“Karon si Mia na Lamang ug si Jehova”
SA Mayo 1991, ang akong lawas mipasidaan na nga may sakit. Human sa pagbaklayg layolayo o sa pagbisikleta sa lagyong distansiya, bation ko ang grabeng kaul-ol sa akong mga braso ug mga bitiis, ug ang akong mga lutahan manghubag. Sa dihang ako mitambong sa kasal sa usa sa akong mga igsoong lalaki niadtong Hulyo 1991, ako nagkasakit. Human niini, ako naghigda na sa kadaghanang panahon, ug gituboan akog katingad-ang pulang mga pat-ak sa akong nawong ug sa akong lawas.
Ang akong inahan nagdala kanako sa doktor, nga nagdali sa pagdala kanako sa usa ka ospital duol sa among balay sa Askim sa Norway. Ang resulta sa pagsusi nagpakita nga menos ang pag-obra sa akong rinyon ug taas ang akong presyon sa dugo. Ang sukod sa hemoglobin sa akong dugo maoy 7.3 ka gramo matag desilitro na lamang, kon itandi sa normal nga 11.5 ngadto sa 16. Human sa duha ka adlaw ako gibalhin ngadto sa usa ka mas dakong ospital nga may linaing lawak sa pagtambal sa mga sakit sa rinyon. Human makita ang mga resulta sa ubay-ubayng mga pagsusi sa dugo, ang doktor mihinapos nga ako nag-antos gumikan sa systemic lupus erythematosus ug nga ang akong sistema sa imyunidad nagpatunghag mga antibody nga miatake sa akong dugo ug sa mga tisyu sa rinyon. Gidapatan akog mga corticosteroid ug chemotherapy.
Sanglit ang sakit ug ang pila ka pagtambal nagpakunhod sa dugo, ang butang maylabot sa pagdugang ug dugo nahimong usa ka isyu. Gigamit ko ang tanan kong kusog ug miingon: “Ako usa ka dedikado ug bawtismadong Saksi, ug dili ako magpadugang ug dugo.” (Genesis 9:4; Buhat 15:28, 29) Ang doktor nakig-estorya dayon nga pribado sa akong inahan, ug ang akong inahan nagpatin-aw nga gusto namo nga gamiton ang mga kapuli sa pagdugang sa dugo. Siya miingon nga andam siya sa pagtahod sa akong baroganan ug nga iyang buhaton ang tanan sa pagtabang kanako.
Ang medikal nga rekord, nga nadawat namo ang usa ka kopya sa ulahi, nag-ingon: “Ang pasyente maoy hamtong na ug maayog pangisip ug may kahibalo. Busa, kinahanglang tahoron sa usa ang panglantaw sa pasyente.” Kini nag-ingon usab: “Ang medikal nga lawak determinado sa pagtahod sa desisyon sa pasyente nga dili magpadugang ug dugo, bisan kon mosangpot sa iyang kamatayon.”
Medikal nga Pagtambal
Sa nagsunod nga mga adlaw, ang nagkalainlaing mga pagtambal gisulayan aron mamenosan ang presyon sa akong dugo ug busa magpagaan sa kahago sa mga rinyon. Ang akong lawas wala makaagwanta sa pagtambal, ug ang tanan nga akong nahinumdoman niadtong panahona mao ang pagsuka kanunay. Usahay gibati ko nga subo kaayo, ug ang akong mga ginikanan ug ako subsob nga nag-ampo kang Jehova alang sa tabang ug kalig-on. Sa milabay ang usa ka bulan sa ospital, ako gitugotan nga mopauli sa usa ka hinapos nga semana. Sa ulahi, sa ikaduhang pagpauli nga may pagtugot sa ospital, ako grabeng giatake sa patol nga gisundan sa upat ka dili kaayo grabeng pag-atake. Ang sakit nakaapektar sa akong sentral nga sistema sa nerbiyos. Gibalik ako pagdali sa ospital.
Ang mga doktor mihukom sa paghatag ug kapiliang pagtambal. Ang plasma gikuha gikan sa dugo, ug busa gikuha ang mga antibody nga miatake sa akong mga selula sa dugo ug mga tisyu sa rinyon. Ako giineksiyonan dayon ug Ringer’s solution uban sa albumin. Akong gihisgotan kining pagtambala uban sa mga doktor ug naghatag kanilag sinulat nga permiso sa pagpadapat niana.a Bisan pa niining pagtambala ang akong kahimtang misamot. Gihatagan ko usab silag permiso sa pagtambal kanako pinaagig mga immunoglobulin, apan niining tungora wala nila ipadapat kini.b
Ang pag-obra sa akong rinyon kusog nga mihinay. Ang akong serum creatinine maoy 682, kon itandi sa normal nga 55 ngadto sa 110. Ang akong presyon sa dugo nagpabiling taas, ug ang akong hemoglobin nagpabilin tali sa 5 ug 6 ka gramo matag desilitro. Usa ka adlaw ang gidaghanon sa mga platelet maoy 17,000 matag kubiko milimetro sa dugo (ang normal nga gidaghanon maoy gikan sa 150,000 ngadto sa 450,000), nga nagpauswag pag-ayo sa risgo sa mga pagdugo. Maayo na lang, ang gidaghanon sa mga platelet dihadiha misugod sa pagdaghan. Sa sunod nga adlaw ang gidaghanon maoy 31,000, ug ang pagdaghan nagpadayon.
Mahigugmaong Pagpaluyo
Ang mga kawani sa ospital nakadayeg sa tanang mga bulak, mga sulat, mga kard, ug mga tawag sa telepono nga akong nadawat gikan sa mahigugmaon Kristohanong mga igsoong lalaki ug babaye sa tibuok Norway. Sila nahibulong kon sa unsang paagi ang usa ka 18-anyos makabatog daghan kaayong mga higala. Kini naghatag kanamog kahigayonan sa pagsulti kanila bahin sa among Kristohanong paglaom ug sa mahigugmaong organisasyon ni Jehova.—Juan 5:28, 29; Pinadayag 21:3, 4.
Kasamtangan, ang Hospital Liaison Committee sa mga Saksi ni Jehova nagkugi pag-ayo sa pagpangitag dugang impormasyon sa pagtambal sa lupus. Gikan sa among sangang buhatan sa Norway among nadawat ang usa ka artikulo nga gipatik sa usa ka medikal nga basahon. Kini naghubit sa duha ka komplikadong kaso sa systemic lupus erythematosus diin ang mga immunoglobulin gipadapat sa duha ka batan-ong babaye—nga may maayong mga resulta. Sa usa ka komperensiya uban sa mga doktor, ang akong mga ginikanan naghangyo kanila nga basahon ang artikulo aron makita kon ang impormasyon makatabang sa akong kaso. Ang mga doktor may nagkalainlaing mga opinyon bahin sa kon unsay buhaton. Dihay kabalaka, pananglitan, mahitungod sa limitadong gidaghanon sa impormasyon bahin sa dili maayong mga epekto sa pagtambal pinaagi sa mga immunoglobulin.
Pagpit-os sa Pagdawat ug Dugo
Niadtong tungora ako naospital na sa halos walo ka semana. Usa ka gabii gibati ko ang hilabihang kasakit sa akong tiyan, ug dihay kinalibang nga dugo gumikan sa mga pagdugo sa sulod. Gikontak ang usa ka siruhano. Siya miingon nga akong gikinahanglan ang dihadiha nga pagdisdis ug pagdugang ug dugo, kay kondili ako mamatay sulod sa pila ka oras. Gisultihan niini nga siruhano ang akong igsoong babaye, nga nagbantay kanako sa ospital, nga mas maayong hayloon niya ako nga modawat ug dugo o siya ang mahimong responsable sa akong kamatayon. Kini nakapasuko kanako, tungod kay ang desisyon sa pagdumili sa pagdugang ug dugo maoy akong kaugalingon.
Ang mga doktor buot nga makig-estorya kanako lamang aron matino nga ang desisyon maoy akoa gayod ug nga ako bug-os nga nahibalo sa ilang gituohan nga mahimong mga sangpotanan sa pagdumili sa pagdugang ug dugo. Human sa 15 minutos sila kombinsido nga dili ko usbon ang akong hunahuna. Imbes nga operahan, gidapatan ako sa mga doktor ug mga antibiotiko aron suklan ang impeksiyon.
Sa Septiyembre 30, ang adlaw human sa panaghisgot uban sa mga doktor, ang ihap sa akong hemoglobin mius-os gikan 6.5 ngadto sa 3.5. Ako gibalhin sa intensive care unit. Ako naluya kaayo nga gikinahanglan ko ang mask sa nawong aron magsuplay kanakog oksiheno. Bisag ako daw may-panimuot sa tanang panahon niining kritikal nga yugto, ako walay mahinumdoman nga bisan unsa. Busa ang nahitabo sa sunod pila ka adlaw giasoy kanako sa ulahi sa akong pamilya ug sa duha ka Kristohanong ansiano.
Ang Akong Kinabuhi Nameligro
Niining panahona ang mga doktor miuyon nga sulayan ang pagdapat sa agig-ugat nga ineksiyon sa mga immunoglobulin. Gikan sa Oktubre 9 ngadto sa 11, gidapatan akog usa ka dosis sa unom ka gramo sa mga immunoglobulin sa usa ka adlaw. Dili ko makontrolar ang akong pag-ihi ug pagkalibang, ug ang mga nars kanunayng nag-ilis sa mga igpanabon sa higdaanan. Ang ihap sa akong hemoglobin padayong mius-os. Ang medikal nga rekord nag-ingon: “Sa kinaubsan ang ihap sa iyang hemoglobin maoy 1.4, nga human niana siya may dugang melena [mga kinalibang nga may dugo], ug gihukom nga dili na mokuhag dugang ihap sa dugo. Niining panahona siya nagpinal na [himalatyon].”
Ang mga doktor niining tungora nawad-an na sa tanang paglaom nga maulian, nga nag-ingon nga kon ako mabuhi man ako, may deperensiya sa utok ug tingali usab sa bahin maparalisar. Sila segurado kaayo nga wala nay bisan unsa nga mahimo pa nga niadtong Oktubre 12 gihukom nga hunongon na ang tanang aktibong pagtambal ug dapatan na lang ug mga pluwido. Ang akong amahan, nga nagpadayon sa pagdasig kanako nga padayong makigbisog, naglingkod tapad kanako, nga nag-ingon: “Karon si Mia na lamang ug si Jehova.”
Dihay usa kanunay gikan sa kongregasyon diha sa kilid sa akong katre uban sa akong pamilya sulod niining kritikal nga panahon. Usa kanila misugid: “Sa Sabado sa gabii, Oktubre 12, walay usa ang nagtuo nga si Mia mabuntagan pa. Apan sa Dominggo sa buntag siya buhi pa gihapon. Sa hapon siya naglisod na sa pagginhawa, ug ang tanan nagdahom nga mao na kini ang kataposan. Ang tibuok pamilya nag-alirong sa iyang katre. Siya miginhawag lalom ug, human sa daw ingon sa walay kataposan, nagpahungaw sa ginhawa. Ang iyang mga ginikanan nag-antos sa kinadak-ang kasakit nga maagian sa mga ginikanan—ang pagtan-aw sa ilang minahal nga anak nga hinayhinayng mamatay. Ang iyang amahan miingon nga kaming tanan angayng mag-ampo kang Jehova. Kami hilom nga nag-estoryahay human niadto, nga naglaom nga si Mia dili na mag-antos ug dugay.
“Apan si Mia wala mamatay. Ang mga doktor ug mga nars wala pa gayoy nakita nga sama niini—usa nga nabuhi nianang ubos kaayong ihap sa dugo. Ang mga pagdugo mihunong, busa ang kahimtang wala misamot. Ang gabii sa Dominggo milabay, ug si Mia buhi pa gihapon.”
Usa ka Talagsaong Kausaban
Sa Lunes sa buntag, Oktubre 14, usa sa mga doktor ang miabot sa pagtan-aw kanako. Ako nagduka ug wala na mahinumdom sa hitabo. Ang doktor nagtindog sa akong katre, ug ang akong inahan miingon: “Ang doktor ania sa pag-ingon ug maayong buntag.” Ang akong tubag mao ang klaro gayod nga “hello.” Wala niya laomi kana, ug siya nahibulong ug natandog kaayo.
Maayo ang akong utok, ug ako wala maparalisar. Gibalik ang pagtambal. Ako gidapatan sa agig-ugat nga erythropoietin ug iron dextran, ingon man sa duha ka dosis sa mga immunoglobulin kada adlaw. Sa hinayhinay miarang-arang ang akong kahimtang. Sa Oktubre 16 ang ihap sa akong hemoglobin miuswag sa 2.6 ug sa ika-17 sa 3.0. Ako padayong miarang-arang. Sa Nobyembre 12, ako gipagawas sa ospital nga may ihap sa hemoglobin nga 8.0.
Wala kami masayod sa tino kon nganong nahunong ang pagdaot sa akong pulang mga selula sa dugo o kon nganong ang ihap sa akong dugo kusog kaayo nga miuswag. Ang ineksiyon sa mga immunoglobulin, erythropoietin, ug iron dextran dayag nga dakog nahimo niining bahina. Sa sayong bahin sa Mayo 1992, ang ihap sa akong hemoglobin maoy normal nga 12.3, ug kini nagpabilin sa normal nga sukod.
Ako karon nagpadayon sa pagtambal aron mahuptan ang akong kahimsog, ug maayo akog lakat karon. Niadtong Nobyembre 28, 1992, ako naminyo sa usa ka isigka-Kristohanon, ug kami karon nag-alagad kang Jehova nga magkauban. Ang akong sakit, ingon man ang pagsunod sa balaod ni Jehova bahin sa dugo, mas nagpasuod kanako kang Jehova. Karon ako nagapanglantaw sa pag-alagad kaniya uban sa tanan kong kusog sa walay kataposan.—Sumala sa giasoy ni Mia Bjørndal.
[Mga footnote]
a Kining paagiha nailhan ingong plasmapheresis ug naglangkit sa gawas-sa-lawas nga sirkulasyon sa dugo. Ang desisyon sa paggamit niining paagiha maoy depende sa konsensiya sa indibiduwal, ingon sa gihisgotan sa Ang Bantayanang Torre sa Marso 1, 1989, mga panid 30 ug 31.
b Ang desisyon sa paggamit sa mga immunoglobulin, nga naundan sa giming nga tipik sa dugo, maoy depende sa konsensiya sa indibiduwal, ingon sa gihisgotan sa Ang Bantayanang Torre sa Hunyo 1, 1990, mga panid 30 ug 31.