Pagpaniid sa Kalibotan
Relihiyosong Panagna—Madulom!
Ang grupo sa Protestanteng mga eskolar, nga giorganisar sa Christianity Today Institute sa Illinois, U.S.A., sa pag-ila sa umaabot nga mga kiling sa mga iglesya sa Amerika, mipasidaan nga ang Kristohanong pagtuo sa Amerika nag-atubang ug malisod ug dili-tinong umaabot. Sa pagkatinuod, ang usa ka lider sa simbahan nag-ingon: “Ang teknolohiya, dili ang iglesya, mitungha nga mao ang nangibabawng gahom sa atong kultura.” Mikomento ug dugang bahin sa mga kahimtang sa iglesya, si Jon Johnston, sa Pepperdine University sa Malibu Beach, California, miingon: “Ang iglesya [nahimo] nga supermarket sa pag-apod-apod sa espirituwal nga pagkaong walay pulos sa mga lumalabay. Ang wali sa pastor walay kalainan sa “espesyal sa semana,” nga ginatanyag ngadto sa mga kustomer nga dakog diskuwento.”
Wala Ilhing Labing Himalitan
Karong mga katuigan, ang halin sa Bibliya sa Tinipong Bansa miabot sa gibanabanang $300 milyones sa usa ka tuig, mitaho ang The Providence Sunday Journal. Ang Evangelical Christian Publishers Association miingon nga ang mga Protestante namalit ug 80 porsiento sa mga Bibliya nga gipamaligya. Ang mga Katoliko, sa laing bahin, mao ang “natulog nga higante” sa negosyo sa Bibliya, miingon ang tigpamaba alang sa Thomas Nelson, Inc., ang labing dakong magpapatik sa Bibliya sa kalibotan. Ngano? Tungod kay ang pagbasa sa Bibliya taliwala sa mga Katoliko, nga mao ang labing dakong relihiyosong grupo sa Tinipong Bansa, wala ipasiugda hangtod sa Ikaduhang Konsilyo sa Batikano, nga natapos sa 1965.
Ihatag ang Gugma, Dili mga Dulaan!
Dihang gipangutana sa Australianong kompaniya nga tighimog dulaan ang 400 ka bata kon unsay nakahatag kanilag dakong kalipay, ang mga tubag bug-os wala dahoma. Imbes mga dulaan, ang kadaghanang mga bata nangayog mas daghang panahon uban sa ilang mga ginikanan, mitaho ang The West Australian. Ang sayis-anyos nga bata miingon nga ang butang nga gusto kaayo niya mao ang dungang panihapon sa pamilya, “tungod kay wala kay kabalak-an mahitungod sa usag usa,” sanglit nagkauban ang tanan. Namatikdan sa opisyal sa kompaniya nga hatagan ug bili sa mga bata ang sirkulo sa pamilya ug gilantaw ang panag-uban nga mao ang “labing hinungdanon.”
Gibando ang “Bersiyon sa Genesis”!
Dihang ang mga eskuylahan sa Queensland, Australia, mihatag samang panahon sa pagtudlo sa magkaatbang nga mga teoriya sa ebolusyon ug paglalang, ang The Sydney Morning Herald miingon nga ang “bersiyon sa Genesis” gibando sa estado sa New South Wales. Ang Direktor-Heneral sa Edukasyon mipasidaan sa tanang mga prinsipal sa hayskol nga dunay departamental nga aksiyong himoon batok sa tanang magtutudlo nga moinsister sa pagtudlo sa paglalang ingong siyentipikanhong teoriya.
Ang Labing Maayong Paagi sa Pagwali
Diha sa kadaghanang mga nasod sa Kasadpan, ang paggamit sa TV alang sa relihiyosong mga programa midaghan. Sa Australia, karon adunay mga kurso sa pagtudlo sa mga pastor kon sa unsang paagi magamit sa labing maayo ang TV alang sa ilang ministeryo. Apan, mikomento bahin sa bili sa pagwali diha sa TV, si Dr. Peter Horsfield, usa ka ministro sa Uniting Church, miingon: ”Kon may TV pa ang mga apostoles sa ilang mga adlaw mas daghang tawo unta ang makahibalo bahin sa Kristiyanidad, apan diyutay ra ang mahimong mga Kristohanon. Makaabot ang TV sa daghang mga tawo . . . , apan ang labing maayong paagi sa relihiyosong komunikasyon sa tanang panahon mao ang tawo-sa-tawo.”
Sa Alemanya, si Obispo Karlheinz Stoll, diha sa usa ka sulat alang sa 4,200 ka konsilyo sa parokya, mipadayag ug programa sa “pagtuman sa buluhatong pang-ebanghelyo diha sa mga pultahan sa katawhan.” Mikomento mahitungod sa pagkadili epektibo sa miaging mga kompaniya sa pag-ebanghelyo, ang Alemang pamantalaang Rheinischer Merkur/Christ und Welt miingon nga aron makab-ot ang tinuod nga kalamposan dugang ang gikinahanglan kay sa mga estratehiya ug mga programa. Kini nag-ingon nga ang nangaging mga aksiyon nga gidesinyo sa pagpalig-on sa pagtuo naapektohan tungod sa usa ka kakulangan, nga mao: “Karon, daghan kaayo kitag espesyalistang mga ministro, apan kita walay mga ministro sa Diyos nga nagalakaw sa pultahan ug pultahan ug sa indibiduwal ug indibiduwal.”
”Kinaham sa Hijacker”
Unsa kanang motimbang lamag 23 onsas (0.7 kg), mobalor ug duolan sa $450, ug, kon bungkagon, dili makita sa makinang X-ray sa tugpahanan? Husto, ang plastik nga posil nga maoy kinaham sa mga hijacker. Gitawag kini niining ngalana tungod sa posibilidad nga bungkagon sa potensiyal nga hijacker ang posil ug tagoan ang pipila ka yerong mga piyesa diha sa lainlaing bagahe, nga makahimo sa plastik nga pistola sa paglusot nga dili matiktikan sa mga makinang X-ray, nga gigamit sa mga tugpahanan alang sa seguridad. Ang Clock 17 nga plastik nga posil gigama sa usa ka modernong Austrianong kompaniya nga nag-espesyalisar sa mga gamit sa militar ug sa kapolisan. Sukad sa 1985 ang posil gigama na ug giapod-apod sa Norway, Sweden, ug Canada. Ang ubang mga awtoridad nahadlok nga mahimo ang posil nga maayong arenas alang sa mga terorista.
Dili Luwas nga Panalipod!
Tungod sa tinguha sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon gikan ug sa ilang mga pamilya gikan sa mga kawatan ug sa mga manglulugos, daghan nagpainstalar ug “rehas alang sa mga kawatan” sa mga pultahan ug mga bentana. Apan, sumala sa The New York Times, kadtong mga tawhana nagpameligro usab sa ilang kaugalingon. Si Kapitan Richard Clark, opisyal sa departamento sa sunog sa Washington, D.C., miingon: “Kon imong ibutang ang imong kaugalingon . . . sa kuta, mapanalipdan ka batok sa mga tawo sa gawas, apan imong gikandadohan usab ang imong kaugalingon sa sulod.” Ang mga opisyal sa sunog miingon nga kining mga rehasa maoy hinungdan sa “daghang mga kamatayon sa mga sunog sa balay.” Tungod niana, ang mga rehas nga walay mekanismong mobukas o nagkinahanglan pag yawi sa pag-abri ilegal sa ubang mga siyudad. Kon imong gamiton kining mga kasangkapana, ikaw ba ug ang imong pamilya makagawas dayon kon may sunog?
Himsog nga mga Kasingkasing
“Duolan lamang sa 5% sa populasyon sa Eskimo ang nahibaloang nag-antos sa sakit sa kasingkasing, kon itandi sa 50% sa aberids diha sa ugmad nga mga nasod,” mitaho ang Asiaweek. Ngano? Ang ilang pagkaon, miingon ang pundok sa Australianong mga siyentista. Hingaon ug isda ang mga Eskimo, ug ang mga siyentista sa Melbourne’s Baker Medical Research Institute nangangkon nga ang sukod sa tambok sa dugo mous-os tungod sa lana sa isda, busa nakakubos sa kapeligrohan sa atake sa kasingkasing. Ang mga siyentista miingon nga ang substansiya nga nailhang max ERA, nga makakunhod sa sukod sa tambok sa dugo, makita sa cod-liver oil ug sa daghang nagkalainlaing mga isda sa bugnawng tubig.
Kasuko sa Pangungo
Diha sa daghang mga bahin sa Aprika, gituohan nga ang mga ungo mao ang may tulobagon sa mga katalagman sama sa pagkaigo sa tawo sa kilat. Karong bag-o, napulo ang namatay sa kilat sulod sa tulo ka bulan nga yugto ang gitaho nga nahitabo duol sa baryo sa Ramokgopa sa amihanan sa South Africa. Ang labing ulahi nga biktima mao ang 16-anyos nga batang nag-eskuyla. Nakurat ug nasuko, ang iyang kauban sa klase nanimalos sa mga ungo sa baryo nga ilang gituohang mao ang nakaingon. “Ang mga bata,” mitaho ang The Star sa Johannesburg, “nanugok, nanagpanunog sa mga balay ug sa mga nataran sa negosyo sa mga suspetsado.”
Naglaaglaag nga Magnetikong Polo
Ang amihanang magnetikong polo sa yuta karon anaa na sa punto nga “mga 480 ka milya [770 km] sa amihanang-kasadpan sa posisyon niini sa 1904,” miingon ang Science Digest. Ngano kini? Ang artikulo miingon nga ang tunawng kinapusoran sa planeta naglaaglaag, ug sanglit ang kinapusoran nagpaadar sa magnetikong natad sa Yuta, ang lokasyon sa magnetikong polo nagbag-o-bag-o sa nangaging mga tuig. Ang taga Canada nga geopisisista nakapunting na karon niini diha sa 77 grado sa amihanan, 102.3 grado sa kasadpan. Makaiikag kini sa masayod ka nga ang magnetikong mga kompas motudlo niini imbes sa tinuod nga amihanang polo, nga 800 ka milya (1,290 km) sa halayong amihanan!
Resipe Alang sa Ulan
Ang pagluyong ug mga panganod aron makapatunghag ulan wala molampos. Apan ang The Times sa London mitaho sa nabuhing kaikag niining paagiha. Ngano? Tungod kay si Propesor Avraham Gagin sa Jerusalem’s Hebrew University nangangkon nga nakakita sa hingpit nga resipe sa paghimog ulan. Unsa ang gikinahanglan? Gikan sa ayroplano, sabwagan kinig hustong gidaghanon sa ugang yelo o silver iodide sa panganod nga may igong gidak-on, mga upat ngadto sa unom ka milya (6 ngadto sa 9 km) ang gihabugon ug nasudlag mga 650,000 kubikong yarda (500,000 cu m) nga tubig. Ang resulta? Kapin sa duha ka pilo nga ulan. Naila sa tibuok yuta nga mao ang pangunang tighimog ulan, si Propesor Gagin milampos sa pagpatunghag 18 ngadto sa 25 porsientong dugang ulan sa pipila ka dapit.
Makamatayng Timbang
Kabaliskaran, samtang nangamatay ang milyonmilyon sa mga sakit nga nalangkit sa kagutmanan, ang dili maisip pang uban nangamatay tungod sa sobrang kaon. Karong tuiga duolan sa 60 porsiento sa nangamatay sa Australia sa usa ka paagi nalangkit sa pagkaon, mitaho ang Sun-Herald sa Sydney. Usa sa tulo ka may edad nga mga Australiano sobrag timbang, sama usab sa libolibong mga bata. Bisag gipasiugda sa Heart Foundation of Australia ang paggamit sa igong buut bahin sa pagkaon ug ehersisyo, nakita sa bag-ong surbi nga 94 porsiento sa mga Australiano mas gustong motan-awg telebisyon ug mga video kay sa pisikal nga ehersisyo.
Makamatayng Kombinasyon
Ang pagsagol sa mga pildoras sa pagpugong sa pagpanganak ug pagtabako makadugang sa kapeligrohan sa atake sa kasingkasing sa labing kubos napulo ka pilo, mipasidaan ang cardiologo nga Propesor si Peter Sleight sa Oxford, Inglaterra. Si Propesor Sleight miingon diha sa pamantalaang Sun sa Sydney, Australia, nga nagkadaghan ang pagtabako diha sa batan-ong kababayen-an. Unsa ang resulta? Mga atake sa kasingkasing ning grupoha sa panuigon nahimong komun. Siya nagtuo nga ang hinungdan mao ang pagtabako, ilabina kon ang babaye nagtomar ug Pildoras.
Karaang Kahoy
Ang labing karaang kahoy sa Uropa nagbarog diha sa baryo Granit sa Bulgaria duol sa lungsod sa Stara Zagora. Ang oak nagpaunigong 1,640 ka tuig, ug kapin sa 75 piye (23 m) ang gihabugon, ug 25 piye (7.5 m) ang sukod sa lawas, sumala sa ahensiya sa balita sa Bulgaria. Nagkahulogan kini nga ang karaang kahoy misugod sa pagtubo mga napulo ka tuig tapos namatay si Constantino nga imperador sa Roma, kinsa nagsagol sa paganong relihiyon uban sa Kristiyanidad. Siya namatay sa 337 K.P. Apan kining daang oak manghod lamang kon itandi sa mga sequoia sa California, nga ang uban kanila makaduha piloa ang edad.