Naluwas Gikan sa Pag-ungaw sa Kamatayon Pinaagi sa Walay Dugo nga Pagtambal

Sumala sa giasoy sa usa ka membro sa punoang-buhatan sa kalibotan sa mga Saksi ni Jehova

DAW nagkasumpaki ang mga kahimtang. Niadtong Pebrero 1991, miadto ako sa Buenos Aires, Argentina, sa pagtabang sa pagdumala sa mga seminar may kalabotan sa paggamit ug mga kapilian sa mga abuno sa dugo. Apan karon ako nag-ungaw sa kamatayon, grabe ang pagdugo sa sulod kanako.

Ang suliran nagsugod sa semana nga miagi, sa didto pa ako sa Mexico. May gibati ako nga sakit sa tiyan apan wala maghunahuna nga grabe kadto. Ang lokal nga doktor miingon nga komun sa mga Amerikano nga sakitan ug tiyan samtang nagaduaw sa dapit. Mihatag siya ug tambal sa pag-alibyo sa sakit.

Samtang nagsakay ako sa ayroplano paingon sa Buenos Aires sa pagkasunod adlaw, ang sakit misamot. Gibati ko nga nanginit ang akong tiyan, ug sa milabay ang duha ka adlaw sama kadto sa nagsiga nga kalayo. Giindiyeksiyonan ako aron mawala ang sakit. Kini nakapaarang kanako sa pagtapos sa akong mga pakigpulong sa seminar. Human niadto, gidala ako gikan sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova, nga maoy giistaran sa akong asawa ug ako, ngadto sa lokal nga ospital. Didto nahiling ako nga dunay ulser nga mao pay paghunong sa pagdugo.

Ang paghiling daw makalibog, sanglit wala man gayod akoy ulser sukad o bisag usa ka simtoma. Bisan pa, gilaoman nga maayo ra ako pinaagi sa pagpahulay, tambal nga pangontra sa asido, ug diyeta sa las-ay nga mga pagkaon. Ikasubo, human mipauli ngadto sa tambalanan sa sangang buhatan, mibalik na usab ang pagdugo.

Ang hugaw sa akong lawas itom, puno sa dugo, ug nangluspad ako sama sa patay. Sa kataposan, nakuyapan ako, aksidenteng nahulbot ko gikan sa akong bukton ang aparato sa pag-abuno sa dugo. Midagan ang akong asawa sa pasilyo nanawag ug nars.

Magpaopera o Dili?

Duha ka doktor sa ulahi miabot sa kilid sa akong katre. Pinaagi sa usa ka tighubad, ila akong gipahibalo nga mius-os ang akong hemoglobin ngadto sa 6.8 gramos matag desilitro (ang normal maoy mga 15). Sila miingon nga nangonsulta sila pinaagig telepono sa usa ka espesyalista sa pag-opera nga walay dugo. Siya mirekomendar ug emerhensiya nga operasyon. Nangutana ako bahin sa mga kapilian sa operasyon.

Gikontak ang usa ka gastroenterologist. Siya miingon nga mahimong ipasulod ang usa ka instrumento agi sa akong tutunlan ngadto sa samad diha sa duodenum, ang unang bahin sa gamay nga tinai. Sa makaabot diha sa dapit nga nagdugo, usa ka kemikal nga hemostat mahimong ihulog diha sa samad sa paningkamot aron mohunong ang pagdugo.

“Pilay purohan nga kini molampos?” nangutana ako.

“Mga 50-50,” siya mitubag. Apan, ang siruhano miingon nga kon dili mosaler ang paggamit ug hemostat, ang kalangan ug ang pagkahurot sa dugo magpaimposible sa operasyon. Daw wala akoy kapilian kondili magpaopera.

Makatandog kaayo kadto. Ang akong asawa ug ako naggakosay. Sa wala pa ako migikan sakay sa ambulansiya paingon sa ospital, usa ka dokumento ang gihimo alang kanako, ug akong gipirmahan kini. Ang among mga higala nagtuo nga tingali dili ako mabuhi sa operasyon.

Ang Operasyon

Diha sa lawak nga operahanan, gibutang ako nianang daw usa ka dakong bildo nga lamesa. Milusot ang kahayag gikan sa ilalom ug misumbalik ug silaw gikan sa itaas. Midako ang akong kabalaka, nga tingali nadayag, sanglit giduol ako sa usa sa mga siruhano. “Ayaw ug kabalaka. Mamaayo ra ang lakat sa tanan,” matud pa niya. Ang iyang mainit nga kabalaka kanako nakapahupay. Gipahingos ako ug anestisya, ug daw sa usa ka segundo lang, nalipong ako, naminhod, nawad-an ug panimuot.

Nakamata ako sa dihang ila akong gibalhin gikan sa usa ka may ligid nga katre ngadto sa naandan nga katre sa ospital. Natarantar ako sa dihang gibati ko ang grabe nga sakit gikan sa dinisdis ug gikan sa mga tubo diha sa akong ilong ug sa tutunlan. Gilingaw ako sa akong asawa, ug sa usa ka higala. Ang akong gibating grabeng kauhaw namenosan pinaagi sa ilang pagpahid ug tubig sa akong ngabil. Nalipay ako nga nabuhi.

Bisan ug gipasaligan ako nga malamposon ang operasyon, ang gidaghanon sa akong dugo nagpadayon sa pag-us-os. Unsa kahay deperensiya? Nakita gikan sa pagsusi sa akong hugaw nga nagdugo gihapon ako. Ang mga siruhano segurado nga dili kadto gikan sa dapit nga mao pay ilang pag-opera​—apan diin diay gikan?

Ang mga doktor nagtuo nga tingali nakatulon ako ug makahilo nga substansiya nga maoy nagpahinabo sa pagkasamad, tingali diha sa dakong tinai. Sila miingon nga luya pa kaayo ako nga operahan pag-usab.

Gipugos sa Pagdawat sa Dugo

Samtang nagkadiyutay ang akong dugo, ang pagpugos sa pagdawat sa abuno sa dugo misamot. Ang nars nga nag-atinder miingon nga kon siya pa ang doktor, siya mopadayon ug hatagan ako ug dugo nga walay popangutana. Sa mga alas tres sa buntag, usa ka doktor miduol kanako ug miingon: “Kinahanglang modawat kag dugo kon gusto kang mabuhi.”

Gisaysay ko kaniya nga usa ako sa mga Saksi ni Jehova ug sa relihiyoso ug medikal nga mga katarongan, dili ako modawat ug abuno sa dugo. (Levitico 17:10-14; Buhat 15:28, 29) Siya dayag nga nasuko, apan nakasabot ako sa iyang tinamdan tungod kay siya wala makasabot ug walay pagtahod sa akong malig-on nga baroganan.

Tungod sa nagdako nga pag-ipit, ug sa ubang mga kahimtang sa ospital, mihangyo ako nga mogawas. Wala magdugay gibalik ako sakay sa ambulansiya ngadto sa tambalanan sa sangang buhatan.

Malamposong Pagtambal sa Pagluwas sa Kinabuhi

Gihangyo ko ang doktor didto, usa sa mga Saksi ni Jehova, sa pagpasalig kanako nga iya akong nahatagag EPO (erythropoietin), usa ka sintitikong hormone nga mopukaw sa utok sa bukog sa paggamag pulang mga selula sa dugo sa makusog. Siya miingon nga iyang nahatag kini. Siyempre, ang lawas nagkinahanglan gihapon sa pangunang mga komposisyon aron makagamag himsog nga mga pulang selula sa dugo. Kining mga komposisyona maoy folic acid, bitamina B, ug iron ilabina. Ang iron dextran (Imferon) nga ihatag pinaagi sa ugat mao ang labing madali nga paagi sa pagsuplay sa gikinahanglang iron, ug nangayo ako niana.a

Ugaling, ang Imferon dili mapalit sa Argentina. Lisod usab kining pangitaon bisan sa Tinipong Bansa, sanglit ang kadaghanan niini gipadala ngadto sa Tungang Silangan tungod sa gubat sa Persian Gulf. Bisan pa, sa kataposan dihay nakita, ug dihadiha gipadala kini sa usa sa mga Saksi ni Jehova nga nagpaingon sa Argentina.

Niining higayona 4 na lamang ang gidaghanon sa akong hemoglobin. Nahibalo nga ang pagkuhag daghang sampol nga dugo mopasamot sa anemia, akong gisultihan ang medikal nga teknisyan nga miadto sa sangang buhatan nga dili na ako magpakuha kaniyag dugo. Siya mitutol: “Kinahanglang magkuha kita kon buot natong mahibalo kon unsay nagakahitabo.”

“Nahibalo ka kon unsay nagakahitabo,” ako mitubag. “Ako nagdugo, ug unsa ang labing bililhong substansiya sa akong lawas?”

“Dugo,” siya midawat.

“Ug nakahukom na ako karon sa dili paghatag sa akong dugo,” matud ko. Kon pila ang pag-us-os sa gidaghanon sa akong dugo kini wala mahibaloi.

Niadtong gabhiona kinasingkasing nga miampo ako kang Jehova, nangayo sa iyang pagtultol ug mipahayag sa akong paglaom nga makamata sa pagkasunod adlaw. Nakamata ako, apan gibati ko nga ang akong puwersa-sa-kinabuhi mibulag kanako. Daw hapit na akong mamatay. Ang gidaghanon sa akong hemoglobin sa normal maoy mga 17.2 gramos matag desilitro, nga hataas sa angay nga gidaghanon, busa nawad-an ako ug kapin sa 75 porsiento sa akong dugo. Kinahanglang dunay dugang buhaton.

Niadtong buntaga mihangyo ako nga makigsulti bahin sa pagtambal kanako uban sa mga doktor nga nag-atiman kanako. Ang bitamina K, nga hinungdanon sa pagpatibuok sa dugo, wala ikahatag, apan karon sila miuyon dayon nga hatagan ako niana. Sunod ako nangutana: “Mahitabo kaha nga ang mga medisina nga inyong gihatag maoy nagpahinabo o nakaamot sa pagdugo?”

“Dili,” sila mitubag.

“Segurado ba kamo?” ako naneguro.

Sayo sa pagkabuntag, ang usa sa mga siruhano miduol kanako ug miingon nga sa dugang nga pagsusi ilang nakita nga ang usa sa mga medisina mahimong mao ang nakaamot sa pagdugo. Ang paggamit niini gihunong dihadiha. Ang pagkaandam sa mga doktor sa pagpaminaw pag-ayo kanako ingong pasyente ug sa pagtimbangtimbang sa pagtambal kanako nakadugang sa akong pagtahod kanila.

Sumala sa akong hangyo, gidalhan akog basahon sa medisina, ug ang akong asawa ug ako misugod sa pagtuki niana. Ang usa ka artikulo naghisgot bahin sa usa ka kemikal nga hemostat, usa ka medisina nga mosanta sa pagdugo. Wala magdugay sa among nakita ang artikulo si Dr. Marcelo Calderón Blanco, usa ka kaubang Saksi, misulod ug mipahayag sa iyang tinguha sa paggamit ug sama nga produkto! Ang tambal gihatag kanako sa samang paagi sa pagpadapat sa labatiba. Sa samang higayon, miabot gikan sa Tinipong Bansa ang Imferon ug gihatag kini kanako pinaagi sa ugat.

Karon ang among mahimo mao ang paghulat na lamang. Sulod sa maong adlaw, mibati ako nga mas mibaskog. Tulo ka adlaw sa ulahi gitugotan ko sila sa pagkuhag sampol nga dugo. Sa katingalahan, ang hemoglobin mitaas ngadto sa 6! Bisan pa, sa dihang gisusi kini sa milabay ang lima ka adlaw, ang gidaghanon maoy 4 ug nagkaus-os! Ang mga doktor nagduhaduha. Misugo sila ug laing pagsulay. Gipamatud-an niini ang una. Ang EPO ug ang Imferon miepekto!

Ang teknisyan sa klinik nga mituki sa akong dugo mitawag ug miingon nga ang doktor tingali nakaabunog dugo. “Walay gidaghanon sa dugo nga ingon niana kakusog pagdaghan nga wala kaabunohig dugo,” siya miinsister. Gipasaligan siya sa doktor nga walay dugo ang gihatag. “Unsa may paaging gisunod nga ingon man niana kakusog ang pagtaas sa gidaghanon sa dugo?” siya gustong masayod. Siya gipahibalo mahitungod sa paggamit sa EPO ug Imferon.

Si Dr. Amilcar Fernández Llerena, usa sa akong dili-Saksi nga mga doktor, miduaw kanako sa adlaw nga nadawat ang pagtuki sa dugo. Human ako gisusi, siya miingon sa kahibulong: “Hatagan ko ikaw ug bag-ong ngalan​—Lazarus.” (Itandi ang Juan 11:38-44.) Hilabihan nakong pangusog sa pagpugong sa akong mga luha.

Si Dr. Llerena miingon: “Pasalamati ang imong Diyos, si Jehova, sa pagkahimong buhi.” Akong gipangutana siya kon unsay iyang buot ipasabot. “Kon nanabako ka pa, tig-abuso sa droga, o hinginom,” siya mitubag, “dili ka unta mabuhi sa operasyon. Apan kay ang imong lawas hinlo ug malig-on tungod sa pagsunod sa balaod sa Diyos, ikaw nabuhi.”

Ang impormasyon nga akong gigamit sa akong kaso sa kadaghanan maoy gikan sa among ginatudlo sa mga Hospital Liaison Committee diha sa mga seminar sa Norte Amerika, Uropa, ug Latin Amerika. Ang gipasiugda sa programa mao ang malamposong mga kapilian nga magamit diha sa walay dugo nga medikal nga pag-atiman. Makalilipay, ang impormasyon labot niining mga kapilian mabatonan sa mga doktor pinaagi sa usa ka Hospital Liaison Committee, kapin sa 800 niini karon naglungtad na sa tibuok kalibotan.

Ako naglaom nga ang akong kasinatian makatabang sa ubang mga Saksi nga nagapangitag walay dugo nga pagtambal. Ang ospital nga nag-opera nako sa ulahi mikontak sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Argentina ug miingon nga sila karon nakaamgo nga kita adunay malamposong paagi sa pagtambal sa mga pasyente pinaagi sa walay dugo nga mga produkto ug sila malipay nga mokooperar kanato sa umaabot.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 13]

Migawas sa ospital human sa akong operasyon