Chumkūöṙen An Min Yāvē Tö Meh Hē El Minë Tö Faltöre Kanihngen

1. Asuh öp ṙinatö-ellōn hī?

AKAHALŌN in tö Yāvē nö hangenlōn tö hī, lōnu inrē anga-aṅ tö hī ṙamlōn kuchīken inrē kūö hī öi tarik ò. (Rōm. 8:35-39) Ṙatö-ellōn in inrē töre min yěi hang minë lökngörit chööngö aṅmat Paipöl ngaich yöölen min ayī-ö. (Isa. 48:17, 18) Hòṅ sitih inlahen öi min?

2. Asuh nup mihôiṅ kanihngen lakūö hī, hēk sitih mufē ayī-ö kò-òren?

² Ṙòkhöre in öi tarik Yāvē öi īnu kanihngenre. Tö sā hī öi haṙivlōn yěi hakihtuṙen tö yip aṅ patīre, öt teungten öi löklōn Yāvē, tö kūö nup invah re hēk yěn yih nup tö faltöre kanihngen hēk hakihtuṙen inrē tö kūö ngam ṙinatö-ellōnre. Yěi īnu tö në tö ngatī kanihngen ngaich lohten ayī-ö öi ngölōn. Kūö yòh öich ngatī ṙôken kanihngen? Asuh öp vö vanāichö chu? ‘Un höng haṙivlōn ngam Tēv tö tī chu?’ Ngatī mufē öm ṙung më-eṅ? Yěm ngatī, ngaich um haṙivlōn tön ōt yik inrē tarik Yāvē tö ngatī mufē.—Sal. 22:1, 2; Hap. 1:2, 3.

3. Asuh öp haköplö hī im Salmai 34:19?

³ Vë-evkūö Salmai 34:19. Köplōn tö në ṙô in ngam līpöre Salmai tö vënyu: (1) Tö ngòh tölöök tarik min nö pōyen kanihngen. (2) Tö Yāvē min nö öthō nö öt ṙānyen cha nö in minë kanihngen. Nö sitih inlahen? Lonū anga-aṅ tö hī öi löngö mufē öi i alaha ngam nômö ngaich öthō min anga-aṅ nö öt hayööken hī yěi ngatī inlahen. Kilēḵngôre an tö hī min öi ṙamlōn yěi löklōn ò. Öt tö ngö manah pöri angū-ö tö hī min öi öt hěngö kanihngen. (Isa. 66:14) Lonū ang Yāvē tö hī öi meūkkö öp yamih tövai ṙētak ngam ṙētak hī min öi teungen tö ngam nômö tö örheūheu-aṅ hēk örheūheu inrē min öi ṙamlōn. (2 Kòr. 4:16-18) Hayööken hī pöri anga-aṅ töngamuh hòṅ hī öt heūlngöre öi i linöklōn ò.—Inrā. 3:22-24.

4. Asuh öp min ngaëichkö hī in ngih ātiköl?

⁴ Töi haköp inlahen yik tö chiplö tarik ngam Tēv Yāvē öi imat ngam Paipöl in në ṙētak hī inrē töngamuh. Tö sā hī min öi ngëichkö minë tö faltöre kanihngen yamih nö lakūö hī ngaich mihôiṅ öi ṙatö-ellōnre öi in Yāvē tö ò min nö chumkūöṙen tö hī. (Sal. 55:22) Yēḵ hī min öi ngëichkö në inchō elmat ngaich kò-òren öi ngöṙô öi hatöönöre yěn yih minë kanihngen nö lakūö chu ngaich sitih inlahen min chū-ö? Sitih inlahen öng ngih inchō elmat nö asīöplö ngam ṙinatö-ellōn chu öich in Yāvē? Sitih inlahen öich min öich asīnken minë haköpre?

INALHEN YIK TARIK AṄMAT NGAM PAIPÖL

5. Asuh nuk inkihten Yāköp tö Lēpān? (Ngëichköm lamā uk nyat.)

⁵ Ngatī kanihngen yik misī tarik ngam Tēv Yāvē tö sā Yāköp. Kò-òren öi fēkö inlahen Yāköp töölöṙô anga-aṅ tök yöngre nö chuh patī ök mak alahare ang Lēpān ök tarik alaha ngam Tēv Yāvē ngaich hapīhö nö in ök kūön ò kikānö kētö ṙinātö-ellōn ò anga-aṅ tö Yāvē min nö öthō nö öt kētö inkòlô ò. (Ran. 28:1-4) Hang ṙô ök yöng re ngaich ang Yāköp ngaich kiröönngöre nö ṙā-ang Kanā-an nö chuh patī Lēpān. Nët tak nak kūön Lēpān Leah ngaich Rēchöl hangenlōn ang Yāköp tö Rēchöl nö hòṅ pīhövö tö ò, lökten ngaich anga-aṅ nöng hō nö sat samyeūheu nö la-evṙen nö in Lēpān. (Ran. 29:18) Öt teung pöri ngaich ngam kūilōn Yāköp nö sā lōn ò, pön unôichrit ngam tö sat samyeūheu ang Lēpān nö hapīöhten ò nö in öp lanòh kūönre nöng hachīlngen ò. Ngö ṙô ang Lēpān nö in ò unôichrit tö hěng afta chin min öich hapīöhten Rēchöl nö in meh hēk pöri më-eṅ öm hòṅ sat töre samyeūheu öm halinṙen chu. (Ran. 29:25-27) Pòrô ang Yāköp nöng la-evṙen nö in Lēpān, höng örheūheu pöri Lēpān nö hachīlngen ò. Nët anāi samyeūheu rò-òten ang Lēpān nöng hakihten Yāköp!—Ran. 31:41, 42.

6. Asuh nuk kanihngen nö lakūö Yāköp?

⁶ Pōyen nuk kanihngen nö lakūö Yāköp. Pön tökiröng ngam mikūönö ò, ngaich më kūön ò nöng öt hangenlōn tö höö. Uroh cha-a nö havahngen ök kahëm re Yôsĕf, ngaich minā tönët tak kūön ò nā Simōn hēk Lēvī nö mumṙēngö ngam mikūönö cha ngaich hachōichngö minë-eny Yāvē inrē. Kapah hēk ök pīhö ò ang Rēchöl ngam hanangenlōn ò ik sā ò nö fötnyö ök innëtö kūön cha. Ngamuh hēk kanihngen Yāköp ik sā ò nö köiny pön hòṅ chuh Aikup anga-aṅ tökūö ök tökiröng inyāichö.—Ran. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.

7. Sitih inlahen ang Yāvē nö örheūheu nö holṙen Yāköp?

⁷ Pòrô ang Yāköp nö inū tö në tö ngatī ṙôken kanihngen, sön pöri ngam ṙinatö-ellōn ò nö in Yāvē nöng köp kūö Yāvē nöng örheūheu nö holṙen ò. Tö sā ò ik sā ò nö hachīlö tö Lēpān, ngaich holṙen ò ang Yāvē nö ṙūöhtö ṙôken nuk kanôlò ò. Hēk ik sā ngam kūön ò Yòsěf nö kapah ngaich tö lōn ò, hē ò pöri hēk nö meukö ò nö aṅ ngaich pōyen ṙô anga-aṅ nö ha-öiny ngam Tēv re Yāvē. Tö ngön ön ngam innôlö Yāköp nö in Yāvē lökten anga-aṅ nö mihôiṅ nö la-al në tö ngatī ṙôken kanihngenre. (Ran. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Yēḵ ngam innôlö hī min ayī-ö nö ngön nö in Yāvē ngaich mihôiṅ min ayī-ö öi la-al nup töng sitih kanihngen tö faltöre nö lakūö hī.

8. Asuh ök lōn Tāvit la-en ò?

⁸ Nuk lōn Rācha Tāvit nö im linöklōn ngam Tēv Yāvē öt uroh anga-aṅ nö teungten nö in u. Tö sā ò nö hòṅ vī ngam patī Yāvē lökten anga-aṅ nö vënyö nang ök pròfět Natān: Ngö ṙô pöri ang Natān nö in ò “Kē-ěkūöre man töp ellōn meh, tön in meh an ngam Tēv.” (1 Kin. 17:1, 2) Fē-a man ik sā ò nö hāngö e ngaich hēk nö ngönlöre ngam kuilōn ò. Lohten anga-aṅ nöng ilööṙen nö halēnlö vinī-i ngam patī.

9. Sitih inlahen ök Tāvit hē ò nö hang ṙô Natān?

⁹ Im hatööm pöri ang Yāvē, nö vë-eny nang Natān tö Tāvit nö ötkô nö vī ngam patī pön öp kūön ò min. (1 Kin. 17:3, 4, 11, 12) Sitih inlahen pöri ngaich Tāvit ik sā re nö hāngö e? Öt haṙī-ingre ngam kuilōn ò, hayööken ngam kūönre pöri anga-aṅ ang Sòlòmön nö hamūl ṙāi ngam patī Yāvē tö nuk tö pōiṙāi chehen nö yanöölen ngam kūön ò min Sòlòmön Yēḵ ò min nö vī ngam patī ngam Tēv.—1 Kin. 29:1-5.

10. Asuh nuk inkôlò Tāvit tö Yāvē?

¹⁰ Ik sā Tāvit nö vënyu nang töre nö ötkô nö vī ngam patī ngam Tēv, ilöö unôichrit e ang Yāvē nö kilēḵngôre nö in ò tö ngam Rācha ngam tö örheūheu min nö hayöng nöng löknyö in ngam michaplö ò. (2 Sa. 7:16) Fēkö ngam ṙanamölōn Tāvit man, yěn ha-aṅlöngö min anga-aṅ ip tö hěng köiny samyheūheu ngaich ṙamlōn min anga-aṅ nö meukö Kristū nö hayöng ngam lamöknyö in ngam michaplö ò. Asuh öp haköplö hī öi in ngih tö vënyu? Yěn öt teung nup tö sā kuilōn hī la-en öi im linöklōn ngam Tēv, ngaich ötkô ayī-ö haṙivlōn. Pön ötre min nup tahëng inkôlò hī tö tī Yāvē nup töt maheūkkö hī.

11. Öt ik ṙētak lōn yik ranah senchurī Kristīön ngam Pūlngö ngam Tēv nö yih, asuh pöri nuk inkôlò cha? (Inlahen 6:7)

¹¹ Ngatī yik misī Raneh Senchurī Kristīön nö la-al muk tö ngatī kanihngen tö sā cha nö meūka nö hökkö ngam Pūlngö ngam Tēv öt akahakūö pöri cha-a tö öp hē e. (Inl. 1:6, 7) Sitih inlahen pöri ngaich cha-a? Höng iṙūöhen cha-a nö ahangkö ngam tölöök inhānga ngaich ik sā ngam la-en ngam tölöök inhānga nö sīöp nö meūkö tö cha hē e cha-a nö meūkö Yāvē nö kētö inkôlò ngam la-en cha.—Vë-evkūö Inlahen 6:7.

12. Sitih inlahen öich më raneh sechurī Kristīön hē ngam tökirööng inyāichö?

¹² Hěng heuh ök “yöng inyāichö nö ikūö ngam panam” (Inl. 11:28) Lökngöre inrē misī yik raneh senchurī Kristīön tö e. Asehkūöre man tö ṙôken kanihngen cha nö la-al ngam inyāichö. Lohten hē e më kui minë mikūönö nöng fēkö inlahenre nö sitih inlahen min nö ngëichkö hanakten ngam mikūönöre? Ngaich yik ṙālö tö hòṅ kūö urěh nö im linöklōn ngam Tēv acha-aṅ inrē lohten tö kihngen. Yěi ngëichkö minë tö sitih kanihngen lakūö më Kristīön, höng sön cha-a nöng öt ṙāngenre nö im inhangkö ngam tölöök inhānga. Ngaich nup töng rahëichnyen aṅ in cha höng ṙamlōn cha-a nö katölhö kūö më prötör sistör aṅ Yūtā.—Inl. 11:29, 30.

13. Asuh nuk inkôlò më prötör sistör ik hē ngam tökiröng inyāichö?

¹³ Asuh nuk inkòlô taneūngen më Kristīön ik ṙētak ngam inyāichö? Yik prötör sistör tö söömhu kūö tö minë rilīf kôta mat cha nö meuk inlahen Yāvē nö chumkūöṙen tö cha. (Mët. 6:31-33) Ngönlöre hēk ngam innôlö më prötör sistör nö in höö, kūö cha nö hayööken höö. Ngaich më prötör sistör inrē kamëtö minë köntripiūsön acha-a inrē tö ṙamlōn nö hayööken më holmaneukre. (Inl. 20:35) Kētu inkôlò më holmaneuk hī tö Yāvē më lama-al minë tö ngatī kanihngen.

14. Asuh nuk töt linëken nā Pôl nö Parnöpas, ngaich asuh ök ṙòng e? (Inlahen 14:21, 22)

¹⁴ Pōyen inkihten yik raneh senchurī Kristīön. Ip hē cha nö öt mufē-evö tö u, Töi ngëichkö ngam inlahen nā Pôl nā Parnöpas ik sā cha nö ahānga nö i Listra ngaich Asuh nuk töt linëken cha? Urěh sin yik tarik nö chumkūöṙen nö hangihtö ṙô cha hēk ha-öiny tö yih cha inrē, höng im hē-e angū-ö sakāmö yik tökunyaha elmat tö nā Pôl nā Parnöpas nö tölṙô yik tömaṙôngö nö kulehe Pôl tö ihông. Ngaich tūöknyen ò nö latunyī tök el panam; pòn kapah anga-aṅ tö lōn cha. (Inl. 14:19) Ngaich sitih inlahen ngaich nā Pôl nā Parnöpas? Chuh in nup tahëng ngaich cha-a chūökö nö ahanga. Asuh ngaich ök ṙòng e? Pōyen ngaich “yik mahaköp” teungen inrē më prötör sistör tö inreuskö alaha nö lökten i nup ṙô cha hēk inlahen cha inrē. (Vë-evkūö Inlahen 14:21, 22.) Pòrô nö pōyen minë tö faltöre kanihngen nā Pôl nā Parnöpas sön cha-a nö öt heūlngöre. Lökten nö yöölen më holmaneuk cha tö tī cha. Ngatī in min ayī-ö yěi öt heūlngöre öi la-al minë kanihngenre, ngaich hakòlô hī min ang Yāvē.

IN NË ṘĒTAK HĪ

15. Asuh öp haköplö hī öi in prötör  A. H. Mëkmilön?

¹⁵ Urēhěkūö ök samyeūheu 1914, yik tarik Yāvē nö pōyen nuk mufē cha. Tö sā ngih inchō elmat inlahen ngam prötör, A. H. Mëkmilön. Sā mufē yik tahëng anga-aṅ prötör sistör tö ò min nö ilööṙen nö chu el halīöngö ngö ṙô anga-aṅ nö kētö ngam ök minkahten ik Septempör 1914: “Lohten ön ngih nö manā-aṅ nö inlahen chu öich kētö minkahten.” Hö-ö pöri angū-ö nö ngatī pön pöyen hēk nuk mikahten kahëtö ò. Ngö ṙô hēk anga-aṅ nö kūich: Ōt yip tarik tö veutö mufē nö ngö lōn töre min nö chuh el halīöngö ngö ṙô tī hēk anga-aṅ tö ngö manah pöri angū-ö tö hī hòṅ sanngen öi im la-en ngam Mā. Lökten ngaich ang prötör Mëkmilön nö ṙūöhlö alahare nö im linöklōn ngam Tēv nö holtö nganöönöre nö ahangköm tölöök inhānga. Hangönkö alaha më prötör sistör anga-aṅ tö hachēlhötvö më tö sō nö kiyung, hēk yip tö ṙēḵtivö hēk tötkalēḵ en inrē hòṅ cha nö iṙūöhen nö chuh el mitīng. Vāyö tī ang prötör Mëkmilön nö yūs ngam ṙētakre nö hökö ngam rineusöre nö el halīöngö. Asuh ngaich öp yanöölen ò, ngötī anga-aṅ nö kūich ik 1966 urēhěkūö kinpahare: “Höng kirööngen ön ngih rinātö-ellōn chu nöng sā re ik urěh.” Vai takô ngam tinriken prötör Mëkmilön. Lohten in ṙung öi ngö mufē tö minë kanihngen re nöng töng rahëichtakūö, sön pöri ṙung nup kanihngen hī nöng maṙò-òten nö in hī. Ngaich tövai ngam inlahen hī Yěi asīnken prötör Mëkmilön öi hameuktö ngam manöönyöre!—Hep. 13:7.

16. Asuh ök tökirööng kanihngen yamihen nā prötör Hörpöt Chenīn tök pīhö ò? (Yāköp 4:14)

¹⁶ Pōyen yip tarik ngam Tēv Yāvē tö yīhivö tö minë invah. Töi ngëichken ngih inchō elmatre inlahen prötör Hörpöt Chenīnb Töi hang ṙô ò nö vë-eny inlahen ngam tinrīkenre. Ngö ṙô anga-aṅ söömi āyö tö pīhöre öi chuh Kānā ai la-en tö ngam missönörī ṙamlōn āyö ai im la-enre. Unôichngöre pöri ngaich ai akahalōn töre ai vahavö tö ngam tökiröng invah tisòtör (mood disorder). Fēkö ṙô ngam līpöre Yāköp 4:14, (Vë-evkūö.) “öt tö ngatī mufē āyö tö ngih inlahenre.” Ngö ṙô tī hēk anga-aṅ nö kūich: “Höng hō-en ngam inlahen re ngaich ai öi ṙāngö yip holmaneukre i Kānā ngaich chuh Kanatā.” Kô-en angū-ö hē e nö ṙētak ngam kanihngen cha, kūö hinôlṙenre pöri cha-a tö Yāvē nö köp nö i linöklōn ò.

17. Asuh öp yanöölen yip prötör sistör tö kihngen, nö haköp inlahen tinrīken prötör Chenīn?

¹⁷ Pōyen yanöölen yik tahëng nö haköp inlahen tinrīken prötör Chenīn ngö ṙô ök tö hěng tak sistör: “Lökngöre chin öich haköp ngih inlahen tinrīken prötör Chenīn kūö ngam invahre anga-aṅ nö ṙāngö ngam la-enre, teūngen chū-ö tö yanöölenre öi löktö in e öich vaiyö mufē öich i alahare.” Ngö ṙô tī hēk ök i prötör: ‘Unôichrit tö söm samyeūheu chu-ö öich ṙāngö ngam la-en minṙöinylen öich el ngam māṅ kūö ngam invahre (mental illness) haṙivlōn chū-ö yěi haköp inlahen më holmaneukre nö ṙamlōn nö im linöklōn ngam Tēv pöich höng fēkö ngam inlahenre öich höng öt sāḵta inlahen öich in cha, löökta pöri ngaich ngam mufē chu ik sā chu haköp inlahen prötör Chenīn.’ Ngamuh haköplö hī tö hī hòṅ vāyö mufē yěn faltöre nup tö ngatī kanihngen nö in hī ngaich hòṅ īnu inrē ayī-ö tö ngam manööyö. Ngaich mihôiṅ min ayī-ö öi hareuskö alaha yip prötör sistör yěi ngatī inlahen, ngaich tö vai min öi inchō elmat.—1 Pīt. 5:9.

18. Sā ngam nyat tö hameuktu, asuh öp haköplö meh in ngam sistör aṅ Naichiriā? (Ngëichkö ngam nyat.)

¹⁸ Kirööngen yin më tarik ngam Tēv tö kihngen tö kūö ngih tökiröng invah COVID-19 hēk tö kūö minë tö faltöre inrē kanihngen. Töi ngëichkö inlahen öp i sistör aṅ Naichiriā ök tökapahlöng tök pīhöre töt yāhten aṅ in cha-a tö pësa, Ngö ṙô öp kūön ò nö hatön öp yöngre asuh öp min nyā aṅkūö hāṅ yěn keuheūt ngih sāiny? Ngö ṙô ök yöng ò hö-ö an aṅhav in tö pësa hēk nyā-aṅkūö hòṅ köplōn pöri ayā-a tö inlahen ök tafīösi aṅ Sārefāt ngaich hòṅ asinken ò, höng nya-are ngih nyā re an ngaich höng hayönglenre öi in Yāvē. (1 Rā. 17:8-16) Höng ilöö unôichrit e ök kapang tö tööḵlö aṅ tö nuk nyā-aṅkūö nö i kūö öp patī cha uroh cha ngaich nö nët afta kūö tö u. Ngö ṙô ök sistör kô-en ang Yāvē nöng hangihtö ṙô chu vë-ekūö ngam kūönre. Kô-en in öi hòṅ ṙatö-ellōnre öi in Yāvē yěn faltöre nup kanihngen ngaich haröhtöre öi in ò.—1 Pīt. 5:6, 7.

19. Asuh ök tökiröng kanihngen prötör Alëksī Yersō?

¹⁹ Höng fömngören i nuk i-a samyeūheu, më prötör sistör hī tö hakihtuṙen, öt mufēvö cha-a tö minë tö ngatī inkihtenre. Sā inlahen ngòh tö hěngtak prötör Alëksī Yersō ngam aṅ Rösiā. Vōkö anga-aṅ ik samyeūheu 1994, öt hěngö inkihten sin më Vamënyen Yāvē nö in e. Harīkngöre pöri ngaich ngam inlahen ik samyeūheu 2020 nö i Rösiā. Ōt ngaich yik tarik yamòkhöt re nö el öp patī ök prötör ngaich kēḵ minë chehen ò. Ngaich unôichrit tö yò-òv chumngëtö ngaich ngam mahayöng nö vīlö fālen ngam prötör. Pön hěngtak ngam tarik töng mahanyatkö elmat nö haköp Paipöl nö in ngam prötör ngaich kē vitiō ò ngaich löktö in u anga-aṅ nö vīlö fālen ngam prötör. Kô-en ngam tarik nöng mahachīlan!

20. Sitih inlahen öng prötör Yersō nö hangölö ngam innôlöre nö in Yāvē?

²⁰ Ōt hòng tövai ṙòng inkihten prötör Yersō? Heūṅ ngönlöre hēk ngam innôlö ò nö in Yāvē ngö ṙô acha-a holṙenre an töngamuh ai im vinë-ekūötēv akahalōn chin töre öich ötkô öich lā-al minë kanihngenre yěn öt in chu ang Yāvē. Ngö ṙô inrē anga-aṅ: “Pōyen yanöölen chin öich löktö im inköphömat ngam Paipöl teungen chū-ö inrē tö inyööken re öich ṙap ngam miṙivlōnre haköp inlahen më tö chiplö chū-ö tarik aṅmat ngam Paipöl më ṙamatö-ellōnre nö in Yāvē el ṙētak minë kanihngen pōyen yanöölen chū-ö öich löktö in u.”

21. Asuh öp ngaich haköplö hī in ngih ātiköl?

²¹ Asuh öp ngaich haköplö hī öi in ngih ātiköl? Ōt nup min mihôiṅ kanihngen yamihen hī, yēḵ hī pöri min öi ṙatö-ellōnre öi in Yāvē ngaich öthō min anga-aṅ nö öt hayööken hī sā ṙô ngih miröökö lökngörit ngih ātiköl ngam tö ngö ṙô: “Pōyen kanihngen ön ngòh tölöök: ṙānyen ò pöri ngam Mā Tēv nö ṙā-ang in u nö ṙòkhöre.” (Sal. 34:19) Ta-a chěi töi chumkūöṙen öi ngëichkö inlahen tī Yāvē nö hayööken hī ngaich möl min ayī-ö öi sā ṙô Pôl öi ngö ṙô. “Mihôiṅ chin keuheūttöre la-en in ò ngam mahangëken chu.”—Filip. 4:13.