Pagkab-ot sa Akong Pangandoy sa Pagkabata
MAHINUMDOMAN ko pa ang akong pagkamaukit-ukiton bahin sa Diyos. Gikuha ako sa akong inahan sa pagpamauli sa balay gikan sa kindergarten, nga naghawid sa akong kamot. “Mama, diin gikan ang Diyos?” nangutana ako, nga naghangad kaniya.
“Walay nasayod, mahal ko,” mao ang iyang tubag. Naguol ako niini tungod kay nagtuo ako nga nahibalo si Mama sa tanang butang. ‘Walay nasayod kon diin gikan ang Diyos’ mipadayon siya sa paglibog sa akong singko-anyos nga hunahuna.
Masabtang Pagtulon-an sa Bibliya
Sa milabay ang duha ka tuig gipabakasyon ako sa akong ginikanan uban sa akong iyaan ug uyoan nga nagpuyo sa Racine, mga 25 milya (40 km) gikan sa among balay sa Milwaukee, Wisconsin. Gisultihan ako sa akong iyaan sa katingalahang paglaom nga gitanyag sa Bibliya—sa pagpuyo sa paraisong yuta sa umaabot.
Iyang gisaysay nga ang “paraiso” nagkahulogang dapit sa kinaiyanhong katahom, sama sa matahom nga tanaman o parke. Didto imong tagamtamon ang malipayong mga panahon uban sa imong pamilya ug sa pagdula nga walay kahadlok sa mga hayop sama sa mga leon ug tigre tungod kay malumo sila sama sa mga iring. Ug dili nimo biyaan kining dapita tungod kay ang Diyos nag-ingon nga ang mga tawong mopuyo dinhi dili na gayod mamatay!—Lucas 23:43; Pinadayag 21:3, 4; Isaias 11:6-9.
Daghang tawo ang moingon nga lisod sabton ang Bibliya, nga wala kini sulata aron masabtan. Apan ang mga teksto nga detalyadong nagbatbat niining mga butanga dili lisod sabton alang kanako sa gipakita kini sa akong iyaan. Sayon kaayo silang handurawon, nga sama sa tawhanong kasinatian—dili sugilanong engkantohanon o pantasiya. Ang mga handurawan sa bata motungha ug mawala, apan kining gibase sa Bibliya nga paglaom sa pagpuyo sa Paraiso nakaimplwensiya sa akong kinabuhi sa kataposang 23 ka tuig, ug karon sama kini ka tinuod balik sa siyete anyos pa ako.
Dili Tanang Pagsimba Giuyonan
Bisan sa bata pa, nasabtan nako nga ang Diyos nga matinagdanon kaayo sa tawo sa pagtanyag kanilag matahom nga kinabuhi sa pagkatinuod takos gayod nga simbahon. Apan gipakita sa akong iyaan nga dili tanang pagsimba kahimut-an sa Diyos. Iyang gipabukas kanako ang Salmo 115, diin naghisgot kini bahin niadtong nagasimba sa sayop nga paagi: “Ang ilang mga diyosdiyos mao ang salapi ug bulawan, binuhat sa kamot sa mga tawo. Sila adunay baba, apan sila dili makasulti; sila adunay mga mata, apan sila dili makakita; sila adunay mga dalunggan, apan sila dili makadungog. Sila adunay ilong, apan sila dili makapanimaho. Sila adunay mga kamot, apan sila dili makahikap. Sila adunay mga tiil, apan sila dili makalakaw; ni makasulti sila pinaagi sa ilang mga tutunlan. Ang mga nanagbuhat kanila nahisama kanila, sama kanila ang tanang mosalig kanila.”—Salmo 115:4-8.
Kining mga tekstoha, usab, dili malisod kanako sa pagsabot. Sa matin-aw, wala uyoni sa Diyos ang paggamit sa mga larawan sa pagsimba! Mikilab ug balik ang akong hunahuna sa mga imahen ug mga larawan sa simbahan nga among yukboan ug halokan, ug sa hulagway ni Jesus sa akong lawak nga akong ginaampoan. Giabot ako ug nagkaluyang kaamgohan—ang akong relihiyon, ang relihiyon sa akong mga ginikanan, nagkasumpaki sa Bibliya! Sukad niadto, nahimong akong pangunang tumong ang pagsimba sa Diyos “sa espiritu ug sa kamatuoran.”—Juan 4:23.
Adunay dakong katarongan ang akong iyaan sa pagpakita kanako niining mga tekstoha sama nianang sa Salmo 115. Siya nasayod nga ang akong amahan, nga iyang manghod, dulot nga namatuto sa relihiyong Ortodoxo. Milalin ang akong amahan ngadto sa Tinipong Bansa gikan sa Ukraine pagkahuman sa Gubat sa Kalibotan II, ug siya, si Mama, ang akong duha ka manghod nga babaye, ug ako regular nga tigtambongan sa Ukrainian Orthodox Church sa Milwaukee.
Sinugdanan sa Pagsupak sa Pamilya
Sa akong pagpauli sa balay akong gisultihan ang akong mga ginikanan sa mga butang nga akong nakat-onan. Apan akong namatikdan dayon nga wala sila makaangay sa gihimo sa akong iyaan sa pagpakigsulti kanako bahin sa iyang relihiyon. Busa nagpakahilom ako—ug nabalaka. Ang Kasulatan nag-ingon, “Tahora ang imong amahan ug ang imong inahan,” apan karon nabahin ako sa duha ka amahan—ang akong kaugalingong amahan ug ang langitnong Amahan nga nagkinahanglan usab ug pagsunod ug pagtahod.—Efeso 6:1-3.
Sa milabay ang mga tuig, gitugotan ako sa akong ginikanan sa pagduaw sa akong iyaan ug uyoan. Samtang didto ako, dalhon nila ako sa Kingdom Hall, ug gipauban gani ako sa batan-ong Saksi sa pamalaybalay sa pagsulti sa uban bahin sa mga saad sa Diyos. Nagpakitag tinuod nga interes ang mga Saksi kanako, gitagad ako ingong tinuod nga tawo, ug malipay kaayo ako nga nakauban nila. Matag pauli nako sa balay mangutana ang akong amahan, “Kang kinsang relihiyon ang imong nagustohan?” Ang akong tubag kanunay mao, “Ang atoa, Pa.” Sanglit batang gamay, nahadlok kaayo ako sa pagsulti kaniya sa tinuod.
Dayon miabot ang panahon nga midesisyon ako sa pagpakita kang Papa gikan sa Bibliya sa tanang butang nga akong nakat-onan—kon nganong sayop ang paggamit sa mga imahen ug mga larawan sa pagsimba, ug bahin sa matahom nga umaabot nga atong matagamtam dinhi mismo sa yuta nga Paraiso nga lalangon sa Diyos. Mga 12 anyos ako niadtong panahona. Buweno, nasuko kaayo ang akong amahan ug gidid-an ako sa pagpakigkita sa akong iyaan. Sukad niadto, ang among balay dili na sama kaniadto. Ug misamot ka lisod sa midagan ang panahon.
Busa unsay akong buhaton? Unsaon nako sa pag-alagad kang Jehova karon? Makahinumdom pa akong kinasingkasing nga nag-ampo kang Jehova sa dili paghimo sa yuta nga Paraiso hangtod nga mahimo akong usa sa iyang mga alagad. Dayon usa ka adlaw, human nga midangat ako sa akong panuigong 14, dihay tubag sa akong mga pag-ampo.
Paghikay sa Akong Pangandoy sa Kinabuhi
Naglingkod sa akong talad-sulatanan sa usa ka hapon niana nga naghimo sa akong homwork, nakatan-aw ako sa bentana sa akong lawak. Sa tabok sa dalan dihay batan-ong mga babaye nga nagdalag dagkong mga bag. Mikusog ug pitik ang akong kasingkasing! Maorag mga Saksi sila! Midagan ako pagawas sa balay. “Mga Saksi ni Jehova ba kamo?” nangutana ako. “Oo,” mitubag sila.
“Ako sab,” matud ko, sanglit giisip ko ang akong kaugalingon nga Saksi. Ang mga babaye maoy bug-os panahong mga payoner nga ministro. Akong gisaysay ang pagsupak sa balay, ug busa mihikay kami ug pagtuon sa gawas sa among balay. Dili makanunayon ang among tagong pagtuon sulod sa upat ka tuig.
Gikan niining mga pagtuona, nagkatin-aw kanako nga ang mga Saksi ni Jehova mao lamang ang relihiyong nagatudlo ug nagabuhat sa kamatuoran gikan sa Bibliya. Gihatagan ako sa batan-ong Saksi nga maoy nagtuon kanako ug mga publikasyong mabasa. Ang usa niini mao ang Yearbook of Jehovah’s Witnesses. Sa pagbasa niini akong nasayran nga makawiwili ang kinabuhi sa mga alagad ni Jehova. Ang tinuig nga publikasyon tugob sa mga eksperyensiya sa misyonero. Pagkadakong pribilehiyo nga mahimong misyonero, sa hunahuna ko, ug sa pagbaton ug samang kulbahinam nga mga eksperyensiya sa kinabuhi! Kana nahimong akong pangandoy.
Wala gayod madiskobrehi sa akong pamilya ang among pagtuon, apan nagsuspetso sila nga nakigkontak ako sa mga Saksi ni Jehova. Ang timaan mao ang mga basahon sa Bibliya nga makita nila usahay sa akong lawak. Ang akong mga manghod nga babaye (kaluha silang duha nga mas bata kanakog duha ka tuig) magsusisusi sa akong mga kabinet, sa ilalom sa akong katre, ug sa pag-utingkay sa tibuok lawak sa basahon nga ilang makuha ug ipakita sa akong mga ginikanan. Ang dapit lamang nga ilang nakalimtan mao ang mga bulsa sa coat nga nagbitay sa aparador.
Misamot ang Pagsupak
Sanglit midumili ako sa pagsunod sa paagi sa pagsimba sa akong ginikanan, ang panimalaynong kinabuhi mas nagkalisod. Dili ako tinggan sa akong inahan sa taas nga panahon, dili gani motubag sa akong mga pangutana nga akong ibangon bahin sa eskuylahan, senina, sa tanang butang. Sa ulahi dili na ako pasakyon sa samang sakyanan kauban sa pamilya. Ang mga paryente, nga gisugyotan sa akong mga ginikanan, moduaw ug biaybiayon ako ug ang akong relihiyon.
Daghang mga panaglalis, panag-away, ug paghilak. Tungod niini, ang dakong bahin sa akong kinabuhi sa pagdako lunlon kasub-anan. Pagkadakong tabang nga makabasa sa mga pulong ni Jesus sa Mateo 10:34-37 diin didto miingon siya nga ang iyang mga pagtulon-an “makapahinabog panagbingkil” sa ubang mga panimalay. Mipadayon si Jesus sa pag-ingon nga ang gugma nga atong bation alang sa Diyos kinahanglang mas labaw kay sa gugma nga atong bation niadtong suod ug mahal kanato sama sa atong kaugalingong mga ginikanan.
Pasidan-an ako kanunay sa akong amahan nga kon mahimo akong usa niadtong “mga Jehova” palayason ako sa balay, ug wala ako magduhaduha kaniya. Human nga migraduwar sa hayskol sa 1971, akong gisaysay kang Papa nga sanglit 18 anyos na ako ug may edad na nga magminyo, may edad na ako sa pagpili sa akong kaugalingong relihiyon—ug mipili ako nga mahimong usa sa mga Saksi ni Jehova. Niadtong panahona may trabaho na ako ug andam sa pagpahawa sa balay. Bisan ug dihay mainit nga panaglalis, wala gayod ako hinginli sa akong Papa. Dili ako makatuo niana! Gipanalanginan ni Jehova ang akong mga paningkamot.
Nganong Misupak Sila
Relihiyosong mga tawo ang akong mga ginikanan ug tim-os nga nagtuo nga ang ilang porma sa pagsimba mao ang tinuod. Seguro ako nga gitinguha lamang nila ang labing maayo alang kanako. Si Papa nahimong prinsipal sa tunghaang elementarya ug magtutudlo sa Ukraine, ug iyang damgo nga ang iyang mga anak maedukar ug magmalamposon sa Amerika. Si Papa ug Mama nangandoy nga matutuon kami sa kultura, busa sukad pa sa sayo nga panuigon, makahibalo na kaming motugtog ug musikal nga mga instrumento.
Karon daw ang ilang kamagulangang anak nga babaye nagsalikway sa tanang butang nga ilang gitinguha alang kaniya, lakip sa edukasyon sa kolehiyo. Dili buot ingnon nga supak ako sa pag-eskuyla sa kolehiyo, apan sumala sa akong nahibaloan sa Bibliya kombinsido ako nga kining sistemaha hapit nang matapos. Tungod niana, nagtuo ako nga ang akong angayng hatagad ug pagtagad mao ang makaluwas sa kinabuhi nga buluhatong pagsangyaw imbes magpalangkit niining himalatyong sistema. Kombinsido ako nga ang pagtudlo sa uban kon unsaon sa pagbaton ug kinabuhi sa Paraiso sa Diyos mas bililhon kay sa ubang butang.—2 Pedro 3:13.
Sa samang higayon, dawaton ko nga ang ubang paglutos gikan sa akong pamilya ako ra usab nga sayop. Abi god nimo, daghang kamatuoran ang akong nakat-onan bahin sa relihiyosong mga pagtulon-an—unsay matuod, ug kon unsay bakak. Apan napakyas ako sa pagpabili nga ang pag-alagad sa Diyos “sa espiritu ug kamatuoran” naglakip usab sa pagsul-ob sa “bag-ong personalidad,” nga nagkinahanglan sa pagpakitag maayong mga hiyas sama sa kalinaw, kalumo, pailob, ug pagpugong sa kaugalingon. (Efeso 4:22-24; Galacia 5:22, 23) Busa masabot nga misamot ang kasuko sa akong mga ginikanan tungod sa akong kakulang ug pagkamataktikahon, ug mibalos sila sa pagsupak.
Human nga gisultihan si Papa nga mahimo akong usa sa mga Saksi ni Jehova, misugod ako sa pagtambong sa mga tigom sa Kingdom Hall sa regular. Dayon, sa Disyembre 1972, akong gisimbolohan ang akong pahinungod kang Jehova pinaagi sa bawtismo sa tubig. Si Jesus miingon diha sa Marcos 10:29, 30: “Walay bisan usa nga nagbiyag balay o mga igsoong lalaki o mga igsoong babaye o inahan o amahan o anak o kaumahan tungod kanako ug tungod sa maayong balita nga niining yugtoa sa panahon dili magadawat ug usa ka gatos ka pilo sa mga balay ug mga igsoong lalaki ug mga igsoong babaye ug mga inahan ug mga anak ug mga kaumahan, inubanan sa mga paglutos, ug sa umaabot nga sistema sa mga butang ang kinabuhing dayon.” Dayon, sumala sa saad ni Jesus, nakakita akog mga higala taliwala sa katawhan ni Jehova nga maoy nagpuno sa pagkahaw-ang sa pagkahinikawan ug suod nga relasyon sa akong pamilya. Adunay pipila nga samag mga inahan ug mga amahan ug mga igsoong lalaki ug mga igsoong babaye alang kanako.
Naningkamot sa Akong Pangandoy
Tinguha ko gihapon nga mahimong misyonero. Apan mga payoner lamang ang kuwalipikado sa pagtungha sa tunghaan sa Bibliya sa Gilead, nga human niini ipadala sila sa langyawng mga asaynment ingong misyonero. Apan, ang unang lakang aron makab-ot kanang tumonga—ang pagsugod sa pagpayoner—adunay mga problema.
Una sa tanan, dakong kapildihan kini alang sa akong mga ginikanan. Daw may pagkatagbaw sila nga ang akong dakong suweldo nga trabaho ingong sekretarya labing menos nakahimo sa akong kinabuhi nga may kapuslanan. Dugang pa, unsay akong isulti sa akong amo? Iya akong gidawat nga nagpaabot nga magpabilin akog dugaydugay sa kompaniya. Mohunong na ako nga wala pa gani nila makita ang ganansiya sa ilang gipuhunan kanako sa pagpabansay kanako. Sa makausa pa miampo ako kang Jehova nga hatagag kalig-on ug kaisog nga makahimo niining lakanga.
Miginhawag lawom, mipadulong ako sa opisina sa akong amo sa usa ka adlaw sa ting-init sa 1973 ug akong gibatbat kaniya ang akong pangandoy nga mahimong bug-os panahong magwawali. Nakurat ako sa iyang mga pulong: “Larisa, kon mao kini ang imong gitinguha sa imong kinabuhi, buang ka kon magpabilin ka dinhi.” Dili ako makatuo niadto! Aniay kalibotanong tawo nga nagsulti kanako nga kon nagtinguha ako sa pag-alagad sa tinuod nga Diyos si Jehova diha sa mas dako nga kapasidad, buang ako kon dili ko kini buhaton!
Nakurat ako sa pagkasunod adlaw. Giduol ako sa akong amo kon makahimo ba ako sa pagtrabaho nga partaym. Tinuod ba kining akong nadungog? “Apan walay kahikayan sa pagtrabahog partaym sa kompaniya,” mitubag ako.
“Oo, nasayod ako, apan pangitaan nako kanag paagi,” mitubag siya. Uban niana, gitanyagan niya ako “sa bisan unsang adlaw ug sa tanang oras” nga gusto ko. Pagkadakong ebidensiya nga gipaluyohan ako ni Jehova, ug ebidensiya sa pagkatinuod sa mga pulong ni Jesus, ‘Unaha pagpangita ang gingharian, ug ang tanang mga butang igadugang kanimo’!—Mateo 6:33.
Busa sa Agosto misugod ako sa akong unang bulan sa payoner nga pag-alagad. Sumala sa akong gidahom, misupak ang akong pamilya sa akong desisyon, ug busa napugos ako sa pagpahawa sa balay. Bisan ug nakahatag ug kaguol kanako kining situwasyona, malipayon akong mosulti nga sa milabay ang mga katuigan, milurang ang tensiyon sa among pamilya, ug sa ulahi among natagamtam ang maayong relasyon, mangatawa ug magkomedyahay ug mag-estoryahay ingong pamilya.
Sa wala pa mamatay si Mama sa Agosto 1979, malipay siya sa pagdawat kanako sa akong mga pagduaw gikan sa akong asaynment sa payoner sa habagatang bahin sa Tinipong Bansa. Dayon, sa Abril 5, 1980, si David, nga sama kanakog tumong sa kinabuhi, nahimong akong bana. Makalipay, mitambong si Papa sa among kasal ug gihatagan kami ug dakong gasa. Busa bisag siya ug ang akong mga igsoong babaye walay apresasyon sa akong gibati sa pagsimba kang Jehova, among gitagamtam ang maayong relasyon.
Sa Enero 1984, human nakaalagad kapin sa napulo ka tuig sa payoner nga pag-alagad, ako ug si David nakadawat ug usa sa mga sorpresa sa among kinabuhi. Namauli sa balay sa usa ka hapon, nakakita kamig taas nga sobre. May imbitasyon kini sa ika-77ng klase sa Gilead nga sugdan sa Abril! Sa miaging Septiyembre natapos namo ang pagtungha, ug sa milabay ang pipila ka adlaw migikan kami sa among asaynment sa pagkamisyonero sa Honduras, sa Sentral Amerika.
Karon ginatagamtam ko kadtong kulbahinam nga mga eksperyensiya nga kanunay nakong gipaabot sa pagbasa diha sa Yearbook of Jehovah’s Witnesses. Nakakab-ot sa akong pangandoy sa pagkabata sa pag-alagad ingong misyonero, nagtinguha ako sa pagpabilin niining dakong pribilehiyo sa pag-alagad. Apan ang akong dakong tumong mao ang pagpadayon sa pagsimba kang Jehova sa “espiritu ug sa kamatuoran,” nga sa ulahi makadani sa iyang pag-uyon, ug dayon sa pagtagamtam nianang matahom nga Paraiso diin didto iyang gantihan ang iyang mga alagad sa tinguha sa ilang mga kasingkasing—kinabuhing walay kataposan sa Paraiso! (Salmo 37:4)—Sumala sa giasoy ni Larisa Krysuik.
[Blurb sa panid 18]
Karon nabahin ako sa duha ka amahan
[Letrato sa panid 21]
Nag-alagad sa akong asaynment ingong misyonero sa Honduras