Paghimog Usa ka Laraw
KON hatagag asaynment sa pakigpulong, ang daghan maghago sa pagsulat niana sa katibuk-an, sugod sa introduksiyon ug hangtod sa konklusyon. Sa dili pa makompleto ang pakigpulong, mahimong daghang laraw na ang nahimo. Mahimong dangtag mga oras ang maong proseso.
Mao ba kanay paagi sa imong pag-andam ug mga pakigpulong? Buot mo bang makat-onan ang mas sayon nga paagi? Kon makat-onan mo ang paagi sa paghimog usa ka laraw sa pakigpulong, dili kinahanglan nga isulat mo ang katibuk-ang pakigpulong. Kini makahatag kanimog mas dakong panahon sa pagbansay sa pagpahayag sa pakigpulong. Unya ang imong mga pakigpulong dili lang mas sayon nga ipahayag kondili mas makaiikag nga pamation ug mas makapalihok sa imong mamiminaw.
Hinuon, alang sa mga pakigpulong publiko nga ipahayag diha sa kongregasyon, gitagana ang paninugdang laraw. Ugaling, dili kini tinuod sa kadaghanang laing mga pakigpulong. Mahimong iasayn lamang kanimo ang usa ka ulohan o usa ka tema. O basin hangyoon ka nga hisgotan ang espesipikong pinatik nga materyal. Basin may panahong hatagan ka lang ug pipila ka instruksiyon. Nianang tanang asaynment, kinahanglan nga ikaw mag-andam ug imong kaugalingong laraw sa pakigpulong.
Ang sampol sa panid 41 maghatag kanimog ideya kon unsaon paghan-ay ang usa ka mubong laraw. Matikding ang matag usa sa pangunang mga punto nagsugod diha sa wala nga panaplin ug gisulat sa kapital nga mga letra. Ilalom sa matag pangunang punto ang mga ideya nga mosuportar niini gilista. Ang dugang mga puntong gamiton sa paghan-ay sa maong mga ideya gilista sa ilalom niana ug layolayo diha sa wala nga panaplin. Susihag maayo kining larawa. Matikding ang duha ka pangunang punto direktang nalangkit sa tema. Tan-awa, usab, nga ang mga punto sa ilalom niana dili lamang kay makaiikag nga impormasyon. Hinunoa, ang matag usa nagsuportar sa pangunang puntong makita ibabaw niana.
Sa dihang mag-andam kag usa ka laraw, basin kini dili kaayo pareho sa sampol. Apan kon nakasabot ka sa mga prinsipyong nalangkit, kini makatabang kanimo sa pag-organisar sa imong materyal ug sa pag-andam ug maayong pakigpulong sa hustong panahon. Sa unsang paagi mahimo nimo kini?
Analisaha, Pilia, ug Organisaha
Gikinahanglan mo ang usa ka tema. Ang imong tema dili lang kay usa ka malangkobong ulohan sama pananglitan sa girepresentahan ug usa lang ka pulong. Ang sentral nga ideya mao ang gusto nimong ipasa, ug kini magpaila sa punto nga mahimong sinugdanan sa giplano nimong paghisgot sa imong ulohan. Kon usa ka tema ang giasayn, analisaha pag-ayo ang matag pangunang pulong. Kon han-ayon mo ang giasayn nga tema pinasukad sa pinatik nga materyal, tun-i ang maong materyal uban nianang temaha sa hunahuna. Kon usa lang ka ulohan ang giasayn kanimo, nan bahala ka na nga mopilig usa ka tema. Bisan pa niana, sa dili pa nimo himoon kana, ang paghimog panukiduki basin makatabang kanimo. Pinaagi sa paghupot ug madinawatong hunahuna, sagad nga makabaton kag dugang mga ideya.
Samtang maghimo ka sa maong mga tikang, ipadayon ang pagsukna sa imong kaugalingon: ‘Nganong kining materyala hinungdanon alang sa akong mamiminaw? Unsa man ang akong tumong?’ Ang imong tumong angay nga dili lang mao ang paghisgot sa materyal o pagpahayag ug makaiikag nga pakigpulong kondili mao ang pagpalampos ug butang nga makaayo sa imong mamiminaw. Sa dihang mahan-ay na ang imong tumong, isulat kana. Kanunayng pahinumdomi ang imong kaugalingon niana samtang mangandam ka.
Human matino ang imong tumong ug makapilig usa ka temang nahiuyon niana (o makaanalisar kon sa unsang paagi ang tema nga naasayn kanimo mohaom sa maong tumong), ikaw makahimo sa panukiduki nga may direksiyon. Pangita ug materyal nga ilabinang bililhon alang sa imong mamiminaw. Ayawg kakontento sa malangkobong mga impormasyon, kondili pangitag espesipikong mga punto nga matulon-anon ug tinuod nga mapuslanon. Mahimong realistiko sa gidak-on sa panukiduki nga imong himoon. Sa kadaghanang hitabo, dali kang makabaton ug mas daghang materyal kay sa imong magamit, busa magmapilion.
Ilha ang pangunang mga punto nga imong pagahisgotan diha sa paghan-ay sa imong tema ug sa pagkab-ot sa imong tumong. Kini maoy mahimong imong bayanan, imong pangunang laraw. Pila ka pangunang mga punto ang gikinahanglan? Ang duha basin igo na alang sa mubong paghisgot, ug sagad ang lima igo na alang sa usa ka oras nga diskurso. Kon diyutay lang ang pangunang mga punto, ang imong mamiminaw lagmit nga mahinumdom niana.
Sa dihang anaa na sa hunahuna ang imong tema ug ang pangunang mga punto, organisaha ang materyal nga imong nadukiduki. Tinoa kon unsa ang may direktang kalangkitan sa imong pangunang mga punto. Pilia ang mga detalye nga makadugang sa pagkabag-o sa estilo sa imong presentasyon. Sa dihang ikaw mopilig mga kasulatan aron isuportar sa pangunang mga punto, matikdi ang mga ideya nga makatabang kanimo sa pagpangatarongan sa makahuloganong paagi pinasukad nianang mga tekstoha. Ibutang ang matag ideya ilalom sa pangunang punto nga angayan niana. Kon ang pipila ka impormasyon dili mohaom sa bisan hain sa imong pangunang mga punto, ihikling kana—bisan pag makaiikag kaayo—o ibutang kana sa payl aron magamit sa laing higayon. Tipigi lamang ang kinamaayohang materyal. Kon sulayan nimo ang pagkobreg daghan kaayo, kinahanglang paspasan nimo kaayo ang pagsulti ug ang imong paghisgot dili magmabug-oson. Mas maayong ipasa ang pipila ka puntong tinuod nga bililhon sa mamiminaw ug ayoha ang pagpasa niana. Ayaw pag-obertaym.
Niining tungora kon wala pa nimo kini mahimo, han-aya ang imong materyal sa makataronganong paagi. Kini mao ang gihimo sa magsusulat sa Ebanghelyo nga si Lucas. Kay nakahipos ug daghang kasayoran mahitungod sa iyang ulohan, kana iyang gihikay “sa makataronganong kahan-ayan.” (Luc. 1:3) Mahikay nimo ang imong materyal sumala sa petsa o topiko, mahimong sumala sa hinungdan ug epekto o sa problema ug solusyon, depende kon unsay labing epektibo aron makab-ot ang imong tumong. Dili angay ang kalit nga pagbalhin gikan sa usa ka ideya ngadto sa lain. Ang imong mga tigpatalinghog angay nga agakon sa madali gikan sa usa ka ideya ngadto sa lain, nga walay mga kal-ang nga dili daling masumpay. Ang ebidensiyang gipresentar angayng moagak sa mamiminaw ngadto sa makataronganong mga konklusyon. Samtang imong hikayon ang imong mga punto, palandonga kon unsay hunahuna sa imong mamiminaw bahin niana. Dali ba silang makasunod sa imong hunahuna? Matukmod ba sila sa paglihok pinasukad sa ilang madungog, nga nahiuyon sa tumong nga anaa sa imong hunahuna?
Sunod, andama ang introduksiyong mopukaw sa interes diha sa imong ulohan ug magpakita sa imong mamiminaw nga ang imong hisgotan bililhon gayod kanila. Basin makatabang ang pagsulat sa imong unang pipila ka tudlingpulong. Sa kataposan, planoha ang makapalihok nga konklusyon nga nahiuyon sa imong tumong.
Kon sayo ang imong pag-andam sa imong laraw, may panahon ka sa paghashas niana una nimo ipahayag ang pakigpulong. Basin makita nimong ang pipila ka ideya kinahanglang suportahan ug pila ka estadistika, ilustrasyon, o eksperyensiya. Ang paggamit ug bag-ong panghitabo o balita nga makapaikag sa lokal basin makatabang sa imong mamiminaw sa pagkasabot dayon sa pagkaangayan sa materyal. Samtang imong repasohon ang imong pakigpulong, basin masayran mo ang dugang higayon nga ipasibo ang materyal sa imong mamiminaw. Ang proseso sa pag-analisar ug paghashas gikinahanglan aron mahan-ay ang maayong materyal ingong usa ka epektibong pakigpulong.
Ang pipila ka mamumulong basin nagkinahanglag mas daghang nota kay sa uban. Apan kon organisahon nimo ang imong materyal sa ilalom sa pipila lang ka pangunang punto, ihikling ang dili gayod mosuportar niini, ug ipahimutang ang imong mga ideya sa makataronganong kahan-ayan, madiskobrehan nimong uban sa diyutayng kasinatian, dili kinahanglang isulat nimo ang katibuk-ang pakigpulong. Makadaginot gayod kana ug panahon! Ug ang kalidad sa imong mga pakigpulong mouswag. Unya madayag nga ikaw nakabaton gayod ug kaayohan sa imong edukasyon sa Teokratikanhong Tunghaan sa Ministeryo.