Reperensiya Para sa Workbook sa Tigom nga Kinabuhi ug Ministeryo
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MARSO 3-9
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS PROVERBIO 3
Ipakita ang Imong Pagsalig Kang Jehova
Proverbio 3:5, 6—“Ayaw Pagsalig sa Imong Kaugalingong Salabotan”
“Salig kang Jehova sa bug-os nimong kasingkasing.” Gipakita nato nga nagasalig ta sa Diyos dihang ginahimo nato ang mga butang uyon sa iyang kabubut-on. Kinahanglang bug-os tang mosalig sa Diyos sa tibuok natong kasingkasing. Sa Bibliya, ang kasingkasing sagad nagtumong sa sulod nga pagkatawo, nga naglakip sa emosyon, motibasyon, panghunahuna, ug tinamdan sa usa ka tawo. Busa ang pagsalig sa Diyos sa bug-os natong kasingkasing dili lang kay basta pagbati. Kita mismo ang mipili niini kay kombinsido gyod ta nga ang atong Maglalalang nahibalo kon unsay pinakamaayo para kanato.—Roma 12:1.
“Ayawg salig sa kaugalingon nimong pagsabot.” Kinahanglan tang mosalig sa Diyos kay dili ta hingpit ug dili kasaligan ang atong panghukom. Kon sa kaugalingon lang ta mosalig o mag-agad lang ta sa atong gibati, basig makahimo tag mga desisyon nga morag maayo ra sa sinugdan pero sa ulahi moresultag dili maayo. (Proverbio 14:12; Jeremias 17:9) Ang kaalam sa Diyos mas labaw kay sa atoa. (Isaias 55:8, 9) Kon magpagiya ta sa Diyos, kita magmalipayon ug magmalamposon.—Salmo 1:1-3; Proverbio 2:6-9; 16:20.
Proverbio 3:5, 6—“Ayaw Pagsalig sa Imong Kaugalingong Salabotan”
“Sa tanan nimong dalan konsideraha siya.” Angay natong sayron kon unsay hunahuna sa Diyos sa matag importanteng bahin sa atong kinabuhi ug sa matag importanteng desisyon nga atong himoon. Mahimo nato kini pinaagi sa pag-ampo kaniya alang sa giya ug sa pagsunod sa iyang giingon diha sa iyang Pulong, ang Bibliya.—Salmo 25:4; 2 Timoteo 3:16, 17.
“Tul-iron niya ang imong mga agianan.” Tul-iron sa Diyos ang atong agianan pinaagi sa pagtabang kanato sa pagkinabuhi subay sa iyang matarong nga mga sukdanan. (Proverbio 11:5) Busa malikayan nato ang wala kinahanglanang mga problema ug mas magmalipayon ta sa atong kinabuhi.—Salmo 19:7, 8; Isaias 48:17, 18.
Magmauswagon
Kay naladlad na sa nagkadaiyang mga kahimtang sa kinabuhi, ang usa ka tawo mahimong matental sa pagpangatarongan: ‘Nakasugat na ko niining kahimtanga kaniadto. Nahibalo na kog unsay buhaton.’ Ingon ba niini ang dalan sa kaalam? Ang Proverbio 3:7 nagpasidaan: “Ayaw pagpakamaalamon sa kaugalingon mong mga mata.” Ang kasinatian angayng magpalapad sa atong panghunahuna bahin sa mga prinsipyo nga tagdon sa dihang moatubang sa mga kahimtang sa kinabuhi. Apan kon kita nagauswag sa espirituwal, ang atong kasinatian kinahanglan usab nga makaapektar sa atong mga hunahuna ug kasingkasing nga nagkinahanglan kita sa panalangin ni Jehova aron molampos. Dayon, ang atong pag-uswag madayag, dili pinaagi sa atong pag-atubang sa mga kahimtang uban ang pagkamasaligon sa kaugalingon, kondili sa kinabubut-on natong pagliso kang Jehova sa paggiya sa atong kinabuhi. Makita kini pinaagi sa atong pagkamasaligon nga walay mahitabo kon dili niya tugotan ug sa atong paghupot ug masaligon ug mabinationg relasyon sa atong langitnong Amahan.
Espirituwal nga mga Bahandi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Proverbio
3:3. Kinahanglang pabilhan gayod nato ang mahigugmaong-kalulot ug kamatinud-anon ug atong ipakita kini sama sa usa ka mahalong kuwentas. Kinahanglan usab natong isulat kining mga hiyasa sa atong kasingkasing, nga maghimo niining hinungdanong bahin nato.
MARSO 10-16
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS PROVERBIO 4
“Bantayi ang Imong Kasingkasing”
Sa Unsang Paagi Maampingan ang Imong Kasingkasing?
4 Sa Proverbio 4:23, ang “kasingkasing” nagtumong sa “kahiladmang mga bahin” o natago nga pagkatawo. (Basaha ang Salmo 51:6.) Sa ato pa, ang “kasingkasing” nagtumong sa atong hunahuna, pagbati, motibo, ug tinguha. Mao ni ang atong tinuod nga pagkatawo, dili ang makita sa mga tawo.
Sa Unsang Paagi Maampingan ang Imong Kasingkasing?
10 Aron maampingan nato ang kasingkasing, kinahanglang mailhan nato ang kapeligrohan ug molihok dayon sa pagpanalipod sa kaugalingon. Ang pulong nga “ampingi,” o bantayi, diha sa Proverbio 4:23 magpahinumdom nato sa trabaho sa tigbantay. Sa panahon ni Haring Solomon, ang mga tigbantay magbarog diha sa paril sa siyudad aron magpahibalo kon may kapeligrohan. Ang paghunahuna niana makatabang nato nga masabtan kon unsay angay natong himoon aron dili maimpluwensiyahan ni Satanas ang atong hunahuna.
11 Kaniadto, ang mga tigbantay makigkooperar sa mga magbalantay sa ganghaan. (2 Sam. 18:24-26) Sila magtinabangay sa pagpanalipod sa siyudad pinaagi sa pagsegurong sirado ang ganghaan kon dunay moatakeng mga kaaway. (Neh. 7:1-3) Ang atong nabansay sa Bibliya nga konsensiya maoy magsilbing tigbantay nato ug magpasidaan dihang mosulay si Satanas sa pag-atake sa atong kasingkasing—sa ato pa, dihang mosulay siya sa pag-impluwensiya sa atong hunahuna, pagbati, motibo, o tinguha. Inigpasidaan sa atong konsensiya, kinahanglang maminaw ta ug isira dayon ang ganghaan, ingnon ta.
Sa Unsang Paagi Maampingan ang Imong Kasingkasing?
14 Aron maampingan ang kasingkasing, dili lang nato kini sirad-an batok sa daotang impluwensiya kondili ablihan sab kini aron makasulod ang maayong impluwensiya. Hunahunaa pag-usab ang ilustrasyon sa pinarilang siyudad. Ang magbalantay magsira sa ganghaan aron dili makasulod ang mga kaaway, pero sa ubang panahon ablihan niya kini aron makasulod ang pagkaon ug ubang suplay. Kon dili ablihan ang ganghaan, ang mga tawo sa siyudad magutman. Sa susama, kinahanglang ablihan nato kanunay ang kasingkasing aron makasulod ang panghunahuna sa Diyos.
‘Ampingi ang Imong Kasingkasing!’
Nganong angay natong ampingan ang atong mahulagwayong kasingkasing? Giinspirar sa Diyos si Haring Solomon sa pagsulat: “Labaw sa tanan nga pagabantayan, ampingi ang imong kasingkasing, kay niana nagagikan ang mga tuboran sa kinabuhi.” (Proverbio 4:23) Ang atong kinabuhi karon ug ang atong paglaom sa umaabot nagdepende sa kahimtang sa atong mahulagwayong kasingkasing. Ngano? Sanglit ginatan-aw sa Diyos kon unsay anaa sa atong kasingkasing. (1 Samuel 16:7) Ang atong sulod nga pagkatawo, ang “natago nga pagkatawo sa kasingkasing,” maoy magtino kon unsay pagbati sa Diyos kanato.—1 Pedro 3:4.
Espirituwal nga mga Bahandi
Andam Ka Bang Magpaabot Kang Jehova?
4 Ang Proverbio 4:18 nag-ingon nga “ang dalan sa matarong sama sa kahayag sa adlaw nga mag-anam ka hayag hangtod sa udtong tutok.” Ang maong mga pulong haom nga nagtumong sa paagi ni Jehova sa pagpadayag sa iyang katuyoan ngadto sa iyang katawhan—anam-anam. Pero ang maong teksto mapadapat sab sa paagi diin ang usa ka Kristohanon mouswag sa espirituwal. Ang espirituwal nga pag-uswag dili puwedeng dalidalion. Nagkinahanglan nig panahon. Kon makugihon natong tun-an ug ipadapat ang tambag nga atong madawat gikan sa Pulong sa Diyos ug sa iyang organisasyon, anam-anam natong maugmad ang mga hiyas sa Kristo. Mouswag sab ang atong kahibalo sa Diyos. Tagda kon giunsa kana pag-ilustrar ni Jesus.
MARSO 17-23
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS PROVERBIO 5
Likayi Gyod ang Seksuwal nga Imoralidad
Ikaw Makapabiling Putli Diha sa Imoral nga Kalibotan
Niini nga proverbio, ang badlongon nga tawo gihubit ingong “estranyong babaye”—usa ka pampam. Ang mga pulong nga niana iyang hayloon ang iyang biktima maoy ingon ka tam-is sa udlan ug mas suwabe kay sa lana sa olibo. Dili ba ang kadaghanang imoral nga seksuwal nga pagbirigbirig nagsugod niining paagiha? Pananglitan, tagda ang eksperyensiya sa usa ka madanihong 27-anyos nga sekretarya nga ginganlag Amy. Siya miasoy: “Kining lalakiha sa trabahoan nagtagad pag-ayo kanako ug nagdayeg kanako sa tanang higayon. Lalim nga bationg namatikdan. Apan tin-aw nakong nasabtan nga ang iyang interes kanako maoy sa pakigsekso lamang. Dili ako magpalimbong sa iyang mga pagbirigbirig.” Ang mga pag-ulog-ulog sa usa ka manenental kasagarang makapadani gawas kon atong ilhon ang tinuod nga motibo niana. Tungod niini kinahanglan natong gamiton ang atong katakos sa panghunahuna.
Ikaw Makapabiling Putli Diha sa Imoral nga Kalibotan
Ang mga sangpotanan sa imoralidad ingon ka pait sa ajenjo ug ingon ka hait sa espada nga duhay-sulab—masakit ug makamatay. Ang nahasol nga tanlag, wala-kinahanglanang pagsabak, o sakit nga napasa pinaagi sa pakigsekso kasagarang mao ang mapait nga mga sangpotanan sa maong panggawi. Ug hunahunaa ang dakong kasakit sa emosyon nga masinati sa kapikas sa kaminyoon sa usa ka dili-maunongong tawo. Ang usa ka buhat sa pagluib makamugnag mga samad nga lalom kaayo nga molungtad sa tibuok kinabuhi. Oo, ang imoralidad makapasakit.
Ikaw Makapabiling Putli Diha sa Imoral nga Kalibotan
Kita kinahanglang mopahilayo gayod kutob sa maarangan sa impluwensiya sa imoral nga mga tawo. Nganong atong iladlad ang atong kaugalingon sa ilang mga dalan pinaagi sa pagpaminaw sa makadaot nga musika, pagtan-aw ug malaw-ay nga kalingawan, o pagladlad sa atong kaugalingon sa pornograpikong materyal? (Proverbio 6:27; 1 Corinto 15:33; Efeso 5:3-5) Ug pagkabinuang ang pagdapit sa ilang pagtagad pinaagi sa pagbirigbirig o pinaagi sa pagkadili-ugdang sa panapot ug pamostura!—1 Timoteo 4:8; 1 Pedro 3:3, 4.
Espirituwal nga mga Bahandi
Ikaw Makapabiling Putli Diha sa Imoral nga Kalibotan
Sa ingon si Solomon nagpasiugda sa dakong kapildihan sa pagpadaog sa imoralidad. Ang pagpanapaw ug pagkawala sa dignidad, o pagtahod-sa-kaugalingon, suod nga nalangkit. Dili ba makauulaw gayod ang pagsilbi lamang ingong galamiton sa pagtagbaw sa atong imoral nga kailibgon o nianang sa uban? Wala ba magpakita ug kakulang sa pagtahod-sa-kaugalingon ang pagpatuyang sa pagpakigsekso sa usa nga dili nato kapikas sa kaminyoon?
MARSO 24-30
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS PROVERBIO 6
Unsay Atong Makat-onan sa Hulmigas?
Hulmigas
‘Kinaiyanhong Kaalam.’ Ang ‘kaalam’ sa mga hulmigas maoy dili tungod sa intelihenteng panghunahuna niini kondili maoy resulta sa kinaiyanhong mga hiyas nga gihatag niini sa Maglalalang. Ang Bibliya naghisgot sa mga hulmigas ingong ‘nagaandam sa iyang pagkaon sa ting-init ug nagtigom sa iyang taganang pagkaon sa ting-ani.’ (Pr 6:8) Ang usa sa labing komon nga matang sa mga hulmigas nga makaplagan sa Palestina, ang mangangani, o mag-uuma nga hulmigas (Messor semirufus), magtigom ug daghang suplay sa lugas panahon sa tingpamulak ug sa ting-init ug magagamit niini sa ubang mga panahon, lakip sa tingtugnaw, sa dihang lisod ang pagpangita ug pagkaon. Kini nga hulmigas sagad makita diha sa mga giokanan, diin daghan ang mga lugas. Kon mabasa sa ulan ang gitipigan nga mga lugas, ang mangangani nga mga hulmigas human niana magpagawas sa nabasang mga lugas aron ibulad kini sa init sa adlaw. Gani kitkiton niini ang mogitib nga bahin sa lugas aron kini dili motubo samtang gitipigan. Ang mga kolonya sa mangangani nga mga hulmigas daling mailhan tungod sa mga dalandalan nga kanunayng giagian niini ug sa mga tipaka sa lugas nga gibiyaan sa entrada sa kolonya.
Maayong mga Hiyas. Busa, ang daklit nga pagsusi bahin sa mga hulmigas maghatag ug puwersa sa tambag: “Adtoa ang hulmigas, ikaw nga tapolan; tan-awa ang iyang mga dalan ug magmaalamon.” (Pr 6:6) Dili lamang talagsaon ang kinaiyanhong hiyas niini sa pagpangandam alang sa umaabot kondili usab ang pagkamalahutayon ug determinasyon, nga sagad nagpas-an o hagong nagguyod ug mga butang nga mas bug-at pag duha ka pilo o kapin pa kay sa gibug-aton niini, nga nagbuhat sa tanan kutob sa mahimo aron matuman ang partikular nga buluhaton niini, ug dili moatras bisag kini mahulog, madakin-as, o maligid sa titip nga mga pangpang. Kay nagtinabangay, namentinar niini nga mahinlo kaayo ang mga balay niini ug mahangawaon sa kaubang mga trabahante, nga usahay motabang sa pag-agak sa nasamdan o sa gikapoy nga mga hulmigas ngadto sa balay niini.
Ampingi ang Imong Ngalan
Sama sa olmigas, dili ba usab angay nga kita magmakugihon? Ang paghago ug pagpaningkamot sa pagpauswag sa atong trabaho makaayo kanato kita man gibantayan o wala. Oo, sa tunghaan, sa atong trabahoan, ug samtang nakig-ambit sa espirituwal nga mga kalihokan, kinahanglang himoon nato ang atong kinamaayohan. Maingon nga ang olmigas makabenepisyo sa pagkamakugihon niini, buot usab sa Diyos nga kita ‘makakita ug maayo sa tanan natong paghago.’ (Ecclesiastes 3:13, 22; 5:18) Ang hinlong tanlag ug personal nga katagbawan maoy mga ganti sa paghago.—Ecclesiastes 5:12.
Naggamit ug duha ka retorikal nga mga pangutana, gisulayan ni Solomon pagpukaw ang tapolan gikan sa iyang pagkataspokan: “Hangtod kanus-a, nga ikaw maghigda, ikaw nga tapolan? Kanus-a ka mobangon gikan sa imong pagkatulog?” Nagsumaysumay sa tapolan, ang hari midugang: “Diyutay pa nga pagkatulog, diyutay pa nga pagtagpilaw, diyutay pa nga pagkiyugpos sa mga kamot sa paghigda, ug ang imong kakabos modangat ingon sa pipila ka tulisan, ug ang imong kawalad-on ingon sa usa ka tawo nga sangkap sa hinagiban.” (Proverbio 6:9-11) Samtang naghigda ang tapolan, maapsan siya sa kakabos nga sama katulin sa usa ka tulisan, ug atakehon sa kawalad-on sama sa tawo nga sangkap sa hinagiban. Ang umahan sa taspokan dali rang mapuno sa mga sagbot ug mga sampinit. (Proverbio 24:30, 31) Ang iyang negosyo maalkansi sa dili madugay. Hangtod kanus-a nga maagwanta sa usa ka amo ang usa ka taspokan? Ug ang estudyante ba nga tapolan kaayo nga dili na magtuon magdahom nga makapasar sa tunghaan?
Espirituwal nga mga Bahandi
Ampingi ang Imong Ngalan
Ang pito ka kategoriya nga gihisgotan sa maong proverbio maoy sukaranan ug nagkobre sa halos tanang matang sa mga sayop. Ang “mapahitas-ong mga mata” ug “usa ka kasingkasing nga nagmugnag madaotong laraw” maoy mga sala nga gihimo diha sa hunahuna. Ang usa ka “dila nga bakakon” ug “usa ka bakakong saksi nga nagasabwag ug kabakakan” maoy daotang mga pulong. Ang “mga kamot nga nagaula ug inosenteng dugo” ug “mga tiil nga nagadali sa pagdalagan ngadto sa pagkadaotan,” maoy daotang mga buhat. Ug ilabinang dulumtanan kang Jehova ang matang sa tawo nga malipay kaayo sa paghaling sa panagbangi taliwala sa mga tawo nga magkauban untang malinawon. Ang pag-uswag sa gidaghanon gikan sa unom ngadto sa pito nagsugyot nga dili pa kompleto ang maong listahan, kay ang mga tawo magpadayon pa gayod sa paghimog daotang mga buhat.
MARSO 31–ABRIL 6
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS PROVERBIO 7
Likayi ang Makapatental nga mga Situwasyon
“Tumana ang Akong mga Sugo ug Magpadayong Buhi”
Ang bentana nga gitamboan ni Solomon dunay rehasrehas—mahimong usa ka gambalay sa kahoyng rehasrehas ug tingali may makuti nga mga kinulit. Sa dihang mikilumkilom na, ang kangitngit mikuyanap na ngadto sa kadalanan. Iyang nakita ang usa ka inosentehon nga batan-ong lalaki. Kay walay pag-ila, o maayong salabotan, ang iyang kasingkasing nakulangan. Malagmit, nasayod siya sa matang sa kasilinganan nga iyang nasudlan ug kon unsay posibleng mahitabo kaniya didto. Ang batan-ong lalaki nagpaduol sa “iyang eskina,” nga maagian paingon sa iyang balay. Kinsa kining babayhana? Unsay iyang buhat?
“Tumana ang Akong mga Sugo ug Magpadayong Buhi”
Maulog-ulogon ang mga ngabil niining babayhana. Kay nagpabaga sa iyang nawong, mapangahason niyang gibungat ang iyang mga pulong. Ang tanan niyang gisulti giplano pag-ayo aron sa pagtental sa batan-ong lalaki. Pinaagi sa pag-ingon nga siya nakahimog mga halad-sa-panag-ambit niana mismong adlawa ug nakatuman sa iyang mga panaad, siya nagpakita nga kunohay matarong, nagpasumbingay nga wala siya makulangi sa espirituwalidad. Ang mga halad-sa-panag-ambit sa templo sa Jerusalem gilangkoban sa karne, harina, lana, ug bino. (Levitico 19:5, 6; 22:21; Numeros 15:8-10) Sanglit ang naghalad makapakigbahin sa halad-sa-panag-ambit alang sa iyang kaugalingon ug sa iyang pamilya, sa ingon iyang gipasabot nga daghag pagkaon ug ilimnon didto sa iyang balay. Tin-aw ang buot ipasabot: Ang batan-ong lalaki malingaw gayod didto. Migawas sa iyang balay ang babaye aron lang gayod sa pagpangita kaniya. Pagkamakapatandog—kon may motuo man ugaling nianang estoryaha. “Tinuod nga ang babaye dunay gipangita,” matod pa sa usa ka eskolar sa Bibliya, “apan nangita ba gayod siya alang lamang niining partikular nga lalaki? Buang lang—tingali kining lalakiha—ang motuo kaniya.”
Human mapaanyag ang iyang kaugalingon pinaagi sa besti nga iyang gisul-ob, pinaagi sa tunog sa iyang maulog-ulogong mga pulong, pinaagi sa pagdapat sa iyang gakos, ug pinaagi sa pagdimdim sa kalami sa iyang mga ngabil, gigamit sa manenental ang igbalati sa pagpanimaho. Siya nag-ingon: “Gihapinan ko ug mga kobrekama ang akong higdaanan, sa daghag-bulok nga mga butang, sa lino sa Ehipto. Giwisikan ko ang akong higdaanan sa mira, mga aloe ug kaningag.” (Proverbio 7:16, 17) Iyang gipatahom ang iyang higdaanan pinaagi sa mabulokong mga lino gikan sa Ehipto ug gipahumot kini pinaagi sa espesyal nga mga pahumot sa mira, mga aloe, ug kaningag.
“Umari ka, maghubog kita sa gugma hangtod sa kabuntagon,” siya nagpadayon, “maglipay kita sa usag usa sa atong mga pahayag sa gugma.” Ang pagdapit maoy alang sa usa ka butang nga labaw pa kay sa makapalipay lang nga panihapon alang sa duha ka tawo. Siya nagsaad ug makapatagbaw nga pagpakigsekso. Alang sa batan-ong lalaki, ang tanyag maoy kulbahinam ug makapaukyab! Ingong dugang nga panghaylo, siya midugang: “Kay ang bana wala sa iyang balay; siya atua sa halayong panaw. Siya nagdala ug usa ka puntil nga salapi. Siya moabot sa iyang balay sa motakdol na ang bulan.” (Proverbio 7:18-20) Dili gayod sila madiskobrehan, maoy iyang pasalig kaniya, sanglit ang iyang bana mibiyahe alang sa usa ka transaksiyon sa negosyo ug taudtaod pa una makabalik. Pagkabatid niyang molingla sa batan-on! “Siya nagpahisalaag kaniya pinaagi sa iyang daghang pangdani. Iyang ginahaylo siya pinaagi sa pag-ulog-ulog sa iyang mga ngabil.” (Proverbio 7:21) Nagkinahanglan ug lalaki nga samag moral nga kalidad ni Jose aron masuklan ang ingon niana ka makatental nga pangdani. (Genesis 39:9, 12) Nakab-ot ba niining batan-ong lalaki ang maong sukdanan sa moral nga kalig-on?
“Tumana ang Akong mga Sugo ug Magpadayong Buhi”
Ang pagdapit lisod kaayong balibaran sa batan-ong lalaki. Kay gitalikdan ang maayong salabotan, iyang gisunod ang babaye “sama sa usa ka torong baka nga nagapadulong ngadto sa ihawan.” Ingon nga ang tawong may talikala dili makaikyas sa iyang silot, sa samang paagi ang batan-ong lalaki gihaylo ngadto sa pagpakasala. Wala niya makita ang kapeligrohan niining tanan hangtod nga “ang usa ka pana molagbas sa iyang atay,” sa ato pa, hangtod masamdan siya nga mahimong hinungdan sa iyang kamatayon. Ang kamatayon mahimong sa pisikal tungod kay iyang giladlad ang iyang kaugalingon sa makapatayng mga sakit nga mapasa sa sekso. Ang samad mahimong hinungdan usab sa iyang espirituwal nga kamatayon; “nalangkit niini ang iyang kalag mismo.” Ang iyang bug-os nga pagkatawo ug ang iyang kinabuhi seryosong naapektohan, ug bug-at kaayo ang iyang sala batok sa Diyos. Sa ingon siya nagdali sa pagsulod sa lit-ag sa kamatayon samag langgam nga misulod sa bitik!
Espirituwal nga mga Bahandi
“Tumana ang Akong mga Sugo ug Magpadayong Buhi”
“Ihikot kini [akong mga sugo] sa imong mga tudlo,” nagpadayon si Solomon, “ug isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.” (Proverbio 7:3) Maingon nga ang mga tudlo dayag nga makita sa atong mga mata ug hinungdanon aron mahimo ang atong mga katuyoan, ang mga pagtulon-an nga makat-onan gikan sa pagmatuto sa Kasulatan o ang pagkuhag kahibalo sa Bibliya angay nga mahimong pahinumdom ug giya kanunay sa tanan nga atong himoon. Kita gisugo nga atong isilsil kini diha sa papan sa atong mga kasingkasing, nga himoon kining bahin sa atong kinaiya.
ABRIL 7-13
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS PROVERBIO 8
Paminaw sa Kaalam ni Jesus
“Gihigugma Ko ang Amahan”
7 Sa bersikulo 22, ang kaalam nag-ingon: “Si Jehova nagbuhat kanako ingon nga sinugdanan sa iyang dalan, ang kinaunhan sa iyang mga nahimo kanhi.” Ang gihisgotan dinhi dili lang kaalam, kay ang kaalam wala man gayod ‘buhata.’ Kini walay sinugdanan tungod kay si Jehova walay sinugdanan ug walay kataposan ug siya maalamon sa tanang panahon. (Salmo 90:2) Apan, ang Anak sa Diyos mao “ang panganay sa tanang kalalangan.” Siya gibuhat o gilalang; siya ang kinaunhan sa tanan nga nahimo ni Jehova. (Colosas 1:15) Ang Anak naglungtad na sa wala pa ang yuta ug langit, ingon sa gibatbat sa Proverbio. Ug ingong Pulong, ang Tigpamaba mismo sa Diyos, siya ang hingpit nga kapahayagan sa kaalam ni Jehova.—Juan 1:1.
“Gihigugma Ko ang Amahan”
8 Unsay gibuhat sa Anak sulod sa taas kaayong panahon sa wala pa siya moanhi sa yuta? Ang bersikulo 30 nagsulti kanato nga siya tupad sa Diyos ingong “batid nga magbubuhat.” Unsay kahulogan niana? Ang Colosas 1:16 nagpatin-aw: “Pinaagi kaniya gilalang ang tanang ubang butang sa langit ug sa yuta . . . Ang tanang ubang butang gilalang pinaagi kaniya ug alang kaniya.” Busa, si Jehova, ang Maglalalang, migamit sa iyang Anak, ang Batid nga Magbubuhat, sa paglalang sa tanang ubang linalang—gikan sa espiritung mga linalang sa langit ngadto sa dako kaayong pisikal nga uniberso, apil ang yuta uban sa katingalahan ug nagkadaiyang katanoman ug kahayopan, ngadto sa kinalabwang linalang sa yuta: ang tawo. Sa pipila ka bahin, atong ikatandi ang maong pagtinabangay sa Amahan ug sa Anak ngadto sa pagtinabangay sa arkitekto ug sa kontraktor, nga maoy magtukod sumala sa binatid nga mga disenyo sa arkitekto. Kon kita mahingangha pag-ayo sa bisan unsang linalang, kita nagpasidungog gayod sa Dakong Arkitekto. (Salmo 19:1) Bisan pa niana, hinumdoman usab nato ang dugay ug malipayon nga pagtinabangay sa Maglalalang ug sa iyang “batid nga magbubuhat.”
9 Sa dihang ang duha ka dili-hingpit nga tawo magkauban sa trabaho, sila usahay dili magkasinabot. Kana dili tinuod kang Jehova ug sa iyang Anak! Ang Anak nagbuhat sulod sa hataas kaayong panahon uban sa Amahan ug siya “nagkalipay sa iyang atubangan sa tanang panahon.” (Proverbio 8:30) Tinuod, nalipay siya nga makauban sa iyang Amahan, ug kana ang pagbati nilang duha. Natural lang, ang Anak mas nahisama sa iyang Amahan, nga siya nakakat-on sa pagsundog sa mga hiyas sa Diyos. Busa, dili katingad-an nga ang talikala sa Amahan ug sa Anak nahimong lig-on kaayo! Kini tukmang matawag nga labing karaan ug labing lig-ong talikala sa gugma sa tibuok uniberso.
Pabilhi si Jesus—Ang Dakong David ug ang Dakong Solomon
14 Usa lang ka tawo ang mas maalamon pa kay kang Solomon. Siya si Jesu-Kristo, kinsa naghubit sa iyang kaugalingon ingong “ang usa nga labaw pa kay kang Solomon.” (Mat. 12:42) Si Jesus nagsulti ug “mga pulong mahitungod sa kinabuhing walay kataposan.” (Juan 6:68) Pananglitan, ang Wali sa Bukid naghatag ug dugang detalye bahin sa mga prinsipyo sa pipila ka proverbio ni Solomon. Si Solomon nagbatbat ug daghang butang nga makapalipay sa usa ka magsisimba ni Jehova. (Prov. 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Si Jesus nagpasiugda nga ang tinuod nga kalipay maoy resulta sa mga butang nga nalangkit sa pagsimba kang Jehova ug sa pagkatuman sa mga saad sa Diyos. Siya miingon: “Malipayon kadtong mahunahunaon sa ilang espirituwal nga panginahanglan, sanglit ila ang gingharian sa mga langit.” (Mat. 5:3) Kadtong magpadapat sa mga prinsipyo nga anaa sa mga pagtulon-an ni Jesus mas masuod kang Jehova, “ang tuboran sa kinabuhi.” (Sal. 36:9; Prov. 22:11; Mat. 5:8) Gipasundayag ni Kristo “ang kaalam sa Diyos.” (1 Cor. 1:24, 30) Ingong Mesiyanikong Hari, nabatonan ni Jesu-Kristo “ang espiritu sa kaalam.”—Isa. 11:2.
Espirituwal nga mga Bahandi
Ang Kaalam Nanawag—Nakadungog Ka ba Niini?
▪ Ang Bibliya mao ang “labing kaylap nga naapod-apod nga basahon sukad,” nag-ingon ang The World Book Encyclopedia. “Kini gihubad sa makadaghan, ug sa mas daghang pinulongan, kay sa bisan unsang basahon.” Ang tibuok nga Bibliya o ang mga bahin niini mabatonan karon sa halos 2,600 ka pinulongan, sa ingon, kini mahimong mabasa sa kapin sa 90 porsiyento sa populasyon sa yuta.
▪ Ang kaalam usab sa literal padayong “nagasinggit.” Ang Mateo 24:14, nag-ingon: “Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tibuok gipuy-ang yuta ingon nga pagpamatuod ngadto sa tanang kanasoran; ug unya moabot ang kataposan [niining presenteng kalibotan].”
ABRIL 14-20
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS PROVERBIO 9
Mahimong Maalamon, Dili Mabiaybiayon
“Paminaw Pag-ayo sa mga Pulong sa Maalamon”
4 Tingali malisdan kaayo ta sa pagdawat ug direktang tambag. Basin masuko pa gani ta. Ngano? Sayon ra tingali para nato nga moangkon nga dili ta perpekto, pero basig malisdan ta sa pagdawat ug tambag bahin sa sayop nga atong nahimo. (Basaha ang Ecclesiastes 7:9.) Tingali ipakamatarong nato ang atong kaugalingon. Basig kuwestiyonon nato ang motibo sa nagtambag o masuko ta sa iyang paagi sa pagtambag. Basig pangitaan pa gani natog sayop ang nagtambag ug maghunahuna, ‘Kinsa god siyang motambag nako? Naa man pod siyay mga sayop!’ Kon dili ta ganahan sa tambag, basig balewalaon nato ni o mangita tag tambag nga gusto natong madungog.
“Paminaw Pag-ayo sa mga Pulong sa Maalamon”
12 Unsay makatabang aron dawaton nato ang tambag? Kinahanglan nga magmapainubsanon ta ug atong hinumdoman nga dili gyod ta perpekto ug masipyat gyod ta usahay. Sa nahisgotan na, si Job sayop ug panghunahuna sa primero. Pero sa ulahi, giusab niya ang iyang panghunahuna, ug gipanalanginan siya ni Jehova tungod niana. Ngano? Kay mapainubsanon si Job. Gipakita nâ niya dihang gidawat niya ang tambag ni Elihu bisag mas bata si Elihu. (Job 32:6, 7) Ang pagkamapainubsanon motabang pod nato sa pagdawat sa tambag bisag mobati ta nga ang tambag dili mapadapat kanato o mas bata ang nagtambag nato. Usa ka ansiyano sa Canada miingon, “Mas makita sa uban kon unsay angay natong pauswagon, maong lisod gyod kaayong mouswag kon walay motambag nato.” Naa bay usa nato nga makaingon nga wala na siyay kinahanglang pauswagon kon bahin sa pagpakita sa bunga sa espiritu ug sa pagtuman sa Kristohanong ministeryo?—Basaha ang Salmo 141:5.
13 Isipa ang tambag ingong pagpakita sa Diyos sa iyang gugma. Gusto ni Jehova ang pinakamaayo para nato. (Prov. 4:20-22) Dihang iya tang tambagan pinaagi sa iyang Pulong, sa binase sa Bibliya nga publikasyon, o sa hamtong nga igsoon, iyang gipakita ang iyang gugma kanato. Iya nang gihimo “para sa atong kaayohan,” nag-ingon ang Hebreohanon 12:9, 10.
14 Pagpokus sa tambag, dili sa paagi sa pagtambag. Usahay maghunahuna tingali ta nga dili maayo ang paagi sa pagtambag kanato. Siyempre, ang magtambag angayng mangitag paagi nga sayon dawaton ang iyang tambag. (Gal. 6:1) Pero kon kita ang tambagan, angay tang magpokus sa kon unsay gitambag—bisan pag mobati ta nga dili kaayo maayo ang paagi sa pagtambag. Puwede natong pangutan-on ang atong kaugalingon: ‘Bisag di ko ganahan sa iyang paagi sa pagtambag, naa ba koy mapadapat sa iyang giingon? Unsa kaha kon akong palabyon ang iyang mga sayop ug ipadapat ang iyang tambag?’ Maayo gyod kon mangita tag paagi nga makabenepisyo sa bisan unsang tambag nga atong madawat.—Prov. 15:31.
‘Pinaagi sa Kaalam ang Among mga Adlaw Modaghan’
Ang sanong sa maalamong tawo sa pagbadlong sukwahi nianang sa usa ka mabiaybiayon. Matod ni Solomon: “Badlonga ang usa ka tawong maalamon ug mahigugma siya kanimo. Hatagi ang usa ka maalamong tawo ug siya mahimong mas maalamon pa.” (Proverbio 9:8b, 9a) Ang maalamong tawo nasayod nga “walay disiplina nga daw makapalipay, hinunoa makapaguol; apan pagkahuman niini alang kanila nga nabansay niini kini magpatunghag madaitong bunga, nga mao, ang pagkamatarong.” (Hebreohanon 12:11) Bisan tuod nga ang tambag daw makapasakit, nganong kita mosukol o mangatarongan kon ang pagdawat niini maghimo kanatong mas maalamon?
“Hatagig kahibalo ang matarong ug mouswag siya sa kinaadman,” nagpadayon ang maalamong hari. (Proverbio 9:9b) Walay usa nga sobra ka maalamon o sobra ka tigulang sa pagpadayon sa pagkat-on. Pagkamakapalipayng makita nga bisan kadtong mga tigulang na midawat sa kamatuoran ug nagpahinungod kang Jehova! Hinaot nga kita usab maningkamot nga ipadayon ang tinguha sa pagkat-on ug himoong aktibo ang hunahuna.
‘Pinaagi sa Kaalam ang Among mga Adlaw Modaghan’
Ang pagpaningkamot sa pagbaton ug kaalam maoy atong personal nga responsibilidad. Sa pagpasiugda niini nga kamatuoran, si Solomon nag-ingon: “Kon ikaw nahimong maalamon, ikaw nahimong maalamon alang sa imong kaugalingon; ug kon ikaw nagbiaybiay, ikaw lamang usa ang magaantos niana.” (Proverbio 9:12) Ang tawong maalamon maoy maalamon alang sa iya mismong kaayohan, ug ang mabiaybiayon mao lamang ang basolon sa iyang pag-antos. Sa pagkatinuod, anihon nato kon unsay atong gipugas. Nan, hinaot kita ‘maghatag ug pagtagad sa kaalam.’—Proverbio 2:2.
Espirituwal nga mga Bahandi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Proverbio
9:17—Unsa ang “kinawat nga tubig,” ug nganong kini “matam-is”? Sanglit gipakasama sa Bibliya ang pagtagamtam sa seksuwal nga relasyon diha sa kaminyoon ngadto sa pag-inom ug makapapresko nga tubig gikan sa usa ka atabay, ang kinawat nga tubig naghulagway sa tinagotagong imoral nga seksuwal nga mga relasyon. (Proverbio 5:15-17) Ang tinagotagong imoral nga seksuwal nga mga relasyon daw nakapatam-is sa maong tubig.
ABRIL 21-27
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS PROVERBIO 10
Sa Unsang Paagi Ta Tinuod nga Magmalipayon?
‘Ang mga Panalangin Maoy Alang sa Matarong’
Ang matarong makabatog kaayohan sa lain pang paagi. “Ang nagatrabaho uban sa usa ka kamot nga taspokan mahimong kabos, apan ang kamot sa kugihan mao ang makapadato. Ang anak nga nagabuhat uban ang hait nga salabotan nagaani sa ting-init; ang anak nga nagabuhat nga makauulaw nahinanok sa ting-ani.”—Proverbio 10:4, 5.
Ilabinang makahuloganon ang mga pulong sa hari ngadto sa mga mamumuo panahon sa ting-ani. Ang ting-ani dili panahon sa pagkatulog. Panahon kini sa kakugi ug daghang oras sa pagtrabaho. Sa pagkatinuod, kini maoy panahon sa pagkadinalian.
Kay anaa sa hunahuna ang pagpangani, dili sa mga lugas, kondili sa mga tawo, giingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Dako ang alanihon, apan diyutay ra ang mga mamumuo. Busa, pangamuyo kamo sa Agalon sa pagpangani [si Jehova nga Diyos] nga magpadalag mga mamumuo ngadto sa iyang pagpangani.” (Mateo 9:35-38) Sa tuig 2000, kapin sa 14 ka milyon ang mitambong sa Memoryal sa kamatayon ni Jesus—kapin sa duha ka pilo sa gidaghanon sa mga Saksi ni Jehova. Nan, kinsa ang makapangulipas nga ‘ang kaumahan puti na aron anihon’? (Juan 4:35) Ang matuod nga mga magsisimba mangamuyo sa Agalon alang sa dugang mga mamumuo samtang nanlimbasog sila pag-ayo diha sa buluhatong paghimog tinun-an nga kaharmonya sa ilang mga pag-ampo. (Mateo 28:19, 20) Ug pagkadagayang gipanalanginan ni Jehova ang ilang mga paningkamot! Sulod sa 2000 nga tuig sa pag-alagad, kapin sa 280,000 ka bag-ohan ang nabawtismohan. Sila usab naningkamot nga mahimong mga magtutudlo sa Pulong sa Diyos. Hinaot nga masinati nato ang kalipay ug katagbawan niining panahon sa ting-ani pinaagi sa bug-os nga pagpakig-ambit diha sa buluhatong paghimog tinun-an.
Lakaw Diha ‘sa Alagianan sa Katul-iran’
Gipunting ni Solomon ang kahinungdanon sa pagkamatarong. Siya nag-ingon: “Ang bililhon nga mga butang sa tawong dato mao ang iyang malig-on nga lungsod. Ang kalaglagan sa mga timawa mao ang ilang kakabos. Ang kalihokan sa matarong mosangpot sa kinabuhi; ang abot sa daotan mosangpot sa sala.”—Proverbio 10:15, 16.
Ang bahandi magsilbing panalipod batok sa pipila ka butang nga mohatag ug kawalay-kasegurohan sa kinabuhi, maingon nga ang usa ka kinutaang lungsod mohatag ug usa ka sukod sa kasegurohan niadtong nagpuyo diha niini. Ug ang kakabos makadaot sa dihang motungha ang wala-damhang mga panghitabo. (Ecclesiastes 7:12) Hinunoa, ang maalamong hari mahimong nagpasabot usab sa kapeligrohan nga naglangkit sa bahandi ug kakabos. Ang tawong dato makiling tingali sa pagbutang sa iyang bug-os nga pagsalig diha sa iyang bahandi, nga naghunahunang ang iyang bililhong mga butang maoy “ingon sa salipod nga paril.” (Proverbio 18:11) Ug ang tawong kabos tingali masayop sa paghunahuna nga walay paglaom ang iyang umaabot tungod sa iyang kakabos. Busa, silang duha wala makahimog maayong ngalan sa Diyos.
it-2 816
Panalangin, Dayeg
Si Jehova Nagpanalangin sa mga Tawo. “Ang panalangin ni Jehova—mao kana ang makapadato, ug dili niya kana dugangan ug kasakit.” (Pr 10:22) Si Jehova nagpanalangin niadtong iyang giuyonan pinaagi sa pagpanalipod, pagpauswag, paggiya, pagpalampos, ug pagtagana sa ilang mga panginahanglan, nga may mapuslanong sangpotanan alang kanila.
Espirituwal nga mga Bahandi
Ang mga Kalipay sa Paglakaw Diha sa Integridad
18 “Ang panalangin ni Jehova”—mao kanay naghatag ug espirituwal nga kauswagan sa iyang katawhan. Ug gipasaligan kita nga “dili niya dugangan kana ug kasakit.” (Proverbio 10:22) Nan nganong makaagom man ug mga pagsulay ug mga kalisdanan ang daghang maunongong mga alagad sa Diyos, nga naghatag kanilag dakong kasakit ug pag-antos? Ang mga kalisdanan ug kagul-anan modangat kanato tungod sa tulo ka dagkong mga hinungdan. (1) Atong kaugalingon nga makasasalang kiling. (Genesis 6:5; 8:21; Santiago 1:14, 15) (2) Si Satanas ug ang iyang mga demonyo. (Efeso 6:11, 12) (3) Ang daotang kalibotan. (Juan 15:19) Bisan pag gitugot ni Jehova nga mahitabo kanato ang daotang mga butang, dili kana gikan niya. Sa pagkatinuod, “ang matag maayong gasa ug matag hingpit nga regalo naggikan sa itaas, kay kini gikan sa Amahan sa langitnong mga kahayag.” (Santiago 1:17) Ang mga panalangin ni Jehova dili magpahinabog kasakit.
ABRIL 28–MAYO 4
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS PROVERBIO 11
Ayaw nag Isulti!
Ang Integridad Moagak sa mga Matul-id
Dugang pa, ang integridad sa mga matul-id ug ang pagkadaotan sa mga mamumuhat ug daotan dunay epekto sa ubang mga tawo. “Pinaagi sa iyang baba ang usa ka apostata magalaglag sa iyang isigkatawo,” nag-ingon ang hari sa Israel, “apan pinaagi sa kahibalo ang mga matarong maluwas.” (Proverbio 11:9) Dili ba tinuod nga ang pagbutangbutang, makadaot nga tabi, malaw-ayng sulti, ug ang walay-kapuslanang tabitabi makadaot sa uban? Ang sinultihan sa matarong, sa laing bahin, maoy putli, gihunahuna pag-ayo, ug nagpakitag konsiderasyon. Maluwas siya pinaagi sa kahibalo tungod kay ang iyang integridad mao ang pamatuod nga gikinahanglan sa pagpakita nga namakak ang iyang mga magsusumbong.
Ang Integridad Moagak sa mga Matul-id
Ang mga tagilungsod nga nagsubay sa matul-id nga dalan nagpalambo sa kalinaw ug kalipay ug nagpalig-on sa uban diha sa komunidad. Sa ingon, ang usa ka lungsod mabayaw—kini mouswag. Kadtong magbutangbutang, mosultig sakit, ug sayop nga mga butang makapahinabog kagubot, kaguol, pagkabahinbahin, ug kalisdanan. Tinuod gayod kini kon kining mga tawhana impluwensiyado. Ang lungsod mag-antos sa kasamok, korapsiyon, ug pagkadaot sa moral ug tingali sa ekonomiya.
Ang prinsipyo nga giingon sa Proverbio 11:11 mapadapat usab ngadto sa katawhan sa Diyos samtang sila nakig-uban sa usag usa diha sa ilang samag-lungsod nga mga kongregasyon. Kon ang usa ka kongregasyon maimpluwensiyahan sa espirituwal nga mga tawo—mga matul-id nga gitultolan sa ilang integridad—kini mahimong usa ka pundok sa mga tawong malipayon, aktibo, ug matinabangon, nga makahatag ug pasidungog sa Diyos. Panalanginan ni Jehova ang maong kongregasyon, ug kini mouswag sa espirituwal. Usahay, ang pipila nga tingali maglagot ug dili-kontento, kinsa mangitag sayop ug manaway sa paagi sa pagdumala sa mga butang, maoy sama sa “makahilong gamot” nga mokaylap ug mohilo sa uban nga sa sinugdanan wala maapektohi. (Hebreohanon 12:15) Kining mga tawhana sagad gusto ug dugang awtoridad ug pagkaprominente. Sila magpalakaw ug mga hungihong nga dunay inhustisya, pagpihigpihig sa minoriyang grupo, o sama niana, diha sa kongregasyon o sa bahin sa mga ansiyano. Ang ilang baba, sa pagkatinuod, makapabahinbahin sa kongregasyon. Dili ba angayng modumili kita sa pagpaminaw sa ilang isulti ug maningkamot nga mahimong espirituwal nga mga tawo nga makahatag ug kalinaw ug panaghiusa sa kongregasyon?
Ang Integridad Moagak sa mga Matul-id
Pagkadakong kadaot ang ipahinabo sa usa nga kulang ug maayong panabot, o kansang “kasingkasing nakulangan”! Siya magpataka na lang ug sulti hangtod sa punto nga mahimo na kining pagbutangbutang o pasipala. Ang tinudlong mga ansiyano kinahanglang abtik sa pagsanta sa maong daotang impluwensiya. Dili sama sa “usa kansang kasingkasing nakulangan,” ang tawong may panabot mahibalo kon kanus-a angayng mohilom. Inay ibutyag ang kompidensiyal nga sulti, siya magtabon sa maong butang. Kay nasayod nga dakong kadaot ang ipahinabo sa mapatuyangong dila, ang tawong may panabot maoy “kasaligan sa espiritu.” Siya maunongon sa iyang mga isigkamagtutuo ug dili magbutyag sa kompidensiyal nga mga butang nga mahimong makadaot kanila. Pagkadakong panalangin sa kongregasyon ang maong mga tighupot sa integridad!
Espirituwal nga mga Bahandi
g20.1 11, kahon
Kon Unsay Himoon Dihang Ma-stress
“PILDIHA ANG STRESS PINAAGI SA PAGPAKITAG KAAYO”
“Ang buotang tawo makahatag ug kaayohan sa iyang kaugalingon, apan ang bangis nga tawo magpahinabog kadaot sa iyang kaugalingon.”—PROVERBIO 11:17.
Ang librong Overcoming Stress naay kapitulo nga nag-ulohang “Pildiha ang Stress Pinaagi sa Pagpakitag Kaayo.” Ang awtor niini nga si Dr. Tim Cantopher miingon nga kon maayo tag pagtratar sa uban, makaayo ni sa atong panglawas ug makadugang sa kalipay. Sa laing bahin, ang tawo nga dili buotan o palaaway dili malipayon kay ang uban dili ganahan niya ug maglikay niya.
Dili pod kaayo ta ma-stress kon maayo tag pagtratar sa atong kaugalingon. Pananglitan, dili ta angayng magdahom ug sobra sa atong kaugalingon. Pero dili pod maayo kon ubos kaayo tag panglantaw sa kaugalingon. Si Jesu-Kristo miingon, “Higugmaa ang imong isigkatawo sama sa imong kaugalingon.”—Marcos 12:31.