Among Gihimo ang India nga Among Kaugalingong Pinuy-anan
SA LABING madanihon, naningkamot ang akong igsoong babayeng si Leona ug ako sa paglingkod nga haruhay diha sa yuta. Duha ka sinaw nga dahon sa saging gibutang sa yuta diha sa among atubangan, gibuklaran ug nag-aso nga kan-on ug nagkalainlaing mga curry, chutney, ug mga panam-is. Kaming duha, nga mao pay pag-abot sa India nga mga duha ka semana, gidapit sa usa ka salosalo sa kasal.
Among gitan-aw ang lokal nga mga tawo ug misugod sa pagpunit sa pagkaon sa among tuo nga kamot ug mikaon nga nagkinamot, sama sa gihimo sa uban. Mainit, umogong adlaw kadto, ug samtang nanglikod kami ilalom sa gitaod nga pandal (atop-atop), nga nagkaon sa halang nga mga curry, mitulo ang singot sa among mga nawong. Ang pinulbos nga sili nakapatulo sa sip-on gikan sa among mga ilong. Seguradong makaiikag kami nga tan-awon! Apan dili gayod kami makalimot niining hitaboa, nga usa ka bahin sa among pagpailaila sa India sa 38 ka tuig kanhi.
Sukad niadtong higayona sinati kaayo kami sa India ug sa daghang katawhan niini, naningkamot sa paghimo niining yutaa nga among kaugalingong pinuy-anan. Kay ngano? Dili tungod sa yanong maadbenturerahong espiritu; kondili, kami adunay linain nga katuyoan. Una, hinunoa, pasagdi nga among isaysay kon nganong nakaabot kami sa India ug unsay nakatabang kanamo nga nakapasibo.
Sayo nga Kinabuhi sa Canada
Kami natawo sa gamayng kaumahan nga lungsod sa Humboldt, Saskatchewan, sa Canada. Sa dihang miabot ang Depresyon sa tuig 1930, giingnan kami sa among amahan sa pag-undang sa pag-eskuyla ug sa pagtrabaho aron makatabang. Kami mihilak. Ang among tumong mao ang pag-eskuyla sa hayskol, apan ang ekonomikanhong mga panginahanglan ang kinahanglang unahon.
Sa ikaduhang gubat sa kalibotan, ang akong igsoong babayeng si Leona misulod sa Canadian Air Force, samtang ako nagpabilin sa balay ug nagtrabaho. Regular akong tigsimba sa Katolikong Simbahan ug tigkanta sa koro. Apan kas-a sa dihang miagi ang mga Pentekostal, ako ilang gihatagan ug Bibliya, ug akong gidaladala kini sa mga sesyon sa koro. Akong ginabasa kini samtang dili kami manganta. Gisultihan bahin niini ang kora paroko ug miadto sa among balay. Siya miingon nga dili ako maayong impluwensiya ug dili na makaadto pa sa mga sesyon sa koro. Sa pagkamatuod, siya miingon nga ako kinahanglang ipaekskomunikar. Wala na ako mobalik sa simbahan sukad niadto.
Kasamtangan, ginabisitahan kami sa mga Saksi ni Jehova sa among balay ug binlan ang among pamilya ug nagkalainlaing mga publikasyon nga binase sa Bibliya. Sa ulahi, misugod ako sa pagtuon uban sa mga Saksi. Sa dihang mibakasyon si Leona sa balay, gisaysayan ko siya sa akong nakat-onan. Siya miapil sa akong mga pagtuon ug nakaangay sa iyang natun-an. Balik sa Ottawa, iyang gipadayon ang pagtuon uban sa lokal nga mga Saksi hangtod nga siya miluwat sa militar sa 1945. Siya ug ako maoy uban sa 2,602 nga gibawtismohan sa 1946 diha sa Glad Nations Theocratic Assembly sa mga Saksi ni Jehova sa Cleveland, Ohio.
Nagtino sa Among Katuyoan sa Kinabuhi
Sa 1949, si Leona ug ako mibalhin sa Calgary, Alberta, diin didto nakaila kami ug daghang bug-os panahong mga ministro, nga gitawag mga payunir, nga nagdasig kanamo sa pagkuha sa payunir nga ministro. Sa sinugdan nagpanuko kami. Among gibati nga kinahanglang magtigom usa kami ug gamayng kuwarta sa bangko. Apan gidasig kami sa nagapanawng magtatan-aw sa mga Saksi ni Jehova sa maong lugar, busa misugod kami sa pagpayunir nga walay pundong kuwarta sa bangko. Misanong kami sa pagdapit sa pagpayunir sa lalawigan sa Quebec, diin sa maong lugar ang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova gidili.
Kami walay kuwarta nga ibayad sa tiket sa tren, busa si Leona ug ako, uban sa duha pa ka babaye, mihangyo sa pagsakay nga walay bayad sa mga sakyanan gikan sa Canada ngadto sa Montreal, Quebec. Unya nakahigayon kami sa pagtambong sa usa ka graduwasyon sa Watchtower Bible School of Gilead sa Tinipong Bansa. Nalipay kaayo kaming nakakita ug daghan kaayong mga batan-ong lalaki ug babaye nga andam sa pagkuhag misyonerong asaynment diha sa usa ka langyaw nga yuta. Dihadiha among gitunol ang among mga aplikasyon aron makatungha sa maong eskuylahan.
Wala gayod kami magdahom nga kami tawgon, busa dako gayod kaayong sorprisa alang kanamo sa gidapit sa ika-20ng klase, nga nagsugod sa tinghunlak sa 1952. Gisultihan kami sa ulahi nga ang among asaynment mao ang India, ug sugod nga nakadawat kami ug abanseng instruksiyon sa Malayalam nga pinulongan gikan sa usa ka Indian nga kasaring sa tunghaan. Ang among katuyoan sa India mao ang pagtabang sa daghang matinud-anon ug kasingkasing nga mga tawo kon mahimo sa kahibalo sa kamatuoran sa Bibliya.
Gihimo ang India nga Maoy Among Pinuy-anan
Sa 1953 human sa graduwasyon, 13 kami nga gipasakay sa barko. Mikabat ug usa ka bulan nga nakaabot kami sa Bombay. Ang talan-awon sa hilabihan ka daghang tawo ug sa mga makililimos nakapakurat kaayo kanamo, apan kami sa anam-anam naanad na niining lahi nga mga kahimtang.
Gikan sa Bombay migikan kami sakay sa tren paingon sa estado sa Kerala. Pito kami ang giasayn sa lungsod sa Trichur, nga niadtong panahona wala pay kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova. Nakakita kamig puloy-anan alang sa misyonero, apan walay mga muwebles, busa nangatulog usa kami sa mga banig. Ang among adlaw-adlaw nga trabaho mao ang pagpabukal ug tubig gikan sa atabay aron limpiyong imnon ug nagpainit pag dugang tubig nga ikaligo. Kining tanan, dugang pa sa among pagluto, gihimo diha sa usa ka sug-anan nga kosenilya.
Halayo gikan sa balay, diha sa usa ka luna nga gibantog nga dunay daghang mga kobra ug ubang mga bitin, mao ang kasilyas. Imong mahanduraw kon unsay among gibati. Labot pa, gipasidan-an kami bahin sa gamay berdeng mga bitin nga magbitay usahay gikan sa mga kahoy, nga andam mopaak sa walay kalibotang biktima nga moagi sa ubos. Bisan dili na isulti pa, panagsa ra kaming mogula didto magabii. Kon mogawas man ugaling kami, mag-undak-undak kami sa paglakaw, magsabasaba, ug nagpalayo gikan sa mga kahoy. Oo, lahi kaayo ang mga butang. Apan among gibutang sa among hunahuna ang among katuyoan, busa sa kadugayan kami nakapaangay ra. Wala gayod kami makahunahuna sa pagpauli tungod kay ang mga kahimtang malisod kaayo.
Sa unang adlaw, misugod kami sa pakigbahin sa buluhatong pagsangyaw. Dihadiha kami gilibotan sa mga tawo. Ang ilang pagkamausisaon nakapanerbiyos kanamo nga tungod niana mikalagiw kami sa kasegurohan sa among misyonero nga balay. Sa kadugayan, hinunoa, nakasabot kami sa tinuod nga kaikag sa mga tawo ngadto sa uban.
Dili pa gani kami makahatag sa among presentasyon sa Bibliya, kami pangutan-on: Kinsa man ang inyong amahan ug inahan? Nganong ania man kamo dinhi? Pilay imong edad? Kinsay nagsuweldo kaninyo? Unsa mang klaseha sa pagkaon ang inyong ginakaon? Nganong wala pa man kamo magminyo? Dili ba kamo gustong manganak? Human mahibalo sa mga detalye mahitungod kanamo, ang mga tawo sa kasagaran mamati sa among mensahe. Sa dihang mas masinati pa namo ang batasan sa mga tawo, mas miharuhay pa kami diha sa among bag-ong palibot.
Ang Kerala maoy usa ka matahom kaayong lugar, malunhaw ug daghan kaayong punoan sa mga lubi ug ubang mga kahoyng palma. Adunay daghang hawan nga mga lugar, ug malinawon gayod ang paglakaw diha sa daplin sa mga kahumayan sa among pagpaingon sa mga balay. Usahay manakay kami ug barko sa mga suba aron makaabot sa mga baryo. Haruhay kaayo ang atmospera. Oo, ang mga tawo okupado, apan may higayon gayod silang mamati kanamo.
Adunay mga misyonero sa Kakristiyanohan usab sa among dapit, apan ang lokal nga mga tawo nakakita sa ulahi sa kalainan tali kanamo ug kanila. Sila nalangkit sa nagkalainlaing mga porma sa katilingbanong buluhaton, apan sila wala gayoy gihimong pagpanudlo mahitungod sa Bibliya. Ug dili sama kanila, wala kami magpuyo sa dagkong mga bunggalo ug mangadto sa mga abtanan sa bungtod sa panahon sa ting-init. Sa pagkatinuod, ang mga misyonero sa Kakristiyanohan naghatag sa Kakristiyanohan ug dili maayong dungog.
Nakagugol kami ug hapit walo ka tuig sa Kerala, ug dayon gibalhin kami sa Bombay, nga mao gihapoy among gialagaran hangtod karon. Siyempre, ang pagbalhin ngadto sa usa ka nagdasok nga siyudad nagkinahanglan usab ug mga pagpaangay. Apan kining maong asaynment nakapahimo kanamo sa pakighimamat ug daghang nagkalainlaing matang sa mga tawo sa India.
Sukad pa sa sinugdan, sinati kaayo kami sa among mga igsoong lalaki ug babaye sa India. Sila maabiabihon kaayo, kanunayng nagadapit kanamo sa pag-estar uban kanila. Ang kadaghanan sa ilang mga balay gamay kaayo, ug wala gayoy pribasiya sama sa among naandan. Kami matulog sa usa lamang ka lawak—uban sa apohang lalaki diha sa usa ka suok ug daghang mga bata palibot kanamo diha sa salog. Apan ang gugma nga gipakita kanamo nagpaposible kanamo sa pagpaangay.
Sa nangaging mga katuigan, kami nakakat-on sa dili paggamit sa ekspresyong “pinuy-anan” nga nagpasabot sa dapit nga among gigikanan. Hinunoa, ang among pinuy-anan mao ang dapit nga kami giasayan sa pag-alagad. Imbes padakoon ang mga kalainan, kami nakakat-on sa pagkahimong sama sa mga tawo palibot kanamo sa ilang mga kagustohan ug sa mga paagi sa pagbuhat sa mga butang.
Dili pa dugay kami mibiyahe gikan sa Bombay balik sa among unang asaynment sa Kerala. Nabag-o ba ang mga butang? Buweno, sa among unang pag-abot sa Kerala, diha lamay 300 ka Saksi sa tibuok estado, apan karon kapin sa 4,000 ang presente sa distritong kombensiyon nga among gitambongan. Pagkadakong kalipay ang pagtan-aw sa uban nga among gitun-an sa Bibliya sa miaging 30 ka tuig nga matinumanon gihapong nag-alagad kang Jehova.
Among gibiyaan ang daghang mga minahal sa Canada sa dihang nagsugod kami sa among misyonerong pag-alagad sa 1953. Apan matuod sumala sa mga pulong ni Jesus, kami nakakita dayon ug daghan, daghang mga amahan ug mga inahan ug mga igsoong babaye ug lalaki. (Marcos 10:28-30) Ug samtang among gitabangan ang mga samag-karnerong mga tawo sa pagkat-on sa kamatuoran sa Pulong sa Diyos, kami gipanalanginan usab ug espirituwal nga mga anak. Ang wala pagkalimot sa among katuyoan sa pagkamatuod nakahatag kanamo ug daghang mga ganti. Sa walay pagbasol, kami makalantaw ug balik uban ang katagbawan sa paghimo sa India nga among kaugalingong pinuy-anan.—Sumala sa giasoy ni Tillie Lachmuth.
[Mga hulagway sa panid 18]
Usa ka kanal-kanal sa Kerala
Naghimog goma