Mga Batan-on Nangutana . . .
Nganong Lisod Kaayo ang Paglikay sa Masturbasyon?
“ANG mga batasan sama sa humok nga higdaan—sayon nga sudlan apan lisod kawasan.” Kana ang panultihon. Ug matuod gayod kini sa masturbasyon! Usa ka lalaki nga nagbuhat niana sukad sa edad 10 hangtod siya 43 anyos misugid: “Kining bisyoha labi pang makalilibog kay sa bisyo sa tabako, nga nahunong nako bisan pag kadto lisod.”
Gipakita sa usa ka nag-unang artikulo kon nganong daotan ang masturbasyon.a Nan, nganong ang mga tin-edyer daling malangkit niining buhata?
Ang Pagbuswak sa Pagkabatan-on
Ang usa ka tin-edyer mosulod sa usa ka yugto nga gitawag sa Bibliya “ang pagbuswak sa pagkabatan-on,” sa dihang mokusog ang seksuwal nga mga pangibog. (1 Corinto 7:36) Sanglit ang lawas nagsugod sa pagpangandam aron makapanganak, ipagawas ang gamhanang mga hormone nga mag-apektar sa mga organo sa pagsanay. Sa maong yugto, ang usa ka batan-on makaamgo nga ang maong mga organo takos sa pagpatunghag makalipayng mga pagbati. Usahay, ang pagkamausisaon ug pagkabag-o niining bag-o, lalim nga mga pagbati moagak sa pila ka batan-on sa pag-eksperimento pinaagi sa tinuyong pag-ugay-ugay niining mga organoha alang sa dugang kahinam o paghupay sa napukaw kaayong pagbati.
Tungod sa kausabang nagakahitabo sa iyang lawas, ang usa ka batan-on mahinam sa seksuwal nga paagi bisan pag siya wala maghunahuna sa sekso. Pananglitan, sa mga batang lalaki, ang mga tensiyong ipatungha sa nagkalainlaing kabalaka, mga kahadlok, o mga pagbati sa kapakyasan makaapektar sa ilang sensitibong mga sistema nerbiyos ug makapukaw sa seksuwal nga pagbati. Ang pagkatigom sa binhi sa lalaki sa baylo makapatunghag inawas samtang natulog (wet dream), nga kasagarang ubanan sa erotikong damgo, o makapamata sa usa ka batang lalaki nga nahinam sa seksuwal nga paagi. Sa susama, ang pila ka batan-ong babaye tingali maganahan nga dili tinuyo. Ug ang usa ka dalaga tingali makabaton sa mikusog seksuwal nga tinguha sa dayon o sa pagkatapos sa iyang regla.
Kon nakasinati ka nianang maong wala-kagustohing pagkapukaw, ikaw walay deperensiya. Kini kasagarang reaksiyon sa batan-ong lawas. Ang maong mga pagbati, bisan pag kusog kaayo, dili sama sa masturbasyon, sanglit kana kadaghanan dili tinuyo. Samtang ikaw mohamtong ug molapas niining “pagbuswak sa pagkabatan-on,” ang pagkakusog niining bag-ong mga pagbati mokalma ra.
“Sugnod sa Hunahuna”
Hinuon, may panahong ang kagana mosangpot dili lamang gikan sa lihok sa mga hormone sa usa. Pananglitan, gibatbat sa Bibliya ang pakigtagbo sa usa ka batan-ong lalaki sa usa ka babayeng mahilayon. Siya mohalok kaniya ug moingon: “Umari ka, . . . magkalipay kita sa usag usa uban sa mga pahayag sa gugma.” Unya unsay mahitabo? “Sa kalit siya nagasunod kaniya, sama sa usa ka torong baka nga nagapadulong sa ihawan.” (Proverbio 7:7-22) Dayag, ang kusganong mga pagbati sa maong batan-ong lalaki napukaw tungod sa iyang nakita, nadungog, ug nasinati—dili lamang sa iyang mga hormone! Sa susama, usa ka batan-ong lalaki miangkon: ‘Ang hinungdan sa akong tibuok problema sa masturbasyon misangko sa butang gisulod ko sa akong hunahuna. Ako motan-aw sa mga programa sa TV nga nag-apil sa imoralidad ug sa pila ka kaso motan-aw sa mga programa sa cable TV nga magpasalida sa kahubo. Kanang mga esenaha makapakurat kaayo nga dili kana mahanaw sa hunahuna. Kana mopaibabaw pag-usab sa akong hunahuna, nga motaganag sugnod sa hunahuna nga kinahanglanon sa pagbuhat sa masturbasyon.’
Busa, kadaghanan nga kon unsay basahon, tan-awon, o pamatian sa usa ingong kalingawan, estoryahan, o palandongon, makapalisod sa paglikay sa masturbasyon. Busa, ang kamainampingon sa butang isulod nimo sa imong hunahuna bililhon sa paghunong sa maong bisyo. Sumala sa gisugid sa usa ka 25-anyos nga babaye: “Daw dili nako mahunong ang bisyo. Hinuon, ako tigbasa ug mga nobela sa romansa, ug kini nakaamot sa problema.” Makaiikag, dili lamang mahugaw sa seksuwal nga mga ideya ang miagak kaniya sa bisyo sa masturbasyon. Sa pagkamatuod, ang iyang kasinatian nagapadayag sa tingali kinadak-ang hinungdan nganong lisod kaayong hunongon ang masturbasyon.
Emosyonal nga “Tigpakalma”
Ang batan-ong babaye nagpadayon: “Kasagarang ako nagmasturbar ingong kahupayan sa kapit-osan, tensiyon, o kabalaka. Ang maong umalaging kahimuot nahisama sa ilimnong imnon sa alkoholiko sa pagpakalma sa iyang mga nerbiyos.” Siya dili linain. Ang mga tigdukiduking si Suzanne ug Irving Sarnoff misulat: “Alang sa pila ka tawo ang masturbasyon tingali mahimong bisyo nga ilang dangpan alang sa kahupayan dihang sila balibaran o mabalak-on bahin sa usa ka butang. Hinunoa, ang uban tingali usahay mopalayo sa uban niining paagiha, dihang sila mailalom sa labing daotang kapit-osan sa emosyon.”
Si Dr. Sherwyn Woods midugang: “Ang dakong proporsiyon sa mga kaagi sa pagmasturbar labaw pang maaghat sa malangkobong kabalaka, tensiyon, ug kalaay kay sa erotikong mga panginahanglan nga niana kini maoy pinangitang tigpakalma.” Busa kon ang usa mapikal, mawad-ag paglaom, mamingawon, o mailalom sa dakong kapit-osan kining bisyoha mahimong kombenyenteng “tigpakalma” sa pagpapas sa mga suliran sa usa. (Itandi ang Proverbio 31:6, 7.) Busa, sa paglikay sa masturbasyon, kinahanglang ilhon nimo nga kini dili-hinamtong nga paagi sa pagsulbad sa mga suliran ug maandam sa . . .
‘Paghiklin sa mga Kinaiya sa Usa ka Bata’
Si apostol Pablo misulat: “Sa dihang ako usa ka bata, ako nagsulti sama sa usa ka bata, naghunahuna sama sa usa ka bata, nangatarongan sama sa usa ka bata; apan karon nga ako usa na ka dakong tawo, akong gisalikway ang mga kinaiya sa usa ka bata.” (1 Corinto 13:11) Ang masturbasyon maoy binatang paagi sa pagsanong sa mga suliran. Dihang makagamot na, ang maong “mga kinaiya sa usa ka bata” makapadayon hangtod sa pagkahamtong. Ingong pananglitan, sa edad nuybe, ang usa ka batang lalaki sa usa ka okasyon nakaatubang sa lisod kaayong problema sa matematika sa eskuylahan. Sa sinugdan siya midangop sa masturbasyon sa paghupay sa iyang hunahuna. Tapos niadto siya midangop sa bisyo sa dihang siya makaatubang ug lisod nga problema. Karon, ingong hamtong, siya miangkon: “Hangtod niining adlawa, ang usa ka lisod kaayong trabaho sa utok mopukaw sa akong kahiladman sa labing kusog nga agda sa pagmasturbar. Kon wala kini, ako dili makatrabaho.”
Bisan pag ang miaging kaso tingali hinobra, adunay dakong kapeligrohan sa paggamit sa maong “tigpakalma” sa paningkamot sa paglikay sa lisod sa emosyon nga mga kahimtang. Apan inay sa pag-ikyas sa hunahuna pinaagi sa pagmasturbar, ipakita ang “katakos sa paghunahuna” ug asdanga ang suliran mismo. (Proverbio 1:4) Dihang ang mga suliran ug mga pagbati sa kapakyasan daw dako kaayo, pagtuon sa “pagtugyan sa tanan nimong kabalaka sa [Diyos], tungod kay siya matinagdanon kanimo” ug nakasabot sa imong kahimtang, bisan pag imong gibating walay laing tawo ang matinagdanon. (1 Pedro 5:6, 7) Itugot nga ang Diyos motabang kanimo nga “mahimong gamhanan diha sa pagkatawo [o pagkababaye] nimo sa kahiladman uban ang gahom pinaagi sa iyang espiritu.” (Efeso 3:16) Inay sa pagdangop tungod sa kahuyang sa masturbasyon ingong “tigpakalma,” “magpakalalaki [ug magpakababaye, dili ingong mga bata], magmakusganon kamo.”—1 Corinto 16:13.
Ang magtiayong Sarnoff diha sa ilang librong Masturbation and Adult Sexuality nagaingon: “Walay sapayan kon ngano o sa unsang paagi mobati ang mga tawo nga nakulangan, ang ilang desisyon sa pagmasturbar nagkahulogang sila wala maningkamot sa pag-ayom-ayom sa kakulangan pinaagi sa may-katuyoang sosyal nga kalihokan. . . . Matuod, ang usa ka tawo makasunod sa malangkobong lagda nga mao ang pagsulay pagsulbad sa iyang mga suliran ug sa pagmasturbar kon maagoman niya ang mga tensiyon niana. Apan ang tentasyon nga pilion ang naulahing ‘solusyon’ dako kaayo, sanglit dala nimo kanunay ang imong lawas sa bisan diin. Busa labing maayong ibug-os ang hunahuna nganha sa pagbanabana ug pagpatuman sa tinuod nga mga solusyon sa imong mga suliran.” Kon ang usa magmasturbar kon atubangon sa mga suliran inay sulbaron kana, ang bisyo mahimong dili na gayod mabangbang.
“Dako Kaayong Pagkagiyan”
Tapos makigbisog sa masturbasyon sa kapin ug 15 anyos sukad sa 11 anyos pa siya, usa ka lalaki misugid: “Kini dako kaayong pagkagiyan—kini dili ipakawalay-bili. Kini makapagiyan sama sa bisan unsang droga o alkoholikong ilimnon.” Ang librong Your Growing Child ni Penelope Leach mipatin-aw: “Ang kalipay ug kalingawan nga iyang makuha gikan sa masturbasyon nahimong dili mabangbang kay ang ubang bahin sa iyang kinabuhi dili maantos alang kaniya. Sama sa tinuod nga giyanon, kinahanglang siya magmasturbar sa dugang ug dugang, ug sa paghimo niana iyang ibulag nga mausbawon ang iyang kaugalingon gikan sa kapuling mga kalipayan.”
Ang agda sa pagdangop sa masturbasyon alang lamang sa kalipayan dihang dili maayo ang kinabuhi sa usa daling makapahimo niya nga ‘walay-salabotang ulipon sa nagkalainlaing mga pangibog ug mga kalipayan.’ (Tito 3:3) Apan, si apostol Pablo nagaingon: “Ako dili magpaulipon sa bisan unsang butang.” (1 Corinto 6:12) Dili niya itugot nga ang iyang mga pangibog mahimong isog nga agalon. Sa kaatbang, si Pablo misulat: “Gipanton ko ang akong lawas [unodnong mga pangibog] ug giulipon kini.” (1 Corinto 9:27) Siya nag-inisog sa iyang kaugalingon! Ang samang paningkamot makapaarang kang bisan kinsa sa pagbulag sa masturbasyon—bisan pag unsa ka lisod kini.b
[Mga footnote]
a Tan-awa ang Septiyembre 8, 1987, isyu sa Pagmata!
b Ang umaabot nga artikulo maghisgot sa unsang paagi ang usa ka tawo makigbugno aron mahigawas niining bisyoha.
[Letrato sa panid 18]
Ang pagtan-aw ug imoral nga mga esena makataganag “sugnod sa hunahuna” alang sa masturbasyon