Mga Bana ug mga Asawa—Buntoga ang Kasungian Pinaagi sa Komunikasyon

ANG PAMILYA—Dangpanan sa Kalinaw?

Ang mga hinagiban mao ang mga pulong nga gipunting uban ang makapakurog nga katukma sa pagduslak sa huyang nga mga bahin sa emosyonal nga armadura sa usag usa. Bisan ang pagyawyaw, pagsinggit, pagsumbag, ug pagpanglabay sa mga butang mao ang matag-adlawng hitabo sa mga pamilyang nagpahayag ug dayag nga pakiggubat. Ang ubang pamilya, hinunoa, mihunong sa pag-away sa dayag ug mitago sa likod sa mga paril sa kahilom ug maluhaong pagbati sa kapakyasan. Apan sa kinadak-ang bahin kini sila maoy mga sakop sa pamilya nga may pagtagad sa ilang pagpakiglabot sa usag usa. Unsay nagapugong sa ilang pagbaton sa kainit nga gikinahanglan nila pag-ayo gikan sa ilang panimalaynong kinabuhi? Sa unsang paagi mapauswag ang mga kahimtang? Ang mosunod nga mga artikulo motaganag pipila ka matinud-anong mga tubag.

SI Joan ug si Paul nagbaton sa gibati sa daghan nga usa ka “hingpit nga kaminyoon.” Ugaling, si Paul nalangkit sa emosyonal nga paagi sa iyang trabaho. ‘Inig-uli nako, ang buot ko lang estoryahan mao ang kulbahinam nga mga hagit sa akong trabaho. Bisan tuod si Joan sa naandan akong halokan ug gakson, ang akong hunahuna anaa sa laing butang,’ misugid si Paul. Wala batia ni Joan ang ingong kadasig sa iyang trabaho. Siya, nga naglisod ingong batan-ong inahan, mibating gipasagdan ug wala tagda. Kadto mipasanay sa kayugot, sanglit si Paul dili sensitibo sa iyang mga emosyon.

Sa wala madugay si Joan dili na matinagdanon. Sa gipahungaw ni Paul ang iyang mga suliran, mibalos siya uban ang pagkadili-matinagdanon. Siya ‘milayas’ sa emosyonal nga paagi. Bisan pag ang iyang bana maayong magtatagana ug siya usa ka inahang may katakos, gihikawan nila ang matag usa sa paninugdang panginahanglan ug labing bililhong gasa—ang panagsandurot sa kasingkasing. Sa emosyonal nga paagi sila nahimong mga estranghero, ug kadtong kakulang sa personal nga komunikasyon inanay nagdaot sa ilang kaminyoon.

Usa ka Panginahanglan sa Kasingkasing

Ang usa ka “paninugdang obra sa kaminyoon,” sumala sa mga magtatambag si Marcia Lasswell ug Norman Lobsenz, mao “ang pagkuha ug paghatag . . . ug [emosyonal] nga pagpaluyo sa usag usa.” Tungod sa mga pag-atake sa kalibotan alirong kanato, bililhon ang maong pagpaluyo gikan niadtong atong gihigugma. Makapasakit nga dulot ang kakulang niana, ug “tungod sa kasakit sa kasingkasing adunay magul-anong espiritu.” (Proverbio 15:13) Magun-ob ang pagsalig-sa-kaugalingon ug ang espiritu sa usa.

Kon masakitan ang kasingkasing tungod sa pagkadili-sensitibo sa kapikas sa usa, subsob mosilaob ang kasuko. “Dihang siya molingkod lamang nga mosulti kanakong ako emosyonal kaayo, ako mapungot kaayo,” mipahayag ang usa ka asawa. “Mosangpot nga ako maghilak ug daotan kaayog bation.” O sumala sa gibati ni Paul: ‘Akong gibati nga kon kaming duha ang magkauban, si Joan wala kaayoy lahay, apan kon may motawag o moduaw, siya mahinam kaayo kanila, nga ako bug-os dili tagdon. Ako nasakit ug sa samang panahon nasuko kay akong gibati nga gipahimuslan lamang. Ako ang nagbuhi kaniya, ug bisan pa niana siya milihok nga daw gipalabi niyang makig-uban sa uban.’

Palabihon sa pila ka magtiayon ang pag-antos sa hilom, nga sa pagkamatuod, mahimong “dagkong mga tigpakaaron-ingnon,” nga daw ang tanan maayo ra sa ilang kaminyoon. Apan bation sa lawas kon unsay palabihon sa utok nga dili panumbalingon. Ang balikbalik nga sakit, mga labad-sa-ulo, panghugot sa tiyan, depresyon, pagkawalay-sanong sa sekso, ug pagkawalay-katakos sa seksuwal nga paagi gitaho ngadto sa mga doktor sa mga tawong may wala-masulbad nga mga panagsungi sa panagtiayon. Kadaghanan, ang nagasamot nga kontrahanay mosangpot sa panagbulag. Gibanabana sa mga tigdukiduki nga katunga sa unang mga kaminyoon nga karon mahitabo sa Tinipong Bansa matapos sa diborsiyo.

Apan unsay mahimo sa pagbuntog sa kasungian ug pag-ugmad sa panagsandurot? Ang sekreto: Ipadapat ang mga prinsipyo sa Bibliya. Ang Diyos, kinsa nagbuhat sa kasingkasing ug sa utok, nasayod sa atong emosyonal nga mga panginahanglan. Busa, ang Bibliya, nga naundan sa iyang tambag, nagahatag sa labing maayong giya. Ang magtiayon kinahanglang dili lamang mahibalo kondili tim-os maningkamot sa pagpadapat niining dinasig nga tambag. Kon ipadapat, ang Bibliya makatabang sa magtiayon sa pagtagana sa igong emosyonal nga mga panginahanglan sa matag usa.—Efeso 5:22-33.

“Ambut Kon Unsay Iyang Gusto”

Dili sayon ang pag-ila sa emosyonal nga mga panginahanglan sa kapikas sa usa. Ang usa ka tawo tingali magpanuko sa pagpahayag sa iyang mga panginahanglan ngadto sa uban tungod sa kahadlok nga isalikway, masakit sa dugang, o malugda—o tingali wala masayod kon unsa kanang mga panginahanglana. “Ambut, ambut kon unsay iyang gusto,” miadmitar ang usa ka bana. “Siya kanunay nagaingong kinahanglang mag-estorya mi, ug dayon kon mag-estorya na mi, kanunayng mosangpot nga sayop ang akong ginasulti. . . . Busa ako mabalaka niana, ug dili na lang ako mosulti.”

Hinuon, ginapakita sa Bibliya nga, inay maghilom sama sa maong bana, kinahanglang imong ipakita ang salabotan. “Pinaagi sa kaalam ang usa ka panimalay matukod, ug pinaagi sa salabotan kana lig-ong matukod,” nagaingon ang Proverbio 24:3. Busa, sulayi ang pag-ila kon unsay nagpaluyo sa mga lihok o mga pulong sa imong kapikas. Suknaa ang imong kaugalingon: Nganong siya nagasulti niini kanako? Unsa bay iyang tinuod gusto o gikinahanglan?

Usahay, ang asawa tingali makapalibog sa bana tungod sa iyang mabalhinong mga emosyon. Apan ang ‘usa ka lalaking may salabotan mabugnawon sa espiritu” ug matinguhaon sa ‘pagpagawas’ gikan kaniya sa tinuod nga problema. (Proverbio 17:27; 20:5) Siya nakigbisog ba sa mabug-at emosyonal nga suliran? (Itandi ang Ecclesiastes 7:7.) Ang iyang pagkasupak mahitungod sa panahon sa imong pag-uli gikan sa trabaho mao bay usa ka kusog nga reklamo batok sa imong pagkadili-matinagdanon ug kakulang sa gugma? O siya ba nasakit tungod sa pagkadili-mahunahunaon? Ang ekstrang paningkamot—ug panahon—gikinahanglan ba sa paghusay sa kahimtang? Hinuon, ang pagsabot sa panginahanglan mao lamang ang unang tikang.—Proverbio 12:18; 18:19.

Pag-ugmad sa Panagsandurot

Sa Bibliya, si Job mipahayag nga ang mga pulong sa iyang baba makapalig-on sa mamiminaw. (Job 16:5) Kini mapadapat usab sa kaminyoon. Ang sinserong mga ekspresyon nga mopadako sa pagtamod sa kaugalingon sa imong kapikas makapalig-on. “Kamong mga bana,” nagasugo ang Bibliya, “magpadayon sa pagpuyo sa samang paagi uban sa [inyong mga asawa] sumala sa kahibalo, nga magahatag kanilag kadungganan [isipon silang bililhon; minahal sa linain] ingon nga ngadto sa usa ka mahuyang nga sudlanan, ang usa nga babaye.” (1 Pedro 3:7) Kon pabation nimo ang imong asawa nga bililhon, subsob mahanaw ang iyang pagkamabatokon.

Hinuon, sumala sa batasan, ang mga magtiayon sa emosyonal labi pang suod sa pila ka yuta kay sa uban. Apan, bisan unsa ang lokal nga mga tradisyon, ang mga bana nga nagapadapat sa Bibliya diha sa ilang kaminyoon makasabot sa bili sa pagkahimong mas suod sa emosyonal nga paagi sa ilang mga asawa. Ang pagkahibalong siya gimahal sa iyang bana mas mopasayon ni bisan kinsang asawa sa pagpadayag ngadto kaniya kon unsay anaa sa kahiladman sa iyang kasingkasing, ug kini mopauswag sa ilang kalipay.

“Ang maayong tigpatalinghog,” nagaingon ang librong The Individual, Marriage, and the Family, “may katakos sa pagpabati sa laing tawo nga siya gipabilhan sa linain ug ang iyang ginasulti angay tagdon ug bililhon.” Busa, ang mga magtiayong buot mougmad sa panagsandurot magtagad kon sa unsang paagi sila nagapatalinghog. Ang usa ka aktibong tigpatalinghog nagahatag sa iyang kapikas sa bug-os nga pagtagad ug nagapaningkamot sa pagsabot kon unsay ginasulti niya nga walay pagsakgaw, pakig-ergo, o pag-usab sa ulohan. Ang pagpatalinghog nga may empatiya, ingon man ang pag-ugmad sa dili-mahakogong personal nga interes sa mga kahikayan sa imong kapikas, mao ang kinabuhi sa panagsandurot.—Filipos 2:3, 4.

Sa pagpauswag sa panagsandurot, ang mga magtatambag sa kaminyoon dugang nagasugyot:

(1) Magtuon sa pagtug-an sa sekreto nganha sa imong kapikas inay sa laing tawo.

(2) Magmugnag bililhong panahon sa matag adlaw, o labing menos sa senemana, nga walay mga kabaldahan, sa dihang imong ikapahungaw ang mga gibati ug mga hunahuna.

(3) Ipakig-ambit ang ginagmayng mga hitabo sa matag adlaw sa usag usa. (4) Regular nga ipakita ang pagkamabination sa ginagmayng mga butang—ang paghatag ug gamay apan wala-dahomang regalo, pagbuhat sa usa ka buluhatong dili maangayan sa lain (nga wala hangyoa), pagbilin ug mahigugmaong nota sulod sa balonan, o paghikap o paggakos nga wala dahoma.

Hinuon, bisan ang debotadong mga magtiayon may panahong magkabingkil gihapon. Ang mga sugyot sa kahong ginapakita sa ibabaw makatabang sa pagpugong sa pagdako sa maong mga argumento nga mahimong magpabulag sa magtiayon.

Bisan pag mahimong seryoso ang maong mga kabingkilan, ayaw isurender ang inyong kaminyoon. Ang usa ka magtiayon, kansang mga panagbingkil mitultol sa panagbulag, nagkauli pinaagi sa pagbasang dungan sa tambag sa Bibliya bahin sa kaminyoon sa Colosas 3:18, 19 uban ang determinasyon sa pagpadapat niini. Dihang prangkang gihisgotan ang mga pagbating nagpahinabog kayugot, ang duha nangutana: “Nganong wala ka mosulti kanako nga kana ang imong gibati?” Sila nagpatalinghog ug misulay sa pagsabot sa punto de vista sa lain. Karon, tapos magkauli sulod sa duolag napulo ka tuig, ang bana miila: “Naarang-arang ang kahimtang, salamat sa nindot nga tambag sa Pulong ni Jehova nga Diyos. Ang among kalipay takos sa paningkamot.”

[Kahon sa panid 4]

Emosyonal nga Pagpaluyo—Unsa ka Hinungdanon?

“Ang kadaghanang magtiayon nga may malungtarong panagtiayon dunay halalom nga pagpabili sa emosyonal nga kasegurohan sa maong kaminyoon.”—Dr. April Westfall, Marriage Council of Philadelphia.

“Kining pagkawalay-katakos sa pagsabot sa lohika sa mga emosyon mao ang hinungdan sa kinadak-an sa pagkadiskontento tali sa mga sekso, ug nagaabag sa paghimo sa kaminyoon nga labing lisod sa tanang mga relasyon.”—Worlds of Pain—Life in the Working-Class Family, nga sinulat ni Lillian Rubin.

“Ang kalibog sa mga lalaki ug ang mosangpot nga kakulang sa pagsanong sa emosyonal nga mga panginahanglan sa ilang mga asawa maoy usa ka hinungdan ug epekto sa kasub-anan sa daghang kaminyoon.”—Psychology Today, Oktubre 1982.

[Kahon sa panid 5]

Paghusay sa mga Argumento

• Hikaya ang maayong panahon ug dapit nga maangayan sa duha aron sila mag-estorya.

• Ipunting ang isyu ug magpabilin niana.

• Magbaton sa tinamdan nga sulbaron ang suliran, dili nga makadaog.

• Ihatag ang pagtagad sa presente, dili ang walay-labot nangaging mga hitabo.

• Himoang usa ra ka tawo ang mosulti sa usa ka panahon.

• Sulayi ang dili pag-atake sa personal ni maghambin ug pagdumot.

• Mahimong ispisipiko, apan sensitibo sa mga pagbati sa kapikas.

• Likayi ang pagbasa sa hunahuna. Pangayog katin-awan.

• Mahimong bukas sa paghatag ug pagdawat sa mga sugyot.

• Likayi ang pagkantalita ug paghatag sa angga.

• Maandam sa pagkompromiso tungod sa inyong kaminyoon.