Mga Batan-on Nangutana . . .

Usa ka Alkoholikong Ginikanan​—Sa Unsang Paagi Ako Makasagubang?

“Dili ko gustong mopauli. Dili ako segurado kon si Mama ba atua didto, ug kon atua siya, kon kaha siya hubog ug mosugod sa pagpangasaba ug kusog mahitungod sa pagkawalay-ayo nako nga anak.”​—Robert.

“Ako maulaw kaayo nga magdala ug mga tawo sa balay . . . Gikaulaw nako pag-ayo ang pamilya.”​—Patricia.

MINILYON sa mga batan-on nag-antos sa adlaw-adlaw nga kasamok sa pagpuyo kauban sa alkoholikong ginikanan. Matud sa librong Teen Troubles: “Ang pagpuyo kauban sa usa ka alkoholikong ginikanan nagkahulogan sa pagkinabuhi uban ang kabug-at​—ang kabug-at nga nagaabot kanimo tungod sa nagkadaiyang mga katarongan.”

Usa ka taas nga proporsiyon sa alkoholikong mga ginikanan nag-abuso sa ilang mga bata sa pisikal o sa seksuwal.a Ug bisan sa dihang ang kahimtang wala maglakip sa maong mga pag-abusar, ang librong Options nag-ingon, “kon ang pag-inom naghimo sa [alkoholikong ginikanan] nga dili masabtan, iresponsable, walay panagana, o sapoton, paigo na kini nga makadaot sa mga bata.”

Nan, dili ikatingala nga ikaw makabatig kalagot, kaulaw, o usahay kapakyasan. Bisan pa, samtang ang pagpuyo kauban sa alkoholikong ginikanan malisod, makakat-on ka sa pagsagubang.

Pagsabot sa Suliran

Una sa tanan, makatabang ang pagbaton ug pila ka pagsabot sa hinungdan nganong ang imong ginikanan moinom.b “Ang tawo nga may salabotan maoy usa nga nakabaton ug maayong tambag,” matud sa Proverbio 1:5.

Ang usa ka alkoholiko dili lamang usa nga yanong mahubog panagsa, ni ang alkoholiko kinahanglanong usa ka palahubog. Ang mga eksperto naghubit sa alkoholismo ingong usa ka dugay nang sakit sa pag-inom nga nagapahinabo ug grabe nga mga suliran nga nagaapektar sa kinabuhi, trabaho, ug panglawas. Ang alkoholiko maoy nalinga​—nanganti—​sa alkoholikong ilimnon ug sa yano dili makakontrol sa pag-inom niini. Ang kadaghanan sa mga eksperto nag-uyon nga ang alkoholismo mahimong kontrolahon lamang pinaagi sa bug-os nga paglikay gikan sa alkoholikong ilimnon.c

Samtang ang alkoholismo lagmit naglangkit sa pila ka kinaiya sa lawas nga mga bitik nga lagmit maghimo sa mga tawo nga makiling sa pagkagiyan sa alkohol, ang emosyonal nga mga hinungdan usab morag nalangkit. Pananglitan, ang dugay nga pag-ayad-sa-kaugalingon sa subsob nagpahipi sa kahiladman sa alkoholiko. (Itandi ang Proverbio 14:13.) “Sa akong kasinatian,” matud ni Dr. Abraham Twerski, “Wala pa gayod ako makasugata ug alkoholiko nga may positibong tinamdan sa pagpabili-sa-kaugalingon, mga pagbati sa katagbawan ug pagsalig-sa-kaugalingon, sa wala pa malangkit sa alkohol.” Sa pagkamatuod, daghang mga alkoholiko nagdako diha sa alkoholikong mga pamilya. Ang pag-inom mahimong magpahabol sa kasakit sa ilang emosyonal nga mga ulat sa pagkabata.

Ugaling, ang pag-inom sa yano nagpakomplikado sa mga suliran sa alkoholiko. Sumala sa librong Under the Influence, ang iyang mga “lihok, panghunahuna, ug emosyon tuison sa alkohol.” Busa ang alkoholiko dili lang may suliran sa pag-inom; siya usab may halalom-pagkagamot nga suliran sa panghunahuna. Siya mahimong nanginahanglan ug dako dakong tabang, lagmit gikan sa nabansay nga propesyonal, sa paghunong sa pag-inom. Sa gihapon, kay may pila ka pagsabot sa alkoholismo, ikaw sa labing menos makasugod sa paglantaw sa imong ginikanan uban sa usa ka sukod sa kaluoy.​—Proverbio 19:11.

Kon sa Unsang Paagi Ikaw Apektado

Sa dihang ang ginikanan usa ka alkoholiko, ang kada sakop sa pamilya apektado. (Itandi ang 1 Corinto 12:26.) Ang imong kinabuhi mahimong napuno sa kawalay-kasegurohan. Ang imong ginikanan ba mopauli nga wala makainom o hubog? Ikaw ba gakson o bunalan? Oo, ang alkoholikong mga ginikanan sa subsob motabyogtabyog tali sa mga paghinobra. “Sila mahimong mahigugmaon ug responsable sa dihang dili hubog, dili makataronganong mapintas ug abusador sa dihang hubog,” asoy ni Dr. James P. Comer. Ang maong dili matagnaang kinaiya makapahimo sa imong kinabuhi nga usa ka seso sa emosyonal. Imong gihigugma ang imong alkoholikong ginikanan sa usa ka yugto, imong gikalagotan siya sa sunod. “Sa pila ka mga adlaw ako nangandoy lamang nga siya patay na unta,” tug-an sa usa ka batan-ong babaye.

Usahay ang mga epekto sa pagdako diha sa alkoholikong panimalay dili madayag sulod sa mga katuigan. Ang mga bata sa mga alkoholiko sa subsob mahimong mga alkoholiko mismo​—o maminyo sa usa. Mao nga ang usa ka batan-on Kristohanong babaye nahimong nalangkit sa pagbati uban sa usa ka lalaki nga iyang gihubit ingong “nagsugod nga mahimong alkoholiko.” Bisan tuod siya nakaila sa pila ka buotan kaayo, lig-on nga Kristohanong mga lalaki, siya dili interesado kanila. Nganong kining pagkadani sa alkoholiko? Sa pagsulti alang sa uban sama kaniya, siya nag-ingon: “Kini lamang ang mga lalaki nga napakiglabotan namo ug nasabtan.”

Usa ka Kristohanong ansiano ang nakaarang sa pagtabang kaniya sa pagpasibo sa iyang panghunahuna niining bahina, sa ingon nagputol sa makadaot nga siklo sa alkoholismo. Nan, tataw ikaw dili hinukman ngadto sa kawalay kalipay tungod lamang kay ikaw nagkinabuhi diha sa usa ka alkoholikong panimalay. Posible nga mapakunhoran ang nagahulgang kadaot ug lagmit ngani sa pagtabang sa imong alkoholikong ginikanan.

Kon Unsaon Pagsagubang

Si Dr. Stanton E. Samenow nag-ingon: “Ang palibot nga gigikanan sa usa ka tawo maoy dili importante kay sa pagpili nga himoon nianang indibiduwal samtang siya misanong sa iyang palibot.” Oo, bisan kon ang mga butang sa balay morag dili makontrol, makakontrol ka sa imong kinabuhi. Sa unsang paagi?

Ayaw isipa nga ikaw ang hinungdan sa pag-inom sa imong mga ginikanan. “Ang akong ginikanan nag-ingon kanako nga kadto akong sala,” matud sa 13-anyos nga si Beth. Ilang ipasangil ang ilang pag-inom sa iyang dili maayong pamatasan. “Gibati ko gayod nga sad-an pag-ayo sa tanang hitabo,” angkon niya. Hinuon, ang imong ginikanan​—ug ang imong ginikanan lamang ang responsable sa ilang pagkaalkoholiko. “Ang matag usa magapas-an sa iyang kaugalingong lulan,” matud sa Galacia 6:5.

Busa ikaw dili makatambal sa imong alkoholikong ginikanan. Ang pagyagayaga, pagyawyaw, paghilak, ug pakiglantugi kaniya diyutayg malampos. Sa laing bahin, ikaw dili obligado sa pagpanalipod kaniya gikan sa mga sangpotanan sa iyang pag-inom pinaagi sa pagpamakak alang kaniya o pagguyod kaniya gikan sa atubangan sa balkon sa dihang siya matumba tungod sa kahubog didto.

Dasiga siya sa pagpangayog tabang. Sa kasagaran kini nagkinahanglan ug pakigtimbayayong sa imong dili alkoholikong ginikanan ug mga kaigsoonan.d Ang Pagmata! sa Mayo 8, 1983, naghatag ug espisipikong mga sugyot mahitungod sa paagi nga ang mga sakop sa pamilya mahimong (1) makatabang sa alkoholiko sa pag-atubang sa mga sangpotanan sa iyang pag-inom ug (2) direktang pagsukmat kaniya mahitungod sa iyang pag-inom. Ang pagdumala sa mga butang niining paagiha mahimong makatabang kaniya sa pagkakita sa panginahanglan sa pagkuhag tabang.

Biyai ang dapit sa kasamok. Matud sa Proverbio 17:14: “Sa dili pa mahimong away ang panaglalis, pagbiya.” Ayawg ibutang ang imong kaugalingon sa riyesgo nga magpatunga sa panag-away sa ginikanan. (Proverbio 26:17) Kon posible, pahulay sa imong lawak, o pag-adto sa balay sa usa ka higala. Sa dihang may hulga sa kapintasan, ang tabang gikan sa gawas mahimong kinahanglanon.

Ilha ang imong mga pagbati. Ang pila ka mga batan-on mobating sad-an tungod kay usahay sila malagot sa ilang amahan. Apan normal lamang ang pagbati sa ingon, ilabina kon ang iyang pag-inom mobalda kaniya sa paghatag sa gikinahanglan nimong pagtagad ug pagsuportar. Tinuod, ang Bibliya nag-obligar kanimo sa pagtahod sa imong ginikanan. (Efeso 6:​2, 3) Apan ang “pagtahod” nagkahulogan sa pagrespeto sa iyang awtoridad ingong ginikanan sa paagi nga ikaw nagarespeto sa pulis o hukom. Kana wala magkahulogan nga ikaw miuyon sa iyang pag-inom. (Roma 12:9) Ni ikaw usa ka daotang tawo tungod kay giayran nimo ang iyang pag-inom; ang paghubog mangil-ad! (Tan-awa ang Proverbio 23:​29-35.) Lagmit, hinuon, ikaw makakat-on sa pagtunong sa imong pagdumot sa iyang pagkaalkoholiko inay kay kaniya sa personal.​—Itandi ang Judas 23.

Pangita ug makapalig-on nga pakig-uban. Sa dihang ang kinabuhi sa balay nagkaguliyang, ikaw mawad-an ug panlantaw kon unsay normal. Busa importante nga ikaw mokalipay sa pagpakig-uban sa himsog sa espirituwal ug emosyonal nga mga tawo. Ang Kristohanong kongregasyon maoy usa ka tinubdan sa “mga brader ug mga sister ug mga inahan” nga makahatag ug daghang pagdasig ug pagpaluyo. (Marcos 10:30) Sila usab makahatag kanimo ug panagsang kapahulayan gikan sa kabug-at sa pamilya. Ang pakig-uban sa Kristohanong mga pamilya sa dugang makahatag kanimo ug himsog nga hularan sa kinabuhing pamilya, usa nga makatul-id sa hiwing hularan nga imong makita sa balay.

Pangayog Tabang. Ang usa ka hingkod, kasaligan nga hamtong nga mahimo nimong kasuginlan sa imong mga pagbati makatabang gayod. Ang mga ansiano sa kongregasyon sa subsob nag-alagad niining papel. “Bisag unsa ka dili-maayo ang imong pagbati,” pahinumdom ni Dr. Timmen Cermak, “hinumdumi nga dili ka kinahanglang mag-antos nga mag-inusara.”

Dili, lagmit dili na nimo mahimong usbon ang kahimtang sa balay. Apan ingon sa gisulat ni Dr. Claudia Black: “Ang mga sakop sa pamilya mahimong makausob sa paagi nga ang ilang mga kinabuhi apektado.” Inay kay mosulay sa pagkontrolar sa alkoholiko, ibug-os ang pagtagad sa usa ka persona nga imong madumala​—ikaw. Atimana ang imong espirituwal nga mga panginahanglan. (Mateo 5:3; 24:14; Hebreohanon 10:​24, 25) “Panlimbasugi ang imong kaugalingong kaluwasan,” matud sa Bibliya diha sa Filipos 2:12. Ang pagbuhat sa ingon makatabang kanimo sa paghupot sa positibong panlantaw, ug ngani basin motukmod kana sa imong ginikanan sa pagpangitag tabang alang sa iyang suliran.

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 17]

Sa walay lipodlipod hisgoti ang imong mga pagbati uban sa usa ka kasaligan nga hamtong