GONDO 25
Madhota etetelani txikombiso txa Gidhiyoni
“Nguko mbimo, nga yi si dingani ti to ni womba mahungu ngu ta Gidhiyoni.”—VAHEB. 11:32.
NDANDO 124 Kuthembeka
ATI HI NO TI GONDAa
1. Ngu kuya ngu 1 Pedro 5:2, ngu wuhi wutixamuleli awu madhota ma nga ningwa wona?
MADHOTA aya i ku Makristu ma ningilwe wutixamuleli wo khatalela tinvuta ta Jehovha. Madhota awa o hiseka ma ninga lisima txiavelo txawe txo khatalela vanathu, ni ku ma thuma ngutu kota “vadyisi . . . ava va no ti dyisa.” (Jer. 23:4; lera 1 Pedro 5:2.) Ha tsaka ngu kuva ni vavamna vo nga tiya mabanzani!
2. Ngu sihi siduko asi madhota mamwani ma nga wonisanako naso?
2 Madhota ma wonisana ni sikarato mbimo yi ma khatalelako siavelo sa ona. Ku khatalela siavelo sa dibanza m’thumo wa hombe ngutu. Tony, i ku didhota a khe Estados Unidos a gondile kuziva ku dinganisela ka siavelo asi a nga si amukela. Ene a womba tiya: “Mbimo yi wu nga khata mtungu wa COVID-19 ni ve ni mthumo wa hombe ngutu wo lulamisela mitshangano ni mthumo wo txhumayela. Hambi ku ni nga txi maha ati ni nga txi ti kota, ku txi simama ku va ni ta tingi to ti maha. Se ni khatile ku ñoleka ngutu aha koza ni si mani mkama wa wungi wo lera Bhiblia, kugonda ni kumaha mkombelo.” Ilir, i ku didhota khe Kosovo, a wonisani ni txikarato txo hambana. Mbimo yi a nga ti ka wukhalo awu wu nga ti ni yimbi ti mu karatete kuengisa mkongomiso wa sengeletano. Ene a womba tiya: “Txibindi txangu txi dukilwe mbimo yi Bhetele yi nga ni ninga txiavelo txo vhuna vanathu ka wukhalo awu yimbi yi nga txi hisa ngutu. Ni txi thava ni ku ni txi wona nga mkongomiso wule wu si thumi ka txiemo txile.” Tim i ku murumiwa khe Ásia a ti woni ti txi mu karatela kumaha totshe ati a nga ti fanete kumaha ditshiku ni ditshiku. Ene a womba tiya: “Mbimo yimwani ni txi ti pfa ni di karate.” Nji txani txi nga vhunako madhota aya ma wonisanako ni sikarato so fana ni siya?
3. Kugonda ngu txikombiso txa Mlamuli Gidhiyoni ti nga hi wuyelisa ngu nzila muni?
3 Madhota ma nga gonda ka txikombiso txa mlamuli Gidhiyoni. (Vaheb. 6:12; 11:32) Ene i ti m’vhikeli ni m’dyisi wa vathu va Txizimu. (Val. 2:16; 1 Mak. 17:6) Kufana ni Gidhiyoni, madhota ma sawutwe kasi ku khatalela vathu va Txizimu ka timbimo to karata. (Mith. 20:28; 2 Tim. 3:1) Nathu hi nga gonda ka txikombiso txa Gidhiyoni ngu ku dinganisela, kutiveka hahatshi ni kuengisa. Kutimisela kwakwe ku dukilwe mbimo yi a nga amukela txiavelo txakwe. Ti si nga ni mhaka ni ti to hi madhota mwendo nem, hi nga gonda kuninga lisima madhota aya hi ku nawo dibanzani. Ni ku hi nga seketela vavamna ava va thumako ngu kuhiseka.—Vaheb. 13:17.
NGAKO KU DINGANISELA NI KUTIVEKA HAHATSHI KWAKO KU TXI DUKWA
4. Gidhiyoni a kombisile ku dinganisela ni kutiveka hahatshi ngu nzila muni?
4 Gidhiyoni i ti wamwamna wo dinganisela ni kutiveka hahatshi.b Mbimo yi ngelozi ya Jehovha yi nga gela Gidhiyoni ti to a di sawutwe kasi ku hulukisa Vaisrayeli ka Vamidhiyani, ene a xamute ngu kutiveka hahatshi a txi: “Nyumba yangu nja wusiwana ngutu hagari ka va ka Manasi, ni nani kambe ni tshole amu nyumbani ka tate wangu.” (Val. 6:15) Ene a txi ti pfa a si fanelwi ngu txiavelo txile kambe Jehovha a txi mu ziva kwati. Ngu kuvhunwa ngu Jehovha, Gidhiyoni a hetisisile txiavelo txakwe ngu nzila ya yinene.
5. Ku dinganisela ni kutiveka hahatshi ka madhota ku nga dukwa ngu nzila yihi?
5 Madhota ma maha totshe ati ma ti kotako kasi ku kombisa ku dinganisela ni kutiveka hahatshi ka totshe ati ma ti mahako. (Mika 6:8; Mith. 20:18, 19) Ona kha ma ti guleti ngu mhaka ya wusikoti wawe mwendo ati ma nga ti hetisisa mwendo ku me tipfa i si nga a txilo ngu mhaka ya tiphazamo ati ma nga ti maha. Kambe, mbimo yimwani didhota ti nga di karatela ku dinganisela ni kutiveka hahatshi. Ngu txikombiso, di nga amukela siavelo so kari, kambe ngu magwito ti nga di karatela ku si hetisisa. Mbimo yimwani ti nga di karatela kutiveka hahatshi ni ku dinganisela, ngako di txi solwa ngu nzila yi di nga veka ngu yona txiavelo mwendo di txi ndunduzelwa ngu nzila ayi di nga hetisisa ngu yona txiavelo tximwani. Txikombiso txa Gidhiyoni txi nga ma vhunisa kutxani madhota ka siemo so nga siya?
Didhota adi di dinganiselako di etetela txikombiso txa Gidhiyoni ngu ku kombela txivhuno ko lulamisela sikarinyana sa mabhuku (Wona paragrafu 6)
6. Madhota ma nga gonda txani ka txikombiso txa Gidhiyoni? (Wona ni mfota.)
6 Kombela txivhuno. M’thu awu a dinganiselako wa ti pfisisa ti to ku ni ti a si ti kotiko. Gidhiyoni a kombisile ti to a txi dinganisela nguko a txi kombela txivhuno ka vamwani. (Val. 6:27, 35; 7:24) Se madhota aya ma ku ni wutxhari ma maha ati ti fanako. Toni awu hi nga womba-womba ngu ngene makhatoni a txhamusela tiya: “Ngu mhaka ya nzila ayi ni nga kuliswa ngu yona, ti ni mahile ni tumela mithumo ya yingi ayi ni nga si na ku yi kota ku yi hetisisa. Se ni woni ti to i tshuku ku ni pata mhaka yiya ya ku dinganisela ka wukhozeli wathu wa mwaya ni ku ni kombete mawonelo ka msikati wangu ka mhaka yiya. Ni tshumete ni wuseta vhidhiyo ayi yi ku ka jw.org, ayi yi ku Imite Jesus no Modo de Treinar, Confiar e Delegar.” Se Tony a khatile kuramba vamwani ti to ve mu vhuna ka mthumo wakwe. Yi ve yihi wuyelo? Tony a womba tiya: “Mthumo wa khatalelwa ngu nzila ya yinene dibanzani ni ku ni ni mbimo yo tala yo ti dyisa ngu didhawa da moya.”
7. Ngako madhota ma txi solwa-solwa, ma nga mu etetelisa kutxani Gidhiyoni? (Jakobe 3:13)
7 Xamula ngu nzila ya yinene ngako u txi solwa-solwa. Tximwani txa siduko asi madhota ma wonisanako naso ngu solwa-solwa. Txikombiso txa Gidhiyoni txi nga ma vhuna. Aku a nga txi ti ziva ti to kha pelela, ene a xamute ngu nzila ya yinene mbimo yi a nga txi solwa-solwa ngu Vaefrayime. (Val. 8:1-3) Gidhiyoni kha xamula a di henyile. Ene a kombisile kutiveka hahatshi ngu ku va engisela kwati e tshumela e womba-womba navo ngu nzila ya wunene, eto ti mahile to dizunga di renga. Madhota aya ma ku ni wutxhari ma etetela txikombiso txa Gidhiyoni ngu ku engisela kha kwati ni kuxamula ngu nzila ya yinene ngako ma txi solwa-solwa. (Lera Jakobe 3:13.) Ona ma maha ti to kuva ni kurula dibanzani.
8. Ava va ku ni wutixamuleli va nga angulisa kutxani ngako va txi ndunduzelwa? Ningela txikombiso.
8 Ningela wudhumo wotshe ka Jehovha. Mbimo yi Gidhiyoni a nga dhumiswa ngu ku va a di xute Vamidhiyani, ene a kongomisile wudhumo wotshe ka Jehovha. (Val. 8:22, 23) Vavamna ava va ku ni wutixamuleli va nga mu etetelisa kutxani Gidhiyoni? Vona va nga dhumisa Jehovha ngu totshe ati a nga ti hetisisa. (1 Vak. 4:6, 7) Ngu txikombiso, ngako didhota di txi ndunduzelwa ngu mhaka ya wusikoti wa dona wo gondisa, di nga kongomisa wotshe wudhumo ka txisima txo gondisa i ku Bhiblia mwendo ka trenamentu ayi hi yi manako ka sengeletano ya Jehovha. Mbimo yotshe madhota ma fanete kupimisa ngu ti to nzila ayi ma gondisako ngu yona ngu lava kudhumisa Jehovha mwendo ma lava kuwonwa ngu vathu i ku ku tidhumisa vapune. Wona txikombiso txa didhota dimwani di dhanwako ku i Timothy. Mbimo yi i ngati nga di kona ku va didhota, ene a txi tidhunda kuveka madhixkursu. A womba tiya: “Ni txi maha siwuletiso, mwendo kumaha sikombiso so lapha ni so karata. Se vathu va txi ni ndunduzela ngu mhaka ya siwuletiso ni sikombiso soneso. To mbi tsakisa ngu ti to wudhumo wonewo wu txi ta kwangu i si nga ka Bhiblia mwendo ka Jehovha.” Ngu kutsimbila ka mbimo, Timothy a lulamisile magondiselo akwe, kasi kuvayilela ku tidhumisa apune. (Mav. 27:21) Ku ve yihi wuyelo? Ene a womba tiya: “Vavangi va txi ni gela nzila ayi dhixkursu yangu yi nga va vhuna ngu yona kasi ku ve wonisana ni sikarato ni ku tshuketa hafuhi ka Jehovha. Na tsaka ngutu ni txi pfa makomentario onewo, kupinda aku ni nga txo ti tisela wudhumo nipune.”
NGAKO KUENGISA NI TXIBINDI TXAKO SI TXI DUKWA
Gidhiyoni a kombisile kuengisa e hungula masotxhwa, e sengeleta 300 wa vavamna ava va nga ti ti zumba va di txharihile (Wona paragrafu 9)
9. Kuengisa ni txibindi txa Gidhiyoni si dukilwe ngu nzila muni? (Wona mfota.)
9 Msana kova Gidhiyoni a di sawutwe kota mlamuli, kuengisa ni txibindi txakwe si dukilwe. Ene a ningilwe txiavelo txo karata ngutu txo khundumusa txiluvelo txa Bhahali txi nga txi lumba tate wakwe. (Val. 6:25, 26) Msana ko sengeleta masotxhwa, ene a getwe kumbidi ti to a ti fanete kuhungula masotxhwa nguko i ti mangi. (Val. 7:2-7) Se ngu magwito, a getwe ti to a ti fanete kuya xasela valala ni hagari ka wusiku.—Val. 7:9-11.
10. Kuengisa ka didhota ku nga dukwa ngu nzila muni?
10 Madhota ma fanete kutiemisela “kuengisa.” (Jak. 3:17) Didhota di di engisako da tiveka hahatshi ka ti Bhiblia yi ti wombako ni ka mkongomiso awu wu tako ngu ka sengeletano ya Jehovha. Ngu nzila yoneyo, dona di va txikombiso txa txinene ka vamwani. Hambiketo, kuengisa ka dona ku nga dukwa. Ngu txikombiso, ti nga di karatela kulondeta mkongomiso awu di nga ningwa. Makhambi mamwani di nga tiwotisa tiya: Ina mbutxhari kuengisa mkongomiso wuwa mwendo ku ni nga wu thumisa? Mwendo di nga thuka di ningwa txiavelo atxi txi nga vekako mkhululeko wa dona haphangoni. Se madhota ma nga txi etetelisa kutxani txikombiso txa Gidhiyoni ka siemo so nga tiya?
11. Nji txani txi nga vhunako madhota kasi ku me kombisa ti to ma engisa?
11 Engisa mkongomiso u tshumela u wu thumisa. Txizimu txi gete Gidhiyoni nzila ayi a ndi no hoxota ngu yona txiluvelo txa tate wakwe, aha a ndi no akela kona txiluvelo Jehovha ni txihari atxi a ndi no txi thumisa kasi kumaha digandelo. Gidhiyoni kha nga sola-sola mwendo kukana-kana mkongomiso wule, kambe a to wu londisa. Nyamsi madhota ma amukela sileletelo asi si tako ngu ka sengeletano ya Jehovha ngu kuthumisa mapasi, siziviso ni mkongomiso awu wu hi vhunako kuzumba hi di vhikelekile ni kuzumba hafuhi ni Jehovha. Ha ma dhunda madhota aya ma engisako mkongomiso wuwa ngu kuthembeka. Se dibanza dotshe da wuyelwa.—Mas. 119:112.
12. Madhota ma nga thumisisa kutxani Vahebheru 13:17 ngako ku di ni kutxitxa ko kari ka mkongomiso?
12 Tiemisele kumaha kutxitxa ko kari. Khumbula ti to Jehovha a kombete Gidhiyoni ti to e hungula masotxhwa akwe. (Val. 7:8) Ku ti lava a ndi na tiwotisa tiya: ‘Ina kutxitxa ku wa ka laveka? Ina ti na thuma tonti?’ Hambiketo Gidhiyoni a engisile. Nyamsi madhota ma londisa txikombiso txa Gidhiyoni ngu kuengisa sengeletano ngako ma txi kombelwa ku me maha to kari ngu nzila yo hambana ni yi ma nga di yi tolovete. (Lera Vahebheru 13:17.) Ngu txikombiso, ngu 2014 Mmidi wu wu Fumako wu txitxile nzila ayi miningelo yi ndi no thumiswa ngu yona kasi kuakwa Tinyumba ta Mfumo ni Tinyumba to ñolela ka tona mitshangano ya Hombe ati ti ndi no thumiswa. (2 Vak. 8:12-14) Se mabanza ma si na kutshumeta kambe male ayile ma nga lombwa. Hahanze keto, sengeletano yi thumisa miningelo ayi yi humiswako ngu mabanza ha mafuni kotshe kasi kuaka Tinyumba ta Mfumo ni Tinyumba to nõlela ka tona mitshangano ya Hombe aha ku ku ni txilaveko hambi i di ti to dibanza da wukhalo wonewo kha da humisa miningelo ayi yi dinganako. Mbimo yi José a nga pfa kutxitxa kuwa ka mkongomiso a kana-kanile to eto ti ndi na thuma, a pimisile tiya: ‘Ahawa kha ku na mbi akwa nem nyumba ni ya yimweyo. Hi nga tona ati ti thumisako tona amu hi ku kona.’ Nji txani txi nga vhuna José kasi ku e londisa mkongomiso wonewo? A khene: “Mapswi aya ma ku ka Mavingu 3:5, 6 ma ni khumbutisile ti to ni ti fanete kuthemba Jehovha ngu ditshuri. Ni ku ku ve ni wuyelo yo xamatisa ngutu. Phela kha hi ngo aka Tinyumba to tala ta Mfumo dwe, kambe hi tshukwatisile nzila ayi hi humisako ngu yona miningelo kasi ku ku wuyelwa ni va va si ti kotiko kuhumisa miningelo yo tala.”
Hambi i di ti to amu hi zumbako kona mthumo wathu wo txhumayela wa tsimbiswa, hi nga txhumayela ngu txibindi (Wona paragrafu 13)
13. a) Ngu tihi ati Gidhiyoni a nga txi tsaniseka ka tona? b) Madhota ma nga mu etetelisa kutxani Gidhiyoni? (Wona ni mfota.)
13 Maha kuranda ka Jehovha ngu txibindi. Gidhiyoni a engisile Jehovha hambiku a nga txi thava ati ti nga txi lava kuhumelela. (Val. 9:17) Msana ko mana txitsanisekiso txa Jehovha, Gidhiyoni a txi kholwa ngu ditshuri ti to Txizimu txi ndi na mseketela ka txiavelo txakwe txo vhikela vathu va Txizimu. Madhota aya ma zumbako ka wukhalo awu mthumo wathu wu tsimbiswako ma etetela txikombiso txa Gidhiyoni. Ngu txibindi ona ma thangela ka mitshangano ni ka mthumo wo txhumayela ti si nga ni mhaka ni ti to ma na betwa jele, ma na xuxiswa, ma na luza mthumo mwendo kudhumelwa.c Ka mbimo ya xanisa ya hombe, madhota ti na ta lava me va ni txibindi txo engisa sialakanyiso asi ma no si amukela ti si nga ni mhaka ni ti to wutomi wawe wu na va ha phangoni mwendo nem. Ngu txikombiso, ti nga maha mkongomiso wonewo wu txi ta pata nzila ayi hi no ta txhumayela ngu yona didungula da wulamuli ni ti hi fanelako ku ti maha kasi ku hi ta huluka ka kuxasela ka Goge wa Magoge.—Eze. 38:18; Mtu. 16:21.
NGAKO KUTIMISELA KWAKO KU TXI DUKWA
14. Kutimisela ka Gidhiyoni ku dukilwe ngu nzila yihi?
14 Gidhiyoni ti lavile e ti karata ngutu ka txiavelo txakwe kota mlamuli. Mbimo yi Vamidhiyani va nga tutuma hagari ka yimbi ni wusiku, Gidhiyoni a to va hinga kukhukhela mikovani ka Jezrayeli kala mnamboni ka Jordhani aha kutilava ku nga ti randetwe ngu makhukhu. (Val. 7:22) Ina Gidhiyoni a gwitete kona hale Jordhani? Ahim-him. Hambiku a nga ti karate, Gidhiyoni ni 300 wa vavamna vale a nga ti navo va simamile ve hinga Vamidhiyani ve va mana ve tshumela ve va xula.—Val. 8:4-12.
15. Kutimisela ka didhota ku nga dukwa ngu nzila yihi?
15 Mbimo yimwani didhota di nga tipfa di di karate ngutu ngu kukhatalela dibanza ni mwaya wa dona. Madhota ma nga mu etetelisa kutxani Gidhiyoni?
Madhota aya ma ku ni lirando ma sikota kutsanisa ava va lavako kuseketelwa (Wona paragrafu 16-17)
16-17. Nji txani txi nga vhuna Gidhiyoni ku e timisela ni ku ngu tihi ati madhota ma nga tsanisekako ka tona? (Isaya 40:28-31) (Wona ni mfota.)
16 Tsaniseka ti to Jehovha a na ku ninga mtamo. Gidhiyoni a txi themba ti to Jehovha a ndi na mu ninga mtamo ni ku ngu toneto ti nga maheka. (Val. 6:14, 34) Dikhambi dimwani Gidhiyoni ni vavamna ava a nga ti navo va hingile vakoma vambidi va Vamidhiyani ava va nga di gadhile makamelu, ku ve vona va txi tutuma ngu mikondo. (Val. 8:12, 21) Jehovha a vhunile Vaisrayeli vale ti to ve va mana ni ku va xula. Madhota ni ona ma nga themba Jehovha, awu “a si karaliko nem kurereka.” Ene a na ma ninga mtamo awu ma wu lavako.—Lera Isaya 40:28-31.
17 Wona txiperiensiya txa Matthew awu i ku txiro txa komisawu yo womba-womba ni sibhejela. Nji txani txi nga m’vhuna kutsanisela? Ene a womba tiya: “Ni tsanisilwe ngu mapswi a Jehovha aya ma ku ka Vafilipiya 4:13. Makhambi o tala ngako ni txi ti pfa ni di karate ni txi khongela ngu kuhiseka ka Jehovha ni mu kombela mtamo awu ni wu lavako kasi ku ni kota kuseketela vanathu. Ka makhambi oneyo, ni pfite moya wa Jehovha wu txi ni ninga mtamo kasi ku ni tsanisela.” Kufana ni Gidhiyoni, madhota aya ma hisekaku ma nga manana ni sitsha mbimo yi ma dyisako mtxhambi wa Txizimu. Ona ma fanete ku dinganisela ni kukhumbula ti to hi nga mbimo yotshe ma nga ti kotako kumaha ati ma ti lavako. Ona ma fanete kuthemba ti to Jehovha a na engisa sikombelo sawe so lava txivhuno ni ku a na va ninga mtamo kasi ku ve kota kutsanisela.—Mas. 116:1; Vaf. 2:13.
18. Ngu kuwuseta, madhota ma nga mu etetelisa kutxani Gidhiyoni?
18 Madhota ma nga thavisa tigondo to tala ka txikombiso txa Gidhiyoni. Madhota ma fanete kukombisa ku dinganisela ni kutiveka hahatshi ka siavelo asi ma si amukelako, ka nzila ayi ma angulako ngu yona ngako ma txi solwa-solwa mwendo ma txi ndunduzelwa. Ona ma fanete kukombisa kuengisa ni txibindi, ngutu-ngutu aku masiku o gwita ma yako ma txi tshuketela. Ni ku ma fanete kuthemba ti to Jehovha a na ma ninga mtamo ka txikarato tximwani ni tximwani atxi ma nga mananako natxo. Ngu ditshuri, ha va bonga vadyisi vava vo hiseka ni ku “ha va vekela txithavo vathu vo fana ni vona.”—Vaf. 2:29.
NDANDO 120 Etetela kuthutha ka Jesu
a Jehovha a sawute Gidhiyoni kasi ku e thangela ni kuvhikela vathu vakwe ka mbimo yo karata ngutu ka ditiko da Israyeli. Gidhiyoni a khatalete txiavelo txakwe ngu kuthembeka kudingana 40 wa malembe. Hambi keto, ene a wonisanile ni sikarato. Ngu toneto, hi na bhula ngu nzila ayi txikombiso txakwe txi nga vhunako ngu yona madhota ngako ma txi wonisana ni sikarato.
b Ku dinganisela ka lava kufana ni kutiveka hahatshi. Hi kombisa ku dinganisela ngu ku va ni mawonelo a manene ngu ngathu hipune ni ku pfisisa to ku ni mu hi tandekako kona. Ngako hi txi tiveka hahatshi, hi na xonipha vamwani ni ku hi na va wona i di va lisima ngutu ku hi pinda. (Vaf. 2:3) Ngu mtolovelo, m’thu awu a dinganiselako wa tiveka hahatshi.
c Wona gondo ayi yi ku “Simama u khozela Jehovha hambi va txi tsimbisa” ka Muwoneleli wa Julho wa 2019, paj. 10-11, parag. 10-13.