Mga Batan-on Nangutana . . .
Nganong Mibalhin man ang Akong Labing Suod nga Higala?
‘MORA ka man ug nawad-an sa imong labing suod nga higala.’ Ang mga tawo mosulti niini sa dihang ang dagway sa usa maorag subo o magul-anon. Apan kon ikaw tinuod gayong nawad-an sa imong labing suod nga higala, may gibug-aton kanang mga pulonga.
Siyempre, ang matuod nga panaghigalaay maoy butang espesyal ug bililhon. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang matuod nga higala mahigugmaon sa tanang panahon, ug usa ka igsoon nga anaa sa panahon sa kalisdanan.” (Proverbio 17:17) Ang maayong mga higala nagatagana kanatog panag-ubanay ug pagpaluyo. Sila motabang kanatong motubo sa emosyonal ug sa espirituwal nga paagi. Bisan tuod daghan ang kaswal nga mga higala o mga kaila, ang mga indibiduwal nga imo gayong kasaligan ug kapiyalan kasagarang talagsaon.
Busa kon ang imong labing suod nga higala mibalhin, hisabtan nga mobati ka tingalig kaguol. Usa ka batan-on nga ginganlag Bryan nahinumdom kon unsay iyang gibati sa dihang mibalhin ang iyang labing suod nga higala. “Nahadlok ako, gimingaw, ug gisakitan,” matod niya. Lagmit mibati ka usab sa ingon.
Pag-atubang sa Kamatuoran
Ang pagpamalandong sa mga rason kon nganong mibalhin ang imong higala hayan makatabang. Tino gayod, dili kini tungod sa kakulang ug apresasyon sa inyong panaghigalaay. Ang pagbalhin nahimo nang establisadong bahin sa modernong kinabuhi. Matag tuig sa Tinipong Bansa lamang, kapin sa 36 ka milyong tawo ang mobalhin! Sumala pa sa U.S. Bureau of Census, ang aberids nga Amerikano mobalhin ug 12 ka beses sa tibuok niyang kinabuhi.
Nganong mamalhin man? Magkalahi ang mga rason. Daghang pamilya mobalhin aron makabatog mas maayong mga trabaho ug pamalay. Sa nagakaugmad nga kayutaan, ang gubat ug kakabos nagpugos sa minilyong pamilya sa pagbalhin. Ug samtang nagkahamtong na ang mga batan-on, daghan ang mopili sa pagbalhin ug magkinaugalingon. Ang pipila mobalhin aron magminyo. (Genesis 2:24) Apan ang uban hayan mobalhin aron makab-ot ang espirituwal nga mga intereses. (Mateo 19:29) Taliwala sa mga Saksi ni Jehova, daghan ang mibiya sa haruhay naandang mga palibot aron sa pag-alagad sa mga dapit—tingali bisan sa langyaw nga kayutaan—diin adunay mas dakong panginahanglan sa Kristohanong mga ministro. Ang pipila mobalhin sulod sa ilang kaugalingong nasod aron sa pag-alagad sa Bethel, nga maoy pagtawag sa mga pasilidad nga nagdumala sa buluhaton sa mga Saksi ni Jehova. Oo, bisan tuod atong gihigugma ang atong mga higala, kinahanglang isipon nato kana ingong kamatuoran sa kinabuhi nga samtang molabay ang panahon, sila lagmit mobalhin.
Bisan unsa pay rason sa pagbalhin sa imong higala, ikaw tingali maghunahuna kon unsaon nga ikaw maulian sa pagkanawad-ag higala. Apan bisan tuod kinaiyanhon ang pagbatig diyutayng kamingaw ug kaguol sa makadiyot, ikaw lagmit nakaamgo nga ang pagmukmok sa balay dili gayod makaalibyo sa kahimtang. (Proverbio 18:1) Busa atong tan-awon ang pipila ka paagi nga makatabang.
Hupting Bukas ang Komunikasyon
“Amgoha nga ang inyong panaghigalaay wala matapos,” ang batan-ong si Bryan mitambag. Oo, ang pagbalhin sa imong labing suod nga higala magbag-o gayod sa inyong relasyon, apan wala kana magpasabot nga ang inyong panaghigalaay matapos na. Ang magtatambag sa mga tin-edyer nga si Dr. Rosemarie White miingon: “Lisod kaayo ang pagkanawad-an sa bisan unsang ang-ang sa kinabuhi, apan ang paagi sa pagdumala niana mao ang paghunahuna lamang niana ingong usa ka kausaban, ug dili kataposan.”
Unsay imong mahimo aron mahuptang bukas ang ganghaan sa panaghigalaay? Tagda ang asoy sa Bibliya bahin kang David ug Jonathan. Bisan pa sa dako kaayong kal-ang sa edad, sila ang labing suod sa mga managhigalaay. Sa dihang ang mga kahimtang nagpugos kang David sa pagkalagiw, wala sila magbulag nga walay panamilit. Sa kasukwahi, ilang gilig-on ang ilang di-mamatay nga panaghigalaay, nga naghimo pa ngani ug usa ka tugon, o kasabotan, nga magpabiling managhigala.—1 Samuel 20:42.
Sa susama, mahimong makigsulti ka sa imong higala sa dili pa siya mobiya. Ipahibalo sa imong higala kon giunsa nimo pagpabili ang panaghigalaay ug kon unsa ka dako ang imong gusto nga huptang bukas ang mga linya sa komunikasyon. Ingon gayod niana ang gihimo ni Patty ug Melina, labing suod nga managhigala nga karon giulang sa mga 5,000 ka milya sa kamad-an ug kadagatan. “Kami nagplano nga huptang bukas ang komunikasyon,” misaysay si Patty. Ugaling, kanang mga planoha tingalig dili kanunay masunod, gawas lamang kon kamo maghimog tinong mga kahikayan.—Itandi ang Amos 3:3.
Ang Bibliya nag-ingon kanato nga sa dihang si apostol Juan wala na makakita sa iyang higalang si Gayo, iyang gihuptang bukas ang komunikasyon pinaagig ‘pagsulat kaniya sa tinta ug sa pluma.’ (3 Juan 13) Lagmit magkasabot usab kamo nga padalhan ang matag usa ug sulat o kard nga makanunayon, tingali kausa sa usa ka semana o bulan. Ug kon di ra balihon sa imong mga ginikanan ang bayranan sa pagteleponog lagyo, mahimong magtawganay kamo sa matag karon ug unya ug magbalitaanay sa dagan sa inyong mga kinabuhi. O tingali magkasabot kamong magpadal-anayg mga mensahe nga narekord sa cassette o video tape. Sa umaabot, mahimo ganing posible ang paghikay nga moduaw sa hinapos sa semana o magdungan sa pagbakasyon. Busa ang panaghigalaay magpadayon sa paglambo.
Paghulip sa Kahaw-ang
Bisan pa niana, ang pagbiya sa usa ka labing suod nga higala magbilin ug kahaw-ang sa imong kinabuhi. Ingong resulta, hayan makaplagan nimong daghan ka na ug panahon. Buweno, ayawg usiki kanang panahona. (Efeso 5:16) Gamita kana sa paghimog butang nga mabungahon—mahimong magtuon ka sa pagpatokar ug usa ka instrumento sa musika, paghinite ug bag-ong pinulongan, o mangitag kalingawan. Ang pagtanyag sa kaugalingon nga masugo niadtong nanginahanglan maoy laing mabungahong paggamit ug panahon. Kon ikaw usa sa mga Saksi ni Jehova, mapadako nimo ang imong bahin sa buluhaton sa pagsangyaw sa publiko. (Mateo 24:14) O ikaw makasugod ug makapainteres nga proyekto sa pagtuon sa Bibliya.
Dugang pa, si apostol Pablo nagtambag sa mga Kristohanon sa Corinto nga “magpasangkad”—sa ato pa, nga ilakip ang uban sa ilang kaubanan sa mga higala. (2 Corinto 6:13) Tingali migugol kag dakong panahon sa usa ka higala lamang nga nalimtan na nimo ang uban nga may katakos sa panaghigalaay. Ang mga batan-on taliwala sa mga Saksi ni Jehova nakakaplag nga ang mga kahigayonan kasagarang dagaya diha mismo sa ilang lokal nga mga kongregasyon. Busa paningkamot sa pagtambong ug sayo sa mga tigom sa kongregasyon ug pabilin makadiyot pagkatapos. Maghatag kini kanimog dugang panahon nga makailaila ang mga nanambong. Ang Kristohanong mga kombensiyon ug ginagmayng sosyal nga mga panagkatigom magtaganag dugang nga mga kahigayonan sa paghimog bag-ong mga higala.
Ang pahimangno, hinunoa, maoy tukma: Ayaw pagdalidali sa pagpangitag bag-ong mga higala nga makigsuod ka dayon sa mga batan-ong walay pagtamod sa imong espirituwal nga mga tumong ug mga kinaiya. Sila makayudyod kanimo ug maghatag kanimog dugang kadaot kay sa kaayohan. (Proverbio 13:20; 1 Corinto 15:33) Pakigsuod duyog sa mahunahunaon-sa-espirituwal nga mga batan-on nga nailhan sa maayong pamatasan.
Kon makakaplag kag usa nga sama niana, ugmara kana pinaagig pagplano sa paghimog butang nga managkauban. Pagsalo sa pagkaon. Pagduaw sa usa ka museyo. Panglakaw. Hikaya ang paggahin ug usa ka adlaw nga magkuyog sa Kristohanong ministeryo, nga moduaw sa katawhan uban ang maayong balita sa Gingharian sa Diyos. Uban ang panahon ug panikaysikay, ang bag-ong panaghigalaay motubo. Sanglit malukpanon ang Kristohanong gugma—‘mosangkad’ kini sa paglakip sa uban—kon makakaplag kag bag-ong mga higala, dili ka kinahanglang mobating di-maunongon sa imong mibalhin nga higala.
Magamit usab nimo ang kahigayonan nga makigsuod pa gayod niadtong kinsa nahigugma kanimo pag-ayo—ang imong mga ginikanan. Mahimong dako silang tabang, bisan tuod sa sinugdan bakikawan kang makig-uban kanila. Usa ka batan-on nga ginganlag Josh miingon: “Halos pugson ko ang akong kaugalingon sa pagpakig-uban kanila, sanglit dili ako suod sa akong mama o papa niadtong panahona. Apan karon sila ang akong labing suod nga mga higala!”
Hinumdomi, usab, nga ikaw aduna pay usa ka higala sa langit. Sama sa pagpasiugda sa 13-anyos nga si Dan, “dili ka gayod mag-inusara sanglit anaa pa si Jehova.” Ang atong langitnong Amahan maduol nato kanunay pinaagi sa pag-ampo. Motabang siya kanimo sa pagsagubang niining lisod nga kahimtang kon ikaw mosalig kaniya.—Salmo 55:22.
Hupti ang Usa ka Positibong Panglantaw
Ang maalamong Haring Solomon naghatag niining tambaga: “Ayaw pag-ingon: ‘Nganong nahitabo man nga ang kanhiayng mga adlaw mas maayo pa kay sa karon?’” (Ecclesiastes 7:10) Sa laing pagkasulti, ayaw pagsigeg hunahuna sa miagi; pahimusli ang karon duyog sa tanang mga kahigayonan niini. Si Bill, nga karon anaa sa iyang sayong panuigong 20, naghimo gayod niana sa dihang nawad-an siya sa iyang labing suod nga higala. Siya misaysay: “Wala madugay misugod ako sa pagpangitag bag-ong mga higala ug wala na kaayo magtagad sa miagi. Naningkamot ako sa pagpangandam sa umaabot ug sa pagkinabuhi sa presente.”
Kining mga sugyota makatabang, apan makapasubo gihapon kon mobalhin ang imong labing suod nga higala. Hayan mataudtaoran una pa ang mga halandomong kagahapon sa inyong panag-uban dili na makapasakit kanimo. Hinumdomi lamang, ang kausaban maoy bahin sa kinabuhi ug nga kini magtagana kanimog kahigayonan sa pagkahamtong ug pagtubo. Samtang daw dili tingali posible ang pagpuli sa usa ka espesyal nga higala sa bug-os, makaugmad kag mga hiyas nga makahimo nimong “kahimut-anan gikan sa panglantaw ni Jehova ug sa mga tawo.” (1 Samuel 2:26) Kon buhaton nimo kana, ikaw makabaton kanunay ug usa nga matawag nimong higala!
[Hulagway sa panid 15]
Ang pagpanamilit sa imong labing suod nga higala maoy usa ka masakit nga kasinatian