Ang Hunahuna sa Bibliya

Kinsay Makapahilom sa ‘Pagtuwaw sa Kagutom’?

“ANG gobyerno dili makapakaon kanamo tungod kay kami daghan kaayo,” misulti ang usa ka itom nga mag-uuma sa usa ka tabunok nga nasod sa habagatang Aprika ngadto sa Pagmata! “Sa duha ka tuig,” siya mipatin-aw, “uga ang among yuta. Walay ulan. Ang mga baka nangamatay tanan tungod sa gutom ug kauhaw. Ang tanan nagatuwaw sa kagutom.”

Pila ka adlaw sa ulahi, ang bahabahang ulan nagdalag kahupayan sa maong rehiyon. Apan kinahanglan ang taas pang panahon aron kini maulian, ug ang ‘pagtuwaw sa kagutom’ nagapadayon alang sa ubang dagko kaayong rehiyon sa Aprika; ni ang kagutom limitado lamang sa maong kontinente. Sumala sa The Hunger Primer, nga gipatik sa Food for the Hungry, 43 ka nasod sa Asia ug Latin Amerika dunay “kanat nga pagkakulang sa pagkaon.”

Apan sa dili pa dugay, ang pagtagad sa kalibotan nasentro sa gutom sa Aprika, uban sa “150 Milyong Nameligro” sumala sa usa ka pangunang-ulohan diha sa The Times sa London. Ang mga musikero sa Britanya ug sa Tinipong Bansa nakapatunghag minilyong libra esterlina ug dolyares sa pagtabang sa gigutom nga mga Aprikano. Kay nalisang sa pagkakitag daghan kaayong gigutom nga tawo sa mga eskren sa TV, tingali nahibulong ka, ‘Nganong may gutom?’

Angay ba Natong Basolon ang Klima?

“Ang publiko dili bug-os matagbaw kon sultihang ang gutom sa Aprika gipahinabo sa hulaw,” misulat ang direktor sa tigbalita bahin sa silinganan nga Earthscan, diha sa Britanikong magasing People. Ngano? Sa usa ka butang, sa miaging kasiglohan ang hulaw wala mosangpot kanunay sa katalagman.

Ang Aprika dunay igong maayong yuta sa pagpatubog pagkaon alang sa mas daghan pa kay sa populasyon niini karon. Apan ang ekonomikanhong sistema sa kalibotan wala magdasig niini. Tungod sa pagpadaog sa mga gobyerno sa ekonomikanhong pagpit-os, ang mga mag-uuma ginaabog gikan sa maayong yuta—yuta nga karon gigamit sa pagtagana sa mga baligyaan sa laing nasod sa pagkaon ug sa mga manggad. Ang kabalaka sa ingon gipahayag alang sa kabos nga kinabag-an diha sa kabalangayan sa Aprika, kay daghan ang nahibulong kon ila bang mabatonan ang igong makaon.

Ang laing hinungdan mao ang paagi sa pag-apod-apod sa mga gobyerno sa bahandi. “Ang mga siyudad diin nagapuyo ang mga gobyerno,” misaysay si Lloyd Timberlake diha sa iyang librong Africa in Crisis, “gilangkat gikan sa kabanikanhan, ug ang mga badyet sa pag-ugmad nahiadto sa pagpuno sa maong mga siyudad sa mga otel, mga pabrika, mga unibersidad ug mga kotse. Kini gibayran pinaagi sa paggatas sa pito sa matag napulo ka Aprikano nga nagapuyo sa yuta.”

Makapahunong ba ang Hinabang sa Langyawng Kanasoran sa ‘Pagtuwaw sa Kagutom’?

“Sa samang panahong ang kalibotan sa gawas nagahatag pinaagi sa usa ka kamot, kini nagakuha pinaagi sa lain,” mipahayag ang Famine: A Man-Made Disaster?, usa ka taho alang sa Independenteng Komisyon Bahin sa Internasyonal Humanitaryong mga Isyu. “Ang nanghatag nga mga gobyerno,” kini nagpadayon “wala gayod maghambin ug mga handurawan. Kay ang hinabang dili man tungod sa kaluoy, ang naghatag nga mga nasod makabenepisyo.” Ngano? Tungod kay ang naghatag nga mga nasod kadaghanan makakuhag daghan isip balos sa maong hinabang. Ang Aprika, nagsaysay ang Britanikong magasing The Ecologist, “nagapabiling usa ka dakong tinubdan sa suplay sa mga abot nga atong ginakaon sa matag adlaw sa UK. . . . [Kini] usa usab ka dakong prodyuser sa goma, gapas, tropikanhong gahing mga tabla, ug mauswagong giugmad ingong tinubdan sa mga baka, utanon ug preskong mga bulak.”

Matuod, ang Aprika makasapi gikan niining tanang eksportasyon, apan ang salapi tagsa rang gamiton sa pagtabang sa gigutom. Hinunoa, kini gigamit sa pag-ugmad sa mga siyudad, sa pagpasiugdag mga eksportasyon, sa pagpalit sa hinagiban, ug sa pagbayad sa mga utang nga hinabang sa langyawng mga nasod. “Tungod kay ang mga kabos nagapakaon man sa mga dato,” nag-ingon ang U.S. nga magasing The Nation, “ang gutom sa daghang bahin sa kalibotan mosamot. . . . Ang midaghang mga eksportasyon makabenepisyo sa internasyonal nga patigayong agrikultural, . . . apan kini dili magpakaon sa gigutom nga mga Aprikano.”

Usa ka Gobyerno nga Magpahilom sa ‘Pagtuwaw’

Ang gutom sa Aprika nagapasiugda sa karaang panultihon: “Ang tawo nagmando sa tawo sa iyang kadaotan.” Sa pagpatin-aw nganong ang maong pagdaugdaog nagapadayon, ang Bibliya nagaingon: “Ang gihimong hiwi dili na matul-id.” (Ecclesiastes 1:15; 8:9) Oo, ang tawhanong mga gobyerno nalangkoban sa mga tawong dili hingpit nga makiling sa kahakog. Sa unsang paagi ang maong mga institusyon mahimong “tul-id” ug tinuod nga mag-atiman sa mga panginahanglan sa mga kabos sa kalibotan?

Alang sa tubag, palandonga sa unsang paagi nabuntog ang usa sa labing daotang mga hulaw sa kasaysayan sa Aprika. Kadto misugod sa mga 1730 W.K.P. ug milungtad ug pito ka tuig. Apan ang magmamando sa Ehipto nagdawat sa balaang pagtultol pinaagi sa pagpondog daghang tirgo panahon sa nangaging maayog-abot nga katuigan. Tungod niadto, walay mausa sa iyang mga ginsakpan ang gitahong namatay sa gutom. Ngani, ang katawhan gikan sa ubang kayutaan nangabot sa pagpalit ug trigo gikan sa Ehipto tungod kay “hilabihan pagkadako sa gutom sa tibuok yuta.”—Genesis 41:1-57; 47:13-26.

Kang kinsa nagapunting ang balaang pagtultol karong adlawa? Sa usa ka masilakong eksepsiyon sa makapasubong rekord sa tawo sa pagdaugdaog ug pagkahiwi—si Jesu-Kristo. “Siya misuroy sa yuta nga nagbuhat ug maayo,” ang Bibliya nagtaho. “Siya wala makahimog sala.” (Buhat 10:38; 1 Pedro 2:22) ‘Apan,’ tingali mangutana ka, ‘unsay labot niana sa usa ka gobyerno nga makapahilom sa “pagtuwaw sa kagutom”?’ Dako kaayo tungod kay si Jesus mao ang usang gitudlo sa Diyos nga mahimong Magmamando sa tanang katawhan. Ang tanang maayo nga gibuhat ni Jesus, apil ang milagrosong pagpakaon sa gigutom nga mga panon, nagpakita sa pagkalabaw sa langitnong Gingharian sa Diyos kay sa bisan unsang tawhanong gobyerno. Siya mipunting usab sa panahon dihang ang Gingharian sa Diyos maoy mopuli sa pagmando sa tibuok yuta.—Marcos 8:1-9; Pinadayag 11:15.

Sa dili na madugay, ang tinudlong Magmamando sa Diyos magtino sa makiangayong pag-apod-apod sa pagkaon. Siya makapahilom sa ‘pagtuwaw sa kagutom.’ (Lucas 21:10, 11, 31) Ang Bibliya naundan niining makalipay nga saad mahitungod sa pagmando ni Kristo: “Siya magbaton ug mga ginsakpan gikan sa dagat ngadto sa dagat ug . . . ngadto sa kinatumyan sa yuta. Siya maluoy sa timawa ug sa kabos, ug ang mga kalag sa mga kabos iyang pagaluwason. Aduna unyay daghang trigo sa yuta.” Sa maong panahon walay usa nga magaingon, “Ang gobyerno dili makapakaon kanato,” kay ang kagutom, uban ang pag-antos ug kamatayon, mawala na.—Salmo 72:8, 13, 16; Pinadayag 21:3-5.

[Letrato sa panid 20]

Ang yuta magapatungha sa dagayang pagkaon