Mga Batan-on Nangutana. . .

Angay Bang Molayas Ako sa Balay?

“MOLAYAS ako. Ipakita ko kanila.” Mao ba kanay imong gibati? Alang sa daghang mga batan-on, tinuod kana nga hulga. Dili lamang ginatos o linibo kondili kapin sa usa ka milyong mga tin-edyer ang milayas gikan sa ilang mga balay kada tuig.

Apan nganong gusto kang molayas sa balay? Daghan ang katarongan. Tingali mibati ka nga walay nakasabot kanimo. Tingali gibati nimong wala kinahanglana ug wala mahala. Tingali ginaabusohan ka. Tingali may problema ka nga dili nimo masulbad. Dunay usa ka tawo diha sa balay nga dili nimo ikasinabot. Tingali gilaayan ka na nga kanunayng sultihan kon unsay buhaton ug gusto kang dili magpabuyag sa imong kinabuhi. O tingali gipul-an ka na ug gustong maglingawlingaw. Bisan unsa pay katarongan, dili ka malipayon sa balay. Ang paglayas sa balay makasulbad ba nianang problemaha? Duna bay lain pang butang nga mahimo?

Hustong Panglantaw Kinahanglan

Ingong batan-on, ikaw dunay tinudlong-buluhaton gikan sa Diyos, nga mao ang “pagtahod sa imong amahan ug sa imong inahan.” (Efeso 6:2) Angay kang “mosunod sa imong mga ginikanan sa tanang butang.” (Colosas 3:20) Duna bay katarongan sa pagbulag nianang tinudlong-buluhaton? Komosta kon ang kahimtang sa balay daw dili na nimo maagwanta?

Dili ikalimod nga ang maong mga kahimtang naglungtad. Ang ubang mga ginikanan dili-makataronganon sa ilang mga ginapangayo. Gihukman sa uban ang anak nga daotan o walay hinungdan. Ang uban okupado kaayo sa ilang kaugalingong mga intereses ug sa mga kalingawan ug nagahatag ug diyutayng pagtagad sa ilang mga anak. Ang uban nalinga sa pag-inom, mga droga, o sekso, ug ginahadlok pa gani ang ilang anak. Bukas nga gisalikway sa uban ang balaod sa tawo ug sa Diyos. Ang mismong kinabuhi sa usa mahimong nameligro!

Apan sa kasagaran, dili grabeng mga kahimtang ang makatukmod sa tin-edyer sa paglayas. Sagad, mapukaw ang paglayas gumikan sa panaglalis sa mga ginikanan tungod sa batasan ug tinamdan sa anak. Nagpagabii ka ba saylo sa gitagal sa imong mga ginikanan? Nakahimo ka bag butang nga ilang gikasuk-an—sama sa pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon o sa pakighugoyhugoy sa pila ka mga higala? Wala ba nimo tumana ang gisugo kanimo? Dili ba maayo ang imong lakat sa tunghaan? Nahadlok ka bang silotan? Gusto ka bag dugang kagawasan sa pagbuhat ug mga butang sa imong kaugalingon? Gibati ba nimo nga dili ka gayod makapahimuot sa imong mga ginikanan?

Pagbutang sa Diyos Diha sa Hunahuna

Niining maong mga sirkumstansiya, ang paglayas tingali maoy reaksiyon sa mga pagbati sa kasuko ug kaluya—usa ka paningkamot sa pagpalayo gikan sa “malupigon ug dili-matarog” nga awtoridad sa usa ka ginikanan. Mahimong ekspresyon kini sa pagkagahig-ulo, usa ka tinguha nga gustong mobuhat sa mga butang sa kaugalingong paagi. Apan dili lamang ang imong kaugalingong mga tinguha ang angay nimong tagdon o kanang imong giisip nga makataronganon.

Tingali dili ka hatagan sa imong mga ginikanan sa imong gusto tungod sa ilang hinatag sa Diyos nga katungdanan ingong mga ginikanan. Abi gud nimo, ikaw dunay kaakohan sa Diyos, sa ingon sila duna usab. Tingali ilang gibati sa maidlot ang obligasyon sa pagmatuto kanimo “uban sa pagbansay ug pagpahamatngon gikan kang Jehova.” (Efeso 6:4) Busa moinsister tingali sila nga mouban ka kanila sa relihiyosong mga miting ug mga kalihokan. Ug kay nahibalo nga ang “daotang panag-uban makadaot sa maayong pamatasan,” tingali did-an ka nila sa dili pag-uban sa pipila sa imong mga higala. (1 Corinto 15:33) Tingali makakita sila sa problema nga dili nimo makita. Ang ilang panglantaw ug paghunahuna sa mga butang tingali lahi sa imo. Apan maayong katarongan ba kana sa pagsukol ug sa paglayas?

Maayong ibutang sa hunahuna nga dihang gisugo ka sa Diyos sa “pagtahod sa imong amahan ug sa imong inahan,” siya midugang: “Aron magmauswagon ikaw ug mataas ang imong kinabuhi dinhi sa yuta.” Oo, dili lamang ang imong mga ginikanan nga imong paningkamotang mapahimut-an pinaagi sa pagsunod kanila. Ang Diyos usab mao ang imong ginapakitaag pagtahod ug pagsunod. Ikaw nahibalo nga, bisag lahi ang imong gusto, ang pagsunod sa mga balaod ug mga regulasyon sa ginikanan mao ang paagi sa pagpakita sa imong pagtahod ug gugma sa Diyos ug nga siya mohatag kanimog ganti sa pagbuhat niini.—Efeso 6:1-3; 1 Juan 5:3.

Busa kinahanglan monunot kag diyutay—magpasakop sa imong mga ginikanan ug sa ilang mga hangyo. Pabilhi nga sila dunay mas daghang eksperyensiya sa kinabuhi. Lain pa, labing maayong dili nimo itandi ang imong kaugalingon sa uban kang kansang mga ginikanan may mga konsensiyang wala mabansay sa mga balaod sa Diyos. Hunahunaa kining usa ka pagbansay alang sa kinabuhi sa unahan, kay bisag hamtong na dili ka gihapon makabuhat kanunay sa mga butang nga gusto nimong buhaton. Kinahanglang konsiderahon usab kanang anaa sa imong palibot. Ang pila ka aksiyon mohatag dugang mga problema o wala-kinahanglanang mga responsibilidad sa ulahi. Wala gayoy tawo nga libre sa pagbuhat sa iyang gusto. Imong makitang tinuod kini diha sa eskuylahan. Tinuod usab kini diha sa trabahoan.

Busa dihang moinsister ang imong mga ginikanan sa usa ka butang nga imong gibati nga lahi sa gusto nimong buhaton, maayong ibutang sa hunahuna ang prinsipyo nga gipamulong diha sa Colosas 3:23, 24: “Bisan unsa nga inyong pagabuhaton, buhata kini sa bug-os kalag nga ingon sa nagaalagad kang Jehova, ug dili sa mga tawo, sa masayran ninyo nga gikan kang Jehova nga kamo magadawat sa angay nga ganti.” Oo, ayaw wad-a sa panan-aw ang kamatuoran nga gantihan ka ni Jehova kon masinugtanon ug mapinasakopon ka sa imong mga ginikanan. Anaa sa unahan ang dakong ganti sa walay kataposan, hingpit nga kinabuhi alang niadtong molahutay.—Isaias 65:21-23; Pinadayag 21:3-5.

Makasulbad ba Kini sa mga Problema?

Laing bahin nga palandongon mao kon ang paglayas sa aktuwal makasulbad ba sa situwasyon. Tinuod, mapalayo ka niini sa makadiyut. Apan ang paglayas dili makasulbad sa mga problema. Sa kadugayan, sila kinahanglang atubangon, sa usa ka paagi o sa lain. “Ang paglayas mohatag lamang hinoon ug dugang problema kanimo,” miingon si Amy, nga milayas sa edad 14. “Kini dili makawala sa mga problema.” Nan, unsay buhaton?

Pagpangitag Gugma ug Pagsabot

Una, palandonga kon unsay nakaingon sa problema. Ang ginikanan-anak nga relasyon malisod diha mga katuigan sa pagdako. Ngano? Ang basahong Adolescence misaysay: “Ang panahon sa pagdako maoy yugto sa dakong kausaban ug pagbalhin, samtang ang mga ginikanan sa mga tin-edyer nalangkit sa ilang kaugalingong eksperyensiya sa pagkabalhin sa magsingabot na sila sa ilang katuigan sa pagkatigulang, ug ang kombinasyon niining duha ka yugto sa kaugmaran ilabinang malisod sa tanang hingtungdan.” Busa tingali dili lang ikaw ang nag-antos sa malisod nga yugto sa pagbalhin ug nagkinahanglag pagsabot. Milampos ang daghang mga pamilya niini nga wala makaagig kalisod dihang ang mga pagbati sa gugma ug pagtahod gipahayag.

Busa, nganong dili maningkamot sa pagtan-aw saylo pa sa imong mga kagustohan ug pagpakitag gugma, sanglit nahibalo nga ang “gugma dili gayod mapakyas” ug nga kini “magatabon sa kapid-an ka mga sala.” (1 Corinto 13:8; 1 Pedro 4:8) Ang paghatag gugma mobungag gugma gikan sa uban.

May sayop ka bang nahimo ug karon nahadlok sa resulta sa reaksiyon unya sa imong mga ginikanan? Labing maayong atubangon ang kahimtang ug pangayog hamtong nga tabang. Una, sulay sa pagpakigsulti niini uban sa imong mga ginikanan. Dugang pa, ang Kristohanong mga batan-on dunay dakong tabang sa pagkaagi nga sila makaduol sa mga ansiano sa kongregasyon aron sa pagpangayog tabang sa pagsulbad sa mga problema ug sa pagtul-id sa mga butang. Ang importante mao ang dili paglayas kondili sa pag-atubang sa problema sa maalamong paagi. Niining paagiha imong makalimtan kini, inay magpadayon sa paghunahuna niini.

Apan komosta kon ang imong kahimtang sa balay maoy usa nga diin ikaw wala-kinahanglana, o sobra nga dili makaayo kanimo? Komosta kon ikaw ginaabusohan sa balay? Nan solusyon ba ang paglayas? Tubagon kining mga pangutanaha sa umaabot nga artikulo.

[Letrato sa panid 15]

Bation sa mga pamilya ang tumang kaguol ug kabalaka dihang usa ka membro molayas