Panahon—Ikaw ba Agalon kun Ulipon Niini?

“NGANONG naulahi ka man?” nangutana ang magtutudlo sa pagsulod ni Albert sa klasehanan. “Kay miubay ako sa dagan sa akong bisikleta sa pagpaingon dinhi sa tunghaan,” mitubag si Albert, nga naghangos.

“Nganong wala ka man mosakay sa imong bisikleta?” nangutana ang magtutudlong natingala. “Tungod kay,” mipatin-aw si Albert, “Naulahi na kaayo ako nga wala akoy panahon sa paghunong ug pagsakay sa bisikleta.”

Kining gipasobrahan, komedyang estorya nagailustrar sa situwasyon nga giatubang sa daghan kanato sa kada adlaw. Kita, nga giapura, tungod sa daghang trabahong buhatonon ug sa mga tagal sa panahong kab-oton, tingali mobating nagadali gikan sa usa ka butang ngadto sa lain. Apan, sama kang Albert, usahay kita mohinayhinay pinaagi sa paghinapos nga kita walay panahon sa paghunong ug pag-organisar pag-usab aron mahimong epektibo.

Bisan pa niana, kita makadaginot ug panahon, makahimog labaw pa sa kadugayan, ug makakunhod sa tensiyon kon kita mohunong aron bairon ang atong mga kahanas sa pagdumala sa panahon. Unya, inay isipong ang panahon maoy agalong walay kaluoy, kini mahimong matinabangong sulugoon.

Sa unsang paagi makab-ot nimo ang mas epektibong pagdumala sa imong panahon? Ang mosunod maoy pila ka sugyot. Samtang basahon nimo kini sila, pilia kadtong mohaom sa imong mga panginahanglan ug ipasibo sila sa imong mga kahimtang.

Planoha ang Imong Adlaw

Hunahunaa nga bag-o pang nagsugod ang imong adlaw. Sa imong atubangan mao ang daw dili-matapos nga buluhaton. Ang paghunahuna niining tanang buluhaton tingali magpahinabo nga imong kahadlokan ang adlaw. Asa ka mosugod? Pinaagi sa pagplano sa imong adlaw.

Ang daghan mosugod pinaagi sa pagsulat sa nailhang Listahan sa Buhatonon. Ang usa ka tawong daghag responsabilidad sa usa ka dakong organisasyon nagpahayag kon sa unsang paagi siya nagapabiling nagatuman sa eskedyul. Siya miingon: “Ako dunay sinulat nga listahan sa mga butang buhatonon. Kon motungha o moabot sa hunahuna ang bag-ong mga buluhaton, idugang ko kana sa listahan. Dayon akong kanselahon ang matag butang nga nakompleto.”

Ang susama kahang sinulat nga plano makatabang nimo sa pag-organisar sa imong matag-adlawng mga buluhaton? Tingali motubag ka: ‘Kana tingali makatabang nako nga makasugod, apan dili gayod nako matapos ang tanan diha sa akong listahan!’ Ug lagmit husto ka. Mao nga makatabang ang . . .

Pagtino sa mga Pagaunahon

Makatino ka sa mga pagaunahon pinaagi sa paghatag ug numero sa matag butang diha sa imong listahan sumala sa kahinungdanon. Dayon, kutob sa mahimo, buhata ang matag buluhaton sa maong han-ay. Natural lamang, may panahong tingali palabihon nimong mohimog eksepsion ug dili buhaton ang usa ka butang sumala sa estriktong han-ay sa pagaunahon, sumala sa imong mga sirkumstansiya ug kagustohan. Busa magmapailin-ilinon. Ang imong tumong mao ang pagpabiling ikaw ang nagabuot aron ang imong mabuhat sa kada adlaw maoy tungod sa pagpili dili sa sulagma.

Ayaw pagdalidali sa pagbuhat sa usa ka trabaho ngadto sa lain o mabalaka bahin sa pagbuhat sa tanan nga imong gilista. Ang konsultant sa pagdumala sa panahon si Alan Lakein mipasiugda: “Ang usa talagsa rang makaabot sa ilalom sa Listahan sa Buhatonon. Ang bililhon dili mao ang pagkompleto sa listahan, kondili ang pagpahimulos sa labing maayo sa imong panahon.”

Imong mahimo kini kon ang kinadak-an sa imong panahon gitumong ngadto sa butang tinuod nga hinungdanon. Bahin sa mga butang wala pa mahuman, tan-awa kon kana ikadelegar ba sa uban o ikabalhin sa listahan sa pagkaugma. Ang pagtan-aw pag-ayo sa mga butang anaa sa ubos sa listahan sa pagaunahon mopadayag usahay nga sila dili diay kinahanglang buhaton. Sa laing bahin, ang usa ka butang nga anaa sa ubos sa listahan karong adlawa basin kinahanglang pagaunahon sa pagkaugma.

Apan unsaon nimo pagtino kon unsang mga buluhaton diha sa imong listahan ang pagaunahon? Kon buot sabton, sa pagtan-aw sa taas nga listahan sa mga buluhaton, daghang butang ang mopatim-aw nga samag bili. Busa sa pagtino sa mga pagaunahon, kinahanglang ikaw . . .

Makaila Tali sa “Dinalian” ug “Importante”

Ang usa ka makinaadmanong hari sa panahon sa Bibliya miingon nga ang usa ka tawo angay “makakita sa maayo tungod sa tanan niyang pagbudlay.” (Ecclesiastes 3:13) Ang pila ka buluhaton mohatag ug mas maayong sangpotanan kay sa uban. Busa kon magatan-aw sa listahan sa mga buluhaton, palandonga ang mga sangpotanan nga ipatungha sa matag usa. Ang pagtapos ba sa trabaho mopatunghag dagkong mga kaayohan? Ikaw ba “makakita sa maayo” tungod sa imong pagbudlay? Kon dili, kini tingali dili buluhatong pagaunahon.

Matuod, sa unang pagtan-aw ang tanan sa imong listahan tingali daw dinalian. Apan ang mga butang dinalian ba kanunay nga importante, nga takos pagahatagag dakong panahon? Si Michael LeBoeuf, usa ka propesor sa pagdumala sa panahon sa University of New Orleans, mipahayag niini: “Ang importanteng mga butang talagsa rang dinalian ug ang dinaliang mga butang talagsa rang importante. Ang pagkadinalian sa pag-ayo sa ligid nga nahiyos kon ikaw ulahi sa usa ka kasabotan mas dako kay sa paghinumdom sa pagbayad sa premium sa seguro sa imong awto, apan ang bili niini [ang ligid], sa kadaghanang kaso, gamay ra.”

Unya siya mireklamo: “Ikasubo, daghan kanato nagagugol sa atong mga kinabuhi nga nagadalidali kay naulipon sa pagkadinalian. Ang resulta mao nga wala nato matagad ang dili kaayo dinalian apan mas importanteng mga butang sa kinabuhi. Kini usa ka dakong pumapatay sa pagkaepektibo.”

Busa kon magatino sa mga pagaunahon, suknaa ang imong kaugalingon kon unsang mga buluhaton ang tinuod nga importante. Unya sulayi ang paggugol sa kadaghanan sa imong panahon niini. Tingali ang dinaliang butang dili kinahanglag dihadihang pagtagad. Makataronganon ba ang dakong panahong ihatag niini? Kini mabuhat ba nimo sa madali ug makapadayon ka ngadto sa usa ka buluhatong mosangpot sa mas dakong kahimoan? Mas maayo pa, ikadelegar ba kini sa lain?

Pihong ikaw mouyon nga mas magantihon ang pagtrabaho sa usa ka butang mohatag ug importanteng mga resulta kay sa yanong mapuliki sa bisan unsang buluhaton nga tingali anaa. Sulayi ang pagtumong sa kadaghanan sa imong paningkamot kutob sa mahimo sa mga buluhatong mosangpot sa tinuod nga kahimoan.

Ang 80/20 nga Lagda

Sa pagpadapat sa mga prinsipyong nahisgotan na, unsang porsiento sa imong mga buluhaton sa adlaw ang imong dahomong maklasipikar nga kinalabwang pagaunahon? Hinuon, kana magdepende sa imong ispisipikong mga responsabilidad. Apan gibati sa daghang eksperto sa pagdumala sa panahon nga, sa daghang kaso, makapakunhod ka sa mga butang pagaunahon ngadto sa mga 20 porsiento. Sila nagasitar, ingong giya, sa 80/20 nga lagda.

Kining prinsipyoha gimugna sa ika-19ng-siglong Italyanong ekonomista si Vilfredo Pareto. Kini nagaingon nga mga 20 porsiento lamang sa mga hinungdan mopatunghag mga 80 porsiento sa mga resulta. Kon ikaw igmat, tingali madiskobrehan nimong adunay daghang situwasyon sa kinabuhi matag adlaw diin mapadapat ang prinsipyo ni Pareto. Apan sa unsang paagi ang 80/20 nga lagda mapadapat sa imong paggamit sa panahon?

Analisaha ang mga butang sa imong Listahan sa Buhatonon. Tingali ikaw mahimong 80-porsientong epektibo pinaagi sa pagbuhat sa duha sa napulo ka butang nalista. Kon mao, kana ang duha ka labing importanteng butang sa imong listahan. Gawas pa, analisaha ang usa ka proyekto una buhaton kana. Unsang gidak-on niana ang tinuod nga importante sa imong tumong? Unsang bahin sa trabaho ang mopatunghag labing dagkong sangpotanan? Kining bahina sa trabaho maoy pagaunahon.

Ang konsultant sa pagdumala sa panahon si Dru Scott, tapos sa paghisgot sa prinsipyo ni Pareto, misaysay sa unsang paagi kini molampos alang kanimo. Siya nag-ingon: “Ilha ang hinungdanong mga ingrediente nga gikinahanglan sa pagkab-ot sa imong tumong. Unaha pagbuhat kining mga butanga. Mabatonan nimo ang labing dakong sangpotanan sa labing diyutayng panahon.”

Kalipayi ang mga Kaayohan

Tingali niining puntoha ikaw mas makapabili nga ang pagkaagalon sa imong panahon dili mao ang paghunahuna kanunay nga dili gayod usikan ang usa ka minuto o magdalidali gikan sa usa ka suliran ngadto sa lain. Hinunoa, ang epektibong pagdumala sa panahon nagkahulogan sa pagpili sa nahiangayng buluhaton karon mismo. Kini nagkahulogan sa pagsabot kon unsang mga buluhaton ang mohatag sa labing maayong mga resulta ug paggugol sa imong panahon niini kon mahimo.

Walay pihong mga lagda sa personal nga pag-organisar sa imong panahon. Aron makabatog kaayohan sa mga sugyot niining artikuloha, magmapailin-ilinon. Mag-eksperimento. Magpahiuyon. Sutaa kon unsay molampos nga labing maayo alang kanimo. Basaha ang mga ideya sa kahon niining panira ug tan-awa kon unsa ang motabang nimo sa paghimo sa agalong walay kaluoy nga matinabangong alagad.

Pinaagi sa mas maayong paggahom sa imong panahon, dakong katagbawan ang imong maangkon sa pagkatapos sa matag adlaw! Bisan tuod lagmit ang mas daghang buluhaton magpabilin alang sa ugma, ikaw may katagbawan sa pagkahibalong imong gitumong ang imong kahago sa labing hinungdanong mga butang. Ikaw “makakita sa maayo” tungod sa imong pagbudlay.

Tingali ikaw mobati nga—sa kataposan—may igong panahon alang sa mga butang nga tinuod hinungdanon. Unya ikaw dili mabiktima sa dinaliang mga sirkumstansiya, apan ikaw mahimong agalon sa imong panahon. Kana mopatungha dili lamang sa mas dakong pagkaepektibo sa imong trabaho kondili lagmit sa mas dako usab nga kalipay.

[Kahon sa panid 27]

MGA PAAGI SA PAGDAGINOT SA PANAHON

1. Batoni ang tin-awng mga prinsipyo ug mga tumong sa kinabuhi. Kini ang yawi sa pagtino sa mga pagaunahon kada adlaw.

2. Buhata ang mga trabahong kinahanglag konsentrasyon sa dihang ikaw labing igmat.

3. Himoa ang mga pagtelepono sa panahong lagmit gayong makontak ang tawo.

4. Idelegar ang trabaho kon mahimo. Kana magpahigawas nimo aron labaw pa ang mabuhat, ug kini nagahatag ug kasinatian sa uban.

5. Kon magtrabaho sa depapel nga trabaho, sulayi ang pagtrabahong kausa sa matag pliego sa papel, inay hatagan kanag temporaryong ‘dapit parkinganan.’

6. Panahon sa mga pakigmiting sa uban, pabilin sa agenda. Magbatog tinong mga panahon sa pagsugod ug pagtapos.

7. Organisaha ang imong dapit trabahoan nga ang gikinahanglang mga galamiton naa sa duol.

8. Ayaw batiang obligado sa pagdawat sa matag sosyal nga imbitasyong moabot. Tun-i ang pagbalibad nga mataktikanhon.

9. Batoni ang pasukaranang mga listahan sa palitonon ug sa pag-empake kutob sa mahimo inay kay magbalikbalik sa pagsulat ug bag-ong mga listahan.

10. Pagbatog igong pahulay ug lulinghayaw aron makatrabaho kang epektibo.

11. Pagbutang ug mga tagal sa panahon.

12. Ayaw pagbangaybangay.

13. Gagmaya ang dagkong mga buluhaton.

14. Ayaw tinguhaa ang kahingpitan. Ibug-os ang pagtagad sa tinuod nga importante.

15. Pahimusli ang panahon sa pagpaabot. Pagsulat, pagbasa, o paghimog laing hinungdanong buluhaton.

16. Hibaloi nga aduna unyay mga okasyon nga kinahanglang mogugol kag panahon sa mga kalihokan nga dili nimo gusto. Ayaw pag-usik ug panahon sa pagkapikal niana. Hinunoa, pagtrabaho aron matapos kana.

[Letrato sa panid 25]

Daghan ang nakakaplag nga makatabang ang paghimog listahan sa mga butang unahon sa pagbuhat

[Mga Letrato sa panid 26]

Ang personal nga organisasyon ug ang pagtino sa mga pagaunahon makahatag ug dako gayong kalainan