e anga-aṅ nö in më Vamënyen Yāvē. Hěngheuh ngaich anga-aṅ nö yihtakūö nö el ngam richinöl könvensön. Ngaich unôichrit ngam raneh sakāmö ngam könvesön anga-aṅ nö ngöṙô nö in ngam Paipöl tīchör re: “Öt hěngheuh chū-ö fūölö tö nap yöngre. Ing sā chu pöri taheui öich fūölö tö më tö 52 ṙôken tarik! Ngaich akahaiṙen chū-ö tö ngam hanangenlōn Yāvē öich löktö in cha. Lökten chū-ö öich lōnu töre öich holṙen më tarik Yāvē öich löklōn ò.” Iṙūöhen ngaich ang Chitrā nö istötī ngam Paipöl hěnghöre harīkngö nup lamātuhēt inrē anga-aṅ tinrīkenre. Kē ngam vinôkö ngaich anga-aṅ nö im samyeūheu 2024. Lökten in ngih ekspirīön ayī-ö akahakūö tö yip tufömngöre tarik yěn meuk minë tölöök la-en hī hēk yěn meuk ngam hanangenlōn hī tö höö, ngaich mihôiṅ min cha-a nö yihtöre nö löklōn Yāvē.—Mët. 5:16.

6. Sitih inlahen öi laklöre yěi röhta in më prötör sistör?

⁶ Sitih inlahen öi min laklöre yěi haröhtöre in më prötör sistör? Ngö ṙô misī ang Pôl nö in yik Kristīön: “Halēnö höö pöri kaheuk sakāmö, i rô-òten e nö tötaheui; hòn öt hĕng tak tö yīö tö hangëḵeyö im inchīlö aṅ im tökööl.” (Hep. 3:13) Yē hī min öi kalē-ě miṙivlōn ngaich mihôiṅ min ayī-ö lō-ongkūö tö ngam tölöng talöökö. Mihôiṅ pöri min ang Yāvē nö löktö in më prötör sistör tī nö hayööken hī, hòṅ hī havan öi lök in ngam tölöng talöökö. (Sal. 73:2, 17, 23) Kô-en ngih nö töt insā-av nö inkòlô hī yē hī öi haröhtöre öi in më prötör sistör re.

7. Sitih inlahen öng nö köp ngam hinëngö nö ihôi hī tö kūö ngam hanangenlōn hī tö höö? (Kòr. 3:13, 14)

⁷ Kô-en hanangenlōn in ayī-ö öi Vamënyen Yāvē tö höö hēk mā-ainyre inrē öi hameuknyen e. Angū-ö lāinyngen hī öi teūngen tö minë tö pōyen inkòlô. (1 Yôh. 4:11) Kūö ngam ‘hanangenlōn ayī-ö, öi möi in höö,’ hēk köp inrē ngam hinëngö nö ihôi hī. (Vë-evkūö Kòlòsi 3:13, 14; Efi. 4:2-6) Rö-ö nöng anū-ö pöi kumchikngenre inrē öi el minë mīting, ngam töt taneūngen hī ngih panam.

MILĒḴṘEN TÖ YIP TAHËNG

8. Asūp inlahen Yāvē nö hōten hī im hinëngö?

⁸ Tö mötlö ön ngam hinëngö ihôi hī tö më prötör sistör öi tö keuheut ngöre chūök ikūö ngih panam tö nup tö hameuknyu ṙung pinngangkūö. Tī Yāvē in ayī-ö töngamuh taṙòkhöre tarik öi hěng pòrô öi töthet. (1 Kòr. 12:24, 25) Ngö kinūichngö ön nö imat ngam Paipöl ‘hakôten re ang Yāvē nö haköpten hī öi kö hangenlōn tö höö.’ (1 Tös. 4:9) Nö sitih inlahen? Löktö in ngam Paipöl anga-aṅ nö vë-eny nang hī, töp inlahen hī yěi hòṅ hēk haröhtöre in më prötör sistör. Yē hī öi hòṅ ‘haköp in ngam Tēv,’ ngaich hòṅ holtö chumkūöṙen re ayī-ö yěi vë-ekūö ngam Paipöl hēk afēkö nup haköpre inrē. (Hep. 4:12; Yāk. 1:25) Pītnyöre yin töngamuh më taṙòkhöre tarik Yāvē nö ngatī inlahen.

9. Asūp haköp hī öi löktö im Rōma 12:9-13 im inlahen hī hòṅ milēḵṙen tö yip tahëng?

⁹ Sitih inlahen öi mihôiṅ hēk haröhtöre in më prötör sistör re öi lökten im ṙô ngam Tēv? Tövai ön ngam inlēnö tö kētu in ngam Rōma 12:9-13. (Vë-evkūö.) Chumkūöṙen tö ngam ṙô Pôl nö ngöṙô “kahngenre öi rēhěre öi hameuktö minlēḵṙen re tö yip tahëng.” Asuh öp manah ngih ṙô ò? Tö hī öi hòṅ rēhěre öi ‘hameuktöre hangenlōn’ tö yip tahëng, tö sā ṙēngen hī mihôiṅ öi aṙēlen cha, havëten cha nö i patīre hēk hameuktö ngam miṙēlōnre inrē tö cha. (Efi. 4:32) Ötkô ayī-ö öi ngö mufē tö yip tahëng min yěn haröhtöre nö in hī ngaich möl min ayī-ö haröhtöre öi in cha. ‘Hòṅ rēhěre’ pöri ayī-ö öi ngatī inlahen. Ngaich möl min ayī-ö öi meuk taneungtökūö ngam ṙô Yēsū ngam tö ngö “mööḵlö ṙanamlōn ön ngam kinë-eṅti tö ngam kinë-eṅ.”—Inl. 20:35.

10. Sitih inlahen öi mihôiṅ mā-ainyre hameuktö minlēṙenre tö yip tahëng? (Ngëichkö ngam nyat.)

¹⁰ Ik sā Pôl nö ngöṙô kahngenre yin öi rēhěre öi hameuktö minlēḵṙen re tö yip tahëng, unôichrit e hēk anga-aṅ nö ngöṙô: “Mā-ainyre um ṙahata.” Ngòh tarik tö kalēḵ alaha nö la-evṙen īnu min anga-aṅ tö nagnöötöre nö kēken minë la-en. Nup töng kinë-ekūö ò la-en holtö ellōnre min anga-aṅ nö kēken u. Ṙūöhlöng alaha in tö ngam Inchōḵ-oṙô 3:27, 28 tö yip ‘tö hòṅ hayöökaṙen ngaich um heūlngöre hayööken cha yē meh öm kô ngatī inlahen.’ Lökten yē hī öi meuk yip holre nö hòṅ hayöökaṙen, ngaich hòṅ hayööken cha ayī-ö asā öp kanò-òṅ hī. Ötkô ayī-ö öi tūökngö ngam ṙētak, ötrēhě kô öi ngö mufē tö cha min nö hayöökaṙen tö yip tahëng.—1 Yôh. 3:17, 18.

11. Asuh öp mihôiṅ hēk inlahen hī yěi hòṅ haröhtöre in höö?

¹¹ Ngih inrē inlahen hī yěi hòṅ milēṙen tö höö, hòṅ ilööṙen ayī-ö öi aṙēlen öp holre tö haṙivlōn tī tö hī. Ngö kinūichngö angū-ö nö im Efisös 4:26 nö ngö ṙô: “Un meutti ngam tavūöi tö rôta lanīnö yīö.” Kūö yòh öi hòṅ hang ngih ṙô? Vënyu angū-ö nö im 27 miröökö, yē hī min öi köptī tö ngam tanānyö re, ngaich ‘sā kamëtö chūök ngam Satān min ayī-ö.’ Ṙōlheuh ang Yāvē nö tölṙô hī öi aṙēlen höö. Sā kinūichngö e nö im Kòlòsi 3:13 nö ngö: “Keuheūttö ellōnre yin öi kö aṙēlen höö.” Töt insā-av ön ngam inlahen hī yěi aṙēlö yip holre, ngaich ui ngëichkö nup vanāichö cha yē hī hòṅ haröhtöre in cha. Yē hī min ngatī inlahen, ngaich vī ‘ngam lanāmö min ayī-ö öi ihôi höö ngam mahaköpken hī min öi im hinëngö.’ (Efi. 4:3) Kô-en in öi īnu tö ngam lanāmö hēk hinëngö yē hī öi aṙēlen höö.

12. Sitih inlahen ang Yāvē nö hayööken hī aṙēlö yip tahëng holre?

¹² Kô-en in ṙung öi kihngen takô öi aṙēlen öp holre öp tö haṙivlōn tī tö hī. Mihôiṅ pöri ayī-ö öi löktö i inyöökenre tö ngam töhet kumlēḵ Yāvē öi ngatī inlahen. Ik sā Pôl hē e nö kētö inlēnö nö tölṙô hī öi ‘hangenlōn tö höö’ hēk ‘kalēḵ alaha’ inrē öi la-evṙen, ngaich unôichrit e anga-aṅ nö ngöṙô, “Hökngen ngam töhet kumlēḵ nö iṙūöhen hanūṙö.” Yēḵ ngòh tarik nö tööḵlö tö ngam töhet kumlēḵ, ngaich ngöt anga-aṅ nö la-evṙen tö nup tölöng la-en. (Rōm. 12:11) Mihôiṅ ngam töhet kumlēḵ nö kētö nganöötö hī öi kö hangenlōn tö höö hēk kö aṙēlen höö inrē. Lökten ayī-ö öi hòṅ havëkö kūö Yāvē tö ngam töhet kumlēḵ ò.—Lūk. 11:13.

‘UI VĪLÖ TINṘŌLEN IHÔI HÖÖ’

13. Asūp mihôiṅ tö tī-iv tö ngam tinṙōlen nö yih nö ihôi hī?

¹³ Töṙōlkangen tinrīken yin më Kristīön el ngam māṅ, kö harīkngöre löklö inruklö inrē cha-a. (1 Tim. 2:3, 4) Lökten nö kö harīkngöre nup ööilōn cha nö i alaha ngam lin-ënö, inṙamlōn hēk chinhënö inrē. Yē hī pöri min öi öt chumkūöṙen, ngaich mihôiṅ min nö vīlöre ngam tinṙōlen nö ihôi hī el ngam māṅ. (Rōm. 14:4; 1 Kòr. 1:10) Tö ‘haköptu in ayī-ö tö ngam Tēv öi kö hangenlōn tö höö,’ lökten min ayī-ö öi chumkūöṙen öi ui mötlö mat töre hēk ui timlö alaha yip holre inrē nö in nup töt ööilōn cha.—Filip. 2:3.

14. Asūp tö hòṅ inlahen hī, ngaich kūö yòh?

¹⁴ Asuh öp hēk tö hòṅ inlahen hī yěi sōḵ öi vīlö tinṙōlen el ngam māṅ? Mihôiṅ ayī-ö öi ṙônyö nup ṙô nup tö höhlö tī tö yip hol hī hēk mā-ainyre inrē öi hangönken cha. (1 Tös. 5:11) Pōyen yip hol hī tö fömngöreṙen nö havan nö el ngam māṅ yip ṙamāngenre sin nö chuh el minë mīting hēk ahānga inrē hēk yip tö ha-uknyu inrē tö ngam māṅ. Holtö hanangenlōnre ayī-ö öi ha-öinytö yīhi yip tö ngatī inlahen prötör sistör re! (2 Kòr. 2:8) Ta-a töi chumkūöṙen tö inlahen ngòh töhěng tak sistör ngòh tö ufōvngöre sin, unôichrit tö 10 samyeūheu anga-aṅ nö yihtökūö nö el mīting. Ngöṙô anga-aṅ, “Ṙamlōn më taṙòkhöre nö meūkö chu. Kēḵ eltī chu cha-a hēk holtö hanangenlōnre inrē nö ha-öinytö yīhi chu.” (Inl. 3:19) Asuh ngaich öp lanökngöre ngam sistör tö e? Ngöṙô anga-aṅ, “Sā ṙēngen tö haköptu chū-ö tö Yāvē öich sitih inlahen mihôiṅ öich havantenre öich ṙamölōn.” Yē hī öi hareuskö alaha yip holre, ngaich löktö in hī tī ang Yēsū nö ‘kētö haneuheū më tö larā’ tökūö ṙôken la-enre hēk tö langan inrē tökūö ṙôken kumre.—Mët. 11:28, 29.

15. Asuh öp hēk mihôiṅ inlahen hī yěi hòṅ vī ngam hinëngö el ngam māṅ? (Ngëichkö ngam nyat.)

¹⁵ Hěng ön hēk ngam inlahen hī yěi hòṅ vī ngam hinëngö nö el ngam māṅ, hòṅ chumkūöṙen ayī-ö tö nup ṙô ṙahônyö hī. Kūichi angū-ö nö im Yōp 12:11 nö ngö ṙô: “Röh ang ngam nang nö kalah ṙô nö sā ngam litāk nö akah kumchik nyā-aṅkūö?” Yěi ngëichkö inlahen ngòh tö heuveū-en kamhul örheūheu ṙung anga-aṅ nö kalahkö nup nyā-aṅkūö urēhěkūö ò nö silônyen u. Hòṅ ngatī inlahen ayī-ö öi hòṅ urěh fēkö nup ṙôre yěi ṙò-òv, hòṅ öp tarik lamākūö hī nö öt haṙivlōn tö kūö u. (Sal. 141:3) Hòn mā-ainyre ayī-ö öi hòṅ löktö in nup ṙôre öi reuslöre alaha tī tö yip tahëng hēk kētö hanöhlö cha inrē hēk ‘yöölen inrē yip hamang.’—Efi. 4:29.

16. Achīö yip tö hòṅ mötlö chumkūöṙen tö nup ṙôre yěn hòṅ hareuslö alaha yip tahëng?

¹⁶ Hòṅ mötlö chumkūöṙen yin më tö pīhövö kikōnyö hēk më inyööngö tö minë ṙô cha nö tö hòṅ reuslöre alaha tī tö yip tahëng. (Kòl. 3:19, 21; Tai. 2:4) Hòṅ köpölōn inrē më minṙöinylen tö cha nö hòṅ kētö hanöhlö më sīṅp Yāvē nö sā inlahen yip yōm sīṅp hēk hòṅ hareuskö alaha cha inrē. (Isa. 32:1, 2; Kal. 6:1) Ngö kinūichngö an nö im töhěng līpöre Inchōḵ-oṙô: ‘Yöng lanöökö ön ngam ṙô ngam tölöngö ṙētak nö ṙônyu!’—Inch. 15:23.

‘KÔ-EN ELLŌN HANGENLŌN TÖ HÖÖ’

17. Asūp mihôiṅ inlahen hī yěi hòṅ holtö ellōnre öi hangenlōn tö më prötör sistör re?

¹⁷ Ngöṙô ang tanīnöṙô Yôhan tö hī ‘öi rö-ö öi höng löktö in minë ṙôre hēk ngam litākre, pöi hòṅ löktö in minë la-enre öi hameuktöre öi kô-en hanangenlōn.’ (1 Yôh. 3:18) Asūp inlahen hī mihôiṅ öi hameuktöre öi kô-en hanangenlōn tö më prötör sistör re? Hòṅ Kēnyö ṙētakre öi in cha. Ngaich möl min öm röhtö in cha, ṙūöhlöre inrē min ngam hanangenlōn meh tö cha. Lökten öm chöh inlahenre öm hanôl më prötör sistör re. Tö sā meh mihôiṅ öm vë-ekūö cha urēhěkūö ngam mīting hēk unôichrit e inrē, ahānga inrē öm hol cha. Kēnyö ṙētakre më-eṅ öm chöhken më prötör sistör. Yēḵ meh min öm ngatī inlahen ngaich mahameukten yīö min më-eṅ öi ‘töhaköptu tö ngam Tēv öi kö hangenlōn tö höö.’ (1 Tös. 4:9) Ngaich akahaiṙen min më-eṅ tö ngam lanöökö “vē hanöngkisānöre nö holtöṙahre nö mūl nö iyöng!”—Sal. 133:1.