Ekstemporanyong Pagpahayag

TINGALI imong gihagoan pag-ayo ang imong pakigpulong. Tingali ikaw may makahatag-kahibalo nga materyal. Basin maayo ang pangatarongan. Basin ikaw makahimo sa pagpahayag niana sa larinong paagi. Apan kon ang atensiyon sa imong mamiminaw nabahin​—sila mamati lamang sa mga bahin sa imong ginasulti tungod kay ang ilang mga hunahuna kanunayng masalaag ngadto sa ubang mga butang​—unsa ka epektibo ang imong presentasyon? Kon sila malisdan sa pagpunting sa ilang mga hunahuna nganha sa pakigpulong, lagmit bang makatandog ka sa ilang mga kasingkasing?

Unsa bay hinungdan sa maong suliran? Ang nagkadaiyang mga butang basin nakaamot niana. Subsob kaayo, kini ang kapakyasan sa pagpahayag sa pakigpulong sa ekstemporanyong paagi. Sa laing mga pulong, ang mamumulong sigeg tan-aw sa iyang mga nota, o pormal kaayo ang iyang estilo sa pagpahayag. Bisan pa niana, kining mga sulirana direktang nalangkit sa paagi sa pagpangandam sa pakigpulong.

Kon sa sinugdan imong isulat ang imong pakigpulong ug dayon sulayan nga usbon kana nga usa ka laraw, lagmit gayong lisod ang pagpahayag sa pakigpulong sa ekstemporanyong paagi. Ngano? Kay gipili nimo ang eksaktong mga pulong nga giplano nimong gamiton. Bisan pag mogamit ka ug laraw alang sa pakigpulong, mosulay ka unya sa paghinumdom sa mga pulong nga gigamit nimo sa orihinal nga bersiyon. Sa dihang adunay sinulat, ang mga pulong mas pormal ug ang katukoran sa tudling-pulong mas komplikado kay sa adlaw-adlaw nga pagsulti. Ang imong pagpahayag mopabanaag niana.

Inay detalyadong isulat ang tibuok nga pakigpulong, sulayi ang mosunod: (1) Pagpilig tema ug mga pangunang bahin sa ulohang imong gamiton aron ihan-ay ang maong tema. Alang sa mubong pakigpulong, ang duha ka pangunang punto mahimong igo na. Ang taastaas nga pakigpulong mahimong adunay upat o lima. (2) Ilalom sa matag pangunang punto, isulat ang pangunang mga kasulatan nga giplano nimong gamiton sa paghan-ay niana; itala usab ang imong mga ilustrasyon ug hinungdanong mga argumento. (3) Hunahunaa kon unsaon nimo pagsugod sa pakigpulong. Basin isulat nimo ang usa o duha ka tudling-pulong. Lain pa, planoha ang imong konklusyon.

Ang pagpangandam alang sa pagpahayag mahinungdanon kaayo. Apan ayawg repasoha ang pakigpulong pulong-por-pulong uban sa tuyo nga masag-ulo kana. Diha sa ekstemporanyong pagpahayag, ang pagpangandam alang sa pagpahayag angay magbutang sa pasiugda, dili diha sa mga pulong, kondili diha sa mga ideyang ipahayag. Ang mga ideya angayng repasohon hangtod ang usa ka ideya daling mosunod sa lain diha sa imong hunahuna. Kon ang katukoran sa imong pakigpulong makataronganong nahan-ay ug maayong pagkaplano, kini dili lisod, ug sa imong pagpahayag, ang mga ideya kinaiyanhon ug daling motungha.

Tagda ang mga Kaayohan. Ang usa ka importanteng bentaha sa ekstemporanyong pagpahayag mao nga magasulti ka sa dili-mapagawalong paagi nga ang mga tawo daling makasanong niana. Ang imong pagpahayag mas madasigon ug busa mas makaiikag alang sa imong mamiminaw.

Kining paagiha sa pagpahayag mopaposible nga ikaw subsob makatan-aw sa imong mga tigpatalinghog, nga makapauswag sa imong pakigkomunikar kanila. Sanglit dili ka magsalig sa mga nota alang sa kahan-ayan sa mga pulong sa matag tudling-pulong, ang imong mga tigpatalinghog lagmit mobati nga ikaw nahibalo pag-ayo sa imong ulohan ug ikaw sinserong nagtuo sa imong ginasulti. Busa, kining matanga sa pagpahayag nahiangay sa madasigon, samag-kabildohay nga presentasyon, usa ka kinasingkasing gayod nga pagpahayag.

Ang ekstemporanyong pagpahayag motugot usab sa pagpailin-ilin. Ang materyal dili eksakto kaayo nga pagkahikay nga dili ka na makahimog kausaban niana. Pananglitan kon sayo sa adlaw sa imong paghatag sa imong pakigpulong, adunay usa ka talagsaong balita nga direktang nalangkit sa imong ulohan. Dili ba angayng hisgotan mo kana? O tingali sa dihang ikaw nagasulti, makaamgo kang adunay daghang estudyante diha sa mamiminaw. Pagkanindot nga ang imong mga ilustrasyon ipasibo ug ipadapat uban sa tumong nga tabangan sila sa pag-ila kon sa unsang paagi ang materyal moapektar sa ilang mga kinabuhi!

Ang laing bentaha sa ekstemporanyong pagpahayag mao nga mapukaw ang imong hunahuna mismo. Kon ikaw adunay mapabilhon, masanongong mamiminaw, ikaw mismo mas madasig ug unya dugang magpatin-aw sa mga ideya o mohatag ug panahon sa pagsubli sa tinong mga punto aron ipasiugda kana. Kon makamatikod kang ang interes sa mamiminaw nagkahanaw, makahimo kag mga lakang sa pagbuntog sa suliran inay makigsulti lamang sa mga tawo kansang mga hunahuna atua sa laing dapit.

Likayi ang mga Kapeligrohan. Angay kang mahibalo nga ang ekstemporanyong pagpahayag adunay natago usab nga mga kapeligrohan. Ang usa mao ang kiling sa pag-obertaym. Kon isukip mo ang daghan kaayong dugang nga mga ideya samtang nagapakigpulong, ang tayming basin mahimong suliran. Makasulbad ka niini kon imong isulat diha sa imong laraw ang panahong gitugot alang sa matag seksiyon sa pakigpulong. Unya sunda gayod ang maong eskedyul.

Ang laing kapeligrohan, ilabina alang sa eksperyensiyadong mga mamumulong, mao ang sobrang pagsalig-sa-kaugalingon. Kay naanad na sa pagpakigpulong sa publiko, ang pipila makadiskobreng dali nga makatigom ug mga ideya ug hutdon ang gitugot nga panahon. Apan ang pagkamapaubsanon ug pag-ila sa kamatuoran nga kita nagapakigbahin sa usa ka programa sa edukasyon diin si Jehova mismo ang Dakong Instruktor angayng magpalihok kanato sa mainampoong pagdumala sa matag asaynment ug sa pagpangandam pag-ayo.​—Isa. 30:20; Roma 12:6-8.

Tingali ang labi pang gikabalak-an sa daghang mamumulong nga dili eksperyensiyado sa ekstemporanyong pagpahayag mao nga sila basin malimot kon unsay buot nilang isulti. Ayaw tugoti nga ang maong posibilidad makapugong kanimo nga himoon kining maong lakang sa pag-uswag diha sa epektibong pagpahayag. Pangandam pag-ayo, ug salig kang Jehova alang sa tabang sa iyang espiritu.​—Juan 14:26.

Ang hingaping kabalaka bahin sa paghan-ay sa mga pulong makapugong sa ubang mga mamumulong sa paghatag ug ekstemporanyong pakigpulong. Tinuod, ang ekstemporanyong pakigpulong tingali walay piniling mga pulong ug gramatikanhong katukma sama sa manuskritong pakigpulong, apan mabawi kana sa madanihong kabildohay nga estilo. Ang mga tawo mas daling mosanong sa mga ideya nga gipahayag diha sa mga pulong nga sayon nilang masabtan ug sa mga tudling-pulong nga dili komplikado. Kon mag-andam ka pag-ayo, ang angayng kahan-ayan sa mga pulong kinaiyanhong motungha, dili tungod kay nakasag-ulo ka niana, kondili tungod kay nakarepaso ka nga igo sa mga ideya. Ug kon mogamit kag maayong pagpanulti sa adlaw-adlaw nga kabildohay, kini kinaiyanhong mogula sa dihang anaa ka sa plataporma.

Kon Unsang Matanga sa mga Nota ang Gamiton. Sa nahaigong panahon ug pinaagi sa pagbansay, tingali makahimo ka sa pagpagamay sa imong laraw ngadto sa pila na lang ka pulong alang sa matag punto sa imong pakigpulong. Kini, duyog sa sinulat nga mga teksto nga giplano nimong gamiton, ikalista sa usa ka tarheta o pliego sa papel aron daling matan-aw. Alang sa ministeryo sa kanataran, sa kadaghanang kaso imong sag-ulohon ang usa ka yanong laraw. Kon nakapanukiduki ka bahin sa usa ka ulohan alang sa pagbalik-duaw, basin ikaw adunay pipila ka mugbong nota sa usa ka pirasong papel nga gisuksok sa mga panid sa imong Bibliya. O mahimong gamiton lamang nimo ang usa ka laraw gikan sa “Mga Topiko sa Bibliya nga Kahisgotan” o materyal nga makita diha sa Nangatarongan Pinasukad sa Kasulatan ingong basehan sa inyong paghisgot.

Ugaling lang, kon ikaw naasayn nga magdumala ug daghang bahin sa tigom sulod sa pila ka semana ug lagmit mohatag usab ug mga pakigpulong publiko, basin imong madiskobrehan nga gikinahanglan nimo ang mas daghang nota. Ngano? Aron mapukaw ang imong hunahuna bahin sa materyal una pa dumalahon ang matag usa nianang maong mga asaynment. Bisan pag ingon, kon mosalig ka pag-ayo sa mga nota alang sa kahan-ayan sa mga pulong panahon sa imong pagpakigpulong​—nga motan-aw niana sa halos tanang tudling-pulong—​mawad-an ka sa mga bentaha nga maoy timaan sa ekstemporanyong pagpahayag. Kon mogamit kag daghang nota, markahi kana aron sayon kang makatan-aw sa pila ra ka gipasiugdang mga pulong ug mga pagkutlo sa kasulatan nga maoy naglangkob sa imong laraw.

Bisan pag ang pagpahayag sa eksperyensiyadong mamumulong sa usa ka pakigpulong kasagarang ekstemporanyo gayod, may mga bentaha usab ang paglakip ug ubang mga matang sa pagpahayag. Diha sa introduksiyon ug konklusyon, diin ang maayong pakigtan-away sa mamiminaw kinahanglang ubanan sa puwersado, maayong-pagkahikay nga mga pulong, ang pipila ka gisag-ulong mga tudling-pulong mahimong epektibo. Kon gamiton ang mga tinuod nga hitabo, mga numero, mga pangutlo, o mga kasulatan, ang pagbasa haom ug magamit nga epektibo kaayo.

Sa Dihang ang Uban Mangayog Katin-awan. Usahay kita kinahanglang mopatin-aw sa atong mga tinuohan nga walay higayon sa pagpangandam nga abante. Mahitabo tingali kini sa dihang ang usang mahibalag nato sa pag-alagad sa kanataran mopatunghag pagsupak. Ang susamang mga kahimtang basin motungha sa dihang kauban sa mga paryente, diha sa dapit-trabahoan, o sa eskuylahan. Ang opisyales sa gobyerno basin mangayo usab ug mga katin-awan bahin sa atong mga tinuohan ug sa atong paagi sa kinabuhi. Ang Kasulatan nag-agda: “[Mahimong] andam kanunay sa pagdepensa atubangan sa tanan nga mangayo kaninyog katarongan sa paglaom nga anaa kaninyo, apan magabuhat niini uban ang kalumo sa buot ug halawom nga pagtahod.”​—1 Ped. 3:15.

Matikdi kon giunsa pagtubag ni Pedro ug Juan ang Hudiyonhong Sanhedrin, sumala sa natala sa Buhat 4:​19, 20. Sa duha ra ka tudling-pulong, tin-aw nilang gipahayag ang ilang baroganan. Gihimo nila kadto sa paagi nga angay sa ilang mamiminaw​—nga gipunting nga ang isyung giatubang sa mga apostoles giatubang usab sa hukmanan. Sa ulahi, ang bakak nga mga sumbong gipahamtang batok kang Esteban, ug siya gidala atubangan sa samang hukmanan. Basaha ang iyang puwersado nga dihadihang tubag sa Buhat 7:2-53. Giunsa niya pag-organisar ang iyang materyal? Gipresentar niya ang mga panghitabo sa kasaysayan. Sa angayng higayon, iyang gipasiugda ang rebelyosong espiritu nga gipakita sa nasod sa Israel. Sa konklusyon, iyang gipakita nga ang Sanhedrin nagpadayag sa samang espiritu pinaagi sa pagpapatay sa Anak sa Diyos.

Sa dihang pangayoan kag dihadihang mga katin-awan sa imong mga tinuohan, unsay makatabang kanimo aron mahimong epektibo ang imong mga komento? Sundoga si Nehemias, kinsa sa hilom nag-ampo una siya motubag sa usa ka pangutana ni Haring Artajerjes. (Neh. 2:4) Dayon, sa madali himoa ang usa ka laraw diha sa hunahuna. Ang paninugdang mga lakang ikalista niining paagiha: (1) Pilia ang usa o duha ka punto nga angayng ilakip sa katin-awan (basin palabihon mo ang paggamit sa mga punto nga makita diha sa Nangatarongan Pinasukad sa Kasulatan). (2) Desisyoni kon unsang mga kasulatan ang imong gamiton sa pagsuportar nianang mga puntoha. (3) Planoha kon unsaon pagsugod ang imong katin-awan sa mataktikanhong paagi aron ang nangutana maandam sa pagpamati. Unya sugdi ang pagsulti.

Kon apekehon, mahinumdom ka ba kon unsay himoon? Giingnan ni Jesus ang iyang mga sumusunod: “Ayaw kabalaka bahin sa kon unsaon o kon unsay inyong igasulti; kay ang inyong igasulti igahatag kaninyo nianang taknaa; kay dili lamang kamo ang magasulti, kondili ang espiritu sa inyong Amahan mao ang magasulti pinaagi kaninyo.” (Mat. 10:​19, 20) Wala kini magpasabot nga ikaw makabaton sa milagrosong “pulong sa kaalam” nga gihatag ngadto sa mga Kristohanon sa unang siglo. (1 Cor. 12:8) Apan kon kanunay nimong pahimuslan ang edukasyon nga gitagana ni Jehova alang sa iyang mga alagad sa Kristohanong kongregasyon, ipahinumdom sa balaang espiritu ang gikinahanglang impormasyon sa dihang kini gikinahanglan.​—Isa. 50:4.

Sa walay duhaduha, ang ekstemporanyong pagpahayag mahimong epektibo kaayo. Kon kanunay nimo kining bansayon sa dihang magdumalag mga asaynment diha sa kongregasyon, nan dili lisod ang paghatag ug dihadihang mga tubag sa dihang gikinahanglan, sanglit ang susamang mga paagi sa paglaraw mapadapat man. Ayaw pagpugong. Ang pagkat-on sa pagsulti sa ekstemporanyong paagi motabang kanimo sa paghimong mas epektibo sa imong ministeryo sa kanataran. Ug kon makapribilehiyo ka sa paghatag ug mga pakigpulong ngadto sa kongregasyon, lagmit gayod nga mahuptan mo ang atensiyon sa mamiminaw ug matandog ang ilang mga kasingkasing.