Mga Batan-on Nangutana . . .

Unsaon Nako sa Pagpilig Karera?

“SA MIABOT ang akong 60-adlawng ebaluwasyon,” miingon si Emily, batan-ong babaye sa iyang panuigong 20, “gipahibalo ako sa akong superbisor nga gihatagan niya ako ug taas nga grado . . . nga ako makalaom ug karera uban sa kompaniya.”

Kinahanglang maghimog desisyon si Emily: dawaton ang promosyon sa dakong suweldong trabaho ug lakip sa mga bentaha niini​—espesyal nga pagbansay, dungog, materyal nga mga kaayohan​—o mangitag part-time nga trabaho aron makapadayon sa laing karera nga siya gibansay. Ang iyang desisyon adunay taas ug abot nga epekto sa iyang kinabuhi.

Bisag wala na mag-eskuyla si Emily, ang iyang pagpilig karera tinoon pa. Ug kon anaa na ikaw sa imong kataposang katuigan sa hayskol (nailhang secondary school sa ubang mga nasod), ikaw usab anaa na sa yugto sa paghimog desisyon sa imong kinabuhi. ‘Padayonon ko ba ang akong edukasyon sa unibersidad?’ tingalig mangutana ka sa imong kaugalingon. ‘Magtuon ba akog kapangabuhian?’

Kon Asa Makakaplag ug Maayong Tambag

Ang sanglitanan nag-ingon: “Ang magapamati sa tambag manggialamon.” (Proverbio 12:​15) Ang ubang mga tunghaan adunay magtatambag alang sa mga estudyante sa pagtabang kanila sa pagpilig karera o sa pagtabang kanila sa pagbutang ug mga tumong. Kon aduna niining programaha ang imong eskuylahan, tingali makita nimong ang kasagarang tambag nga ihatag magdasig kanimo sa pagpahimulos sa gikinahanglan nimong katuigan sa eskuylahan ug sa pagtapos kanila Ngano? Tungod kay hinungdanon ang edukasyon sa pagpangitag dapit sa kalibotan sa panarbaho.a Ang Royal Bank of Canada, sa Monthly Letter niini, mibatbat niining paagiha: Ang usa “kinsa dili magpahimulos sa labing maayong mga kahigayonan sa pagkakat-on sa katuigan sa pagtungha mapildi sa kompetisyon batok sa uban sa ulahing kinabuhi.”

Ang pagputol sa imong edukasyon sa hayskol pinaagi sa pag-undang tingali makababag sa imong kalamposan sa pagkakitag trabaho. Ang usa ka report prangkang mipadayag nga “ang nangundang sa tunghaan mas alaut karon kay sa 30 ka tuig nga milabay . . . Samtang nagkauswag ang gidaghanon sa mga nangundang sa tunghaan, miuswag usab ang lebel sa edukasyon sa mga mamumuo sa kinatibuk-an, nga nakapahimo sa kompetisyon sa trabaho nga mas malisod alang sa mga nangundang sa tunghaan.”

Apan, ang may maayog tuyong mga magtatambag, tingali mobati nga ang mas taas nga edukasyon hinungdanon niining modernong katilingban. Apan, ang Bibliya nagpasidaan, ‘Ayawg tuohi ang tanang pulong.’ (Proverbio 14:​15) Ngani, miingon ang usa ka tawo: “Wala akoy teknikal nga kahibalo ug wala maedukar sa unibersidad, nagpamunit lamang akog pipila ka butang samtang nagapadayon.” Kinsa kini? Ang dakong tawo sa kagamhanan ug awtor si Sir Winston Churchill! Nadiskobrehan usab sa daghang batan-on nga ang edukasyon sa unibersidad dili mao lamang ang kapilian. Ang diesi-otso anyos nga si Jane miingon: “Daghang tin-edyer moduyog sa kinabag-an sa pag-eskuyla sa kolehiyo tungod kay ilang gihunahuna nga kini mao ‘ang angayng pagabuhaton.’ . . . Kon mohunong lamang unta sila sa pagpalandong sa uban pang kapilian nga ilang mabatonan ug mangahas nga mahimong lahi!”

Nan, dili ikatingala, nga ang librong Adolescence ni Eastwood Atwater miingon: “Dugang ug dugang batan-on nagtimbangtimbang pag-ayo bahin sa pag-eskuyla sa kolehiyo.” Usa pa, ang maidlot nga pagtan-aw sa pangempliyo nagpakita nga ang gitawag nga hataas nga edukasyon dili maingon nga mao ang labing maayong paagi sa pagkakitag trabaho. Adunay daghan, nga titulado sa unibersidad, nagkaproblema sa pagpangitag trabaho ug sagad gilantawng sobra ka kuwalipikado alang sa dakong suweldong mga trabaho. “Karon upat gikan sa lima ka trabaho wala magkinahanglan ug hataas nga edukasyon ug, dugang pa, ang titulo mahimong kababagan imbes usa ka tabang,” mitaho ang San Francisco Examiner & Chronicle. Ang kamatuoran mao nga diha sa kadaghanang mga natad sa kahibalo, nagpatungha ang mga kolehiyo ug dugang mga graduwado kay sa mabatonang mga trabaho.

Busa kon magpangayog tambag, labing maayo ang pagduol niadtong tinuod gayod nga may pagtagad sa imong mga intereses ug nga adunay bililhong mga eksperyensiya sa kalibotan sa panarbaho. Mahimong dakong tabang ang imong mga ginikanan ning bahina. (Proverbio 23:​22) Sila nasayod sa imong mga katakos. Ug kon sila mahadlokon sa Diyos, sila adunay lahi nga panglantaw sa mga karera kay sa mga magtatambag sa eskuylahan. Ang kalma ug prangkang diskusyon uban kanila hayan makahatag kanimo sa tukmang direksiyon nga imong gikinahanglan aron makakaplag ug malamposong karera.

Ang mga batan-on taliwala sa mga Saksi ni Jehova nakabaton usab sa bentaha sa pagpangayog tambag gikan niadtong may eksperyensiya sa kongregasyon nga ilang gipakig-ubanan. Nakagamit ka na ba niining tuborana sa paggiya?

Mga Kapilian sa Unibersidad

Human sa pagkonsulta sa ilang mga ginikanan, daghang batan-on ang mihukom sa dili pagkuhag dugay mahumang edukasyon tungod sa pagkawalay katinoan sa umaabot. “Hamubo na lamang ang panahon,” miingon ang Bibliya. (1 Corinto 7:​29) Ug dili ba tinuod nga ang giespesyalisar nga pagbansay sa usa ka natad mahimong karaan na sulod lamang sa pipila ka tuig tungod sa tulin nga pag-uswag sa teknolohiya? Busa palandonga ang imong kaugmaon sa mainampingon. Si Stephanie, usa ka tin-edyer, mihukom sa pagkuhag mga kurso sa hayskol nga makatabang kaniya sa pag-ugmad ug mga katakos nga mapuslanon sa pagpangitag trabaho. Siya miingon: “Nianang paagiha ang panahon nga igugol sa hayskol dili mausik.” Sa gipangutana kon ang iyang kurso sa hayskol tinuod bang nag-andam kaniya sa pagpangitag kapangabuhian, usa ka batan-ong ginganlag Alice mitubag: “Nakakat-on ako ug praktikal nga katakos ug nakakitag trabaho.” Unsang katakosa? “Pagpanguwenta ug sekretaryal,” miingon si Alice.

Imo na bang nasusi ang mga kurso nga gitanyag sa mga tunghaan? Aduna bay bokasyonal nga pagbansay sa mga katakos ang gitanyag? O aduna bay hayskol sa duol sa inyong balay nga nagtanyag ug praktikal nga pagbansay sa katakos nga imong gibati nga angay kanimo? Pananglitan, daghang mga tunghaan nagtanyag pagbansay sa pagkamekaniko, computer programming, tubero, ug uban pa.

‘Apan kinsa bay gustong mahimong karpentero o tubero?’ mangutana ang ubang batan-on. Sa bata pa, gitudloan si Jesus sa pagpamanday. Bisag dili kadto mao ang iyang karera, nabansay kaayo siya niining trabahoa nga nailhan siyang “ang karpentero.” (Marcos 6:3) Nakita usab ni Solomon ang kaayohan sa pagkahimong batid sa usa ka trabaho: “Nakita mo ba ang usa ka tawo nga hanas sa iyang trabaho? Siya magatindog sa atubangan sa mga hari; ug siya dili magatindog sa atubangan sa ordinaryong mga tawo.” (Proverbio 22:​29) Karon, diyutay lamang kaayong tawo ang nagpabili sa mga kahanas sa panarbaho. Ingong resulta, miuswag ang panginahanglan niining kahanasa! Si Paul McCracken, propesor sa Graduate School of Business Administration, sa University of Michigan, mikomento niini: “Buot nakong ipasiugda, sa tukmang panahon, ang bokasyonal nga pagbansay sa mga trabaho sama sa mekaniko. Tugotan tang mouswag ang ekonomiya, daghan nianang matanga sa trabaho​—ug maayo silang mga trabaho​—ang mabuksan.” Ang bokasyonal nga kahanas mao bay imong gikinahanglan aron sa pagtagana sa imong presente ug sa umaabot nga mga panginahanglan?

Magmarealistiko sa Umaabot

Ang panglantaw sa Kristohanon sa umaabot makaapekto usab sa iyang pagpilig karera. Sanglit ‘mahanaw ang kalibotan,’ ang karera nga ipasukad sa kalibotanong mga ambisyon dili realistikanhon. (1 Juan 2:​17) Ang tagna sa Bibliya nagpakita kon unsa ka mubog kinabuhi kining mga kareraha.​—Lucas 21:​29-35.

Tungod niini nga katarongan, daghang batan-on taliwala sa mga Saksi ni Jehova mipilig karera sa bug-os panahong edukasyon sa Bibliya​—usa ka bulontaryong buluhaton sa pagtabang sa mga tawo sa pagsabot sa Bibliya. ‘Apan,’ tingali mangutana ka, ‘unsay imong kapangabuhian niana?’ Aron sa pagsuportar sa ilang kaugalingon sa pinansiyal, daghan ang mikuha una ug praktikal nga mga pagbansay sa usa ka panarbaho. Gihimo kini ni apostol Pablo. (Buhat 18:3) Ug ang iyang tambag nga gibase sa iyang kaugalingong eksperyensiya, mao: ‘Magbudlay, magabuhat sa maayong mga butang pinaagi sa imong mga kamot.’​—Efeso 4:​28; 1 Tesalonica 4:11.

Busa ang pagpilig malamposong karera maoy resulta sa pagbaton ug maayong tambag gikan sa tukmang mga tawo, magpabansay sa mga kurso nga motabang kanimo sa pagkab-ot sa imong mga tumong, ug magmarealistiko sa imong umaabot. Makaikag, si Emily, nga gihisgotan sa sinugdanan, sa primero midawat sa dungganong trabaho ingong executive secretary. Apan, iyang naamgohan nga dili siya molampos sa duha ka nagkasumpaking karera. (Itandi sa Lucas 16:​13.) Busa midesider siya pabor sa bug-os panahong karera sa pagtabang sa mga tawo sa pagtudlo sa Bibliya. Nagpasabot kini sa pagkuhag part-time nga trabaho aron sa pagsuportar sa iyang kaugalingon. Ang iyang mga pagbati bahin sa pag-undang sa dakong suweldong trabaho alang sa iyang piniling karera? “Malipayon kaayo ako sa pag-ingon nga nakahimo ako sa pagkab-ot sa akong tumong sa bug-os panahong pag-alagad,” miingon si Emily.

“Nakaugmad ako ug tinuod nga gugma ning buluhatona.” Pinaagi sa mainampingong pagplano ug sa mainampoon, ikaw usab makapilig karera nga imong ikalipay—usa ka malamposong karera nga adunay umaabot!

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 16]

“Karon upat sa lima ka trabaho wala magkinahanglag hataas nga edukasyon, ug dugang pa, hayan kababagan ang titulo imbes usa ka tabang.”—San Francisco Sunday Examiner & Chronicle

[Letrato sa panid 17]

Daghan ang nakadiskobreng ang pagtuon ug panarbahong ginamit ang kusog maoy praktikal nga paagi sa pag-andam alang sa umaabot nga pangempliyo