Alopecia—Pagkinabuhi nga Mahilomon Tungod sa Pagkawala sa Buhok

Sumala sa giasoy sa usa nga nag-antos sa alopecia

‘ALOPECIA?’ ikaw mahibulong. ‘Wala akoy mahinumdoman nga nakadungog nianang sakita.’ Ang mga tawong gisakit niini tingali maulaw kaayong mosugid niini kanimo. Ginatago nila kini. Ako adunay alopecia, busa tugoti ako sa pagsugilon kanimo mahitungod niini.

Handurawa lang ang imong bationg kakugang kon imong makita ang imong buhok nga nangalarot. ‘Nganong nahitabo kini? Dili kini tinuod,’ tingali moingon ka nga dili-makatuo.

Sa ulahi, imong nasayran nga dili lang ikaw ang dunay alopecia. Kini motakboy sa 1 gikan sa matag 100 ka tawo, ug kini mihampak sa mga lalaki ug babaye. Makasubo, ang pagtambal niining sakita kanunay gayod nga dili-malamposon.

“Total, buhok ra bitaw,” moingon ang mga tawo kanako. Tinuod. Apan, ang alopecia nakaapektar sa tanang bahin sa akong kinabuhi, ug dugang sa kabug-at, malisod kining ipatin-aw ngadto sa uban. Ngano? Tungod kay gilimin sa misteryo kining sakita.

Pananglitan, kasagaran kon dunay mohisgot ug mga ngalan sa sakit, ikaw makalarawan dayon sa imong hunahuna kon unsa kanang sakita. Dili ingon niana ang alopecia. Ang hinungdan niini dili ikapatin-aw sa mubo. Ug kon tagdon ang paagi sa paghampak sa alopecia​—sa kalit ug walay pasidaan​—ang biktima dili andam mohisgot niini. Busa, ang usa ka tawo mawad-an dili lamang sa iyang buhok apan sa iyang dignidad usab.

Unsa Kini?

Ang alopecia maoy usa ka medikal nga problema nga kita nga mga biktima dili makakontrolar. Dili kini makatakod, ug busa ang uban dili matakdan niini gikan kanamo. Ang mga biktima dili mamatay gikan niini, apan ang emosyonal nga kasakit sa kaulaw, pagkawala sa paglaom, ug kabalaka mahimong usa ka mahagitong kasinatian.

Dili angay saypon ang alopecia uban sa ordinaryong pagkaupaw sa mga lalaki. Busa, sa paghubit sa alopecia, ang pipila kanamo mopalabi sa terminong “pagkawala sa buhok” kay sa “pagkaupaw.”

Ang terminong alopecia areata nagpasabot sa sakit diin dunay mga luna sa bagolbagol nga mangalarot ang buhok. Mao kining matanga ang akoa. Kon ang tanang buhok mangalarot, kining balatiana gitawag alopecia totalis. Ug kon ang balatian mag-apil sa pagkalarot sa tanang buhok sa lawas, kini gitawag nga alopecia universalis. Alang sa ubang nagaantos, ang sakit dili mograbe sa alopecia areata. Ang uban makasinati ug kinaiyanhong pagtubo pag-usab sa buhok bisag dili tambalan. Duna poy uban hinoon nga manglarot ang mga kilay ug pilok. Mahimo kining motultol sa mga impeksiyon sa mata tungod kay wala na may buhok nga mopanalipod sa mata gikan sa abog ug sa singot.

Unsay Hinungdan Niini?

Ang medikal nga panukiduki nagpakita nga ang alopecia tingali maoy usa ka depektosong imyunidad sa lawas, sa ato pa, usa ka alerdiyik nga reaksiyon sa usa ka bahin sa imong lawas. Ang laing depektosong imyunidad sa lawas nga tingali sinati ka mao ang lupus. Ang sistema sa imyunidad sa usa ka tawo nga gitakboyan ug alopecia masayop sa pag-ila sa buhok ingong langyaw nga materyal. Ang sistema sa imyunidad mosanong pinaagi sa pagpadalag mamumunong T cells (lymphocytes) sa maong dapit. Kini sila magtipon libot sa punoan sa buhok ug atakehon ug laglagon kini. Sulod sa dili-tino nga panahon, ang punoan sa buhok pugngan sa pagpatunghag normal nga pagtubo sa buhok.

Nagkadaiya ang pagtambal niini. Ubos sa labing maayong kondisyon, taas-taas nga panahon nga makuha ang resulta, ug sa kadaghanang kaso ang mga resulta dili sama atong gilaoman. Ang buhok, pananglitan, motubo ug balik, apan tingali pino kaayo ug dagtom pag kolor. Bation ang kawalay paglaom kon ang alopecia mobalik ug ang tambal nga miepekto niadto dili na moepekto karon. Busa ang biktima magbalhinbalhin ug mga doktor, sulayan ang nagkalainlaing mga tambal. Ang alopecia mahimong pinansiyal ug emosyonal nga kabug-at.

Ang medikal nga komunidad sagad mopunting sa tensiyon ingon nga mao ang hinungdan. Kuhaa ang tensiyon, sila moingon, ug ang buhok motubo pag-usab. Busa ang biktima sayop nga motuo nga siya ang nagpahinabo sa pagkalarot sa iyang buhok o, sama sa gisugyot sa ubang mga doktor, nga ang kapikas sa kaminyoon mao kuno ang nakapahinabo sa tensiyon. Karon, hinunoa, nahibaloan nga ang tensiyon dili mao ang hinungdan. Ang nag-antos sa alopecia walay katarongan nga mobating sad-an o basolon ang iyang kaugalingon tungod sa iyang kahimtang.

Mga Hagit nga Ginaatubang

Ang pagkawala sa buhok makausab sa dagway, ug busa may panahong ang nag-antos sa alopecia iklasipikar uban sa pipila ka grupo. Kon ang usa walay buhok, o ang giisip sa uban nga diyutay ra kaayog buhok, ug gipamub-an sama sa akoa, ang mga tigpaniid moingon nga siya nga dunay alopecia nagahimog katilingbanon o politikanhon nga pakigpulong.

Ang pagpangitag trabaho kanunay nga usa ka hagit, ug labaw na niadtong dunay alopecia. Ang ubang umaabot nga mga amo mabinantayon karong adlawa tungod sa kahadlok sa AIDS. Sanglit kadtong adunay alopecia diyutay ra man o kaha walay buhok, ang mga amo mahibulong kon sila duna bay AIDS. Ang alopecia, siyempre, dili sama sa sakit nga AIDS. Ang uban nagtuo nga ang nag-antos sa alopecia ginatambalan ug chemotherapy.

Usahay ang dili-mahunahunaong mga komento masakit kaayo nga sa ingon kami nga dunay alopecia mahadlok mobiya sa kahilwasan sa among balay. Ang dili-maalamong tambag gikan sa mga tawong maayog-tuyo masakit usab. Sila tingali moingon: “Kon ako pa ikaw, dili ko kana angay kabalak-an. Ikatawa lang nako kana.” Sayon nga isulti kay sa buhaton. Ang maalamong Haring Solomon nakaamgo nga “bisan diha sa pagkatawa ang kasingkasing nagamasulob-on.” (Proverbio 14:13) Sanglit ang alopecia makausab ug dako sa among panagway ug sa tumang ka kalit, among pabilhan kon kami dili pahinumdoman sa among panagway.

Nganong Dili Mosul-ob ug Piloka?

“Nganong dili ka magpiloka? Magsul-ob ko kon ako,” tingali mosugyot ang uban. Apan ang kadaghanang mga piloka gidensinyo alang sa mga babaye, nga tungod sa moda, gustong magbag-o sa estilo sa buhok. Kini sila sa dayag wala gamaa nga isul-ob ibabaw sa ulo nga walay buhok. Ang mga piloka gidensinyo alang sa nag-antos sa alopecia sa kasagaran mahal, ug dili tanan makaarang sa pagpalit ug sa pag-areglar niini.

Ang mga babaye nga dunay alopecia mas malamposon sa pagpangitag mas maayong piloka kay sa mga lalaki ug mga batan-on. Tungod kini kay ang mga babaye daghang estilo sa buhok nga kapilian. Ang ubang mga babaye, hinunoa, mas mopili sa pagsul-ob ug maanindot nga mga bandana. Ang kadaghanang mga piloka nga gidensinyo alang sa mga lalaki, daw dili natural nga tan-awon. Ug unya duna pay mga pangutana: ‘Kanus-a nimo isul-ob ang piloka? Sa tanan bang higayon? Isul-ob ba nimo kini bisag mag-inusara sa balay basin duna unyay kalit nga mobisita?’ Busa, tungod sa daghang katarongan, ang mga biktima sa alopecia dili magsul-ob ug piloka. Sa laing bahin, ang kadaghanang mga biktima nakaagom ug pagkalarot sa buhok sa usa ka lugar nga matabonan sa nagpalibot nga buhok ug walay katarongan sa pagpalandong sa pagsul-ob ug piloka.

Giunsa Ko Pagsagubang

May mga panahong ang mga biktima sa alopecia magpakahilom ug tiglain, nga dili maayog pagbati tungod sa paglantaw sa uban kanila. Sa lisod nga mga panahon, hinungdanon nga magbaton ug tin-aw nga paglantaw sa butang nga angay unahon sa kinabuhi ug sa paghinumdom nga kon unsa kita sa kinasuloran ang makadani sa pagtahod sa uban.

Busa, nagkinabuhi ako sumala sa maong adlaw ug naningkamot sa dili pagkabalaka kaayo sa sunod adlaw aron ang akong problema dili makahurot sa panahon. Akong nakitang makatabang ang sanglitanan sa Bibliya: “Ayaw kamo pagkabalaka tungod sa ugma, kay ang ugma adunay iyang kaugalingong mga kabalaka.”​—Mateo 6:34.

Tinuod, ang uban dunay mas grabe pa nga mga suliran. Apan, kadtong dunay alopecia, kasagarang walay makitang pagpaluyo ug pagsabot gikan sa uban. Sa mga tuig nga dili pa dugay, gamay lang kaayo ang ilang higayon sa pagbutyag sa ilang mga pagbati ngadto sa ubang nag-antos sa alopecia, apan karon aduna nay mga grupong nagapaluyo sa tibuok Tinipong Bansa. Pinaagi niining mga grupoha ang mga tawong dunay alopecia makabaton ug tabang sa takos ug may-kahibalong mga doktor, kinsa mopaambit sa bag-ong mga kalamposan sa medisina ug nagaladlad sa karaang mga patuotuo.

Usahay dili nako mapugngang maghunahuna nga pagkalahi unta sa akong kinabuhi. Bisan pa gitagamtam ko ang pribilehiyo sa pagkahimong usa sa mga Saksi ni Jehova ug busa makatanyag sa akong kaugalingon sa pagtabang sa uban sa pagkat-on mahitungod sa matahom nga mga saad sa Diyos alang sa umaabot. (Pinadayag 21:​3, 4) Laing tabang nga ako nakalahutay mao ang makapalig-ong mga pulong nga makita diha sa Bibliya sa Salmo 55:​22: “Itugyan mo kang Jehova ang imong palas-anon, ug siya magasapnay kanimo.”

[Kahon sa panid 13]

Usa nga Nag-antos sa Alopecia

Ang aktor nga si Humphrey Bogart usa niini. Ang iyang asawa, si Lauren Bacall, misulat: “Siya nakamatikod ug napahak nga luna sa iyang aping nga wala motubo ang iyang bungot. Ang usa ka luna midaghan​—unya makamata siya sa buntag nga makakitag mga hugpong sa buhok diha sa unlan. Gikulbaan siya niana. Lahi nga butang ang pagkahimong upaw nga duna pay mabiling buhok sa daplin, ang aktor makasul-ob kanunay ug piloka, apan kon walay buhok sa daplin tibuok piloka gayod ang isul-ob. Sa dihang daghang buhok ang nangalarot, midugang ang iyang kakulba, ug sa nagdugang ang kakulba, dugang buhok ang nangalarot. Diha sa kataposang esena sa Dark Passage nagsul-ob siya ug tibuok piloka. Siya natarantar​—ang iyang panginabuhi nameligro. Kinahanglan ang pag-adto sa doktor. . . . Ang hukom mao nga siya dunay sakit nga nailhang alopecia areata.”

[Kahon sa panid 14]

Unsang Pagtambal ang Moepekto?

Ang alopecia matambalan pinaagi mga indiyeksiyon nga cortisone aron mapugngan ang pag-atake. Ang cortisone maoy usa ka droga nga mopakupos sa naghubag nga punoan sa buhok aron kini makadawat ug dugo ug sustansiya.

Laing tambal mao ang DNCB (dinitrochlorobenzene). Usa kini ka asido nga ipahid direkta sa dapit nga naapektohan sa pagpagawas sa artipisyal nga reaksiyon sa alerdiyik​—sama sa panit nga nadapat sa alingatong​—sa paglaom nga malinga ang mga lymphocyte. Ang motunghang nuka-nuka sakit kaayo alang sa pipila.

Ang paggamit sa usa ka droga nga ipahid nga gitawag minoxidil gibaniog usab. Bisag sa sinugdan kini giugmad aron sa pagtambal sa alta-presyon, ingong dili-maayong epekto, kining maong droga nadiskobrehang makapatubo sa buhok. Apan, sama sa ubang mga pagtambal sa alopecia, ang pagkaepektibo sa tambal sa makapaguol ubos gayod kaayo. Ang kadaghanan sa mga balita maoy labot sa pagtambal sa sumbanang pagkaupaw sa mga lalaki, dili sa alopecia.

Kapin sa 16 ka nagkalainlaing mga droga ug mga tambal ang giresita alang sa alopecia, ug ang matag usa kinahanglang gamitong regular alang sa usa ka tinong yugto sa panahon. Sanglit kasagarang mokabat man ug unom ka bulan aron matino kon ang partikular nga droga epektibo, ang pagtambal makahurot sa panahon ug makawala sa paglaom. Busa, sa pagkakaron, wala gayoy tinuod nga tambal alang sa alopecia.