Ayaw Palimbong sa Makita
KAMI nag-estar sa komportableng balay sa usa ka higala diha sa kakahoyan, ug natulog kami sa silong sa iyang medyo-ilalom-sa-yuta nga apartment. Busa, ang mga bentana tupong sa lebel sa among panan-aw sa sulod ug tupong sa yuta sa gawas. Sa unang buntag, sa mga alas sayis, nakamata ako sa usa ka talagsaong tingog sa dobleng pagtuktok nga daw naggikan sa lainlaing mga bahin sa apartment. Naikag, ako mibangon ug miadto sa kosina sa pagsusi kon ang repridyeretor o ang tigpainit sa balay ang nagtingog. Walay nagtingog niana. Nalibog, kalit lang nadungog nako ang tingog gikan sa sala. Ako hilom nga misulod, ug sa akong kahibulong, akong nakita ang usa ka sanag pula nga langgam sa gawas, usa ka kardinal, nga nagdumbol sa mga bildo sa bentana! Kana nagbalhinbalhin paglupadlupad gikan sa bentana ngadto sa bentana palibot sa balay—sa lawak-katulganan, sa banyo, sa lawak nga tan-awanan ug TV—bisan diin nga may bentana nga tupong sa yuta. Ako nahingangha.
Samtang hinayhinay akong miduol sa bentana, akong napalgan ang giya sa pagsulbad sa misteryo—usa ka baye nga kardinal sa gawas, mga pipila lamang ka pulgada ang gilay-on, ang kontentong nagtuka ug mga liso. Apan nganong ang laki nagbundol man sa mga bentana? Dayag, kanunay niining masaypan ang kaugalingon niining panagway diha sa bildo ingong karibal nga kardinal ug naningkamot sa pag-abog niana! Nalimbongan kini sa iyang nakita.
Sa ulahi akong napamatud-an nga mao kini ang motibo sa talagsaong paggawi sa langgam. Sa iyang librong The Cardinal, si June Osborne nag-ingon nga ang laking kardinal “mohimo sa tanan sa pagseguro nga ang iyang luna luwas gikan sa tanang manunugok nga laking kardinal. . . . Dili lang kay iyang abogon kining maong mga manunugok, siya nailhang . . . modumbol sa iyang kaugalingong panagway diha sa mga hubcap, mga salamin sa awto, o mga bentanang bildo ug mga pultahan nga sliding glass.” Unya siya midugang ug usa ka punto nga among giuyonan: “Kini mahimong makatugaw pag-ayo sa malinawong kinabuhi sa usa ka tagbalay.” Amo kanang nadiskobrehan, sayo matag buntag.
Unsay mahimo sa pagsanta niining dili-kapugngang paggawi sa laki? Ang magsusulat nga si Osborne misugyot: “Usahay mahimong kinahanglanon nga tabonan ang sinaw nga mga butang aron mahibalik ang kalinaw ug kahilom . . . , gawas pa sa paglikay nga madaot sa langgam ang iyang kaugalingon niining halos-paghikog nga mga pagdumbol.”—Tinampo.