GENESIS

1 Sa sinugdan gibuhat* sa Diyos ang langit ug ang yuta.+

2 Ang yuta walay porma ug haw-ang,* ug ngitngit ang ibabaw sa lawom nga katubigan,+ ug ang aktibong puwersa sa Diyos*+ nagalihok ibabaw sa katubigan.+

3 Ug ang Diyos miingon: “Motungha ang kahayag.” Busa mitungha ang kahayag.+ 4 Unya nakita sa Diyos nga ang kahayag maayo, ug iyang gipahinabo nga dunay kahayag ug kangitngit. 5 Gitawag sa Diyos ang kahayag nga Adlaw, apan ang kangitngit iyang gitawag nga Gabii.+ Ug dihay kagabhion ug dihay kabuntagon, unang adlaw.

6 Dayon ang Diyos miingon: “Motungha ang hawan*+ taliwala sa katubigan, ug mabahin ang katubigan.”+ 7 Unya gibuhat sa Diyos ang hawan ug gibahin ang katubigan, ang usa ka bahin magpabilin ilalom sa hawan ug ang laing bahin matigom ibabaw sa hawan.+ Ug nahitabo kini. 8 Gitawag sa Diyos ang hawan nga Langit. Ug dihay kagabhion ug dihay kabuntagon, ikaduhang adlaw.

9 Dayon ang Diyos miingon: “Ang mga tubig ilalom sa langit matingob sa usa ka lugar, ug motungha ang mala nga dapit.”+ Ug nahitabo kini. 10 Gitawag sa Diyos ang mala nga dapit nga Yuta,+ apan ang natingob nga mga tubig iyang gitawag nga Dagat.+ Ug nakita sa Diyos nga kini maayo.+ 11 Dayon ang Diyos miingon: “Moturok sa yuta ang mga sagbot, mga tanom nga magpatunghag binhi, ug mga kahoy nga ang bunga may binhi, sumala sa ilang matang.” Ug nahitabo kini. 12 Mitubo sa yuta ang mga sagbot, mga tanom nga magpatunghag binhi,+ ug mga kahoy nga ang bunga may binhi, sumala sa ilang matang. Unya nakita sa Diyos nga kini maayo. 13 Ug dihay kagabhion ug dihay kabuntagon, ikatulong adlaw.

14 Dayon ang Diyos miingon: “Motungha ang mga banwag*+ diha sa kalangitan* aron mapalahi ang adlaw gikan sa gabii,+ ug kini magsilbing ilhanan sa mga panahon, mga adlaw, ug mga tuig.+ 15 Kini magsilbing mga banwag sa kalangitan* aron maghatag ug kahayag sa yuta.” Ug nahitabo kini. 16 Gibuhat sa Diyos ang adlaw ug ang bulan.* Ang adlaw mohatag ug kahayag sa maadlaw+ ug ang bulan mohatag ug kahayag sa magabii. Siya naghimo sab ug mga bituon.+ 17 Gibutang kini sa Diyos diha sa kalangitan* aron maghatag ug kahayag sa yuta, 18 maghatag ug kahayag sa maadlaw ug sa magabii, ug aron mabahin ang kahayag ug ang kangitngit.+ Unya nakita sa Diyos nga kini maayo. 19 Ug dihay kagabhion ug dihay kabuntagon, ikaupat nga adlaw.

20 Dayon ang Diyos miingon: “Motungha sa katubigan ang daghang buhing linalang,* ug manglupad sa kalangitan* ang nagalupad nga mga mananap.”+ 21 Ug gibuhat sa Diyos ang dagkong linalang* sa dagat ug ang tanang buhing linalang nga magpanon sa katubigan, ug ang nagalupad nga mga mananap, sumala sa ilang matang. Ug nakita sa Diyos nga kini maayo. 22 Gipanalanginan sila sa Diyos, nga nag-ingon: “Pagsanay ug pagdaghan kamo ug pun-a ang kadagatan.+ Ug modaghan sab sa yuta ang nagalupad nga mga mananap.” 23 Ug dihay kagabhion ug dihay kabuntagon, ikalimang adlaw.

24 Dayon ang Diyos miingon: “Motungha sa yuta ang lainlaing klase sa buhing linalang,* ang anad nga mga hayop, ang nagakamang nga mga mananap,* ug ang ihalas nga mga mananap, sumala sa ilang matang.”+ Ug nahitabo kini. 25 Gibuhat sa Diyos ang ihalas nga mga mananap, ang anad nga mga hayop, ug ang tanang nagakamang nga mananap sa yuta, sumala sa ilang matang. Ug nakita sa Diyos nga kini maayo.

26 Dayon ang Diyos miingon: “Magbuhat tag+ tawo sumala sa atong larawan,+ nga kaamgid+ nato, ug gamhan nila ang tibuok yuta apil ang mga isda sa dagat, ang nagalupad nga mga mananap sa kalangitan, ang anad nga mga hayop, ug ang matag nagakamang nga mananap.”+ 27 Ug gibuhat sa Diyos ang tawo sumala sa iyang larawan, sa larawan sa Diyos iyang gibuhat siya; lalaki ug babaye iyang gilalang sila.+ 28 Unya ang Diyos nagpanalangin kanila ug miingon: “Panganak mo ug pagdaghan, pun-a ang yuta+ ug gamhi kini.+ Gamhi+ sab ang mga isda sa dagat, ang nagalupad nga mga mananap sa kalangitan, ug ang matag buhing linalang sa yuta.”

29 Dayon ang Diyos miingon: “Ania, akong gihatag kaninyo ang matag tanom nga magpatunghag binhi nga naa sa tibuok yuta ug ang matag kahoy nga ang bunga may binhi. Kini ang inyong pagkaon.+ 30 Ug sa tanang ihalas nga mananap sa yuta ug sa tanang nagalupad nga mananap sa kalangitan ug sa tanang nagakamang nga mananap nga may kinabuhi,* gihatag nako ang tanang lunhaw nga tanom ingong pagkaon.”+ Ug nahitabo kini.

31 Human niana nakita sa Diyos nga maayo kaayo ang tanan niyang gibuhat.+ Ug dihay kagabhion ug dihay kabuntagon, ikaunom nga adlaw.

2 Busa nahuman ang langit ug ang yuta ug ang tanang naa niini.*+ 2 Sa wala pa ang ikapitong adlaw, natapos sa Diyos ang tanan niyang gibuhat, ug sa ikapitong adlaw siya nagpahulay gikan sa tanan niyang buhat.+ 3 Ug gipanalanginan sa Diyos ang ikapitong adlaw ug gihimo kining sagrado, kay niining adlawa siya nagpahulay sa tanan niyang gibuhat. Nahimo na sa Diyos ang tanang butang sumala sa iyang katuyoan.

4 Kini ang kasaysayan sa langit ug sa yuta sa panahon nga gibuhat* kini, sa adlaw nga gihimo ni Jehova* nga Diyos ang yuta ug ang langit.+

5 Wala pay nanurok nga kahoykahoy o ubang tanom sa yuta, kay wala pa paulani ni Jehova nga Diyos ang yuta ug wala pay tawo nga motikad niini. 6 Apan may alisngaw nga mosaka gikan sa yuta, ug kini ang nagbasa sa tibuok yuta.

7 Ug giporma ni Jehova nga Diyos ang tawo gikan sa abog+ sa yuta. Unya iyang gihuypan ang mga bangag sa ilong niini sa gininhawa sa kinabuhi,+ ug ang tawo nahimong buhing persona.*+ 8 Dugang pa, si Jehova nga Diyos naghimog usa ka tanaman* sa Eden,+ sa may sidlakan; ug gibutang niya didto ang tawo nga iyang gibuhat.+ 9 Busa gipatubo ni Jehova nga Diyos diha sa yuta ang tanang kahoy nga nindot tan-awon ug may bunga nga maayong kaonon apil ang kahoy sa kinabuhi+ sa tunga sa tanaman ug ang kahoy sa kahibalo sa maayo ug sa daotan.+

10 Karon dihay suba nga nagaagos gikan sa Eden nga maoy nagpatubig sa tanaman. Ug gikan didto, nabahin kini sa upat ka suba. 11 Ang ngalan sa una maoy Pison; kini ang naglibot sa tibuok yuta sa Havila, diin dunay bulawan. 12 Maayog klase ang bulawan niining yutaa. Naa poy bedelio* ug batong onyx didto. 13 Ang ngalan sa ikaduhang suba maoy Gihon; kini ang naglibot sa tibuok yuta sa Cus. 14 Ang ngalan sa ikatulong suba maoy Hidekel;*+ kini ang nagaagos padulong sa sidlakan sa Asirya.+ Ug ang ikaupat nga suba mao ang Euprates.+

15 Gipapuyo ni Jehova nga Diyos ang tawo sa tanaman sa Eden aron maoy motikad ug moatiman niini.+ 16 Si Jehova nga Diyos nagsugo usab sa tawo: “Gikan sa tanang kahoy sa tanaman makakaon ka hangtod matagbaw ka.+ 17 Apan kon bahin sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug sa daotan, ayaw gayod ug kaon sa bunga niini, kay sa adlaw nga mokaon ka niini mamatay gyod ka.”+

18 Unya si Jehova nga Diyos miingon: “Dili maayo nga padayong mag-inusara ang tawo. Buhatan nako siyag katimbang, ingong iyang kauban.”+ 19 Gihimo ni Jehova nga Diyos gikan sa abog ang tanang ihalas nga mananap sa yuta ug ang tanang nagalupad nga mananap sa kalangitan, ug iyang gidala kini sa tawo aron masayran kon unsay ingalan sa tawo kanila. Kon unsay ingalan sa tawo sa matag buhing linalang,* kini nay ngalan niini.+ 20 Busa ginganlan sa tawo ang tanang anad nga hayop, ang mga langgam sa kalangitan, ug ang tanang ihalas nga mananap sa yuta. Apan ang tawo walay katimbang ingong iyang kauban. 21 Busa gipahinanok ni Jehova nga Diyos ang tawo, ug samtang siya natulog, iyang gikuhaan siyag usa ka gusok dayon gitak-op ang unod sa dapit diin kini gikuha. 22 Ug ang gusok nga gikuha ni Jehova nga Diyos gikan sa lalaki gihimo niyang babaye, ug iya kining gidala sa lalaki.+

23 Unya ang lalaki miingon:

24 Mao nga ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug inahan ug siya moipon* sa iyang asawa, ug sila mahimong usa ka unod.+ 25 Ug silang duha, ang lalaki ug ang iyang asawa, nagpabiling hubo+ apan wala sila maulaw.

3 Sa tanang ihalas nga mananap sa yuta nga gibuhat ni Jehova nga Diyos, ang halas+ mao ang labing mabinantayon.* Busa miingon kini sa babaye: “Tinuod ba nga miingon ang Diyos nga dili mo angayng mokaon sa bunga sa tanang kahoy sa tanaman?”+ 2 Ang babaye miingon sa halas: “Makakaon mi sa bunga sa mga kahoy sa tanaman.+ 3 Apan bahin sa kahoy nga naa sa tunga sa tanaman, ang Diyos nag-ingon:+ ‘Ayaw gayod ninyog kan-a o hikapa ang bunga niini, kay kon himoon ninyo kini, kamo mamatay.’” 4 Ang halas miingon sa babaye: “Dili tinuod nga mamatay mo.+ 5 Kay nahibalo ang Diyos nga sa mismong adlaw nga mokaon mo sa bunga niini, ang inyong mga mata mabuka ug maparehas mo sa Diyos, nga mahibalo sa maayo ug daotan.”+

6 Niana nakita sa babaye nga ang bunga sa kahoy maayong kaonon ug tilinguhaon kaayo, oo, lami tan-awon. Busa siya mikuhag bunga niini ug mikaon.+ Dihang kauban na niya ang iyang bana, iya kining gihatagan ug mikaon sab kini.+ 7 Unya ang ilang mga mata nangabuka, ug sila nakaamgo nga sila hubo. Busa nagtahi silag mga dahon sa igos ug gitapis kini.+

8 Sa hapit nang mogabii,* nadungog nila ang tingog ni Jehova nga Diyos nga daw naglakaw siya sa tanaman. Ang lalaki ug ang iyang asawa nanago sa mga kahoy sa tanaman aron dili sila makita ni Jehova nga Diyos. 9 Ug si Jehova nga Diyos nagsigeg tawag sa lalaki: “Asa ka?” 10 Sa kataposan siya mitubag: “Nadungog nako ang imong tingog sa tanaman, apan nahadlok ko kay hubo ko, maong mitago ko.” 11 Busa siya miingon: “Kinsay nag-ingon nimo nga hubo ka?+ Mikaon ba ka sa bunga sa kahoy nga akong gidili kanimo?”+ 12 Ang lalaki miingon: “Ang babaye nga imong gihatag nako aron akong makauban maoy naghatag nako sa bunga sa kahoy, maong mikaon ko.” 13 Dayon si Jehova nga Diyos miingon sa babaye: “Unsa kining imong gibuhat?” Ang babaye mitubag: “Giilad ko sa halas, maong mikaon ko.”+

14 Unya si Jehova nga Diyos miingon sa halas:+ “Kay imo kining gibuhat, tinunglo ka sa tanang anad ug ihalas nga mananap sa yuta. Magkamang ka pinaagi sa imong tiyan, ug mokaon kag abog sa tibuok nimong kinabuhi. 15 Ug akong ibutang ang panag-away+ tali kanimo+ ug sa babaye+ ug tali sa imong kaliwat*+ ug sa iyang kaliwat.*+ Dugmokon* niya* ang imong ulo,+ ug samaran nimo siya sa tikod.”+

16 Sa babaye, siya miingon: “Dugangan gayod nako ang kasakit sa imong pagmabdos; sa kasakit ikaw manganak ug mga anak, ug mangandoy ka kanunay sa imong bana, ug siya magdominar kanimo.”

17 Kang Adan,* siya miingon: “Kay namati ka sa imong asawa ug mikaon ka sa bunga sa kahoy nga bahin niini ako nagsugo kanimo,+ ‘Ayaw gayod ug kaon sa bunga niini,’ tinunglo ang yuta tungod kanimo.+ Sa tibuok nimong kinabuhi, maghago ka pag-ayo aron makakaon sa abot niini.+ 18 Tuboan kinig mga sampinit ug mga kudyapa, ug ikaw magakaon sa tanom sa kapatagan. 19 Panington ka sa kahago una ka makabaton ug pagkaon* hangtod nga ikaw mobalik sa yuta, kay gikan ka sa yuta.+ Kay abog ka ug sa abog ka mobalik.”+

20 Human niini ginganlan ni Adan ang iyang asawa ug Eva,* kay mahimo siyang inahan sa tanang tawo.+ 21 Ug si Jehova nga Diyos naghimog tag-as nga besti nga panit para kang Adan ug sa iyang asawa, ug gipasul-ob kini kanila.+ 22 Dayon si Jehova nga Diyos miingon: “Ang tawo nahimong sama nato nga nahibalo sa maayo ug daotan.+ Karon, kinahanglang duna koy himoon aron dili siya mokuha ug mokaon sa bunga sa kahoy sa kinabuhi+ ug mabuhi hangtod sa hangtod.” 23 Ug gipahawa siya ni Jehova nga Diyos sa tanaman sa Eden+ aron ipatikad ang yuta diin siya gikuha.+ 24 Busa gipahawa niya ang tawo, ug sa sidlakan sa tanaman sa Eden siya nagbutang ug mga kerubin+ ug nagdilaab nga espada nga nagsigeg tuyok aron bantayan ang dalan paingon sa kahoy sa kinabuhi.

4 Karon si Adan nakigdulog kang Eva nga iyang asawa, ug kini namabdos.+ Dihang nanganak siya kang Cain,+ siya miingon: “Nanganak* kog batang lalaki sa tabang ni Jehova.” 2 Sa ulahi siya nanganak kang Abel, nga igsoon ni Cain.+

Si Abel nahimong magbalantay ug karnero, apan si Cain nahimong mag-uuma. 3 Usa ka adlaw niana, si Cain naghalad kang Jehova ug pipila sa mga abot sa yuta. 4 Apan si Abel naghalad ug mga panganay sa iyang karnero,+ apil ang mga tambok niini. Giuyonan ni Jehova si Abel ug ang iyang halad.+ 5 Apan wala siya makauyon kang Cain ug sa iyang halad, maong nasuko pag-ayo si Cain ug nagmug-ot. 6 Unya si Jehova miingon kang Cain: “Nganong nasuko ka pag-ayo ug nagmug-ot? 7 Kon mobuhat kag maayo, dili ba uyonan* ka? Apan kon dili ka mobuhat ug maayo, ang sala naghupo sa pultahan ug gustong motukob nimo. Apan imo ba ning daogon?”

8 Human niana si Cain miingon kang Abel nga iyang igsoon: “Mangadto ta sa kapatagan.” Sa didto na sila sa kapatagan, gipatay ni Cain ang iyang igsoong si Abel.+ 9 Sa ulahi, si Jehova miingon kang Cain: “Asa si Abel nga imong igsoon?” Siya mitubag: “Ambot. Tigbantay ba ko sa akong igsoon?” 10 Niini Siya miingon: “Unsa kining imong gibuhat? Paminaw! Ang dugo sa imong igsoon nagpakiluoy kanako gikan sa yuta.+ 11 Karon ikaw tinunglo kay abogon ka gikan sa yuta nga miinom sa dugo sa imong igsoon nga imong gipatay.+ 12 Bisag imong tikaron ang yuta, dili kini mohatag ug abot.* Ikaw maglatagaw ug magtagotago sa yuta.” 13 Busa si Cain miingon kang Jehova: “Bug-at ra kaayo ang silot sa akong sayop. 14 Karon imo kong giabog gikan niining dapita ug sa imong atubangan; ug ako maglatagaw ug magtagotago sa yuta, ug seguradong patyon ko ni bisan kinsa nga makakita nako.” 15 Busa giingnan siya ni Jehova: “Aron dili kana mahitabo, maghatag kog sugo nga si bisan kinsa nga mopatay kang Cain panimaslan ug pito ka beses.”

Busa nagbutang si Jehova ug ilhanan kang Cain aron dili siya patyon ni bisan kinsa nga makakita niya. 16 Dayon si Cain mihawa sa atubangan ni Jehova ug mipuyo sa yuta sa Pagkadestiyero,* sa sidlakan sa Eden.+

17 Human niadto, si Cain nakigdulog sa iyang asawa,+ ug kini namabdos ug nanganak kang Enoc. Dayon si Cain nagtukod ug siyudad ug ginganlan kinig Enoc, base sa ngalan sa iyang anak. 18 Sa ulahi, natawo ang anak ni Enoc nga si Irad. Si Irad ang amahan ni Mehujael, si Mehujael ang amahan ni Metusael, ug si Metusael ang amahan ni Lamek.

19 Si Lamek nagkuhag duha ka asawa. Ang ngalan sa una mao si Ada, ug ang ikaduha mao si Zila. 20 Si Ada nanganak kang Jabal. Si Jabal ang unang nagpuyo sa mga tolda ug nagbuhig mga hayop. 21 Ang ngalan sa iyang igsoong lalaki mao si Jubal. Siya ang unang naggamit ug alpa ug plawta. 22 Si Zila nanganak sab kang Tubal-cain, ang tighimog lainlaing matang sa himan nga tumbaga* ug puthaw. Ug ang igsoong babaye ni Tubal-cain mao si Naama. 23 Si Lamek miingon sa iyang mga asawa nga si Ada ug Zila:

25 Si Adan nakigdulog pag-usab sa iyang asawa, ug nanganak kinig lalaki. Ginganlan siya ni Eva ug Set,*+ kay matod pa niya: “Gihatagan ko sa Diyos ug laing anak* puli kang Abel, kay gipatay siya ni Cain.”+ 26 Si Set nakabaton sab ug anak nga lalaki, ug ginganlan kinig Enos.+ Nianang panahona ang katawhan nagsugod sa pagtawag sa ngalan ni Jehova.

5 Kini ang rekord sa mga kaliwat ni Adan. Sa adlaw nga gibuhat sa Diyos si Adan, iya siyang gibuhat nga kaamgid niya.+ 2 Iyang gilalang ang lalaki ug babaye.+ Sa adlaw nga sila gibuhat,+ iyang gipanalanginan sila ug gitawag nga Tawo.*

3 Pag-edad ni Adan ug 130, siya nakabaton ug anak nga lalaki nga liwat niya, ug iyang ginganlan siyag Set.+ 4 Human matawo si Set, si Adan nabuhi pag 800 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. 5 Busa si Adan nabuhi ug 930 ka tuig, ug siya namatay.+

6 Pag-edad ni Set ug 105, natawo ang iyang anak nga si Enos.+ 7 Human matawo si Enos, si Set nabuhi pag 807 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. 8 Busa si Set nabuhi ug 912 ka tuig, ug siya namatay.

9 Pag-edad ni Enos ug 90, natawo ang iyang anak nga si Kenan. 10 Human matawo si Kenan, si Enos nabuhi pag 815 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. 11 Busa si Enos nabuhi ug 905 ka tuig, ug siya namatay.

12 Pag-edad ni Kenan ug 70, natawo ang iyang anak nga si Mahalalel.+ 13 Human matawo si Mahalalel, si Kenan nabuhi pag 840 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. 14 Busa si Kenan nabuhi ug 910 ka tuig, ug siya namatay.

15 Pag-edad ni Mahalalel ug 65, natawo ang iyang anak nga si Jared.+ 16 Human matawo si Jared, si Mahalalel nabuhi pag 830 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. 17 Busa si Mahalalel nabuhi ug 895 ka tuig, ug siya namatay.

18 Pag-edad ni Jared ug 162, natawo ang iyang anak nga si Enoc.+ 19 Human matawo si Enoc, si Jared nabuhi pag 800 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. 20 Busa si Jared nabuhi ug 962 ka tuig, ug siya namatay.

21 Pag-edad ni Enoc ug 65, natawo ang iyang anak nga si Matusalem.+ 22 Human matawo si Matusalem, si Enoc padayong naglakaw uban sa matuod nga Diyos* sulod sa 300 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. 23 Busa si Enoc nabuhi ug 365 ka tuig. 24 Ug si Enoc padayong naglakaw uban sa matuod nga Diyos.+ Unya siya nawala, kay siya gikuha sa Diyos.+

25 Pag-edad ni Matusalem ug 187, natawo ang iyang anak nga si Lamek.+ 26 Human matawo si Lamek, si Matusalem nabuhi pag 782 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. 27 Busa si Matusalem nabuhi ug 969 ka tuig, ug siya namatay.

28 Pag-edad ni Lamek ug 182, siya nakabaton ug anak nga lalaki. 29 Iyang ginganlan siyag Noe,*+ ug miingon: “Siya ang maghatag kanatog kahupayan sa atong pagbudlay ug sa kakapoy* sa atong mga kamot tungod sa yuta nga gitunglo ni Jehova.”+ 30 Human matawo si Noe, si Lamek nabuhi pag 595 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. 31 Busa si Lamek nabuhi ug 777 ka tuig, ug siya namatay.

32 Human mag-edad si Noe ug 500, siya nakabaton ug mga anak nga mao si Sem,+ Ham,+ ug Japet.+

6 Dihang midaghan ang mga tawo sa yuta ug nanganak silag mga babaye, 2 nakita sa mga anak sa matuod nga Diyos*+ nga guwapa ang mga anak sa mga tawo. Busa ilang gipangasawa ang tanan nilang nagustohan. 3 Unya si Jehova miingon: “Dili ko* magpailob sa mga tawo hangtod sa hangtod,+ kay sila makasasala.* Gikan karon 120 ka tuig na lang silang mabuhi.”+

4 Niadtong panahona ug sa misunod nga mga tuig, naay mga Nepilim* sa yuta. Kay kaniadto ang mga anak sa matuod nga Diyos nakigdulog sa mga anak nga babaye sa mga tawo, ug nanganak silag mga lalaki. Sila ang kusgan kaayo kaniadto, ang bantogang mga lalaki.

5 Nakita ni Jehova nga grabe na ang pagkadaotan sa mga tawo sa yuta ug daotan kanunay ang naa sa ilang hunahuna ug kasingkasing.+ 6 Nagbasol* si Jehova nga iyang gihimo ang mga tawo sa yuta, ug naguol* ang iyang kasingkasing.+ 7 Busa si Jehova miingon: “Akong paphaon sa yuta ang mga tawo nga akong gibuhat, apil ang binuhing mga hayop, nagakamang nga mga mananap, ug nagalupad nga mga mananap sa kalangitan, kay nagbasol ko nga gihimo nako sila.” 8 Apan si Noe nakabaton sa pag-uyon ni Jehova.

9 Kini ang kasaysayan ni Noe.

Si Noe maoy matarong nga tawo.+ Kon itandi sa iyang mga katalirongan,* walay ikasaway kaniya. Si Noe naglakaw uban sa matuod nga Diyos.+ 10 Paglabay sa panahon, si Noe nakabaton ug tulo ka anak nga lalaki, si Sem, Ham, ug Japet.+ 11 Apan sa panan-aw sa matuod nga Diyos ang yuta nadaot, ug napuno kini sa kapintasan. 12 Oo, nakita sa Diyos nga nadaot ang yuta;+ ang tanang tawo sa yuta daotan kaayo.+

13 Human niana ang Diyos miingon kang Noe: “Nakahukom ko nga puohon ang tanang tawo, kay ang yuta napuno sa kapintasan tungod kanila. Busa laglagon nako sila uban sa yuta.+ 14 Paghimog arka* gamit ang kahoyng tagokon.+ Paghimog mga kuwarto sa arka ug buliti kinig alkitran+ sa sulod ug gawas. 15 Kini ang imong himoon: Ang arka kinahanglang 300 ka maniko* ang gitas-on, 50 ka maniko ang gilapdon, ug 30 ka maniko ang gihabogon. 16 Maghimo kag bentana* aron may kahayag sa arka, usa ka maniko gikan sa ibabaw. Butangig pultahan ang kilid+ sa arka, ug ang arka kinahanglang tulo ka andana.

17 “Akong palunopan+ ang yuta aron malaglag ang tanang linalang ilalom sa langit nga may gininhawa* sa kinabuhi. Ang tanang naa sa yuta mangamatay.+ 18 Apan maghimo kog pakigsaad uban kanimo, ug kinahanglan kang mosulod sa arka apil ang imong asawa, mga anak, ug mga asawa sa imong mga anak.+ 19 Ug pasudlon nimo sa arka ang tanang matang sa mananap,+ duha kada matang, laki ug baye, aron mabuhi sila uban nimo;+ 20 sa matag matang sa nagalupad nga mananap, sa anad nga hayop, ug sa nagakamang nga mananap sa yuta, duha kada matang ang moadto kanimo sa arka aron padayon silang mabuhi.+ 21 Pagdala sab ug lainlaing klase sa pagkaon+ para kanimo ug sa mga hayop.”

22 Ug gibuhat ni Noe ang tanang gisugo sa Diyos kaniya. Gisunod gayod niya kon unsay gisugo.+

7 Dayon si Jehova miingon kang Noe: “Sulod sa arka, ikaw ug ang tibuok nimong panimalay, kay sa tanang tawo niini nga henerasyon ikaw ang labing matarong.+ 2 Pagdalag tinagpito* sa matag matang sa hinlong mananap,+ laki ug baye; ug usa ka paris sa matag matang sa dili hinlong mananap, laki ug baye; 3 ug usab tinagpito* sa nagalupad nga mananap, laki ug baye, aron mapreserbar ang ilang liwat sa tibuok yuta.+ 4 Kay pito na lang ka adlaw, akong paulanan+ ang yuta sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii.+ Ug paphaon nako sa yuta ang tanang buhing linalang nga akong gihimo.”+ 5 Ug gibuhat ni Noe ang tanang gisugo ni Jehova kaniya.

6 Si Noe nag-edad ug 600 dihang nahitabo ang Lunop sa yuta.+ 7 Busa si Noe, ang iyang asawa, mga anak, ug mga asawa sa iyang mga anak misulod sa arka sa wala pa ang Lunop.+ 8 Sa matag hinlo ug dili hinlo nga mananap, sa nagalupad nga mga mananap, ug sa tanang nagakamang nga mananap sa yuta,+ 9 sila nanulod sa arka nga tinagurha ngadto kang Noe, laki ug baye, sumala sa gisugo sa Diyos kang Noe. 10 Pito ka adlaw sa ulahi, ang yuta gilunopan.

11 Sa ika-600 nga tuig sa kinabuhi ni Noe, sa ika-17 nga adlaw sa ikaduhang bulan, mibuhagay ang tanang tubig sa langit ug nabuksan ang mga ganghaan sa tubig sa langit.+ 12 Ug mibundak ang ulan sa yuta sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii. 13 Nianang adlawa, si Noe misulod sa arka uban sa iyang mga anak, si Sem, Ham, ug Japet,+ apil ang iyang asawa ug ang tulo ka asawa sa iyang mga anak.+ 14 Sila misulod uban ang tanang matang sa ihalas nga mananap, tanang matang sa binuhing hayop, tanang matang sa nagakamang nga mananap sa yuta, ug tanang matang sa nagalupad nga mananap, ang matag langgam ug pak-an nga mananap. 15 Ang matag matang sa mananap nga may gininhawa* sa kinabuhi padayong nanulod sa arka nga tinagurha ngadto kang Noe. 16 Busa nanulod ang matag matang sa mananap, laki ug baye, sumala sa gisugo sa Diyos kaniya. Human niana gisirhan ni Jehova ang pultahan.

17 Ang ulan nagpadayon sulod sa 40 ka adlaw, ug ang tubig padayong mitaas hangtod nga ang arka milutaw ibabaw sa yuta. 18 Midako pag-ayo ang tubig sa yuta ug padayon pa kining mitaas, apan ang arka naglutaw sa katubigan. 19 Hilabihan gayod ang pagsaka sa tubig mao nga nalapawan ang tanang tag-as nga bukid sa tibuok yuta.+ 20 Ang tubig misaka hangtod sa 15 ka maniko* ibabaw sa kabukiran.

21 Busa nangamatay ang tanang buhing linalang sa yuta+​—ang nagalupad nga mananap, binuhing hayop, ihalas nga mananap, nagapanon nga mga mananap, ug ang tanang tawo.+ 22 Ang tanan sa mamalang yuta nga may gininhawa sa kinabuhi* nangamatay.+ 23 Busa Iyang gipapha ang tanang buhing linalang sa yuta, apil ang tawo, hayop, nagakamang nga mananap, ug nagalupad nga mananap sa kalangitan. Silang tanan gipapha sa yuta;+ si Noe lang ug ang iyang mga kauban sa arka ang naluwas.+ 24 Ug ang tubig nga mitabon sa yuta taas gihapon sulod sa 150 ka adlaw.+

8 Apan gihinumdoman* sa Diyos si Noe ug ang tanang ihalas nga mananap ug binuhing hayop nga kauban niya sa arka.+ Ang Diyos nagpahuros ug hangin ibabaw sa yuta, ug misugod paghubas ang tubig. 2 Ang mga tubig sa langit mihunong pag-agas ug ang mga ganghaan sa tubig sa langit gisirad-an, mao nga mihunong* ang ulan.+ 3 Dayon ang tubig anam-anam nga mihubas. Human sa 150 ka adlaw, ang tubig mius-os na. 4 Sa ika-17 nga adlaw sa ikapitong bulan, ang arka nahiluna sa kabukiran sa Ararat. 5 Padayong mihubas ang tubig hangtod sa ika-10 nga bulan. Sa unang adlaw sa ika-10 nga bulan, makita na ang tumoy sa mga bukid.+

6 Busa paglabay sa 40 ka adlaw, giablihan ni Noe ang bentana+ sa arka 7 ug gipalupad ang usa ka uwak. Kini naglupadlupad sa gawas ug nagsigeg balik sa arka, hangtod nga mimala na ang yuta.

8 Sa ulahi iyang gipalupad ang usa ka salampati aron mahibaloan kon mihubas na ang tubig sa yuta. 9 Ang salampati wala makakitag kabatogan kay natabonan pag tubig ang tibuok yuta,+ maong mibalik kini sa arka. Busa gigawas niya ang iyang kamot ug gipasulod ang salampati sa arka. 10 Naghulat siyag laing pito ka adlaw, ug gipalupad niya pag-usab ang salampati. 11 Sa hapit nang mogabii ang salampati mibalik, ug nakita niya nga nagtangag kinig lunhawng dahon sa olibo! Busa nahibaloan ni Noe nga mius-os na ang tubig sa yuta.+ 12 Naghulat siyag laing pito ka adlaw. Unya iyang gipagawas ang salampati, apan wala na kini mobalik kaniya.

13 Karon sa ika-601 nga tuig,+ sa unang adlaw sa unang bulan, mihubas na ang tubig sa yuta. Gitangtang ni Noe ang usa ka bahin sa atop sa arka, ug nakita niya nga nagkamala na ang yuta. 14 Sa ika-27 nga adlaw sa ikaduhang bulan, mala na ang yuta.

15 Karon ang Diyos miingon kang Noe: 16 “Gawas na sa arka, ikaw, ang imong asawa, mga anak, ug mga asawa sa imong mga anak.+ 17 Pagawsa ang tanang matang sa linalang,+ ang nagalupad nga mananap, hayop,* ug ang nagakamang nga mananap, aron sila mosanay ug modaghan sa yuta.”+

18 Busa si Noe migawas uban sa iyang asawa, mga anak,+ ug mga asawa sa iyang mga anak. 19 Ang tanang hayop nanggawas sa arka, ang tanang nagakamang ug nagalupad nga mananap, ang tanang nagalihok sa yuta, sumala sa ilang matang.+ 20 Unya si Noe naghimog halaran+ kang Jehova ug nagkuhag pipila sa hinlong mga mananap ug sa hinlong mga langgam,+ ug gitanyag kini ingong halad nga sinunog diha sa halaran.+ 21 Nakapalipay* kang Jehova ang kahumot niini. Busa si Jehova miingon sa iyang kaugalingon: “Dili na gyod nako tunglohon ang yuta+ tungod sa tawo, kay ang iyang kasingkasing naay tendensiya sa pagkadaotan sukad sa pagkabata;+ ug dili na gyod nako hampakon ang matag buhing butang sama sa akong gibuhat.+ 22 Sukad karon, magpadayon sa yuta ang pagpugas ug binhi ug pag-ani, ang katugnaw ug kainit, ang ting-init ug tingtugnaw, ug ang adlaw ug gabii.”+

9 Gipanalanginan sa Diyos si Noe ug ang iyang mga anak ug giingnan sila: “Panganak mo ug pagdaghan ug pun-a ang yuta.+ 2 Padayong mahadlok kaninyo ang matag buhing linalang sa yuta, ang matag nagalupad nga mananap, ang tanang nagalihok sa yuta, ug ang tanang isda sa dagat. Kamoy maggahom kanila.+ 3 Magsilbing pagkaon ninyo ang matag buhing mananap.+ Ihatag nako kining tanan, sama nga akong gihatag kaninyo ang lunhawng mga tanom.+ 4 Apan ayawg kan-a ang unod uban ang kinabuhi* niini—ang dugo.+ 5 Gawas pa niana, akong papanubagon kadtong mag-ula sa inyong dugo, nga mao ang inyong kinabuhi. Kon hayop ang mopatay ninyo, kini patyon. Ug kon tawo, siya papanubagon kay iyang gipatay ang iyang igsoon.+ 6 Si bisan kinsa nga mopatay ug tawo,* patyon sab siya sa iyang isigkatawo,+ kay sa akong larawan gibuhat nako ang tawo.*+ 7 Bahin kaninyo, panganak mo ug pagdaghan ug pun-a ang yuta.”+

8 Dayon ang Diyos miingon kang Noe ug sa iyang mga anak: 9 “Karon ako maghimog pakigsaad uban kaninyo+ ug sa inyong umaabot nga kaliwatan, 10 ug sa matag buhing linalang nga uban kaninyo, ang mga langgam, hayop,* ug uban pang buhing linalang sa yuta, ang tanang nanggawas sa arka.+ 11 Oo, ako maghimog pakigsaad uban kaninyo: Dili na nako laglagon ang tanang tawo ug mananap pinaagig lunop, ug dili na nako laglagon ang yuta pinaagig lunop.”+

12 Ang Diyos midugang: “Alang sa tanang umaabot nga kaliwatan, kini ang ilhanan sa pakigsaad nga akong gihimo uban kaninyo ug sa tanang buhing linalang uban kaninyo. 13 Magbutang ko ug balangaw diha sa panganod, ug magsilbi kining ilhanan sa akong pakigsaad uban kaninyo ug sa yuta. 14 Dihang magdala kog panganod ibabaw sa yuta, motungha gayod ang balangaw diha sa panganod. 15 Ug hinumdoman gayod nako ang pakigsaad nga akong gihimo uban kaninyo ug sa tanang matang sa buhing linalang; ug wala nay lunop nga molaglag sa tanang tawo ug mananap.+ 16 Dihang motungha ang balangaw diha sa panganod, makita gayod nako kini ug akong hinumdoman ang walay kataposang pakigsaad tali sa Diyos ug sa tanang tawo ug mananap sa yuta.”

17 Ang Diyos miingon pag-usab kang Noe: “Mao nay ilhanan sa pakigsaad nga akong gihimo uban sa tanang tawo ug mananap sa yuta.”+

18 Ang mga anak ni Noe nga migawas sa arka mao si Sem, Ham, ug Japet.+ Sa ulahi, natawo ang anak ni Ham nga si Canaan.+ 19 Silang tulo ang mga anak ni Noe, ug naggikan kanila ang tanang katawhan sa tibuok yuta.+

20 Karon si Noe nanguma ug nananom ug mga ubas. 21 Dihang miinom siyag bino, siya nahubog ug naghubo sulod sa iyang tolda. 22 Nakita ni Ham, nga amahan ni Canaan, ang kahubo sa iyang amahan ug gisulti niya kini sa iyang duha ka igsoon didto sa gawas. 23 Busa si Sem ug Japet nagkuhag kupo ug nagbutang niini sa ilang mga abaga ug naglakaw nga paatras. Dayon gitabonan nila ang lawas sa ilang amahan samtang naglingiw, aron dili nila makita ang kahubo sa ilang amahan.

24 Dihang nakamata ug nahuwasan na si Noe sa iyang kahubog ug nahibaloan niya ang gibuhat kaniya sa iyang kamanghorang anak, 25 siya miingon:

“Matinunglo si Canaan.+

Mahimo siyang kinaubsang ulipon sa iyang mga igsoon.”+

26 Ug siya midugang:

27 Hatagan unta sa Diyos ug dakong luna si Japet,

28 Si Noe nabuhi pag 350 ka tuig human sa Lunop.+ 29 Busa si Noe nabuhi ug 950 ka tuig, ug siya namatay.

10 Kini ang kasaysayan sa mga anak nga lalaki ni Noe nga si Sem,+ Ham, ug Japet.

Sila nakabaton ug mga anak human sa Lunop.+ 2 Ang mga anak nga lalaki ni Japet mao si Gomer,+ Magog,+ Madai, Javan, Tubal,+ Mesek,+ ug Tiras.+

3 Ang mga anak nga lalaki ni Gomer mao si Askenaz,+ Ripat, ug Togarma.+

4 Ang mga anak nga lalaki ni Javan mao si Elisa,+ Tarsis,+ Kitim,+ ug Dodanim.

5 Ang uban nilang kaliwat nangadto sa mga isla ug namuyo sa ilang yuta, sumala sa ilang pinulongan, banay, ug nasod.

6 Ang mga anak nga lalaki ni Ham mao si Cus, Mizraim,+ Put,+ ug Canaan.+

7 Ang mga anak nga lalaki ni Cus mao si Seba,+ Havila, Sabta, Raama,+ ug Sabteca.

Ang mga anak nga lalaki ni Raama mao si Sheba ug Dedan.

8 Si Cus ang amahan ni Nimrod. Si Nimrod mao ang unang gamhanang tawo sa yuta. 9 Siya nahimong banggiitang mangangayam* nga supak kang Jehova. Mao nga dunay ekspresyon: “Sama siya kang Nimrod, usa ka banggiitang mangangayam nga supak kang Jehova.” 10 Ang iyang gingharian nagsugod sa* Babel,+ Erek,+ Acad, ug Calne, sa yuta sa Sinar.+ 11 Gikan nianang yutaa, siya miadto sa Asirya+ ug gitukod ang Nineve,+ Rehobot-Ir, Cala, 12 ug Resen, taliwala sa Nineve ug Cala: Mao kini ang bantogang siyudad.*

13 Si Mizraim ang amahan ni Ludim,+ Anamim, Lehabim, Naptuhim,+ 14 Patrusim,+ Casluhim (nga maoy gigikanan sa mga Filistehanon+), ug Captorim.+

15 Si Canaan ang amahan ni Sidon,+ nga iyang panganay, ug ni Het,+ 16 ingon man sa mga Jebusihanon,+ Amorihanon,+ Girgasihanon, 17 Hivihanon,+ Arkihanon, Sinihanon, 18 Arvadnon,+ Zemarihanon, ug Hamatihanon.+ Sa ulahi, ang mga pamilya sa mga Canaanhon mikaylap sa ubang dapit. 19 Busa ang utlanan sa mga Canaanhon maoy gikan sa Sidon hangtod sa Gerar,+ duol sa Gaza,+ ug hangtod sa Sodoma, Gomora,+ Adma, ug Zeboiim,+ duol sa Lasa. 20 Mao kini ang mga kaliwat ni Ham sumala sa ilang banay, pinulongan, yuta nga gipuy-an, ug nasod.

21 Si Sem nakabaton sab ug mga anak. Siya ang katigulangan sa tanang anak ni Eber+ ug ang igsoon ni Japet nga kamagulangan.* 22 Ang mga anak nga lalaki ni Sem mao si Elam,+ Asur,+ Arpaksad,+ Lud, ug Aram.+

23 Ang mga anak nga lalaki ni Aram mao si Uz, Hul, Geter, ug Mas.

24 Si Arpaksad ang amahan ni Sela,+ ug si Sela ang amahan ni Eber.

25 Si Eber may duha ka anak nga lalaki. Ang ngalan sa usa mao si Peleg,*+ kay sa iyang panahon ang yuta* nabahin. Ang ngalan sa iyang igsoon mao si Joktan.+

26 Si Joktan ang amahan ni Almodad, Selep, Hazarmavet, Jera,+ 27 Hadoram, Uzal, Dikla, 28 Obal, Abimael, Sheba, 29 Opir,+ Havila, ug Jobab. Silang tanan ang mga anak nga lalaki ni Joktan.

30 Ang lugar nga ilang gipuy-an maoy gikan sa Mesa hangtod sa Separ, ang kabukiran sa Sidlakan.

31 Mao kini ang mga kaliwat ni Sem sumala sa ilang banay, pinulongan, yuta nga gipuy-an, ug nasod.+

32 Kini sila ang mga kaliwat sa mga anak ni Noe, sumala sa ilang banay ug nasod. Gikan kanila ang mga nasod nga mikaylap sa yuta human sa Lunop.+

11 Karon ang tibuok yuta may usa lang ka pinulongan ug sinultihan.* 2 Samtang nagpanaw sila pasidlakan, nakakita silag patag nga lugar sa Sinar,+ ug didto sila mipuyo. 3 Ug sila miingon sa usag usa: “Dali! Maghimo tag mga tisa* ug lutoon nato kini sa kalayo aron mogahi.” Busa migamit silag tisa imbes bato, ug aspalto ingong pangtapot. 4 Dayon sila miingon: “Magtukod tag atong siyudad nga ang torre sangko sa langit, aron kita mainila ug dili magkatibulaag sa tibuok yuta.”+

5 Ug giliso ni Jehova ang iyang pagtagad sa siyudad ug sa torre nga gitukod sa mga tawo. 6 Unya si Jehova miingon: “Kini nga katawhan nagkahiusa sa pagbuhat niini kay usa lang ang ilang pinulongan.+ Mahimo nila ang bisan unsa nga gusto nilang buhaton. 7 Manaog ta+ ug atong libogon ang ilang pinulongan aron dili na sila magkasinabot.” 8 Busa gikan didto gipatibulaag sila ni Jehova sa tibuok yuta,+ ug anam-anam nilang gibiyaan ang pagtukod sa siyudad. 9 Mao nga gitawag kinig Babel,*+ kay didto gilibog ni Jehova ang pinulongan sa tibuok yuta, ug gikan didto gipatibulaag sila ni Jehova sa tibuok yuta.

10 Kini ang kasaysayan ni Sem.+

Pag-edad ni Sem ug 100, natawo ang iyang anak nga si Arpaksad+ duha ka tuig human sa Lunop. 11 Human matawo si Arpaksad, si Sem nabuhi pag 500 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye.+

12 Pag-edad ni Arpaksad ug 35, natawo ang iyang anak nga si Sela.+ 13 Human matawo si Sela, si Arpaksad nabuhi pag 403 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye.

14 Pag-edad ni Sela ug 30, natawo ang iyang anak nga si Eber.+ 15 Human matawo si Eber, si Sela nabuhi pag 403 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye.

16 Pag-edad ni Eber ug 34, natawo ang iyang anak nga si Peleg.+ 17 Human matawo si Peleg, si Eber nabuhi pag 430 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye.

18 Pag-edad ni Peleg ug 30, natawo ang iyang anak nga si Reu.+ 19 Human matawo si Reu, si Peleg nabuhi pag 209 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye.

20 Pag-edad ni Reu ug 32, natawo ang iyang anak nga si Serug. 21 Human matawo si Serug, si Reu nabuhi pag 207 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye.

22 Pag-edad ni Serug ug 30, natawo ang iyang anak nga si Nahor. 23 Human matawo si Nahor, si Serug nabuhi pag 200 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye.

24 Pag-edad ni Nahor ug 29, natawo ang iyang anak nga si Tera.+ 25 Human matawo si Tera, si Nahor nabuhi pag 119 ka tuig. Ug siya nakabaton ug mga anak nga lalaki ug babaye.

26 Pag-edad ni Tera ug 70, siya nakabaton ug mga anak nga mao si Abram,+ Nahor,+ ug Haran.

27 Kini ang kasaysayan ni Tera.

Si Tera ang amahan ni Abram, Nahor, ug Haran. Si Haran ang amahan ni Lot.+ 28 Sa buhi pa ang iyang amahan nga si Tera, si Haran namatay sa iyang yutang natawhan, sa Ur+ sa mga Caldeanhon.+ 29 Unya si Abram ug Nahor nangasawa. Ang asawa ni Abram mao si Sarai,+ ug ang asawa ni Nahor mao si Milca.+ Si Milca ug Isca maoy mga anak ni Haran. 30 Si Sarai baog;+ wala siyay anak.

31 Gikan sa Ur sa mga Caldeanhon, gidala ni Tera ngadto sa yuta sa Canaan+ ang iyang anak nga si Abram, ang iyang apo nga si Lot+ nga anak ni Haran, ug ang iyang binalaye nga si Sarai nga asawa sa iyang anak nga si Abram. Sa ulahi sila nakaabot sa Haran+ ug mipuyo didto. 32 Si Tera nabuhi ug 205 ka tuig, ug siya namatay sa Haran.

12 Ug si Jehova miingon kang Abram: “Biya sa imong yuta ug sa imong mga paryente ug sa panimalay sa imong amahan, ug adto sa yuta nga akong ipakita kanimo.+ 2 Himoon ka nako nga dakong nasod, ug panalanginan ti ka. Himoon nakong mainila ang imong ngalan, ug ikaw mahimong panalangin sa uban.+ 3 Akong panalanginan kadtong manghinaot ug kaayohan kanimo, ug akong tunglohon kadtong magtunglo kanimo,+ ug ang tanang banay sa yuta seguradong mapanalanginan* pinaagi kanimo.”+

4 Busa si Abram milakaw sumala sa gisugo ni Jehova kaniya, ug si Lot miuban niya. Si Abram 75 anyos pagbiya niya sa Haran.+ 5 Gidala ni Abram ang iyang asawa nga si Sarai+ ug ang iyang pag-umangkon nga si Lot,+ apil ang tanang katigayonan ug mga ulipon nga ilang napanag-iya+ sa Haran. Ug sila mipanaw paingon sa yuta sa Canaan.+ Pag-abot nila sa Canaan, 6 gilatas ni Abram ang yuta hangtod sa rehiyon sa Sekem,+ duol sa dagkong kahoy sa More.+ Niadtong panahona, mga Canaanhon ang namuyo sa yuta. 7 Dayon si Jehova nagpakita kang Abram ug miingon: “Ihatag nako kining yutaa sa imong kaliwat.”*+ Busa naghimo siyag halaran nianang dapita, diin nagpakita si Jehova kaniya. 8 Sa ulahi, siya mibiya didto ug mibalhin sa kabukiran sa sidlakan sa Bethel+ ug nagtolda didto, diin ang Bethel naa sa kasadpan ug ang Ai+ naa sa sidlakan. Siya naghimog halaran didto para kang Jehova+ ug nagdayeg sa ngalan ni Jehova.+ 9 Human niini, gihipos ni Abram ang iyang mga tolda ug mipaingon sa Negeb,+ nga nagkampo sa lainlaing lugar paingon didto.

10 Apan nahitabo ang gutom sa Canaan mao nga si Abram miadto sa Ehipto aron mopuyo didto kadiyot,*+ kay grabe ang gutom sa yuta.+ 11 Sa hapit na siyang mosulod sa Ehipto, iyang giingnan si Sarai nga iyang asawa: “Palihog paminaw! Guwapa kaayo ka.+ 12 Inigkakita sa mga Ehiptohanon nimo, moingon gyod sila, ‘Iya ning asawa.’ Unya ila kong patyon, ug kuhaon ka nila.* 13 Palihog ingna sila nga magsoon ta, aron walay daotang mahitabo nako tungod nimo, ug maluwas ang akong kinabuhi.”*+

14 Pagsulod ni Abram sa Ehipto, nakita sa mga Ehiptohanon nga guwapa kaayo ang babaye. 15 Nakita sab siya sa mga prinsipe sa Paraon, ug gisultihan nila ang Paraon kon unsa siya ka guwapa, mao nga gidala siya sa balay sa Paraon. 16 Tungod kaniya, maayo kaayo ang pagtratar sa Paraon kang Abram. Gani si Abram gihatagan ug mga karnero, baka, mga asno ug asna, mga sulugoong lalaki ug babaye, ug mga kamelyo.+ 17 Unya ang Paraon ug ang iyang panimalay gihampak ni Jehova ug grabeng mga sakit* tungod kang Sarai nga asawa ni Abram.+ 18 Busa gipatawag sa Paraon si Abram ug giingnan: “Unsa kining imong gibuhat kanako? Nganong wala man ko nimo tug-ani nga asawa nimo siya? 19 Nganong miingon man ka nga magsoon mo?+ Hapit na hinuon nako siya pangasaw-a. Nia imong asawa. Kuhaa siya ug lakaw!” 20 Busa gisugo sa Paraon ang iyang mga alagad nga ubanan pagawas sa Ehipto si Abram, ang iyang asawa, ug ang tanan nga iyaha.+

13 Gikan sa Ehipto, si Abram miadto sa Negeb,+ uban ang iyang asawa, ang tanan niyang nabatonan, ug si Lot. 2 Si Abram daghan kaayog hayop, plata,* ug bulawan.+ 3 Samtang nagpanaw gikan sa Negeb paingon sa Bethel, siya nagkampo sa lainlaing lugar hangtod nga nakaabot siya sa dapit diin siya nagtolda kaniadto, taliwala sa Bethel ug Ai,+ 4 sa dapit diin siya naghimog halaran kaniadto. Didto gidayeg ni Abram ang ngalan ni Jehova.

5 Karon si Lot, nga mikuyog kang Abram, nakapanag-iya sab ug mga karnero, baka, ug mga tolda. 6 Busa dili na sila puwedeng mag-ipon ug puyo sa usa ka lugar kay midaghan pag-ayo ang ilang katigayonan. 7 Ug nag-away ang mga tig-atiman sa mga hayop ni Abram ug ang mga tig-atiman sa mga hayop ni Lot. (Niadtong panahona, mga Canaanhon ug Perizihanon ang namuyo didto.)+ 8 Busa si Abram miingon kang Lot:+ “Palihog, dili ta mag-away, apil ang atong mga tig-atiman sa mga hayop, kay paryente ta. 9 Makapili ka bisan asa nimo gustong mopuyo niining yutaa. Palihog, bulag nako. Kon moadto ka sa wala, moadto ko sa tuo; apan kon moadto ka sa tuo, moadto ko sa wala.” 10 Busa si Lot mitan-aw sa palibot ug nakita niya nga abundag tubig ang tibuok distrito sa Jordan+ hangtod sa Zoar+ (sa wala pa laglaga ni Jehova ang Sodoma ug Gomora), sama sa tanaman ni Jehova,+ sama sa yuta sa Ehipto. 11 Unya gipili ni Lot ang tibuok distrito sa Jordan, ug gibalhin ni Lot ang iyang kampo ngadto sa sidlakan. Busa sila nagbulag. 12 Si Abram mipuyo sa yuta sa Canaan, apan si Lot mipuyo duol sa mga siyudad sa distrito.+ Sa ulahi si Lot nagpatindog ug tolda duol sa Sodoma. 13 Ang mga tawo sa Sodoma daotan ug grabe ka makasasala kang Jehova.+

14 Human mobulag si Lot kang Abram, si Jehova miingon kang Abram: “Sa imong nahimutangan, palihog tan-aw sa amihanan ug habagatan, sa sidlakan ug kasadpan, 15 kay ang tanang yuta nga imong makita ihatag nako kanimo ug sa imong kaliwat* ug panag-iyahon ninyo kini hangtod sa panahong walay tino.+ 16 Ug padaghanon nako ang imong kaliwat* sama sa abog sa yuta. Sama nga dili maihap ang abog sa yuta, ang imong kaliwat* dili pod maihap.+ 17 Lakaw ug libota ang yuta, ang gitas-on ug gilapdon niini, kay ako ning ihatag nimo.” 18 Busa si Abram milakaw ug padayong nagpuyo sa mga tolda. Sa ulahi siya nakaabot sa dagkong kahoy sa Mamre,+ sa Hebron,+ ug mipuyo didto. Dayon naghimo siyag halaran didto para kang Jehova.+

14 Niadtong panahona, si Amrapel ang hari sa Sinar,+ si Ariok ang hari sa Elasar, si Kedorlaomer+ ang hari sa Elam,+ ug si Tidal ang hari sa Goiim. 2 Sila nakiggubat kang Bera nga hari sa Sodoma,+ kang Birsa nga hari sa Gomora,+ kang Sinab nga hari sa Adma, kang Semeber nga hari sa Zeboiim,+ ug sa hari sa Bela, nga mao ang Zoar. 3 Giusa nila ang ilang kasundalohan sa Walog* sa Sidim,+ nga mao ang Dagat sa Asin.*+

4 Nag-alagad sila* kang Kedorlaomer sulod sa 12 ka tuig, apan mirebelde sila sa ika-13 nga tuig. 5 Busa sa ika-14 nga tuig, si Kedorlaomer ug ang mga hari nga kauban niya misulong, ug gipildi nila ang mga Repaim sa Asterot-karnaim, ang mga Zuzim sa Ham, ang mga Emim+ sa Saveh-kiriataim, 6 ug ang mga Horihanon+ sa ilang bukid sa Seir+ hangtod sa El-paran, duol sa kamingawan. 7 Unya sila mibalik ug nakaabot sa En-mispat, nga mao ang Kades.+ Ug gisakop nila ang tibuok teritoryo sa mga Amalekanhon+ ug gipildi ang mga Amorihanon+ nga nagpuyo sa Hazazon-tamar.+

8 Niining tungora, ang hari sa Sodoma, hari sa Gomora, hari sa Adma, hari sa Zeboiim, ug ang hari sa Bela, nga mao ang Zoar, miadto sa Walog* sa Sidim aron makiggubat nila, 9 batok kang Kedorlaomer nga hari sa Elam, kang Tidal nga hari sa Goiim, kang Amrapel nga hari sa Sinar, ug kang Ariok nga hari sa Elasar+—upat ka hari kontra sa lima. 10 Tungod niini miikyas ang mga hari sa Sodoma ug Gomora, apan nangahulog sila sa mga bangag nga punog aspalto, nga daghan didto sa Walog* sa Sidim. Ang uban miikyas paingon sa kabukiran. 11 Dayon gikuha sa mga nakadaog ang tanang katigayonan ug pagkaon sa Sodoma ug Gomora, ug sila nanglakaw.+ 12 Gidala sab nila si Lot, ang pag-umangkon ni Abram nga nagpuyo sa Sodoma,+ apil ang iyang katigayonan, ug sila mibiya.

13 Human niana, miabot ang usa ka tawong nakaikyas ug gisultihan niya si Abram nga Hebreohanon. Niadtong panahona, siya nagpuyo* duol sa dagkong kahoy ni Mamre nga Amorihanon,+ nga igsoon ni Escol ug Aner.+ Kaalyansa sila ni Abram. 14 Mao nga nahibaloan ni Abram nga nabihag ang iyang paryente.*+ Busa gitigom niya ang iyang binansay nga mga tawo, 318 ka sulugoon nga natawo sa iyang panimalay, ug ilang gigukod sila hangtod sa Dan.+ 15 Pagkagabii, gibahinbahin niya ang iyang mga tawo. Dayon miatake siya ug ang iyang mga sulugoon, ug ilang gipildi sila. Ug iyang gigukod sila hangtod sa Hoba, nga amihanan sa Damasco. 16 Nabawi niya si Lot nga iyang paryente ug ang katigayonan niini. Nabawi sab niya ang tanang katigayonan, mga babaye, ug ubang binihag.

17 Sa pagpauli ni Abram human niya mapildi si Kedorlaomer ug ang mga hari nga kauban niini, gisugat siya sa hari sa Sodoma didto sa Walog* sa Saveh, nga mao ang Walog sa Hari.+ 18 Ug si Melquisedek+ nga hari sa Salem+ nagdalag tinapay ug bino; siya ang saserdote sa Labing Hataas nga Diyos.+

19 Dayon iyang gipanalanginan siya ug miingon:

Unya gihatagan siya ni Abram ug ikapulo sa tanang butang.+

21 Human niana ang hari sa Sodoma miingon kang Abram: “Ihatag kanako ang mga tawo, apan dalha ang mga butang.” 22 Apan si Abram miingon sa hari sa Sodoma: “Iisa nako ang akong kamot sa pagpanumpa kang Jehova nga Labing Hataas nga Diyos, ang Magbubuhat sa langit ug yuta, 23 nga dili ko mokuhag bisan unsa nga imoha, bisag usa ka hilo o liston sa sandalyas, aron dili ka moingon, ‘Akoy nagpadato kang Abram.’ 24 Wala koy kuhaon gawas lang sa gikaon sa mga batan-ong lalaki. Apan hatagi sa ilang bahin ang mga lalaki nga miuban nako, si Aner, Escol, ug Mamre.”+

15 Human niini, si Jehova nakigsulti kang Abram pinaagig panan-awon: “Ayawg kahadlok,+ Abram. Panalipdan ka nako.*+ Dako unya kaayo ang imong ganti.”+ 2 Si Abram mitubag: “Soberanong Ginoong Jehova, unsay kapuslanan sa imong ihatag, nga wala man koy anak ug ang makapanunod sa tanan nakong katigayonan mao si Eliezer+ nga taga-Damasco?” 3 Si Abram midugang: “Wala ko nimo hatagig anak,*+ ug ang akong manununod maoy sulugoon sa akong panimalay.” 4 Apan giingnan siya ni Jehova, “Dili siya ang imong manununod, kondili ang imo mismong anak.”*+

5 Unya gidala sa Diyos si Abram sa gawas ug giingnan: “Palihog, tan-aw sa langit ug ipha ang mga bituon, kon imo kining maihap.” Dayon siya miingon: “Ang imong kaliwat* mahimong ingon niana ka daghan.”+ 6 Ug siya nagpakitag pagtuo kang Jehova,+ ug tungod niana Iyang giisip siya nga matarong.+ 7 Unya siya midugang: “Ako si Jehova, ang nagpagawas kanimo sa Ur sa mga Caldeanhon, aron ihatag kanimo kining yutaa aron imong mapanag-iya.”+ 8 Niini siya miingon: “Soberanong Ginoong Jehova, unsaon nako pagseguro nga ako ning mapanag-iya?” 9 Siya mitubag kang Abram: “Pagkuhag usa ka dumaga nga baka nga tulo ka tuig ang kagulangon, usa ka bayeng kanding nga tulo ka tuig ang kagulangon, usa ka laking karnero nga tulo ka tuig ang kagulangon, usa ka tukmo, ug usa ka piso nga salampati.” 10 Busa gikuha niya kining tanan ug gipikas ang mga lawas niini. Dayon iyang gilinya sa tuo ang pikas nga bahin niini ug sa wala ang pikas nga bahin,* apan wala niya pikasa ang mga langgam. 11 Ug ang mga langgam nga mandadagit nanugpa sa mga patayng hayop, apan gipang-abog kini ni Abram.

12 Sa hapit nang mosalop ang adlaw, si Abram hinanok nga natulog, ug siya nagdamgo ug makahahadlok nga kangitngit. 13 Unya ang Diyos miingon kang Abram: “Angay kang mahibalo nga ang imong kaliwat* mopuyo sa yuta nga dili ilaha, ug ang mga tawo didto mag-ulipon ug magpaantos kanila sulod sa 400 ka tuig.+ 14 Apan akong silotan ang nasod nga mag-ulipon kanila,+ ug human niana sila mogawas sa maong yuta nga magdalag daghang butang.+ 15 Bahin kanimo, makapahimulos kag taas nga kinabuhi ug mamatay* nga malinawon ug ilubong.+ 16 Apan ang ikaupat nga henerasyon sa imong kaliwatan mao nay mamalik dinhi,+ kay dili pa panahon nga silotan ang mga Amorihanon.”+

17 Dihang misalop ang adlaw ug mingitngit na pag-ayo, mitungha ang nag-aso nga hudno, ug may miagi nga nagkalayong sulo taliwala sa pinikas nga mga hayop. 18 Nianang adlawa si Jehova mihimog pakigsaad kang Abram,+ nga nag-ingon: “Sa imong kaliwat* nako ihatag kining yutaa,+ gikan sa suba sa Ehipto hangtod sa dakong suba, ang suba sa Euprates:+ 19 ang yuta sa mga Kenihanon,+ Kenizihanon, Kadmonihanon, 20 Hitihanon,+ Perizihanon,+ Repaim,+ 21 Amorihanon, Canaanhon, Girgasihanon, ug Jebusihanon.”+

16 Karon si Sarai nga asawa ni Abram walay anak,+ apan naa siyay sulugoong babaye nga Ehiptohanon nga ginganlag Agar.+ 2 Busa si Sarai miingon kang Abram: “Palihog, pamati nako! Wala itugot ni Jehova nga makabaton kog anak. Palihog, pakigdulog sa akong sulugoon. Basig makabaton kog mga anak pinaagi niya.”+ Ug si Abram namati kang Sarai. 3 Sa nakapuyo na si Abram ug 10 ka tuig sa Canaan, gihatag ni Sarai kang Abram ang iyang Ehiptohanong sulugoon nga si Agar aron mahimo niyang asawa. 4 Busa si Abram nakigdulog kang Agar, ug siya namabdos. Pagkahibalo niya nga mabdos siya, gitamay na niya ang iyang agalong babaye.

5 Tungod niini, si Sarai miingon kang Abram: “Ikaw ang hinungdan nga gibuhatan ko niyag dili maayo. Akong gihatag nimo ang akong sulugoon, apan pagkahibalo niya nga mabdos siya, gitamay na ko niya. Hinaot si Jehova maghukom kon kinsay husto natong duha.” 6 Busa si Abram miingon kang Sarai: “Imo siyang sulugoon. Buhata kaniya kon unsay maayo para nimo.” Unya gipakaulawan ni Sarai si Agar maong milayas siya.

7 Sa ulahi, nakita siya sa anghel ni Jehova sa usa ka tuboran sa tubig sa kamingawan, ang tuboran nga diha sa dalan paingon sa Sur.+ 8 Ug siya miingon: “Agar, sulugoon ni Sarai, asa man ka gikan ug asa ka paingon?” Siya mitubag: “Milayas ko sa akong agalon nga si Sarai.” 9 Ang anghel ni Jehova miingon kaniya: “Balik sa imong agalong babaye ug paubos niya.” 10 Unya ang anghel ni Jehova miingon: “Akong padaghanon pag-ayo ang imong kaliwat* hangtod nga dili na kini maihap.”+ 11 Ang anghel ni Jehova midugang: “Mabdos ka, ug manganak kag lalaki, ug nganli siyag Ismael,* kay nadungog ni Jehova ang imong kasakit. 12 Mahisama siyag ihalas nga asno.* Siya makig-away sa tanan, ug ang tanan makig-away niya. Ug siya magpuyo duol sa tanan niyang igsoon.”*

13 Unya siya mitawag sa ngalan ni Jehova ug miingon: “Ikaw ang Diyos nga makakita sa tanan,”+ kay matod pa niya: “Nakita ba gyod nako siya nga nakakita kanako?” 14 Mao nga ang atabay gitawag ug Beer-lahai-roi.* (Taliwala kini sa Kades ug Bered.) 15 Unya si Agar nanganak ug batang lalaki, ug ginganlan ni Abram ang iyang anak ug Ismael.+ 16 Si Abram 86 anyos dihang nanganak si Agar kang Ismael.

17 Sa nag-edad si Abram ug 99, si Jehova nagpakita kaniya ug miingon: “Ako ang Diyos nga Labing Gamhanan. Pagkinabuhi uyon sa akong kabubut-on ug pamatud-i ang imong kaugalingon nga walay ikasaway. 2 Palig-onon nako ang akong pakigsaad kanimo,+ ug padaghanon nako pag-ayo ang imong kaliwat.”+

3 Niini si Abram mihapa, ug ang Diyos miingon: 4 “Duna koy pakigsaad kanimo,+ ug ikaw mahimo gayong amahan sa daghang nasod.+ 5 Ang imong ngalan dili na Abram;* ang imong ngalan mahimo nang Abraham,* kay himoon ka nako nga amahan sa daghang nasod. 6 Padaghanon nako pag-ayo ang imong kaliwat ug himoon ka nako nga mga nasod, ug ang mga hari maggikan kanimo.+

7 “Tumanon nako ang akong pakigsaad kanimo+ ug sa imong kaliwat* sa mga henerasyon nga moabot; kini maoy walay kataposang pakigsaad, aron ako mahimong Diyos nimo ug sa imong kaliwat.* 8 Ug akong ihatag kanimo ug sa imong kaliwat* ang yuta nga imong gipuy-an ingong langyaw+—ang tibuok yuta sa Canaan—​aron panag-iyahon kini hangtod sa panahong walay tino, ug ako mahimong ilang Diyos.”+

9 Ang Diyos miingon sab kang Abraham: “Kinahanglan nimong tumanon ang akong pakigsaad, ikaw ug ang imong kaliwat* sa mga henerasyon nga moabot. 10 Kini ang akong pakigsaad kanimo ug sa imong kaliwat* nga kinahanglan ninyong tumanon: Ang matag lalaki sa inyong taliwala kinahanglang magpatuli.+ 11 Kinahanglan mong magpatuli, ug magsilbi kining ilhanan sa pakigsaad tali kanako ug kaninyo.+ 12 Sa tanan ninyong henerasyon, ang matag batang lalaki nga nag-edad ug walo ka adlaw kinahanglang tulion,+ kadtong matawo sa inyong panimalay apil ang dili ninyo kaliwat* ug ang mga pinalit ninyo sa tawong langyaw. 13 Ang matag lalaki nga matawo sa imong panimalay ug ang tanang tawong pinalit kinahanglang tulion,+ ug ang akong pakigsaad sa pagtuli* magpadayon hangtod sa panahong walay tino. 14 Bisan kinsang lalaki nga dili magpatuli, siya kinahanglang patyon. Gilapas niya ang akong pakigsaad.”

15 Dayon ang Diyos miingon kang Abraham: “Dili na nimo tawgong Sarai*+ ang imong asawa, kay Sara* nay iyang ngalan. 16 Panalanginan nako siya ug hatagan ka nakog anak nga lalaki pinaagi kaniya;+ panalanginan nako siya ug mahimo siyang mga nasod; ang mga hari sa katawhan maggikan kaniya.” 17 Niini si Abraham mihapa ug mikatawa ug miingon sa iyang kaugalingon:+ “Ang lalaki ba nga 100 anyos na makabaton pag anak, ug si Sara ba nga 90 anyos na manganak pa?”+

18 Busa si Abraham miingon sa matuod nga Diyos: “Hinaot imong panalanginan si Ismael!”+ 19 Niini ang Diyos miingon: “Ang imong asawa nga si Sara manganak gayod para kanimo ug batang lalaki, ug nganlan nimo siyag Isaac.*+ Ug palig-onon nako ang akong pakigsaad uban kaniya. Kini maoy walay kataposang pakigsaad ngadto sa iyang kaliwat.*+ 20 Apan nadungog nako ang imong hangyo bahin kang Ismael. Panalanginan nako siya ug padaghanon pag-ayo ang iyang kaliwat. Siya magpatunghag 12 ka pangulo, ug himoon nako siya nga dakong nasod.+ 21 Apan palig-onon nako ang akong pakigsaad kang Isaac,+ nga ipanganak ni Sara para nimo sa gitakdang panahon sunod tuig.”+

22 Human makigsulti ang Diyos kaniya, siya mibiya kang Abraham. 23 Dayon gikuha ni Abraham si Ismael nga iyang anak ug ang tanang lalaki nga natawo sa iyang panimalay, ang matag usa nga pinalit, ug ang matag lalaki sa iyang panimalay, ug iya silang gituli niana mismong adlawa, sumala sa gisulti sa Diyos kaniya.+ 24 Si Abraham 99 anyos dihang siya nagpatuli.+ 25 Ug si Ismael nga iyang anak 13 anyos dihang kini gituli.+ 26 Niana mismong adlawa, si Abraham ug ang iyang anak nga si Ismael gituli. 27 Ang tanang lalaki sa iyang panimalay—kadtong natawo sa iyang panimalay ug gipalit gikan sa tawong langyaw—​gituli sab uban kaniya.

18 Human niadto, si Jehova+ nagpakita kaniya taliwala sa dagkong kahoy sa Mamre+ samtang naglingkod siya sa entrada sa tolda sa udtong tutok. 2 Paglantaw niya sa unahan, nakakita siyag tulo ka lalaki nga nagtindog.+ Busa siya midagan sa pagsugat kanila ug miyukbo sa yuta. 3 Unya siya miingon: “Jehova, kon imo kong giuyonan, palihog ayawg sayloi ang imong sulugoon. 4 Palihog tugoti ko sa pagkuhag diyutayng tubig aron mahugasan ang inyong mga tiil,+ ug pahulay mo ilalom sa kahoy. 5 Kay miagi man mo dinhi sa inyong sulugoon, magkuha kog tinapay aron mapalagsik mo.* Unya makapadayon na mo sa inyong lakaw.” Niini sila miingon: “Sige, buhata ang imong gisulti.”

6 Busa si Abraham midali pag-adto sa tolda ngadto kang Sara ug miingon: “Pagdali! Pagmasa ug tulo ka takos* nga pinong harina ug paghimog dagkong tinapay.” 7 Unya si Abraham midagan ngadto sa panon sa kahayopan ug nagpilig usa ka himsog nga toreyong baka. Gihatag niya kini sa iyang tig-alagad, ug gidali kini paghikay. 8 Dayon nagkuha siyag mantekilya ug gatas, ug gikuha niya ang toreyong baka nga iyang gipahikay ug gidalit kini kanila. Unya siya nagtindog duol kanila ilalom sa kahoy samtang nangaon sila.+

9 Sila miingon kaniya: “Asa ang imong asawa nga si Sara?”+ Siya mitubag: “Naa sulod sa tolda.” 10 Usa kanila miingon: “Ako mobalik gayod kanimo sunod tuig sa samang panahon, ug ang imong asawa nga si Sara manganak ug batang lalaki.”+ Karon si Sara namati diha sa entrada sa tolda, sa luyo sa lalaki. 11 Tigulang na si Abraham ug Sara.+ Si Sara lapas na sa edad nga makaanak.*+ 12 Busa si Sara mikatawa sa iyang kaugalingon, nga nag-ingon: “Karon nga lawos na ko ug tigulang na ang akong ginoo, makabaton pa ba ko niini nga kalipay?”+ 13 Unya si Jehova miingon kang Abraham: “Nganong mikatawa man si Sara ug miingon, ‘Manganak pa ba diay ko nga tigulang na man ko?’ 14 Duna bay imposible kang Jehova?+ Mobalik ko nimo sunod tuig sa gitakdang panahon, ug si Sara manganak ug batang lalaki.” 15 Apan si Sara milimod ug miingon: “Wala man ko mokatawa!” kay siya nahadlok man. Niini siya miingon: “Dili! Mikatawa ka.”

16 Sa ulahi ang mga lalaki nanglakaw ug gihatod sila ni Abraham sa unahan. Dayon ang mga lalaki mitan-aw sa Sodoma.+ 17 Si Jehova miingon: “Itago ba nako kang Abraham ang akong buhaton?+ 18 Si Abraham mahimo gayong dako ug gamhanang nasod, ug ang tanang nasod sa yuta mapanalanginan* pinaagi kaniya.+ 19 Kay nakaila ko niya ug makasalig ko nga ipasubay niya sa iyang mga anak ug sa tanan niyang kaliwat ang dalan ni Jehova pinaagi sa pagbuhat kon unsay matarong ug makiangayon,+ aron tumanon ni Jehova ang iyang saad kang Abraham.”

20 Dayon si Jehova miingon: “Grabe ang pagmulo batok sa Sodoma ug Gomora,+ ug ang ilang sala bug-at kaayo.+ 21 Manaog ko aron tan-awon kon daotan ba gyod sila base sa pagmulo nga akong nadungog. Gusto nakong mahibaloan kini.”+

22 Unya ang mga lalaki mibiya didto ug mipaingon sa Sodoma, apan si Jehova+ nagpabilin uban kang Abraham. 23 Unya si Abraham miduol ug miingon: “Laglagon ba gyod nimo ang matarong uban sa daotan?+ 24 Pananglit dunay 50 ka tawong matarong sa siyudad, laglagon ba nimo ang mga tawo didto? Dili ba nimo pasayloon ang siyudad tungod sa 50 ka matarong nga naa niini? 25 Seguradong dili nimo laglagon ang tawong matarong uban sa daotan, nga daw parehas rag dangatan ang tawong matarong ug daotan!+ Dili gyod nimo kana himoon.+ Mobuhat ba ug dili matarong ang Maghuhukom sa tibuok yuta?”+ 26 Unya si Jehova miingon: “Kon makakita kog 50 ka tawong matarong sa siyudad sa Sodoma, akong pasayloon ang tibuok siyudad tungod kanila.” 27 Apan si Abraham mitubag: “Palihog, pamatia ko. Nangahas ko sa pagsulti kang Jehova, bisan pag ako abog ug abo. 28 Pananglit ang 50 ka matarong kulang ug lima, laglagon ba nimo ang tibuok siyudad tungod sa lima?” Niini siya miingon: “Dili nako kini laglagon kon makakita kog 45 didto.”+

29 Apan sa makausa pa siya miingon: “Pananglit 40 ang makit-an didto.” Siya mitubag: “Dili nako kini himoon tungod sa 40.” 30 Apan siya nagpadayon: “Palihog, Jehova, ayawg panginit sa kasuko,+ apan tugoti ko nga magpadayon sa pagsulti: Pananglit 30 lang ang makit-an didto.” Siya mitubag: “Dili nako kini himoon kon makakita kog 30 didto.” 31 Apan siya mipadayon pa: “Palihog, pamatia ko. Nangahas ko sa pagsulti kang Jehova: Pananglit 20 lang ang makit-an didto.” Siya mitubag: “Dili nako kini laglagon tungod sa 20.” 32 Sa kataposan siya miingon: “Palihog, Jehova, ayawg panginit sa kasuko, apan tugoti ko sa pagsulti sa makausa na lang: Pananglit 10 lang ang makit-an didto.” Siya mitubag: “Dili nako kini laglagon tungod sa 10.” 33 Human makigsulti si Jehova kang Abraham, siya mibiya+ ug si Abraham mipauli sa iyang dapit.

19 Pagkagabii ang duha ka anghel miabot sa Sodoma, ug si Lot naglingkod sa ganghaan* sa Sodoma. Pagkakita ni Lot kanila, iyang gitagbo sila ug miyukbo siya sa yuta.+ 2 Siya miingon: “Palihog, akong mga ginoo, hapit mo sa balay sa inyong alagad aron didto magpalabay sa gabii ug mahugasan ang inyong tiil. Ugma puwede mong mobangon ug sayo ug magpadayon sa inyong panaw.” Niini sila miingon: “Dili, sa plasa mi magpalabayg gabii.” 3 Apan namugos gyod siya maong mikuyog sila kaniya sa iyang balay. Unya naghikay siyag daghang pagkaon para nila, ug nagluto siyag tinapay nga walay pangpatubo,* ug sila nangaon.

4 Sa wala pa sila makahigda aron matulog, ang magubtanong mga lalaki sa siyudad sa Sodoma nangabot—gikan sa bata hangtod sa tigulang—​ug gilibotan nila ang balay ni Lot. 5 Ug ilang gitawag si Lot ug giingnan: “Asa man ang mga lalaki nga mianhi nimo niining gabhiona? Pagawsa sila kay makigsekso mi nila.”+

6 Unya si Lot migawas, ug gisirhan niya ang pultahan. 7 Siya miingon: “Palihog, akong mga igsoon, ayaw mo pagbuhat ug daotan. 8 Naa koy duha ka anak nga babaye nga wala pa sukad makigsekso. Palihog, sila na lang ang akong pagawson ug buhata kanila kon unsay inyong gusto. Apan ayawg hilabti kini nga mga lalaki, kay bisita nako sila ug angay nako silang panalipdan.”+ 9 Sila miingon: “Hawa diha!” Miingon sab sila: “Kining tawhana langyaw ra dinhi, unya nakaako siya sa paghukom nato! Mas daotan pa ang among buhaton kanimo karon kay kanila.” Ug ilang gitulod si Lot, ug miduol sila aron gub-on ang pultahan. 10 Busa gibira sa mga lalaki* si Lot ug gisulod sa balay uban nila, ug ilang gisirhan ang pultahan. 11 Apan ilang gibutaan ang mga lalaki nga naa sa gawas sa balay, gikan sa batan-on hangtod sa tigulang, maong gikapoy silag pinangita sa pultahan.

12 Unya ang mga lalaki* miingon kang Lot: “Naa pa ba kay mga sakop dinhi? Pagawsa niining siyudara ang imong mga umagad, ang imong mga anak, ug ang tanan nimong sakop! 13 Kay among laglagon kining dapita, kay ang pagmulo batok kanila misamot pa atubangan kang Jehova,+ mao nga gipadala mi ni Jehova sa paglaglag sa siyudad.” 14 Busa si Lot migawas ug miingon sa iyang mga umagad nga maminyoay pa lang sa iyang mga anak: “Pagdali! Pahawa niining dapita, kay laglagon ni Jehova ang siyudad!” Apan abi sa iyang mga umagad nga nangomedya lang siya.+

15 Sa mibanagbanag na, giapura sa mga anghel si Lot: “Pagdali! Dad-a ang imong asawa ug ang imong duha ka anak nga babaye nga nia dinhi, aron dili mo mangamatay dihang silotan ang siyudad tungod sa sala niini!”+ 16 Apan naglangaylangay gihapon siya, mao nga tungod sa kaluoy ni Jehova kaniya,+ gihawiran sa mga lalaki* ang iyang kamot, ang kamot sa iyang asawa, ug ang kamot sa iyang duha ka anak nga babaye ug ilang gidala sila sa gawas sa siyudad.+ 17 Dihang ila nang nadala sila sa gawas, usa sa mga anghel miingon: “Ikyas para sa inyong kinabuhi!* Ayawg lingi sa luyo+ ug ayawg hunong bisan asa sa distrito!+ Ikyas ngadto sa kabukiran aron dili mo mangamatay!”

18 Unya si Lot miingon kanila: “Palihog, dili lang didto, Jehova! 19 Gikahimut-an nimo ang imong alagad ug gipakitaan ko nimog dakong kaayo* pinaagi sa pagluwas sa akong kinabuhi,*+ apan dili ko makahimo sa pag-ikyas ngadto sa kabukiran kay nahadlok ko nga makasinatig katalagman didto ug mamatay.+ 20 Naay lungsod nga duol ra dinhi, puwede kong moikyas didto. Gamay ra ni nga dapit. Puwede bang moikyas ko didto aron maluwas ko?”* 21 Busa siya miingon kaniya: “Sige, hatagan ka nakog konsiderasyon.+ Dili nako laglagon ang lungsod nga imong giingon.+ 22 Pagdali! Ikyas didto, kay ayha na ko molihok kon makaabot na mo didto!”+ Mao nga ang lungsod gitawag niya ug Zoar.*+

23 Misubang na ang adlaw dihang miabot si Lot sa Zoar. 24 Unya si Jehova nagpaulan ug asupre ug kalayo sa Sodoma ug Gomora—gikan kini sa langit, gikan kang Jehova.+ 25 Busa iyang gilaglag ang maong mga siyudad, ang tibuok distrito, apil ang tanang molupyo ug mga tanom niini.+ 26 Apan ang asawa ni Lot, nga diha sa iyang luyo, milingi ug nahimong estatuwa nga asin.+

27 Karon si Abraham mibangon sayo sa buntag ug miadto sa dapit diin nakig-estorya si Jehova kaniya sa miagi.+ 28 Paglantaw niya sa Sodoma ug Gomora ug sa tanang lugar sa distrito, nakakita siyag bagang aso nga nag-ulbo gikan didto nga samag bagang aso sa hudno!+ 29 Dihang gilaglag sa Diyos ang mga siyudad sa distrito, gihinumdoman sa Diyos si Abraham pinaagi sa pagpagawas kang Lot didto, sa siyudad nga gipuy-an ni Lot.+

30 Sa ulahi si Lot mibiya sa Zoar uban sa iyang duha ka anak nga babaye ug mipuyo sa kabukiran,+ kay siya nahadlok nga mopuyo sa Zoar.+ Busa siya mipuyo sa langob, uban sa iyang duha ka anak nga babaye. 31 Ug ang panganay miingon sa manghod: “Tigulang na ang atong amahan, ug walay lalaki niining dapita nga mangasawa nato sumala sa kostumbre sa tibuok yuta. 32 Dali, hatagan natog bino ang atong amahan, ug makigdulog ta niya aron mapadayon ang kaliwat sa atong amahan.”

33 Busa nianang gabhiona, gisigehan nilag hatag ug bino ang ilang amahan; unya ang panganay misulod ug midulog sa iyang amahan, apan wala siya mahibalo kon kanus-a mihigda ang iyang anak ug mibangon. 34 Pagkaugma, ang panganay miingon sa manghod: “Midulog ko sa atong amahan gabii. Hatagan na sab nato siyag bino unyang gabii. Unya sulod ug dulog kaniya, aron atong mapadayon ang kaliwat sa atong amahan.” 35 Busa nianang gabhiona, balikbalik nilang gihatagag bino ang ilang amahan; unya ang manghod misulod ug midulog kaniya, apan wala siya mahibalo kon kanus-a mihigda ang iyang anak ug mibangon. 36 Busa ang duha ka anak ni Lot namabdos pinaagi sa ilang amahan. 37 Ang panganay nanganak ug lalaki ug ginganlan niya kinig Moab.+ Siya ang amahan sa mga Moabihanon.+ 38 Ang manghod nanganak sab ug lalaki, ug ginganlan niya kinig Ben-ami. Siya ang amahan sa mga Ammonhanon.+

20 Karon si Abraham mibalhin+ ug miadto sa yuta sa Negeb ug mipuyo taliwala sa Kades+ ug Sur.+ Samtang siya nagpuyo* sa Gerar,+ 2 pirme niyang ipailaila ang iyang asawa nga si Sara ingong iyang igsoon.+ Busa si Abimelek nga hari sa Gerar nagsugo nga kuhaon si Sara.+ 3 Pagkagabii, ang Diyos misulti kang Abimelek pinaagig damgo: “Mamatay ka tungod sa babaye nga imong gikuha,+ kay siya minyo ug iya sa laing lalaki.”+ 4 Hinuon, wala pa siya hilabti* ni Abimelek. Busa miingon si Abimelek: “Jehova, imo bang patyon ang nasod nga inosente?* 5 Dili ba si Abraham mismo ang miingon nga igsoon niya si Sara, ug dili ba miingon sab si Sara nga igsoon niya si Abraham? Wala koy daotang intensiyon, ug wala ko mahibalo nga sayop diay ang akong gibuhat.” 6 Niana ang matuod nga Diyos miingon kaniya sa damgo: “Nahibalo ko nga wala kay daotang intensiyon, busa gipugngan ti ka aron dili ka makasala kanako. Mao nga wala ko motugot nga hilabtan nimo siya. 7 Busa iuli ang asawa sa lalaki, kay propeta* ang lalaki,+ ug siya mangamuyo alang kanimo+ ug magpabilin kang buhi. Apan kon dili nimo siya iuli, mamatay gyod ka, ikaw ug ang tanan nga imoha.”

8 Si Abimelek mibangon sayo sa buntag ug iyang gitawag ang tanan niyang alagad ug gisulti kining tanan kanila, ug silang tanan nahadlok pag-ayo. 9 Unya gitawag ni Abimelek si Abraham ug giingnan: “Unsa kining imong gibuhat kanamo? Unsay akong sala nimo nga nagdala man kag dakong katalagman kanako ug sa akong gingharian? Dili maayo ang imong gibuhat kanako.” 10 Si Abimelek miingon pa kang Abraham: “Nganong imo man kining gibuhat kanako?”+ 11 Si Abraham mitubag: “Kay naghunahuna ko nga wala gayoy nahadlok sa Diyos niining dapita, ug patyon ko nila tungod sa akong asawa.+ 12 Gawas pa, tinuod nako siya nga igsoon, pareho mig amahan apan dili mi parehog inahan, ug siya akong gipangasawa.+ 13 Busa dihang gipabiya ko sa Diyos sa panimalay sa akong amahan,+ ako siyang giingnan: ‘Ipakita kanako ang imong maunongong gugma niining paagiha: Bisag asa ta moadto, isulti nga imo kong igsoon.’”+

14 Human niana si Abimelek nagkuhag mga karnero, baka, ug mga sulugoong lalaki ug babaye, ug iyang gihatag kini kang Abraham ug giuli kaniya ang iyang asawa nga si Sara. 15 Miingon sab si Abimelek: “Ania ang akong yuta. Puyo dinhi bisan asa nimo gusto.” 16 Kang Sara siya miingon: “Hatagan nakog 1,000 ka pirasong plata ang imong igsoong lalaki.+ Ilhanan kini para sa tanan nimong kauban ug sa tanang tawo nga wala kay gihimong daotan, ug mapahigawas ka sa kaulawan.” 17 Ug si Abraham nangamuyo sa matuod nga Diyos, ug giayo sa Diyos si Abimelek ug ang iyang asawa ug ang iyang mga ulipong babaye, ug sila nakapatungha nag mga anak; 18 kay gihimong baog ni Jehova ang tanang babaye sa panimalay ni Abimelek tungod kang Sara nga asawa ni Abraham.+

21 Gihinumdoman ni Jehova si Sara sumala sa iyang giingon, ug gituman ni Jehova ang iyang saad kang Sara.+ 2 Busa si Sara namabdos+ ug nanganak ug batang lalaki dihang tigulang na si Abraham, sa gitakdang panahon nga gisaad sa Diyos kaniya.+ 3 Ginganlan ni Abraham ang iyang anak ug Isaac, nga gipanganak ni Sara kaniya.+ 4 Pag-edad ni Isaac ug walo ka adlaw, gituli siya ni Abraham sumala sa gisugo sa Diyos kaniya.+ 5 Si Abraham nag-edad ug 100 dihang natawo ang iyang anak nga si Isaac. 6 Unya si Sara miingon: “Gipakatawa ko sa Diyos; ang tanang makadungog niini mokatawa uban kanako.”* 7 Siya midugang: “Kinsa goy maghunahuna nga ang asawa ni Abraham nga si Sara magpasuso ug anak? Apan bisag tigulang na ko nanganak kog batang lalaki.”

8 Karon ang bata midako ug gilutas, ug si Abraham naghikay ug dakong kombira sa adlaw nga gilutas si Isaac. 9 Apan namatikdan ni Sara nga ang anak nga lalaki ni Abraham kang Agar+ nga Ehiptohanon nagsigeg bugalbugal kang Isaac.+ 10 Busa siya miingon kang Abraham: “Palayasa kining ulipong babaye ug ang iyang anak, kay ang iyang anak dili mahimong manununod uban sa akong anak, si Isaac!”+ 11 Apan wala malipay si Abraham sa gisulti ni Sara bahin sa iyang anak.+ 12 Unya ang Diyos miingon kang Abraham: “Ayawg kaguol sa gisulti ni Sara kanimo bahin sa imong anak ug sa imong ulipong babaye. Paminawa siya,* kay ang kaliwat* nga akong gisaad kanimo maggikan kang Isaac.+ 13 Kon bahin sa anak sa ulipong babaye,+ himoon sab nako siyang usa ka nasod,+ kay siya imong kaliwat.”*

14 Busa si Abraham mibangon sayo sa buntag ug nagkuhag tinapay ug usa ka sudlanag tubig nga panit, ug gihatag kini kang Agar. Gibutang niya kini sa abaga ni Agar ug gipalakaw siya uban sa iyang anak.+ Busa siya milakaw ug naglatagaw sa kamingawan sa Beer-seba.+ 15 Sa ulahi nahurot ang tubig diha sa panit nga sudlanan, ug gibiyaan niya ang iyang anak ilalom sa mga kahoykahoy. 16 Unya siya milakaw ug milingkod sa unahan, sa gilay-on nga maabot sa pana, kay siya miingon: “Dili ko gustong makakita nga mamatay ang akong anak.” Samtang naglingkod didto, siya mihilak ug mitiyabaw.

17 Nadungog sa Diyos ang tingog sa bata,+ ug ang anghel sa Diyos mitawag kang Agar gikan sa langit ug miingon:+ “Nganong naghilak man ka, Agar? Ayawg kahadlok, kay nadungog sa Diyos ang tingog sa bata didto sa iyang nahimutangan. 18 Lakaw, bangona ang imong anak ug kupti ang iyang kamot, kay himoon nako siya nga usa ka dakong nasod.”+ 19 Unya gipakita sa Diyos kang Agar ang usa ka atabay, ug siya miadto ug gipuno niya ang panit nga sudlanag tubig ug gipainom ang iyang anak. 20 Ug gipanalanginan sa Diyos ang bata+ samtang siya nagdako. Siya nagpuyo sa kamingawan ug nahimong magpapana. 21 Siya mipuyo sa kamingawan sa Paran,+ ug ang iyang inahan nagkuhag asawa para kaniya gikan sa Ehipto.

22 Niadtong panahona si Abimelek, uban kang Picol nga pangulo sa iyang kasundalohan, miingon kang Abraham: “Ang Diyos nag-uban kanimo sa tanan nimong ginabuhat.+ 23 Busa karon panumpa kanako atubangan sa Diyos nga dili ka manglimbong kanako, sa akong mga anak, ug sa akong umaabot nga kaliwatan. Ug sama nga ako nagpakitag maunongong gugma kanimo, ipakita sab kana kanako ug sa mga tawo sa yuta nga imong gipuy-an.”+ 24 Busa si Abraham miingon: “Ipanumpa ko kana.”

25 Apan si Abraham mireklamo kang Abimelek bahin sa atabay nga giilog sa mga sulugoon ni Abimelek.+ 26 Si Abimelek miingon: “Wala ko mahibalo kon kinsay nagbuhat niana; wala ko nimo sultihi niini, ug karon ra ko nakadungog niini.” 27 Busa si Abraham nagkuhag mga karnero ug baka ug naghatag niini kang Abimelek, ug silang duha naghimog pakigsaad. 28 Dihang si Abraham naglain ug pito ka bayeng nating karnero gikan sa panon, 29 si Abimelek miingon kang Abraham: “Nganong gilain nimo kining pito ka bayeng nating karnero?” 30 Siya miingon: “Dawata kining pito ka bayeng nating karnero ingong pamatuod nga akoy nagkalot niini nga atabay.” 31 Mao nga iyang gitawag kadtong dapita nga Beer-seba,*+ kay silang duha nanumpa didto. 32 Busa naghimo silag pakigsaad+ didto sa Beer-seba. Dayon si Abimelek ug si Picol nga pangulo sa iyang kasundalohan milakaw, ug sila mibalik sa yuta sa mga Filistehanon.+ 33 Human niana nagtanom siyag kahoyng tamarisko sa Beer-seba, ug didto gidayeg niya ang ngalan ni Jehova,+ ang Diyos nga walay kataposan.+ 34 Ug si Abraham nagpuyo* sa yuta sa mga Filistehanon sulod sa taas nga panahon.*+

22 Human niini, gisulayan+ sa matuod nga Diyos si Abraham ug giingnan: “Abraham!” ug siya mitubag: “Ania ko!” 2 Dayon siya miingon: “Dalha palihog ang imong anak, ang imong bugtong anak nga gihigugma nimo pag-ayo,+ si Isaac,+ ug adto sa yuta sa Moria+ ug itanyag siya ingong halad nga sinunog sa usa sa mga bukid nga akong itudlo kanimo.”

3 Busa si Abraham mibangon sayo sa buntag ug giandam ang iyang asno ug giuban niya ang duha sa iyang mga sulugoon ug si Isaac. Siya nagbughag kahoy para sa halad nga sinunog, unya mipanaw siya paingon sa dapit nga giingon kaniya sa matuod nga Diyos. 4 Sa ikatulong adlaw, malantaw na ni Abraham ang maong dapit. 5 Si Abraham miingon sa iyang mga sulugoon: “Pabilin mo dinhi uban sa asno, kay ako ug ang akong anak moadto didto ug mosimba, ug mobalik ra mi dinhi.”

6 Busa gikuha ni Abraham ang sugnod para sa halad nga sinunog ug gipapas-an kini kang Isaac. Unya siya nagdalag kalayo ug kutsilyo,* ug nanglakaw silang duha. 7 Si Isaac miingon kang Abraham: “Amahan ko!” Siya mitubag: “Unsa man, anak ko?” Siya miingon: “Naa na tay kalayo ug sugnod, pero asa man ang karnero para sa halad nga sinunog?” 8 Si Abraham mitubag: “Anak, ang Diyos magtaganag karnero para sa halad nga sinunog.”+ Ug silang duha nagpadayon sa paglakaw.

9 Pag-abot nila sa dapit nga giingon sa matuod nga Diyos, si Abraham naghimog halaran ug giplastar niya sa ibabaw ang sugnod. Gigapos niya ang kamot ug tiil ni Isaac ug gipahigda siya sa halaran ibabaw sa sugnod.+ 10 Dayon gikuha ni Abraham ang kutsilyo* aron patyon ang iyang anak.+ 11 Apan gitawag siya sa anghel ni Jehova gikan sa langit: “Abraham, Abraham!” ug siya mitubag: “Ania ko!” 12 Siya miingon: “Ayawg patya ang imong anak, ug ayaw siyag unsaa, kay karon akong napamatud-an nga mahinadlokon ka sa Diyos kay wala nimo ihikaw kanako ang imong anak, ang imong bugtong nga anak.”+ 13 Pagtan-aw ni Abraham sa unahan, dunay laking karnero nga ang sungay nasangit sa mga kahoykahoy. Busa gikuha ni Abraham ang karnero ug gitanyag kini ingong halad nga sinunog puli sa iyang anak. 14 Ginganlan ni Abraham kadtong dapita nga Jehova-jireh.* Mao nga madungog gihapon kini karon: “Sa bukid ni Jehova, Iyang itagana kon unsay gikinahanglan.”+

15 Ang anghel ni Jehova mitawag kang Abraham sa ikaduhang higayon gikan sa langit 16 ug miingon: “‘Ako manumpa sa akong kaugalingon,’ miingon si Jehova,+ ‘nga tungod kay imo kining gibuhat ug wala nimo ihikaw ang imong anak, ang imong bugtong nga anak,+ 17 panalanginan gyod ti ka ug padaghanon gayod ang imong kaliwat* sama sa mga bituon sa langit ug sama sa balas sa baybayon,+ ug ang imong kaliwat* manag-iya sa mga siyudad* sa iyang mga kaaway.+ 18 Ug pinaagi sa imong kaliwat*+ ang tanang nasod sa yuta mapanalanginan kay gituman nimo ang akong gisulti.’”+

19 Dayon si Abraham mibalik sa iyang mga sulugoon, ug namauli sila sa Beer-seba;+ ug si Abraham padayong nagpuyo didto.

20 Human niini, si Abraham gibalitaan: “Si Milca may mga anak nga lalaki kang Nahor nga imong igsoon:+ 21 si Uz ang panganay, dayon si Buz, si Kemuel nga amahan ni Aram, 22 si Kesed, Hazo, Pildas, Jidlap, ug Betuel.”+ 23 Si Betuel maoy amahan ni Rebeca.+ Kining walo maoy mga anak ni Milca kang Nahor nga igsoon ni Abraham. 24 Ang puyopuyo* ni Nahor nga si Reuma nakabaton sab ug mga anak nga lalaki: si Teba, Gaham, Tahas, ug Maaca.

23 Si Sara nabuhig 127 ka tuig; kana ang gitas-on sa iyang kinabuhi.+ 2 Si Sara namatay sa Kiriat-arba,+ nga mao ang Hebron,+ sa yuta sa Canaan,+ ug si Abraham nagbangotan ug mihilak tungod kang Sara. 3 Unya si Abraham mibiya sa patayng lawas sa iyang asawa ug miingon sa mga kaliwat ni Het:+ 4 “Langyaw ko ug lalin sa inyong lugar.+ Papalita kog yuta nga kalubngan sa akong asawa.” 5 Ang mga kaliwat ni Het mitubag kang Abraham: 6 “Paminawa mi, akong ginoo. Nakita namo nga ikaw usa ka pangulo nga pinili sa Diyos.*+ Puwede nimong ilubong ang imong asawa sa among kinamaayohang lubnganan. Bisan kinsa namo andam mohatag ug luna nga kalubngan sa imong asawa.”

7 Busa si Abraham miyukbo sa mga molupyo sa yuta, sa mga kaliwat ni Het,+ 8 ug miingon: “Kon mosugot mo nga ilubong nako ang akong asawa dinhi, paminawa ko ninyo ug hangyoa si Epron nga anak ni Zohar 9 nga ibaligya niya kanako ang iyang langob sa Makpela, nga naa sa tumoy sa iyang yuta. Paliton nako ni sa inyong atubangan bisag pila ka plata+ ang kantidad niini aron duna koy yuta nga kalubngan.”+

10 Karon si Epron naglingkod taliwala sa mga kaliwat ni Het. Busa si Epron nga Hitihanon mitubag kang Abraham nga madungog sa mga kaliwat ni Het ug sa tanang nanulod sa ganghaan sa siyudad,+ nga nag-ingon: 11 “Dili, akong ginoo! Paminawa ko. Akong ihatag nimo ang yuta ug ang langob nga naa niini. Atubangan sa akong katawhan, ako kining ihatag nimo. Ilubong didto ang patayng lawas sa imong asawa.” 12 Niana si Abraham miyukbo atubangan sa mga tawo sa yuta 13 ug miingon kang Epron nga madungog sa mga tawo: “Dili, paminawa ko. Bayran nako ang yuta. Dawata kining plata aron malubong nako didto ang akong asawa.”

14 Unya si Epron mitubag kang Abraham: 15 “Pamati nako, akong ginoo. Kining yutaa mokantidad ug 400 ka siklo* nga plata, apan dili kana importante. Ilubong lang didto ang imong asawa.” 16 Pagkadungog ni Abraham sa gisulti ni Epron, si Abraham nagtimbang ug plata para kang Epron, sumala sa kantidad nga gisulti niya nga nadungog sa mga kaliwat ni Het, 400 ka siklo* nga plata base sa pangtimbang nga dinawat sa mga negosyante.+ 17 Busa ang yuta ni Epron sa Makpela, nga atbang sa Mamre—ang yuta, langob, ug ang tanang kahoy niini— 18 napalit ni Abraham atubangan sa mga kaliwat ni Het, atubangan sa tanang nanulod sa ganghaan sa siyudad. 19 Human niadto gilubong ni Abraham si Sara nga iyang asawa sa langob sa yuta sa Makpela nga atbang sa Mamre, nga mao ang Hebron, sa yuta sa Canaan. 20 Busa ang yuta ug ang langob nga naa niini napanag-iya ni Abraham atubangan sa mga kaliwat ni Het. Ug didto niya gilubong ang iyang asawa.+

24 Karon si Abraham tigulang na kaayo, ug siya gipanalanginan ni Jehova sa tanang butang.+ 2 Si Abraham miingon sa iyang sulugoon, nga kinatigulangan sa iyang panimalay ug nagdumala sa tanan niyang nabatonan:+ “Palihog ibutang ang imong kamot ilalom sa akong paa, 3 ug panumpa kanako sa ngalan ni Jehova, ang Diyos sa kalangitan ug ang Diyos sa yuta, nga dili ka magkuhag asawa para sa akong anak gikan sa mga babayeng Canaanhon, kansang yuta ako nagpuyo.+ 4 Apan adto sa yuta nga akong gigikanan ug sa akong mga paryente,+ ug pagkuhag asawa para kang Isaac nga akong anak.”

5 Apan ang sulugoon miingon kaniya: “Unsaon man kon ang babaye dili mouban nako dinhi? Dalhon ba nako ang imong anak sa yuta nga imong gigikanan?”+ 6 Si Abraham miingon: “Ayaw gyod dad-a ang akong anak didto.+ 7 Si Jehova nga Diyos sa kalangitan, nga maoy nagkuha nako sa balay sa akong amahan ug sa yuta sa akong mga paryente+ ug nanumpa kanako:+ ‘Ihatag nako sa imong kaliwat*+ kining yutaa,’+ magpadalag anghel nga mag-una kanimo,+ ug seguradong makakuha ka didto ug asawa para sa akong anak.+ 8 Apan kon ang babaye dili mouban nimo, mahigawas ka na niini nga panumpa. Ayaw lang gyod dalha ang akong anak didto.” 9 Busa gibutang sa sulugoon ang iyang kamot ilalom sa paa ni Abraham nga iyang agalon ug nanumpa kaniya bahin niining butanga.+

10 Dayon ang sulugoon nagkuhag 10 ka kamelyo sa iyang agalon ug milakaw dala ang lainlaing matang sa mahalong regalo gikan sa iyang agalon. Siya mipaingon sa Mesopotamia, sa siyudad ni Nahor. 11 Pag-abot niya sa usa ka atabay sa gawas sa siyudad, gipapahulay niya ang iyang mga kamelyo. Hapon na kaayo kadto ug tinggawas na sa mga babaye aron magkalos ug tubig. 12 Unya siya miampo: “Jehova, ang Diyos sa akong agalon nga si Abraham, palihog palamposa ko niining adlawa ug ipakita ang imong maunongong gugma sa akong agalon nga si Abraham. 13 Nagtindog ko karon duol sa atabay, ug ang mga batan-ong babaye sa siyudad nanggawas aron magkalos ug tubig. 14 Hinaot nga ang batan-ong babaye nga akong sultihan, ‘Palihog paimna kog tubig sa imong banga,’ ug motubag nga, ‘Sige inom, ug paimnon sab nako ang imong mga kamelyo,’ mao unta ang imong pilion para sa imong alagad, si Isaac. Pinaagi niini mahibalo ko nga ikaw nagpakitag maunongong gugma sa akong agalon.”

15 Wala pa gani siya makahumag ampo, si Rebeca migawas sa siyudad nga nagpas-an ug banga. Anak siya ni Betuel,+ nga anak nga lalaki ni Milca+ nga asawa ni Nahor+ nga igsoon ni Abraham. 16 Karon ang batan-ong babaye guwapa kaayo ug wala pay lalaki nga nakadulog kaniya. Milugsong siya sa atabay ug gipunog tubig ang iyang banga ug dayon mitungas. 17 Dihadiha ang sulugoon midagan sa pagsugat kaniya ug miingon: “Palihog paimna kog diyutayng tubig sa imong banga.” 18 Siya miingon: “Inom akong ginoo.” Gipaubos dayon niya ang iyang banga ug gigunitan kini samtang nag-inom ang sulugoon. 19 Human niyag painom kaniya, siya miingon: “Magkalos sab kog tubig para sa imong mga kamelyo hangtod makainom silang tanan.” 20 Busa gibubo dayon niya ang tubig sa banga diha sa imnanan nga pasong ug balikbalik nga midagan sa atabay sa pagkalos ug tubig para sa tanang kamelyo. 21 Samtang gihimo niya kana, ang tawo nagtan-aw kaniya ug nahingangha, ug naghunahuna kon si Jehova nagpalampos ba sa iyang panaw o wala.

22 Human makainom ang mga kamelyo, gihatagan siya sa tawo ug bulawang singsing sa ilong nga tunga sa siklo* ang gibug-aton ug duha ka bulawang pulseras nga 10 ka siklo* ang gibug-aton, 23 ug miingon: “Palihog sultihi ko, kang kinsa kang anak? Naa pa bay kuwarto sa balay sa imong amahan nga among katulgan karong gabii?” 24 Siya mitubag: “Anak ko ni Betuel,+ nga anak ni Milca ug Nahor.”+ 25 Siya midugang: “Duna miy kuwarto nga inyong katulgan karong gabii, ug daghan pod mig uhot* ug kompay.” 26 Dayon ang tawo miyukbo ug mihapa atubangan ni Jehova 27 ug miingon: “Madayeg unta si Jehova, ang Diyos sa akong agalon nga si Abraham, kay padayon niyang gipakita sa akong agalon ang iyang maunongong gugma ug pagkakasaligan. Gitultolan ko ni Jehova sa balay sa mga igsoon sa akong agalon.”

28 Ang batan-ong babaye midagan paingon sa balay sa iyang inahan aron isulti kining mga butanga. 29 Si Rebeca may igsoong lalaki nga ginganlag Laban.+ Busa si Laban midagan ngadto sa tawo sa gawas sa siyudad, didto sa atabay. 30 Pagkakita niya sa singsing sa ilong ug sa mga pulseras diha sa mga kamot sa iyang igsoon ug pagkadungog niya sa gisulti ni Rebeca bahin sa giingon sa tawo, iyang giadto ang tawo nga nagtindog gihapon duol sa atabay uban sa iyang mga kamelyo. 31 Dihadiha siya miingon: “Kuyog nako, ikaw nga gipanalanginan ni Jehova. Nganong nagtindog ra man ka dinhi sa gawas? Andam na ang balay ug ang luna para sa mga kamelyo.” 32 Busa ang tawo misulod sa balay. Ug ang mga kamelyo iyang* gitangtangag mga hikot ug karga ug gihatagan kinig uhot ug kompay. Dayon gihatagan niyag tubig ang tawo ug ang iyang mga kauban aron ihugas sa ilang tiil. 33 Apan dihang naandam na ang pagkaon sa iyang atubangan, siya miingon: “Dili ko mokaon hangtod dili nako masulti ang akong tuyo.” Busa si Laban miingon: “Isulti kana!”

34 Siya miingon: “Sulugoon ko ni Abraham.+ 35 Gipanalanginan pag-ayo ni Jehova ang akong agalon, ug iyang gipadato siya pinaagi sa paghatag kaniyag mga karnero ug baka, plata ug bulawan, mga sulugoong lalaki ug babaye, ug mga kamelyo ug asno.+ 36 Dugang pa, si Sara nga asawa sa akong agalon nanganak ug lalaki dihang siya tigulang na.+ Ihatag sa akong agalon ang tanan niyang nabatonan ngadto sa iyang anak.+ 37 Busa gipapanumpa ko sa akong agalon, nga nag-ingon: ‘Ayaw pagkuhag asawa para sa akong anak gikan sa mga babayeng Canaanhon, kansang yuta ako nagpuyo.+ 38 Apan adto sa panimalay sa akong amahan ug sa akong mga paryente+ ug pagkuha didtog asawa para sa akong anak.’+ 39 Apan miingon ko sa akong agalon: ‘Unsaon man kon ang babaye dili mouban nako?’+ 40 Siya miingon kanako: ‘Si Jehova, nga akong gialagaran,+ magpadalag anghel+ uban kanimo ug magpalampos gayod sa imong panaw, ug ikaw magkuhag asawa para sa akong anak gikan sa akong mga paryente ug panimalay sa akong amahan.+ 41 Apan kon inig-adto nimo sa akong mga paryente dili nila siya ihatag kanimo, mahigawas ka na sa imong panumpa.’+

42 “Pag-abot nako sa atabay niining adlawa, miampo ko: ‘Jehova, ang Diyos sa akong agalon nga si Abraham, kon palamposon nimo ang akong panaw tugoti nga 43 samtang magtindog ko dinhi duol sa atabay, moabot unta ang usa ka batan-ong babaye+ aron magkalos ug tubig, unya moingon ko niya, “Palihog paimna kog diyutayng tubig sa imong banga,” 44 ug siya moingon kanako, “Sige inom, ug magkalos sab kog tubig para sa imong mga kamelyo.” Hinaot siya ang babaye nga gipili ni Jehova para sa anak sa akong agalon.’+

45 “Sa wala pa ko makahumag ampo, si Rebeca migawas sa siyudad nga nagpas-an ug banga ug miadto sa atabay aron magkalos. Dayon giingnan nako siya: ‘Paimna ko, palihog.’+ 46 Busa gipaubos dayon niya ang iyang banga ug miingon: ‘Sige inom,+ ug paimnon sab nako ang imong mga kamelyo.’ Unya miinom ko, ug gipainom sab niya ang mga kamelyo. 47 Human niana nangutana ko niya, ‘Kang kinsa kang anak?’ Siya mitubag, ‘Anak ko ni Betuel, nga anak ni Nahor ug Milca.’ Busa akong gitaod ang singsing diha sa iyang ilong ug gisul-ob ang mga pulseras sa iyang kamot.+ 48 Ug ako miyukbo ug mihapa atubangan ni Jehova ug gidayeg si Jehova, ang Diyos sa akong agalon nga si Abraham+ nga nagtultol kanako aron makita ang apo sa igsoon sa akong agalon, ug dalhon siya para sa iyang anak. 49 Karon palihog sultihi ko kon gusto ninyong ipakita sa akong agalon ang inyong maunongong gugma ug pagkakasaligan; apan kon dili, sultihi ko aron makapangita kog lain.”+

50 Unya si Laban ug Betuel miingon: “Kay gikan man kini kang Jehova, dili mi makasultig oo o dili kanimo.* 51 Ania si Rebeca, dalha siya ug ipaasawa siya sa anak sa imong agalon, sumala sa gisulti ni Jehova.” 52 Pagkadungog sa sulugoon ni Abraham niini, dihadiha siya miyukbo sa yuta atubangan ni Jehova. 53 Dayon ang sulugoon nagpagawas ug mga butang nga plata ug bulawan ug mga besti, ug gihatag kini kang Rebeca. Gihatagan sab niyag mahalong mga regalo ang igsoong lalaki ug inahan niini. 54 Human niana, siya ug ang iyang mga kauban mikaon ug miinom, ug sila natulog didto nianang gabhiona.

Pagbangon niya pagkabuntag, siya miingon: “Papaulia ko ninyo sa akong agalon.” 55 Apan ang iyang igsoong lalaki ug inahan miingon: “Tugoti unang magpabilin ang batan-ong babaye uban kanamo bisag 10 lang ka adlaw. Unya siya makalakaw na.” 56 Siya miingon kanila: “Ayaw ko ninyog hawiri, kay si Jehova nagpalampos sa akong panaw. Palakwa ko, aron makabalik na ko sa akong agalon.” 57 Busa sila miingon: “Tawgon nato ang batan-ong babaye ug ato siyang pangutan-on.” 58 Gitawag nila si Rebeca ug gipangutana: “Mouban ka ba niining tawhana?” Siya mitubag: “Oo, mouban ko.”

59 Busa gipalakaw nila ang ilang igsoong si Rebeca,+ ang iyang yaya,*+ ug ang sulugoon ni Abraham ug ang mga kauban niini. 60 Ug gipanalanginan nila si Rebeca ug giingnan: “Among igsoon, hinaot nga mahimo kang linibo ka napulo ka libo* ug mapanag-iya sa imong kaliwat* ang mga siyudad* niadtong nagdumot kanila.”+ 61 Dayon si Rebeca ug ang iyang mga babayeng tig-alagad misakay sa mga kamelyo, ug misunod sa tawo. Busa gidala sa sulugoon si Rebeca ug milakaw.

62 Karon si Isaac mibalik gikan sa Beer-lahai-roi,+ kay nagpuyo siya sa Negeb.+ 63 Pagkakilumkilom na, siya naglakawlakaw sa kapatagan aron mamalandong.+ Pagtan-aw niya sa unahan, nakita niya nga may nagsingabot nga mga kamelyo! 64 Pagkakita ni Rebeca kang Isaac, minaog dayon siya sa kamelyo. 65 Unya siya nangutana sa sulugoon: “Kinsa nang lalaki nga naglakaw aron tagboon ta?” Ang sulugoon mitubag: “Siya ang akong agalon.” Busa gikuha niya ang iyang kupo aron tabonan ang iyang ulo. 66 Ug gisulti sa sulugoon kang Isaac ang tanang butang nga iyang gihimo. 67 Human niana, gidala ni Isaac ang babaye sa sulod sa tolda ni Sara nga iyang inahan,+ sa ingon iyang gipangasawa si Rebeca. Ug si Isaac nahigugma kaniya+ ug nahupayan sa pagkamatay sa iyang inahan.+

25 Karon si Abraham nangasawa pag-usab, ug ang ngalan mao si Ketura. 2 Sa ulahi siya nanganak kang Zimran, Joksan, Medan, Midian,+ Isbak, ug Shuah.+

3 Si Joksan maoy amahan ni Sheba ug Dedan.

Ang mga anak nga lalaki ni Dedan mao si Asurim, Letusim, ug Leumim.

4 Ang mga anak ni Midian mao si Epa, Eper, Hanok, Abida, ug Eldaa.

Silang tanan ang mga anak nga lalaki ni Ketura.

5 Sa ulahi, gihatag ni Abraham kang Isaac ang tanan niyang nabatonan,+ 6 apan gihatagan niyag mga regalo ang iyang mga anak nga lalaki sa iyang mga puyopuyo.* Samtang buhi pa si Abraham, iyang gipabalhin sila pasidlakan, nga layo sa iyang anak nga si Isaac, sa yuta sa Sidlakan.+ 7 Si Abraham nabuhig 175 ka tuig. 8 Human makapahimulos ug taas ug malipayong kinabuhi, si Abraham namatay ug gilubong sama sa iyang mga katigulangan. 9 Gilubong siya sa iyang mga anak nga si Isaac ug Ismael sa langob sa Makpela sa yuta ni Epron, nga anak ni Zohar nga Hitihanon, sa atubangan sa Mamre,+ 10 ang yuta nga gipalit ni Abraham sa mga kaliwat ni Het. Didto gilubong si Abraham, uban sa iyang asawa nga si Sara.+ 11 Human mamatay si Abraham, padayong gipanalanginan sa Diyos ang iyang anak nga si Isaac,+ ug si Isaac nagpuyo duol sa Beer-lahai-roi.+

12 Kini ang kasaysayan ni Ismael+ nga anak ni Abraham kang Agar+ nga Ehiptohanon, ang sulugoon ni Sara.

13 Kini ang ngalan sa mga anak nga lalaki ni Ismael, ang iyang mga kaliwat: ang panganay ni Ismael nga si Nebaiot,+ unya si Kedar,+ Adbeel, Mibsam,+ 14 Misma, Duma, Masa, 15 Hadad, Tema, Jetur, Napis, ug Kedema. 16 Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Ismael, ug mao kana ang ilang ngalan sumala sa ilang mga komunidad ug kampo,* 12 ka pangulo sumala sa ilang banay.+ 17 Si Ismael nabuhi ug 137 ka tuig. Unya siya namatay ug gilubong sama sa iyang mga katigulangan. 18 Ang ilang gipuy-an nagsugod sa Havila+ duol sa Sur,+ nga duol sa Ehipto, hangtod sa Asirya. Sila nagpuyo duol sa ilang mga paryente.*+

19 Kini ang kasaysayan ni Isaac nga anak ni Abraham.+

Si Abraham ang amahan ni Isaac. 20 Si Isaac 40 anyos dihang iyang gipangasawa si Rebeca, nga anak ni Betuel+ nga Arameanhon nga taga-Padan-aram ug igsoong babaye ni Laban nga Arameanhon. 21 Si Isaac nagsigeg ampo kang Jehova bahin sa iyang asawa kay baog man kini. Busa gidungog ni Jehova ang iyang hangyo, ug si Rebeca nagmabdos. 22 Dihang nagsinikaray ang mga bata sulod sa iyang tiyan,+ siya nakaingon: “Kon mag-antos man lang ko sama niini, mas maayo pang mamatay ko.” Busa nangutana siya kang Jehova kon nganong nahitabo kini. 23 Si Jehova miingon kaniya: “Duha ka nasod ang naa sa imong tiyan,+ ug duha ka katawhan ang matawo kanimo.+ Ang usa ka nasod mas kusgan kay sa usa ka nasod,+ ug ang magulang mag-alagad sa manghod.”+

24 Pagpanganak niya, kaluha ang migawas. 25 Ang unang migawas pulahon ang tibuok lawas ug balhiboon kaayo,+ mao nga ilang ginganlan siyag Esau.*+ 26 Dayon ang iyang igsoong lalaki migawas nga naggunit sa tikod ni Esau,+ mao nga ginganlan siyag Jacob*+ ni Isaac. Si Isaac 60 anyos dihang nanganak si Rebeca kanila.

27 Sa nanagko na ang mga bata, si Esau nahimong hanas nga mangangayam+ nga pirme sa kapatagan. Apan si Jacob sagad diha ra sa tolda,+ ug walay ikasaway kaniya. 28 Mas gihigugma ni Isaac si Esau kay pirme siyang makakaon sa mga kuha niini, samtang mas gihigugma ni Rebeca si Jacob.+ 29 Usa ka higayon niana, si Jacob nagluto ug lentihas* dihang si Esau miabot nga gikapoy gikan sa kapatagan. 30 Busa si Esau miingon kang Jacob: “Palihog pagdali, hatagi* ko sa imong pulang linat-an* kay naluya na ko sa kagutom!” Mao nga ginganlan siyag Edom.*+ 31 Si Jacob miingon: “Ibaligya una kanako ang imong katungod sa pagkapanganay!”+ 32 Si Esau miingon: “Hapit na kong mamatay sa kagutom! Unsa pay pulos sa akong katungod sa pagkapanganay?” 33 Si Jacob midugang: “Panumpa una nako!” Busa siya nanumpa kaniya ug gibaligya niya kang Jacob ang iyang katungod sa pagkapanganay.+ 34 Unya gihatagan ni Jacob si Esau ug tinapay ug linat-ang lentihas, ug siya mikaon ug miinom. Dayon siya mitindog ug milakaw. Busa gipakawalay-bili ni Esau ang iyang katungod sa pagkapanganay.

26 Karon dunay gutom sa yuta, gawas pa sa unang gutom nga nahitabo sa panahon ni Abraham,+ mao nga si Isaac miadto kang Abimelek nga hari sa mga Filistehanon, didto sa Gerar. 2 Unya si Jehova nagpakita kaniya ug miingon: “Ayawg adto sa Ehipto. Puyo sa yuta nga akong isulti kanimo. 3 Puyo ingong langyaw niining yutaa,+ ug ako padayong mag-uban ug magpanalangin kanimo kay kining tibuok nga yuta ihatag nako kanimo ug sa imong kaliwat,*+ ug tumanon nako ang akong gipanumpa sa imong amahan nga si Abraham:+ 4 ‘Padaghanon nako ang imong kaliwat* sama sa mga bituon sa langit;+ ug ihatag nako sa imong kaliwat* kining tibuok nga yuta;+ ug pinaagi sa imong kaliwat* ang tanang nasod sa yuta makabaton ug panalangin,’+ 5 kay si Abraham namati nako ug padayong nagtuman sa iyang mga obligasyon kanako, sa akong mga sugo, lagda, ug balaod.”+ 6 Busa si Isaac padayong nagpuyo sa Gerar.+

7 Dihang ang mga lalaki nianang lugara magsigeg pangutana bahin sa iyang asawa, siya moingon: “Igsoon nako siya.”+ Nahadlok siyang moingon, “Asawa nako siya,” kay siya naghunahuna, “Basig patyon ko sa mga lalaki niining lugara tungod kang Rebeca,” kay guwapa siya.+ 8 Paglabay sa daghang adlaw, si Abimelek nga hari sa mga Filistehanon midungaw sa bentana, ug iyang nakita si Isaac nga nagpahayag ug pagmahal* kang Rebeca.+ 9 Dihadiha gipatawag ni Abimelek si Isaac ug giingnan: “Asawa man diay nimo siya! Nganong miingon man ka, ‘Igsoon nako siya’?” Si Isaac mitubag: “Ako tong gisulti kay nahadlok kong mamatay tungod niya.”+ 10 Apan si Abimelek miingon: “Unsa ning imong gibuhat kanamo?+ Kon nahilabtan sa usa sa akong mga tawo ang imong asawa, nakasala na unta mi tungod nimo!”+ 11 Unya giingnan ni Abimelek ang tanang katawhan: “Si bisan kinsa nga manghilabot niining tawhana ug sa iyang asawa patyon gayod!”

12 Unya si Isaac nagpugas ug binhi nianang yutaa, ug nianang tuiga nakaani siyag 100 ka pilo sa iyang gipugas, kay gipanalanginan siya ni Jehova.+ 13 Siya nadato ug padayong miasenso hangtod nga siya nadato pag-ayo. 14 Nakabaton siyag mga panon sa karnero ug baka ug daghang sulugoon,+ mao nga nasina ang mga Filistehanon kaniya.

15 Busa gitabonan sa mga Filistehanon ug yuta ang tanang atabay nga gikalot sa mga sulugoon sa iyang amahan nga si Abraham sa buhi pa siya.+ 16 Dayon si Abimelek miingon kang Isaac: “Pahawa sa among lugar, kay mas gamhanan na ka kay kanamo.” 17 Busa si Isaac mipahawa didto ug nagkampo sa walog* sa Gerar+ ug mipuyo didto. 18 Ug gikalot pag-usab ni Isaac ang mga atabay nga gikalot panahon sa iyang amahan nga si Abraham ug gitabonan sa mga Filistehanon pagkamatay ni Abraham.+ Ginganlan niya ang mga atabay sa ngalan nga gihatag sa iyang amahan niini kaniadto.+

19 Samtang ang mga sulugoon ni Isaac nagkalot sa walog,* nakakita silag atabay nga may hinlong tubig. 20 Ug ang mga magbalantay sa kahayopan sa Gerar nakig-away sa mga magbalantay sa kahayopan ni Isaac, nga nag-ingon: “Amoa ning tubig!” Busa ginganlan niyag Esek* ang atabay kay nakig-away sila kaniya. 21 Sila nagkalot na pod ug laing atabay, ug giawayan sab nila kini. Busa ginganlan niya kinig Sitna.* 22 Sa ulahi siya mipahawa didto ug nagkalot ug laing atabay, ug wala na sila mag-away tungod niini. Busa ginganlan niya kinig Rehobot* ug miingon: “Kay karon si Jehova naghatag kanatog dakong luna ug nagpadaghan kanato sa yuta.”+

23 Gikan didto, siya mitungas sa Beer-seba.+ 24 Nianang gabhiona si Jehova nagpakita kaniya ug miingon: “Ako ang Diyos sa imong amahan nga si Abraham.+ Ayawg kahadlok+ kay ako magauban ug magapanalangin kanimo, ug padaghanon nako ang imong kaliwat* tungod kang Abraham nga akong alagad.”+ 25 Busa siya naghimog halaran didto ug mitawag sa ngalan ni Jehova.+ Si Isaac nagtolda didto,+ ug ang iyang mga sulugoon nagkalot ug atabay didto.

26 Sa ulahi si Abimelek miadto kaniya gikan sa Gerar uban ni Ahuzat nga iyang magtatambag ug ni Picol nga pangulo sa iyang kasundalohan.+ 27 Si Isaac miingon kanila: “Nganong mianhi man mo nako, nga inyo man kong gidumtan ug gipalayas sa inyong lugar?” 28 Sila miingon: “Nakita gyod namo nga si Jehova nag-uban nimo.+ Busa nagkauyon mi nga amo kang ingnon, ‘Palihog, manumpa ta sa usag usa, ug maghimo tag pakigsaad+ 29 nga dili mi nimo buhatag daotan sama nga wala mi manghilabot nimo, kay pulos maayo ang among gibuhat kanimo kay gipalakaw ka namo nga malinawon. Gipanalanginan ka karon ni Jehova.’” 30 Unya naghikay siyag kombira para nila, ug sila nangaon ug nanginom. 31 Pagkaugma, sayo silang mibangon ug nanumpa sa usag usa.+ Human niana gipalakaw sila ni Isaac, ug mibiya sila nga malinawon.

32 Nianang adlawa ang mga sulugoon ni Isaac nangabot ug mibalita niya bahin sa atabay nga ilang gikalot,+ ug sila miingon: “Nakakita mig tubig!” 33 Busa ginganlan niya kinig Siba. Mao nga ang ngalan sa siyudad maoy Beer-seba+ hangtod karon.

34 Dihang 40 anyos na si Esau, iyang gipangasawa si Judit nga anak ni Beeri nga Hitihanon ug si Basemat nga anak ni Elon nga Hitihanon.+ 35 Nakahatag silag grabeng kaguol* kang Isaac ug Rebeca.+

27 Karon nga tigulang na si Isaac ug hanap na kaayo ang iyang panan-aw, gitawag niya ang iyang magulang nga anak nga si Esau:+ “Anak ko!” Siya mitubag: “Ania ko!” 2 Ug siya miingon: “Tigulang na ko, ug wala ko mahibalo kon kanus-a ko mamatay. 3 Busa kuhaa palihog ang imong pana, ug adto sa kapatagan ug pangayam alang kanako.+ 4 Unya lutoa ang laming pagkaon nga paborito nako ug dad-a kini kanako. Kaonon nako kini aron mapanalanginan ti ka sa dili pa ko mamatay.”

5 Apan si Rebeca naminaw samtang nakigsulti si Isaac kang Esau nga iyang anak. Ug si Esau miadto sa kapatagan aron mangayam ug ihalas nga mananap ug dalhon kini ngadto sa iyang amahan.+ 6 Unya giingnan ni Rebeca si Jacob nga iyang anak:+ “Nadunggan nako bag-o lang nga giingnan sa imong amahan ang imong igsoong si Esau, 7 ‘Dad-i kog inayam nga mananap ug lutoi kog laming pagkaon. Dayon pakan-a ko aron mapanalanginan ti ka atubangan ni Jehova sa dili pa ko mamatay.’+ 8 Ug karon, anak ko, pamati pag-ayo ug himoa ang akong isugo nimo.+ 9 Palihog, adto sa panon sa mga hayop ug kuhai kog duha ka tambok nga nating kanding, aron lutoan nako ang imong amahan ug laming pagkaon nga paborito niya. 10 Dayon dad-a kini ug ipakaon sa imong amahan, aron panalanginan ka niya sa dili pa siya mamatay.”

11 Si Jacob miingon kang Rebeca nga iyang inahan: “Ang akong igsoon nga si Esau balhiboon,+ apan ako dili. 12 Unsaon man kon hikapon ko sa akong amahan?+ Seguradong maghunahuna siya nga gilimbongan nako siya, ug iya na hinuon kong tunglohon imbes panalanginan.” 13 Ang iyang inahan miingon kaniya: “Dawaton nako ang tunglo nga alang kanimo, anak ko. Buhata lang ang akong gisugo. Lakaw, kuhai kog mga nating kanding.”+ 14 Busa siya milakaw ug nagkuha niini ug nagdala niini ngadto sa iyang inahan, ug ang iyang inahan nagluto ug laming pagkaon nga paborito sa iyang amahan. 15 Human niana, gikuha ni Rebeca ang kinamaayohang besti ni Esau nga naa sa iyang balay, ug gipasul-ob kini kang Jacob.+ 16 Gibutangan sab niyag panit sa nating kanding ang kamot ug ang parte sa liog ni Jacob nga way balhibo.+ 17 Unya gitunol niya sa iyang anak nga si Jacob ang laming pagkaon ug ang tinapay nga iyang giluto.+

18 Busa miadto siya sa iyang amahan ug miingon: “Amahan ko!” Siya mitubag: “Ania ko! Kinsa man ka, anak ko?” 19 Si Jacob miingon sa iyang amahan: “Ako si Esau nga imong panganay.+ Gibuhat nako ang imong gisugo kanako. Palihog bangon ug kaon sa akong kuha, aron imo kong mapanalanginan.”+ 20 Si Isaac miingon sa iyang anak: “Nganong dali man kaayo kang nakakuha niini, anak ko?” Siya mitubag: “Gitabangan ko ni Jehova nga imong Diyos.” 21 Unya si Isaac miingon kang Jacob: “Duol palihog, aron mahikap ka nako anak ko, aron mahibalo ko kon ikaw ba gyod si Esau nga akong anak.”+ 22 Busa miduol si Jacob sa iyang amahan nga si Isaac, ug gihikap siya niini. Dayon si Isaac miingon: “Ang tingog maoy tingog ni Jacob, apan ang mga kamot maoy mga kamot ni Esau.”+ 23 Wala siya makaila kaniya kay ang iyang mga kamot balhiboon sama sa mga kamot ni Esau nga iyang igsoon. Busa siya nagpanalangin kaniya.+

24 Human niana siya nangutana: “Ikaw ba gyod ang akong anak nga si Esau?” Siya mitubag: “Oo, ako.” 25 Dayon siya miingon: “Anak ko, dad-a kanako ang imong kuha aron makakaon ko, unya panalanginan ti ka.” Busa iya kining gidala kaniya ug siya mikaon. Gidalhan sab niya siyag bino ug siya miinom. 26 Unya miingon si Isaac nga iyang amahan: “Duol palihog, ug haloki ko, anak ko.”+ 27 Busa siya miduol ug mihalok kaniya, ug nailhan niya ang baho sa iyang besti.+ Unya si Isaac nagpanalangin kaniya ug miingon:

“Ang baho sa akong anak parehas ug baho sa kapatagan nga gipanalanginan ni Jehova. 28 Hinaot nga ang matuod nga Diyos maghatag nimog yamog sa kalangitan,+ tambok nga mga yuta,+ ug abundang lugas ug bag-ong bino.+ 29 Moalagad nimo ang mga katawhan ug moyukbo nimo ang mga nasod. Ikaw mahimong agalon sa imong mga igsoon, ug ang mga anak nga lalaki sa imong inahan mangyukbo nimo.+ Matinunglo ang tanang motunglo nimo, ug mabulahan ang tanang magpanalangin kanimo.”+

30 Karon nga human nag panalangin si Isaac kang Jacob ug mao pay pagbiya ni Jacob kang Isaac nga iyang amahan, miabot ang iyang igsoong si Esau gikan sa pagpangayam.+ 31 Nagluto sab siyag laming pagkaon ug gidala niya kini sa iyang amahan ug miingon: “Bangon amahan ko ug kaon sa kuha sa imong anak, aron mapanalanginan ko nimo.” 32 Si Isaac nga iyang amahan miingon kaniya: “Kinsa man ka?” Siya mitubag: “Ako si Esau, ang imong panganay nga anak.”+ 33 Si Isaac nangurog pag-ayo ug miingon: “Kinsa man diay tong nangayam ug nagdala niini kanako? Nakakaon na ko sa wala pa ka moabot, ug gipanalanginan nako siya—ug panalanginan gyod siya!”

34 Pagkadungog ni Esau sa giingon sa iyang amahan, giingnan niya ang iyang amahan sa kusog ug magul-anong tingog: “Panalangini sab ko, amahan ko!”+ 35 Apan siya miingon: “Mianhi dinhi ang imong igsoon ug iya kong gilimbongan aron maangkon niya ang panalangin nga para unta nimo.” 36 Si Esau miingon: “Dili ba sakto kaayo nga ginganlan siyag Jacob,* kay kaduha na ko niya giilogan?+ Gikuha na niya ang akong katungod sa pagkapanganay,+ karon gikuha pa gyod niya ang akong panalangin!”+ Unya siya midugang: “Wala ba kay gibilin nga panalangin para nako?” 37 Apan si Isaac miingon kang Esau: “Natudlo na nako siya ingong imong agalon,+ ug nahatag na nako kaniya ang tanan niyang igsoon ingong mga alagad, ug nahatag na nako kaniya ang mga lugas ug bag-ong bino.+ Unsa pa may mahimo nako para nimo, anak ko?”

38 Si Esau miingon sa iyang amahan: “Usa ra ba gyod ang imong panalangin, amahan ko? Panalangini sab ko, amahan ko!” Ug si Esau mihilak pag-ayo.+ 39 Busa si Isaac nga iyang amahan mitubag:

“Magpuyo ka sa dapit nga dili tambok ang yuta, ug dili ka makadawat ug yamog sa kalangitan.+ 40 Mabuhi ka pinaagi sa imong espada,+ ug mag-alagad ka sa imong igsoon.+ Apan dihang dili na ka makaantos, moikyas ka sa iyang pag-ulipon kanimo.”*+

41 Busa si Esau naghambin ug kasuko kang Jacob tungod sa panalangin nga gihatag sa iyang amahan kaniya,+ ug si Esau nagsigeg ingon sa iyang kaugalingon: “Hapit nang mamatay ang akong amahan.+ Human niana patyon nako si Jacob nga akong igsoon.” 42 Pagkahibalo ni Rebeca sa gisulti ni Esau, gipatawag dayon niya si Jacob ug giingnan: “Si Esau nga imong igsoon nagplanong manimalos, ug iya kang patyon.* 43 Karon anak ko, buhata ang akong isulti. Lakaw ug ikyas ngadto sa Haran, sa akong igsoon nga si Laban.+ 44 Puyo uban kaniya hangtod nga mokalma ang kapungot sa imong igsoon, 45 hangtod mawala na ang kasuko sa imong igsoon ug malimtan na niya ang imong gibuhat kaniya. Unya ipakuha ti ka didto. Dili ko gustong mawala mong duha kanako sa usa ka adlaw.”

46 Human niana si Rebeca nagsigeg ingon kang Isaac: “Nasamok ang akong kinabuhi tungod sa mga babayeng Hitihanon.+ Kon mangasawa pod si Jacob ug Hitihanon, sama sa mga babaye niining dapita, unsa pay pulos sa akong kinabuhi?”+

28 Busa gitawag ni Isaac si Jacob ug iyang gipanalanginan siya ug gisugo: “Ayaw gyod pangasawag babayeng Canaanhon.+ 2 Adto sa Padan-aram sa balay ni Betuel nga amahan sa imong inahan, ug pagkuha didtog asawa gikan sa mga anak ni Laban+ nga igsoon sa imong inahan. 3 Ang Diyos nga Labing Gamhanan magpanalangin kanimo ug magpadaghan sa imong kaliwat, ug ikaw mahimo gayod nga dakong grupo sa mga katawhan.+ 4 Ug ihatag niya kanimo ug sa imong kaliwat* ang panalangin ni Abraham+ aron mapanag-iya nimo ang yuta nga imong gipuy-an ingong langyaw, nga gihatag sa Diyos kang Abraham.”+

5 Busa gipalakaw ni Isaac si Jacob, ug siya miadto sa Padan-aram, kang Laban nga anak ni Betuel nga Arameanhon+ ug igsoon ni Rebeca+ nga inahan ni Jacob ug Esau.

6 Nakita ni Esau nga gipanalanginan ni Isaac si Jacob ug gipaadto kini sa Padan-aram aron didto magkuhag asawa. Nakita sab niya nga dihang gipanalanginan si Jacob, gisugo siya ni Isaac, “Ayaw pangasawag babayeng Canaanhon.”+ 7 Nakita sab niya nga si Jacob mituman sa iyang amahan ug inahan ug miadto sa Padan-aram.+ 8 Ug naamgohan ni Esau nga si Isaac nga iyang amahan wala makauyon sa mga babayeng Canaanhon.+ 9 Busa si Esau miadto kang Ismael ug gipangasawa ang anak niini nga si Mahalat, dugang sa iyang mga asawa. Si Mahalat igsoon ni Nebaiot ug apo ni Abraham kang Ismael.+

10 Si Jacob mipanaw gikan sa Beer-seba paingon sa Haran.+ 11 Pagsalop sa adlaw, nakaabot siya sa usa ka lugar ug nangandam aron magpalabay ug gabii didto. Busa nagkuha siyag bato aron iunlan sa iyang paghigda.+ 12 Unya siya nagdamgo nga may hagdan nga nagbarog sa yuta ug ang tumoy niini sangko sa langit. Ug dihay mga anghel sa Diyos nga nagsaka-kanaog niini.+ 13 Ug si Jehova nagbarog sa ibabaw niini ug miingon:

“Ako si Jehova, ang Diyos ni Abraham nga imong amahan ug ang Diyos ni Isaac.+ Ang yuta nga imong gihigdaan akong ihatag kanimo ug sa imong kaliwat.*+ 14 Ug ang imong kaliwat* mahisama gayod sa mga abog sa yuta,+ ug sila mokaylap sa kasadpan ug sidlakan, sa amihanan ug habagatan, ug pinaagi kanimo ug sa imong kaliwat* ang tanang banay sa yuta mapanalanginan gayod.*+ 15 Ako magauban kanimo ug manalipod kanimo bisan asa ka moadto, ug ibalik ti ka niining yutaa.+ Dili ka nako biyaan hangtod nga matuman nako ang akong gisaad kanimo.”+

16 Unya si Jacob nakamata ug miingon: “Naa gyod si Jehova aning dapita, ug wala ko mahibalo niini.” 17 Ug siya nahadlok ug midugang: “Kahibulongan kaayo ning dapita! Balay gayod kini sa Diyos,+ ug kini ang ganghaan sa langit.”+ 18 Busa si Jacob mibangon sayo sa buntag ug gikuha niya ang bato nga iyang giunlan ug gipatindog kini ingong haligi ug gibuboan niyag lana ang ibabaw niini.+ 19 Busa ginganlan niyag Bethel* ang maong dapit, apan kaniadto Luz+ ang ngalan niining siyudara.

20 Unya si Jacob nanaad: “Kon ang Diyos padayong mag-uban kanako ug manalipod kanako sa akong panaw ug maghatag kanakog pagkaon ug besti 21 ug luwas kong makabalik sa balay sa akong amahan, nan gipakita ni Jehova nga siya gayod ang akong Diyos. 22 Ug kining bato nga akong gipatindog ingong haligi mahimong balay sa Diyos,+ ug ako maghatag gayod ug ikapulo sa tanang butang nga imong ihatag kanako.”

29 Si Jacob mipadayon sa pagpanaw ngadto sa yuta sa mga taga-Sidlakan. 2 Unya nakakita siyag atabay diha sa kapatagan ug tulo ka panon sa karnero nga naglubog duol niini, kay niana nga atabay sagad paimnon ang mga hayop. Ug dihay dakong bato nga gitabon sa atabay. 3 Dihang matigom na didto ang tanang panon sa kahayopan, ilang ligiron ang bato nga gitabon sa atabay ug paimnon ang mga hayop. Dayon ang bato ibalik nilag tabon sa atabay.

4 Busa si Jacob miingon kanila: “Mga igsoon, taga-asa man mo?” Sila mitubag: “Taga-Haran mi.”+ 5 Siya nangutana: “Nakaila ba mo kang Laban+ nga apo ni Nahor?”+ Sila mitubag: “Oo, nakaila mi.” 6 Niini siya miingon: “Komosta siya?” Sila mitubag: “Maayo man. Tan-awa, nagpaingon dinhi ang iyang anak nga si Raquel+ uban ang mga karnero!” 7 Unya siya miingon: “Udto pa man. Dili pa panahon sa pagtigom sa mga hayop. Paimna ang mga karnero, ug lakaw pasibsiba sila.” 8 Niini sila miingon: “Dili namo kana puwedeng himoon hangtod matigom na ang tanang panon sa mga hayop ug maligid na nila ang bato nga gitabon sa atabay. Dayon paimnon na namo ang mga karnero.”

9 Samtang nakigsulti pa siya kanila, si Raquel miabot uban ang mga karnero sa iyang amahan, kay magbalantay man siyag karnero. 10 Dihang nakita ni Jacob si Raquel nga anak ni Laban nga igsoon sa iyang inahan ug ang mga karnero ni Laban, miduol dayon si Jacob ug giligid ang bato nga gitabon sa atabay ug gipainom ang mga karnero sa iyang uyoan nga si Laban. 11 Unya si Jacob mihalok kang Raquel ug mihilak ug kusog. 12 Ug giingnan ni Jacob si Raquel nga paryente* siya sa iyang amahan ug anak siya ni Rebeca. Unya si Raquel midagan ug gisultihan ang iyang amahan.

13 Pagkadungog ni Laban+ bahin kang Jacob nga anak sa iyang igsoon, siya midagan sa pagsugat kaniya. Iya kining gigakos ug gihagkan ug gidala sa iyang balay. Unya gisulti ni Jacob kang Laban ang tanang nahitabo kaniya. 14 Si Laban miingon: “Tinuod gyod nga kadugo ta.”* Busa si Jacob mipuyo uban kaniya ug usa ka bulan.

15 Dayon si Laban miingon: “Dili ka mag-alagad nako nga walay bayad tungod lang kay paryente* ti ka.+ Sultihi ko, unsay akong ibayad nimo?”+ 16 Si Laban may duha ka anak nga babaye. Ang magulang mao si Lea, ug ang manghod mao si Raquel.+ 17 Apan ang mga mata ni Lea luya, samtang si Raquel guwapa kaayo. 18 Si Jacob nahigugma kang Raquel, busa siya miingon: “Andam kong moalagad nimo ug pito ka tuig para sa imong anak nga si Raquel.”+ 19 Si Laban miingon: “Mas maayo nga ihatag nako siya nimo kay sa laing lalaki. Padayon sa pagpuyo uban nako.” 20 Ug si Jacob nag-alagad ug pito ka tuig para kang Raquel,+ apan para niya sama ra kinig pipila ka adlaw tungod sa iyang gugma kang Raquel.

21 Unya si Jacob miingon kang Laban: “Ihatag kanako ang akong asawa kay natapos na ang akong mga adlaw sa pag-alagad, ug tugoti kong makigdulog niya.” 22 Busa gitigom ni Laban ang tanang tawo sa ilang lugar ug nagpakombira. 23 Apan nianang gabhiona, iyang gidala si Lea nga iyang anak ngadto kang Jacob aron siya makigdulog kaniya. 24 Gihatag sab ni Laban kang Lea ang iyang sulugoong babaye nga si Zilpa aron mahimo niyang sulugoon.+ 25 Pagkabuntag nakita ni Jacob nga si Lea diay ang midulog niya! Busa giingnan niya si Laban: “Nganong imo man ning gibuhat nako? Dili ba nag-alagad ko nimo para kang Raquel? Nganong gilimbongan man ko nimo?”+ 26 Si Laban mitubag: “Dili namo batasan dinhi nga unang ihatag ang manghod nga babaye kay sa panganay. 27 Paglipay uban sa akong panganay nga babaye sulod sa usa ka semana. Human niana ihatag sab nako nimo ang iyang manghod baylo sa pito pa ka tuig nga pag-alagad.”+ 28 Gibuhat kana ni Jacob ug naglipay siya uban kang Lea sulod sa usa ka semana. Dayon gihatag ni Laban si Raquel kaniya ingong iyang asawa. 29 Gihatag sab ni Laban kang Raquel ang iyang sulugoong babaye nga si Bilha+ aron mahimo niyang sulugoon.+

30 Unya si Jacob nakigdulog sab kang Raquel, ug mas gihigugma niya si Raquel kay kang Lea, ug siya nag-alagad kang Laban ug pito pa ka tuig.+ 31 Dihang nakita ni Jehova nga si Lea wala higugmaa,* gitugotan niya nga siya makabatog mga anak,*+ apan si Raquel baog.+ 32 Busa si Lea namabdos ug nanganak ug lalaki ug ginganlan niya kinig Ruben,*+ kay siya miingon: “Kay nakita ni Jehova ang akong kasakit,+ ug karon higugmaon na ko sa akong bana.” 33 Ug siya namabdos pag-usab ug nanganak ug lalaki ug miingon: “Gihatagan na sab ko ni Jehova ug anak kay namati siya nako, tungod kay ako wala higugmaa.” Unya iyang ginganlan siyag Simeon.*+ 34 Siya namabdos pag-usab ug nanganak ug lalaki ug miingon: “Karon ang akong bana makigsuod na nako, kay nanganak ko niyag tulo ka lalaki.” Busa iyang ginganlan siyag Levi.*+ 35 Ug siya namabdos sa makausa pa ug nanganak ug lalaki ug miingon: “Niining higayona akong dayegon si Jehova.” Busa iyang ginganlan siyag Juda.*+ Human niana, wala na siya manganak.

30 Dihang si Raquel wala gihapoy anak kang Jacob, siya nagselos sa iyang igsoon ug miingon kang Jacob: “Hatagi kog mga anak kay kon dili, mamatay ko.” 2 Tungod niini nasuko pag-ayo si Jacob kang Raquel ug miingon: “Diyos ba ko, nga nagpugong nimo sa pagbatog mga anak?” 3 Busa siya miingon: “Ania si Bilha nga akong ulipon.+ Dulogi siya aron manganak siya para nako,* ug pinaagi niya makabaton sab kog mga anak.” 4 Ug iyang gihatag kaniya si Bilha nga iyang sulugoon ingong asawa, ug si Jacob nakigdulog kaniya.+ 5 Si Bilha namabdos ug nanganak ug lalaki para kang Jacob. 6 Unya si Raquel miingon: “Ang Diyos mao ang akong maghuhukom ug siya naminaw nako, mao nga gihatagan ko niyag anak nga lalaki.” Busa iyang ginganlan siyag Dan.*+ 7 Namabdos pag-usab si Bilha, ang sulugoon ni Raquel, ug nanganak sa ikaduha niyang anak nga lalaki kang Jacob. 8 Unya si Raquel miingon: “Nakigdumog ko pag-ayo sa akong igsoon, ug nakadaog ko!” Busa iyang ginganlan siyag Neptali.*+

9 Dihang namatikdan ni Lea nga wala na siya magmabdos, iyang gihatag kang Jacob si Zilpa nga iyang sulugoon ingong asawa.+ 10 Ug si Zilpa nga sulugoon ni Lea nanganak ug lalaki para kang Jacob. 11 Unya si Lea miingon: “Pagkabulahan nako!” Busa iyang ginganlan siyag Gad.*+ 12 Human niana si Zilpa, ang sulugoong babaye ni Lea, nanganak sa ikaduha niyang anak nga lalaki kang Jacob. 13 Unya si Lea miingon: “Malipayon kaayo ko! Karon ang mga babaye moingon gyod nga malipayon ko.”+ Busa iyang ginganlan siyag Aser.*+

14 Karon si Ruben+ naglakawlakaw sa kapatagan panahon sa ting-ani sa trigo, ug nakakita siyag mga mandragora.* Busa gidala niya kini sa iyang inahan nga si Lea. Unya si Raquel miingon kang Lea: “Palihog, hatagi ko sa mandragora sa imong anak.” 15 Siya miingon kaniya: “Dili pa ba igo nga gikuha nimo ang akong bana?+ Karon imo pa gyong kuhaon ang mga mandragora sa akong anak?” Busa si Raquel miingon: “Sige, sa imo siya modulog karong gabii baylo sa mandragora sa imong anak.”

16 Pagkagabii, pag-uli ni Jacob gikan sa kapatagan, si Lea mitagbo niya ug miingon: “Sa akoa ka makigdulog karong gabii kay gibayran ti ka sa mga mandragora sa akong anak.” Busa siya midulog kaniya nianang gabhiona. 17 Ug gidungog sa Diyos ang pag-ampo ni Lea, ug siya namabdos ug nanganak sa ikalima niyang anak nga lalaki kang Jacob. 18 Unya si Lea miingon: “Gisuholan ko sa Diyos kay gihatag nako sa akong bana ang akong sulugoong babaye.” Busa iyang ginganlan siyag Isacar.*+ 19 Si Lea namabdos sa makausa pa ug nanganak sa ikaunom niyang anak nga lalaki kang Jacob.+ 20 Unya si Lea miingon: “Gihatagan gyod ko sa Diyos ug maayong regalo. Dawaton na ko sa akong bana+ kay unom na ang akong anak nga lalaki kaniya.”+ Busa iyang ginganlan siyag Zabulon.*+ 21 Sa ulahi, siya nanganak ug babaye ug iyang ginganlan siyag Dina.+

22 Sa kataposan ang Diyos nahinumdom kang Raquel, ug gidungog sa Diyos ang iyang pag-ampo pinaagi sa pagtugot kaniya nga magmabdos.*+ 23 Siya namabdos ug nanganak ug lalaki. Unya siya miingon: “Gikuha sa Diyos ang akong kaulawan!”+ 24 Busa iyang ginganlan siyag Jose,*+ kay matod niya: “Gidugangan ko ni Jehova ug laing anak nga lalaki.”

25 Human manganak si Raquel kang Jose, si Jacob miingon dayon kang Laban: “Palakwa ko aron makauli na ko sa akong lugar ug sa akong yuta.+ 26 Ihatag kanako ang akong mga asawa ug mga anak, nga maoy hinungdan nga nag-alagad ko nimo, aron makalakaw ko, kay nahibalo ka pag-ayo kon giunsa ti ka pag-alagad.”+ 27 Unya si Laban miingon kaniya: “Palihog, ayawg hawa. Akong nakita sa mga tilimad-on* nga gipanalanginan ko ni Jehova tungod nimo.” 28 Siya midugang: “Sulti lang kon unsay akong isuhol nimo ug ihatag nako kini.”+ 29 Busa si Jacob miingon: “Nahibalo ka kon giunsa ti ka pag-alagad ug kon giunsa nako pag-atiman ang imong panon sa mga hayop;+ 30 diyutay ra ang imong nabatonan sa wala pa ko moabot, apan karon midaghan na pag-ayo ang imong panon sa mga hayop, ug gipanalanginan ka ni Jehova sukad nga miabot ko. Kanus-a pa man nako asikasohon ang para sa akong panimalay?”+

31 Unya siya miingon: “Unsay akong ihatag nimo?” Si Jacob mitubag: “Wala kay ihatag nako nga bisan unsa! Padayon nakong atimanon ug bantayan ang imong panon sa mga hayop kon mouyon ka sa akong isulti nimo.+ 32 Moadto ko sa imong panon sa mga hayop karong adlawa. Ilain ang tanang karnero nga puntikpuntikon ug kabang, ang tanang laki nga nating karnero nga brawon ang kolor, ug ang tanang baye nga kanding nga kabang ug puntikpuntikon. Sukad karon, ang ipanganak nga sama niini nila maoy isuhol nimo kanako.+ 33 Ug sa umaabot mapamatud-an nga matinud-anon* ko dihang imong susihon ang akong mga suhol; kon duna kay makita didto nga bayeng kanding nga dili puntikpuntikon ug dili kabang, ug nating karnero nga dili brawon ang kolor, isipa kana nga akong kinawat.”

34 Niini si Laban miingon: “Maayo kana! Uyon ko sa imong giingon.”+ 35 Nianang adlawa, gilain ni Laban ang mga laking kanding nga may mga badlis ug kabang, ang tanang bayeng kanding nga puntikpuntikon ug kabang, bisan unsa nga naay kabang nga puti ug ang tanang laki nga nating karnero nga brawon ang kolor ug kabang, ug iya kining gipaatiman sa iyang mga anak nga lalaki. 36 Human niana, gidala niya kini sa lugar nga tulo ka adlaw nga panaw gikan kang Jacob, ug si Jacob nagbantay sa nahibiling panon sa mga hayop ni Laban.

37 Unya si Jacob nagkuhag bag-ong pinutol nga mga sanga sa mga kahoyng estorake, almendras, ug platano, ug gipahakpahakan kini aron makita ang puting unod sa kahoy. 38 Dayon iyang gibutang ang mga sanga nga iyang gipahakpahakan sa atubangan sa panon sa mga hayop, diha sa mga pasong nga giimnan sa mga hayop, aron makita nila kini kon sila manguwag sa panahon nga sila manganha aron manginom.

39 Busa ang mga hayop nanguwag atubangan sa mga sungkod, ug sa ulahi nakapatunghag may badlis, puntikpuntikon, ug kabang nga mga liwat. 40 Unya gilain ni Jacob ang mga laki nga nating karnero ug gipaatubang ang mga hayop ni Laban sa iyang mga hayop nga brawon ug kolor ug may badlis, nga naa sa mga panon sa mga hayop ni Laban. Dayon iyang gilain ang iyang mga hayop aron dili masagol sa mga hayop ni Laban. 41 Ug dihang manguwag ang baskog nga mga hayop, ibutang ni Jacob ang mga sanga diha sa mga pasong sa atubangan sa mga panon, aron makita nila kini inigpanguwag nila. 42 Apan inigpanguwag sa luyahon nga mga hayop, dili niya ibutang ang mga sanga didto. Busa ang mga luyahon pirmeng iya ni Laban, apan ang mga baskog iya ni Jacob.+

43 Ug si Jacob miuswag pag-ayo, ug nakabatog daghang panon sa mga hayop, mga sulugoong babaye ug lalaki, mga kamelyo, ug mga asno.+

31 Sa ulahi nadunggan niya ang giingon sa mga anak nga lalaki ni Laban: “Gikuha ni Jacob ang tanang gipanag-iya sa atong amahan, ug natigom niya kining tanang bahandi gikan sa atong amahan.”+ 2 Dihang motan-aw si Jacob kang Laban, mamatikdan niya nga nausab na ang tinagdan ni Laban kaniya.+ 3 Sa kataposan si Jehova miingon kang Jacob: “Pauli sa yuta sa imong katigulangan ug sa imong mga paryente,+ ug ako padayong mag-uban kanimo.” 4 Unya si Jacob nagpadalag mensahe kang Raquel ug Lea sa pag-adto sa kapatagan, sa iyang panon sa mga hayop, 5 ug giingnan sila:

“Nakita nako nga nausab ang tinagdan sa inyong amahan kanako,+ apan ang Diyos sa akong amahan nag-uban kanako.+ 6 Nahibalo mo pag-ayo nga nag-alagad ko sa inyong amahan kutob sa akong maarangan.+ 7 Ug gitikasan ko sa inyong amahan, ug 10 ka beses na niyang giusab ang akong suhol; apan wala motugot ang Diyos nga buhatan ko niyag kadaot. 8 Dihang siya miingon, ‘Ang mga puntikpuntikon ang mahimo nimong suhol,’ ang tibuok panon nanganak ug mga puntikpuntikon; apan dihang siya miingon, ‘Ang mga may badlis ang mahimo nimong suhol,’ ang tibuok panon nanganak ug mga may badlis.+ 9 Busa padayong gikuha sa Diyos ang mga hayop sa inyong amahan ug gihatag kini kanako. 10 Usa ka higayon dihang nanguwag ang panon, nakita nako sa akong damgo nga ang mga laking kanding nga mihabal sa panon may badlis, puntikpuntikon, ug kabang.+ 11 Unya ang anghel sa matuod nga Diyos miingon kanako sa damgo, ‘Jacob!’ Ako mitubag, ‘Ania ko.’ 12 Siya mipadayon, ‘Tan-awa! Ang tanang laking kanding nga mihabal sa panon may badlis, puntikpuntikon, ug kabang, kay akong nakita ang tanang gibuhat ni Laban kanimo.+ 13 Ako ang matuod nga Diyos nga nagpakita kanimo sa Bethel,+ diin nagbubo kag lana* sa usa ka haligi ug nanumpa kanako.+ Karon bangon, biya niining yutaa ug pauli sa yuta nga imong natawhan.’”+

14 Si Raquel ug Lea mitubag kaniya: “Naa pa ba diay miy bahin o panulondon sa balay sa among amahan? 15 Dili ba giisip man mi niya nga samag langyaw, kay iya ming gibaligya ug gigamit ang kuwarta nga gihatag para namo?+ 16 Ang tanang bahandi nga gikuha sa Diyos gikan sa among amahan maoy amoa ug sa among mga anak.+ Busa buhata ang tanang gisulti sa Diyos kanimo.”+

17 Unya si Jacob mitindog ug gisakay niya sa mga kamelyo ang iyang mga anak ug mga asawa,+ 18 ug gidala niya ang tanang hayop ug mga butang nga iyang natigom+ sa Padan-aram, aron moadto kang Isaac nga iyang amahan sa yuta sa Canaan.+

19 Dihang milakaw si Laban aron tupihan ang iyang mga karnero, gikawat ni Raquel ang terapim nga mga estatuwa*+ sa iyang amahan.+ 20 Milihok sab si Jacob nga maalamon batok kang Laban nga Arameanhon, kay wala niya kini sultihi nga mobiya siya. 21 Ug siya mibiya ug mitabok sa Suba,*+ siya ug ang tanan niyang gipanag-iya. Dayon mipaingon siya sa kabukiran sa Gilead.+ 22 Sa ikatulong adlaw, gibalita kang Laban nga si Jacob mibiya. 23 Busa giuban niya ang iyang mga tawo* ug giapas siya sa gilay-ong pito ka adlaw nga panaw, ug naapsan siya sa kabukiran sa Gilead. 24 Usa ka gabii, ang Diyos miingon kang Laban nga Arameanhon+ diha sa damgo:+ “Pagbantay sa imong isulti kang Jacob, maayo man o daotan.”+

25 Dihang si Jacob nakapatindog na sa iyang tolda sa kabukiran sa Gilead ug si Laban ug ang iyang mga tawo nagkampo na nianang bukira, si Laban miduol kang Jacob. 26 Si Laban miingon kang Jacob: “Unsa kining imong gibuhat? Nganong imo man kong gilimbongan ug gidala ang akong mga anak nga babaye nga samag mga binihag sa gubat? 27 Nganong sekreto man kang mibiya ug wala ko nimo sultihi? Kon imo pa kong gisultihan, gipalakaw unta ka nako uban ang pagsadya ug mga awit, uban ang tamborin ug alpa. 28 Pero wala ko nimo hatagig higayon nga mahagkan ang akong mga apo* ug mga anak. Binuang ang imong gihimo. 29 Puwede ka nakong himoag daotan, apan ang Diyos sa imong amahan nakigsulti nako gabii, nga nag-ingon, ‘Pagbantay sa imong isulti kang Jacob, maayo man o daotan.’+ 30 Karon mibiya ka kay nangandoy kang makabalik sa balay sa imong amahan, apan nganong gikawat man nimo ang akong mga diyos?”+

31 Si Jacob mitubag kang Laban: “Nahadlok man god ko. Naghunahuna ko nga basin imong kuhaon kanako ang imong mga anak nga babaye. 32 Kon kang kinsa nimo makit-an ang imong mga diyos, mamatay siya. Atubangan sa atong mga tawo, susiha ang akong mga dala ug kuhaa ang imoha.” Apan wala mahibalo si Jacob nga si Raquel ang nagkawat niini. 33 Busa si Laban misulod sa tolda ni Jacob ug sa tolda ni Lea ug sa tolda sa duha ka ulipong babaye,+ apan wala niya kini makit-i. Dayon migawas siya sa tolda ni Lea ug misulod sa tolda ni Raquel. 34 Apan gikuha na ni Raquel ang terapim nga mga estatuwa, ug gitagoan kini ilalom sa montura sa kamelyo ug gilingkoran kini. Busa gisusi ni Laban ang tibuok tolda, apan wala niya kini makit-i. 35 Unya siya miingon sa iyang amahan: “Dili unta ka masuko, akong ginoo, nga dili ko makatindog sa imong atubangan kay gidugo ko.”+ Busa gipangita niya kini pag-ayo, apan wala niya makit-i ang terapim nga mga estatuwa.+

36 Si Jacob nasuko ug gisukmatan si Laban: “Unsay akong nahimo, unsay akong sala, nga gigukod man ko nimo? 37 Karon nga imo nang nasusi ang tanan nakong dala, may nakita ba ka nga imoha? Ibutang kini sa atubangan sa akong mga tawo ug sa imong mga tawo, ug silay mohukom tali natong duha. 38 Sulod sa 20 ka tuig nga ako nag-alagad nimo, buhi tanan ang gisabak sa imong mga karnero ug kanding,+ ug wala ko sukad mokaon ug mga laking karnero sa imong panon. 39 Wala nako dad-a kanimo ang bisan unsang hayop nga gikuniskunis sa bangis nga mga mananap.+ Gipulihan nako kini. Ug kon may gikawat man nga hayop sa adlaw o sa gabii, imo kining gipabayran kanako. 40 Giantos nako ang kainit sa maadlaw ug ang katugnaw sa magabii, ug dili ko makatulog.+ 41 Nagpuyo kog 20 ka tuig sa imong balay. Mialagad ko nimog 14 ka tuig para sa imong duha ka anak nga babaye ug 6 ka tuig para sa imong mga hayop, ug 10 ka beses nimong giusab ang akong suhol.+ 42 Kon ang Diyos sa akong amahan,+ ang Diyos ni Abraham, ug ang Diyos nga gikahadlokan ni Isaac+ wala pa mag-uban kanako, gipalakaw na ko nimo nga walay dala. Nakita sa Diyos ang akong mga pag-antos ug paghago, mao nga gibadlong ka niya gabii.”+

43 Unya si Laban mitubag kang Jacob: “Kini sila maoy akong mga anak nga babaye, kini maoy akong mga apo, ug kini maoy akong panon sa mga hayop, ug ang tanan nga imong makita akoa ug sa akong mga anak nga babaye. Makaako ba ko nga himoan silag daotan o ang ilang mga anak? 44 Dali, maghimo tag pakigsaad, ikaw ug ako, ug magsilbi kining pamatuod tali kanato.” 45 Busa si Jacob nagkuhag bato ug nagpatindog niini ingong haligi.+ 46 Unya si Jacob miingon sa iyang mga tawo: “Panguha mog mga bato!” Ug nanguha silag mga bato ug gipatongpatong kini. Dayon nangaon sila sa gipatongpatong nga mga bato. 47 Ug ginganlan kini ni Laban ug Jegar-sahaduta,* apan ginganlan kini ni Jacob ug Galeed.*

48 Si Laban miingon: “Kining gipatongpatong nga mga bato magsilbing pamatuod tali natong duha karong adlawa.” Mao nga ginganlan niya kinig Galeed+ 49 ug Bantayanang Torre, kay siya miingon: “Hinaot si Jehova magbantay kanako ug kanimo sa atong panagbulag. 50 Kon imong maltrataron ang akong mga anak ug kon mangasawa kag lain gawas kanila, bisan pag walay tawong makakita niana, hinumdomi nga makita kana sa Diyos nga maoy atong saksi.” 51 Si Laban misultig dugang kang Jacob: “Ania kining gipatongpatong nga mga bato ug ang haligi nga akong gipatindog ingong pamatuod sa atong pakigsaad. 52 Kining gipatongpatong nga mga bato ug kining haligi maoy pamatuod+ nga dili ko molabang niining mga batoha aron magdalag kadaot kanimo, ug nga ikaw dili molabang niining gipatongpatong nga mga bato ug niining haligi aron magdalag kadaot kanako. 53 Hinaot ang Diyos ni Abraham+ ug ang Diyos ni Nahor, ang Diyos sa ilang amahan, maghukom tali kanato.” Ug si Jacob nanumpa sa Diyos nga gikahadlokan sa iyang amahan nga si Isaac.+

54 Human niana si Jacob naghalad didto sa bukid ug giagda niya ang iyang mga paryente sa pagkaon ug tinapay. Busa sila nangaon ug nagpalabay ug gabii didto sa bukid. 55 Pagkaugma, si Laban mibangon ug sayo ug gihagkan ang iyang mga apo*+ ug mga anak nga babaye ug gipanalanginan sila.+ Unya si Laban mipauli sa iyang lugar.+

32 Si Jacob mipadayon sa iyang panaw, ug gisugat siya sa mga anghel sa Diyos. 2 Pagkakita ni Jacob kanila, siya miingon: “Kini ang kampo sa Diyos!” Busa ginganlan niyag Mahanaim* ang maong lugar.

3 Unya si Jacob nagpadalag mga mensahero kang Esau nga iyang igsoon sa yuta sa Seir,+ ang teritoryo sa Edom,+ 4 ug iyang gisugo sila: “Kini ang inyong isulti kang Esau nga akong ginoo, ‘Mao kini ang giingon sa imong sulugoon nga si Jacob: “Dugay kong mipuyo* kang Laban.+ 5 Ug nakabaton kog mga torong baka, mga asno, mga karnero, ug mga sulugoong lalaki ug babaye,+ ug gipadala nako kini nga mensahe aron mahibalo ang akong ginoo ug imo kong kahimut-an.”’”

6 Pagbalik sa mga mensahero kang Jacob, sila miingon: “Nagkita na mi sa imong igsoong si Esau, ug nagpaingon siya dinhi sa pagsugat kanimo uban ang 400 ka lalaki.”+ 7 Si Jacob nahadlok pag-ayo ug nabalaka.+ Busa gibahin niya sa duha ka grupo ang iyang mga tawo, apil ang mga panon sa karnero, kanding, baka, ug kamelyo. 8 Siya miingon: “Kon atakehon ni Esau ang usa ka grupo, makaikyas pa ang laing grupo.”

9 Human niana si Jacob miingon: “Oh Diyos sa akong amahan nga si Abraham ug Diyos sa akong amahan nga si Isaac, Oh Jehova, ikaw nga nag-ingon kanako, ‘Pauli sa imong yuta ug sa imong mga paryente, ug ako magpanalangin kanimo,’+ 10 dili ko takos sa tanang maunongong gugma ug pagkamaayo nga imong gipakita sa imong alagad,+ kay kaniadto mitabok ko niining Jordan nga sungkod ray dala, apan karon duha na ko ka grupo.+ 11 Ako nag-ampo kanimo,+ palihog luwasa ko gikan sa kamot ni Esau nga akong igsoon, kay nahadlok ko nga basig moanhi siya ug patyon ko+ apil ang mga babaye ug mga bata. 12 Ug miingon ka: ‘Ako magpanalangin gayod kanimo, ug padaghanon nako ang imong kaliwat* sama sa balas sa dagat nga dili maihap.’”+

13 Siya nagpalabay ug gabii didto. Dayon nagkuha siyag pipila sa iyang mga hayop aron iregalo kang Esau nga iyang igsoon:+ 14 200 ka bayeng kanding, 20 ka laking kanding, 200 ka bayeng karnero, 20 ka laking karnero, 15 30 ka kamelyo nga nagpasusog mga nati, 40 ka baka, 10 ka torong baka, 20 ka asna, ug 10 ka asno.+

16 Iya kining gipadala nga ginurupo sa iyang mga sulugoon ug giingnan sila: “Pag-una mog tabok, ug butangig distansiya ang matag grupo sa mga hayop.” 17 Giingnan sab niya ang unang sulugoon: “Kon si Esau nga akong igsoon mosugat nimo ug mangutana, ‘Kang kinsa kang sulugoon? Asa ka paingon ug kang kinsa ning mga hayop?’ 18 Sultihi siya, ‘Sa imong sulugoon nga si Jacob. Iya ning gipadala ingong regalo sa akong ginoo nga si Esau,+ ug nagsunod siya namo.’” 19 Giingnan sab niya ang ikaduha, ang ikatulo, ug ang tanang sulugoon nga nagsunod sa mga panon sa mga hayop: “Mao nay inyong isulti kang Esau kon magsugat na mo. 20 Ug sultihi sab siya, ‘Nagsunod namo ang imong sulugoon nga si Jacob.’” Kay siya naghunahuna: ‘Kon malukmay nako siya pinaagi sa pagpadalag regalo kaniya,+ basig iya kong dawaton.’ 21 Busa ang regalo gidalag una sa mga sulugoon, apan nagpabilin siya sa kampo nianang gabhiona.

22 Sa lawom na ang gabii, siya mibangon ug gidala niya ang iyang duha ka asawa+ ug duha ka sulugoong babaye+ ug ang iyang 11 ka batan-ong anak nga lalaki, ug mitabok sila sa mabaw nga bahin sa sapa sa Jabok.+ 23 Busa iyang gidala sila sa tabok sa sapa,* apil ang tanan niyang nabatonan.

24 Sa nag-inusara na si Jacob, dihay tawo nga nakiglayog* niya hangtod sa pagkabanagbanag.+ 25 Pagkamatikod sa tawo nga dili niya mapildi si Jacob, iyang gitandog ang lutahan sa bat-ang ni Jacob ug nalisa kini samtang sila naglayog.+ 26 Dayon ang tawo miingon: “Buhii na ko, kay banagbanag na.” Si Jacob mitubag: “Dili ti ka buhian hangtod nga imo kong panalanginan.”+ 27 Busa ang tawo nangutana: “Unsay imong ngalan?” Siya mitubag: “Jacob.” 28 Unya ang tawo miingon: “Ang imong ngalan dili na Jacob kondili Israel*+ kay nakigbugno ka sa Diyos+ ug sa mga tawo, ug sa kataposan midaog ka.” 29 Si Jacob miingon: “Palihog, sultihi ko sa imong ngalan.” Apan ang tawo miingon: “Nganong nangutana ka sa akong ngalan?”+ Dayon iyang gipanalanginan siya didto. 30 Busa ginganlan ni Jacob ang lugar ug Peniel,*+ kay matod niya, “Nakita nako ang nawong sa Diyos, bisan pa niana wala ko mamatay.”+

31 Misubang na ang adlaw pagbiya niya sa Penuel,* apan nagtakiang siya tungod sa iyang bat-ang.+ 32 Mao nga hangtod karon ang mga anak ni Israel wala maanad sa pagkaon sa ugat nga konektado sa paa, nga naa sa lutahan sa bat-ang, kay gitandog niya ang ugat sa lutahan sa bat-ang ni Jacob.

33 Karon nakita ni Jacob nga nagpadulong na si Esau uban ang 400 ka lalaki.+ Busa gibahin niya ang mga bata ngadto kang Lea, Raquel, ug ngadto sa duha ka sulugoong babaye.+ 2 Gibutang niya sa atubangan ang mga sulugoong babaye ug ang ilang mga anak,+ dayon si Lea ug ang iyang mga anak,+ ug sa ilang luyo si Raquel+ ug Jose. 3 Unya miuna siya kanila, ug miyukbo sa yuta ug pito ka beses hangtod nga nagkaduol siya sa iyang igsoon.

4 Apan si Esau midagan sa pagtagbo kaniya, ug siya migakos ug mihalok kaniya, ug sila nanghilak. 5 Dihang nakita niya ang mga babaye ug ang mga bata, siya nangutana: “Kinsa ning imong mga kauban?” Siya mitubag: “Kini ang mga bata nga gihatag sa Diyos sa imong sulugoon.”+ 6 Dayon miduol ang mga sulugoong babaye ug ang ilang mga anak, ug sila nangyukbo. 7 Miduol sab si Lea ug ang iyang mga anak, ug sila nangyukbo. Human niana miduol si Jose ug si Raquel, ug sila nangyukbo.+

8 Si Esau nangutana: “Nganong gipadalhan man ko nimog mga tawo ug mga hayop?”+ Siya mitubag: “Aron kahimut-an ko sa akong ginoo.”+ 9 Unya si Esau miingon: “Daghan na kaayo kog gipanag-iya, igsoon ko.+ Ayaw na kog hatagi.” 10 Apan si Jacob miingon: “Dili, palihog. Kon gikahimut-an ko nimo, dawata ang akong regalo, kay gidala nako ni aron makita ka. Ug pagkakita nako nimo, samag nakita nako ang Diyos kay malipayon ko nimong gidawat.+ 11 Palihog dawata ang akong regalo,*+ kay gipanalanginan ko sa Diyos ug nabatonan nako ang tanan nakong gikinahanglan.”+ Namugos gyod siya, maong gidawat kini ni Esau.

12 Sa ulahi si Esau miingon: “Tana, manglakaw na ta, ug akoy mag-una.” 13 Apan siya miingon kaniya: “Ang akong ginoo nahibalo nga ang mga bata huyang,+ ug naa koy dalang mga karnero ug baka nga nagpasuso pag mga nati. Kon palakwon silag paspas sulod sa usa ka adlaw, mangamatay sila. 14 Palihog pag-una na lang sa imong sulugoon, akong ginoo, apan maghinayhinay lang kog lakaw kay mag-agad ko sa gikusgon sa lakaw sa mga hayop ug sa mga bata hangtod nga makaabot ko sa akong ginoo sa Seir.”+ 15 Unya si Esau miingon: “Palihog tugoti kong magbilin ug pipila ka tawo aron ubanan mo.” Siya mitubag: “Dili na kinahanglan. Igo na nako nga kahimut-an ko sa akong ginoo.” 16 Busa nianang adlawa si Esau mibalik sa Seir.

17 Si Jacob mipanaw paingon sa Sucot,+ ug nagtukod siya didtog balay para sa iyang kaugalingon ug puy-anan sa iyang mga hayop. Mao nga ginganlan niyag Sucot* ang maong lugar.

18 Gikan sa Padan-aram,+ si Jacob luwas nga nakaabot sa siyudad sa Sekem,+ sa yuta sa Canaan,+ ug siya nagtolda duol sa siyudad. 19 Unya mipalit siyag yuta sa kantidad nga 100 ka pirasong salapi gikan sa mga anak ni Hamor nga amahan ni Sekem, ug didto siya nagtolda.+ 20 Naghimo siyag halaran didto ug gitawag niya kinig Diyos, ang Diyos ni Israel.+

34 Karon si Dina, nga anak ni Jacob kang Lea,+ pirmeng makig-uban* sa mga batan-ong babaye sa yuta.+ 2 Dihang si Sekem nga anak ni Hamor nga Hivihanon+ ug pangulo sa yuta nakakita kang Dina, iyang gidala siya ug gilugos. 3 Ug siya nakagusto pag-ayo kang Dina nga anak ni Jacob. Siya nahigugma sa dalaga ug mipahayag sa iyang gugma kaniya.* 4 Sa ulahi si Sekem miingon kang Hamor+ nga iyang amahan: “Pangitag paagi nga maasawa nako kini nga dalaga.”

5 Dihang nahibaloan ni Jacob nga gilugos ni Sekem ang iyang anak nga si Dina, ang iyang mga anak nga lalaki tua sa kapatagan uban sa panon sa mga hayop. Busa wala siyay gisultihan, ug gihulat niya sila nga makauli. 6 Sa ulahi, si Hamor nga amahan ni Sekem miadto kang Jacob aron makig-estorya. 7 Apan nabalitaan sa mga anak ni Jacob ang nahitabo maong nanguli dayon sila. Nasakitan sila ug nasuko pag-ayo kay gipakaulawan ni Sekem ang Israel pinaagi sa paglugos sa anak ni Jacob,+ butang nga dili angayng buhaton.+

8 Si Hamor miingon kanila: “Ang akong anak nga si Sekem nakagusto pag-ayo sa imong anak. Palihog ihatag siya aron maasawa sa akong anak, 9 ug pakighiusa namo pinaagig kaminyoon.* Ihatag kanamo ang inyong mga anak nga babaye, ug kuhaa ninyo ang among mga anak nga babaye.+ 10 Puwede mong moipon namo, ug makapuyo mo bisan asa sa among yuta. Puwede mong magnegosyo ug magpuyo dinhi.” 11 Unya si Sekem miingon sa amahan ug sa mga igsoong lalaki ni Dina: “Kon mosugot mo sa akong hangyo, ihatag nako ninyo bisag unsa pay inyong pangayoon. 12 Makapangayo mo nakog dako kaayong kantidad nga bugay ug regalo.+ Andam kong mohatag bisag unsay inyong pangayoon, basta inyong ipaasawa kanako ang dalaga.”

13 Nakadesisyon ang mga anak nga lalaki ni Jacob nga limbongan si Sekem ug si Hamor nga iyang amahan tungod sa paglugos ni Sekem sa ilang igsoong si Dina. 14 Sila miingon: “Dili namo puwedeng ihatag ang among igsoong babaye sa lalaki nga dili tinuli,*+ kay kaulawan kana alang kanamo. 15 Mosugot lang mi sa usa ka kondisyon: nga magpatuli ang tanan ninyong lalaki aron maparehas mo namo.+ 16 Dayon ihatag namo kaninyo ang among mga anak nga babaye, ug kuhaon namo ang inyong mga anak nga babaye, ug mopuyo mi uban ninyo ug mahimo tang usa ka katawhan. 17 Pero kon dili mo mosugot ug dili mo magpatuli, kuhaon namo ang among manghod nga babaye ug manghawa mi.”

18 Misugot si Hamor+ ug ang iyang anak nga si Sekem sa ilang kondisyon.+ 19 Ang batan-ong lalaki wala maglangan sa pagbuhat sa ilang gisulti,+ kay nahigugma siya sa anak ni Jacob. Si Sekem ang labing tinahod sa panimalay sa iyang amahan.

20 Busa si Hamor ug ang iyang anak nga si Sekem miadto sa ganghaan sa ilang siyudad,+ ug giingnan ang mga lalaki sa siyudad: 21 “Kining mga tawhana gustog kalinaw uban nato. Pasagdi silang mopuyo sa atong yuta ug magnegosyo dinhi, total dako pa ang atong yuta. Puwede natong minyoan ang ilang mga anak nga babaye, ug puwede nilang minyoan ang atong mga anak nga babaye.+ 22 Apan duna silay kondisyon aron mopuyo sila uban nato ug mahimo kitang usa ka katawhan: nga tanan natong lalaki magpatuli sama nila.+ 23 Dili ba maatoa man pod ang ilang mga kabtangan, bahandi, ug tanang hayop? Busa uyonan nato sila aron mopuyo sila uban kanato.” 24 Ang tanang nagtigom sa ganghaan sa siyudad namati kang Hamor ug sa iyang anak nga si Sekem, ug ang tanang lalaki nga nagtigom sa siyudad nagpatuli.

25 Apan sa ikatulong adlaw, samtang sila nag-antos pa sa kasakit, ang duha ka anak ni Jacob nga si Simeon ug Levi, mga igsoon ni Dina,+ mikuha sa ilang espada ug misulod sa siyudad nga wala dudahi. Unya ilang gipamatay ang tanang lalaki.+ 26 Gipatay nila si Hamor ug ang iyang anak nga si Sekem pinaagig espada. Dayon ilang gikuha si Dina sa balay ni Sekem ug milakaw. 27 Ang ubang anak nga lalaki ni Jacob miadto sa siyudad, diin gipamatay ang mga lalaki, ug gipanguha ang mga butang kay gihugawan nila ang ilang igsoon.+ 28 Ilang gikuha ang mga baka, karnero, asno, ug ang bisan unsang butang nga naa sa siyudad ug sibsibanan. 29 Gikuha sab nila ang tanan nilang kabtangan, gibihag ang tanang gagmayng bata ug mga asawa, ug gikuha ang tanang naa sa mga balay.

30 Tungod niini, si Jacob miingon kang Simeon ug Levi:+ “Kamo nagdalag dakong kadaot kanako kay gihimo ko ninyong dulumtanan sa mga namuyo sa yuta, ang mga Canaanhon ug Perizihanon. Seguradong tingob silang moatake kanako ug mamatay ko, ako ug ang akong panimalay, kay gamay ra ta.” 31 Apan sila miingon: “Angay bang trataron nga samag pampam* ang among igsoong babaye?”

35 Dayon ang Diyos miingon kang Jacob: “Lakaw, tungas sa Bethel+ ug puyo didto, ug paghimog halaran para sa matuod nga Diyos nga nagpakita nimo dihang miikyas ka sa imong igsoong si Esau.”+

2 Unya si Jacob miingon sa iyang panimalay ug sa tanan niyang kauban: “Isalikway ang langyaw nga mga diyos nga naa ninyo,+ ug hinloi ang inyong kaugalingon ug ilisi ang inyong mga besti, 3 ug manungas ta sa Bethel. Maghimo ko didtog halaran para sa matuod nga Diyos, kinsa mitubag nako sa adlaw sa akong kasakit ug nag-uban nako bisan asa ko miadto.”+ 4 Busa gihatag nila kang Jacob ang tanan nilang langyaw nga diyos ug ang mga ariyos sa ilang dalunggan, ug gilubong* kini ni Jacob ilalom sa dakong kahoy nga duol sa Sekem.

5 Pagbiya nila, gipahinabo sa Diyos nga ang mga tawo sa palibot nga mga siyudad mahadlok, maong wala nila gukda ang mga anak ni Jacob. 6 Sa ulahi si Jacob ug ang tanan niyang kauban nakaabot sa Luz,+ nga mao ang Bethel, sa yuta sa Canaan. 7 Naghimo siyag halaran didto ug ginganlan niyag El-bethel* ang maong dapit, kay ang matuod nga Diyos nagpakita kaniya didto dihang miikyas siya sa iyang igsoon.+ 8 Sa ulahi si Debora,+ ang yaya* ni Rebeca, namatay ug gilubong sa tiilan sa Bethel ilalom sa kahoyng robles. Busa ginganlan niya kinig Alon-bacut.*

9 Ang Diyos nagpakita pag-usab kang Jacob samtang nagpanaw siya gikan sa Padan-aram ug gipanalanginan siya. 10 Ang Diyos miingon: “Ang imong ngalan maoy Jacob.+ Apan dili na ka tawgong Jacob, kondili Israel na ang imong ngalan.” Ug iyang gitawag siyag Israel.+ 11 Ang Diyos midugang: “Ako ang Diyos nga Labing Gamhanan.+ Padaghanon nako ang imong kaliwat. Maggikan kanimo ang mga nasod ug pundok sa mga nasod,+ ug maggikan kanimo ang mga hari.+ 12 Kon bahin sa yuta nga akong gihatag kang Abraham ug kang Isaac, ihatag nako kini kanimo ug sa imong umaabot nga kaliwat.”*+ 13 Unya ang Diyos mibiya kaniya sa dapit diin siya nakigsulti kaniya.

14 Busa si Jacob nagpatindog ug haliging bato sa dapit diin ang Diyos nakigsulti kaniya, ug gibuboan niya kinig halad nga ilimnon ug lana.+ 15 Ug gitawag gihapon ni Jacob ug Bethel+ ang dapit diin ang Diyos nakigsulti kaniya.

16 Unya sila mibiya sa Bethel. Samtang layolayo pa sila sa Eprat, si Raquel nanganak, apan naglisod gyod siyag panganak. 17 Samtang naglisod siya sa pagpanganak, giingnan siya sa mananabang: “Ayawg kahadlok, kay makabaton na sab kag anak nga lalaki.”+ 18 Sa hapit nang mabugto ang iyang kinabuhi (kay himalatyon na siya), ginganlan niyag Ben-oni* ang bata, apan ginganlan kinig Benjamin* sa iyang amahan.+ 19 Si Raquel namatay ug gilubong dihang nagpaingon sila sa Eprat, nga mao ang Betlehem.+ 20 Si Jacob nagpatindog ug haligi ibabaw sa iyang lubnganan. Kini ang haligi sa lubnganan ni Raquel hangtod karon.

21 Human niana si Israel mibiya ug nagtolda sa unahan sa torre sa Eder. 22 Usa ka higayon, samtang nagpuyo si Israel nianang yutaa, si Ruben nakigdulog kang Bilha nga puyopuyo* sa iyang amahan. Ug nabalitaan kini ni Israel.+

Si Jacob may 12 ka anak nga lalaki. 23 Ang mga anak ni Jacob kang Lea mao si Ruben,+ ang panganay, dayon si Simeon, Levi, Juda, Isacar, ug Zabulon. 24 Ang mga anak niya kang Raquel mao si Jose ug Benjamin. 25 Ang mga anak niya kang Bilha nga sulugoon ni Raquel mao si Dan ug Neptali. 26 Ug ang mga anak niya kang Zilpa nga sulugoon ni Lea mao si Gad ug Aser. Sila ang mga anak nga lalaki ni Jacob nga natawo sa Padan-aram.

27 Sa ulahi si Jacob nakaabot sa iyang amahan nga si Isaac sa Mamre,+ sa Kiriat-arba, nga mao ang Hebron, diin si Abraham ug Isaac nagpuyo ingong mga langyaw.+ 28 Si Isaac nabuhig 180 ka tuig.+ 29 Dayon si Isaac nabugtoan sa gininhawa ug namatay human sa taas ug tagbaw nga kinabuhi. Siya gilubong sama sa iyang mga katigulangan, ug ang iyang mga anak nga si Esau ug Jacob naglubong kaniya.+

36 Kini ang kasaysayan ni Esau, nga mao si Edom.+

2 Si Esau nangasawa ug Canaanhon: si Ada+ nga anak ni Elon nga Hitihanon;+ si Oholibama+ nga anak ni Anah ug apo ni Zibeon nga Hivihanon; 3 ug si Basemat+ nga anak ni Ismael ug igsoon ni Nebaiot.+

4 Ang anak ni Esau kang Ada mao si Elipaz, kang Basemat si Reuel, 5 ug kang Oholibama mao si Jeus, Jalam, ug Kore.+

Sila ang mga anak nga lalaki ni Esau nga natawo sa yuta sa Canaan. 6 Unya gikuha ni Esau ang iyang mga asawa, mga anak nga lalaki ug babaye, ang tanang sakop sa iyang panimalay, ang tanan niyang hayop, ug ang tanang bahandi nga natigom+ niya sa Canaan, ug miadto siya sa laing lugar nga layo kang Jacob nga iyang igsoon.+ 7 Tungod kini kay ang ilang katigayonan midaghan pag-ayo nga dili na sila puwedeng mag-uban ug puyo, ug ang yuta nga ilang gipuy-an* dili na makasustento kanila tungod sa ilang mga panon sa kahayopan. 8 Busa si Esau mipuyo sa kabukiran sa Seir.+ Si Esau mao si Edom.+

9 Ug kini ang kasaysayan ni Esau nga amahan sa mga Edomhanon sa kabukiran sa Seir.+

10 Kini ang mga ngalan sa mga anak nga lalaki ni Esau: si Elipaz nga anak ni Ada nga asawa ni Esau; si Reuel nga anak ni Basemat nga asawa ni Esau.+

11 Ang mga anak nga lalaki ni Elipaz mao si Teman,+ Omar, Zepo, Gatam, ug Kenaz.+ 12 Si Timna nahimong puyopuyo* ni Elipaz nga anak ni Esau. Sa ulahi iyang gipanganak si Amalek+ kang Elipaz. Sila ang mga apo ni Ada, nga asawa ni Esau.

13 Kini ang mga anak nga lalaki ni Reuel: si Nahat, Zera, Sammah, ug Miza. Sila ang mga apo ni Basemat,+ nga asawa ni Esau.

14 Kini ang mga anak nga lalaki ni Oholibama nga anak ni Anah, apo ni Zibeon, ug asawa ni Esau: si Jeus, Jalam, ug Kore.

15 Kini ang mga shik* sa mga anak nga lalaki ni Esau:+ Sa mga anak ni Elipaz nga panganay ni Esau: si Shik Teman, Shik Omar, Shik Zepo, Shik Kenaz,+ 16 Shik Kore, Shik Gatam, ug Shik Amalek. Sila ang mga shik ni Elipaz+ sa yuta sa Edom. Sila ang mga apo ni Ada.

17 Kini ang mga anak nga lalaki ni Reuel, nga anak ni Esau: si Shik Nahat, Shik Zera, Shik Sammah, ug Shik Miza. Sila ang mga shik ni Reuel sa yuta sa Edom.+ Sila ang mga apo ni Basemat, nga asawa ni Esau.

18 Sa kataposan kini ang mga anak nga lalaki ni Oholibama nga asawa ni Esau: si Shik Jeus, Shik Jalam, ug Shik Kore. Sila ang mga shik ni Oholibama nga anak ni Anah ug asawa ni Esau.

19 Sila ang mga anak nga lalaki ni Esau, nga mao si Edom,+ ug sila ang ilang mga shik.

20 Kini ang mga anak nga lalaki ni Seir nga Horihanon, ang mga nagpuyo sa yuta:+ si Lotan, Sobal, Zibeon, Anah,+ 21 Dison, Ezer, ug Disan.+ Kini ang mga shik sa mga Horihanon, ang mga anak ni Seir, sa yuta sa Edom.

22 Ang mga anak nga lalaki ni Lotan mao si Hori ug Hemam, ug ang igsoong babaye ni Lotan mao si Timna.+

23 Kini ang mga anak nga lalaki ni Sobal: si Alvan, Manahat, Ebal, Sepo, ug Onam.

24 Kini ang mga anak nga lalaki ni Zibeon:+ si Aia ug Anah. Kini nga Anah ang nakakaplag sa init nga mga tubod sa kamingawan samtang nag-atiman siya sa mga asno ni Zibeon nga iyang amahan.

25 Kini ang mga anak ni Anah: si Dison ug Oholibama nga anak nga babaye ni Anah.

26 Kini ang mga anak nga lalaki ni Dison: si Hemdan, Esban, Itran, ug Keran.+

27 Kini ang mga anak nga lalaki ni Ezer: si Bilhan, Zaavan, ug Akan.

28 Kini ang mga anak nga lalaki ni Disan: si Uz ug Aran.+

29 Kini ang mga shik sa mga Horihanon: si Shik Lotan, Shik Sobal, Shik Zibeon, Shik Anah, 30 Shik Dison, Shik Ezer, ug Shik Disan.+ Sila ang mga shik sa mga Horihanon sa yuta sa Seir.

31 Karon mao kini ang mga hari nga nagmando sa yuta sa Edom+ niadtong wala pay hari nga nagmando sa mga Israelinhon.*+ 32 Si Bela nga anak ni Beor naghari sa Edom, ug ang ngalan sa iyang siyudad maoy Dinhaba. 33 Pagkamatay ni Bela, si Jobab nga anak ni Zera nga taga-Bozra naghari puli niya. 34 Pagkamatay ni Jobab, si Husam nga gikan sa yuta sa mga Temanhon naghari puli niya. 35 Pagkamatay ni Husam, si Hadad nga anak ni Bedad, nga nagpildi sa mga Midianhon+ sa teritoryo sa Moab, mipuli niya ingong hari, ug ang ngalan sa iyang siyudad maoy Avit. 36 Pagkamatay ni Hadad, si Samla nga taga-Masreka naghari puli niya. 37 Pagkamatay ni Samla, si Shaul nga taga-Rehobot nga duol sa Suba naghari puli niya. 38 Pagkamatay ni Shaul, si Baal-hanan nga anak ni Akbor naghari puli niya. 39 Pagkamatay ni Baal-hanan nga anak ni Akbor, si Hadar naghari puli niya. Pau ang ngalan sa iyang siyudad, ug ang iyang asawa mao si Mehetabel nga anak ni Matred, ang anak nga babaye ni Mezahab.

40 Busa kini ang mga ngalan sa mga shik ni Esau sumala sa ilang mga banay, dapit, ug ngalan: si Shik Timna, Shik Alva, Shik Jetet,+ 41 Shik Oholibama, Shik Elah, Shik Pinon, 42 Shik Kenaz, Shik Teman, Shik Mibzar, 43 Shik Magdiel, ug Shik Iram. Sila ang mga shik sa Edom sumala sa ilang mga komunidad sa yuta nga ilang gipanag-iya.+ Kini si Esau ang amahan sa mga Edomhanon.+

37 Si Jacob padayong nagpuyo sa Canaan, diin ang iyang amahan nagpuyo kaniadto ingong langyaw.+

2 Kini ang kasaysayan sa pamilya ni Jacob.*

Sa nag-edad si Jose+ ug 17, siya nag-atiman sa mga karnero+ uban sa mga anak nga lalaki ni Bilha+ ug Zilpa,+ mga asawa sa iyang amahan. Ug gisumbong ni Jose sa iyang amahan ang daotang gibuhat sa iyang mga igsoon. 3 Mas gihigugma ni Israel si Jose kay sa uban niyang anak nga lalaki+ kay tigulang na siya pagkatawo niini, ug gipahimoan niya kinig espesyal nga besti.* 4 Dihang nakita sa iyang mga igsoong lalaki nga mas gihigugma siya sa ilang amahan kay kanila, sila nagdumot kaniya, ug dili maayo ang ilang sinultihan kaniya.

5 Sa ulahi si Jose nagdamgo, ug gisulti niya kini sa iyang mga igsoong lalaki.+ Ug nakapasamot kini sa ilang pagdumot kaniya. 6 Siya miingon kanila: “Palihog, paminaw mo sa akong damgo. 7 Didto sa uma, namugkos ta ug tinapok nga mga uhay. Unya ang akong binugkos mibarog, ug ang inyong mga binugkos miyukbo palibot sa akong binugkos.”+ 8 Ang iyang mga igsoon miingon: “Sa ato pa mahimo kang hari namo ug mandoan mi nimo?”+ Tungod sa iyang damgo ug sa iyang gisulti, misamot pa ang ilang pagdumot kaniya.

9 Dayon nagdamgo na sab siya, ug gisulti niya kini sa iyang mga igsoong lalaki: “Nagdamgo na pod ko. Niining higayona ang adlaw, ang bulan, ug ang 11 ka bituon miyukbo nako.”+ 10 Unya gisulti niya kini sa iyang amahan ug mga igsoon, apan gikasab-an siya sa iyang amahan: “Unsay ipasabot sa imong damgo, nga moduol ko nimo ug moyukbo, hasta ang imong inahan ug mga igsoon?” 11 Ang iyang mga igsoong lalaki nasina niya,+ apan gitiman-an sa iyang amahan ang iyang gisulti.

12 Karon ang iyang mga igsoong lalaki nanglakaw aron magpasibsib sa mga hayop sa ilang amahan duol sa Sekem.+ 13 Sa ulahi si Israel miingon kang Jose: “Dili ba ang imong mga igsoon nag-atiman sa mga hayop duol sa Sekem? Lakaw, adtoa sila.” Siya mitubag: “Sige, moadto ko!” 14 Si Israel miingon kaniya: “Palihog susiha kon maayo ra ang kahimtang sa imong mga igsoon ug sa mga hayop, ug balitai ko.” Busa si Jose migikan sa walog* sa Hebron+ ug miadto sa Sekem. 15 Samtang naglibotlibot siya sa kapatagan, may tawo nga nakakita niya ug nangutana: “Unsay imong gipangita?” 16 Siya mitubag: “Nangita ko sa akong mga igsoon. Nahibalo ba ka kon asa sila nagpasibsib sa mga hayop?” 17 Ang tawo miingon: “Nanglakaw na sila. Pero nakadungog ko nga miingon sila nga mangadto sila sa Dotan.” Busa giapas ni Jose ang iyang mga igsoon ug nakit-an niya sila sa Dotan.

18 Unya nakita siya sa iyang mga igsoon sa layo, ug sa wala pa siya makaabot kanila, sila nagplano sa pagpatay kaniya. 19 Busa sila nag-estoryahanay: “Tan-awa! Nagpaingon dinhi ang tigdamgo.+ 20 Dali, ato siyang patyon ug ihulog sa usa sa mga gahong sa tubig, ug isulti nato nga gikaon siyag bangis nga mananap. Tan-awon natog mahitabo pa ba ang iyang mga damgo.” 21 Pagkadungog ni Ruben+ niini, misulay siya sa pagluwas kaniya. Busa siya miingon: “Dili nato siya patyon.”*+ 22 Giingnan sila ni Ruben: “Ayaw mo pagpabanaw ug dugo.+ Ihulog siya niini nga gahong sa tubig sa kamingawan, apan ayaw lang ninyo siyag patya.”+ Tuyo niya nga luwason siya gikan kanila ug iuli siya sa iyang amahan.

23 Pag-abot ni Jose sa iyang mga igsoon, ilang gihukasag besti si Jose, ang espesyal nga besti nga iyang gisul-ob,+ 24 ug ilang gigunitan siya ug gihulog sa gahong sa tubig. Niadtong tungora ang gahong walay tubig.

25 Unya sila nanglingkod ug nangaon. Pagtan-aw nila sa unahan, nakita nila ang panon sa mga Ismaelinhon+ nga nagpanaw gikan sa Gilead. Ang ilang mga kamelyo nagdalag tagok nga labdanum, balsamo, ug tagokon nga panit sa kahoy.+ Paingon sila sa Ehipto. 26 Busa si Juda miingon sa iyang mga igsoon: “Unsa may atong makuha kon patyon nato ang atong igsoon ug isekreto kini?+ 27 Dali, ato siyang ibaligya+ sa mga Ismaelinhon, ug dili nato siya bun-ogon. Total igsoon nato siya, atong unod.” Busa namati sila sa ilang igsoon. 28 Pag-agi sa Midianhong+ mga negosyante, ilang gikuha si Jose sa gahong sa tubig ug gibaligya siya ngadto sa mga Ismaelinhon sa kantidad nga 20 ka pirasong plata.+ Si Jose gidala sa mga tawo ngadto sa Ehipto.

29 Pagbalik ni Ruben sa gahong sa tubig, wala na didto si Jose. Busa gigisi niya ang iyang besti tungod sa kaguol. 30 Miadto siya sa iyang mga igsoon ug miingon: “Wala na ang bata! Unsa may akong buhaton?”

31 Busa gikuha nila ang taas nga besti ni Jose ug nag-ihaw silag laking kanding ug gituslob ang besti sa dugo. 32 Dayon ilang gipadala ang espesyal nga besti ngadto sa ilang amahan uban niini nga mensahe: “Nakit-an namo kini. Palihog tan-awa kon kini ba ang espesyal nga besti sa imong anak.”+ 33 Gisusi niya kini ug miingon: “Mao ni ang espesyal nga besti sa akong anak! Lagmit gikaon siyag bangis nga mananap! Seguradong gikuniskunis si Jose!” 34 Ug gigisi ni Jacob ang iyang besti ug nagtapis siyag sakong panapton sa iyang hawak ug nagbangotan sa iyang anak sulod sa daghang adlaw. 35 Ang tanan niyang anak nga lalaki ug babaye nagsigeg hupay niya, apan dili siya maminaw nila ug siya moingon: “Magbangotan ko sa akong anak hangtod sa Lubnganan!”*+ Ang iyang amahan nagsigeg hilak tungod niya.

36 Karon ang mga Midianhon nagbaligya kaniya sa Ehipto, kang Potipar nga opisyal sa palasyo sa Paraon+ ug pangulo sa mga bantay.+

38 Niadtong panahona si Juda mibiya sa iyang mga igsoon ug nagtolda duol kang Hira nga usa ka lalaking Adulamhanon. 2 Nakita ni Juda didto ang anak nga babaye ni Shua nga Canaanhon.+ Busa iya kining gipangasawa ug siya nakigdulog kaniya. 3 Kini namabdos ug sa ulahi nanganak ug lalaki, ug ginganlan siyag Er ni Juda.+ 4 Siya namabdos pag-usab ug nanganak ug lalaki, ug ginganlan niya kinig Onan. 5 Sa makausa pa, siya nanganak ug lalaki ug ginganlan niya kinig Sela. Didto sila* sa Akzib+ dihang siya nanganak kaniya.

6 Paglabay sa panahon, si Juda nagkuhag asawa para kang Er nga iyang panganay, ug ang iyang ngalan mao si Tamar.+ 7 Apan si Er nga panganay ni Juda daotan sa mga mata ni Jehova. Busa gipatay siya ni Jehova. 8 Tungod niana, si Juda miingon kang Onan: “Dulogi ang asawa sa imong igsoon ug pangasaw-a siya agig pagtuman sa imong obligasyon ingong bayaw* aron mahatagag liwat ang imong igsoon.”+ 9 Apan nahibalo si Onan nga ang maong liwat dili maiya.+ Busa dihang makigdulog siya sa asawa sa iyang igsoon, paagason niya ang iyang semilya sa yuta aron dili mahatagag liwat ang iyang igsoon.+ 10 Ang iyang gibuhat daotan para kang Jehova, maong gipatay sab niya siya.+ 11 Si Juda miingon kang Tamar nga iyang binalaye: “Puyo ingong balo sa balay sa imong amahan hangtod nga modako na ang akong anak nga lalaki nga si Sela,” kay siya naghunahuna: ‘Basig mamatay sab siya parehas sa iyang mga igsoon.’+ Busa si Tamar miuli ug mipuyo sa balay sa iyang amahan.

12 Paglabay sa panahon, namatay ang asawa ni Juda, nga anak ni Shua.+ Human sa yugto sa pagbangotan, si Juda miadto sa mga tigtupi sa iyang mga karnero sa Timnah+ kauban ni Hira nga Adulamhanon.+ 13 May mibalita kang Tamar: “Ang imong ugangang lalaki nagpadulong sa Timnah aron tupihan ang iyang mga karnero.” 14 Busa gihukas niya ang iyang sinina nga pangbalo ug nag-ilis. Unya nagpandong siya aron matabonan ang iyang nawong ug nagkupo ug panapton ug milingkod sa ganghaan sa Enaim, ang dalan paingon sa Timnah, kay si Sela dako na apan wala siya ihatag kang Sela ingong asawa.+

15 Pagkakita ni Juda kaniya, naalaan siya ni Juda ug pampam* kay nagtabon man siya sa iyang nawong. 16 Busa si Juda miduol kaniya sa daplin sa dalan ug miingon: “Palihog, tugoti kong makigdulog nimo,” kay wala siya mahibalo nga kining bayhana iyang binalaye.+ Unya si Tamar miingon: “Unsay imong ihatag nako aron makadulog ka nako?” 17 Siya mitubag: “Magpadala kog usa ka nating kanding gikan sa akong panon.” Apan siya miingon: “Magbilin ka bag garantiya hangtod nga imo kining ikapadala kanako?” 18 Si Juda miingon: “Unsang garantiya ang akong ibilin nimo?” Siya mitubag: “Ang imong pangselyo nga singsing,+ ang higot niini, ug ang imong sungkod.” Unya iya kining gihatag kaniya ug nakigdulog kaniya, mao nga siya namabdos. 19 Human niana, siya milakaw ug gihukas niya ang iyang kupo ug nagsul-ob ug sinina nga pangbalo.

20 Dayon gipadala ni Juda sa iyang kauban nga Adulamhanon+ ang nating kanding aron makuha ang garantiya nga naa sa babaye, apan wala niya siya makit-i. 21 Siya nangutana sa mga tawo sa maong dapit: “Asa na man tong pampam sa templo sa dalan sa Enaim?” Apan sila miingon: “Wala may pampam sa templo dinhi sukad.” 22 Sa kataposan siya mibalik kang Juda ug miingon: “Wala gyod nako siya makit-i, ug ang mga tawo didto miingon, ‘Wala may pampam sa templo dinhi sukad.’” 23 Busa si Juda miingon: “Pasagdi na lang nga maiya kadtong mga butanga aron dili ta matamay. Basta akong gipadala kining nating kanding, apan wala nimo siya makit-i.”

24 Apan mga tulo ka bulan sa ulahi, may mibalita kang Juda: “Si Tamar nga imong binalaye nagpakapampam mao nga siya namabdos.” Si Juda miingon: “Dad-a siya sa gawas aron sunogon.”+ 25 Samtang gidala siya sa gawas, nagpadala siyag mensahe sa iyang ugangang lalaki, nga nag-ingon: “Ang nakamabdos nako mao ang tag-iya niining mga butanga.” Ug siya midugang: “Palihog, tan-awag maayo kon kang kinsa kining mga butanga, ang pangselyo nga singsing, ang higot niini, ug ang sungkod.”+ 26 Unya gitan-aw kinig maayo ni Juda ug miingon: “Sakto siya ug sayop ko, kay wala nako siya ihatag kang Sela nga akong anak nga lalaki.”+ Siya wala na makigdulog kaniya pag-usab.

27 Pagpanganak niya, kaluha diay ang naa sa iyang tiyan. 28 Samtang siya nanganak, migawas ang kamot sa usa mao nga ang mananabang nagkuha dayon ug hayag-pula nga hilo ug gihigot kini sa kamot sa bata, ug miingon: “Kini ang unang migawas.” 29 Apan dihang misulod ug balik ang kamot sa bata, migawas ang iyang igsoong lalaki, mao nga ang mananabang nakaingon: “Gigisian nimo ang imong inahan aron makagawas ka!” Busa ginganlan siyag Perez.*+ 30 Human niana migawas ang iyang igsoong lalaki nga may hayag-pula nga higot sa kamot, ug ginganlan siyag Zera.+

39 Karon si Jose gidala sa mga Ismaelinhon+ sa Ehipto.+ Gipalit siya sa Ehiptohanong si Potipar,+ nga opisyal sa palasyo sa Paraon ug pangulo sa mga bantay. 2 Apan si Jehova nag-uban kang Jose,+ mao nga siya nagmalamposon ug nahimong tigdumala sa balay sa iyang Ehiptohanong agalon. 3 Nakita sa iyang agalon nga si Jehova nag-uban kaniya ug nga si Jehova nagpalampos sa tanan niyang gibuhat.

4 Si Jose padayong giuyonan ni Potipar, ug nahimo siyang personal nga tig-alagad niini. Busa gitudlo niya siya ingong tigdumala sa iyang balay ug sa tanan nga iyaha. 5 Sukad niadto, si Jehova padayong nagpanalangin sa panimalay sa Ehiptohanon tungod kang Jose, ug gipanalanginan ni Jehova ang tanan niyang nabatonan sa balay ug sa uma.+ 6 Ngadtongadto gisalig niya kang Jose ang tanang butang nga iyaha, ug wala na siyay hunahunaon pa gawas sa iyang gustong kaonon. Si Jose nagdako nga maayog pamarog ug guwapo.

7 Karon ang asawa sa iyang agalon naibog kang Jose ug miingon: “Dulog nako.” 8 Apan siya mibalibad ug miingon sa asawa sa iyang agalon: “Ang akong agalon walay gikabalak-an sa iyang balay tungod nako, ug gisalig niya kanako ang tanan nga iyaha. 9 Wala nay molabaw nako niining balaya, ug wala siyay gidili kanako gawas kanimo, kay asawa ka niya. Dili ko makaako sa pagbuhat niining dakong pagkadaotan ug magpakasala sa Diyos!”+

10 Busa adlaw-adlaw niyang giagni si Jose, apan wala gyod siya makigdulog kaniya o makig-uban kaniya. 11 Usa ka adlaw niana, si Jose misulod sa balay aron himoon ang iyang buluhaton, ug walay mga sulugoon sa sulod sa balay. 12 Unya gibira niya ang besti ni Jose ug miingon: “Dulog nako!” Apan gibiyaan ni Jose ang iyang besti ug midagan sa gawas. 13 Dihang nabilin sa iyang kamot ang besti ni Jose kay midagan kini sa gawas, 14 gitawag niya ang mga lalaking sulugoon sa iyang balay ug giingnan: “Gipakaulawan ta niining Hebreohanon nga gidala sa akong bana. Gusto ko niyang lugoson, apan misiyagit kog kusog. 15 Pagkadungog niya nga misiyagit ko, midagan siya sa gawas ug nabiyaan niya ang iyang besti.” 16 Dayon gibutang niya ang besti ni Jose sa iyang kilid hangtod nga miuli ang agalon niini.

17 Unya gisulti niya ang samang butang sa iyang bana: “Gipakaulawan ko sa Hebreohanong sulugoon nga imong gidala dinhi. 18 Apan pagsiyagit nako, midagan siya sa gawas ug nabiyaan niya ang iyang besti sa akong kiliran.” 19 Pagkadungog ni Potipar sa iyang asawa nga miingon: “Mao kini ang gibuhat sa imong sulugoon kanako,” misilaob ang iyang kasuko. 20 Busa ang agalon ni Jose nagdala kaniya sa bilanggoan, diin gibutang ang mga binilanggo sa hari, ug siya gibilanggo didto.+

21 Apan si Jehova padayong nag-uban kang Jose ug nagpakitag maunongong gugma kaniya ug nagpanalangin kaniya aron mauyonan siya sa pangulong opisyal sa bilanggoan.+ 22 Busa gisalig sa pangulong opisyal sa bilanggoan kang Jose ang tanang binilanggo sa bilanggoan, ug siyay tigpatuman sa tanan nilang buluhaton didto.+ 23 Ang pangulong opisyal sa bilanggoan wala mabalaka sa tanang butang nga iyang gipaatiman kang Jose, kay si Jehova nag-uban kang Jose ug gipalampos ni Jehova ang tanan niyang gibuhat.+

40 Karon ang pangulong tig-ipis*+ sa hari sa Ehipto ug ang pangulong panadero nakasala sa ilang ginoo, sa hari sa Ehipto. 2 Busa ang Paraon nasuko sa iyang duha ka opisyal, ang pangulong tig-ipis sa hari ug ang pangulong panadero,+ 3 ug gipadala niya sila sa bilanggoan nga gidumala sa pangulo sa mga bantay,+ diin gibilanggo si Jose.+ 4 Unya ang pangulo sa mga bantay nag-asayn kang Jose nga maoy makauban ug moatiman nila,+ ug sila nabilanggo sulod sa pipila ka panahon.*

5 Usa ka gabii niana, parehong nagdamgo ang tig-ipis ug ang panadero sa hari sa Ehipto, ug may kahulogan ang tagsa nila ka damgo. 6 Pagkabuntag dihang miadto si Jose kanila, nakita niya nga nagminghoy sila. 7 Busa gipangutana niya ang mga opisyal sa Paraon nga kauban niya sa bilanggoan: “Nganong magul-anon man ang inyong nawong karong adlawa?” 8 Sila mitubag: “Pareho ming nagdamgo, pero walay makasulti namo sa kahulogan niini.” Si Jose miingon kanila: “Dili ba ang Diyos ray makahatag sa kahulogan sa damgo?+ Palihog, isulti kini kanako.”

9 Ang pangulong tig-ipis sa hari misulti sa iyang damgo kang Jose: “Sa akong damgo, naay punoan sa ubas sa akong atubangan. 10 Kini may tulo ka gagmayng sanga. Dayon nanalingsing kini ug namulak, ug ang mga pungpong sa ubas nangahinog. 11 Naggunit ko sa kopa sa Paraon, ug nagkuha kog mga ubas ug gipuga kini diha sa kopa sa Paraon. Dayon gitunol nako kini sa Paraon.” 12 Unya si Jose miingon kaniya: “Kini ang kahulogan sa imong damgo: Ang tulo ka gagmayng sanga maoy tulo ka adlaw. 13 Tulo ka adlaw gikan karon, pagawson ka* sa Paraon ug ibalik ka sa imong katungdanan,+ ug magtunol na sab ka sa kopa sa Paraon sama niadtong ikaw pay iyang tig-ipis.+ 14 Apan hinumdomi ko kon maayo na ang imong kahimtang. Palihog pakitai kog maunongong gugma ug sultihi ang Paraon bahin kanako, aron makagawas ko dinhi. 15 Kay ang tinuod, gikidnap ko gikan sa yuta sa mga Hebreohanon,+ ug wala koy gibuhat nga angayan sa pagkabilanggo.”*+

16 Dihang nakita sa pangulong panadero nga si Jose naghatag ug maayong kahulogan sa damgo, siya miingon kaniya: “Nagdamgo pod ko, ug naay tulo ka basket sa puting tinapay sa akong ulo. 17 Ang kinaibabwang basket nasudlan sa tanang klase sa pagkaon nga ginaluto sa panadero para sa Paraon, ug may mga langgam nga nagakaon niini diha sa basket.” 18 Unya si Jose miingon: “Kini ang kahulogan sa imong damgo: Ang tulo ka basket maoy tulo ka adlaw. 19 Tulo ka adlaw gikan karon, ang Paraon magpunggot sa imong ulo* ug magbitay nimo sa estaka, ug kaonon sa mga langgam ang imong unod.”+

20 Ang ikatulong adlaw maoy adlawng natawhan sa Paraon.+ Siya nagpakombira para sa tanan niyang alagad ug iyang gipagawas ang* iyang pangulong tig-ipis ug ang pangulong panadero atubangan sa iyang mga alagad. 21 Ug iyang gibalik sa katungdanan ang iyang pangulong tig-ipis, ug siya na sab ang tigtunol ug kopa sa Paraon. 22 Apan ang pangulong panadero iyang gipabitay, sumala sa gihatag ni Jose nga kahulogan sa ilang damgo.+ 23 Apan ang pangulong tig-ipis sa hari nakalimot kang Jose.+

41 Human sa duha ka tuig, nagdamgo ang Paraon+ nga nagtindog siya sa daplin sa Suba sa Nilo. 2 Ug may pito ka nindot ug tambok nga baka nga mikawas sa suba, ug nanibsib sila sa mga sagbot duol sa Nilo.+ 3 Ug may laing pito ka maot ug niwang nga baka nga mikawas sa Nilo sunod kanila, ug mitindog sila tapad sa tambok nga mga baka sa daplin sa Nilo. 4 Dayon gikaon sa maot ug niwang nga mga baka ang pito ka nindot ug tambok nga baka. Ug nakamata ang Paraon.

5 Unya natulog siyag balik ug nagdamgo pag-usab. Ug may pito ka bus-ok ug maayong uhay nga mitubo sa usa ka lindog.+ 6 Unya may mitubo sunod niini nga pito ka piyasot nga uhay nga nalaya tungod sa hanging sidlakan. 7 Ug gilamoy sa piyasot nga mga uhay ang pito ka bus-ok ug maayong uhay. Ang Paraon nakamata ug nakaamgo nga siya nagdamgo.

8 Apan pagkabuntag, wala siya mahimutang mao nga iyang gipatawag ang tanang salamangkerong saserdote ug ang tanang maalamong tawo sa Ehipto. Gisulti sa Paraon kanila ang iyang mga damgo, apan walay makahatag sa kahulogan niini kaniya.

9 Unya ang pangulong tig-ipis* sa hari miingon sa Paraon: “Nahinumdom ko karon sa akong mga sala. 10 Ang Paraon nasuko kanako ug sa pangulong panadero, nga iyang mga alagad. Busa kami iyang gipabilanggo sa bilanggoan nga gidumala sa pangulo sa mga bantay.+ 11 Usa ka gabii niana, kaming duha nagdamgo, ug may kahulogan ang tagsa namo ka damgo.+ 12 Ug may kauban mi didto nga Hebreohanon nga batan-ong lalaki, sulugoon sa pangulo sa mga bantay.+ Dihang gisulti namo kini kaniya,+ gihatag niya ang kahulogan sa among tagsa ka damgo. 13 Nahitabo gyod ang iyang gihatag nga kahulogan niini. Gibalik ko sa akong katungdanan, apan ang panadero gibitay.”+

14 Busa gipatawag sa Paraon si Jose,+ ug ilang gikuha dayon siya sa bilanggoan.*+ Siya namalbas* ug nag-ilis sa iyang besti ug miadto sa Paraon. 15 Unya ang Paraon miingon kang Jose: “Nagdamgo ko, apan walay makahatag sa kahulogan niini. Nakadungog ko nga makahatag ka sa kahulogan sa mga damgo.”+ 16 Si Jose miingon sa Paraon: “Ang Diyos ang maghatag ug maayong balita sa Paraon, dili ako.”+

17 Ang Paraon miingon kang Jose: “Sa akong damgo, nagtindog ko sa daplin sa Suba sa Nilo. 18 Ug may pito ka nindot ug tambok nga baka nga mikawas sa Nilo, ug nanibsib sila sa mga sagbot duol sa Nilo.+ 19 Ug may laing pito ka baka nga mikawas sunod kanila, niwang ug maot kaayog hitsura. Wala pa ko sukad makakitag sama niini ka ngil-ad nga mga baka sa tibuok Ehipto. 20 Dayon gikaon sa niwang ug maot nga mga baka ang pito ka tambok nga baka. 21 Apan sa nakaon na nila kini, dili mailhan nga gikaon nila kini kay niwang ug maot gihapon silag hitsura. Unya nakamata ko.

22 “Dayon nagdamgo na pod ko, ug nakakita kog pito ka tambok ug bus-ok nga uhay nga mitubo sa usa ka lindog.+ 23 Unya may pito pa ka uhay nga mitubo sunod niini, kuyos, piyasot, ug nalaya tungod sa hanging sidlakan. 24 Dayon gilamoy sa piyasot nga mga uhay ang pito ka maayong uhay. Gisulti nako ni sa mga salamangkerong saserdote,+ apan walay makahatag sa kahulogan niini.”+

25 Si Jose miingon sa Paraon: “Usa ra ang kahulogan sa mga damgo sa Paraon. Gipakita sa matuod nga Diyos ngadto sa Paraon ang Iyang buhaton.+ 26 Ang pito ka maayong baka maoy pito ka tuig. Ang pito ka maayong uhay pito sab ka tuig. Usa ray kahulogan sa maong mga damgo. 27 Ang pito ka niwang ug maot nga baka nga mikawas sunod niini maoy pito ka tuig. Ug ang pito ka walay unod nga uhay, nga nalaya tungod sa hanging sidlakan, maoy pito ka tuig nga gutom. 28 Sama sa ako nang gisulti sa Paraon: Gipakita sa matuod nga Diyos ngadto sa Paraon ang Iyang buhaton.

29 “Duna unyay pito ka tuig nga abunda ang pagkaon sa tibuok Ehipto. 30 Apan sundan kinig pito ka tuig nga gutom, ug ang tanang kaabunda sa yuta sa Ehipto makalimtan gayod, ug ang gutom mout-ot sa yuta.+ 31 Ang kanhing kaabunda sa yuta dili na mahinumdoman tungod sa mosunod nga gutom, kay grabe kaayo kini. 32 Kaduha gipadamgo ang Paraon kay desidido gayod ang matuod nga Diyos nga buhaton kining tanan, ug hapit na kining buhaton sa matuod nga Diyos.

33 “Busa maayo kon ang Paraon mangita karon ug tawo nga maayog panabot ug maalamon, ug ipadumala kaniya ang tibuok Ehipto. 34 Unta ang Paraon molihok ug magtudlog mga tigdumala sa yuta, ug kinahanglang kuhaon niya ang ikalimang bahin sa abot sa Ehipto panahon sa pito ka tuig nga abunda ang pagkaon.+ 35 Ipatigom kanila ang tanang pagkaon sa umaabot nga maayong mga tuig, ug ipabutang kanila ang mga lugas diha sa mga pondohanan sa Paraon diha sa mga siyudad ug bantayan kini.+ 36 Ang pagkaon himoong suplay sa yuta sulod sa pito ka tuig nga gutom nga mahitabo sa Ehipto, aron ang mga tawo ug hayop dili mamatay sa gutom.”+

37 Nagustohan sa Paraon ug sa tanan niyang alagad ang maong sugyot. 38 Busa giingnan sa Paraon ang iyang mga alagad: “Makakita pa ba tag sama niining tawhana, nga kaniya naa ang espiritu sa Diyos?” 39 Unya ang Paraon miingon kang Jose: “Kay gipahibalo ka sa Diyos niining tanan, wala nay laing tawo nga mas maayog panabot ug mas maalamon kay kanimo. 40 Ikaw ang magdumala sa akong panimalay, ug ang tibuok katawhan mosunod gayod kanimo.+ Sa pagkahari lamang nga ako labaw kanimo.” 41 Ang Paraon midugang kang Jose: “Gitudlo ka nako nga tigdumala sa tibuok Ehipto.”+ 42 Dayon gitangtang sa Paraon ang iyang pangselyo nga singsing gikan sa iyang kamot ug gisul-ob kini sa kamot ni Jose. Gibestihan niya si Jose ug maayong klase nga lino ug gisul-obag bulawang kuwentas. 43 Unya iyang gipasakay siya sa iyang ikaduhang karo sa kadungganan, ug sila misinggit sa unahan niya, “A·vrékh!”* Busa gitudlo siya ingong tigdumala sa tibuok Ehipto.

44 Ang Paraon midugang kang Jose: “Ako ang Paraon, apan kon walay pagtugot nimo, walay tawo nga makahimog bisan unsa* sa tibuok Ehipto.”+ 45 Dayon ginganlan siya sa Paraon ug Zapenat-panea ug gihatag kaniya ingong asawa si Asenat,+ anak ni Potipera nga saserdote sa On.* Ug si Jose misugod sa pagdumala* sa yuta sa Ehipto.+ 46 Si Jose 30 anyos+ dihang siya misugod sa pag-alagad* sa Paraon nga hari sa Ehipto.

Unya si Jose mihawa sa atubangan sa Paraon ug milibot sa tibuok yuta sa Ehipto. 47 Sulod sa pito ka tuig nga abunda ang pagkaon, ang yuta nagpadayon sa pagpamungag daghan. 48 Ug padayon niyang gitigom ang tanang pagkaon sa yuta sa Ehipto sulod sa pito ka tuig, ug gipondo kini diha sa mga siyudad. Ug sa matag siyudad, iyang gitigom ang abot sa mga uma nga naa sa palibot niini. 49 Si Jose padayong nagpondo ug daghan kaayong lugas, sama sa balas sa dagat, hangtod nga mihunong na sila sa pagsukod niini kay dili na kini masukod.

50 Sa wala pa moabot ang tuig sa gutom, natawo ang duha ka anak nga lalaki ni Jose+ kang Asenat, anak ni Potipera nga saserdote sa On.* 51 Ginganlan ni Jose ang panganay ug Manases,*+ kay matod niya, “Gipahinabo sa Diyos nga malimtan nako ang tanan nakong kalisdanan ug ang tibuok panimalay sa akong amahan.” 52 Ang ikaduha ginganlan niyag Epraim,*+ kay matod niya: “Gihimo ko sa Diyos nga mabungahon sa yuta diin ako nag-antos.”+

53 Unya natapos ang pito ka tuig nga kaabunda sa yuta sa Ehipto,+ 54 ug nagsugod ang pito ka tuig nga gutom, sumala sa gisulti ni Jose.+ Ang gutom nahitabo sa tanang dapit, apan naay pagkaon* sa tibuok Ehipto.+ 55 Sa ulahi ang tibuok Ehipto naapektohan sa gutom, ug ang mga tawo nangayog pagkaon sa Paraon.+ Unya ang Paraon miingon sa tanang Ehiptohanon: “Adto mo kang Jose, ug buhata bisag unsay iyang isulti kaninyo.”+ 56 Ang gutom nagpadayon sa tibuok yuta.+ Unya giablihan ni Jose ang tanang pondohanan ug gibaligya ang mga lugas ngadto sa mga Ehiptohanon+ samtang nagkagrabe ang gutom sa Ehipto. 57 Dugang pa, ang mga tawo sa tanang dapit sa yuta nangadto sa Ehipto aron mopalit ug lugas kang Jose, kay grabe ang gutom sa tibuok yuta.+

42 Dihang nahibaloan ni Jacob nga may mga lugas sa Ehipto,+ giingnan niya ang iyang mga anak nga lalaki: “Nganong nagtinan-away ra man mo ug walay gibuhat?” 2 Siya midugang: “Nakadungog ko nga may mga lugas sa Ehipto. Pangadto mo didto ug pamalit aron dili ta mangamatay sa gutom.”+ 3 Busa 10 sa mga igsoong lalaki ni Jose+ ang nangadto sa Ehipto aron mamalit ug lugas. 4 Apan wala pakuyoga ni Jacob si Benjamin,+ nga igsoon ni Jose, sa iyang mga igsoon kay siya miingon: “Basig maaksidente siya ug mamatay.”+

5 Busa ang mga anak ni Israel nanglakaw kuyog sa uban aron mamalit, kay ang gutom nakaabot na sa yuta sa Canaan.+ 6 Si Jose mao ang nagdumala sa Ehipto,+ ug siya ang tigbaligyag lugas sa tanang tawo sa yuta.+ Busa ang mga igsoon ni Jose miadto ug miyukbo kaniya.+ 7 Pagkakita ni Jose sa iyang mga igsoon, nakaila dayon siya kanila, apan wala siya magpaila.+ Busa inisog siyang nakigsulti kanila: “Taga-asa mo?” Sila mitubag: “Taga-Canaan mi, ug nia mi aron mopalit ug pagkaon.”+

8 Si Jose nakaila sa iyang mga igsoon, apan wala sila makaila kaniya. 9 Nahinumdom dayon si Jose sa iyang mga damgo bahin kanila,+ ug siya miingon: “Mga espiya mo! Mianhi mo aron tan-awon kon asang bahina sa yuta ang huyang ug depensa!” 10 Unya sila miingon kaniya: “Dili, among ginoo. Mianhi ang imong mga sulugoon aron mopalit ug pagkaon. 11 Magsoon mi sa amahan ug matarong mi nga mga tawo. Ang imong mga sulugoon dili mga espiya.” 12 Apan giingnan niya sila: “Dili na tinuod! Nanganhi mo aron tan-awon kon asang bahina sa yuta ang huyang ug depensa!” 13 Busa sila miingon: “Dose mi ka magsoong lalaki.+ Usa ray among amahan+ nga tua sa Canaan, ug ang kamanghoran kauban karon sa among amahan,+ apan ang usa wala na.”+

14 Apan giingnan gihapon sila ni Jose: “Sumala sa ako nang gisulti, ‘Mga espiya mo!’ 15 Kamo masulayan niining paagiha: Ipanumpa nako sa ngalan sa Paraon nga dili mo makabiya dinhi gawas kon moanhi ang inyong kamanghorang igsoon.+ 16 Ipakuha sa usa kaninyo ang inyong igsoon samtang kamo bilanggoon dinhi, aron mahibaloan nako kon tinuod ang inyong gisulti. Ug kon dili, ipanumpa nako sa ngalan sa Paraon nga mga espiya mo.” 17 Busa gipabilanggo niya sila sulod sa tulo ka adlaw.

18 Si Jose miingon kanila sa ikatulong adlaw: “May kahadlok ko sa matuod nga Diyos, busa buhata kini aron dili mo mamatay. 19 Kon nagsulti mog tinuod, ibilin ang usa ninyo ka igsoon sa bilanggoan, ug ang uban makauli na ug makadalag lugas aron matagan-an ang inyong panimalay niining panahon sa gutom.+ 20 Unya dad-a kanako ang inyong kamanghorang lalaki, aron makita nako nga tinuod ang inyong gisulti ug dili mo mamatay.” Ug ila kining gibuhat.

21 Sila miingon sa usag usa: “Gisilotan na gyod ta tungod sa atong igsoon,+ kay nakita nato ang iyang kasakit dihang siya nagpakiluoy nato, apan wala ta maluoy niya. Mao nga nag-antos ta karon.” 22 Unya si Ruben miingon: “Dili ba giingnan ta mo, ‘Ayaw buhatig daotan ang bata?’ Apan wala mo mamati.+ Karon gisingil na ta sa iyang dugo.”+ 23 Apan wala sila mahibalo nga nakasabot si Jose, kay diha may tighubad tali kanila. 24 Busa siya mipalayo kanila ug mihilak.+ Dihang siya mibalik ug nakigsulti kanila pag-usab, iyang gikuha si Simeon+ ug gigapos sa ilang atubangan.+ 25 Dayon nagsugo si Jose nga pun-on ug lugas ang ilang mga sako* ug ibalik sa ilang mga sako ang ilang salapi, ug hatagan silag pagkaon para sa panaw. Gibuhat kini alang kanila.

26 Busa gikarga nila sa ilang mga asno ang ilang lugas ug nanglakaw sila. 27 Dihang giablihan sa usa kanila ang iyang sako aron hatagag kompay ang iyang asno didto sa balay-abtanan, nakita niya ang iyang salapi sa baba sa iyang sako. 28 Busa giingnan niya ang iyang mga igsoon: “Ang akong salapi giuli, ug nia kini sa akong sako!” Niana sila nahadlok ug nangurog, ug miingon sa usag usa: “Nganong gibuhat kini sa Diyos kanato?”

29 Pag-abot nila sa Canaan, sa ilang amahan nga si Jacob, gisultihan nila siya sa tanang butang nga nahitabo kanila: 30 “Ang tawo nga nagdumala sa yuta isog nga nakigsulti namo+ ug iya ming giakusahan nga nangespiya mi sa yuta. 31 Apan giingnan namo siya, ‘Matarong mi nga mga tawo. Dili mi mga espiya.+ 32 Dose mi ka magsoong lalaki,+ ug usa ray among amahan. Ang usa wala na,+ ug ang kamanghoran kauban karon sa among amahan didto sa Canaan.’+ 33 Apan giingnan mi sa tawo nga nagdumala sa yuta, ‘Pinaagi niini akong mahibaloan kon nagsulti mog tinuod: Ibilin ang usa ninyo ka igsoon dinhi kanako.+ Unya pagdala mog pagkaon aron matagan-an ang inyong panimalay niining panahon sa gutom ug lakaw na mo.+ 34 Dad-a dinhi ang inyong kamanghorang igsoon, aron mahibaloan nako nga dili mo mga espiya kondili matarong nga mga tawo. Unya akong ibalik kaninyo ang inyong igsoon, ug makapamalit na mo dinhi.’”

35 Samtang gihuwad nila ang ilang mga sako, nakita nila ang ilang puntil sa salapi sulod sa ilang tagsa ka sako. Pagkakita nila ug sa ilang amahan sa mga salapi, sila nahadlok. 36 Si Jacob nga ilang amahan miingon kanila: “Gikuha ninyo ang akong mga anak!+ Wala na gani si Jose+ ug Simeon,+ kuhaon pa gyod ninyo si Benjamin! Nganong nahitabo man nako ning tanan?” 37 Apan si Ruben miingon sa iyang amahan: “Mahimo nimong patyon ang akong duha ka anak nga lalaki kon dili nako siya madalag balik nimo.+ Isalig siya kanako, ug iuli nako siya nimo.”+ 38 Apan siya miingon: “Dili nako pakuyogon ang akong anak kaninyo, kay ang iyang igsoon patay na ug siya na lay nabilin.+ Kon maaksidente siya ug mamatay sa inyong panaw, kamoy hinungdan nga maadto ko sa Lubnganan*+ tungod sa kaguol.”+

43 Karon ang gutom sa yuta grabe kaayo.+ 2 Dihang nahurot na ang lugas nga ilang gidala gikan sa Ehipto,+ giingnan sila sa ilang amahan: “Balik mo didto ug pamalit mog diyutayng pagkaon.” 3 Si Juda miingon kaniya: “Klaro ang pasidaan sa tawo kanamo, ‘Ayaw na mog pakita nako kon dili ninyo kauban ang inyong igsoong lalaki.’+ 4 Kon pakuyogon nimo kanamo ang among igsoon, mangadto mi aron mamalit ug pagkaon. 5 Apan kon dili nimo siya pakuyogon, dili mi mangadto kay giingnan mi sa tawo, ‘Ayaw na mog pakita nako kon dili ninyo kauban ang inyong igsoong lalaki.’”+ 6 Si Israel+ nangutana: “Nganong gihatagan man ko ninyog problema? Nganong giingnan man ninyo ang tawo nga naa pa moy igsoong lalaki?” 7 Sila mitubag: “Nangutana man god siya bahin sa atong pamilya, ‘Buhi pa ba ang inyong amahan? Naa pa ba moy igsoong lalaki?’ mao nga gisultihan namo siya sa tinuod.+ Wala mi magdahom nga moingon siya, ‘Dad-a dinhi ang inyong igsoong lalaki.’”+

8 Dayon si Juda miingon kang Israel nga iyang amahan: “Pakuyoga nako ang bata,+ ug palakwa mi aron dili ta mamatay sa gutom+—ikaw, kami, ug ang among mga anak.+ 9 Paneguroon nako nga luwas siya.*+ Siloti ko kon may mahitabo niya. Kon dili nako siya madalag balik nimo, mahimo kong sad-an nimo hangtod sa hangtod. 10 Apan kon nakalakaw pa mi dayon, kaduha na unta mi nakaadto ug nakabalik dinhi.”

11 Busa si Israel nga ilang amahan miingon kanila: “Kon mao gyod nay kinahanglang himoon, buhata kini: Sudli ang inyong mga sako* sa labing maayong mga abot sa yuta ug ihatag kini sa tawo ingong regalo:+ diyutayng balsamo,+ diyutayng dugos, labdanum, tagokong panit sa kahoy,+ mga liso sa pistasyo, ug mga almendras. 12 Dobleha ang inyong dalang salapi; ug iuli ang salapi nga gibalik diha sa inyong mga sako.+ Tingalig nasayop ra to. 13 Kuyoga ang inyong igsoon ug lakaw, balik mo sa maong tawo. 14 Hinaot tabangan mo sa Diyos nga Labing Gamhanan aron kaluy-an mo sa tawo ug buhian niya ang usa ninyo ka igsoon ug si Benjamin. Apan kon mawad-an gyod kog mga anak, dawaton nako kana!”+

15 Busa gidala sa mga igsoon ni Jose ang mga regalo, ug ilang gidoble ang dala nila nga salapi ug gikuyog si Benjamin. Unya nangadto sila sa Ehipto ug miatubang kang Jose.+ 16 Pagkakita ni Jose nga kauban na nila si Benjamin, giingnan dayon niya ang tigdumala sa iyang balay: “Dad-a ning mga tawhana sa balay ug pag-ihawg mga hayop ug paghikay, kay maniudto sila uban nako.” 17 Dihadiha gituman niya ang gisugo ni Jose,+ ug iyang gidala sila sa balay ni Jose. 18 Apan nahadlok ang mga lalaki dihang gidala sila sa balay ni Jose, ug miingon sila: “Tungod ni sa salapi nga gibalik diha sa atong mga sako adtong una natong anhi. Dakpon ta nila karon ug himoong mga ulipon, ug kuhaon nila ang atong mga asno!”+

19 Busa giduol nila ang tigdumala sa balay ni Jose ug nakig-estorya kaniya sa entrada sa balay. 20 Sila miingon: “Tabi, among ginoo! Nanganhi mi sa miagi aron mamalit ug pagkaon.+ 21 Apan dihang giablihan namo ang among mga sako sa balay-abtanan, nakit-an namo ang among tagsatagsa ka salapi sa baba sa sako, ug kompleto gihapon kini.+ Busa gusto namo kining ibalik. 22 Wala mi mahibalo kon kinsay nagbutang niini sa among mga sako. Ug karon nagdala mig dugang salapi aron ipalit ug pagkaon.”+ 23 Unya siya miingon: “Wala moy angayng kabalak-an. Ayaw mog kahadlok. Nadawat nako ang inyong salapi. Ang inyong Diyos ug ang Diyos sa inyong amahan maoy nagbutang sa salapi sa inyong mga sako.” Human niana iyang gidala si Simeon kanila.+

24 Unya gipasulod sila sa tigdumala sa balay ni Jose ug gihatagan silag tubig nga panghugas sa ilang mga tiil, ug gihatagan niyag kompay ang ilang mga asno. 25 Ug ilang giandam ang regalo+ para sa pag-abot ni Jose pagkaudto, kay nadunggan nila nga didto sila mangaon.+ 26 Pagsulod ni Jose sa balay, ilang gihatag ang ilang regalo kaniya, ug mihapa sila kaniya.+ 27 Dayon nangutana siya kon maayo ba ang ilang kahimtang: “Komosta ang inyong tigulang na nga amahan nga inyong giingon nako? Buhi pa ba siya?”+ 28 Sila mitubag: “Maayo ra ang kahimtang sa among amahan, nga imong alagad. Buhi pa siya.” Unya sila nangyukbo ug nanghapa.+

29 Pagkakita niya kang Benjamin nga iyang igsoon, ang anak sa iyang inahan,+ siya miingon: “Siya ba ang inyong igsoon, ang kamanghoran nga inyong giingon nako?”+ Siya midugang: “Hinaot panalanginan ka sa Diyos, anak ko.” 30 Si Jose midali paggawas kay dili na niya mapugngan ang iyang gibati sa iyang igsoon, mao nga nangita siyag dapit nga kahilakan. Busa misulod siya sa usa ka pribadong kuwarto ug mihilak didto.+ 31 Dayon siya nanghilam-os ug migawas. Siya nagpugong na sa iyang kaugalingon ug miingon: “Idalit na ang pagkaon.” 32 Ilang gidalitan si Jose diha sa iyang lamesa, ug ang iyang mga igsoon sa laing lamesa, ug ang mga Ehiptohanon sa lain sab nga lamesa; kay ang mga Ehiptohanon dili puwedeng mokaon uban sa mga Hebreohanon, kay dulumtanan kini para sa mga Ehiptohanon.+

33 Ang magsoon* nanglingkod sa iyang atubangan, gikan sa panganay sumala sa iyang katungod ingong panganay+ hangtod sa kamanghoran, ug sila nagtinan-away nga natingala. 34 Pirme niyang pahatagan silag pagkaon nga gikan sa iyang lamesa, apan ang pagkaon nga iyang gipahatag kang Benjamin lima ka pilo ang gidaghanon kay sa iyang mga igsoon.+ Busa padayon silang nangaon ug nanginom hangtod nabusog sila.

44 Dayon gisugo niya ang tigdumala sa iyang balay: “Pun-ag pagkaon ang mga sako sa mga lalaki kutob sa ilang madaog. Unya ibutang ang salapi sa baba sa ilang tagsa ka sako.+ 2 Apan ibutang ang akong kopa nga plata sa baba sa sako sa kamanghoran, apil ang salapi nga gibayad niya sa lugas.” Busa gibuhat niya ang gisugo ni Jose.

3 Pagkaugma dihang hayag na, ang mga lalaki gipalakaw uban ang ilang mga asno. 4 Wala pa sila makalayo sa siyudad dihang giingnan ni Jose ang tigdumala sa iyang balay: “Lakaw! Gukda ang mga lalaki! Dihang maapsan nimo sila, sultihi sila, ‘Nganong gibalosan ninyog daotan ang kaayo nga gipakita kaninyo? 5 Nganong gikuha ninyo ang kopa nga ginaimnan ug ginagamit sa akong agalon sa pagbasag tilimad-on? Daotan ang inyong gihimo.’”

6 Dihang naapsan niya sila, iya kadtong gisulti kanila. 7 Apan sila miingon: “Nganong nakaingon man niana ang among ginoo? Dili gyod kana mahimo sa imong mga sulugoon. 8 Giuli pa gani namo kanimo gikan sa yuta sa Canaan ang salapi nga among nakita sa baba sa among mga sako.+ Busa nganong mangawat man mig plata o bulawan sa balay sa imong agalon? 9 Kon makit-an nimo kini sa usa sa imong mga ulipon, patya siya, ug kaming tanan mahimong ulipon sa among agalon.” 10 Busa siya miingon: “Uyon ko sa inyong giingon. Kon kang kinsa kini makit-an, siya mahimo nakong ulipon, apan ang uban inosente.” 11 Ginaog dayon sa matag usa ang iyang sako ug giablihan kini. 12 Gipangita niya kinig maayo, gikan sa kamagulangan hangtod sa kamanghoran. Sa ulahi, nakit-an ang kopa sa sako ni Benjamin.+

13 Unya gigisi nila ang ilang mga besti tungod sa kasubo, ug gialsa sa matag usa ang iyang sako balik sa iyang asno ug namalik sila sa siyudad. 14 Dihang si Juda+ ug ang iyang mga igsoon misulod sa balay ni Jose, didto pa gihapon si Jose; ug mihapa sila sa iyang atubangan.+ 15 Si Jose miingon kanila: “Unsa kining inyong gibuhat? Wala ba mo mahibalo nga ang tawong sama nako maayong mobasag tilimad-on?”+ 16 Si Juda mitubag: “Unsa pa may among ikasulti sa among agalon? Unsaon pa man namo pagpamatuod nga matarong mi? Nakita sa matuod nga Diyos ang sala sa imong mga ulipon.+ Karon mga ulipon na mi sa among agalon, kami ug ang usa nga kaniya nakit-an ang kopa!” 17 Apan siya miingon: “Dili gyod nako kana mahimo! Kon kang kinsa nakit-an ang kopa, siya lang ang akong himoong ulipon.+ Ang uban makauli na nga luwas sa inyong amahan.”

18 Si Juda miduol kaniya ug miingon: “Agalon ko, nagpakiluoy ko nimo, palihog tugoti kong mosulti ug ayawg kasuko sa imong ulipon, kay gamhanan ka sama sa Paraon.+ 19 Gipangutana sa among agalon ang iyang mga ulipon, ‘Naa pa ba moy amahan o igsoong lalaki?’ 20 Busa miingon mi sa among agalon, ‘Buhi pa ang among amahan ug tigulang na, ug naa pa miy igsoong lalaki, ang kamanghoran.+ Anak siya sa iyang pagkatigulang. Apan patay na ang iyang igsoon,+ mao nga siya na lang ang nabiling anak sa iyang inahan,+ ug pinangga kaayo siya sa iyang amahan.’ 21 Dayon miingon ka sa imong mga ulipon, ‘Dad-a siya nako aron makita nako siya.’+ 22 Apan giingnan namo ang among agalon, ‘Dili mabiyaan sa bata ang iyang amahan. Kon biyaan niya siya, mamatay gyod ang iyang amahan.’+ 23 Unya miingon ka sa imong mga ulipon, ‘Ayaw na mog pakita nako gawas kon kauban ninyo ang inyong kamanghorang igsoon.’+

24 “Busa miuli mi sa among amahan nga imong ulipon ug gisultihan namo siya sa giingon sa among agalon. 25 Sa ulahi giingnan mi sa among amahan, ‘Balik mo didto ug pagpalit ug diyutayng pagkaon para nato.’+ 26 Apan kami miingon, ‘Dili mi makalugsong gawas kon kauban namo ang among kamanghoran, kay dili mi puwedeng magpakita sa maong tawo kon dili namo kauban ang among kamanghoran.’+ 27 Unya giingnan mi sa among amahan nga imong ulipon, ‘Nahibalo mo pag-ayo nga duha ray akong anak nga lalaki sa akong asawa.+ 28 Apan ang usa nila wala na ug miingon ko: “Seguradong gikuniskunis siya!”+ ug sukad niadto wala na nako siya makita. 29 Kon inyo pa gyong kuhaon kanako kining usa ug siya maaksidente ug mamatay, kamoy hinungdan nga maadto ko* sa Lubnganan*+ nga magul-anon.’+

30 “Gihigugma sa among amahan nga imong ulipon ang bata sama sa iyang kinabuhi. Kon mouli ko karon nga dili kauban ang bata, 31 ang among amahan mamatay gyod sa kaguol, ug kami ang hinungdan nga ang among tigulang nga amahan maadto sa Lubnganan.* 32 Ang imong ulipon naghatag ug garantiya sa among amahan para sa bata, ug miingon ko, ‘Kon dili nako siya madalag balik kanimo, mahimo kong sad-an sa akong amahan hangtod sa hangtod.’+ 33 Busa palihog, ako ang himoang ulipon imbes ang bata aron makauli siya uban sa iyang mga igsoon. 34 Dili ko makaako sa pag-uli nga dili kauban ang bata. Dili nako kaya nga makita ang daotang mahitabo sa akong amahan!”

45 Busa wala na mapugngi ni Jose ang iyang kaugalingon atubangan sa tanan niyang tig-alagad.+ Ug giingnan niya sila: “Gawas mo!” Dihang mga igsoon na lang niya ang nabilin, gipaila ni Jose ang iyang kaugalingon.+

2 Unya mihilak siyag kusog mao nga nadunggan kini sa mga Ehiptohanon ug nakaabot kini sa panimalay sa Paraon. 3 Sa kataposan si Jose miingon sa iyang mga igsoon: “Ako si Jose. Buhi pa ba ang akong amahan?” Apan wala makatubag ang iyang mga igsoon kay nakurat sila. 4 Busa giingnan ni Jose ang iyang mga igsoon: “Palihog, duol mo nako.” Ug sila miduol kaniya.

Unya siya miingon: “Ako si Jose nga inyong igsoon, nga inyong gibaligya sa Ehipto.+ 5 Apan ayaw mog kaguol ug ayaw mo pagbinasolay tungod sa inyong pagbaligya kanako dinhi; kay gipadala ko sa Diyos una kaninyo aron dili ta mangamatay.+ 6 Ikaduhang tuig pa lang karon sa gutom sa yuta,+ ug naa pay lima ka tuig nga walay pagdaro o pag-ani. 7 Apan gipadala ko sa Diyos una kaninyo aron naay mabilin nga kaliwat ninyo+ sa yuta ug aron padayon mong mabuhi pinaagig talagsaong pagluwas. 8 Busa dili kamo ang nagpadala nako dinhi kondili ang matuod nga Diyos, aron ako itudlo ingong pangulong magtatambag* sa Paraon ug ginoo sa tibuok niyang panimalay ug magmamando sa tibuok Ehipto.+

9 “Balik dayon mo sa akong amahan, ug sultihi siya, ‘Kini ang giingon ni Jose nga imong anak: “Gitudlo ko sa Diyos ingong ginoo sa tibuok Ehipto.+ Lugsong ngari kanako. Ayaw paglangan.+ 10 Puyo sa yuta sa Gosen,+ aron duol ka kanako—ikaw, ang imong mga anak, mga apo, mga panon sa kahayopan, ug ang tanan nga naa nimo. 11 Tagan-an ti ka ug pagkaon didto kay naa pay lima ka tuig nga gutom.+ Kay kon dili, ikaw, ang imong panimalay, ug ang tanang naa nimo mag-antos sa gutom.”’ 12 Nakita ninyo ug sa akong igsoong si Benjamin nga ako mismo ang nakigsulti ninyo.+ 13 Busa sultihi ang akong amahan bahin sa tanan nakong himaya sa Ehipto ug sa tanan nga inyong nakita. Dalha dayon dinhi ang akong amahan.”

14 Unya siya migakos kang Benjamin nga iyang igsoon ug mihilak, ug si Benjamin mihilak sab samtang naggakos niya.+ 15 Ug siya mihalok sa tanan niyang igsoon ug mihilak kanila. Human niana ang iyang mga igsoon nakig-estorya niya.

16 Nakaabot sa palasyo sa Paraon ang balita: “Nangabot ang mga igsoon ni Jose!” Nalipay ang Paraon ug ang iyang mga alagad. 17 Busa ang Paraon miingon kang Jose: “Ingna ang imong mga igsoon, ‘Buhata ninyo kini: Kargahi ang inyong mga mananap ug adto sa yuta sa Canaan, 18 ug kuhaa ang inyong amahan ug ang tanan sa inyong panimalay ug anhi kanako. Ihatag nako kaninyo ang maayong mga butang sa Ehipto, ug makakaon mo sa maayong mga abot* sa yuta.’+ 19 Ug ako nagsugo nimo nga sultihan sila:+ ‘Buhata ninyo kini: Pagdala mog mga karomata+ gikan sa yuta sa Ehipto para sa inyong mga bata ug mga asawa, ug isakay ang inyong amahan sa usa niini ug anhi mo dinhi.+ 20 Ayaw mog kabalaka sa inyong mga kabtangan,+ kay ang maayong mga butang sa tibuok Ehipto inyoha.’”

21 Gibuhat kini sa mga anak ni Israel, ug si Jose naghatag kanilag mga karomata sumala sa gisugo sa Paraon, ug naghatag kanilag mga balon para sa panaw. 22 Ang matag usa nila gihatagan niyag usa ka ilisan nga besti, apan si Benjamin gihatagan niyag 300 ka pirasong plata ug lima ka ilisan nga besti.+ 23 Ug kini ang gipadala niya sa iyang amahan: 10 ka asno nga nagdalag maayong mga butang sa Ehipto ug 10 ka asna nga nagdalag mga lugas, tinapay, ug konsumo sa iyang amahan para sa panaw. 24 Busa iyang gipagikan ang iyang mga igsoon ug giingnan: “Ayaw mog kasuko sa usag usa samtang magpanaw.”+

25 Unya sila mibiya sa Ehipto ug nakaabot sa Canaan, sa ilang amahan nga si Jacob. 26 Ug ilang giingnan siya: “Buhi pa si Jose, ug siya ang nagmando sa tibuok Ehipto!”+ Apan gibalewala niya ang ilang gisulti kay wala siya motuo nila.+ 27 Dihang padayon nilang gisulti kaniya ang tanang giingon ni Jose ug nakita niya ang mga karomata nga gipadala ni Jose aron iyang sakyan, nalagsik pag-usab si Jacob nga ilang amahan. 28 Si Israel miingon: “Igo na! Buhi pa diay si Jose nga akong anak! Moadto ko ug makigkita niya sa dili pa ko mamatay!”+

46 Busa gidala ni Israel ang tibuok niyang panimalay ug kabtangan ug mibiya didto. Pag-abot niya sa Beer-seba,+ naghalad siya sa Diyos ni Isaac nga iyang amahan.+ 2 Pagkagabii, ang Diyos nakigsulti kang Israel pinaagig panan-awon: “Jacob, Jacob!” ug siya mitubag: “Ania ko!” 3 Ang Diyos miingon: “Ako ang matuod nga Diyos, ang Diyos sa imong amahan.+ Ayawg kahadlok sa paglugsong sa Ehipto, kay didto himoon ka nako nga dakong nasod.+ 4 Ako mismo mouban nimo sa Ehipto, ug ako sab ang magdala nimog balik gikan didto.+ Ug dihang mamatay ka, si Jose ang magpiyong* sa imong mga mata.”+

5 Human niana mibiya si Jacob sa Beer-seba, ug gipasakay sa mga anak ni Israel ang ilang amahan nga si Jacob, ang ilang mga bata, ug ang ilang mga asawa diha sa mga karomata nga gipadala sa Paraon aron iyang kasakyan. 6 Gidala nila ang mga panon sa mga hayop ug ang mga butang nga natigom nila sa yuta sa Canaan. Sa ulahi, sila nakaabot sa Ehipto, si Jacob ug ang tanan niyang kaliwat. 7 Iyang gidala ang tanan niyang mga anak ug apo—ang tanan niyang kaliwat.

8 Kini ang ngalan sa mga anak nga lalaki ni Israel nga miadto sa Ehipto,+ si Jacob ug ang iyang mga anak nga lalaki: Ang panganay ni Jacob mao si Ruben.+

9 Ang mga anak nga lalaki ni Ruben mao si Hanok, Palu, Hesron, ug Carmi.+

10 Ang mga anak nga lalaki ni Simeon+ mao si Jemuel, Jamin, Ohad, Jakin, Zohar, ug Shaul+ nga anak sa babayeng Canaanhon.

11 Ang mga anak nga lalaki ni Levi+ mao si Gerson, Kohat, ug Merari.+

12 Ang mga anak nga lalaki ni Juda+ mao si Er, Onan, Sela,+ Perez,+ ug Zera.+ Apan si Er ug Onan namatay sa Canaan.+

Ang mga anak nga lalaki ni Perez mao si Hesron ug Hamul.+

13 Ang mga anak nga lalaki ni Isacar mao si Tola, Puva, Iob, ug Simron.+

14 Ang mga anak nga lalaki ni Zabulon+ mao si Sered, Elon, ug Jaleel.+

15 Sila ang mga anak nga lalaki ni Lea kang Jacob nga iyang gipanganak sa Padan-aram, uban ang iyang anak nga si Dina.+ Ang ilang kaliwat miabot ug 33.

16 Ang mga anak nga lalaki ni Gad+ mao si Zipion, Hagi, Suni, Ezbon, Eri, Arodi, ug Areli.+

17 Ang mga anak nga lalaki ni Aser+ mao si Imnah, Isva, Isvi, Beria, ug ang ilang igsoong babaye nga si Sera.

Ang mga anak nga lalaki ni Beria mao si Heber ug Malkiel.+

18 Sila ang mga kaliwat ni Jacob kang Zilpa,+ nga gihatag ni Laban sa iyang anak nga si Lea: 16 tanan.

19 Ang mga anak ni Raquel nga asawa ni Jacob mao si Jose+ ug Benjamin.+

20 Ang mga anak ni Jose nga natawo sa Ehipto mao si Manases+ ug Epraim,+ mga anak niya kang Asenat+ nga anak ni Potipera nga saserdote sa On.*

21 Ang mga anak nga lalaki ni Benjamin+ mao si Bela, Beker, Asbel, Gera,+ Naaman, Ehi, Ros, Mupim, Hupim,+ ug Ard.+

22 Sila ang mga kaliwat ni Jacob kang Raquel: 14 tanan.

23 Ang anak* nga lalaki ni Dan+ mao si Husim.+

24 Ang mga anak nga lalaki ni Neptali+ mao si Jazeel, Guni, Jezer, ug Silem.+

25 Sila ang mga kaliwat ni Jacob kang Bilha, nga gihatag ni Laban sa iyang anak nga si Raquel: pito tanan.

26 Ang tanang kaliwat ni Jacob nga miuban sa Ehipto maoy 66, gawas sa mga asawa sa mga anak ni Jacob.+ 27 Ang duha ka anak nga lalaki ni Jose natawo sa Ehipto. Ang tanang tawo sa panimalay ni Jacob nga miadto sa Ehipto maoy 70.+

28 Gipauna ni Jacob si Juda+ aron sultihan si Jose nga padulong na siya sa Gosen. Pag-abot nila sa Gosen,+ 29 gipaandam ni Jose ang iyang karo ug miadto siya sa Gosen aron makigkita sa iyang amahan didto. Dihang nagpaila siya sa iyang amahan, siya migakos dayon niya ug mihilak ug dugay.* 30 Dayon si Israel miingon kang Jose: “Karon andam na kong mamatay, kay nakita na ti ka ug nahibalo ko nga buhi pa ka.”

31 Unya si Jose miingon sa iyang mga igsoon ug sa panimalay sa iyang amahan: “Moadto ko sa Paraon,+ ug balitaan nako siya ug ingnon, ‘Ang akong mga igsoon ug ang panimalay sa akong amahan sa Canaan mianhi nako.+ 32 Ang mga lalaki maoy mga magbalantay ug karnero,+ ug nagbuhi silag lainlaing hayop,+ ug ang tanan nilang panon sa mga hayop ilang gidala dinhi.’+ 33 Kon ipatawag mo sa Paraon ug pangutan-on, ‘Unsay inyong trabaho?’ 34 Kini ang inyong itubag, ‘Ang imong mga sulugoon nagbuhig mga hayop sukad sa pagkabatan-on hangtod karon, kami ug ang among mga katigulangan,’+ aron makapuyo mo sa yuta sa Gosen,+ kay gidumtan sa mga Ehiptohanon ang tig-alimag karnero.”+

47 Busa si Jose miadto sa Paraon ug miingon:+ “Ang akong amahan ug mga igsoon nangabot na gikan sa Canaan, dala ang ilang mga panon sa mga hayop ug ang tanan nilang gipanag-iya. Ug tua sila karon sa Gosen.”+ 2 Gikuyog niya atubangan sa Paraon ang lima sa iyang mga igsoon.+

3 Ang Paraon miingon sa iyang mga igsoon: “Unsay inyong trabaho?” Sila mitubag sa Paraon: “Mga tig-alimag karnero ang imong mga sulugoon, kami ug ang among mga katigulangan.”+ 4 Dayon sila miingon sa Paraon: “Nanganhi mi aron mopuyo ingong mga langyaw niining yutaa,+ kay wala nay kasibsiban ang mga hayop sa imong mga sulugoon tungod sa grabeng gutom sa Canaan.+ Busa palihog tugoti ang imong mga sulugoon nga mopuyo sa Gosen.”+ 5 Niana ang Paraon miingon kang Jose: “Gianhi ka sa imong amahan ug mga igsoon. 6 Kay ikaw may nagdumala sa yuta sa Ehipto, papuy-a sila sa kinamaayohang bahin sa yuta.+ Papuy-a sila sa Gosen, ug kon naa kay nailhang kasaligang mga lalaki kanila, ipaatiman kanila ang akong mga hayop.”

7 Unya gidala ni Jose ang iyang amahan nga si Jacob atubangan sa Paraon, ug gipanalanginan ni Jacob ang Paraon. 8 Gipangutana sa Paraon si Jacob: “Pila nay imong edad?” 9 Si Jacob mitubag sa Paraon: “Ako 130 anyos na, ug nagpuyo ko ingong langyaw* sa tibuok nakong kinabuhi. Lisod kadto nga mga tuig,+ apan mubo lang kini kon itandi sa mga tuig nga ang akong mga katigulangan nagkinabuhi ingong langyaw.”*+ 10 Dayon si Jacob nagpanalangin sa Paraon ug mihawa sa iyang atubangan.

11 Busa gipapuyo ni Jose sa Ehipto ang iyang amahan ug mga igsoon, ug gihatag niya kanila ang kinamaayohang bahin sa yuta, ang Rameses,+ sumala sa gisugo sa Paraon. 12 Padayong gitagan-an ni Jose ug pagkaon* ang iyang amahan, ang iyang mga igsoon, ug ang tibuok panimalay sa iyang amahan, sumala sa gidaghanon sa ilang mga anak.

13 Karon wala nay pagkaon* sa tibuok yuta kay grabe kaayo ang gutom, ug nangaluya na ang mga tawo sa Ehipto ug Canaan.+ 14 Gitigom ni Jose ang tanang salapi sa mga tawo sa Ehipto ug Canaan nga mipalit ug lugas,+ ug gidala ni Jose ang salapi ngadto sa balay sa Paraon. 15 Sa ulahi, nahutdan nag salapi ang mga tawo sa Ehipto ug Canaan, ug ang tanang Ehiptohanon miadto kang Jose ug miingon: “Hatagi mig pagkaon! Pasagdan ba mi nimong mangamatay sa gutom kay nahurot na ang among salapi?” 16 Unya si Jose miingon: “Kon nahurot na ang inyong salapi, ihatag kanako ang inyong mga hayop ug bayloan nako kinig pagkaon.” 17 Busa gidala nila kang Jose ang ilang mga hayop, ug gibayloan ni Jose ug pagkaon ang ilang mga kabayo, karnero, baka, ug asno. Sulod nianang tuiga, gitagan-an niya silag pagkaon baylo sa tanan nilang hayop.

18 Dihang natapos kanang tuiga, sila miadto kaniya pagkasunod tuig ug miingon: “Gusto namong mahibalo ang among ginoo nga nahurot na namog hatag sa among ginoo ang among salapi ug binuhing mga hayop. Wala na miy laing ikahatag sa among ginoo gawas sa among lawas ug yuta. 19 Tugotan ba nimo nga mangamatay mi ug mapasagdan ang among yuta? Palita mi ug ang among yuta, ug bayri kinig pagkaon, ug mahimo na ming mga ulipon sa Paraon ug maiya ang among yuta. Hatagi mig binhi aron dili mi mangamatay ug aron dili mapasagdan ang among yuta.” 20 Busa gipalit ni Jose ang tanang yuta sa mga Ehiptohanon para sa Paraon, kay gipamaligya man sa tanang Ehiptohanon ang ilang mga uma tungod sa kagrabe sa gutom; ug ang yuta naiya sa Paraon.

21 Dayon ang mga tawo sa tanang dapit sa Ehipto gipabalhin niya sa mga siyudad.+ 22 Ang yuta lang sa mga saserdote ang wala niya mapalit,+ kay ang rasyon sa mga saserdote gikan man sa Paraon ug sila nabuhi sa pagkaon nga ginahatag sa Paraon kanila. Mao nga wala nila ibaligya ang ilang yuta. 23 Unya si Jose miingon sa katawhan: “Niining adlawa, gipalit na mo nako ug ang inyong yuta para sa Paraon. Niay binhi para ninyo, ug ipugas kini sa yuta. 24 Kon naa nay abot, ihatag ngadto sa Paraon ang ikalimang bahin,+ apan inyoha na ang upat ka bahin niini. Gamiton ninyo kini ingong binhi sa uma ug ingong pagkaon ninyo ug niadtong naa sa inyong mga balay ug sa inyong mga anak.” 25 Busa sila miingon: “Ginoo, giluwas nimo ang among kinabuhi.+ Hinaot uyonan mi nimo, ug mahimo ming ulipon sa Paraon.”+ 26 Unya si Jose naghatag ug sugo, nga gisunod gihapon karon sa tibuok yuta sa Ehipto, nga ang ikalimang bahin maiya sa Paraon. Ang yuta lang sa mga saserdote ang wala mapanag-iya sa Paraon.+

27 Ang Israel padayong nagpuyo sa yuta sa Ehipto, sa Gosen,+ ug sila nakabatog mga katigayonan, nanganak, ug midaghan pag-ayo didto.+ 28 Si Jacob mipuyo sa yuta sa Ehipto sulod sa 17 ka tuig, busa ang kinabuhi ni Jacob miabot ug 147 ka tuig.+

29 Sa hapit nang mamatay si Israel,+ gitawag niya ang iyang anak nga si Jose ug giingnan: “Kon gimahal ko nimo, palihog ibutang ang imong kamot ilalom sa akong paa, ug ipakita kanako ang imong maunongong gugma ug pagkakasaligan. Palihog, ayaw kog ilubong sa Ehipto.+ 30 Inigkamatay nako,* dalha ko sa gawas sa Ehipto ug ilubong ko sa lubnganan sa akong mga katigulangan.”+ Siya mitubag: “Buhaton nako ang imong gisulti.” 31 Dayon si Israel miingon: “Panumpa kanako.” Busa siya nanumpa kaniya.+ Unya si Israel miyukbo sa ulohan sa iyang higdaanan.+

48 Wala madugay, si Jose giingnan: “Nagluya na ang imong amahan.” Busa siya miadto kang Jacob uban sa iyang duha ka anak nga si Manases ug Epraim.+ 2 Unya may misulti kang Jacob: “Gianhi ka sa imong anak nga si Jose.” Busa si Israel naningkamot sa paglingkod sa iyang higdaanan. 3 Ug si Jacob miingon kang Jose:

“Ang Diyos nga Labing Gamhanan nagpakita nako sa Luz sa yuta sa Canaan ug nagpanalangin nako.+ 4 Ug siya miingon, ‘Padaghanon nako ang imong kaliwat, ug himoon ka nako nga usa ka pundok sa mga katawhan,+ ug ihatag nako kining yutaa sa imong kaliwat* aron panag-iyahon nila hangtod sa panahong walay tino.’+ 5 Ang imong duha ka anak nga natawo dinhi sa Ehipto sa wala pa ko moanhi isipon nako nga akoa.+ Si Epraim ug Manases mahimong akong mga anak sama kang Ruben ug Simeon.+ 6 Apan ang mga anak nga matawo sunod kanila maimoha. Tawgon sila sa ngalan sa ilang mga igsoon diha sa ilang panulondon.+ 7 Ug dihang mibiya ko sa Padan, namatay si Raquel+ sa akong kiliran didto sa Canaan, samtang layolayo pa mi sa Eprat.+ Busa gilubong nako siya didto samtang nagpaingon sa Eprat, nga mao ang Betlehem.”+

8 Dayon nakita ni Israel ang mga anak ni Jose, ug nangutana: “Kinsa ni sila?” 9 Si Jose mitubag sa iyang amahan: “Sila ang akong mga anak nga gihatag sa Diyos kanako niining dapita.”+ Busa siya miingon: “Palihog paduola sila nako aron mapanalanginan nako sila.”+ 10 Karon ang mga mata ni Israel halap na tungod sa katigulangon, ug dili na kaayo siya makakita. Busa gidala sila ni Jose duol kaniya, ug iya silang gihagkan ug gigakos. 11 Si Israel miingon kang Jose: “Wala ko magtuo nga makita pa ti ka,+ apan gitugot sa Diyos nga makita ti ka ug ang imong kaliwat.”* 12 Unya gikuha sila ni Jose gikan sa mga tuhod ni Israel, ug siya miyukbo sa yuta.

13 Karon silang duha gigunitan ni Jose, si Epraim+ diha sa iyang tuong kamot aron maadto siya sa wala ni Israel, ug si Manases+ diha sa iyang walang kamot aron maadto siya sa tuo ni Israel, ug gipaduol niya sila kaniya. 14 Apan gipatong ni Israel ang iyang tuong kamot sa ulo ni Epraim, bisan tuod siya ang manghod, ug ang iyang walang kamot sa ulo ni Manases. Gituyo niya pagbutang ang iyang mga kamot niining paagiha, bisan pag nahibalo siya nga si Manases ang panganay.+ 15 Unya iyang gipanalanginan si Jose ug miingon:+

17 Pagkakita ni Jose nga ang tuong kamot sa iyang amahan naa sa ulo ni Epraim, wala siya makauyon niini, busa gigunitan niya ang kamot sa iyang amahan aron kuhaon kini gikan sa ulo ni Epraim ug ibalhin ngadto sa ulo ni Manases. 18 Si Jose miingon sa iyang amahan: “Dili ingon niana amahan ko, kay kini ang panganay.+ Ibutang ang imong tuong kamot sa iyang ulo.” 19 Apan wala mosugot ang iyang amahan ug miingon: “Nahibalo ko anak, nahibalo ko. Siya usab modaghan ug mahimong usa ka katawhan. Apan ang iyang manghod mas modaghan kay kaniya,+ ug ang iyang kaliwat* mahimong mga nasod.”+ 20 Busa siya padayong nagpanalangin kanila niadtong adlawa,+ nga nag-ingon:

Busa si Epraim gihimo niyang labaw kang Manases.

21 Unya si Israel miingon kang Jose: “Himalatyon na ko,+ apan ang Diyos magauban ug magbalik gayod kaninyo sa yuta sa inyong katigulangan.+ 22 Ako maghatag nimo ug usa pa ka bahin sa yuta nga labaw kay sa imong mga igsoong lalaki, nga akong nailog sa mga Amorihanon pinaagi sa akong espada ug pana.”

49 Dayon gitawag ni Jacob ang iyang mga anak nga lalaki ug giingnan: “Pagtapok mo, kay sultihan ta mo kon unsay mahitabo ninyo sa kaulahiang bahin sa mga adlaw. 2 Pagtapok mo ug paminaw, kamong mga anak ni Jacob. Paminaw kang Israel nga inyong amahan.

3 “Ruben,+ ikaw ang akong panganay,+ ang akong kabaskog ug ang unang bunga sa akong katakos sa pagsanay; mas labaw kag dignidad ug kusog. 4 Apan dili ka mahimong labaw kanila kay sama kag bul-og sa tubig nga walay pagpugong sa kaugalingon. Mihigda ka sa higdaanan sa imong amahan,+ imong gihugawan* ang akong higdaanan. Mihigda gyod ka niini!

5 “Si Simeon ug Levi magsoon.+ Gigamit nila ang ilang mga hinagiban sa paghimog kapintasan.+ 6 Ayaw pakig-uban nila, Oh akong kalag.* Ayawg apil sa ilang grupo, Oh akong kasingkasing,* kay gipamatay nila ang mga tawo tungod sa ilang kasuko,+ ug gipamiangan nila ang mga torong baka ingong kalingawan. 7 Matinunglo ang ilang kasuko kay mapintas kini, ug ang ilang kapungot kay mabangis kini.+ Bahinbahinon nako sila sa kayutaan ni Jacob, ug patibulaagon nako sila sa kayutaan ni Israel.+

8 “Ikaw Juda,+ ang imong mga igsoon modayeg nimo.+ Ang imong kamot maanaa sa liog sa imong mga kaaway.+ Ang mga anak sa imong amahan mohapa nimo.+ 9 Si Juda maoy nating leyon.+ Anak ko, ikaw manukob ug molakaw. Siya naghapa ug nagtuyhad samag leyon. Kinsay mangahas sa pagpukaw niya? 10 Ang setro dili mobiya kang Juda,+ ni ang sungkod sa komandante gikan sa tunga sa iyang mga tiil, hangtod nga moabot si Shilo,*+ ug ang mga katawhan kinahanglang mosunod kaniya.+ 11 Ihigot niya ang iyang asno sa usa ka punoan sa ubas ug ang nati sa iyang asno diha sa piniling punoan sa ubas. Labhan niya ang iyang besti sa bino ug ang iyang sinina sa duga sa mga ubas. 12 Pula ang iyang mga mata tungod sa bino, ug puti ang iyang mga ngipon tungod sa gatas.

13 “Si Zabulon+ mopuyo sa baybayon, diin ang mga barko nagpondo,+ ug ang iyang layong utlanan paingon sa Sidon.+

14 “Si Isacar+ maoy kusgan nga asno, nga naglubog samtang naa sa iyang likod ang duha ka kargahanan. 15 Ug makita niya nga maayo ang dapit-pahulayan ug nindot ang yuta. Siya moluhod aron pas-anon ang karga ug mailalom sa pinugos nga pagtrabaho.

16 “Si Dan,+ ingong usa sa mga tribo ni Israel, maghukom sa katawhan.+ 17 Si Dan mahimong bitin sa daplin sa dalan, sungayan nga bitin diha sa agianan, nga mopaak sa mga tikod sa kabayo aron mahulog ang nagsakay niini.+ 18 Maghulat ko sa kaluwasan nga gikan kanimo, Oh Jehova.

19 “Kon bahin kang Gad,+ sulongon siyag grupo sa mga tulisan, apan siya mosukol ug mogukod kanila dihang sila mangatras.+

20 “Abunda* ang tinapay* ni Aser,+ ug magtagana siyag pagkaon nga angay sa hari.+

21 “Si Neptali+ maoy yagpis nga bayeng osa. Madanihon ang iyang mga pulong.+

22 “Si Jose+ mao ang dakong sanga sa mabungahong kahoy, usa ka mabungahong kahoy nga naa sa daplin sa tubod, nga ang mga sanga milapaw sa paril. 23 Apan ang mga magpapana nagsigeg hasi kaniya ug nagpana ug nagdumot kaniya.+ 24 Bisan pa niana ang iyang pana nakaposisyon gihapon,+ ug ang iyang mga kamot nagpabiling lig-on ug abtik.+ Gikan kini sa mga kamot sa usa nga gamhanan nga nagtabang kang Jacob, gikan sa magbalantay, ang bato ni Israel. 25 Gikan siya* sa Diyos sa imong amahan, ug siya motabang kanimo. Kauban niya ang Labing Gamhanan, ug kamo panalanginan niyag mga panalangin sa kalangitan ug mga panalangin sa lawom nga katubigan.+ Panalanginan sab mo niyag daghang anak ug binuhing hayop. 26 Ang mga panalangin sa imong amahan molabaw pa sa mga panalangin sa walay kataposang kabukiran, sa makapalipay nga mga butang sa kabungtoran nga magpabilin hangtod sa hangtod.+ Magpabilin kini sa ulo ni Jose, sa alimpulo sa usa nga gilain gikan sa iyang mga igsoon.+

27 “Si Benjamin+ padayong magkuniskunis sama sa usa ka lobo.+ Sa buntag kaonon niya ang iyang dinakpan, ug sa gabii bahinon niya ang iyang inagaw.”+

28 Sila ang 12 ka tribo sa Israel, ug mao kini ang gisulti sa ilang amahan kanila dihang gipanalanginan niya sila. Ang matag usa gihatagan niyag panalangin nga angay kanila.+

29 Human niana, siya nagsugo kanila: “Hapit na kong mamatay.+ Ilubong ko uban sa akong mga amahan didto sa langob sa yuta ni Epron nga Hitihanon,+ 30 sa langob sa Makpela nga atbang sa Mamre nga sakop sa Canaan, ang yuta nga gipalit ni Abraham kang Epron nga Hitihanon aron himoong lubnganan. 31 Didto gilubong si Abraham ug si Sara+ nga iyang asawa. Didto gilubong si Isaac+ ug si Rebeca nga iyang asawa, ug didto sab nako gilubong si Lea. 32 Ang yuta ug ang langob nga naa niini gipalit gikan sa mga Hitihanon.”+

33 Human mahatag ni Jacob kini nga mga instruksiyon ngadto sa iyang mga anak, siya mihigda ug nabugtoan sa gininhawa, ug gilubong sama sa iyang mga katigulangan.+

50 Unya gigakos ni Jose ang iyang amahan,+ ug siya mihilak ug mihalok kaniya. 2 Human niana gisugo ni Jose ang iyang mga alagad nga doktor sa pag-embalsamar+ sa iyang amahan. Busa giembalsamar sa mga doktor si Israel, 3 ug miabot kinig 40 ka adlaw kay kini ang gidugayon sa pag-embalsamar. Ug ang mga Ehiptohanon nagpadayon sa paghilak kaniya sulod sa 70 ka adlaw.

4 Human sa mga adlaw sa pagbangotan kaniya, giingnan ni Jose ang mga opisyal sa Paraon: “Kon naa moy pag-uyon kanako, isulti kini sa Paraon: 5 ‘Gipapanumpa ko sa akong amahan,+ nga nag-ingon: “Himalatyon na ko.+ Ilubong ko sa lubnganan+ nga akong gikalot sa yuta sa Canaan.”+ Palihog, tugoti kong molakaw ug ilubong ang akong amahan, ug human niana mobalik ko.’” 6 Ang Paraon miingon: “Lakaw ug ilubong ang imong amahan sumala sa iyang gipapanumpa nimo.”+

7 Busa si Jose milakaw aron ilubong ang iyang amahan, ug miuban niya ang tanang alagad sa Paraon, ang mga ansiyano+ sa iyang palasyo ug ang tanang ansiyano sa yuta sa Ehipto, 8 ug ang tibuok panimalay ni Jose ug ang iyang mga igsoon ug ang panimalay sa iyang amahan.+ Ang ilang gagmayng bata ug mga hayop lang ang ilang gibilin sa yuta sa Gosen. 9 Diha poy mga karo+ ug mangangabayo nga miuban, ug daghan kaayo sila. 10 Ug nakaabot sila sa giokanan sa Atad, sa rehiyon sa Jordan, ug nagbangotan sila pag-ayo didto, ug siya nagbangotan sa iyang amahan sulod sa pito ka adlaw. 11 Ang mga Canaanhon nga namuyo sa yuta nakakita nga sila nagbangotan sa giokanan sa Atad, ug sila miingon: “Hilabihan ang pagbangotan sa mga Ehiptohanon!” Mao nga ginganlan nilag Abel-mizraim* kadtong lugara, nga naa sa rehiyon sa Jordan.

12 Busa gituman gyod sa iyang mga anak ang iyang gitugon kanila.+ 13 Gidala siya sa iyang mga anak sa yuta sa Canaan ug gilubong sa langob sa Makpela, ang yuta atbang sa Mamre nga gipalit ni Abraham kang Epron nga Hitihanon aron himoong lubnganan.+ 14 Human niya malubong ang iyang amahan, si Jose mibalik sa Ehipto uban sa iyang mga igsoon ug sa tanang mikuyog niya sa paglubong sa iyang amahan.

15 Kay patay na ang ilang amahan, ang mga igsoon ni Jose nag-estoryahanay: “Basig nagdumot nato si Jose ug iya tang panimaslan sa tanang kadaot nga atong gibuhat niya.”+ 16 Busa ilang gipahibalo si Jose niining mga pulonga: “Una pa mamatay ang imong amahan, siya nagsugo: 17 ‘Kini ang inyong isulti kang Jose: “Ako maghangyo nimo, palihog pasayloa ang sala sa imong mga igsoon ug ang daotang butang nga ilang gihimo kanimo.”’ Ug karon palihog pasayloa ang sala sa mga alagad sa Diyos sa imong amahan.” Pagkadungog ni Jose niini, siya mihilak. 18 Unya ang iyang mga igsoon miduol ug miyukbo kaniya ug miingon: “Nia mi ingong imong mga ulipon!”+ 19 Si Jose miingon kanila: “Ayaw mog kahadlok. Diyos ba ko nga maghukom ninyo? 20 Bisag gituyo ninyo nga himoan kog daotan,+ gihimo sa Diyos nga maayo ang resulta niini aron maluwas ang kinabuhi sa daghan, sama sa iyang gihimo niining adlawa.+ 21 Busa ayaw mog kahadlok. Padayon mo nakong tagan-an ug pagkaon, kamo ug ang inyong gagmayng bata.”+ Sa ingon, iyang gihupay ug gipasaligan sila.

22 Si Jose padayong nagpuyo sa Ehipto, siya ug ang panimalay sa iyang amahan, ug si Jose nabuhig 110 ka tuig. 23 Nakita ni Jose ang ikatulong henerasyon sa mga anak ni Epraim,+ ug nakita sab niya ang mga anak ni Makir,+ nga anak ni Manases. Giisip sila ni Jose ingong iyang mga anak.* 24 Sa ulahi, si Jose miingon sa iyang mga igsoon: “Himalatyon na ko, apan tabangan gyod mo sa Diyos,+ ug seguradong pagawson mo niya niining yutaa ug dad-on sa yuta nga iyang gipanumpa kang Abraham, Isaac, ug Jacob.”+ 25 Busa gipapanumpa ni Jose ang mga anak ni Israel, nga nag-ingon: “Ang Diyos seguradong motabang ninyo. Dalha gayod didto ang akong mga bukog.”+ 26 Si Jose namatay sa edad nga 110, ug ilang gipaembalsamar siya+ ug gisulod ug lungon didto sa Ehipto.