Gregong Iglesya Nanghulgag Kapintasan ug Mibabag sa Kombensiyon

NAHIMUTANG duol sa Piraeus, ang dunggoanan sa siyudad sa Atenas, ang Gresya, mao ang “Estadyom sa Pakigdait ug Paghigalaay.” Apan, miingon ang mantalaan sa Atenas nga Ta Nea, “atmospera sa gubat ang naglungtad kagahapon diha sa Piraeus, diin ang iladong obispo si Callinicos . . . misugo nga kinahanglang bagtingon ang tanang mga kampana sa simbahan. Dihay kaguliyang nga gumikan niana daghang mga lungsoranon sa dunggoanang siyudad nagtuo nga may daotang nahitabo; sila nagtuo nga tingalig gubat na!”

Nganong nahitabo kini maylabot sa usa ka estadyom nga ginaingong gipahinungod sa “Pakigdait ug Paghigalaay”? Ang kagubot gipahinabo sa usa ka mabangis nga kasuko sa mga klero sa Ortodoksong Iglesya sa Gresya. Ang obispo mao ang nanguna nga nanghulgang tiponon niya ang iyang mga sakop sa pagmartsa diha sa estadyom ug ilogon kana aron mapugngan ang uban sa paggamit niana.

Ang obispo ginaingong nagahawas sa Prinsipe sa Pakigdait, si Jesu-Kristo. Apan, siya nanghulga ug kapintasan pinaagi sa paghulhog sa mga tawo sa pagsukol sa balaod ug kahusay, nga sukwahi sa mga pagtulon-an ni Kristo. Ngano? Tungod kay ang mga opisyal sa estadyom mihatag ug permiso diha sa malinawon ug masundanon sa balaod nga mga Kristohanon, mga Saksi ni Jehova, sa paghimog kombensiyon didto sa miaging ting-init. Napirmahan na ang mga kontrata, ug ang mga Saksi ni Jehova nakagugol nag duolan sa 6,000 ka oras sa paghinlo sa estadyom nga nangandam sa ilang kombensiyon.

Sumala sa gikomento sa usa ka editor diha sa Ta Nea: “Nanghulga si Callinicos sa pag-ilog sa Estadyom kon dili isibog ang permiso; siya nagplano ug mga Misa, mga pagsangyaw, mga litaniya, ug ang susama, samtang admitihon ko nga wala akoy nasabtan niana. . . . Nahibulong lamang ako sa situwasyon tungod kay ang tuig nga atong nahimutangan maoy 1988, mga 12 ka tuig lamang sa wala pa ang ika-21ng siglo, ug ang Konstitusyon sa nasod nagapanalipod man sa relihiyosong pagtugot.”

Nababagan ang Kombensiyon

Bisan pa sa garantiya sa konstitusyon bahin sa kagawasan sa pagsimba ug sa pagtigom, gipasibog sa mga klero ang permiso. Nadala ang mga opisyal sa mga hulga. Sila mipili sa dili paghatag ug garantiya sa balaod ug kahusay, ug sila dili mosuportar sa Konstitusyon sa Gresya. Ingong resulta, ang kontrata sa pag-abang gikanselar.

Busa tulo ka adlaw na lang sa dili pa ang kombensiyon, gidid-an ang mga Saksi sa katungod sa pagtigom sa estadyom. Ang mga inosente nangabiktima, samtang ang sad-an nga nanghulga sa pagbungkag sa balaod ug nanghulhog ug kagubot pinaagig mga tawo gilabanan. Pagkahiwi nga pagpahamtang ug hustisya!

Ang maong pagsupak dili bag-o. Sa daghan nang mga dekada ang Ortodoksong Iglesya sa Gresya sa panatikong paagi nagatutol sa mga Saksi si Jehova, nga wala gayod manimalos pinaagi sa bisan unsang supak sa balaod nga mga buhat. Bisan karong panahona, ang gipangunahan sa pari sa pag-aghat sa mga tawo ug kagubot miatake sa mga Saksi ni Jehova samtang sila nagtigom nga malinawon. Ang mga klero ug ang mga sakop sa ilang mga iglesya nanamastamas, naghasihasi, ug giatake ang mga Saksi ni Jehova, ug ilang giipit ang mga korte sa pagdakop ug sa pagbilanggo kanila tungod sa ilang buluhatong pagsangyaw. Bisan pa, ang Gresya maoy demokrasya, ug ang Konstitusyon niini naghatag ug garantiya sa kagawasan sa pagsimba.

‘Usa ka Ilado, Kristohanong Relihiyon’

Ang mga korte sa Gresya mihukom nga ang mga Saksi ni Jehova maoy ‘usa ka ilado, Kristohanong relihiyon’ nga may katungod sa proteksiyon nga gitagana sa Konstitusyon sa Gresya. Pananglitan, sa 1987 ang Mahistradong Korte sa Hania, Crete (usa ka probinsiya sa Gresya), miingon: “Ang mga Saksi ni Jehova . . . maoy usa ka iladong relihiyon ug inuyonang sekta.” Kini nag-ingon usab nga ang ilang kalihokan sa pagsangyaw dili usa ka matang sa pagpangabig nga gidili sa Konstitusyon. Ang korte miingon: “Ang pagpangabig dili maoy usa ka yanong pagpamaligya sa [Saksi] sa basahon gikan sa balay ug balay, o usa ka pagdapit alang sa usa ka teolohikal nga diskusyon.”

Ang korte midawat nga ang mga Saksi ni Jehova ubos sa mga probisyon sa Artikulo 13, parapo 1, sa Gregong Konstitusyon. Ang maong artikulo nagsaad ug relihiyosong konsensiya alang sa tanan sa Gresya. Ang korte nag-ingon nga lakip niini mao ang “kagawasan [sa indibiduwal] sa pagtuo sa relihiyon nga iyang gusto,” maingon man sa “katungod sa pagbag-o, bisan masubsob,” sa iyang relihiyon. Gibalik usab sa korte nga ang “kagawasan sa pagpahayag sa relihiyosong mga pagtuo ilabinang gipanalipdan sa Artikulo 9, parapo 2, sa Tratado sa Roma nga gipetsahan sa Abril 11, 1950, ‘bahin sa pagpanalipod sa tawhanong mga katungod.’”

Ang korte sa Hania midugang: “Ang kagawasan sa pagpahayag sa relihiyosong mga pagtuo gipanalipdan usab sa Artikulo 14, parapo 1, sa 1975 nga Konstitusyon: ‘Ang matag-usa makapahayag ug makapakaylap pinaagi sa binaba, sa pagsulat, ug sa printa, sa iyang mga pagpalandong.’” Dayon ang korte mitapos: “Ang butang bahin sa pagpreserbar sa Kristohanon Ortodoksong pagtuo dili lamang iya sa mga klero ug sa teologo, kondili sa tanang masundanong mga magtutuo.” Ug kini nag-ingon nga ang “mga magasing ‘Bantayanang Torre’ ug ‘Pagmata!’ naapod-apod sa legal nga paagi.”

Sa susama, usa ka korte sa apelasyon sa Gresya miingon diha sa hukom niini sa 354/1987 nga ang mga Saksi ni Jehova “maoy usa ka ‘iladong relihiyon’ sa diwa sa Artikulo 13, sa parapo 2, sa Konstitusyon.” Ang korte miingon nga ang “kalainan sa mga doktrina sa mga Saksi ni Jehova sa pundamental nga mga prinsipyo . . . sa [Grego] Ortodoksong kredo dili igo sa paglantaw sa mga pagtulon-an sa [Saksi] nga sukwahi sa kahusay sa katilingban.” Kini miingon usab nga ang mga Saksi ni Jehova mga Kristohanon, “sanglit si Jesu-Kristo mao ang dugokang persona sa ilang mga doktrina.”

Kaisipan sa Edad Media

Apan, bisan pa sa mga desisyon sa korte, bisan pa sa tanang ginaingong mga panalipod sa Konstitusyon, ang kagawasan sa katawhan sa Gresya gitamakan na usab tungod sa kaisipan sa Edad Media sa mga klero. Mas mangil-ad pa, ang mga opisyal nga angay unta molaban sa balaod miduyog niining inkisisyonal nga kiling sa Grego Ortodoksong herarkiya. Pagkamakapasubo ang pagtan-aw sa ingon nga pag-insulto sa demokrasiya diha sa “duyan sa demokrasya.”

Bisan pa, ang The New York Times, mitaho nga sa laing butang, “ang Gobyerno [sa Gresya] . . . wala magtagad sa sugo sa Gregong Ortodoksong Iglesya nga ang pelikula ni Martin Scorsese ‘The Last Temptation of Christ’ idili sa Gresya. Sa pagbuhat niini, ang Gobyerno miingon, maoy supak sa mga prinsipyo sa Sosyalismo ug kagawasan sa mga buhat sa arte.” Ang maong pelikula nga giisip sa kadaghanan nga insulto kaayo kang Jesus, apan ang gobyerno mibarog sa mando sa iglesya nga idili ang pelikula. Apan sila wala mobarog sa sugo sa iglesya nga did-an ang mga Saksi ni Jehova sa ilang legal nga katungod sa paggamit sa publikong estadyom alang sa Kristohanong miting.

Kataw-anan nga kining lunaa gitawag nga Estadyom sa Pakigdait ug Paghigalaay! Ang mga Saksi ni Jehova dunay dungog sa tibuok kalibotan ingong tigpasiugdag pakigdait ug paghigalaay tali sa mga tawo sa tanang mga rasa ug mga nasyonalidad. Apan sa kataposang yugto, tungod lamang kay misupak ang klero, sila gipugngan gikan sa pagpraktis sa ilang konstitusyonal nga katungod sa pagtigom.

Ang mga Saksi Nakakitag Solusyon

Apan, ang pagdili wala makapugong sa mga Saksi ni Jehova gikan sa paghimo sa ilang kombensiyon. Bisan pa sa daghang mga komplikasyon, gihimo dayon ang mga kahikayan sa pagbalhin niini diha sa usa ka hanayhay nga bakilid sa Malakasa, sa gawas sa Atenas, sa likoran sa Assembly Hall sa mga Saksi ni Jehova.

Ang tigom gihimo sumala sa naeskedyol na ug may maayong mga resulta. Apan, ang kadaghanan sa dakong tumatambong nanglingkod ilalom sa init nga adlaw inay sa usa ka air-conditioned sa sulod sa estadyom.

Ang maong tigom kaylap nga gibalita sa tibuok Gresya. Daghan ang mipahayag ug pagtamay sa mga lihok sa klero ug gisaway sila sa ilang daotan, mabudhiong mga buhat. Sa ato pa ang ilang mga hulga sa kapintasan pinaagi sa paghulga sa mga tawo sa pag-atake dili-kristohanon.

Ang upat ka adlawng kombensiyon sa Malakasa gikabit sa telepono ngadto sa mga tumatambong sa Tesalonica, Cyprus, ug Crete, ug kapin sa 30,000 ka madasigong mga Grego, maingon man sa ubang mga delegado gikan sa nagkalainlaing mga yuta, nalipay kaayo ug nadasig sa ilang nadungog ug nakita.

Mga Pangutana Gibangon

Ang mga aksiyon sa mga klero ug sa ubang mga opisyal nakabangon ug daghang mga pangutana. Pananglitan, diha sa usa ka editoryal sa Athens News miingon nga ang “Gresya naningkamot sa pagdaog sa tanyag niini aron pagahimoan sa 1996 nga Olympic Games sa Atenas.” Dayon kini mipadayon sa pag-ingon: “Ang implikasyon nga ang iglesya makaimpluwensiya [sa sekretaryat sa mga dula sa ministro sa kultura] sa pagkanselar niining matanga sa okasyon nakapatunghag mga pagduhaduha nga kinahanglang wad-on sa kagamhanan, ilabina sa kampaniya niini sa pagdaog sa 1996 nga Olympiada.”

Ang editoryal miingon usab: “‘Duna unyay mga magdudula ug mga bisita sa tanang mga relihiyon alang sa Dula—mga Moslem, Buddhista, Protestante, Katoliko ug uban pa—ug dunay mga ateyista sa Sidlakang Bloke. Kon ang mga pasilidad sa dula dili magamit sa mga sakop sa usa ka espisipikong sekta, dawaton kaha ang uban?’ nangutana ang usa ka maniniid kagahapon. Siya midugang, ‘Gawas kon dunay katin-awan sa umaabot, kining kasoha sama rag usa ka sobrang pagkadili-matinuguton ug pagkapanatiko—usa ka dungog nga dili angay mabatonan sa Gresya.’” Ang tanang desente, mahigugmaog kagawasang mga tawo mouyon.

[Blurb sa panid 10]

Ang korte mideklarar nga ang matag indibiduwal ‘libre sa pagtuo sa relihiyon nga iyang pilion ug may katungod sa pagbag-o sa iyang relihiyon’

[Blurb sa panid 11]

Pagkamakasubo ang pagkakitag ingon nga pag-insulto sa demokrasiya diha sa “duyan sa demokrasya”