Kon sa Unsang Paagi Makalupad ang Langgam
Gihimo na kini sa mga pako sa langgam sa wala pa moabot ang ayroplano. Sa pagkatinuod, sa dugay nang panahon sa wala pa maglungtad ang tawo. Ang katungang bahin sa sulod nga pako maghatag sa gikinahanglang pag-alsa o pagtaas. Balog kini sa tumoy, labing menos patag o lapad kini sa ilalom nga bahin. Ang hangin nga moagi sa balikong tumoy sa pako mas layog panaw kay sa hangin nga mopaingon halos sa tul-id nga linya sa ubos. Busa ang hangin sa ibabaw kinahanglang mas kusog, ug busa magkadiyutay. Busa nagpasabot kini nga menos ang presyor sa ibabaw, kay sa ubos. Kining mas dakong presyor sa ubos maoy makaduso sa pako pataas, nagaalsa niini. Ang mga langgam sa dagat, nga makasugat ug kusog nga hangin, nga walay lihoklihok ang mga pako, sa anam-anam makasaka sa taas tungod sa pataas nga puwersa niining katungang bahin sa sulod sa ilang kurbawo nga pako. Gisundog sa tigdesinyo sa mga pako sa ayroplano kining pagkakurbawo aron makasaka ang ilang makina—apan unang gihimo kini sa Diyos, sa iyang gilalang ang mga langgam.
Ang usa ka katingalahan sa paglalang nga wala molampos ang tawo sa pagsuhid mao: ang biolohikal nga helikopter nga gitawag hummingbird. Molupad kini paabante, paatras, pakilid, patuwad, ug magpalutuw sa hangin nga walay lihok-lihok, kining tanan tungod sa paagi sa pag-obra sa iyang mga pako. Gamiton usab niini ang balikong pako aron makasaka, apan pinaagi sa katingalahang kalainan. May pagkatuskig ang mga pako, gawas sa usa ka hugpong diha sa abaga. Mapalidpalid kini diha sa dapit sa abaga nga tungod niini makabiyo kini sa 180 grado. Busa ang usa ka bahin niini anaa sa ibabaw kon ang pako magpamaspas paabante, ug ang pikas nga bahin kon kini paatras. Apan ang mga balahibo sa pako mopiko aron mas puwersado ang pagpasaka, mobawog ang pako kon haing bahina ang nakaatubang! Busa matag paspas sa pako, kon magpaabante man o magpaatras, makapaibabaw nga walay lihok ang langgam sa maniba sa mga bulak. O sa makapaibabaw nga magpalutaw lang sa hangin sa pagtan-aw kanimo.
[Diagram sa panid 15]
(Alang sa bug-os nga pagkahan-ay sa teksto, tan-awa ang publikasyon)
Nagalihok nga hangin
Pagpasaka
Grabidad