Kon Nganong Mibiya Ako sa Pagkapari Alang sa Mas Maayong Ministeryo
AKO giordinahan ingong Katolikong pari niadtong Hulyo 31, 1955, sa panuigong 24. Kadto maoy kataposan sa 12 ka tuig sa pagpanton nga gigugol didto sa arsodiosesang seminaryo, sa Rachol, Goa, India. Ug unsay nakamugna diha kanako sa tinguha nga magpari?
Ako natawo sa Bombay, India, niadtong Septiyembre 3, 1930. Sa misunod nga tuig, miretiro ang akong amahan, ug ang pamilya mipuyo sa Salvador do Mundo, Bardez, Goa, sa habagatan-kasadpang baybayon sa India. Ako ang kinamanghoran sa upat ka anak. Gikan sa pagkamasuso ako gimatuto sa usa ka Katolikong Portuges nga kultura ug tradisyon, nga naglungtad sa Goa sukad niadtong 1510, sa dihang kini nakolonisar sa Portugal.
Ang akong mga ginikanan, nga matinumanon sa ilang mga tinuohan, maoy masibotong mga Katoliko nga nagsaulog matag tuig sa Pasko, Kuwaresma, Pasko sa Pagkabanhaw, ug mga piyesta nga nagpasidungog kang Birhen Maria ug sa ubang “santos.” Ang mga pari nga nagpakig-ambit niining maong mga kasaulogan sagad gipapuyo sa among balay, usahay sulod sa kapin sa napulo ka adlaw sa usa ka panahon. Busa, kami may padayon maayong relasyon uban kanila, ug ingong batan-on ako nadani kanila.
Ang Akong Pag-alagad sa Goa, Salamanca, ug Roma
Ako nagsugod sa ministeryo sa pagkapari uban sa dakong kaikag ug wala ako ing bisan unsang pagduhaduha mahitungod sa pagkatinuod sa mga doktrina ug mga tulomanon sa Katolikong Iglesya. Sulod sa akong unang pito ka tuig nga pagministeryo sa Goa, ako naghimog sosyal ug parianong mga katungdanan sa St. Thomas Chapel sa Panaji, ang kaulohan sa Goa. Sa samang higayon, sa kanhi iya sa Portuges nga kagamhanan nga Polytechnic Institute, ako naghupot ug sibil nga asaynment nga may dobleng papel—propesor ug direktor usab sa institusyon.
Niadtong 1962, ako gipadala ngadto sa Unibersidad sa Salamanca, sa Espanya, diin ako nakakuha sa akong PhD sa Pilosopia sa Balaod ug Balaod sa Simbahan. Panahon sa akong pagbansay sa pamalaod, ang pipila sa mga ulohan nga akong gitun-an, ilabina ang Romanhong Kasugoan ug Kasaysayan sa Balaod sa Simbahan, nagdasig kanako sa pagsusi kon sa unsang paagi ang batakang balaod sa Katolikong Iglesya nag-usab-usab ug misangpot sa pag-ila sa papa ingong sumusunod ni Pedro ‘nga adunay labaw nga gahom ibabaw sa iglesya.’
Ako nalipay nga ang mga plano gihimo alang sa akong teolohikanhong doktoral nga mga pagtuon sa Roma, Italya, diin ako may kahigayonan sa pagkat-on ug dugang mahitungod sa hirarkiya sa iglesya. Ako mibalhin sa Roma sa ting-init sa 1965.
Niining panahona ang ekumenikal nga konsilyo sa Batikano II miabot sa kinapungkayan niini. Samtang ako mipadayon sa akong teolohikanhong mga pagtuon, ako dihay makapainteres nga mga panaghisgot uban sa pila ka teologo ug “Mga Amahan sa Konsilyo” kinsa misupak sa mga konserbatibo kaayo diha sa konsilyo. Ang papa niadtong panahona mao si Paulo VI, kang kinsa ako may personal nga mga pakigkontak sa akong posisyon nga bise presidente sa Asosasyon sa mga Paring Indian sa Roma.
Sayong mga Panagsumpaki ug mga Pagduhaduha
Sulod sa yugto niining maong pakigkontak ug sa akong mga pagtuon ug panukiduki alang sa akong doktoral nga mga thesis, ako may kahigayonan na usab sa pagbaton ug dugang pagsabot sa kasaysayan ug kaugmaran sa pasukaranang gambalay sa Katolikong Iglesya.a Kasukwahi sa mga panglantaw sa mga konserbatibo diha sa konsilyo, kinsa naanad sa matang sa absolutong monarkiya ni Pio XII (1939-58), ang mga liberal sa kataposan nakabaton sa pag-uyon sa konsilyo sa Dogmatikong Batakang Balaod sa Iglesya (Latin nga titulo, Lumen Gentium, Kahayag sa mga Nasod). Lakip sa ubang mga butang, sa kapitulo 3 kini naghisgot sa katungod sa mga obispo sa pag-apil ingong usa ka kapunongan diha sa bug-os ug labawng awtoridad sa papa ibabaw sa iglesya. Kining maong doktrina lalom nga nakagamot sa tradisyon apan giisip nga erehison ug rebolusyonaryo sa mga konserbatibo.
Akong nakaplagan nga dili dalawaton ang duha ka panglantaw, kay sila nakulangan sa kamatuoran sa Ebanghelyo. Kini sila maoy pagtuis sa Mateo 16:18, 19 ug naghatag ug pagtugot sa tanang kanhi ug umaabot pa nga dili-kasulatanhong mga doktrina ug mga pagtulon-an sa iglesya.b Akong namatikdan nga ang Gregong mga pulong nga gigamit niining tekstoha, peʹtra (peminino), nga nagkahulogan “dakong bato,” ug peʹtros (maskulino), nga nagkahulogan “tipak sa bato,” wala gamita ni Jesus nga managsama ang kahulogan. Dugang pa, kon si Pedro gihatagan pa ug kagahom ingong ang dakong bato, sama sa batong pamag-ang, wala unta ing paglantugiay taliwala sa mga apostol sa ulahi kon kinsa ang labing dako sa ilang taliwala. (Itandi ang Marcos 9:33-35; Lucas 22:24-26.) Lain pa, si Pablo dili unta mangahas sa pagbadlong kang Pedro sa publiko tungod sa “paggawi nga supak sa kamatuoran sa maayong balita.” (Galacia 2:11-14) Ako nakahinapos nga ang tanang inanak sa espiritung sumusunod ni Kristo parehong sama ug bato, nga si Jesus mao ang ilang patukoranan nga batong pamag-ang.—1 Corinto 10:4; Efeso 2:19-22; Pinadayag 21:2, 9-14.
Samtang nagakataas ang akong nakab-ot nga kahimtang sa akademya ug sa pagkapari ug samtang nagakadako ang pagbayloanay sa ideya nga akong nabatonan, nagakalayo ang akong hunahuna ug kasingkasing sa lainlaing pagtulon-an sa Katolikong Iglesya, ilabina kadtong may kalabotan sa ordinasyon sa pagkapari diha sa konteksto sa “ang Santos nga Halad sa Misa” ug “ang Labing Sagradong Sakramento sa Yukarista”—nga gitawag transubstantiation o pagkausab sa tinapay ug bino ngadto sa matuod ug aktuwal nga lawas ug dugo ni Kristo pinaagi sa “konsagradong mga pulong” nga gisulti panahon sa Misa.
Sa pinulongan sa Katoliko, “ang Santos nga Halad sa Misa” maoy walay kataposang paghandom ug walay-dugong pagsubli sa halad ni Jesus sa “krus.” Apan ang Kristohanon Gregong Kasulatan sa kinatibuk-an ug ang sulat ni Pablo sa mga Hebreohanon may katin-awan nga ako makahinapos nga ang halad ni Jesus maoy hingpit nga halad. Kompleto ang iyang buluhaton. Kini wala magkinahanglan ni maapektahan sa bisan unsang mga pagdugang, pagsubli, o pagpauswag. Ang halad gitanyag “kausa sa tanang panahon.”—Hebreohanon 7:27, 28.
Ang Akong Pagpangita sa Kamatuoran Nagapadayon
Aron sa pagsulay sa akong kaugalingon, mipadayon ako sa pagtrabaho alang sa pila ka diosesis ug arsodiosesis sa Kasadpang Uropa, alang sa arsodiosesis sa New York, ug alang sa diosesis sa Fairbanks, Alaska. Kadto maoy masakit siyam ka tuig nga pagsulay sa akong pagpangita sa kamatuoran. Ako pangunang nalangkit sa administratibong mga butang, kabalaoran sa simbahan, ug hudisyal nga pangatungdanan. Ako nagpalayo kutob sa maarangan gikan sa liturhiyanhong mga tulomanon ug seremonyas. Ang labing dakong hagit mao ang paghimo sa matag-adlaw nga Misa. Kini nagpahinabog seryosong panagsumpaki sa pagbati ug emosyon tungod kay ako wala motuo sa subli-subling walay-dugong halad ni Kristo o sa transubstantiation o sa yutan-on sagradong kaparian nga gikinahanglang mohimo nga may kagahom ug pagtugot sa balaod sa “madyik” sa transubstantiation.
Panahon sa Ikaduhang Batikanong Konsilyo, dihay kaguliyang mahitungod niining maong “madyik.” Ang mga liberal nga gipangunahan sa Katolikong hirarkiyang Olandes nagpaluyo lamang sa “transignification,” nga mao, ang tinapay ug bino nagkahulogan lamang o naghawas sa lawas ug dugo ni Kristo. Sa laing bahin, ang mga konserbatibo kaayo, nga gipangunahan sa Italyanong Katolikong hirarkiya, lig-ong milaban sa “transubstantiation,” nga mao, ang pagkausab sa tinapay ug bino ngadto sa matuod ug aktuwal nga lawas ug dugo ni Kristo pinaagi sa “konsagradong mga pulong” nga gisulti panahon sa Misa. Busa, ang panultihon mao: ‘Sa Holland ang tanang butang mausab gawas sa tinapay ug bino, samtang sa Italya walay mausab gawas sa tinapay ug bino.’
Ako Mibulag sa Simbahan
Tungod sa maong sayop nga pagrepresentar kang Kristo ug sa iyang ebanghelyo, nagmahay ug nahigawad ako nga ang akong tumong sa paghimaya sa Diyos ug pagluwas sa mga kalag nadaot sa bakak nga mga doktrina. Busa, sa kataposan niadtong Hulyo 1974, ako miluwat gikan sa aktibong ministeryo nga may hangyo sa walay-tinong permiso sa pagbiya. Dili makataronganon ug dili-dalawaton para kanako ang paghangyo ug pagpahigawas sa mga panumpa sa pagkapari nga walay Biblikanhong pasukaranan. Ingong sangpotanan, gikan sa Hulyo 1974 hangtod sa Disyembre 1984, nagpabilin akong bulag sa bisan unsang relihiyon. Wala ako makig-uban sa bisan unsang relihiyon sa Kakristiyanohan tungod kay walay usa kanila nga miambit sa akong mga konklusyon batok sa Trinidad, sa pagkadili-mamatay sa kalag, sa ideya nga ang tanang matarong makabaton ug walay kataposang kinabuhi sa langit, ug sa wala gayod ing kataposang silot sa kalayonhong impiyerno. Giisip nako kining mga doktrinaha nga produkto sa paganismo.
Pangsulod nga Kalinaw ug Kalipay
Ang akong relihiyosong paglain natapos niadtong Disyembre 1984. Sa akong katungdanan ingong manedyer sa Credit and Accounts Receivables Department alang sa usa ka negosyo sa Anchorage, Alaska, kinahanglang hisgotan nako ang pila ka listahan sa pinalit uban sa usa ka mamamalit, si Barbara Lerma. Nagdali siya ug miingon nga kinahanglan siyang motambong ug usa ka “pagtuon sa Bibliya.” Ang ekspresyong “pagtuon sa Bibliya” nakadani sa akong pagtagad, ug ako nangutana kaniya ug pila ka pangutana nga pinasikad sa Bibliya. Dihadiha ug uban sa kahanas mitubag siya kanako pinasikad sa Kasulatan nga daw uyon sa akong doktrinal nga mga konklusyon. Kay nakita nga daghan pa ako ug mga pangutana, gipakontak ako ni Barbara kang Gerald Ronco, kinsa didto sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Alaska.
Ang makapalig-ong may-kalabotan sa Bibliya nga mga panaghisgot nga misunod nagdala kanako ug pangsulod nga kalinaw ug kalipay. Kini mao ang matang sa mga tawo nga gipangita nako—katawhan sa Diyos. Ako nag-ampo sa Diyos alang sa giya ug sa takdang panahon nakig-uban sa mga Saksi ni Jehova ingong dili-bawtismadong magwawali sa maayong balita. Natingala gayod ako sa pagkakat-on nga ang hedkuwarter niining maong organisasyon nahimutang sa Brooklyn, New York, pila lang ka milya gikan sa Simbahan sa Sagrada Pamilya sa Manhattan, diin ako nag-alagad (niadtong 1969, 1971, ug 1974) ingong luyoluyong pari sa Simbahan sa Parokya sa Hiniusang Kanasoran.
Pagtabang sa Akong Pamilya nga Makasabot sa Kamatuoran
Human sa unom ka bulang pakig-uban sa mga Saksi ni Jehova sa Anchorage, ako mibalhin sa Pennsylvania niadtong Hulyo 31, 1985. Dinhi nakapribilehiyo ako sa pagpakig-ambit sa maayong balita sa Gingharian ni Jehova sa akong pag-umangkong babaye nga si Mylene Mendanha, kinsa nagpadayon sa iyang mga pagtuon alang sa mga graduwado sa biokemistriya sa Unibersidad sa Scranton. Sa dihang si Mylene nakahibalo nga ako nangita sa mga Saksi ni Jehova, siya nahibulong, kay sayo pa niana nakadawat siyag sayop nga impormasyon nga ang mga Saksi ni Jehova usa ka kulto. Sa sinugdan wala siyay gisulti kanako tungod kay nagtahod siya kanako ingong iyang uyoan ug usa ka pari ug adunay pagtamod sa akong mga kalamposan sa akademya ug sa pagkapari.
Pagkasunod Dominggo, si Mylene miadto sa Katolikong Simbahan alang sa Misa, ug ako miadto sa Kingdom Hall alang sa pakigpulong sa Bibliya ug Pagtuon sa Bantayanang Torre. Niana gayong gabhiona kami kaubang nanglikod, siya may Katolikong Jerusalem Bible ug ako may New World Translation of the Holy Scriptures. Gipakita ko kaniya ang ngalang Yahweh sa iyang Bibliya ug ang katumbas nianang, Jehovah, sa New World Translation. Nalipay siya sa pagkahibalo nga ang Diyos may ngalan ug nga buot niyang tawgon nato siya pinaagi sa iyang ngalan. Gisultihan ko usab siya kon unsa ka dili-kasulatanhon ang mga doktrina sa Trinidad, ang transubstantiation, ug ang pagkadili-mamatay sa kalag ug gipakita kaniya ang tukmang mga kasulatan. Siya nahibulong gayod!
Ang interes ni Mylene napukaw pa sa dihang ako siyang gisultihan mahitungod sa paglaom sa kinabuhing walay kataposan sa Paraiso sa yuta. Una pa niana siya nabalaka kon unsay mahitabo kaniya inigkamatay. Siya naghunahuna nga dili siya ingon ka balaan nga modiretso sa langit, apan wala siya maghunahuna nga daotan ra siya kaayo nga siya pagasilotan sa walay kataposang kalayonhong impiyerno. Busa, ang bugtong kapilian sa iyang hunahuna mao ang purgatoryo, diin siya kinahanglang maghulat nga mapailobon sa mga pag-ampo sa mga tawo ug sa mga Misa aron siya mapadala sa langit. Apan, human nako gipakita ug gisaysay kaniya ang pila ka kasulatan mahitungod sa paglaom sa kinabuhing walay kataposan sa Paraiso sa yuta, siya andam nga mokat-on ug dugang mahitungod niining kahibulongang maayong balita. Si Mylene mitambong sa mga tigom sa Kingdom Hall uban kanako. Gisugdan namo ang pormal nga pagtuon sa Bibliya uban sa lokal nga mga Saksi. Wala madugay, kami nagpahinungod kang Jehova nga Diyos ug gibawtismohan niadtong Mayo 31, 1986.
Ang akong pamilya, ilabina ang akong kamagulangang igsoon, si Orlando, nabalaka sa balita sa akong pagbiya sa pagkapari. Siya nagpakitambag sa akong magulang nga babaye nga si Myra Lobo Mendanha, kinsa mihupay kaniya, nga nag-ingon: “Dili kita angayng masamok niini, sanglit si Alinio dili mobiya sa iyang 43 ka tuig nga makugihong pagtrabaho kon walay maayo kaayong hinungdan.” Niadtong Septiyembre 1987, si Myra ug ang iyang pamilya miduyog kanako sa Wisconsin, T. B. A. Wala ako maglisod sa pagpasabot kanila sa dili-kasulatanhong kinaiyahan sa daghang doktrina ug mga tulomanon sa Katoliko. Sila buot nga mokat-on sa kamatuoran sa Bibliya. Dihadiha, si Mylene ug ako nagtuon sa Bibliya uban kanila. Sa ilang pagbalhin sa Orlando, Florida, sila mipadayon sa ilang pagtuon.
Ang kalinaw ug kalipay nga napahimuslan namong tanan nagtukmod kanamo sa pagpakig-ambit sa maayong balita sa Gingharian ni Jehova uban sa akong kinamagulangang igsoong babaye, si Jessie Lobo, kinsa nagpuyo sa Toronto, Canada. Nasangyawan siya niadtong 1983. Ugaling, kay may igsoong pari, siya nagtuo nga walay makapausab sa iyang pagtuo. Upat ka tuig human niadtong unang pakig-estoryahanay sa mga Saksi ni Jehova, sa dihang nahibaloan niya nga ako nahimong Saksi ni Jehova ug nga si Myra ug ang iyang pamilya maoy mga magsasangyaw sa maayong balita, siya nakigkontak sa usa ka Saksi kinsa mihikay dayon ug pagtuon sa Bibliya. Si Jessie nabawtismohan niadtong Abril 14, 1990; si Myra, ang akong bayaw nga si Oswald, ug ang akong pag-umangkong babaye nga si Glynis nabawtismohan niadtong Pebrero 2, 1991. Sila nalipay kaayo sa pag-alagad kang Jehova, ang Labing Hataas.
Ang konserbatibong mga tradisyonalista ug ang liberal nga mga progresibo sa Katolikong Iglesya maoy intelihente gayod nga mga tawo. Sila nagtuo nga sila nagbuhat sa kabubut-on sa Diyos. Apan, dili nato kalimtan ang kamatuoran nga “ang diyos niining sistemaha sa mga butang nagbuta sa mga hunahuna sa dili-magtutuo, aron nga ang kahayag sa mahimayaong balita mahitungod kang Kristo, nga mao ang dagway sa Diyos, dili modan-ag.” (2 Corinto 4:4) Nan, tin-aw nga ang kaalam niining sistemaha sa mga butang maoy kabuangan sa Diyos. (1 Corinto 3:18, 19) Pagkamapasalamaton ug pagkamalipayon nako nga si Jehova naghimo sa “mga walay kasinatian nga maalamon” pinaagi sa tukmang kahibalo sa iyang Pulong.—Salmo 19:7.
Ang akong 19 ka tuig nga pag-alagad ingong Katolikong pari maoy butang sa nangagi. Karon ako usa ka Saksi ni Jehova. Akong tinguha nga molakaw sa mga dalan ni Jehova ug mosunod sa iyang Anak, si Jesu-Kristo, ang atong Hari ug Manluluwas. Buot nakong tabangan ang uban sa pagkaila kang Jehova aron nga sila usab mahimong takos sa ganti nga kinabuhing walay kataposan sa paraisong yuta, alang sa himaya sa matuod nga Diyos, si Jehova.—Sumala sa giasoy ni Alinio de Santa Rita Lobo.
[Mga footnote]
a Mibiya ako sa Salamanca samtang nanukiduki pa sa akong thesis sa Balaod sa Simbahan, nga akong gipahayag niadtong 1968.
b Kining tekstoha sa bahin nag-ingon, sumala sa Katolikong New American Bible: “Ako sa akong bahin nag-ingon kanimo, ikaw maoy ‘Bato,’ ug ibabaw niining maong bato pagatukoron ko ang akong iglesya . . . Ang bisan unsa nga imong gipahayag nga binugkos sa yuta pagabugkoson sa langit; bisan unsa nga imong gipahayag nga paluagan sa yuta pagapaluagan sa langit.”—Tan-awa ang kahon, panid 23.
[Kahon sa panid 23]
Mga Yawi sa Gingharian
Kon bahin sa “mga yawi sa gingharian sa mga langit,” ang kahulogan niini mahimong tin-aw kon palandongon ang pagbadlong ni Jesus sa relihiyosong mga lider: “Inyong gihikaw ang yawi sa kahibalo; kamo mismo wala mosulod niini, ug kadtong nagasulod inyong ginapugngan!” (Lucas 11:52) Ang Mateo 23:13 dugang nagpatin-aw sa “mosulod” ingong pagsulod ngadto “sa gingharian sa mga langit.”
Ang mga yawi nga gisaad ni Jesus kang Pedro naglakip sa talagsaon edukasyonal nga katungdanan nga magbukas sa linaing mga kahigayonan alang sa mga indibiduwal nga mosulod sa langitnong Gingharian. Si Pedro migamit niining maong pribilehiyo sa tulo ka higayon, pagtabang sa mga Hudiyo, mga Samaritanhon, ug mga Hentil.—Buhat 2:1-41; 8:14-17; 10:1-48; 15:7-9.
Ang tumong sa saad, dili mao ang pagmando ni Pedro sa langit kon unsay bugkoson o dili bugkoson o unsay paluagan o dili paluagan, apan ang paggamit kang Pedro ingong langitnong instrumento sa tulo ka tinong mga asaynment. Mao kana ang kahimtang tungod kay si Jesus nagpabiling maoy matuod nga Ulo sa kongregasyon.—Itandi ang 1 Corinto 11:3; Efeso 4:15, 16; 5:23; Colosas 2:8-10; Hebreohanon 8:6-13.
[Hulagway sa panid 24]
Si Alinio de Santa Rita Lobo karon usa na ka Saksi