Ang Pagkamapihigon Mahimong Pukgoon!
ANG pagkamapihigon, sumala sa sosyologong si Frederick Samuels, “mahimong paninugdang bahin sa pagkatawo sa usa ka indibiduwal . . . Kana nagalangkit sa iyang pagtamod-sa-kaugalingon, paghunahuna sa iyang kaugalingon . . . Lisod ang pagsurender sa pila ka tinamdan ug mga hunahuna bahin sa pundok sama ra sa pagsurender sa usa ka bukton o till.”
Hinuon, daghan ang nagahunahuna nga kon mapatimbayayong sa pagbuhat ang mga rasa ug magkaila sa usag usa, sa usa ka paagi ang pagkamapihigon mahanaw. Ikasubo, kini mas molampos sa teoriya inay sa buhat. Ang pagsagolsagol usahay mosumbalik ug mopasamot sa rasanhong pagkontrahanay. Sa laing bahin, palandonga ang usa ka tunghaang nagsagol ang rasa sa habagatang bahin sa Tinipong Bansa. Didto ang itom ug puti nga mga estudyante nagabuhat nga nagkahiusa nga makigdaiton. Kataposan ba sa pagkamapihigon? Ang mga awtor sa Desegregated Schools: Appraisals of an American Experiment nag-ingon nga ang mga estudyante sa gihapon mopalabi sa paglingkod uban ug halos bug-os makighugoyhugoy sa mga sakop sa ilang kaugalingong rasa. “Dili-pormal nga segregasyon,” mao ang pagtawag niana sa mga tigdukiduki.
Busa ang rasanhong panaghiusa kadaghanan maoy labaw rag diyutay sa malinawong kaubang paglungtad. Aron ang nagkalainlaing mga rasa makatuon gayod sa paghigugma ug pagsabot sa usag usa, labaw pa ang pagabuhaton kay sa yanong pagpaduolay kanila sa usag usa. Apan unsa man? Gihimo sa Hiniusang Kanasoran ang mahuyang nga pagsulay pinaagi sa pag-esponsor sa “Ikaduhang Komperensiya sa Kalibotan sa Pagpakigbisog sa Rasismo ug Rasanhong Pagkamapihigon.“ (Agosto 1-13, 1983) Apan sumala sa pagadahomon, ang misangpot lamang niana mao ang dugang mga teoriya ug taas-dunggon nga pamahayag.
Bag-ong Panglantaw sa Rasa ug Nasyonalidad
Ang katawhan dili magwagtang sa ilang nakadulot pag-ayong mga tinamdan ug pagkamapihigon gawas kon sila dunay gamhanang panukmod sa pagbuhat niana. Ug alang sa linibo kanang panukmora naugmad pinaagi sa pagtuon sa Bibliya. Kini makaabot sa mga kasingkasing ug makapalihok nga dili mahimo sa laing basahon sa kalibotan. “Kay ang pulong sa Diyos buhi ug gamhanan.” (Hebreohanon 4:12) Pananglitan, ikaw usa nga naghambin sa pagkamabatokon sa usa ka rasa o nasyonalidad. Kon mosugod ka sa pagtuon sa Bibliya, imong maamgohan sa dili madugay nga kini nagatudlo nga “Ang Diyos dili motan-aw sa gawas nga panagway sa tawo,” “kondili sa tanang nasod ang tawo nga nahadlok kaniya ug nagabuhat sa pagkamatarong maoy dalawaton alang kaniya.”—Galacia 2:6; Buhat 10:34, 35.
Ang pagtuo nga ang Diyos “nagbuhat gikan sa usa ka tawo sa tanang nasod sa mga tawo,” lagmit mohimo nga imong tulotimbangon pag-usab ang imong mga panghunahuna bahin sa katawhan sa ubang rasa. (Buhat 17:26) Sa unsang paagi ang usa makaisip nga ubos sa mga tawo nga may laing kolor sa panit, grano sa buhok ug porma sa mga mata ug ilong nga timaan sa nagkalainlaing mga rasa kon siya nakaugmad sa pakighigala sa Diyos nga naglalang gikan sa usa ka tawo sa tanang nasod sa mga tawo?
Matuod, ang nagkalainlaing mga rasa maorag dunay iladong mga taras sa pagkatawo—maayo ug daotan. Bisan pa niana, ang Bibliya nagapasidaan: “Hupti kining mga butanga nga walay paghukom daan [“pagkamapihigon,” Today’s English Version], nga dili magabuhat sumala sa madapigong kiling.” (1 Timoteo 5:21) Sa ingon ang Kristohanon nagatugot nga ang matag usa “magapamatuod kon unsa ang iyang kaugalingong buhat” inay hukman ang bili sa usa ka tawo pinaagi sa iyang kolor o rasa.—Galacia 6:4.
Pananglitan, si apostol Pablo miingon nga ang mga taga-Creta may mangil-ad nga dungog sa pagka “mga bakakon, madaotong mapintas nga mga mananap, walay-buhat nga mga ulitan.” (Tito 1:12) Hinuon, kini wala magpasabot nga ang maong mga taras kinaiyanhon o kana diha sa tanang taga-Creta. Kay gisugo ni Pablo si Tito sa pagpangita didto sa Creta sa mga lalaki nga nakabuntog niini ug pagtudlo kanila sa responsable nga mga katungdanan diha sa kongregasyon.—Tito 1:5.
Tinuod, madanihon usahay ang paghinapos nga ang pila ka etnikong taras maoy “anaa sa dugo.” Pananglitan, ang usa ka rasanhong pundok tingali dunay ubay-ubayng taspokan ug walay-trabahong mga membro. ‘Tapolan gayod kana sila,’ ang pipila modali sa paghinapos. Apan, ang Kristohanon dunay kahangawa sa katawhan. Siya nasayod nga daghan maoy “gianitan ug gipatibulaag” niining mapintas, walay-gugma nga kalibotan. (Mateo 9:36) Aw, sa daghang kayutaan tungod sa rasanhong pagkamapihigon ug ekonomikanhong kahimtang ang mga tawo dili makasulod sa nahiangay nga mga trabaho! Busa, ang kasagarang daw pagkatapolan mosangpot nga pagkawalay-paglaom ug pagkadesperado. Kana sila nagkinahanglan sa espirituhanong tabang ug pagkamasinabtanon—dili sa mapintasong panaway.
Kini mopahinumdom sa tambag ni apostol Pablo sa pagbuhat sa tanang butang uban ang “pagpaubos sa hunahuna nga magaisip nga ang uban labaw kaninyo.” (Filipos 2:3) Ang pagdawat niining tambaga mahimong magkinahanglan ug dako kaayong kausaban sa panghunahuna sa usa. Sama sa unang siglo, daghan ang mibating “labaw” kay sila may sekular nga edukasyon o hataas sosyal nga kahimtang. Apan nagpahinumdom si Pablo sa unang-siglong mga Kristohanan nga “gipili sa Diyos ang mga binuang nga butang sa kalibotan . . . ug ang mga butang tinamay.” (1 Corinto 1:26-28) Ang maong mga ubos nagbaton sa pagpaubos ug sinseridad nga naghimo kanilang “labaw” sa mga mata sa Diyos. Ang usa ka tawo mahimo bang mapihigon kon iyang batonan kining diyosnong pag-isip sa uban?
Ang Gipihig
Sa laing bahin, tingali sa dugay na ikaw maoy biktima sa pagkamapihigon ug nakaamgo nga diyutay ra gayod ang maningkamot sa pagpukgo sa ilang pagkamadapigon. Ang Bibliya makabulig kanimo sa pagpabili nga kawang ang pagdahom ug hustisya niining presente, baliko sosyal nga kahikayan. “Ang butang nga baliko dili matul-id,” matud ni Solomon. (Ecclesiastes 1:15) Busa ang Diyos misaad sa pagpapas sa tanang inhustisya sa kataposan, ug ang pagkasayod niini mahimong dakong tinubdan sa kalipay kanimo!—Salmo 37:1-11; 72:12-14.
Hinuon, kasamtangan basin kinahanglan mangita kag paagi sa pagsagubang sa pagkamapihigon. Ingong balos sa pagkamadapigon, ang pipila magaugmad sa pagkamapihigon sa ilang kaugalingon, nga mohinapos nga ang tanan sa laing rasa maoy madapigon. Sila mahimong sensitibo kaayo, nga masakit sa labing inosenteng mga komento. Apan, ang Bibliya nagapasidaan sa Ecclesiastes 7:9: “Ayaw pagkasakit sa madali sa imong espiritu.” Tun-i nga dili pakasad-on dayon ang uban ug mahigawas ka sa daghang kapikalan.
Hinumdomi, usab, nga si Jesus sa makadaghan nasinati sa pagkasinalikway gikan sa iyang Hudiyong mga katagilungsod. Bisan pa niana iyang gidasig ang iyang mga tinun-an sa pagduol sa katawhan nga malaomon. “Inigsulod ninyo sa usa ka balay,” matud ni Kristo, “pag-ingon una, ‘Hinaot kining balaya magbaton sa pakigdait.’” (Lucas 10:5, 6) Tinong labing maayo ang pagduol sa katawhan uban ang pagdahom ug tinguha nga mabatonan ang pakigdait inay sangkapan ang imong kaugalingon sa emosyonal alang sa away.
Apan, komosta man kon ikaw biktima sa inhustisya, sama sa usa ka Nigerianong magtiayon kansang umaabot nga tag-iya sa balay paabangan wala motuman sa saad nga paabangan ang apartment? (Ang mga tawo mireklamo nga dili nila buot may silingan nga mga itom.) Pagkadakong pakaulaw sa dignidad sa usa ka tawo! Bisan pa niana ang Bibliya nagapasidaan batok sa “pagpugos sa usag usa nga makigharongay.” (Galacia 5:26; potnot sa 1984 New World Translation, Reperensiya nga Bibliya) Kini kasagarang mokuta sa pagkamadapigon ug pagdumot nga mas halalom. Ug ang pagbalos pinaagi sa kasuko kasagarang mopagrabe lamang sa daotang situwasyon.
Si Jesus mihatag niining tambaga: “Ayaw pagsukli ang daotan; apan si bisan kinsa nga magasagpa kanimo sa imong tuo nga aping [nga magagawing mainsultohon kanimo], itahan usab ang pikas kaniya.” Si Pablo midugang: “Ayaw pagbalosi ug daotan ang daotan si bisan kinsa . . . Kon mahimo, samtang nagaagad kaninyo, magmadaiton sa tanang tawo. . . . Ayaw itugot nga kamo dagon sa daotan, kondili magpadayon sa pagdaog sa daotan pinaagi sa maayo.” (Mateo 5:39-44; Roma 12:17-21) Ang pagbalos ug kalulot sa pagdumot magkinahanglag dakong moral nga kusog. Apan pinaagi sa pagdumili nga ikaw mahupong sa kayugot tungod sa pagkamadapigon, imong madaog kana.
Pagtinguha sa Kaayohan sa Uban
Usa ka taga-Jamaica nga binalaye nakatuon pa ug laing leksiyon mahitungod sa pagpukgo sa pagkamapihigon. Sa diha nga ang pamilya sa iyang Aprikanong bana kapin kun kulang nagsalikway kaniya, siya misugod sa paglantaw sa mga butang gikan sa ilang punto de vista. Siya mahinumdom: “Akong nasabot nga ang hinungdan sa pagkamapihigon ikatumong usab kanako. Dili ako mosul-ob sa ilang sinina, dili gusto sa ilang pagkaon ug wala maningkamot sa pagtuon sa ilang pinulongan. Busa mihukom ako sa pagsulay sa pagtuon sa pila ka ekspresyon sa ilang pinulongan. Sa diha nga ako may isulti diha sa ilang pinulongan, sila mosanong nga madasigon: ‘Ah, ikaw nagakahimong sama na kanamo karon!’”
Oo, ang usa dili mapildihan ug dako ang mabatonang kaayohan pinaagi sa pagpasidungog sa maayong mga bahin sa mga kultura sa ubang katawhan. Busa kon ikaw nagagikan sa nasod diin ang mga tawo makiling nga bibohon, himoa ang pila ka pagpasibo kon ikaw mobalhin ngadto sa nasod diin ang katawhan makiling nga mahilomon. Ang Bibliya nagaingon sa tukma: “Pasagding ang matag usa mangita, dili sa iyang kaugalingong kaayohan, kondili ang iya sa laing tawo.” (1 Corinto 10:23, 24, 31-33) Hinumdomi, ang kahakog ug pagkapanatiko mao ang kadaghanang hinungdan sa pagkamapihigon.
Pagkamapihigon Napukgo!
Busa ang Bibliya napunog praktikal nga tambag nga makatabang sa mga tawo sa pagpukgo ug pagsagubang sa pagkamapihigon. Ang pagbuhat niana dili kanunay sayon, bisan alang sa debotadong mga Kristohanon. Palandonga kon unsay nahitabo sa dili pa dugay panahon sa usa ka intermisyon sa usa ka kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova. Usa ka babaye nga nagdalag trey sa pagkaon nahibangga sa siya ug nayabo ang iyang ilimnon sa katibuk-an sa mga tiil sa laing babaye. Kadto tingali mipatim-awng gamay ra gawas sa usa ka kamatuoran: Ang usa ka babaye maoy itom, ang lain puti.
Ang daklit pero masuk-anong suklianay nga misunod nagpadayag sa giluom nga pagkontrahanay tungod sa rasa. Sa kasagarang mga kahimtang ang pagpangayog pasaylo mahimong imposible! Sa tabang sa usa ka tumatan-aw, ang maong duha ka babaye gipahinumdoman nga sila mga Kristohanon. Sila nasayod nga daotan ang rasanhong pagkamapihigon ug sila dili makapabilin sa pabor sa Diyos kon sila dili makigdaitay sa usag usa. (1 Juan 4:20) Makapatandog gayod ang pagkakita sa duha ka babaye nga naghalog nga may mga luha sa mata ug nangayog pasaylo sa usag usa. Labaw nga hinungdanon, ilang gikalimtan ang hitabo ug nag-estoryahay nga samag daang mga higala.
Sa ingon ang mga Saksi ni Jehova nakahimog dagkong kauswagan padulong sa pagpapas sa pagkamadapigon. Tan-awa sa imong kaugalingon. Sa literal adunay minilyon kanila nga nagahatag ug buhing pamatuod sa kamatuorang ang Pulong sa Diyos tinuod nga may gahom—gahom nga igo sa pagpukgo bisan sa pagkamapihigon.
[Blurb sa panid 9]
Sa unsang paagi imong maisip nga ubos ang katawhan sa nagkalainlaing rasa sa diha nga ang Diyos “nagbuhat gikan sa usa ka tawo sa tanang nasod sa mga tawo”?
[Blurb sa panid 10]
Ang pagbalos ug kalulot sa pagdumot magkinahanglag dakong moral nga kusog
[Blurb sa panid 10]
Pinaagi sa pagdumili nga ikaw mahupong sa kayugot tungod sa pagkamadapigon, ikaw modaog niana
[Letrato sa panid 11]
Ang pagtuon sa Bibliya nagapugos sa usa ka tawo sa pagtulotimbang pag-usab sa iyang mga pagbati bahin sa mga tawo sa nagkalainlaing mga rasa