Ang Titanic—“Labing Gibantog nga Barko sa Kasaysayan”
ABRIL 10, 1912: Ang Titanic migikan sa Southampton, England paingon sa New York, U.S.A.
ABRIL 11: Human magpasakay ug mga pasahero sa Cherbourg, France ug sa Queenstown (gitawag karon ug Cobh), Ireland, ang Titanic milawig sa Atlantic.
ABRIL 14: Mga alas 11:40 sa gabii, ang Titanic nabangga sa iceberg.
ABRIL 15: Mga alas 2:20 sa kadlawon, ang Titanic nalunod, ug mga 1,500 ka tawo ang namatay.
UNSANG matanga sa barko ang Titanic? Unsay hinungdan sa pagkalunod niini? Ang pagduaw sa Ulster Folk and Transport Museum duol sa Belfast, Northern Ireland makatabang sa pagtubag niining mga pangutanaha.
Unsay Nakapalahi sa Titanic?
Matod ni Michael McCaughan, tagdumala kaniadto sa Folk and Transport Museum, ang Titanic mao “ang labing gibantog nga barko sa kasaysayan.” Apan ang Titanic dili talagsaon. Kini ang ikaduha sa tulo ka dagkong barko nga gihimo sa kompaniyang Harland and Wolf didto sa Belfast.a Ang Titanic maoy usa sa kinadak-ang mga barko niadtong panahona, nga may gitas-ong 269 metros ug gilapdong 28 metros.
Ang White Star Line, kompaniya sa depasaheroang mga barko, nagpahimo niining dagkong mga barko aron manguna diha sa dakog kita nga ruta sa North Atlantic. Ang mga barko sa White Star mas hinayng modagan kay sa mga barko sa kakompetensiya niini, ang Cunard Line. Busa ang White Star nagpahimog mas dagko ug mas luhong mga barko aron madani ang mga sapian ug ilado.
Apan ang Titanic duna usay laing katuyoan. “Halos 900,000 ka imigrante ang milalin sa Amerika matag tuig tali sa 1900 ug 1914,” miingon si William Blair, tagdumala sa National Museums Northern Ireland. Ang mga kompaniya sa depasaheroang mga barko dako kaayog kita sa pagdalag mga imigrante gikan sa Europe paingon sa Amerika, ug tungod niini ang Titanic gihimo.
Ang Trahedya
Ang paglawig sa North Atlantic peligroso kaayo tungod sa iceberg o naglutaw nga dagkong yelo. Nahibalo niini ang kapitan sa Titanic nga si E. J. Smith kay kanunay siyang molawig niini nga ruta sakay sa barkong Olympic. Gani, ang ubang barko nagpadalag mga pasidaan nga dunay mga iceberg. Apan kini gibalewala o kaha wala madawat sa Titanic.
Ang bantay nianang gabhiona kalit nga nagpasidaan nga dunay iceberg sa unahan—apan ulahi na ang tanan! Naningkamot gyod ang timonel nga dili mabangga sa iceberg ang dulong sa barko apan nasaghid ang kilid niini. Busa nabuslot ang kasko ug mibuhagay ang tubig diha sa pangunahang mga lawak niini. Nahibalo si Captain Smith nga ang iyang barko malunod na. Nagpadala siyag SOS (mensahe sa pagpakitabang) ug gipaariya ang mga bote.
Ang Titanic dunay 20 ka bote, nga makapasakay ug mga 1,170 ka tawo. Apan dihay mga 2,200 ka pasahero ug tripulante! Ang nakaapan pa gyod kay daghang bote ang milarga nga dili puno. Ug kadaghanan sa misakay niini wala mangita sa mga nanglukso gikan sa barko aron sa pagsalbar kanila. Busa, 705 lang ka tawo ang naluwas!
Human sa Trahedya
Human sa nahitabo sa Titanic, ang mga opisyal sa kadagatan naghimog mga balaod alang sa mas luwas nga pagbiyahe. Ang usa niini mao ang pagseguro nga dunay igong bote alang sa tanang pasahero.
Kaniadto, daghan ang nagtuo nga nalunod dayon ang Titanic kay nabuslot ang kasko pagkabangga niini. Apan sa 1985, dihang nakita ang Titanic sa ilalom sa dagat, lahi ang konklusyon sa mga nagsusi niini—ang bugnaw kaayong katubigan nakapalugti sa puthaw sa kasko mao nga nabuslot dayon kini pagkabangga. Wala pay tulo ka oras human mabangga ang barko, natunga kini ug nalunod. Ang maong panghitabo nabantog ingong usa sa kinagrabehang trahedya sa kadagatan.b
[Mga footnote]
a Ang una mao ang Olympic, ikaduha ang Titanic, ug dayon ang Britannic.
b Basaha ang asoy sa naluwas gikan sa Titanic sa Abril 22, 1982 nga Pagmata! sa panid 3-9.
[Mapa sa panid 14]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
Southampton
↓
Cherbourg
↓
Queenstown (Cobh)
↓
Lokasyon diin nabangga ang Titanic
New York
ATLANTIC OCEAN
[Hulagway sa panid 12, 13]
Ang “Titanic” samtang gihimo
[Hulagway sa panid 13]
Ang mga palabad sa “Titanic”
[Hulagway sa panid 13]
Mga trabahante nga gikan sa baraderohan sa Harland and Wolff didto sa Belfast, Ireland
[Hulagway sa panid 14]
Si E. J. Smith, kapitan sa “Titanic” (tuo), kauban sa chief purser nga si Herbert McElroy
[Credit Line]
© Courtesy CSU Archive/age fotostock
[Picture Credit Lines sa panid 12]
Pages 12 and 13: Leaving Southampton, under construction, and shipyard: © National Museums Northern Ireland; propellers: © The Bridgeman Art Library
[Picture Credit Line sa panid 15]
© SZ Photo/Knorr & Hirth/Bridgeman Art Library