TÖHAKÖÖPÖ ĀTIKÖL 50
TINKÖÖKÖ 135 Yöhōva Kī Piyār Pörī Kucharis: “Merē Pētě, Putimān Pön”
Yī-ö Inyööngö Hangön Ṙinatö-Ellōn Më Kūönre Yin
‘Chöhöre ngëichkö minë tinrīkenre, yěn tö hō-ov hēk töhet inrē nö lōn ngam Tēv.’—RŌM. 12:2.
ASUH ÖP MIN HAKÖP HĪ?
Chumkūöṙen in min tö minë inchōten më inyööngö nö sitih inlahen nö heuveū-euṙô nö vë-ekūö më kūönre hēk hangönlö ngam ṙinātö-ellōn cha inrē nö in ngam Tēv hēk im Paipöl.
1-2. Yēḵ më nyīö nö hatön minë inköphöti aṅ mat ngam Paipöl, ngaich hòṅ sitih inlahen minā inyööngö?
TÖKIRÖNG ön la-en ngam inruklö më nyīö. Kirööngen ṙô in öi ha-öiny tī yī-ö inyööngö, pò yīö ma-ainyre hangön ngam ṙinātö-ellōn më kūönre nö in Yāvē. (Chöö. 6:6, 7) Asā sanīöpö ngam kūön meh pöri, lohten min anga-aṅ nö hatön nup inköphötī ṙô ngam Paipöl hēk minë chööngö inrē imat e.
2 Lohten man öm pa-ekūö hēk paṙūtalōn yěm hang minë intöönö hatön më kūönre hēk lohten inrē öm ngölōn tö ngam ṙinatö-ellōn cha nö öt ngön. Sā sanīöpö më nyīö pöri, tövai angū-ö nö in cha ngam intöönö, hòṅ ngam ṙinatö-ellōn cha nö ngönlöre. (1 Kòr. 13:11) Yēḵ ngam kūön meh nö hatön, ngaich um pa-ekūö, ṙētak meh pöri angū-ö öm hangöng ngam ṙinatö-ellōn ò hēk hayööken ò inrē nö fēkö nup tö aṙū-uti manah.
3. Asuh öp min tö kakka tö hī in ngih ātiköl?
3 In ngih ātiköl in min öi mikahtökūöre tö inlahen më inyööngö nö sitih inlahen mihôiṅ nö hayööken më kūönre, hòṅ ngam (1) ṙinatö-ellōn cha nö ngön nö im Tēv hēk im Paipöl, (2) Sīöplöre minlēḵṙen min cha-a tö minë chööngö aṅmat ngam Paipöl, hēk (3) heuveū-eu ṙô inrē min nö vënyö ngam ṙinatö-ellōnre nö in yip tahëng. Mikahtökūöre inrē min ayī-ö tö ngam inlahen më nyīö nö kūö yòh nö tövai ngam intöönö nö in cha, ngaich hòṅ sitih inlahen më-eṅ öm holṙen cha, hòṅ meh öm teungten öm vë-eny nang cha tö minë kanô-en aṅ mat ngam Paipöl.
ASĪÖP ṘINATÖ-ELLŌN MË KŪÖNRE IM TĒV HĒK IM PAIPÖL
4. Asuh nup mihôiṅ intöönö elkuilōn më kūön meh, ngaich kūö yòh?
4 Yī-ö inyööngö, ṙamatö-ellōnre yin yī-ö in ngam Tēv, öt tö ngö manah pöri angū-ö tö ngam kūön meh min nöng kahngenre nö ṙātö-ellōnre nö im Tēv. Pön rö-ö ngam ṙinatö-ellōn nö lamöktökūö nyinī-ö hī nö in hī. Angū-ö lohten min lāinyngen ngam kūön meh nö ngö ṙô nö hatön, ‘Sitih inlahen öich ṙātö-ellōnre tö ngam Tēv nö ōt? Kô-en hòng minë ṙô tö kūichi nö imat ngam Paipöl?’ Öt tövaich nun në inlahen ṙô cha nö hatön. Ṙūöhlö alaha hī an ngam Paipöl öi yūs ngam ‘mikah elmatre’ hēk “Kalah tökeuheūttöre” inrē. (Rōm. 12:1; 1 Tös. 5:21) Lökten yī-ö inyööngö, yēḵ öp kūön meh nö hatön, ngaich hòṅ sitih inlahen më-eṅ asīöp ṙinatö-ellōn ngam kūönre?
5. Asūp mihôiṅ inlahen më inyööngö yēḵ cha nö hòṅ ṙūöhlö ṙinatö-ellōn më kūönre nö in ngam Paipöl? (Rōma 12:2)
5 Ṙūöhlö alaha më kūönre yin nö chöh minë töhameuknyu inlahen minë tökūichi aṅ mat ngam Paipöl nö tökô-en. (Vë-evkūö Rōma 12:2.) Yēḵ öp kūön meh nö hatön öp töhěng intöönö ngaich haköpten ò më-eṅ nö chöh sanapṙô ngam hatönre. Mihôiṅ öm haköpten ò nö risörch nö löktö im Vôichtavör Ònlāin Laëprërī hēk tö ngam Yahōva Kē Saksiyō Kē Liyē Kòchpīn Ka-ët. Mihôiṅ më-eṅ öm tölṙô më kūönre nö ngëichkö ngam tòpik “Paipöl” el ngam kòchpīn ka-ët, ngaich ngëichkö ngam in e ngam tö ngöṙô kui “Pörmēsvör Kī Prērnā Sē Likī Köyī.” Teūngen min anga-aṅ tö nup ātiköl in e nup mahameuknyen ngam Paipöl nö kô-en nö “ṙô ngam Tēv” pòrò angū-ö nö kahūich tarik. (1 Tös. 2:13) Tö sā ò mihôiṅ nö risörch inlahen ngam panam Ninēvē. Rīkre misī yik tarik ma-asöklö intöönö nö i alaha ngam Paipöl nö ngöṙô tö ngam panam Ninēvē misī nöng hö-öv. Ik 1850 pöri yik amul ngam panam nö kôtökūö tö ök tö tiṙöli alaha ngam panam, ngam mahameuknyen minë ṙô ngam Paipöl nö tökô-en. (Sef. 2:13-15) Mihôiṅ inrē ngam kūön meh nö vë-ekūö ngam ātiköl in ngam Chūökamahati Nòvempör 2021 ngam tö ngö kui “Akahakūö Öm?” In e min anga-aṅ nö akaha elmat tö inlahen pinyāyngö ngam panam Ninēvē nö urěhnyi vinënyi misī nö imat ngam Paipöl. Yēḵ öp kūön meh min nö haköp minë pöplikēsön hī, ngaich meuk minë tökūichi min anga-aṅ nö hěngren ṙô tö ngam Insāitklopitiā hēk tö minë tahëng inrē mikahkūö hī līpöre, lökten in e min ngam ṙinatö-ellōn ò nö ṙūöhlöre nö im Paipöl.
6. Asuh nup mihôiṅ hameuktö më inyööngö nö in më kūönre tö minë tökūichi aṅ mat ngam Paipöl nö tökô-en? Kētö ngam töhěng inchōḵ elmat. (Ngëichkö ngam nyat.)
6 Ṙūöhlö mufē më kūönre nö ngëichkö minë tö hameuknyu aṅmat ngam Paipöl. Pōyen nun minë ṙētak më inyööngö nö mihôiṅ nö vë-eny nang më kūönre tö cha nö kūö yòh mihôiṅ nö ṙātö-ellōnre nö in ngam Paipöl hēk in ngam Tēv. Tö sā cha yěn chuh el öp töhěng miusīöm, chuh el panò-òṅ hēk yěn chuh el ngam miusiöm më Vamënyen Yāvē inrē el ngam mupākö òfis. Tö sā ngih inchōḵ elmat, yēḵ meh öre öm havötköre öm chuh el öp töhěng miusīöm, ngaich mihôiṅ më-eṅ öm hameukhömat më kūönre tö nup inlahngen tö vënyu nö imat ngam Paipöl. Tö sā ngih, akahakūö hòng ngam kūön meh tö inlahen ngam ihong Mô-āp Sīla ngam tö 3,000 hanötṙehe, ngaich imat e inrē nö kūichi ngam minënyö ngam Tēv? El ngam Luveureu miusiöm ön ngam ihong im panam Frāns Peris. Mihôiṅ yī-ö tö yip kūön meh öi höng el ònlāin öi tūr ngam miusiöm. I Vòrvik el ngam Vörlt Hetkuātör më Vamënyen Yāvē ön inrē ngam insā ngam ihong el ngam miusīöm. Ngam minënyö ngam miusiöm nö “Paipöl hēk Minënyö ngam Tēv.” Kūichi inlahen inrē ngam rācha aṅ Mô-āp ang Mēsā nö la-al më aṅ Israel nö imat ngam Mô-āp sīla ihong, ngaich sāḵta ṙô angū-ö inrē nö im Paipöl. (2 Rā. 3:4, 5) Yēḵ ngam kūön meh min nö kôta mat nö meuk në töhameuknyu ngaich ṙūöhlöre min ngam ṙinatö-ellōn ò nö in ngam Paipöl.—Asātô e im 2 Kinṙötngö 9:6.
Mihôiṅ öm fēkö inlahen re öm hameukhö mat më kūönre tö nup aṅ el ngam miyusīöm? (Ngëichköm perekrāf 6)
7-8. (a) Asūp mikahkūö hī yěi meuk minë tövai tisaën lökten in minë tövīlöng ikūö ngih panam? Kētö inchōḵ elmat. (Ngëichkö ngam nyat.) (b) Asūp mihôiṅ hatön meh in më kūönre hòṅ cha nö ṙūöhlöre ṙinatö-ellōn nö im Tēv?
7 Mikahtökūö më kūönre tö inlahen minë tövīlöng ikūö ngih panam. Yēḵ meh öm vī panò-òṅ hēk havötköre inrē öm chuh el pārk, ngaich mihôiṅ öm hameukhömat më kūönre tö minë töt insā-av tisaën minë tövīlöng ikūö ngih panam. In e min ngam kūön meh nö akaha elmat töp vamīlen ngih panam nö holtö mikah elmatre anga-aṅ nö vīlen minë tisaën. Yěi ngëichken ngih inchōḵ elmat, pōyen mineūkö nun ṙung minë ispairöl tisaën nö in minë tövīlöng ikūö ngih panam ṙōl samyeūheu inrē më saëntis nö haköp inlahen u. Hěng tak an ngam saëntis vamënyö inlahen e ang Nikōla Famëli nö ngöṙô, yēḵ meh min öm chumkūöṙen öm ngëichkö ngam ispairöl tisaën ngaich meuk minë sirīöl nömpör e min më-eṅ. Kaheūkö anū-ö në nömpör nö Fipōnachī. Ṙōlkangen chūök nun ṙung nö meukö minë ispairöl tisaën tö sā hī öi meukö e nö im keleksī, in ngam sel ngam nòtilös aṅ el mai, irōi minë chōn hēk ikui ngam pūl inrē sönflavör.a
8 Pōyen haköp yin më kūön meh tö inlahen minë tisaën minë tövilöng ikūö ngih panam nö el ngam sāins klās. Tö sā cha nö haköp inlahen minë chōn. Kūnyi minë pak nö löknyö alaha minë chōn, ngaich löknyö in u hēk nö kūnyi minë tahëng tö kuk kun pak minë chōn. Yěi ngëichkö inlahen minë tisaën u nö hěngren mineukö yěn vīlöre, kaheūkö ngih tisaën nö frektöl. Meukö inrē ngih tisaën nö in në tövilöng ikūö ngih panam. Fē a pöri më-eṅ, Achīöp tölōn meh vamī në tisaën? Achīö takô öp tö lōn meh tö ngatī ṙôken mikah? Yēḵ öp kūön meh min nö fēkö në tövīlöng ikūö ngih panam, ngaich ngatī ṙôken sanīöpö min ngam ṙinatö-ellōn ò nö in minë vahīlö ngam Tēv. (Hep. 3:4) Asā sanīöpö ngam kūön meh, hayööken ò më-eṅ nö akaha elmat nö kūö yòh nö hòṅ hang chööngö ngam Tēv. Hatöönö ò më-eṅ, “Yēḵ ngam Tēv nö vamīlen hī, ngaich hö-ö hòng öre anga-aṅ nö vënyö nang hī tö inlahen hī mihôiṅ teūngen tö ngam ṙanamlōn?” Vënyö nang ò më-eṅ tö ngam Tēv nö kētö minë tövai inlēnö nö imat ngam Paipöl minë lökten hī min öi teūngen tö ṙanamlōnre yěi hangö u.
NASA, ESA, and the Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration
Achīöp vamī në tö ngatī rôken vanēyö? (Ngëichkö minë perekrāf 7-8)
MIKAHTÖ ELMAT MË KŪÖNRE TÖP YANÖÖLEN HĪ YĔI HANG MINË LÖKNGÖRIT CHÖÖNGÖ
9. Asūp mihôiṅ lāinyngen më nyīö nö hatön minë intöönö i alaha minë inchöngten aṅ mat ngam Paipöl?
9 Yēḵ öp kūön meh nö hatön inlahen minë töhet inchöngten aṅ mat ngam Paipöl, ngaich akaha elmat më-eṅ tö öp chö-öiny ò nö ngatī ṙô nö hatön. Ngölōn hòng ngaich anga-aṅ tö minë tökūchi aṅ mat ngam Paipöl nö tövaich, kihngen ṙöng anga-aṅ nö vënyö nang yip tahëng töre nö ṙatö-ellōnre nö in minë inchöngten aṅ mat ngam Paipöl? Höng hòṅ mikahtö elmat më kūönre pöri më-eṅ tö hī öi kūö yòh öi yöölen yěi hang minë inchöngten aṅ mat ngam Paipöl. Mihôiṅ man haköpten ò tö ngam līpöre Mihôiṅ Man Örheūheu Ṙamlōn!b
10. Sitih inlahen öm mihôiṅ hayööken më kūönre hòṅ cha nö hanôlö Yāvē?
10 Ṙūöhlö alaha më kūönre nö hanôlö Yāvē. Yēḵ meh öm haköpmat ngam Paipöl öm holtö më kūönre, ngaich mihôiṅ öm yūs minë intöönö hēk tö minë nyat imat ngam līpöre Mihôiṅ Man Örheūheu Ṙamlōn! Öm mikahtökūöre tö nup mufē elkuilōn më nyīö. (Inch. 20:5) Tö sā Yāvē nö vënyu nö im lesön 8 nö töt insā-av nö hol hī, ngaich yēḵ hī min öi hang nup ṙô ò ngaich yöölen min ayī-ö hēk laklöre inrē tö nup kanihngen. Unôichrit inlahen meh öm kakkö ṙô ngam 1 Yôhan 5:3 öm in më kūönre, ngaich mihôiṅ më-eṅ öm hatöönö cha öm ngöṙô, “Töt insā-av ang Yāvē nö hol hī ngaich yēḵ ò nö tölṙô hī, ngaich hòṅ asuh öp inlahen hī?” Lohten in öi ngölōn tö ngih intöönö nö töng lööṙen, mihôiṅ pöri ngam nyīö nö löktö in e nö akahakūö tö Yāvē nö kūö ngam hanangenlōnre anga-aṅ nö kētö minë chööngö nö in hī.—Isa. 48:17, 18.
11. Sitih inlahen öm mihôiṅ ṙūöhlö inlahen ngam kūönre nö minlēḵṙen tö minë lökngörit chööngö aṅ mat ngam Paipöl? (Inchōḵ-oṙô 2:10, 11)
11 Mihôiṅ öm holṙô më kūönre öm kakkö minë yanöölen hī yěi hang minë lökngörit chööngö aṅ mat ngam Paipöl. Yēḵ yīö öi holṙô re tö kūönre öi vë-ekūö ngam Paipöl hēk těli teks, ngaich mihôiṅ öi kakkö minë yanöölen ngam mikūönöre yěi hang minë lökngörit chööngö aṅ mat ngam Paipöl. Tö sā ṙēngen ngih inchōḵ elmat, akahakūö hòng öp kūön meh tö yanöölen re yěn kalē-ě alaha nö la-evṙen hēk öt michūṙen inrē? (Hep. 13:18) Mihôiṅ inrē öm vë-eny nang ò tö inlahen hī vayö el alaha hēk ṙamlōn inrē yěi hang minë lökngörit chööngö aṅ mat ngam Paipöl. (Inch. 14:29, 30) Lökten in e min ngam nyīö nö akaha elmat tö minë yanöölen hī yěi hang minë lökngörit chööngö aṅ mat ngam Paipöl, ngaich mihôiṅ min anga-aṅ nö kuyūlōn töre nö hòṅ kētöre nö kēkö kaha u.—Vë-evkūö Inchōḵ-oṙô 2:10, 11.
12. Sitih inlahen ang ngòh inyööngö nö mikahtö elmat ngam kūönre tö ò nö yöölen yěn hang minë inlēnö min aṅ mat ngam Paipöl?
12 Ta a töi chumkūöṙen öi ngëichkö inlahen prötör Istīv ngòh tö kūönu tö ngam tö 16 höiny samyeūheu ṙēḵti kikōnyö. Vënyö inlahen cha anga-aṅ tö pīhöre nö sitih inlahen nö mikahtö elmat ngam kūönre Ītön tö Yāvē nö hangenlōn tö hī, töp lökten ò nö kē-ěkūö hī tö minë chööngöre: “Ngö ṙô ṙung ai ai hatönö ò, ‘Sitih mufē öm më-eṅ kūö yòh öi hòṅ hang chööngö Yāvē? Sitih inlahen öi akahakūö tö Yāvē nö hangenlōn tö hī? Yēḵ hī min öi öt hang chööngö ngam Tēv ngaich asuh min öp ṙòng e?’” Löktö in në ṙô cha nö vë-ekūöre, ngam ṙinatö-ellōn Ītön nö ngönlöre, akaha elmat inrē ngaich anga-aṅ tö hī öi yöölen yěi hang minë chööngö Yāvē. Ngö ṙô ang prötör Istīv: “Angū-ö ön ngih lōn ai tö Ītön nö akahakūö tö minë mikah aṅ mat ngam Paipöl, minë tö mötlö tö minë mufē tarik.”
13. Sitih inlahen aich minā inyööngö nö haköptö më kūönre tö minë lökngörit chööngö aṅ mat ngam Paipöl? Hachōḵ elmat hī.
13 Haköpten më kūönre nö hang minë lökngörit chööngö aṅ mat ngam Paipöl. Lohten öp kūön meh nö havëtu tö yip holre nö meuk filim hēk nyamkö vitiō këm. Pī-a min öp hameuk ò nö töng ötlöng hēk töng famël tarik, hěnghöre hameuknyu inrē minë tövai inlahen ò nö imat e. Mihôiṅ öm fēlen ngam kūönre tö inlahen ngam maheuk ò: “Sāḵta hòng minë tinrīken ngam tarik nö in minë lökngörit chööngö aṅ mat ngam Paipöl? Ṙamlōn hòng ang Yāvē nö in në tö ngatī la-en?” (Inch. 22:24, 25; 1 Kòr. 15:33; Filip. 4:8) In e min ngam kūön meh nö akaha elmat tö minë ṙô Yāvē nö tölöng ngaich hòṅ hang ṙô ò ayī-ö. Rö-ö nöng anū-ö pön heuveū-euṙô inrē min anga-aṅ nö mikahtö elnang yip tahëng holre, nö vënyen u nö tövaich.
HAKÖPTÖ MË KŪÖNRE HÒṄ CHA HEUVEŪ-EUṘÔ NÖ VËNYÖ NGAM ṘINATÖ-ELLŌNRE
14. Asūp mihôiṅ tòpik kanihngen më nyīö yěn hòṅ vënyö ngam ṙinatö-ellōnre hēk kūö yòh?
14 Ṙōlheuh yin më nyīö nö pa-ekūö nö vënyö inlahen ngam ṙinatö-ellōnre. Tö sā cha ṙung yěn haköptu nö el iskul tö inlahen ngam evoliusön. Kūö yòh? Lohten ngam tichör nö holtö ṙinatö-ellōnre nö ṙò-òv tö hī, öi töt vamīlu pöi töng kamnahngenre öi yih ikūö ngih panam. Yī-ö inyööngö sitih inlahen öi pökeh mihôiṅ öi hayööken më kūönre hòṅ cha nö öt piyū-uṙô nö vënyö ngam ṙinatö-ellōnre nö in yip tahëng?
15. Sitih inlahen öm mihôiṅ öm ṙūöhlö ṙinatö-ellōn më kūönre nö in nup ṙô chūök cha nö ṙātö-ellōn tö u nö anū-ö tökô-en?
15 Ṙūöhlö ṙinatö-ellōn më kūönre nö in nup ṙô chūök cha nö ṙātö-ellōnre tö u nö anū-ö tökô-en. Un siṙōngkūö ngam kūön meh töre nö ṙamatö-ellōnre nö in ngam vamīlen në taṙòkhöre. (2 Tim. 1:8) Kūö yòh? Pön pōyen yip saëntis ṙamatö-ellōnre tö ngam nômö nö rö-ö nöng kamnahngenre nö yih. Chumkūöṙen inrē cha-a nö ngëichkö inlahen vinī-i minë tö aṅ töṙeūla, ngaich ṙatö-ellōnre cha-a tö u nö tövamīlu töp töhěng tak tökiröngö mikah. Lökten cha-a nö öt ṙātö-ellōnre nö in ngam evoliusön ngam tökeuheūtngöre chūök töngamuh nö haköptu nö ing panam. Sitih nö mihôiṅ më kūön meh nö ṙūöhlö ngam ṙinatö-ellōnre nö in ngam Tēv? Hòṅ chumkūöṙen anga-aṅ tö nup ekspirīön yip prötör sistör yip töt ṙamatö-ellōnre sin nö in ngam vamīlö në taṙòkhöre. Yēḵ ò min nö chumkūöṙen nö ngëichken öp tö tī-iv tö cha nö ṙātö-ellōnre nö im vamīlen në taṙòkhöre.c
16. Sitih inlahen aich minā inyööngö nö hayööken ngam kūönre nö heuveū-euṙô nö vënyö nang yip tahëng töre nö ṙamatö-ellōnre nö im vamīlen në taṙòkhöre? (1 Pītör 3:15) (Ngëichkö ngam nyat.)
16 Haköpten më kūönre tö inlahen cha mihôiṅ nö haköpten yip tahëng tö inlahen öp töhěng tak vamīlö në taṙòkhöre. (Vë-evkūö 1 Pītör 3:15.) Mihôiṅ öm holṙen më kūönre öm kakkö ṙô minë ātiköl tö kētu nö im sirīs, “Nôchövanò Kē Sövāl—Siristī Yā Vikasvāt?” el ngam jw.org. Ngaich kò-òren öm hatön ngam kūönre tö inlahen öp töhěng tak vamīlen në taṙòkhöre, hòṅ ò min nö kētö ṙinatö-ellōn yip tahëng tö ò nö ōt. Kò-òren öm holṙen ngam kūönre nö prektis inlahen ṙô re nö mikahtö elnang yip tahëng tö inlahen e. Vë-eny nang më kūönre më-eṅ tö cha nö un la-alkūö yip tahëng yěn vë-eny nang cha tö e. Yěn hō pöri öp töhěng tak nö hang ngaich mihôiṅ cha-a nöng lööṙen inlahen ṙô nö mikahtö elnang ò. Tö sā ngih yěn hěng tak öre öp nyīö tö ngöṙô: “Höng ṙātö-ellōnre chin chū-ö öich in minë maheukre, öt hěngheuh pöri öich meuk ngam Tēv.” Ngaich mihôiṅ ngam ṙālö Kristīön nö ngöṙô nö in ò: “Asehkūöre man yēḵ meh öre öm lök el ngam tökiröngti el inchōnngö ngam töt aṅhav kūö tö tarik. Iṙūöhöröön më-eṅ öm kiröön ngaich meuk öp töhěng ngaich më-eṅ tö ūlö mak. Ngölōn hòng ngaich min më-eṅ tö ngam tö ūlö mak nöng kamnahngenre? Ngöṙô ṙöng më-eṅ tö e nö ōt öp vamīlen e? Yěn ōt öp vamī ngam tö ūlö mak, ngaich yòh öt ōt hòng min öp vamīlen në taṙòkhöre?”
Yěm vë-ekūö yip nyīö aṅ el iskul ngaich lööṙen ṙô öm mikahtö elnang cha (Ngëichkö minë perekrāf 16-17)d
17. Sitih inlahen aich minā inyööngö nö ṙūöhlö inlahen më kūönre nö chöh löknyö ṙô re nö vë-eny nang yip tahëng tö ngam kanô-en? Mikahtö elmat hī.
17 Tölṙô më kūönre nö chöh löknyö ṙô re nö vë-eny nang yip tahëng tö minë kanô-en aṅ mat ngam Paipöl. (Rōm. 10:10) Ngam inlahen hī yěi vënyö ngam ṙinatö-ellōnre öi in yip tahëng ngaich sā inlahen rinöngö ranöng angū-ö. Yěn hěng tak öp maharūnöre nö röng ranöng, ngaich im ranehtö tī ò sin nö röng ngam ranöng ngaich lohten anga-aṅ nö öt vaiyöṙô tī. Yěn iṙūöhen pöri anga-aṅ, ngaich heuveūlöre min anga-aṅ hēk mihôiṅ inrē min nö ṙöng nup tahëng ranöng. Ngatī ṙēngen ngòh töhěng tak ṙālö yěn vënyö ngam ṙinatö-ellōnre nö in yip tahëng, ngaich lohten sin min anga-aṅ nöng ṙôtö nup tö lööṙen. Tö sā ò nö hatön kūö yip holre el ngam iskul nö ngö ṙô: “Akahalōn öm tö inlahen yip inchinīör (Engineers) ṙung nö ngëichkö inlahen minë tövīlöng ikūö ngih panam ngaich ngatī tī nö vī nup tisaën? Pöh sin töi meuk öp töhěng tövai vitiō.” Unôichrit inlahen meh öm hameuktö ngam sirīs ngam vitiō Kiyā Isē Röchā Köyā Tā? ngaich mihôiṅ öm ngöṙô öm hatönö ò: “Yēḵ öp töhěng tak öre saëntis nö vī öp vahīre nö asīnkö minë tövīlöng ikūö ngih panam, ngaich pōyen yip ameū ngam vahī kūö kuntī ò. Achīöh takô pöri öp tö hòṅ ha-öinyö nö vamīlen në taṙòkhöre?” Lohten min ngam nyīö nö lōnu töre nö hòṅ ṙūöhtö mikahkūre tö kūö minë ṙô nā an vë-ekūöre.
IṘŪÖHEN ÖM HAYÖÖKEN MË KŪÖNRE NÖ HANGÖN NGAM ṘINATÖ-ELLŌNRE
18. Sitih inlahen aich minā inyööngö mihôiṅ nö ṙūöhlö ṙinatö-ellōn më kūönre nö in Yāvē?
18 Pōyen yin töngamuh më tarik ikūö ngih panam töt ṙamātö-ellōnre nö in Yāvē. (2 Pīt. 3:3) Lökten yī-ö inyööngö yěi holṙô më kūönre öi istötī ngam Paipöl, ngaich ṙūöhlö alaha cha nö risörch nup tòpik chūök cha mihôiṅ nö ṙūöhlöre ṙinatö-ellōn in minë tö kūichi imat ngam Paipöl nö tölöng hēk yöölen inrē min cha-a yěn hangö u. Mihôiṅ öi holṙôre öi haköp inlahen minë pinngangkūö vahīkūö kuntī Yāvē, ngaich ṙūöhlö alaha cha inrē nö aṙū-uti mufē nö fēkö inlahen u. Mikahtö elmat më kūönre tö inlahen minë tökilē-ěyö aṅ mat ngam Paipöl nö ngaich anū-ö nö teungtakūö. Ngih pöri töt ṙanāngen nö inlahen meh öm hòṅ vë-elkui më kūönre, holṙô cha inrē öm vë-ekūötēv. Yēḵ meh min öm ngatī inlahen ngaich ṙinatu-ellōn min më-eṅ tö Yāvē nö kētö inkòlô minë inlahen meh öm hangönlö ṙinatö-ellōn më kūön meh.—2 Kin. 15:7.
TINKÖÖKÖ 133 Chövānī Më Yöhōva Kī Sēva Körē
a Yěm hòṅ hēk öm ṙūöhtö mikahkūöre ngaich kò-òren öm meuk ngam vitiō el ngam jw.org ngam tö ngö kui tö inlahen e The Wonders of Creation Reveal God’s Glory—Patterns.
b Yěn ngaich öp kūön meh nö keuheūten nö istötī ngam līpöre Mihôiṅ Man örheūheu Ṙamlōn!, ngaich kò-òren hēk më-eṅ holṙen ò an havantô re kakkö ngam lesön 3 hēk 4, inlahen minë chööngö ngam Tēv imat ngam Paipöl.
c Mihôiṅ öm haköp ngam ātiköl tökētu nö in Hīnöre!-HI, Òktopör-Tisempör 2006, tö ngö kui “Hum Kyu Visvās Kartē Hëi Ki Ēk Sirchönhar Hëi” hēk mihôi inrē öm vë-ekūö ngam prōsör Chivön Ki Suru-āt, Pānych Sövāl—Chövāp Pāna Charurī. Yěm hòṅ hang ekspirīön më prötör sistör ngaich kò-òren öm meuk ngam vitiō sirīs el ngam jw.org tö ngö kui Chivön Ki Suru-āt Kē Parē Me Unki Rāi.
d VAMË-ENY INLAHEN NGAM NYAT: Ngam kikōnyö aṅ el iskul ngam töhěng tak ṙālö prötör nö tö ööire anga-aṅ tö ngam trôn. Ngaich ngam prötör nö hameukhö mat ò tö sirīs ngam vitiō tö ngö kui Kyā Isē Röchā Köyā Hëi?