Kinabuhi ug Pakigdait—Pinaagi sa Unsa?

“KINABUHI UG PAKIGDAIT.” Kana ang ulohan sa talagsaong komperensiya sa kalibotan nga gihimo sa Uppsala University, Sweden, Abril 20-24, 1983. Unsay nakapatalagsaon niadto? Sa unang panahon sa kasaysayan, ang mga pangulo sa iglesya sa labing tag-as internasyonal nga hut-ong nagkatigom sa paningkamot nga magkahiusa bahin sa kon unsay pag-isip sa ilang mga iglesya sa gubat, kapintasan ug nukleyar nga armamento, ingon man sa pagpausbaw sa kinabuhi ug pakigdait sa kalibotan.

Mga 160 ka pangulo nga naghawas sa Ortodoksong Katoliko nga Iglesya, Romano Katolikong Iglesya, Luteranong mga iglesya sa estado ug sa libreng mga iglesya sa 60 ka nasyonalidad ang misalmot. Mga 200 ka magsusulat gikan sa tibuok kalibotan presente usab.

Pakigdait Pinaagi sa Armadong Pagsukol?

Usa sa dagkong mga pangutana maoy kabahin sa kon unsaon pag-isip sa mga iglesya ang pagkalangkit sa armadong pagsukol. Si Arsobispo Olof Sundby, ang pangulo sa Swekong Iglesya sa Estado ug membro sa Komite nga Nagdumala sa komperensiya, mipahayag nga tukma nga ang mga Kristohanon moapil sa armadong pagsukol kon ang tuyo mao ang pagpugong nga ang kapintasan magmadaogon. Ug si Vitalij Borovoj, Ortodoksong hawas ug propesor sa teolohiya, dayag miangkon sa usa ka interbiyo: “Ang Rusong Ortodoksong Iglesya walay kasaysayan sa dili pag-apil sa gubat. Daghang pari ang nakigbugno pag-ayo batok sa rebolusyon, ug ang mga rebolusyonaryo nag-isip sa mga pari ingong mga hawas sa pagmando sa Czar.” Siya midugang: “Natural lamang, ingong Kristohanon ako supak sa tanang gubat. Bisan pa niana, matarong ang pagpakig-away sama sa atong gibuhat panahon sa ikaduhang gubat sa kalibotan.”

Nagapaila nga ang ilang mga iglesya walay maayong dungog ingong mga tigpasiugda sa kinabuhi ug pakigdait sa kalibotan mao ang kataposang resolusyon, nga gitawag Ang Mensahe. Nga gisagop sa mga delegado sa komperensiya, kana mabasa sa bahin: “Kami mapaubsanong nagasugid nga ingong mga Kristohanon kami wala magmaunongon sa Ginoo. Ang among kaugalingong mga pagkabahinbahin ingong mga Kristohanon nagapahuyang sa among pagsaksi sa pakigdait. Ingong mga lungsoranon sa nukleyar nga mga estado ang pipila kanamo nagadala sa mas dakong kaulawan. Kami nagahinulsol, nga tingob.” Nga nagpakasayon sa kapasayloan sa Ginoo, kana nagapadayon: “Apan karon kinahanglang atong dawaton ang kapasayloan sa Ginoo.”

Wala Magkauyon

Ang kataposang resolusyon sa komperensiya kinahanglang ipasibo ug sulaton pag-usab sa makadaghan una pa kana madawat aron sagopon. Kadto wala magpakitag panagkauyon sa bahin sa tanang delegado.

Pananglitan, sa pasiunang bersiyon, usa ka pahayag mabasa: “Apan gikan sa Kristohanong panglantaw ang pagsalig sa hulga ug posible nga paggamit sa nukleyar nga armas dili dalawaton ingong paagi sa paglikay sa gubat.” Apan, kadto giilisan ngadto sa: “Kadaghanan kanamo nagtuo nga gikan sa Kristohanong panglantaw ang pagsalig sa hulga ug posible nga paggamit sa nukleyar nga armas dili dalawaton ingong paagi sa paglikay sa gubat. Ang pipila andam motugot sa nukleyar nga pagpugong ingong temporaryo lamang nga lakang tungod kay wala pay mga kapilian.” Dayag, ang pila ka pangulo sa iglesya dili supak sa nukleyar nga pagpugong ingong paagi sa paglikay sa gubat!

Kining tinamdara mahitungod sa nukleyar nga armas gipamatud-an usab sa sunod nga pahayag sa resolusyon. Sa unang bersiyon kini mabasa: “Bisan ang pagbaton kanila wala mahiuyon sa atong pagtuo sa Diyos.” Kini giilisan, sumala sa mosunod: “Ang pipila andam motugot sa nukleyar nga pagpugong ingong temporaryong lakang samtang walay mga kapilian. Apan, sa kadaghanan kanamo ang pagbaton sa nukleyar nga armas wala mahiuyon sa among pagtuo sa Diyos.” Giilisan usab ang deklarasyon: “Busa, kami nagkauyon nga ang paglungtad niining armasa nagasupak sa kabubuton sa Diyos.” Kadto natapos nga mabasa: “Busa, ang kadaghanan kanamo nagtuo . . . ”

Gingharian sa Diyos kun ang HK?

Makaiikag, ang resolusyon sa maong komperensiya sa kalibotan sa mga iglesya wala magpahayag sa pag-ila sa Gingharian sa Diyos ingong bugtong paagi sa pagdalag malungtarong kinabuhi ug pakigdait. Ngani, kana wala gani maghisgot sa Gingharian sa Diyos. Inay hinuon, ang resolusyon nagsunod sa tradisyonal nga baroganang gikuha sa mga iglesya sa Kakristiyanohan sa pagpaluyo sa organisasyon sa Hiniusang Kanasoran ug sa ubang tawhanong mga proyekto. Kana mipahayag: “Ingong dugang mga lakang kami nagaawhag: 1. Ang paglaban ug pagdugtong sa awtoridad sa Hiniusang Kanasoran, sa internasyonal nga balaod ug pagpaluyo sa bug-os nga pagpatuman sa tratado sa Helsinki.” Ug, sa paghatag ug “mga giya alang sa aksiyon sa mga iglesya,” kadto mihangyo nga sila “magpaluyo sa mga politiko ug mga gobyerno sa mga plano sa pag-ugmad sa mga estratehiya alang sa pakigdait ug mga sistema sa gikahiusahang kasegurohan.”

Pagkalahi sa baroganang gikuha ni Jesu-Kristo, kinsa nagtudlo sa estriktong neyutralidad sa politikanhong kahikayan sa kalibotan ug gipahimangnoan ang iyang mga tinun-an sa pagsalig sa Gingharian sa Diyos ingong bugtong paagi sa pagpatuman sa malungtarong pakigdait sa kalibotan! (Juan 17:14, 16; 18:36; Mateo 6:10; Pinadayag 21:3, 4) Nailhan sa matuod nga mga Kristohanon ang panginahanglan niadtong “mahigugma sa kinabuhi ug makakita sa maayong mga adlaw” nga “mangita sa pakigdait ug tinguhaon kana.” (1 Pedro 3:10, 11) Sa pagbuhat niini, ilang ginasunod ang sugo sa Bibliya: “Samtang kini magaagad kaninyo, magmakigdaiton sa tanang tawo.”—Roma 12:18.

Ang “Kinabuhi ug Pakigdait” nga resolusyon nag-awhag sa kanasoran nga magmadaiton pinaagi sa pagdala sa ilang “mga kasabotan ngadto sa positibo nga mga konklusyon” ug pinaagi sa “bug-os nga paghanaw sa tanang nukleyar nga armas sulod sa lima ka tuig.” Maoy kapin na karon sa usa ka tuig ug tunga sukad sa “Kinabuhi ug Pakigdait” nga komperensiya. Kini bang tumong sa pakigdait makab-ot sa nahibiling tulo ka tuig ug tunga? Ang ilang paningkamot tinuod bang mosangpot sa kataposan sa pagdalag pakigdait ug kasegurohan sa kalibotan? O ang Gingharian sa Diyos mobalda aron sa paglaglag sa tanang nagalungtad nga mga kagamhanan uban ang ilang mga hulga sa kinabuhi ug pakigdait ug ipasig-uli kining yutaa ngadto sa malinawong paraisonhong mga kahimtang? Ang katuigang anaa sa unahan pihong mohatag sa tubag.—1 Tesalonica 5:3; Daniel 2:44; Isaias 9:7.