Nailalom sa Presyon sa Hangin ug Nakigbisog nga Mabuhi
“PANGHUY-AB! Importanteng manghuy-ab alang sa imong dalunggan!” Mao kana ang unang mga pulong nga akong nadunggan pagkatapos disdisi aron putlan ang akong tinai. Hunahuna nako: “Katingad-an kana—tiyan nako ang gidisdisan. Nganong dalunggan man nako ang apektado?”
Apan sa anam-anam, samtang naalimatmatan, naamgohan nako nga kini dili ordinaryong lawak sa ospital. Ako diha sa sulod sa taas, pit-os, pormag-torpedo nga lawak—usa ka hyperbaric chamber.
Mga Komplikasyon Panahon sa Pagdisdis
Nadiskobrehan ko nga ang akong disdis sobra pang malangkobon kay sa gituyo sa sinugdanan. Ang kanser mikatap sa akong atay ug gidugo akog grabe sa sulod. Sa panahon nga mipahawa ako sa lawak disdisanan ang sukod sa hemoglobin sa akong dugo mius-os sa 3.6. (Ang normal nga hemoglobin sa hingkod maoy mga 15 g/100 ml sa dugo.) Ang mga doktor nabalaka ug mitawag sa akong amahan nga moadto sa ospital. Siya usab usa ka Saksi ni Jehova ug midumili sa pagsupak sa akong desisyon sa dili pagpaabuno ug dugo.—Buhat 15:20, 29.
Sa walay langan ang akong siruhano nangayog permiso sa paggamit sa hyperbaric chamber sa pasilidad sa lawom-lawod nga pangbuso sa Dyce, sikbit sa Aberdeen, Scotland. Kini makatabang sa pagpasirkular sa oksiheno diha sa diyutayng dugo nga nahibilin sa akong lawas. Ang permiso gihatag. Unya mingsunod ang 8 kilometros nga pagbulhot sa ambulansiya gikan sa Aberdeen ngadto sa Dyce diin ako gipailalom sa presyon sa hangin katumbas nianang anaa sa 15 metros ilalom sa tupong sa dagat.
Kini maoy bag-ong kasinatian alang sa tanang hingtungdan, kay ang chamber sa kasagaran gigamit sa pagpahigawas sa presyon sa mga mangbubuso nga nagtrabaho sa North Sea sa pagbarina ug aseite. Alang sa iyang unang gamit sa tapos-disdis nga pagtambal, duha ka nars ug usa ka teknisyan, tanan nagpangedarog tali sa 20 ug 29 ka tuig, mikuyog kanako sulod sa unit diin sila kinahanglan nga magpabilin hangtod pakunhoran ang presyon. Sa gawas, ang mga espesyalista sa hyperbaric nagmaneho sa komplikadong mga kontrol.
Ilalom sa Presyon sa Hangin
Samtang gibomba ang hangin ngadto sa chamber, ang presyon sa sulod misaka. Ang pagginhawa pinaagi sa usa ka mask diha sa duha ug tunga ka pilo sa normal nga presyon sa atmospera nagkahulogan nga akong gipuno ang akong baga ug duha ug tunga ka pilo sa kasagarang gidaghanon sa oksiheno. Ang pagpugos sa oksiheno sa pagsambog sa pluwidong sangkap sa akong dugo (karon gidugangan sa volume expanders) nakabawi sa kakulang sa hemoglobin.a
Ang sunod pila ka adlaw mas lisod. Mga bisita lamang nga makapasar sa estriktong medikal nga pagsusi ang makasulod sa sumpay nga seksiyon diin ang presyon mahimong paubsan. Usa ka gamay nga lilianan sa tumoy sa ulo sa torpedo makatugot sa mga bisita sa pagkakita kanako, apan ang ako rang makit-an maoy usa ka mata!
Ang akong manghod nga lalaki, nga usa usab ka Saksi, mibisita kanako sa chamber sa makadiyot. Kana nakapalig-on gayod kanako. Mao usab ang mga kard nga gipadala sa daghang mga higala sa pagpahayag sa ilang gugma ug Kasulatanhong mga panghunahuna. Kining mga mensahea morag tanan nangabot sa dihang ako sa partikular naluya.
Sa ikalimang adlaw sa chamber, ang doktor nga nagdumala sa unit miduol kanako. Siya dayag nga nahangawa ug misaysay: “Karon may daghan na kaayo nga oksiheno sa imong dugo.” Ingong sangpotanan, ang utok sa akong bukog maoy dayag nga wala na moobra. Matud niya nga ang akong dugo nagkalapsaw nga daling moagas, ug kana gidahom nga ang diyutayng dugo nga nabilin motulo kay dili na moapol. (Niining panahona ang akong hemoglobin ubos kaayo aron masukod sa instrumento. Kadto maoy mga 2.6.)
Ang mga nars nanghilak. Gihimo nako kutob sa akong maarangan sa pagpalig-on kanila ug gitugyan ang tanan sa mga kamot ni Jehova.
Pagpahigawas sa Presyon—Milampos!
Sa order sa doktor, ang proseso sa pagpahigawas sa presyon gisugdan dihadiha. Ang mga nars misugod nag pagpakita sa dili maayong epekto nga mailalom sa presyon sa ingon kadugay; tulo ka adlaw maoy kinadugayan nga nagugol ni bisan kinsa sa miagi. Kini mao nay ikalimang adlaw alang kanamong tanan! Karon kinahanglan namong mohulat ug duha pa ka adlaw alang sa inanay nga pagpaus-os sa presyon.
Sunod higayon nga misulod ang doktor, mas malipayon siya ug nagpahibalo: “Sa wala masayri nga hinungdan, ang sukod sa imong hemoglobin mitaas ug gamay kaayo.” Siya nagtuo nga ang utok sa bukog sa makausa pa miobra. Ako nalipay kaayo.
Usa ka semana pagkatapos sa pagdisdis, nakagawas ra ako sa chamber nga may sukod sa hemoglobin nga 4.6 ug gibalhin sa sunod kuwarto sa paghulat sa ambulansiya nga modala kanako sa intensive care unit sa Aberdeen. Samtang didto ako, usa sa among isigka-Saksi miabot nga dala ang mga magasin nga iyang nadawat sa Kingdom Hall sa miaging gabii. Ang panghapin nga artikulo “Medikal nga mga Desisyon—Kinsay Angay Mohimo Kanila?” (Pagmata! Disyembre 8, 1984) miabot gayod sa hustong panahon! Gigamit ko kana sa pagpakita sa katarongan alang sa akong baroganan.
Ang akong hemoglobin inanay nga misaka nag kapin sa 5, ug ako gikuha sa listahan sa mga grabe. Walay tambal nga gihatag kanako gawas sa maayong pagkaon. Ang akong lawas sa pagkakaron nagtrabaho nag maayo sa iyang kaugalingon. Tungod kay ang akong hemoglobin miabot nag 7.8, ako gipapauli sunod adlaw.
Tungod sa gidugayon sa panahon nga sagad gikinahanglan aron maulian gikan niining matanga sa pagdisdis, ako gihatagan ug tulo ka bulan nga bakasyon gikan sa trabaho sa pagpauli sa akong kusog. Ang hemoglobin sa akong dugo sa pagkakaron miabot nag 15.3, ug nadugangan ang akong gibug-aton ug 9.5 kilos.
Pagkadako sa akong kalipay niining miaging mga tuig sa paggamit sa akong bag-ong hinulaman nga kinabuhi sa pagpadayon sa pakig-ambit sa akong pagtuo sa uban! Mapasalamaton ako kang Jehova, ang Tigpatunhay sa kinabuhi, maingon usab sa buotang mga medikal nga kawani nga naghatag kanako sa maong dili naandang pagtambal nga malamposon.—Sumala sa giasoy ni Doreen Strachan.
[Footnote]
a Kon tan-awon sa teoriya, ang paghulip sa mga pluwido sa lawas pinaagig saline, dextrose, o dextran nga mga solusyon ingong dugang sa hyperbaric nga oksiheno maoy usa ka reyalistiko nga pamaagi sa dihadiha emerhensiyang pagtambal sa hilabihang pagkawala sa dugo. Apan, sama sa bisan unsang matang sa pagtambal mediko, mahimong may komplikasyon, ug ang luwas nga pagpaandar sa hyperbaric unit nagkinahanglan ug labaw nga kahanas ug pag-amping.—Tan-awa ang artikulo nga nag-ulohang “Makaluwas-Kinabuhing Bag-ong Pagtambal” sa Pagmata! sa Septiyembre 22, 1979.
[Hulagway sa panid 21]
Si Doreen, usa ka semana pagkatapos makagawas sa ospital
[Picture Credit Line sa panid 20]
Kortesiya sa Grampian Health Board