Paghimaya sa Ngalan ni Jehova sa Kaislahan sa Dagat

HANDURAWA ang katingala sa usa ka eksplorador nga sa dihang mitunob sa usa ka “wala-hiilhing” isla makakita sa bandera sa iyang nasod nga didto mismo sa kapatagan. Sa sinugdan sa ika-19ng siglo, si John Williams, usa ka membro sa London Missionary Service, nakasinati sa susamang katingala sa iyang pag-abot sa Rarotonga, usa ka gamayng isla sa Cook Islands, sa habagatan sa Pasipiko. Niining islaha diin siya naghunahuna nga siya ang unang hawas sa Kakristiyanohan, nakadiskobre siyag usa ka halaran nga gipasidungog kang Jehova ug kang Jesu-Kristo. Ang asoy sa iyang misyonaryong mga panaw nagahatag sa mosunod nga katin-awan:

Pila ka tuig sa wala pa moabot si Williams, ang usa ka babaye miabot gikan sa Tahiti ug nanulti ngadto sa mga molupyo bahin sa mga kahibulongan nga iyang nakita sa iyang lumad nga yuta. Nanugilon siya bahin sa paglungtad sa puting mga tawo nga gitawag Cookees (sumala kang Kapitan Cook). Gibatbat niya ang metal nga mga kahimanan nga gigamit nila inay ang mga bukog aron sa pagputol sa mga kahoy ug paggamag mga bangka nga sayon ug dali kaayo. Apan siya nagsugilon usab kanila nga ang puting mga tawo nagsimba sa Diyos nga Jehova ug kang Jesu-Kristo. Kay nainspirar sa ingon, ang uyoan sa hari sa isla mihukom sa paggama sa usa ka halaran ug marae nga gipahinungod kanila.a Sa maong paagi, ang personal nga ngalan sa Diyos nauna kay sa mga misyonaryo sa Kakristiyanohan sa Polynesian nga Kaislahan.

Si Jehova—Usa ka Ngalang Ilado sa Sinugdanan

Sa pagsugod nila sa pagtudlo sa ilang relihiyon ngadto sa mga tawo sa Polynesia, ang mga misyonaryo sa Kakristiyanohan nakadiskobreng daghang mga diyos ang gisimba sa maong mga isla. Sa paglikay sa kalibog sa maong mga diyos, misugod sila sa pagtawag sa Supremong Diyos pinaagi sa iyang ngalan inay sa usa ka titulo sama sa Ginoo, ang Dumalayon, o bisan Atua, ang pulong alang sa “Diyos” sa kadaghanan sa mga pinulongang Polynesian. Sa ingon ang mga molupyo sa maong mga isla nakatuon sa pag-ampo kang Jehova, nga naggamit sa iyang personal nga ngalan.

Sa ulahi, ang unang mga hubad sa Bibliya mipatim-aw sa lokal nga mga pinulongan. Makataronganon lamang, gigamit nila ang personal nga ngalan sa Diyos: Iehova sa Hawaiiano, Rarotongan, Tahitiano, ug Niuean; Ieova sa Samoano; ug Ihowa sa Maori. Talagsaon pa gayod, sa daghang hubad ang ngalan mipatim-aw pa diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan (Bag-ong Testamento).

Ang mas tigulang nga kaliwatan sa mga Maori sa New Zealand makahinumdom pa sa dihang ang ngalan ni Jehova kasagarang gigamit—ilabina sa marae. Sa opisyal nga mga okasyon, ang mga pangutlo sama sa “ang pagkahadlok kang Jehova mao ang sinugdanan sa kaalam” maoy bahin sa pangbukas nga panulti nga magadawat sa bisitang dagkong mga tawo. Sa tibuok Polynesia, libreng gigamit ang ngalan panahon sa mga serbisyo sa simbahan. Hangtod ning adlawa, ang mga tigulang sinati sa ngalan sa Diyos diha sa lokal nilang pinulongan. Ugaling, kini dili matuod sa kadaghanan sa batan-ong kaliwatan, kinsa nagpalayo sa naandang paagi sa kinabuhi.

Mga Paningkamot sa Pagpukgo sa Ngalan

Sa nahaigong panahon, ang ubay-ubayng Polynesian nga mga hubad girebisar. Sama sa nahitabo sa lainlaing mga rebisyon nga gigama sa Uropa ug Amerika del Norte, usa sa pangunang mga kausaban mao ang pagwagtang sa ngalang Jehova (o sa pipila sa labing duol nga mga katumbas niini). Busa, kana gipulihan sa Alii (Ginoo) diha sa rebisadong edisyon sa Samoan nga Bibliya nga mipatim-aw sa 1969, ug ang susamang rebisyon giplano sa Niuean.

Matuod, ang mga molupyo sa Polynesia wala na magsimba sa ilang mga diyos o mga idolo sama sa nangagi, wala na bisan kang Io sa Natagong Nawong, ang kanhi supremong diyos sa Maori. Apan kana ba sa usa ka paagi nagaawtorisar sa mga maghuhubad sa Bibliya sa pagpaubos sa Diyos sa Bibliya ngadto sa pagkawalay-ngalan pinaagi sa pagpuli sa iyang ngalan sa titulo lamang? Kini bang ngalana dili na kaayo hinungdanon karong adlawa? Tinong dili, kay si Jesus mismo, sa sulundang pag-ampo, nagtudlo sa iyang mga tinun-an sa pag-ampo una sa tanan alang sa pagbalaan sa maong ngalan.b

Manlalaban sa Ngalan

Bisan pa sa bag-ong mga hitabo, ang ngalang Jehova dili mahanaw sa Polynesia. Nganong dili man? Kay, sama sa diha sa tanan ubang kayutaan, ang mga Saksi ni Jehova regular nga nagaduaw sa mga molupyo niining mga islaha aron sa pagpahibalo nianang ngalana ngadto kanila. Sa pagkakaron kapin sa 16,000 ka Saksi niining bahina sa kalibotan ang nagaapil niining hinungdanong buluhaton, ug sila nagapasundayag ngadto sa ilang isigkatawo sa kahinungdanon sa pagbatog tukmang kahibalo sa Pulong sa Diyos ug pagpadapat nianang kahibaloa. Kana ang kahulogan sa pagsimba sa Diyos ug pagbalaan sa iyang ngalan.—Juan 4:21-24.

[Mga footnote]

[Mapa sa panid 14]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Hawaii

Samoa

Niue

Tahiti

Rarotonga

New Zealand

[Hulagway sa panid 15]

Tutuila, American Samoa

Lake Gunn, New Zealand

Savaii, Western Samoa

Avatele nga Lapyahan sa Niue