Pagkargag Bata—Aprikanhon ug sa Amerika del Norteng mga Paagi
SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA NIGERIA
DAGHAG paagi ang mga tawo sa tibuok kalibotan sa pagkarga ug mga bata. Ang mga paagi sa Amerika del Norte ug sa Aprika dakog kalainan.
Niining lainlaing mga kontinente, ang mga kahimtang sa ekonomiya dakog kalainan. Busa makadahom kita nga ang mga paagi sa pagkarga dako usab ug kalainan. Una, atong tan-awon kon sa unsang paagi kasagarang ginahimo kini sa mga tawo sa Amerika del Norte.
Ang Paagi sa Amerika del Norte
Sa Tinipong Bansa ug sa daghang ubang bahin sa kalibotan, ang upat-ug-ligid nga mga baby stroller o mga pram maoy kasagarang paagi. Ug niining ulahing katuigan ang kiling mao ang pagpasayon sa paggamit niini, nga mas maurogon, ug mas komportable alang sa bata. Daghan ang adunay mahalong almohadon, puwede-labhan nga mga hapin, ug habog nga mga lingkoranan.
Ang mga stroller naghatag sa mga bata ug maayong paurarayan, kausaban sa kalihokan, kapahulayan sa nanakit nga mga tiil. Alang sa katulgong bata, ang stroller mahisama sa usa ka higdaanang may ligid. Subsob ang lihok sa nagdagan nga stroller moduyan ug mopakalma sa gikapoy ug gisapot nga bata.
Ang mga stroller makapasayon usab sa mga ginikanan. Usa ka ginikanan nag-ingon: “Mas sayon kini kay sa pagkugos sa bata sa tanang dapit.” Ang bata mahimong gaan nga kugoson samtang gamay pa, apan pagkalahi sa kahimtang sa dihang madoble o matriple na ang gibug-aton niini. Dugang pa, ang mga ginikanan malipay nga masayod nga ang ilang anak luwas ug may kasegurohan diha sa usa ka stroller nga mahimo nilang kontrolahon.
Sa Tinipong Bansa, giampingan ang paggama aron himoong luwas ang mga stroller. Kini gidesinyo nga dunay halapad nga sampot ug ang bug-os nga gibug-aton sa stroller duol sa yuta aron dili kini daling matikwang. Ang mga preno kinahanglang lig-on ug gibutang sa dapit nga dili mahuso sa bata nga nagsakay sa stroller. Gibantingan kini aron malikayan ang aksidenteng pagtiklop sa stroller. Giampingan gayod aron walay “makaipit nga mga butang”—mga dapit nga mahimong moipit sa gigming nga mga tudlo. Ang mga bakos sa lingkoranan maghatag ug dugang proteksiyon.
Ang mga stroller moprisyog gikan sa kapin sa $20 ngadto sa mga walo o napulo ka pilo nianang kantidara. Usa ka maluhong modelo nga sa binuok gibaligyag mga $300 adunay dakong kargadora, mahalong interyor, agwantador-panahon nga eksteryor, maliso bisag asa nga mga ligid, ug dali-tiklopon, gaan nga lawas. Usa ka linaing pagkadesinyo nga “joggers stroller,” nga mahimong iduso sa inahan o amahan samtang nag-jogging, mapalit sa mga $380.
Ang Aprikanhong Paagi
Sa Aprika, maingon man sa daghang kayutaan sa Asia, kadaghanan sa mga inahan mobaba sa ilang mga masuso, ingon gayod sa gibuhat sa ilang inahan ug mga apohan kanhi. Ang “pagbaba-sa-bata,” ingong tawag niana sa daghang Aprikanhon, maoy kinabaratohan ug labing kombenyenteng pagkarga sa mga bata. Ang galamiton lamang nga gikinahanglan maoy usa ka lig-on, riniktanggulong piraso sa panapton nga gitawag ug limin. Sa yano, luwas nga paagi, moduko ang inahan, iplastar ang iyang anak sa iyang bukobuko, ug dayon ilimin ug ibugkos ang panapton sa ilang duha.
Duna bay nahulog nga mga masuso samtang gibugkos? Halos dili kini mahitabo. Sa dihang naglimin sa usa ka masuso, sapnayon sa inahan pinaagi sa usa ka kamot samtang iyang giplastar ang limin pinaagi sa usa. May kalabotan sa mas dagko na nga mga bata, usa ka taga-Nigeria nga babaye nga ginganlag Blessing nag-ingon: “Ang mga bata dili mosuki; manggunit silag maayo. Gusto nilang mobaba sa ilang inahan. Usahay manghilak sila aron babahon. Apan kon ang bata motutol, mahimong sipitan sa inahan ang usa o duha niini ka kamot sa iyang kilid pinaagi sa iyang braso hangtod iyang maliminan ug husto.”
Aron masuportahan ang liog sa gagmay pa kaayong mga bata, ang mga inahan mogamit sa ikaduhang panapton, nga ilang ibugkos sa samang paagi sa pagbugkos sa dakong limin. Ang dugang suporta alang sa bata o natulog nga mga bata mahimo pinaagi sa pagpasulod sa mga bukton sa bata sa limin. Ang mas dagkong mga bata gusto nga libre ang ilang mga kamot.
Unsa ka dugay nga ang Aprikanhong mga inahan mobaba sa ilang mga anak? Kanhi ang pipila ka etnikong grupo, sama sa Yoruba sa Nigeria, nagbaba sa ilang mga anak hangtod mag-tres anyos. Karon ang mga bata makababa sulod sa mga duha ka tuig, gawas kon sa kasamtangan ang inahan manganak ug laing bata nga mopuli sa iyang dapit.
Tungod kay komportableng nabugkos sa bukobuko sa inahan, ang bata makaadto bisan diin nga maadtoan sa inahan—pagsaka-kanaog, latas sa lisod nga dapit, sakay-kanaog sa mga behikulo. Apan gawas nga praktikal ug baratong paagi sa pagkarga, ang pagbaba nakahatag sa mahinungdanong emosyonal nga mga panginahanglan, sama sa paghupay. Ang naghilak nga bata babahon sa inahan; niana matulog ang bata, ug ang inahan mopadayon sa iyang buhat.
Ang pagbalhin sa natulog nga bata gikan sa bukobuko ngadto sa higdaanan nagkinahanglag pag-amping, sanglit daghang bata dili gustong disturbohon. Sa pagbuhat niini, ang inahan hinayhinay nga mohigdag patakilid ug sa inanay hubaron ang limin, nga nianang tungora mahimo nang habol. Usahay, aron mamaomao ang kasegurohan sa bukobuko, iyang pagakson ug unlan ang bata.
Ang pagbaba dunay laing mga benepisyo. Magpaarang kini sa inahan nga masayod dayon sa mga panginahanglan sa iyang anak. Kon ang bata nagluya, napikal, gihilantan, o nangihi, iya kanang mabati. Ang pagbaba makahatag usab ug layog-abot nga mga benepisyo. Ang librong Growth and Development nagpahayag: “Ang pagkasuod sa pisikal sa panahon sa pagkabata magpatunghag may kasegurohan ug mahigugmaong bugkos tali sa inahan ug bata, nga mahimong pasikaran alang sa personal nga mga relasyon sa ulahing katuigan. Gituohan nga ang usa ka mahinungdanong kaayohan niining maong bugkos mao ang kamatuoran nga ang gibaba nga bata makamatikod dayon sa pitik sa kasingkasing sa inahan, maingon sa iyang pagkamatikod niadtong sa sulod pa siya sa tagoangkan sa inahan.”
Gusto sa mga bata ang panagsuod nga ihatag sa pagbaba. Sa Aprika dili na kinahanglang motan-aw ug layo aron makakita ug malipayong mga bata nga gibaba sa ilang mga inahan. Ang pipila malinawong natulog. Ang uban nagduladula sa buhok, mga dalunggan, o kulintas sa ilang inahan. Ang uban pa moduyog pinaagi sa malipayong laylay samtang ang inahan malumong nag-awit uyon sa lihok sa iyang mga lakang.
Oo, ang Aprikanhong paagi sa pagkarga ug mga bata sagad nga lahi kaayo gikan nianang sa paagi sa Amerika del Norte. Apan ang matag paagi maoy haom sa kultura niini ug nakatuman sa katuyoan niini.