Ang Pagbawtismo Kang Clovis—1,500 ka Tuig nga Katolisismo sa Pransiya

“SA NGALAN sa Papa, bang.” Mao kini ang mensahe nga gipataban sa minaomaong bomba nga nakit-an didto sa usa ka simbahan sa Pransiya nga duawon unta ni Papa Juan-Paulo II niadtong Septiyembre 1996. Kini mao ang kinagrabehang pananglitan sa pagsupak nga nagtimaan sa iyang ikalimang pagduaw sa dakong yuta sa Pransiya. Bisan pa niana, mga 200,000 ka tawo ang miadto sa siyudad sa Reims sa Pransiya niadtong tuiga sa paghandom duyog sa papa sa ika-1,500 nga anibersaryo sa pagkakabig sa Frankish nga Haring Clovis ngadto sa Katolisismo. Kinsa man kining haria kansang bawtismo gitawag ug bawtismo sa Pransiya? Ug nganong ang paghandom niini nagpahinabog kontrobersiya?

Ang Nagakahuyang nga Imperyo

Si Clovis natawo sa mga 466 K.P., ang anak ni Childeric I, nga hari sa Salian nga mga Frank. Human sa ilang kaparotan sa kamot sa mga Romano niadtong 358 K.P., gitugotan kining tribong Aleman nga mopuyo sa nailhan karong Belgium sa kondisyon nga ilang panalipdan ang utlanan ug magpadalag mga sundalo alang sa Romanhong kasundalohan. Ang misunod nga suod nga pakigkontak sa lokal nga mga molupyo sa Pransiya ug Roma miresulta sa inanayng Romanisasyon niining maong mga Frank. Si Childeric I maoy kaalyado sa mga Romano, nga nakig-away batok sa mga pagsulong sa ubang mga tribong Aleman, sama sa mga Visigoth ug mga Saxon. Busa mapasalamaton kaniya ang mga molupyo sa Pransiya ug Roma.

Ang sakop sa Romanhong probinsiya sa Gaul maoy gikan sa Rhine River, sa amihanan, ngadto sa Pyrenees, sa habagatan. Apan, human sa kamatayon sa Romanong Heneral Aetius niadtong 454 K.P., wala nay nagmando nianang dapita. Labot pa, tungod sa pagkapukan ni Romulus Augustulus, ang kataposang emperador sa Roma, sa 476 K.P. ug sa pagkabungkag sa kasadpang bahin sa Romanhong Imperyo nahuyang pag-ayo ang politika sa maong rehiyon. Ingong resulta, ang Gaul nahisamag hinog nga igos nga naghulat nga pupoon sa usa sa mga tribo nga nanimuyo sulod sa mga utlanan niini. Dili gayod ikatingala nga human pulihi ang iyang amahan, si Clovis nagsugod sa pagpadako sa teritoryo sa iyang gingharian. Sa 486 K.P., gipukan niya ang kataposang hawas sa Roma didto sa Gaul diha sa usa ka kombate duol sa siyudad sa Soissons. Kini nga kadaogan naghatag kaniyag gahom ibabaw sa tanang teritoryo tali sa suba sa Somme, sa amihanan, ug sa suba sa Loire, sa sentral ug kasadpang Gaul.

Ang Tawo nga Mahimo Untang Hari

Lahi sa ubang mga tribong Aleman, ang mga Frank nagpabiling mga pagano. Apan, ang kaminyoon ni Clovis ngadto sa usa ka prinsesa nga taga-Burgundy, si Clotilda, nakaimpluwensiya pag-ayo sa iyang kinabuhi. Isip usa ka masibotong Katoliko, wala gayod mohunong si Clotilda sa pagtinguhang makabig ang iyang bana. Sumala sa kasaysayan nga girekord sa ikaunom nga siglo K.P. ni Gregory of Tours, niadtong 496 K.P., panahon sa gubat sa Tolbiac (Zülpich, Alemanya) batok sa tribo sa mga Alemanni, nanaad si Clovis nga biyaan ang paganismo kon padag-on siya sa Diyos ni Clotilda. Bisan tuod ug hapit nang mapildi ang kasundalohan ni Clovis, napatay ang hari sa mga Alemanni ug misurender ang iyang kasundalohan. Nagtuo gayod si Clovis nga gipadaog siya sa Diyos ni Clotilda. Sumala sa tradisyon, si Clovis gibawtismohan ni “San” Remigius didto sa katedral sa Reims, sa Disyembre 25, 496 K.P. Apan, nagtuo ang uban nga lagmit gayong nahitabo kini sa ulahing petsa, sa 498/9 K.P.

Wala mailog ni Clovis ang gingharian sa Burgundy nga nahimutang sa habagatan-sidlakan. Apan nagmadaogon siya sa iyang kampanya batok sa mga Visigoth sa dihang, sa 507 K.P., gipukan niya sila sa Vouillé, duol sa Poitiers, usa ka kadaogan nga naghatag kaniyag gahom ibabaw sa dakong bahin sa habagatan-kasadpang Gaul. Agig pag-ila niining kadaogana, ang emperador sa Sidlakang Romanhong Imperyo, si Anastasius, nagtudlo kang Clovis ingong pangulong mahistrado. Busa naghupot siyag posisyon nga labaw kay sa tanang ubang mga hari sa kasadpan, ug ang iyang pagmando maoy legal sa mga mata sa mga molupyo sa Pransiya ug Roma.

Tungod kay nasakop na niya ang teritoryo sa mga Rhenish Frank sa sidlakan, gihimo ni Clovis ang Paris nga iyang kaulohan. Sa hinapos nga bahin sa iyang kinabuhi, gipalig-on niya ang iyang gingharian pinaagi sa paghatag niinig sinulat nga legal nga kodigo, ang Lex Salica, ug pinaagi sa pagtigom sa konsilyo sa simbahan sa Orléans aron tinoon ang relasyon tali sa Simbahan ug Estado. Sa iyang pagkamatay, lagmit niadtong Nobyembre 27, 511 K.P., siya mao ang bugtong magmamando sa tres-kuwartos sa Gaul.

Ang The New Encyclopædia Britannica nagtawag sa pagkakabig ni Clovis ngadto sa Katolikong pagtuo nga “usa ka hinungdanong yugto sa kasaysayan sa kasadpang Uropa.” Nganong hinungdanon man kaayo ang pagkakabig niining paganong hari? Hinungdanon kini tungod sa kamatuoran nga gipili ni Clovis ang Katolisismo imbes ang Arianismo.

Ang Arianhong Kontrobersiya

Sa mga 320 K.P., si Arius, usa ka pari sa Alexandria, Ehipto, nagsugod sa pagpakaylap ug lahi kaayong mga ideya bahin sa Trinidad. Gipanghimakak ni Arius nga ang Anak sama sa Amahan. Ang Anak dili mahimong Diyos o tupong sa Amahan, sanglit aduna siyay sinugdanan. (Colosas 1:15) Kon bahin sa balaang espiritu, nagtuo si Arius nga kini usa ka persona apan ubos sa Amahan ug sa Anak. Kini nga pagtulon-an, nga kaylap nga gidawat, nakapukawg grabeng pagsupak sulod sa simbahan. Sa 325 K.P., didto sa Konsilyo sa Nicea, gidestiyero si Arius ug gipahayag nga sayop ang iyang mga pagtulon-an.a

Bisan pa niana, wala kana magtapos sa kontrobersiya. Ang lantugi bahin sa doktrina nagpadayon sulod sa mga 60 ka tuig, nga ang sunodsunod nga mga emperador midapig sa lainlaing kiliran. Sa kataposan, sa 392 K.P., si Emperador Theodosius I naghimo sa ortodoksong Katolisismo duyog sa doktrina sa Trinidad niini ingong relihiyon sa Estado sa Romanhong Imperyo. Niining higayona ang mga Goth nakabig na ngadto sa Arianismo tungod ni Ulfilas, usa ka obispong Aleman. Ang ubang mga tribong Aleman misagop dayon niining matanga sa “Kristiyanidad.”b

Sa panahon ni Clovis, ang Katolikong Iglesya sa Gaul anaa sa krisis. Gisulayan sa Arian nga mga Visigoth pagsugpo ang Katolisismo pinaagi sa dili pagtugot nga mapulihan ang namatay nga mga obispo. Dugang pa, nahitabo diha sa iglesya ang grabeng pag-indigay sa duha ka papa nga wala magkahiusa, nga ang mga pari sa magkaatbang nga mga grupo nagpinatyanay sa usag usa didto sa Roma. Ang nakapasamot pa niini nga kagubot mao nga ang ubang mga magsusulat nga Katoliko nagduso sa ideya nga ang tuig 500 K.P. magtimaan sa kataposan sa kalibotan. Busa, ang pagkakabig sa Frankish nga mananaog ngadto sa Katolisismo giisip nga usa ka paborableng hitabo, nga nagmantala sa “bag-ong milenyo sa mga santos.”

Apan unsa man ang mga motibo ni Clovis? Bisan tuod anaa kanunay ang relihiyosong mga motibo, anaa gayod sa iyang hunahuna ang politikanhong mga tumong. Pinaagi sa pagpili sa Katolisismo, naangkon ni Clovis ang pabor sa mga molupyo sa Pransiya ug Roma nga kadaghanan mga Katoliko ug ang pagpaluyo sa impluwensiyal nga mga obispo sa simbahan. Naghatag gayod kini kaniyag bentaha ibabaw sa iyang mga kaindig sa politika. Ang The New Encyclopædia Britannica nag-ingon nga ang “iyang kadaogan sa Gaul nahimong usa ka gubat sa kagawasan gikan sa yugo sa gidumtang Arianhong mga erehes.”

Unsa Gayong Matanga sa Tawo si Clovis?

Diha sa pasiuna sa paghandom niadtong 1996, ang arsobispo sa Reims, nga si Gérard Defois, naghubit kang Clovis ingong “ang simbolo sa maayong pagkaplano ug maayong pagkahukom nga pagkakabig.” Apan, ang historyanong Pranses nga si Ernest Lavisse nag-ingon: “Ang pagkakabig ni Clovis wala gayod mag-usab sa iyang kinaiya; ang maluloton ug makigdaiton nga prinsipyo sa Ebanghelyo wala makatandog sa iyang kasingkasing.” Laing historyano miingon: “Inay kang Odin [usa ka diyos sa Norse], gisangpit niya si Kristo apan wala gihapon siya mausab.” Nagpahinumdom sa panggawi ni Konstantino human sa iyang pagkakabig kono ngadto sa Kristiyanismo, gisugdan ni Clovis ang pagpalig-on sa iyang pagmando pinaagi sa sistematikong pagpatay sa tanang kaindig sa trono. Gipuo niya ang “tanan niyang paryente bisan ang layo na kaayong kadugo.”

Human sa kamatayon ni Clovis, gisugdan ang tinumotumong mga sugilanon nga naghimo kaniyang gibantog nga santos inay usa ka bangis nga manggugubat. Ang asoy ni Gregory of Tours, nga gisulat halos usa ka siglo sa ulahi, gilantaw ingong dayag nga paningkamot nga ilangkit si Clovis kang Konstantino, ang unang Romanong emperador nga misagop sa “Kristiyanidad.” Ug pinaagi sa pagpatuo nga 30 anyos si Clovis sa dihang gibawtismohan siya, morag gipaningkamotan ni Gregory nga iparehas siya kang Kristo.—Lucas 3:23.

Gipadayon kini nga proseso sa ikasiyam nga siglo ni Hincmar, obispo sa Reims. Sa panahon nga ang mga katedral nag-ilogay ug mga peregrino, ang biograpiya nga iyang gisulat bahin sa iyang gipulihan, si “San” Remigius, lagmit gituyo aron mas pang mailhan ang iyang simbahan ug aron padatoon kini. Sa iyang asoy, may puting salampati nga nagdala ug usa ka garapang lana aron dihogan si Clovis panahon sa iyang bawtismo—nga tin-awng nagtumong sa pagdihog kang Jesus ug balaang espiritu. (Mateo 3:16) Busa gipalig-on ni Hincmar ang kutay tali ni Clovis, sa Reims, ug sa monarkiya ug nagpamatuod sa ideya nga si Clovis mao ang dinihogan sa Ginoo.c

Usa ka Kontrobersiyal nga Paghandom

Ang kanhing presidente sa Pransiya nga si Charles de Gaulle kas-a miingon: “Alang nako, ang kasaysayan sa Pransiya magsugod kang Clovis, nga gipili sa tribo sa mga Frank ingong hari sa Pransiya, nga maoy gigikanan sa ngalang Pransiya.” Apan, dili tanan ang may samang hunahuna. Ang paghandom sa ika-1,500 nga anibersaryo sa pagbawtismo kang Clovis maoy kontrobersiyal. Sa nasod diin ang Simbahan ug Estado opisyal nang gibulag sukad pa sa 1905, daghan ang nagsaway sa pag-apil-apil sa Estado sa gituohan nilang usa ka relihiyosong paghandom. Sa dihang gianunsiyo sa konsilyo sa siyudad sa Reims ang mga plano sa pagbayad sa entablado nga gamiton panahon sa pagduaw sa papa, gipaanular sa usa ka kapunongan ang maong desisyon diha sa korte nga gipahayag nga dili subay sa konstitusyon. Gibati sa uban nga ang simbahan naningkamot sa pagpatuman pag-usab sa moral ug sekular nga awtoridad niini nganha sa Pransiya. Ang nakapakomplikado pa sa maong paghandom mao ang pagtudlo kang Clovis ingong simbolo sa National Front nga pabor sa tradisyonal nga pamaagi ug sa pundamentalistang Katolikong mga pundok.

Ang uban nagsaway sa maong paghandom tungod sa makasaysayanhong mga katarongan. Matod nila, ang pagbawtismo kang Clovis wala magkabig sa Pransiya ngadto sa Katolisismo, sanglit kining relihiyona lig-on nang natukod diha sa mga molupyong Pranses ug Romano. Ug giangkon nila nga dili ang iyang bawtismo ang nagtimaan sa pagkahimugso sa Pransiya ingong usa ka nasod. Giisip nila nga ang pagkahimugso sa Pransiya nahitabo sa pagkabahin sa gingharian ni Carlomagno niadtong 843 K.P., nga maghimo kang Charles the Bald, ug dili si Clovis, nga unang hari sa Pransiya.

1,500 ka Tuig nga Katolisismo

Unsa nay kahimtang sa Katolisismo sa Pransiya karon human sa kapin sa 1,500 ka tuig ingong “kinamagulangang anak nga babaye sa Iglesya”? Anaa sa Pransiya ang kinadaghanan nga bawtismadong mga Katoliko hangtod sa 1938. Karon ikaunom na lang kini, nga nalabwan sa mga nasod sama sa Pilipinas ug sa Tinipong Bansa. Ug bisan tuod adunay 45 ka milyong Katoliko sa Pransiya, 6 ka milyon lamang ang regular nga tigtambongan sa Misa. Gibutyag sa di pa dugayng surbi taliwala sa Pranses nga mga Katoliko nga 65 porsiyento ang “wala magpakabana sa pagtulon-an sa Simbahan bahin sa seksuwal nga mga butang,” ug alang sa 5 porsiyento kanila, si Jesus “dili hinungdanon.” Ang maong negatibong mga kiling mao ang nagtukmod sa papa sa pagpangutana panahon sa iyang pagduaw sa Pransiya sa 1980: “Pransiya, unsay imong gihimo sa imong mga panaad sa panahon sa bawtismo?”

[Mga footnote]

[Mga mapa sa panid 27]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

SAXONS

Rhine River

Somme River

Soissons

Reims

Paris

GAUL

Loire River

Vouillé

Poitiers

PYRENEES

VISIGOTHS

Rome

[Hulagway sa panid 26]

Ang pagbawtismo kang Clovis sumala sa usa ka manuskrito sa ika-14ng siglo

[Credit Line]

© Cliché Bibliothèque nationale de France, Paris

[Hulagway sa panid 28]

Kinulit nga hulagway sa pagbawtismo kang Clovis (hulagway sa tunga) diha sa gawas sa Katedral sa Reims, sa Pransiya

[Hulagway sa panid 29]

Ang pagduaw ni Juan Paulo ll sa Pransiya aron handomon ang pagbawtismo kang Clovis nakapatunghag kontrobersiya