Março

Ditshuri ti to mafu a maphya kha ma se hoka. Kambe a walo wu a kana-kanako ti to tinyeleti, mindonga, sihari ni vathu nza ditshuri. Hambiku ku ngadi ni mbimo a yi silo soneso singa si ngaho. Kambe konku siho, nguko Jehovha a si vangile. (Gen. 1:1, 26, 27) Jehovha a ni txikongomelo txo tisa mafu a maphya. Ngu ditshuri a na txi hetisisa txikongomelo txiya. Ka mafu a maphya, vathu va na ta tidila ngu wutomi wo mbi guma ni dihanyo da dinene. Hi nga tsaniseka ti to mafu a maphya ma na hoka ngu mbimo yi Jehovha a nga yi veka. (Isaya 65:17; Mtu. 21:3, 4) Konku thumisa yotshe mikhanjo yi u ku nayo ti to u tsanisa likholo lako. Kombisa kubonga ningo ya mtirulo. Alakanyisisa ngu mtamo wa Jehovha. Zumba u di ñolekile ngu timhaka ta moya. U txi maha toneto, u na va hagari “ka vale va amukelako thomba ya txithembiso ngu likholo ni kuhonisela.”—Vaheb. 6:11, 12. w23.04 31 ¶18-19

Jesu a to wonetela nzumani e maha mkombelo. Ene a ti lava kuningela wudhumo ka Jehovha ngu totshe ati ti ndi no maheka. Jesu a to kwangula a txi: “Lazaro huma hahanze!” (Joh. 11:43) Se Lazaro a to huma ngu mu a ngadi vekilwe kona! Phela Jesu a mahile a ti vamwani va nga txi pimisa to ti nge koteki. Tximahakalo txia txi tsanisa likholo lathu ka themba ya kuwuswa ka vafi. Khumbula ti Jesu a nga thembisa Marta: “Ndiyako a na wuka.” (Joh. 11:23) Kudila kwakwe ku kombisile ti to ene wa ti navela ngutu ku ta wusa vathu ni kuthavisa kupandiseka ku vathu va ku pfako ngu mhaka yo felwa. Mbimo yi Lazaro a nga huma e tsimbila, Jesu atxi kombisa kambe ti to a ni mtamo wo wusa va va nga fa. Alakanya kambe ngu ti a nga khumbutisa Marta mbimo yi a nga womba mapswi a m’bhalo wa nyamsi. Hi ni sivangelo so tsana so kholwa ti to Jehovha a na hetisisa txithembiso txakwe txo wusa va va nga fa. w23.04 11-12 ¶15-16

Mbimo yimwani ti nga lava hi txitxa ati hi nga ti kombela ka mkombelo wathu ngako hi txi pfisisa kwati ati kudhunda ka Jehovha ku wombako tona. Hi fanete kukhumbula to Jehovha a ni txikongomelo a txi a no txi hetisisa ngu kuya ngu mbimo yi a nga yi veka. Txithembiso txonetxo txi pata kugumisa da magwito sotshe sikarato si si hi mahako hi xaniseka nyamsi. Jehovha a na hetisisa txithembiso txakwe ngu kuthumisa Mfumo wakwe. (Dhan. 2:44; Mtu. 21:3, 4) Aku yi si se hoka mbimo yoneyo Jehovha wa tumelela Sathani ti to e fuma mafu awa. (Joh. 12:31; Mtu. 12:9) I di ku Jehovha o lulamisa sotshe sikarato sa vathu konku, ti ndi na woneka nga Sathani wa fuma mafu awa ngu nzila ya yinene. Aku hi emelako to Jehovha e hetisisa sithembiso sakwe kha ti wombi ti to a do hi tsukula, kha na mbi hi vhuna. w23.05 8 ¶4; 9-10 ¶7-8

Hi nga va vhunisa kutxani vamwani ti to ve wuyelwa ka Txialakanyiso? Ti hakubasani ti to txo khata ku txi maha ngu ramba vamwani. Hi nga maha lista ya va hi lavako ku va ramba, vo fana ni maxaka, vakolega va mthumoni, vakolega va txikolwani ni vamwani. Hambi hi si nga ni sirambo sasingi so ganjwa hi nga rumela link ngu kuthumisa matelefone. Ngu magwito hi nga xamala ngutu ngu mtengo wa vathu ava va ngo tumela. (Ekl. 11:6) Khumbula ti to avale hi va rambako va nga thuka ve va ni siwotiso so kari, ngutu-ngutu va si khali kuya ka Nyumba ya Mfumo. I nga va ta tinene kualakanyisisa ngu siwotiso si va nga thukako ve hi mahela. Msana ko xalela Txialakanyiso, vavangi ava va nga rambwa ti nga maha ve va ni siwotiso. Hi lava kumaha totshe ti hi nga ti kotako kasi kuvhuna ava va ku ni “fanelo ya wutomi wo mbi guma” kasiku ve wuyelwa ngu mtshangano wonewo.—Mith. 13:48. w24.01 12 ¶13, 15; 13 ¶16

Bhiblia yi womba-womba ngu 8 wa vathu ava va nga wuswa ve hanya ha mafuni. Xolisisa kwati matimu oneyo ma womba-wombako ngu kuwuswa ka vafi. Zama kuhapha gondo yo kari ka toneto. Pimisa ngu nzila yi txikombiso tximwetxo ngu tximwetxo txi kombisako ngu yona minavelo ni mtamo wa Jehovha wo wusa va va nga fa. Ka totshe pimisa ngu kuwuswa ka lisima ngutu, i ku kuwuswa ka Jesu. Khumbula ti to kuwuswa ka Jesu ku wonwi ngu vathu vo tala ni ku eto ti engetela kutsanisa ngutu likholo lathu. (1 Vak. 15:3-6, 20-22) Ha m’bonga Jehovha ngu txithembiso txiya txa kuwusa vafi! Hi nga tsaniseka to txithembiso txiya txi na maheka nguko Jehovha a ni minavelo ni mtamo wo txi hetisisa. He simameni hi tsanisa likholo lathu ka themba yiya yo sawuleka. Hi txi maha tiya hi na tshuketa hafuhi ka Jehovha awu a hi thembisako to ‘a na wusa maxaka athu.’—Joh. 11:23. w23.04 8 ¶2; 12 ¶17; 13 ¶20

Ku dinganisela ka lava kufana ni kutiveka hahatshi. Hi kombisa ku dinganisela ngu ku va ni mawonelo a manene ngu ngathu hipune ni ku pfisisa to ku ni mu hi tandekako kona. Ngako hi txi tiveka hahatshi, hi na xonipha vamwani ni ku hi na va wona i di va lisima ngutu ku hi pinda. (Vaf. 2:3) Ngu mtolovelo, m’thu awu a dinganiselako wa tiveka hahatshi. Gidhiyoni i ti wamwamna wo dinganisela ni kutiveka hahatshi. Mbimo yi ngelozi ya Jehovha yi nga gela Gidhiyoni ti to a di sawutwe kasi ku hulukisa Vaisrayeli ka Vamidhiyani, ene a xamute ngu kutiveka hahatshi a txi: “Nyumba yangu nja wusiwana ngutu hagari ka va ka Manasi, ni nani kambe ni tshole amu nyumbani ka tate wangu.” (Val. 6:15) Ene a txi ti pfa a si fanelwi ngu txiavelo txile kambe Jehovha a txi mu ziva kwati. Ngu kuvhunwa ngu Jehovha, Gidhiyoni a hetisisile txiavelo txakwe ngu nzila ya yinene. Madhota ma maha totshe ati ma ti kotako kasi ku kombisa ku dinganisela ni kutiveka hahatshi ka totshe ati ma ti mahako. (Mith. 20:18, 19) Ona kha ma ti guleti ngu mhaka ya wusikoti wawe mwendo ati ma nga ti hetisisa mwendo ku me tipfa i si nga a txilo ngu mhaka ya tiphazamo ati ma nga ti maha. w23.06 3 ¶4-5

Kuganyatwa ka msungo wa Sathani, ku na maheka msana ka 1000 wa malembe ya kufuma ka Kristu. (Mtu. 20:7-10) Ti si se maheka tia, ku ni simahakalo asi Bhiblia yi nga si womba. Txo khata, ku na wombwa to “kaho kudikha ni kukhaliseka!” (1 Vat. 5:2, 3) “Ngu txidhukisa,” xanisa ya hombe yi na khata mbimo yi matiko ma no xasela wukhongeli wa makuhu. (Mtu. 17:16) Msana keto, Jesu a na lamula vathu a va abanisa ngu mitxhambi yimbidi nga kule m’dyisi a abanisako tinvuta ni tiphongo. (Mat. 25:31-33, 46) Ka mbimo yoneyo Sathani kha nambi godhola. Aku Sathani a nyenyako vathu va Txizimu, ene a na sengeletela matiko aya Bhiblia yi ma dhanako to i Goge wa ditiko da Magoge ku ve wukela vathu va Txizimu. (Eze. 38:2, 10, 11) Ngu mbimonyana, masalelwa ya vasawuleki va na sengeletwa nzumani kumweko ni Kristu ni mabutho ya tingelozi kasi ku lwa yimbi ya hombe ya Armagedhoni, magwito ka xanisa ya hombe. (Mat. 24:31; Mtu. 16:14, 16) Se msana keto Mfumo wa Kristu wa 1000 wa malembe wu na khata kufuma ha mafuni.—Mtu. 20:6. w23.10 20-21 ¶9-10

Kutala ka malanda a Jehovha nyamsi ma hanya ka matiko aya mthumo wathu wu tsimbiswako. Kufana ni Obhadhiya, vona va xonipha wukoma, kambe vanathu vava va ninga Jehovha asi si lumbako Ene. (Mat. 22:21) Vona va kombisa txithavo ka Txizimu ngu ku txi engisa kupinda kuengisa vathu. (Mith. 5:29) Vona va maha toneto ngu kusimama ve txhumayela mahungu a manene ni kunõla mitshangano ka wukhalo wo sisala. (Mat. 10:16, 28) Vona va ti ziva ti to vanathu va ni txilaveko txo mana mkongomiso awu wu tako ngu ka Bhiblia. Wona txikombiso txa Henri, awu a zumbako ka ditiko do kari da África amu mthumo wathu wu nga ti emisilwe. Ka mbimo yoneyo, Henri a txi vhuneta ko ningela mabhuku ka vanathu aya ma nga seketelwa mu ka Bhiblia. Ene a bhate tiya: “Ani ngu mtumbuluko wangu ni ni tingana. . . . Jehovha . . . a ni ningile txibindi txi ni nga ti txi lava.” Ina u ti wona u di ni txibindi txo fana ni txa Henri? U nga va natxo ngako u txi sakulela kuthava Txizimu. w23.06 16 ¶9, 11

Msana ko Adhamu ni Evha va di wukete Txizimu, Sathani a onhetete txikongomelo txa Txizimu txo tata mafu ngu vathu vo pelela a va va txi engisako. Ti nga maha Sathani a di pimisile ti to Jehovha kha na tinzila timwani ati a nga ti thumisako. Ti nga maha kambe Sathani a di pimisile ti to Jehovha a ndi na daya Adhamu ni Evha se a wumba mpatwa wumwani wo pelela kasi kuhetisisa txikongomelo txakwe ngu vathu. Kambe i di ku Jehovha a ti ko maha toneto, Sathani a di mlumbetile kota m’hembi. Ngu kutxani? Nguko, nga ha ti nga bhalwa ngu kona ka Genesisi 1:28, Jehovha a ti gete Adhamu ni Evha ti to vanana vawe va ndina tata mafu otshe. Ti nga maha Sathani a di pimisile ti to Jehovha a ndi na tumelela ku Adhamu ni Evha ve veleka vanana vo mbi pelela, ava va no mbi thuka va hokelela kupelela. (Ekl. 7:20; Var. 3:23) Se ngu nzila yoneyo, Sathani a di lumbetile Jehovha kota Txizimu txo mbi sikota ku hokelela makungo a txona. Ngu kutxani? Nguko Jehovha a do ko tumelela ku vanana va Adhamu ni Evha vo mbi pelela va si hokeleli kupelela ti ndina maha ku makungo akwe o tata Paradhise ngu vathu vo pelela ni va ku muengisa ma si hetiseki. w23.11 6 ¶15-16

Jehovha a hi ninga mkongomiso wo pfisiseka ngu kuthumisa Dipswi dakwe ni sengeletano yakwe. Kha hi na txivangelo txo engetela mkongomiso awu a hi ningako. (Mav. 3:5-7) Se ngu toneto, kha hi ndaki mhingano wa ti ti nga bhalwa mu ka Bhiblia ni ku kha hi vekeli milayo vamwani ti txi ta ka mhaka yo ti mahela sisungo. Sathani a thumisa “wutxhari wa vathu” ni “ma wombelo a marindi a wutxhari wa vathu” kasi ku va hambanisa. (Vakl. 2:8) Ka timbimo ta Makristu o khata, eto ti txi pata ti filozofiya mawonelo a vathu, tigondo ta Vajudha to mbi seketelwa ka mibhalo, ni ti to Makristu ma ti fanete kulondeta Mlayo wa Mosi. Atiya i ti tigondo to biha nguko ti txi hambanisa vathu ni Jehovha i ku ene Txisima txa wutxhari wa ditshuri. Nyamsi, Sathani a thumisa ma televhizawu, internet ni ma radhiyo kasi ku hangalasa mahungu ya ma seketelwako ngu vathangeli va politika. w23.07 16 ¶11-12

Jehovha a ti ni nzila ya yinene yo hetisisa makungo akwe hambiku Sathani, Adhamu ni Eva va ngati mu wukete. Jehovha a tumelete to Adhamu ni Eva ve va ni vanana se ngu nzila yoneyo e kombisa ti to kha na ku thuka e hemba. Ni ku Jehovha a kombisile ti to, ngaku a txi womba to kari kha txi nga ho txi txi nga mtshivelako. Jehovha a simamile ni makungo akwe aku maha ti to kuva ni “liveleko ali li ndi no huluxa vanana vo engisa va Adhamu ni Eva. (Gen. 3:15; 22:18) Liveleko lonelo li ndina ningela wutomi wa lona kota mterulo kasi kuhuluxa vathu. I ku ti Sathani a nga si ti rinzeli. Ngu kutxani? Nguko mterulo wu seketetwe ka lirando lo mbi guma. (Mat. 20:28; Joh. 3:16) Fanelo yiya ya lirando lo mbi guma Sathani kha nga nayo. Se ngu tihi ati ti no maheka ngu ma lulamiselo a mterulo? Ngu magwito ka 1000 wa malembe ya kufuma ka Kristu, Vanana va Adhamu ni Eva vo pelela ava va engisako Jehovha va na hanya ka Paradhise hamafuni nga ha txikongomelo txo khata txa Jehovha txi ngadi ngu kona. w23.11 6 ¶17

Hi seketela mlayo wa Jehovha ti txi ta ko xonipha wutomi ni mnoha. Ngu ku txani? Nguko Jehovha a womba ti to mnoha wu emela wutomi, i ku ningo ya lisima. (Levhi 17:14) Mbimo yi Jehovha a nga tumelela ngu dikhambi do khata to vathu ve dya nyama ya sihari a va gete ngu ku kongoma ti to va si dyi mnoha. (Gen. 9:4) A tshumete e womba mlayo wonewo mbimo yi a nga ningela Mlayo wa Mosi ka Vaisrayeli. (Levhi 17:10) A tshumete e gela mmidi wu wu fumako wa timbimo ta Makristu o khata a txi, “mi txi leka kudya . . . ni mnoha.” (Mith. 15:28, 29) Se nathu ha engisa hi di tsani mlayo wuwa ti txi ta ko sawula to ngu yihi tratamentu yi hi no yi tumela. Ha londisa kha kwati milayo ya Jehovha mayelano ni mahanyelo. Ngu kuthumisa ma wombelo o fanekisela, mpostoli Paulo a hi kuzeta ku hi “daya” siro sathu asi i ku sa mafu, ti wombako ti to hi fanete kumaha totshe ti hi nga ti kotako kasi kudaya yotshe minavelo yo biha ya nyama. Hi vayilela ku wona mwendo kumaha txo kari atxi txi nga hi mahako hi navela kumaha wugango.—Vakl. 3:5; Jobe 31:1. w23.07 15 ¶5-6

Ina Samsoni a txo mthemba, ni ku mranda ngutu Dhalila ha ko za a si ti woni ati ene a nga txi lava ku ti maha? Dhalila a txi zumbela ku m’wotisela to ngu kutxani Samsoni a nga ti ni mtamo ngutu. Ngu magwito Samsoni a m’txhatxhete txihunja. Txo mba tsakisa, phazamo ya Samsoni yi mahile ti to e luzekelwa ngu mtamo wakwe e tshumela e luzekelwa ngu kutsakelwa ngu Jehovha ngu mbimonyana. (Val. 16:16-20) Samsoni a wonisani ni wuyelo yo panda ngutu ngu ku va a di thembile Dhalila makhaloni ko themba Jehovha. Vafilista va m’ñote ve tshumela ve m’dola maso. Ene a ti khotetwe Gaza, se va txi m’veka hahatshi ve m’thumisa ko gaya tindoho. Va tshumete ve m’txhipisa mbimo yi va nga tshangana kasi kumaha miphaxo yawe. Va mahete Dhagoni txizimu txawe txa makuhu mphaxo wa hombe, va txi themba ti to Dhagoni ngene a nga ningela Samsoni manzani kwawe. Vona va ti ya teka Samsoni mkorani ve m’tisa ka fexta ‘kasi ku ta Sakana masoni kwawe’ va txi m’poyilela.—Val. 16:21-25. w23.09 5-6 ¶13-14

Vakolega txikolwani mwendo mthumoni va nga hi wotisa ti to ngu kutxani hi txi hanya ngu kuya ngu matshina a milayo ya Bhiblia. I nga va ta tinene ku hi maha totshe ti hi nga tikotako kasi ku emela totshe ti hi ti kholwako ni kuxonipha mawonelo a vamwani. (1 Pedro 3:15) Hahanze ko pimisa to txiwotiso txo kari njo hi moxa, hi fanete kuteka txiwotiso txonetxo kota nzila yo pfisisa ti to ngu tihi i ku ta lisima kwawe. Ti si khataliseki ti to ngu tihi ti mahako m’thu e maha txiwotiso, hi maha kwati hi txi xamula ngu nzila yo thutha. Xamulo yathu yi nga mu maha e alakanyisisa ngu mawonelo yakwe. Ngu txikombiso, ngako kolega a txi hi wotisa ti to ngu kutxani hi si mahi fexta yo tshanganisa malembe. Alakanyisa ngu tiya: Ina ti nga maha a ti wotisa ti to ina tifakazi ta Jehovha ta sakana? Hi nga tikota kuboxisa nzila yi kolega wathu a karatekako ngu yona, hi m’gela ti to ha xonipha nzila yi a khatalako ngu yona ngu vakolega vamwani. Eto ti nga tula mkhanjo wo va ni dibhulo do tsakisa mayelano ni ti Bhiblia yi ti wombako ngu mafesta yo tshanganisa malembe. w23.09 17 ¶10-11

Hi ni mkhanjo wo thumisa mbimo yi hi ku nayo kasi ku txhumayela vathu ha mafuni. Mpostoli Pedro a kuzeta ku hi rinzela “ni kukuluvetisa” kuhoka ka ditshiku da Jehovha. (2 Pedro 3:11, 12) Hi nga ti mahisa kutxani toneto? I ngava ta tinene kualakanyisisa ditshiku ni ditshiku, ngaku ti txi koteka ngu makatekwa ya hi no ma mana ka mafu a maphya. Ti wone u txi hefemula moya wa wunene ngutu, ni kudya sakudya sa sinene ngutu u tshumela u hoyozela maxaka yako ya ma no ta wuswa, ni kugondisa ava va nga hanya ka timbimo ta kale, mayelano ni ku hetiseka ka wuprofeti wa mu ka Bhiblia. Kualakanyisisa koneko ku na kuvhuna ku u rinzela ni ku tivhikela ka masiku yawa o biha ya magwito. Aku “hi nga songolela kutiziva” ngu wumangwana kha hi nambi thuka ‘hi humiswa ka likholo lathu lo tsana’ ngu vaprofeti va makuho. w23.09 27 ¶5-6

Majovhem ma randetwe ngu va kolega a va ‘va yeyisako vaveleki.’ (2 Tim. 3:1, 2) Ngu kutxani wungi wawe va si engisi? Vamwani va alakanya ti to vaveleki vawe kha va vhuni txilo. Vamwani vaveleki va maha to hambana ni ti va gelako vanana vawe ku maha. Ngu toneto vanana va pimisa ti to vo va nemetisela. Vamwani va alakanya ti to, milayo ya va tate vawe yi pindetwe, yi nga ngati yi vhuna txilo, mwendo ku ya nemela nguto. Ngaku u di jovhem, ina u ta nga ti pfisa tiya? Vavangi va tipfa ti txi nemela kuengisa mkongomiso wa Jehovha awu wu ku ka mbalo wa nhamsi. Nji txani txi nga kuvhunako kumaha toneto? U nga gonda kuengisa ngu txikombiso txa txinene txa—Jesu. (1 Pedro 2:21-24) Ene i ti wamwamna wo pelela kambe vaveleki vakwe va sa pelela. Kambe Jesu a txi xonipha vaveleki vakwe hambi mbimo yi va nga txi maha tiphazamo mwendo ku mba m’pfisisa.—Eks. 20:12. w23.10 7 ¶4-5

Mpostoli Paulo a txhamusete ti to magandelo ya ma nga txi ningelwa ma txi kombelwa ku Mlayo wa Mosi, ma si ti koti kuthavisa txigoho do pelela. Ngu toneto, Mlayo wa Mosi wu ti “fuvisilwe.” Paulo a khatile kugondisa ditshuri do tshima. Ene a khumbutisile Makristu kulowe “Txithembo txa txinene” txi nga seketelwa ka digandelo da Jesu txi ndi no va vhuna kutshuketa “ka Txizimu.” (Vaheb. 7:19) Paulo a txhamusete Makristu a Vahebheru to ngu kutxani wukhozeli wa Wukristu i nga ti wa lisima ngutu kupinda wukhozeli wa txijudha. Nzila yi Majudha ma nga txi khozela ngu yona i ti “mtsudi wa si si tako, aniko ditshina da sona i Kristu.” (Vakl. 2:17) Mtsudi txi fanekiselo txa ti tximaha txi nga zumbisa tona, kambe hi nga tximaha txa kona txipune. Nzila yi ma nga txi khozela ngu yona Majudha i ti mtsudi wa ti ti nga txita. Hi fanete ku hi pfisisa malulamiselo ya Jehovha a nga ma veka yo divalelwa ka sionho sathu kasi ku hi mu khozela ngu nzila yo amukeleka. w23.10 25 ¶4-5

Dhaniyeli kapitulo 11 a womba-womba ngu vafumeli vambidi a va va lwako ngu txawe kasi kufuma mafu. Hi txi dinganisa wuprofeti wuwa ni wumwani wa mu ka Bhiblia hi nga tumbula to “Mfumeli wa wuphemba” i Russia ni va va m’seketelako ni ku “Mfumeli wa wulambwe” i Anglo-Americano, mfumeli wa mafu otshe. Vathu va Txizimu ava va zumbako ka ditiko da “Mfumeli wa wuphemba” va xaniswa ngu kukongoma. Tifakazi timwani ti peketetwe ti tshumela ti betwa majele ngu mhaka ya likholo lawe. Xanisa yi yi tako ngu ka “Mfumeli wa wuphemba” yi tsanisa likholo la vanathu ngu Jehovha ni ka dipswi dakwe. Ngu kutxani? Nguko vanathu va tiziva to kuxaniswa ka vathu va Txizimu kuhetisisa wuprofeti awu wu nga bhalwa ka dibhuku da Dhaniyeli. (Dhan. 11:41) Ku ziva toneto ta tsanisa themba yathu ni ku ha simama hi di thembekile ka Jehovha. w23.08 11 ¶15-16

Jehovha a hi fananisa ni pfhaka ya diso dakwe. Diso tximaha txa wukhuxo ngutu ni ku nja lisima ngutu ka mmidi wathu. Se ti fana ni loko Jehovha a txi womba to: “Awu a no mi mahela to biha, a nava a txi mahela to biha tximaha txa lisima ngutu kwangu.” Ngu kona ha ka lirando lakwe ngu ngathu, Jehovha wa ma pfisisa matipfelo athu ni ku wa ti lava ngutu ku hi vhikela. Ngako hi txi xaniseka, nene wa xaniseka. Ngu toneto hi nga khongela ngu kuthemba hi txi: “Ni xayise kufana ni ndololo ya diso dako.” (Mas. 17:8) Jehovha a lava ti to u tsaniseka ti to ene wa kuranda. Kambe wa ti ziva ti to ngu kona ha ka ti ti nga thuka ti kuhumelela, u nga kana-kana ti to wa kuranda. Mwendo ti nga maha u txi wonisana ni txiemo txo karata atxi txi nga dukako themba yako ya ti to Jehovha wa kuranda. Se nji txani txi nga tsanisako themba yako? Ngu khumbula ati Jehovha a li kombisako tona lirando ngu Jesu, ngu vasawuleki ni ngu ngathu. w24.01 27 ¶6-7

Ezra ayi woni nzila yi Jehovha a nga vhuna ngu yona vathu vakwe ka timbimo ta siduko. Konamu ka dilembe da 484 a si se ta Kristu, Ezra ti nga maha a txi hanya Bhabhilona mbimo yi mkoma Asuwero a nga veka mlayo wo lovisa Majudha ka wotshe mfumo wa Peresiya. (Est. 3:7, 13-15) Wutomi wa Ezra ni otshe Majudha wu ti phangoni. Mbimo yi va nga ziva toneto va ti toni sakudya, ve peka huwa, ve kombela txivhuno ka Jehovha ni mkongomiso wakwe. (Est. 4:3) Alakanya litsako li Ezra ni Majudha kulowe va nga va nalo mbimo yi txikwete txi nga jika txi dima ngu mhini ka vale va nga ti ni makungo o va lovisa. (Est. 9:1, 2) Ati Ezra a nga ti wona ka mbimo yile yo karata, ti nga maha ti di mu lulamisete ku ta wonisana ni sikarato si si ndi no londisa, ni kutsanisa themba yakwe ka wusikoti wa Jehovha wo vhikela vathu vakwe. w23.11 17 ¶12-13

Mpostoli a txi womba-womba ngutu-ngutu ngu “mithumo ya mlayo,” mlayo wa Mosi, awu wu nga ningelwa ka mmango wa Sinayi. (Var. 3:21, 28) Ka timbimo ta Paulo ti woneka nga Makristu mamwani ya i nga ti Vajudha ti txi va karatela kupfisisa to mlayo wa Mosi ni mithumo ya wona si ti pindetwe. Ku ve ngu mhaka yoneyo Paulo a nga womba-womba ngu txikombiso txa Abrahamu kasi kukombisa ti to, ku va wo lulama masoni ka Jehovha, kha ti yi ngu “mithumo ya mlayo” kambe ngu likholo. Toneto ta hi tsakisa ngutu, nguko ti hi gondisa ti to ngako hi di ni likholo ka Txizimu ni Jesu hi nga tsakelwa ngu Txizimu hi wonwa hi di valulami. Ngu didhawa dimwani, “mithumo” yi Jakobe a nga womba-womba ngu yona ka kapitulo 2 hi nga yona “mithumo ya mlayo” yi Paulo a nga womba-womba ngu yona. Jakobe a txi womba-womba ngu mithumo, mwendo simaho, asi Makristu ma nga ti fanela ku si maha ditshiku ni ditshiku. (Jak. 2:24) Ngu yona mithumo yoneyo yi kombisako to Mkristu a ni likholo la ditshuri ka Txizimu mwendo ahim-him. w23.12 3 ¶8; 4-5 ¶10-11

Ngako mwanathu wa txisikati a txi pimisa ngu ku lava kutxhadha, ti lava u sawula kwati wu u lavako kutxhadha nayo. U nga divali ti to ti na lava u engisa sisungo sa dijaha di u nga di sawula ti to di va mwamna wako. (Var. 7:2; Vaef. 5:33) Se ti wotisi tiya: ‘Ina Mkristu wu a nga vitwa? Ina wa thangetisa timhaka ta moya ka wutomi wakwe? Ina wa maha sisungo sa wutxhari? Ina wa tumela tiphazamo takwe? Ina wa xonipha vavasikati? Ina a nava ni wusikoti wo ni xayisa ngu didhawa da moya, da nyama ni da matipfelo? Kambe ti hakubasani ti to u txi lava kumana wamwamna wamnene, nawe ti lava u ti lulamisela kuva wamsikati wamnene. Wamsikati wamnene “mvhuni mwendo m’vhuneteli” ka mwamna wakwe ‘awu a fanako ni nene.’ (Gen. 2:18) Aku a randako Jehovha a maha totshe ti a nga ti kotako kasi kuvhuna vamwani kuwona tifanelo ta tinene ta mwamna wakwe. (Mav. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11) U nga ti lulamisela kasi kuva wamsikati wamnene ngu kutsanisa lirando lako ni Jehovha ni kuva m’vhuneteli wa vamwani hamwayani ni dibanzani. w23.12 22-23 ¶18-19

Jehovha a thembisa ku hi ninga wutxhari wu hi wu lavako kasi ku hi maha sisungo sa sinene. Hi lava wutxhari wa Txizimu ngutu-ngutu ko maha sisungo asi si no gwesa wutomi wathu wotshe ene wa hi ninga mtamo wo hi tsanisela. Kufana ni mpostoli Paulo Jehovha a nga hi ninga mtamo wu hi wu lavako to hi tsanisela sikarato sathu. (Vaf. 4:13) A nga maha toneto ngu ku thumisa mwaya wathu wa moya Ka wusiku wo gwita a si se ningela wutomi wakwe Jesu a khongete ti txi huma mbiluni. Ene a kombete ka Jehovha ti to asi tumeleli vathu ve mrweka mnando wo ene i mruketeli. Jehovha a vhuni mwanana wakwe ngu kurumela ngelozi i ku mmweyo wa vanawe va moya va Jesu kasi ku yi ya mtsanisa. (Luka 22:42, 43) Nathu, Jehovha a nga hi vhuna ngu kuthumisa vanathu ti to ve hi endela mwendo ku hi fonela kasi ku hi tsanisa. Hotshethu hi nga lava mikhanjo yo womba “mapswi a manene” ka vanathu.—Mav. 12:25. w23.05 10-11 ¶9-11

A va va nga hola ngu didawa da moya ngaku va txita ka txialakanyiso ti nga maha va di thavile kwa mbi amukelwa ngu nzila ya yinene. U nga wombe timhaka ti ti nga va thelako tingana mwendo ku ve karateka. Vanathu vonevo va m’randa Jehovha kufana ni nathu. Athu ha tsaka ngutu ngu kutshumela hi khozela Jehovha kumweko navo. (Mas. 119:176; Mith. 20:35) Ta pfala ku va Jesu a di hi kombete ku hi khumbula lifo lakwe otshe malembe ni ku ha ti pfisisa ti to ngu kutxani toneto i di ta lisima ngutu kwathu. (Isaya 48:17, 18) Ngu txikombiso, lirando lathu ngu Jehovha ni Jesu la tsana ngutu, hi ni mkhanjo wo kombisa kubonga ngu ti va nga hi mahela ni ku ha tshumela hi va ni wungana wo tsana ngutu ni vanathu. Hahanze keto hi ni mkhanjo wo vhuna vamwani ku ve gonda to engeteleka mayelano ni mterulo ni ku ve va ni mkhanjo wo amukela makatekwa aya Jehovha a ma thembisako. Ngu toneto a hi maheni totshe ti hi nga ti kotako kasi ku hi ti lulamisela ka ditshiku da lisima ngutu da dilembe, i ku Txialakanyiso txa lifo la Kristu. w24.01 14 ¶18-19

Jehovha a hi kongomisa ngu nzila muni? A maha toneto ngutu-ngutu ngu kuthumisa Dipswi dakwe, i ku Bhiblia. Kambe ene wa tshumela e thumisa vathu kasi ku hi kongomisa. Ngu txikombiso, ene a thumisa ‘txithumi txo thembeka na txi di ni wutxhari’ kasi ku hi ninga sakudya sa moya ni ku hi vhuna kumaha sisungo sa sinene. (Mat. 24:45, NM) Jehovha a tshumela kambe e thumisa vavamna vamwani vo fana ni vawoneleli va sigava ni madhota dibanzani. Vona va hi ninga txitsanisekiso ni txivhuno kasiku hi wonisana ni sikarato. Athu ha m’bonga ngutu Jehovha ngu ku a hi kongomisako ngu nzila ya yinene ka timbimo to karata ati hi hanyako ka tona nyamsi ku si se hoka magwito. Mkongomiso wonewo wu hi vhuna kusimama hi va vangana va Jehovha ni kusimama ka nzila ayi yisako ka wutomi wo mbi guma. Hambi hi txi ti ziva tiya, mbimo yimwani ti nga karata kuengisa mkongomiso wa Jehovha. Nga timbimo toneto hi fanelako kuthemba ti to Jehovha ngene a thangelako vathu vakwe ni ku kulondisa mkongomiso wonewo, yotshe mbimo ndinene kwathu. w24.02 20 ¶2-3

Hi nga kulisa lirando lathu ngu Jehovha ngu kugonda kwati Dipswi dakwe. Mbimo yi u lerako Bhiblia, zama ku pfisisa a ti didungula donedo di ti wombako ngu Jehovha. Ti wotise tiya: ‘Matimu yawa ma ti kombisa kutxani to Jehovha wa ni randa? Ngu kuya ngu matimu awa, ngu sihi sivangelo si ni ku naso so ni randa Jehovha?’ Nzila yimwani yi hi nga kulisako ngu yona lirando lathu ngu Jehovha ngu m’gela ta mbiluni ngu mkombelo. (Mas. 25:4, 5) Se Jehovha a na xamula mikombelo yathu. (1 Joh. 3:21, 22) Lirando li hi ku nalo ngu vamwani li fanele li kula. Ku di pindile malembe mpostoli Paulo A di hundukile ene a mananile ni dijaha di di dhanwako ku i Timoti. Phela Timoti a ti randa Jehovha ni vathu. Paulo a gete Vafilipiya a txi: “Nguko kha ni nga ni mmwani m’thu wa mbilu ya kufana ni ya [Timoti] awu a sikotako ku mi khatalela.” (Vaf. 2:20) Ene a tshumete e tsakiswa ngu lirando li Timoti a ngadi nalo ngu vanathu. Kha ti kanakanisi to mabanza ya Timoti a nga thuma ka ona, ma txi mu emela ngu maso o bhilivila to e ma endela.—1 Vak. 4:17. w23.07 9 ¶7-10

Na vathu va Israyeli va si se bela ka Ditiko da Txithembiso, Mosi a fite. Msana ko va Mosi a di fite, ina Jehovha a emile kuvhuna vathu vakwe? Ahim-him. Ngako va to ko simama va di thembekile ka Jehovha, Ene a ndi na va khatalela. A si se fa Mosi, Jehovha a mu gete ti to a ti fanete kuveka Joxuwa kasi ku e va mthangeli. Mosi a trenarile Joxuwa ku dingana malembe o tala. (Eks. 33:11; Dhewut. 34:9) Hahanze keto, va vavamna vavangi vamwani va ti tiemisete kuthangela vathu va Jehovha, ve va vathangeli va 1.000, vathangeli va dizana, vathangeli va mtxhanu wa magumi ni vathangeli va digumi. (Dhewut. 1:15) Vathu va Txizimu va ti xayisekile kwati. Txikombiso tximwani txa txinene hi ku natxo nja Elija. Kudingana malembe o tala ene a vhunile Vaisrayeli ti to ve simama ka wukhozeli wa ditshuri. Kambe kuhokile mbimo yi Jehovha a nga ninga txiavelo txa txiphya Elija wulambwe ka Judha. (2 Vafu. 2:1; 2 Mak. 21:12) Ina Vaisrayeli vo thembeka va mfumo wa 10 wa tihunzu va tshotshilwe? Ahim-him. Elija a trenarile Elixa kudingana malembe o tala. Jehovha a simamile e hetisisa txikongomelo txakwe, ni kukhatalela kwati malanda akwe. w24.02 5 ¶12

Makristu a Vaefesu ma sawute kuhanya ngu kutsimbitisana ni dipswi da Jehovha di nga txi fana ni liwoningo li nga txi va kongomisa. (Mas. 119:105) Vaefesu va lekile totshe ti ti nga txi tsimbilelana ni wukhongeli wa makuho ni mahanyelo a nzambwa. Vona va ve ‘va eteteli va Txizimu’ ni kumaha totshe ti va nga ti kota kasi kukhozela Jehovha ni ku mtsakisa. (Vaef. 5:1) Ngu ha kufanako hi si se gonda ditshuri hi ti mtemani ka wukhongeli wa makuho ni mahanyelo a nzambwa. Vamwani kwathu hi txi pateka ka ma feriyadhu ya wukhongeli wa makuho ni ka mahanyelo a nzambwa. Kambe msana ko hi di gondile ngu matshina a milayo ya Jehovha hi mahile kutxitxa. Hi khatile ku hanya ngu ti Jehovha a ti lavisako tona niku kota wuyelo hi mani makatekwa o tala. (Isaya 48:17) Kambe konku ti lava hi wonisana ni siduko. Hi fanete kumaha totshe ti hi nga ti kotako kasi ku hi tsimbilela kule ni txidema atxi hi nga txi siya msana hi txi simama ‘hi txi tsimbila kha kwati kota ku hi ku vanana va liwoningo.’ w24.03 21 ¶6-7

Ti nga maha u pimisa ti to khu se lungekela ku tiningetela ka Jehovha ni kubhabhatiswa. Ti nga maha u txi lava ku maha kutxitxa ko kari ka wutomi wako kasi ku hanya ngu kutsimbitisana ni matshina a milayo a Jehovha, mwendo u txi nga txi lava mbimo kasi kutsanisa likholo lako. (Vakl. 2:6, 7) Hi nga sotshe sigondiyana si kulako ngu nzila ayi yi fanako ngu didhawa da moya, ni ku hi nga otshe majovhem ma bhabhatiswako ka tanga yimweyo. Nda lisima ngutu kupfisisa ti to ngu kuhi kutxitxa aku u fanelako ku ku maha se koneho u maha ati u nga ti kotako u si ti fananisi ni vamwani. (Vag. 6:4, 5) Hambi u txi tipfisisa ti to khu se lungeka ku tiningetela ka Jehovha, simama u va ni makungo oneyo. Kombela txivhuno ka Jehovha kasi ku u kota kumaha kutxitxa aku ku lavekako. (Vaf. 2:13) Tsaniseka ti to Jehovha a na engisa mkombelo wako ni ku a na kuvhuna.—1 Joh. 5:14. w24.03 5 ¶9-10

Dikhambi dimwani, Sara a bhulete Abrahamu ati ti nga ti mu henyisile e tshumela e mu ninga mnando ngu mhaka ya txikarato txile. Abrahamu a txi ti ziva to msikati wakwe wa ti veka hahatshi ni ku wa si seketela sisungo asi a si mahako. Se ene a mu engisete kwati msikati wakwe ni ku a zamile kululamisa txikarato txile. (Gen. 16:5, 6) Hi nga gonda txani? Anu vavamna mi nga teka, mi ni wutixamuleli wo maha sisungo ka timwaya tanu. (1 Vak. 11:3) Kambe u nga kombisa lirando ka msikati wako ngu kuengisa mawonelo akwe u si se maha txisungo, ngutu-ngutu i di ti to txisungo txonetxo txi na m’gwesa. (1 Vak. 13:4, 5) Dikhambi dimwani, Abrahamu a lavile kukombisa wuha ka vapfhumba ava va nga va endela va sa ti emela. Ene a kombete Sara ti to e leka ati a nga txi thuma ti to e lulamisela sakudya para vapfhumba. (Gen. 18:6) Ngu txikuluveta, Sara a seketete txisungo txa Abrahamu. Anu vavasikati, mi nga etetela txikombiso txa Sara ngu kuseketela sisungo sa vavamna vanu. Mbimo yi u mahako eto, u na va u txo tsanisa wukati wanu.—1 Pedro 3:5, 6. w23.05 24-25 ¶16-17

Msana kova Gidhiyoni a di sawutwe kota mlamuli, kuengisa ni txibindi txakwe si dukilwe. Ene a ningilwe txiavelo txo karata ngutu txo khundumusa txiluvelo txa Bhahali txi nga txi lumba tate wakwe. (Val. 6:25, 26) Msana ko sengeleta masotxhwa, ene a getwe kumbidi ti to a ti fanete kuhungula masotxhwa nguko i ti mangi. (Val. 7:2-7) Se ngu magwito, a getwe ti to a ti fanete kuya xasela valala ni hagari ka wusiku. (Val. 7:9-11) Madhota ma fanete kutiemisela “kuengisa.” Didhota di di engisako da tiveka hahatshi ka ti Bhiblia yi ti wombako ni ka mkongomiso awu wu tako ngu ka sengeletano ya Jehovha. Ngu nzila yoneyo, dona di va txikombiso txa txinene ka vamwani. Hambiketo, kuengisa ka dona ku nga dukwa. Ngu txikombiso, ti nga di karatela kulondeta mkongomiso awu di nga ningwa. Makhambi mamwani di nga tiwotisa tiya: Ina mbutxhari kuengisa mkongomiso wuwa mwendo ku ni nga wu thumisa? Mwendo di nga thuka di ningwa txiavelo atxi txi nga vekako mkhululeko wa dona haphangoni. Se madhota ma nga txi etetelisa kutxani txikombiso txa Gidhiyoni ka siemo so nga tiya? Engisa mkongomiso u tshumela u wu thumisa. w23.06 4-5 ¶9-11