Ang Katolikong Iglesya sa India—Diin Kini Nagapadulong?
Sinulat sa koresponsal sa Pagmata! sa India!
Naghawas kini sa gamayng pundok sa populasyon. Giisip kini nga langyawng tigpanghilabot ug gikatahapan sa kadaghanan, kinsa maunongon sa mga relihiyon nga giisip nga lumad sa yuta sa India. Apan dili kaduhaduhaan nga malig-on ang Katolikong Iglesya sa India diha sa subkontinente ug nagtinguha nga magpabiling lig-ong pagkatanom dinhi. Unsay gihimo sa iglesya aron maabot kining tumonga? Molampos ba kini? Sa laktod, diin nagapadulong ang iglesya?
ANG Katolikong Iglesya dili mao ang labing dako sa mga relihiyon sa India—ang duolan sa 14 ka milyong mga sakop niini dinhi gilangkoban lamang ug ubos sa 2 porsiento sa populasyon sa nasod. Apan, ang importansiya sa Katolikong Iglesya sa India sa Katolisismo sa kalibotan gipasiugda dihang, sa Pebrero 1986, si Papa Juan Paulo II miduaw sulod sa napulo ka adlaw sa India. Lakip sa iyang 14 ka siyudad nga panaw mao ang pagduaw sa estado sa Kerala, diin dinhi makita ang labing daghang mga Katoliko sa India.
Nagasidlak nga daw mutya ang Kerala sa mga mata sa iglesya. Kini mao ang sentro sa Katolikong gahom sa India, ug ang iglesya mao ang usa sa labing organisadong mga institusyon sa nasod. Ang Kerala giisip usab nga mao ang kaulohan sa Kristiyanidad sa nasod. Sumala sa popular nga tradisyon, si Tomas—ang usa sa 12 ka apostoles ni Jesu-Kristo—miduaw sa Malabar Coast sa Kerala human nga namatay ang Mesiyas.
Apan, miabot ang Romano Katolikong Iglesya sa India sa mga 14 ka siglo sa ulahi. Gidala sa Portuges nga mga eksplorador ug mga misyonero nga misunod kanila ang Romanhong iglesya sa Goa, ang koloniya niadto sa Portuges sa kasadpang baybayon sa India. Gikan didto, mikaylap ang mga magtutuo pahabagatan ngadto sa Kerala.
Ang Katolikong Iglesya dugay nang tanghaga sa mga mata sa lokal nga mga tawo. Samtang gidayeg sa uban ang iglesya sa edukasyonal, sosyal, ug medikal nga mga serbisyo niini sa tibuok nasod, gitamay nila ang ilang nakita nga maoy tinuod nga katuyoan sa presensiya sa iglesya—ang pagpangombertir.
Ang ‘Pagpangombertir’ ba Mao ang Tumong?
Dihang ang pundamentalistang mga organisasyon sa Hindu mipasidaan nga ang presensiya sa papa makadasig ug pagkabig sa masa ngadto sa Kristiyanidad, gihimo ang tanan sa iglesya aron mapalayo kini ug sa hunahuna nga nagtinguha kini sa pagkabig sa mga taga India. “Walay angay nga kahadlokan,” miingon ang presidente sa Komperensiya sa Katolikong mga Obispo sa India. “Ang Santo Papa dili moanhi aron sa pagpangombertir ug mga tawo.” Labi pang gipasiugda kini sa mga pulong sa usa ka arsobispo sa India: “Ang Katolikong Iglesya lig-ong nagabatok sa pagpangombertir. Kini maoy pagpanghilabot sa relihiyosong kagawasan. Among gitunglo kini, gihukman kini.”
Unsay ikasulti bahin sa papa? “Giila sa Katolikong Iglesya ang mga kamatuoran nga nasulod sa relihiyosong mga tradisyon sa India ug kini nga pag-ila mao ang nakapaposible sa tinuod nga pagsultihay,” matud pa niya atubangan sa tumatambong nga naghawas sa Hinduismo, Zoroastrianismo, Buddhismo, Jainismo, Sikhismo, Judaismo, Islam, ug ubang nagaangkong Kristiyanidad. Sa laing okasyon, siya nangangkon nga may samang hunahuna diha sa ubang mga pagtuo, nga nag-ingon: “Among ipahayag ang among panaghiusa sa among Hindu ug Muslim nga mga igsoong lalaki ug babaye ug sa mga sumusunod sa ubang relihiyosong mga tradisyon.”
Kining giangkong panaghiusa gipakita dili lamang sa mga pulong. Sa panahon sa duaw sa papa, siya gisab-itan ug girnalda sa mga bulak sa usa ka pari sa iladong Kali Temple sa Kalighat sa Calcutta.a Sa laing higayon, siya gibutangan ug vibhuti, o sagradong abo, diha sa iyang agtang gikan sa usa ka pari nga Hindu ug misul-ob ug ponnadai (abrigo) sa Muslim nga may mga simbolo sa Islamikong pagtuo.
Bisan pa niining tanan, dihang mipakigpulong ang papa sa mga obispo sa India, iyang gipahayag ang “proklamasyon sa Ebanghelyo” ingong usa sa sekretong mga isyu nga nagaapektar sa kaayohan sa iglesya sa India. Apan unsang matanga sa proklamasyon sa ebanghelyo ang anaa sa hunahuna sa papa? Dili ikatingala, iyang gipasiugda nga ang pagpakaylap sa ebanghelyo kinahanglang magaabot pinaagi sa mga programa alang sa sosyal nga katarongan ug ekonomikanhong kauswagan.
Ang papa miingon nga “lakip sa misyon sa Iglesya mao ang pag-ebanghelyo sa maabtikon ug mapadayonong aksiyon alang sa katarongan, kalinaw, ug kinahanglanong tawhanong kauswagan. Ang kapakyasan sa paghimo niining mga buluhatona maoy pagbudhi sa buluhaton sa pag-ebanghelyo; nagpakita kinig pagkadili-maunongon diha sa panig-ingnan ni Jesus.”
“Ang tanan nga nakadangat sa dignidad ug kagawasan sa ilang mga igsoong lalaki ug babaye bulahan sa mga mata ni Kristo,” miingon ang papa. Busa tukmang miingon ang prensa sa India: “Walay usa—bisan sa labing konserbatibo ug sa membro nga nagalaban sa status quo sa herarkiya sa iglesya—ang naghisgot sa pagwali sa maayong balita diha sa hiktin, literal nga diwa sa pagpakaylap sa Kristiyanidad ingong relihiyon.”
Hindu-Katoliko ba nga Iglesya?
Diha sa usa ka paningkamot aron sa paghimo sa Katolisismo nga dili langyawng pamation ug nga mas labi pa nga iya sa India, nag-ugda ang iglesya ug usa ka programa sa pagpaangay sa pagsimba niini. Busa, ang ubang Katolikong mga pari mobasag mga pag-ampo samtang naglingkod sa salog sama sa Hindu ashram, ug mahimong gamiton usab ang Vedic mantras nga puli sa Kasadpanhong mga alawiton sa simbahan, ug dagkotan ang Nilavilakku (bronseng lampara) sa Hindu sa dili magsugod ang mga serbisyo.
“Ang ideya,” sumala sa usa ka Katolikong layko, “mao ang pag-ila sa unibersohanong mga elemento sa Hinduismo ug sa ubang mga relihiyon ug sa paglakip sa mga simbolo ug mga rituwal nga nalangkit sa atong pagsimba, aron masangkapan ug mapalig-on kana.” Ang relihiyosong mga rituwal ug mga paagi sa pagsimba diha sa kadaghanang mga simbahan sa Kerala dayag nga kasagolan sa mga tradisyong Katoliko ug sa kustombreng Hindu.
Diin Nagapadulong ang Iglesya?
Samtang didto sa India, ang papa, mipunting sa mga pagtulon-an ni Mohandas Gandhi, nagpasiugda nga ang “mga lider sa tanang katawhan kinahanglang motuo ug molihok sa pagtuo nga ang kasulbaran sa mga suliran sa kalibotan makita diha sa tawhanong kasingkasing.” Iyang giawhag usab ang mga batan-on sa “pagsunod sa mga pagtulon-an sa labing maalamon sa kanhing panahon kansang mga pulong nasudlan sa ‘walay kataposang kaalam ug kamatuoran’ ug nga modasig kanila sa pagmartsa paingon sa kinabuhi.”
Pagkalahi kaayo niining tanan gikan sa gitudlo ni Jesu-Kristo! Ang dugokang tema sa iyang pagtulon-an mao ang pag-abot sa Gingharian sa Diyos, usa ka kagamhanan sa kalibotan nga bug-os mowala sa kakabus, sosyal nga inhustisya, ug mga sakit. (Mateo 9:35) Gipasiugda sa tibuok nga Bibliya kining Ginghariana nga mao lamang ang sulbad sa mga suliran sa tawo. Mipakita usab si Jesus ug bug-os nga pagsalig sa saad sa Diyos dihang miingon siya diha sa pag-ampo, “Ang imong pulong mao ang kamatuoran.” (Juan 17:17) Ug iyang giawhag ang iyang mga sumusunod: “Nan, unaha ninyo pagpangita ang gingharian ug ang iyang pagkamatarong.”—Mateo 6:33.
Unsay ikasulti mahitungod sa paghiusa sa ubang mga pagtuo? Ang Bibliya dayag nga nagpasidaan sa tinuod nga mga magtutuo: “Ayaw kamo pagpahiangay sa inyong kaugalingon kauban sa mga dili magtutuo diha sa mao rang usa ka yugo. Kay unsa may pakigkomboyahan sa pagkamatarong ug sa pagkadaotan?”—2 Corinto 6:14; Deuteronomio 12:30, 31.
Nan, samtang nagapaingon ang Katolikong Iglesya nianang daw positibong direksiyon—ug usa nga makabatog malig-ong pagkabutang dinhi—kini sa pagkatinuod labi pang napalayo gikan sa kamatuoran sa Bibliya. Apan, samtang ginahimo kini, dugang ug dugang katawhan ang ginaduaw sa pag-ila tali sa mga pagtulon-an ni Jesus ug sa mga pagtulon-an sa Katolikong Iglesya. Sa unsang paagi?
Sa pagkakaron, kapin sa 7,000 ka mga Saksi ni Jehova sa tibuok India sa usa ra ka hunahuna nagalaban sa kamatuoran sa Bibliya. Sila nagtinguha sa pagtabang sa mga interesado sa pagpabili sa saad sa Diyos nga walay kataposang kalinaw ilalom sa pagmando sa iyang Gingharian. Ug dili sama sa Katolikong Iglesya o sa ubang mga relihiyon, sila dili makigbahin sa mga gubat sa mga nasod o sa politikanhong mga kabangian. (Isaias 2:2-4) Kon buot kang masayod kon nganong lahi ang mga Saksi ug kon nganong nakasunod man sila sa Bibliya, pagsulat ug pangutana sa mga magpapatik niining basahona.
[Mga footnote]
a Kali maoy diyosa sa kalaglagan sa Hindu.
[Mga Letrato sa panid 15]
Larawan ni Jesu-Kristo nga naglingkod sa posisyong yoga sa Hindu. Gisulat sa ubos mao ang ‘om’ mantra, ug sa ubos niini, mao ang bitoon ni David.
Larawan ni Maria nga nagsul-ob ug sari nga may tilak (tuldok) sa iyang agtang